|
2000
|
|
|
Badakik, bertzalde, ezen deus ere gertatuko balitz, nihaur nintzatekeela kulpant bakarra. Eta, orain,
|
hoa
kanporat, eta egon adi, badaezpada ere...". Eta, atea hersten zuela, osaba eta biok geratu ginen.
|
|
|
—Ongi duk —ihardetsi zion aitak— Hago prest, bada, Alessandro datorrenerako, eta
|
hoa
berarekin.
|
|
|
Baina, pintura zer den jakin nahi baduk, kasu egidak:
|
hoa
Vaticanoko Capella Sixtinarat, Michelangeloren maisu-lanaren ikusterat, zeren eta hura bertze gauza bat duk: mirakulu bat... stupenda meraviglia del secolo nostro, Vasarik zioen bezala.
|
|
|
—Jauregian egiteko batzuk ditiat, eta
|
hoa
heu bakarrik Pedro Huiziren studiorat, ongi iduritzen bazaik.
|
|
|
Pedro Huizik huts egin zidaan, eta hik ere huts egin didak, baina hobeki nagok, beharbada, bakarrik... Eta orain
|
hoa
pintore merke horrenganat eta bion artean sala nazazue Ofizio Sainduaren aitzinean!
|
|
|
—Mundu Zaharra ahantzi nahi baduk,
|
hoa
, bai, itsasoaren bertzalderat, non baitago Mundu Berria, baina jakik ezen bertze mundu horretarat hoanean, arestian utziari beha paratuko haizela, zeren gizonak berezkoa baitu duenarekin gogara ez egoitea eta deusekin ere ez kontentatzea —ihardetsi zidan kapitainak, bizitzaren liburuan irakurtzen ohituak.
|
|
|
—Joan hadi afarirat, sugegorria poltsikoan, eta has hadi afaltzen deus ere gertatzerat ez balihoa bezala; gero, afalburuen aitzineko platera jan ondoren, asmatu zerbait, tripak nahastu zaizkiala edo, eta
|
hoa
ene kakategirat; ondoren, afaltzerat itzuli, poltsikotik sugea atera, eta erakutsi dukearen edo kondearen emazteari, edo haien ohorezko damaren bati —emaztekiren bati beti ere—, eta erran nola narrastia kakategian ikusi eta akabatu arte zanpatu behar izan duan. Eta, esplikazioneak emaiterakoan, teatroa egin, izuturik eta heure onetik aterea bahengo bezala...
|
|
|
—Oker nengoan, Pedro, hirekin, eta
|
hoa
, bai, hemendik. Izan ere, hi famaz mintzo haiz, arteaz eta libertateaz mintzatu beharrean, eta ahalkea emaiten didak. Eta ez zagok, bertzalde, mahatsa eskatzerik elorriari —begiak zabalik zituen osabak, betzuloetarik ateratzerat balihoazkio bezala, ukabilak bularraren kontra hertsirik; eta uste izan nuenean ezen bere ukabil haiekin edozer egiteko gai izan zitekeela, aitzitik, lasaitu eta hedatu zituen eskuetako hatzak eta bigundu zuen apur bat bere behakoa, erraiten ziola—:
|
|
|
Izan ere, desterrua ez duk lur bat, guganik kanpoan dagoena, baina gure baitakoa, zeren desterru handiagoa dik etxean dagoenak, baina burua beheiti, ezen ez etxetik kanpoan dagoenak, baina burua goiti —eta entseiatzen zelarik ezpainetako nekean irri bat marrazterat, erran zuen—: Bai,
|
hoa
lasai; izan ere, gorputzez urrunduko gaituk, baina ez arimaz, zeren gure arimak bat dituk hik egin berri duan koadroaren laukian.
|
|
|
—Ongi eginen duk, eta ongi etorria izanen haiz, bisita egin diezadaanean. Eta
|
hoa
, bai, Piarres Oihartzabal kapitainarenganat, zeren eta ez baitut munduan hura bezain gizon librerik ezagutzen. Eta begiak zabal zabalik ditik, harat eta honat beha, eta haren kontseiluek ez diate kalterik eginen...
