|
2008
|
|
|
Babes instituzionalak gutxiengoaren talde barruko hiztunei diglosiaz haratago joateko aukera ematen dien ingurune soziala sortzen du. Hau da, hiztun horiei esparru sozial garrantzitsuetan beren
|
hizkuntzan
hitz egin ahal izateko aukera ematen dien ingurune soziala. Esparru sozial garrantzitsuetan beren hizkuntzan hitz egin ahal izateak lagundu egiten die hiztunei gora egin ahal izaten eta talde estatusa handitzen (Landry, argitaratzeko prozesuan a).
|
|
|
Hau da, hiztun horiei esparru sozial garrantzitsuetan beren hizkuntzan hitz egin ahal izateko aukera ematen dien ingurune soziala. Esparru sozial garrantzitsuetan beren
|
hizkuntzan
hitz egin ahal izateak lagundu egiten die hiztunei gora egin ahal izaten eta talde estatusa handitzen (Landry, argitaratzeko prozesuan a). Ikerketek adierazi dute, esaterako, hizkuntza esparru publikoetan erabiltzeak eta gutxiengoaren hizkuntza paisaia linguistikoan agertzeak (adibidez, iragarki komertzialetan, bide seinaleetan edo kale izenetan) gutxiengodun komunitateak bizindarra duela nabaritzen laguntzen duela, bai eta taldearen hizkuntza lagunartean eta erakunde sozialetan gehiago erabiltzen ere (Bourhis eta Landry, 2002; Landry eta Allard, 1994b, 1996; Landry eta Bourhis, 1997; Landry, Deveau eta Allard, 2006a).
|
|
|
Esparru sozial garrantzitsuetan beren
|
hizkuntzan
hitz egin ahal izateak lagundu egiten die hiztunei gora egin ahal izaten eta talde estatusa handitzen. Ikerketek adierazi dute, esaterako, hizkuntza esparru publikoetan erabiltzeak eta gutxiengoaren hizkuntza paisaia linguistikoan agertzeak gutxiengodun komunitateak bizindarra duela nabaritzen laguntzen duela.
|
|
|
Bizindar subjektiboaren eraikuntza zabaldu ere egin liteke, eta taldeak nabaritzen duen estatusa izendatzeko erabiltzeaz gain, taldearen hizkuntzak gizartean eragiten duen legitimitate pertzepzioa izendatzeko ere erabil daiteke. Nahiz eta norberaren taldeak gobernatutako erakunde kultural eta sozialetan (esaterako, ikastetxeetan) nork bere gutxiengoaren
|
hizkuntzan
hitz egiteko aukera izateak laguntzen dion taldeko kideen bizindar subjektiboari, norberaren hizkuntzak gizartearen osotasunean legitimitatea duela nabaritzeak balio die hizkuntza gutxiengoei haien herritartasuna aintzat hartzen dela eta gizarteak baloratzen dituela sentitzeko.
|
|
|
erregularki hizkuntza horretan hitz egiteak konnotazio ideologikoa du eta, bereziki, solaskideak gure hizkuntza hitz egin ez arren hizkuntzari eusten bazaio. ...adierazten du, edozein elebitasun baldintzatatik urrun, disHizkuntza batean mintzo denak hizkuntza hori utzi du, sistematikoki, erantzun gisa ulertezintasuna, axolagabetasuna, edo bazterketa (nabarmenagoa edo ezkutukoagoa) jasotzen baditu. kriminazio egoeran bizi garela, eta" herri eta hizkuntza batekoa izateari irmo eusten dietenak apartheidera eramaten direla beren lurraldean bertan, beren
|
hizkuntzan
hitz egin ahal izateko baimen eskuzabala emanez" (Adell 2003). Biztanleriaren zati handi batentzat ohiko bihurtu da gaztelania izatea komunikazio hizkuntza, bereziki metropoli barruti handietan, eta horrek nolabaiteko" normaltasun izaera" ematen dio men egiteko ohiturari; gainera, lagundu egin du oro har euskaraz hitz egiteko jokabideak euskal nazionalista izatearen konnotazioa har dezan.