|
|
|
Eta handik gutirat osaba Joanikoten hitzak oroitu nituen, noiz eta aditzerat eman bainion ezen Urbiaindik alde egiteko asmoa nuela, Piarres Oihartzabal kapitainarekin itsasoratzeko, erraiten zidala: "...
|
hoa
, bai, Piarres Oihartzabal kapitainarenganat, zeren eta ez baitut munduan hura bezain gizon librerik ezagutzen. Eta begiak zabal zabalik ditik, harat eta honat beha, eta haren kontseiluek ere ez diate kalterik eginen..." Eta nola ohartu nintzen ezen hartan ere arrazoin zuela osabak, eta nola ulertu nuen, halatan, ezen maisutzat eta kontseilaritzat hartu behar nuela kapitaina, zeren eta nik ere begiak zabaldu nahi bainituen harat eta honat eta zeren ezin jaio baitzitekeen bizi berri baterat bere behakoa zabaltzen zuena baizen...!
|
|
|
—Nora
|
hoa
–—Ximurrak.
|
|
|
—Gure ordenantzen ariora, enpresak bere nahitara erabakitzeko ahalmena dik enplegatu bakoitzaren oporren erdiez. Sinesten ez badidak,
|
hoa
langile batzordeko buruarengana eta hark baieztatuko dik.
|
|
|
—Are, Eduardo —erran zuen noizbait ere—, Anarekin mintzatu beharrekoez mintzatu eta
|
hoa
gero hire oporrengatik topa egitera —munduan den irriñorik gorrotagarriena agertu zuen— Ordu guti batzuk baizik ez dituk, baina har itzak enpresaren oparitzat.
|
|
|
—Hara, Ana:
|
hoa
egunkarira eta para ezan honako txartel hau erredakzioko iragarki oholean: " Etzanaldi bat atso bilatzaile baten truke".
|
|
|
Nora
|
hoa
! esan zion gogor Antonek.
|
|
|
Garik besotik atxiki eta: " Nora
|
hoa
–", galdetu zion. " Behera...".
|
|
|
" Puntu bat galdu duk", esan zuen; horrek Xan inpresionatu zuen; dardar egin zuen; puntu batto... zenbatetarik?; bazituen, hala ere, puntu batzuk oraindik?;" dena dela", esan zuen Bonifaziok," puntu hori dezisiboa zuan. Printzipio kuestio bat duk"; berak, Xanek, ez baitzuen, bistan da, printzipiorik;" eta orain,
|
hoa
hemendik!", bota zion Bonifaziok.
|
|
2001
|
|
|
Hi, Anartz, Chiapasera al
|
hoa
, galdetu zion azkenean lehenago deitu ez izanaz lotsatuta. Anartzek sumin arrastorik gabe erantzun zion ordea.
|
|
|
Hegoak hegan
|
hoa
|
|
|
Hi hegan
|
hoa
|
|
|
–Bakea eman, otoi, eta habil
|
hoa
antzara ferratzera! –ihardetsi zidan gaiztoki emazteak.
|
|
|
– Mundua zabala duk,
|
hoa
aparteko leku batera; zera... Ozeano Bareko uharte galduren batera.
|
|
2002
|
|
|
Harkaitzera iristen ari ziren, bira egin behar zuten lekura heltzear ziren, eta, lehenengo postuan doala, estropada erdian garaile den Giasek oihuka egiten dio agiraka Menetes lemazainari: . Nora
|
hoa
hain eskuinetara. Egik bira honantza.
|
|
|
Baina Menetesek, hondar pilaren beldurrez, olatuen gain zabalera begira jartzen du branka. . Nora
|
hoa
saihesbidetik?, errepikatzen dio.
|
|
|
So, motel, sooo! Nora
|
hoa
–Inoiz entzungo huen maitasuna eta itsutasuna parean dabiltzala, ezta?
|
|
|
Esaiok nahi duana. Baina
|
hoa
. Lotsa pasatuko duk.
|
|
|
–Hi ez
|
hoa
etxera –batera eta bestera mugitzen zuen burua– Ez horrela. Eta negar egin nahi badun, egin ezan orain, gurekin hagoela.
|
|
|
–Nora
|
hoa
–
|
|
|
–Alazne, ondo al
|
hoa
––galdetu zion.
|
|
|
–Alex? Alex, nora
|
hoa
–
|
|
|
Etxean bazuten txakur bat, hizketan ez, baina bestela, arima salbu, kristauak bezalakoa zena. Jose Antonioren amak auzoko bospasei urteko haur baten ardura zuen eta, bazkalorduan, txakurrari" Txiki,
|
hoa
haurraren bila", esaten omen zion.
|
|
|
–Lasai, Ekain, nik babesten haudan bitartean, ez zaik ezer gertatuko. Baina egun batean, biolin batetik datorren musika liluragarria entzuten baduk,
|
hoa
! Printze Txikia ren ipuinean gertatu zen bezala, hik Printzesa Txiki bat aurkituko duk, beharbada.
|
|
|
Et, et, et, JR, azkarregi
|
hoa
. Nik ez diat Manuelenagatik aurpegi arrarorik jarri, baizik poliziei buruz esan didaanagatik.
|
|
|
Zergatik ez
|
hoa
etxera giltza horien bila. Filma laster bukatuko duk, eta ordurako zeri heldu edukitzea komeni zaiguk.
|
|
|
Hiru artikulu. Izenburuak irakurri eta zuzenean
|
hoa
bigarrenera: " Euskal Literatura eta abar".
|
|
|
Nora
|
hoa
, Gabriel Aresti, gabardina txuri horretan bilduta eta gorbataren korapiloa dagoeneko laxaturik, Bilbotik goizeko lehenengo trenean iritsi berri, Eibarko Estaziño  kalean barrena ibiltari, bertako beharginak oraindik nagiak ateratzen ari diren garagarrileko astelehen oskarbi honetan. Ez al zaik oraindik damutu Rocandioneko tailer malapartatu horretan enplegatu izana?
|
|
|
Ez al zaik oraindik damutu Rocandioneko tailer malapartatu horretan enplegatu izana? Zergatik
|
hoa
, bada, kopetilun. Agian ezin duk burutik kendu Nerea hire alaba nagusiak gaur eskolara joan gabe geratu duela sukarragatik?
|
|
|
edo
|
hoa
pikutara.
|
|
|
– Trankil, trankil. Bazakiat asmo onez ari haizela, denak gaudek Santosekin kezkatuta –sermoilari hutsa sentitu zuen bere burua, baina ez zitzaion besterik otutzen– Ulertzen ditiat hire urduritasunak, baina
|
hoa
heure gelara edo gimnasiora edo gura duan tokira, eta nasai hadi apur bat...
|
|
|
– Berdin dik, ez dik ardura,
|
hoa
hemendik –ez zuen gisa horretako zurrumurruetan gehiago sakondu gura, eta aski maitekorra eritzitako bizkar igurtzaldi batez agurtu zuen.
|
|
2003
|
|
|
Beldur nintzen kirol programa bateko zuzendaria emakumezkoa zela jakiten bazen,"
|
hoa
ontzi garbitzera!" esanaz bukatuko zuela entzuleak. Futbolaz idazteko prestigioa lortu nuenean utzi nion goitizenari, oso berandu.
|
|
|
Nora
|
hoa
–ahots berria haien atzetik iritsi zen, sarkina geldiaraziz.
|
|
|
Berdin dun:
|
hoa
Peliperen tabernara! Batzuetan, otarrainxkak ere izaten ditizten, eta gaur ere izanen ditizten, Txomin etorri denez gero, seguru baietz!
|
|
|
Ez al dun ikusten Txomin gure zain dagoela? Hoa dendara, edo
|
hoa
tabernara, eta ekarri otarrainxka batzuk eta botila bat xanpain. Hoa azkar, artizarra atera baino lehen...!
|
|
|
–Noiz
|
hoa
––galdetu dio.
|
|
|
–Noiz
|
hoa
, Aitor? –errepikatu dio Gabik.
|
|
|
–Eta hi
|
hoa
pikutara!