|
|
|
Horren ondorioz, testuinguru publikoetan edo, besterik gabe, gaztelaniadunen aurrean pertsona batek euskara erabiltzea gizabide txarrekotzat edo jokabide baztertzailetzat hartzen da. Gizarte balio horrek eta beste batzuek (adibidez, hizkuntza komunikatzeko tresna baino ez dela, axola duen bakarra elkar ulertzea dela, euskaraz hitz egitea txokokeria edo kosmopolitanismo falta modu bat dela) hiztunek beren
|
hizkuntzan
hitz egiteko aukera murrizten dute (betiere, beren hizkuntza ez bada gaztelania) Jakina den moduan, baldintzapenaren paradigmari jarraiki, jokabide bat sistematikoki zigortzen bada, jokabide hori izateko aukera murriztu egiten da.
|
|
|
Bada, ordea, norberaren
|
hizkuntzan
hitz egitearen ondorioz jasotako zigorrarekin lotutako beste fenomeno aipagarri bat, hizkuntza mendetasunaren oinarrian baitago. Ikasitako babesgabetasunaz ari gara (Maier, Seligman eta Solomon 1969) eta baldintzatutako erantzun jokabideekin zerikusia du.
|
|
|
Jakina da gerraostean eskolara joandako belaunaldiaren garaian ohikoa zela ikasleak zigortzea euskaraz hitz egitearren. Baina, gainera, iseka egiten zitzaien gaztelaniaz hitz egiten zutenean ere, bai donuagatik, bai eskolan soilik entzuten zuten
|
hizkuntzan
hitz egiteko zailtasunak zituztelako.
|
|
|
Jakina da gerraostean eskolara joandako belaunaldiaren garaian ohikoa zela ikasleak zigortzea euskaraz hitz egitearren. Baina, gainera, iseka egiten zitzaien gaztelaniaz hitz egiten zutenean ere, bai donuagatik, bai eskolan soilik entzuten zuten
|
hizkuntzan
hitz egiteko zailtasunak zituztelako. Beraz, zigorra jasotzen zuten bai jokabide bategatik, bai besteagatik.
|
|
2010
|
|
|
Euren bizitza profesional zein pertsonalean hizkuntzarekin lotutako hainbat erabaki —batzuetan kontzienteki, beste batzuetan oharkabean— hartu dituzte: ikasle bati euskara batuan edota euskalkian hitz egin, neska bati printzesa eta mutikoari txapeldun deitu ala ez, etorri berri den haurrari jatorrizko
|
hizkuntzan
hitz egin ala euskaraz jardun lehen egunetik, guraso bilerak zein hizkuntzatan egin, etab. Erabaki horiek hartzeko irizpideak eta hausnarketa gunea eskaini nahi ditu materiak. Modu horretan, gainera, komunikazio trebetasunen lanketa modu testuinguratuan eta ikasleentzat esanguratsuak diren edukiak aintzat hartuz egiten da, eduki bidezko hizkuntza ikas irakaskuntzako oinarriak kontuan hartuta (Snow, Met eta Genesse, 1989).
|
|
2012
|
|
|
Horrekin lotuta gaineratzen du: " gauza praktikoak hobeto ulertzeko, nire
|
hizkuntzan
hitz egin behar dut nik". Azken argudio horrek euskaldun osoentzako bakarrik balioko lukeela uste dugu.
|
|
|
Psikolinguistikak marketingean duen eraginari buruzko ingelesezko artikulu batean topatu dugu aipua1 Arrazoi ote zuen Nelson Mandelak? Pertsuasiboki eraginkorragoa al da norbaiti bere
|
hizkuntzan
hitz egitea. Eta are gehiago hizkuntza hori gutxitua baldin bada?...