|
|
|
–Burutik minez nauk. Habil
|
hoa
Tzarkorekin.
|
|
|
–Habil
|
hoa
, ez haut gehiago begien bistan ikusi nahi.
|
|
|
Nora
|
hoa
, Xirimola?. (e).
|
|
|
Ezin duk egin beste inora, nahita ere. Hondarretan ahitzera
|
hoa
. Edo bestenaz, goitik behera abailan doan harria haiz.
|
|
|
Hondoa jo artekoa baizik ez. Eta hondora
|
hoa
. Abiatuta hago.
|
|
|
–Nora
|
hoa
––galdetu nion.
|
|
|
–Nora
|
hoa
––bota nion.
|
|
2004
|
|
|
Noiz
|
hoa
, bada, harengana?
|
|
|
Nora
|
hoa
, bada?
|
|
|
Gainera, zertarako galdetzen didak arratsaldean zer egin behar dudan? Hi ez al
|
hoa
ba beste zilbortxo horrekin azken modako traputxoak erostera?
|
|
|
–Baina hi nora
|
hoa
–
|
|
|
–Nora
|
hoa
––galdetu zion hirugarrenez.
|
|
|
–Ondo
|
hoa
–
|
|
|
Bizikletak pasatzean ere gauza bera gertatzen zen. Roman horretaz konturatu zen De Groeeningek galdetu zionean" hi nora
|
hoa
–". Errepide bazterrera begiratu zuen eta eguzki lore pare bat ikusi zuen, edo hori iruditu zitzaion, ezker eskuma mugituz eta lepoa luzatuz, Romanen erantzuna entzun nahirik, jakiteko nora zihoan 15 urteko mutiko bat Tourreko tropelean sartuta.
|
|
|
" zertarako? Notiziak nahi badituk
|
hoa
portura, eta enteratuko haiz", eta berak: " ez.
|
|
|
Esku dardarati gehiago ikusi nituen goratzen. Txanoduna maparen erditik mugitu ez zela ohartuta, harengana zuzendu nuen pistola– Hi,
|
hoa
segituan besteekin biltzera! Eta bota Lantza lurrera!
|
|
|
Eta tunikadunari mintzo–: Segi atzera,
|
hoa
hire lagunekin biltzera.
|
|
|
erorketa askearen antz handiagoa dik ariketa honek tiro parabolikoarena baino! Izan ere, goitik behera
|
hoa
martxa honetan, hondamendira, berehalako erremedioa jartzen ez badiok! Harrokeria lagun txarra duk, eta heuk ikus...".
|
|
|
–Hi ez
|
hoa
hemendik, errua hirea duk-eta! Izan ere, galdetu al diok sekula hire semeari zer nahi duen?
|
|
|
–Orain nik agintzen diat etxe honetan:
|
hoa
hemendik!
|
|
|
Autopistatik nindoan neure portschean, ziztu bizian, gizon bat ikusi nuenean bide bazterrean, auto stop egiten. Frenatu nuen, hura jasotzeko asmoz... baina ohartu nintzenean, automobila gelditu orduko, gizon hura anai Jaxinto zela, azeleragailua berriro sakatu, eta barrez eta barrez hasi nintzen,
|
hoa
popatik hartzera...!
|
|
|
Harakinen ergelkeria gehiago aditu nahi ez duela erabaki du, eta hitza ahoan utzirik abiatu da komunera, Harakinen baina nora
|
hoa
oihuak gibelean dituela. Pikutara!
|
|
|
" Baina nora
|
hoa
–Mekaguendios, nork zamatuko dik hau, neronek bakarrik?".
|
|
|
" Nora
|
hoa
!?" garrasi egin zion Harakinek.
|
|
|
" Nora
|
hoa
" altxatu zen Harakin Bazterren bila. Taberna erdiraino ailegatu zen.
|
|
|
" Nora ostia
|
hoa
–" entzun zuen atzetik.
|
|
|
" Nora
|
hoa
–".
|
|
|
‘Agur? esan ziok Josetxok, nora
|
hoa
, hi? ’ ‘Nora noan, hiri esango diat!" Jo eta bertan alde egin ez ziok, ba, Josetxori muturren aurrean."
|
|
|
" Nora
|
hoa
–Eskuz hobeto motel; kilo asko ez dituk eta...
|
|
|
" Azokara al
|
hoa
–esan zion Taxik; hirekin noak.
|
|
|
" Hi astinduko haut e!" Laxarori: " Nora
|
hoa
hi. Hoztu egingo zaik sudur talo hori!"
|
|
|
" Eskutsik al
|
hoa
–"
|
|
|
" Hi, kaskoa erre gabe niri... Beso sano horrekin nondik nora
|
hoa
–"
|
|
|
" Kateak jarri gabe nora
|
hoa
hi!"
|
|
2005
|
|
|
Hasteko, behar bezala gosaldu, hiruzpalau egun egin ditun-eta, ia mokadurik probatu gabe, meditatzen eta arnasketa ariketak egiten! Eta, indartzen haizenean, kanpora irten eta
|
hoa
eskolara, nexka batentzat kaltegarria baita gau eta egun gelan sartua egotea. Ados?
|
|
|
–Nora
|
hoa
, lizuntxo hori –esan du ezpain artean.
|
|
|
Ez da komeni denbora alferrik galtzea. Aki chan, mutiko hauekin amaitzen dunanean itxi denda eta
|
hoa
unibertsitatera.
|
|
|
–Normala, nik uste, lelengo egun honeitan. Hartuik oin armosua lasai, eta
|
hoa
auzoa ezagutzera... Gaur zapatua, paseiaria franko topauko dok Ondarrondon.
|
|
|
–Nora
|
hoa
––galdetu zidan lurrazpiko ahotsa jarriz– Utzi hori bertan.
|
|
|
–Herrenko nazkagarri hori, esan zidan, azkenean?. Alde hemendik,
|
hoa
etxera, eta ez itzuli ez gaur eta ez inoiz poema zikin horiek gabe.
|
|
|
–Marro: emadak hori, eta
|
hoa
etxera, esan zion tabernariak.
|
|
|
– Dena jakiten dun mundu txiki eta hertsi honetan. Habil,
|
hoa
berehala eta ez hadila nehoiz Otsabidera itzul!
|
|
|
oraindik martxan zeuden telefono mugikorrak metatzen zituen lurrean, ihardesgailuetako ahotsak ezagutzen zituen, lagun hurbilenak, gero ibaiertz batean bazebilen, hegiek ustelaren eta altzairuaren usain mikatza zekartela, adiskide min bikotea galdezka zebilen, buruxkando eta xatarretan urkatzen ari zen ume bat salbatzen saiatu zen, debalde, Andde jazarri zitzaion jaun eta jabe: ez
|
hoa
ongi motel mailukatzen zion kontzientziaren balizko eleak bailiran, Lilarekin amodioa egiten zuen amets gaizto eta iratzartzen zen orenak orentegi ahitu ondoan.
|
|
|
– Habil,
|
hoa
hemendik.
|
|
|
Deabrua! Georges nora
|
hoa
–Hago!
|
|
|
– Hara, Seinan, habil
|
hoa
eta erradak sakrifikatua eta gure baratzeko pikotzearen maldan ehortzia izan zen Eugenia gurutzatzen dukanez zeru goren horietan?
|
|
|
– Habil
|
hoa
astaina handia...
|
|
|
– Ez dinat familiarik. Habil,
|
hoa
berehala, ontsa naun hemen txoriekin.
|
|
|
– Justuki, erabiltzen ez ditugun puska batzuk baztertu dizkizut. Pierra,
|
hoa
ezkaratzean den pildagiaren xerka. Agudo!
|
|
|
Joseluk"
|
hoa
popatik!, niri ez didak sartuko, joder!" edo horrelako zerbait bota du. Haserre altxatu da.
|
|
|
– Eta hi nora
|
hoa
, Vicente?
|
|
|
Hik egin behar duana duk kamaroteetako lana. Hartu mailua eta turnabisa,
|
hoa
kamaroteetara eta hasi hadi eskutokiak eta latoizkoak diren guztiak askatzen".
|