|
|
|
Erakutsi zuten espainiar hizkuntzak publizitatean eragin positiboak zituela haiengan, eta" egokitzapenaren teoriarekin" 22 azaldu zuten hori hein batean. Teoria horrek iragartzen duenez, zenbat eta handiagoa izan iturri batek entzulearen
|
hizkuntzan
hitz egiteko egiten duen ahalegina, orduan eta pertzepzio positiboagoa izango du hartzaileak eta handiagoa izango da, baita ere, entzuleak trukean iturriaren hizkuntzara moldatzeko egingo duten ahalegina. (Giles eta beste, 1973).
|
|
2013
|
|
|
Batzuk aipatuz: erdalduna izatea, edo Euskaraz espainieraz baino gutxiago jakitea, euskaldun aktiboa ez izatea, familian Euskararen beharrik ez izatea, hezkuntza ez Euskaraz egitea aukeratzea, ohiturak espainieraz egiteko, estresa zein
|
hizkuntzan
hitz egin aukeratzerakoan (Badu Bada Erakusketa, Donostia, STM,), espainieraz hitz egiterakoan eroso sentitu eta Euskaraz konfiantza gutxirekin ibili, beldurra zenbait testuingurutan edo pertsonekin Euskaraz hitz egiteko, sare soziala erdalduna aukeratzea, Euskararen garrantziaren kontzientzia falta, interesa eta motibazio falta Euskararekiko, lasai eta pozik Euskara ez jasotzearekin; edo Euskara...
|
|
2016
|
|
|
Adibide horrekin adierazi nahi duguna zera da: elebakarrak diren herritarrek euren
|
hizkuntzan
hitz egingo dute beti, hizkuntza horretan maila handiagoa edo txikiagoa izan. Elebidunen kasuan ere, A hizkuntzan duten maila baino erabakigarriagoa izango da, gure hipotesiaren arabera, A eta B hizkuntzetako gaitasunetan duten desoreka.
|
|
2017
|
|
|
erabilera sustatzeko neurriaren bila" artikulua idatzi dute. bertan, euskal soziolinguisitikaren esparruan ohikoak diren teknika metodologiko hainbaten azterketa kritikoa egin dute, batez ere, hiztun kategorietan eta hiztunen aitorpenetan oinarritzen direnei eginikoak. izan ere, planteatu nahi du azterketa modu horiek errealitate soziolinguistikoa bera sortzen dutela, edo gutxienez, sortzen laguntzen duten elementuak izan daitezkeela. bere iritzian, ikerketa metodologikoetan aldaketa formala gertatu litzateke, besteak beste, praktika linguistikoak lehenesteko kategoria identitarioen gainetik. atal honetako bigarren artikulua Jaime Altuna Ram� rezek idatzi du gazteen euskararen erabilera generoaren aldagaiaren arabera aztertzeko. ikerketa etnografikoa lezoko eta pasai donibaneko 12 eta 16 urte bitarteko nerabeekin egin du, eta ondorioztatu du, batetik, euskararen erabileran genero desberdintasuna badagoela, euskara gehiago erabiltzeko nesken joera berretsiz. eta, bestetik, baieztatu du, hizkuntza erabiltzeko moduak ere ez direla berdinak. bere ikuspegitik, generoa eraikitzeko sozialiazio sexistak, berak, indartzen du sexuen arteko hizkuntzen erabileraren banaketarako joera hori. bat 104 zenbaki honi amaiera emateko oso bestelako gaia duen artikulua aurkezten dugu: ...ehar da fenomeno oso ohikoa dela hizkuntza bat baino gehiago hitz egiten diren komunitate linguistikoetan. arazoa da, nolanahi ere, ukipen egoeran dauden hizkuntzen sendotasuna ez dela berdina izaten, eta, beraz, alternantzia horretan, ordezkatze prozesuaren zantzuak detektatu ohi direla sarritan. baina, izatez, aukera modura ere ikus daiteke fenomenoa, esate baterako, alternantzia hori ahuldutako
|
hizkuntzan
hitz egiten hasteko modu bat denean. beraz, interes apartekoa duen gaia da, baita, ikuspegi sozioionguistikotik begiratuta ere. kasu honetan, fenomenoaren azterketarako baliabide teknologikoaz aritzen da artikulua. izan ere, jakinik fenomenoaren ezaugarri nagusia bat batekotasuna dela, eta ahozko hizkuntzan ez ezik hizkuntza idatzian ere agertzen dela, sare sozialetako kode alternantzia aztertzek...
|
|
2018
|
|
|
Herrirako" eta" Gogo pizgarri suertatu izana" aipatu zituzten. horrela bakarrik errespetatu daiteke bakoitzak nahi duen
|
hizkuntzan
hitz egiteko eskubidea.
|
|
2021
|
|
|
LISTEN proiektuak pertsonak gaituko ditu beren
|
hizkuntzan
hitz egin dezaten beren buruarekin lasai eta seguru sentitzen direnean, bai eta beren solaskideek hizkuntza berean hitz egiten dutela ziur ez daudenean ere. ikastetxeen hezkuntza helburuak berme osoz eta baldintza berdinetan lortu ahal izateko.
|
|
|
LISTEN proiektuaren helburuetako bat da hizkuntza asertibitatearen kontzeptua irakastea desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzetako, hizkuntza indigenetako zein eskualdeetako edota eremu urriko hizkuntzetako hiztunei. LISTEN proiektuak pertsonak gaituko ditu beren
|
hizkuntzan
hitz egin dezaten beren buruarekin lasai eta seguru sentitzen direnean, bai eta beren solaskideek hizkuntza berean hitz egiten dutela ziur ez daudenean ere.
|
|
2022
|
|
|
Aipatu behar da, gainera, aldi berean, agintari publikoek (hala nola toki erakundeek edo udalek eta enpresa txiki eta ertainek) gero eta argiago ikusten dutela mugaz gaindiko lan mugikortasunak duen garrantzia, baita mugaz gaindiko lankidetza era eraginkorrean sustatzeko lurraldeko
|
hizkuntzan
hitz egiten duten tokiko agenteengana jotzeko beharra ere (NPLD 2015b, 14). Beraz, euskara bezala gainerako tokian tokiko hizkuntza ez hegemonikoek beren lekua har dezaten lurzorua zabaltzen ari dela esan daiteke.
|
|
2023
|
|
|
Komunitateen egunerokotasunean sartzen ginen arren, elkarrizketatuek adierazi zuten lasai bizi izan zituztela egoera horiek, beraien
|
hizkuntzan
hitz egiten zuten herrikideek egiten zituztelako elkarrizketak, eta ez erroldagile edo zerga kobratzaileek; are gehiago, batzuk harritu egin ziren ikustean ikertzaile elkarrizketatzaileak kitxua hiztun indigenak zirela4 Komunitateetan harridura eragin zuen beste kontu bat zera izan zen: ikustea kitxuaz idazteko ez dagoela inolako arazorik.
|
|
|
to kill the Indian in the child (umearen baitako izaera indigena erauzi) (RCAP 1996). Horretarako, familiarekin harremanetarako bideak mozten ziren (FPCC 2015, 45), umeak behartuta zeuden eskola horietara 10 hilabetez edo urte batzuetan zehar jarraian joatera (Milloy 1999), bertan tratu txarrak eta mota guztietako abusuak jasotzeaz gain, euren
|
hizkuntzan
hitz egitea debekatua zuten, eta, erabiliz gero, zigortu egiten zituzten (Ignace 2015, 10). Bizipen horien ondorioz, ume horien autoestimua eta identitatea kaltetuta geratu ziren, eta umeak komunitateetara itzuli zirenean, eta hazten ziren heinean, lekuz kanpo sentitu ziren (RCAP 1996, 16).
|
|
|
Gobernuak eremu publikoetan hizkuntzaren erabilera sustatzen duten hizkuntza politikak garatu behar ditu, eta Tŝilhqot’in ez hitz egiteko denbora eta espazio espezifikoak bermatu behar ditu. Dena den, haientzat, hiztunek dute" giltza";
|
hizkuntzan
hitz egiteko erantzukizuna hartu behar dute berriro, eta hizkuntza erabili egin behar dute.
|