|
2001
|
|
|
Beste hizkuntza batean behintzat ez lirateke literatura bezala hartuko, baina, jakina, gure artean hamazazpigarren mendean ez da hainbeste Dotrina eta ez da hainbeste hizkuntzaren lekuko, non eta Kapanagaren Dotrina bazter daitekeen. Gipuzkoan hemezortzigarren mendean ez dira hainbeste Larramendi baino lehenago idatzi zuten lekukoak eta horien artean Otxoa de Arinek oso leku nabarmena du eta nahiz berak
|
hizkuntzagatik
eta beste zenbait arrazoi berezirengatik literatura aldetik  interes gehiegirik ez izan, beti izango da aipatua. Orain ezagutzen dugun baino liburu eta paper gehiago agertzen ez diren bitartean behintzat, beti izango dira aipatuak bata eta bestea euskal literaturaren historia batean.
|
|
2002
|
|
|
II. KONTUAN HARTU DUGU askatasun eta eskubideak bermatzeko orduan, ez dela desberdintasunik egingo nazio jatorriagatik, gutxiengo nazional batekoa izateagatik,
|
hizkuntzagatik
edo iritzi politikoengatik.
|
|
2004
|
|
|
Italian, goian aipatutako Burkina Fason, edo Kuban, Magreben, Argentinan... garrantzi handia ematen diote zinemari
|
hizkuntzagatik
, kulturagatik eta egungo irudi aren mundura hurbiltzeko gaitasuna ematen duelako. Horiek ezagutu eta gurera egokitu eta baliagarri suertatu behar zaizkigu.
|
|
2005
|
|
|
1) Printzipioz,
|
hizkuntzagatik
ez dute baztertzen ETB, baina" filmek asko galtzen dute euskaraz", dio batek.
|
|
|
• Gaur gaurko programazio eskaintzaren barruan, gazteek ez dute inolako saiorik baztertzen
|
hizkuntzagatik
. Gaztelaniazko zein euskarazko telebista izan, ez dute arazorik edozein saio jarraitzeko.
|
|
2007
|
|
|
1) izan daiteke biztanleria edo populazio bat elkar hartua, biltzarrean adibidez, edo auzoan, nolabait bere forma sozial propioaren markarekin (gr. < démos>, lat. < populus>); 2) etorki bereko jendea oro har, positiboki markatu eta diferentziatua orobat, bere
|
hizkuntzagatik
, etab. (gr. < éthnos>, lat. < natio>).
|
|
|
Zer axola dio etxe esan ala casa? Txori mota bat edo arrain klase bat desagertzetik salbatzearren mundu erdi ekologista altxatzen da protestaka; desagertzear dagoen hainbat
|
hizkuntzagatik
, ia inor ez da hunkitzen. A. Arteta EHUko irakaslearen arabera, euskara hilda ere, subjektiboki mingarria izan daiteke, objektiboki ez da gauza handirik galtzen (objektiboki gauza handia ala txikia zer den, oso subjektiboa da seguru asko).
|
|
|
Babesa azaldu zuen. Baina horrekin ere"
|
hizkuntzagatik
inor diskriminatua ez izateko" deia egin zuen. Eskuliburuaren atalakEuskarak lan mundua bereganatzearen garrantziazEuskara planen zabalkundea Euskal HerrianEuskara enpresan txertatzeko arrazoiakNola txertatu euskara enpresanSakanako Mankomunitateak eskaintzen duen laguntzaBai Euskarari Ziurtagiria sakananMerkataritzan euskaraz egitasmoa Sindikatuen eginkizuna
|
|
2008
|
|
|
Borondatezkoak eskatu zituzten Korea, Kuba eta Boliviarako. Nik ez nuen Korea nahi,
|
hizkuntzagatik
. Nahiago nuen leku errazagoa.
|
|
|
Hortaz, Euskal Herriko lurralde guztietan bi eskubide horiek aitortzea beharrezkoa dela sinistarazteko lanean eta parte hartzen jarraitzea nahitaezkoa da; izan ere, guzti guztioi eragiten digute, batzeko eskubideak dira eta ez zatitzeko, errespetatu behar diren eskubideak dira, herri honen bizikidetza eta egoera hobetzea nahi badugu, eta zatitzea ez badugu nahi. Sinistarazte lana eta parte hartzea, azken finean, oso baldintzatuta dauden sektore horietara bideratu behar dira, ez beren jatorri, identitate edo
|
hizkuntzagatik
, baizik eta Espainiako eta Frantziako Estatuek erabiltzen dituzten elementu subjektibo horiek erabiltzen dituztelako; eta, hain zuzen ere, estatuek beren jarduera politikoan erabiltzen dituzte elementu horiek, euskal gizartearen nahi demokratikoak eta normalizatzaileak oztopatzeko.
|
|
2009
|
|
|
Oteizarentzat garbia da hori: harentzat euskaldunok burua egituratzeko eta pentsamendua egituratzeko dugun era desberdina da,
|
hizkuntzagatik
. Eta Oteizarengandik edan zuten Txomin Badiolak, Angel Badosek...
|
|
|
Quirogak berak esplikatu du: Legebiltzarreko presidente izateko bera aukeratu izanak eta ez Laura Garrido euskalduna erakutsi du Basagoitik koherentziaz jokatu duela,
|
hizkuntzagatik
inor ez diskriminatzea aldarrikatzen duenez. Ondorioz, Quiroga elebakarra izendatzea PPren koherentziaren erakusgarri baldin bada, arrazoibide horren arabera, Garrido elebiduna izendatzea ez litzateke baliagarria izango (elebitasuna ez baloratzeko) koherentzia horren erakusgarri izateko.
|
|
|
Madrilen, Bartzelonan eta beste toki batzuetan izan naiz, eta bakarrik hemen sentitu dut ez nintzela Espainian. Hemen gauzak bestelakoak dira, eta ez diot bakarrik
|
hizkuntzagatik
. Jendearen arteko harremanak bestelakoak dira.
|
|
|
Baina gaur euskara dabilkienik urri. Belaunik belaun gehienbat emigrazioari loturik eta berari esker elikatua izanik, beti nazionalismoarekin auskan, normala da bertako
|
hizkuntzagatik
ardurarik ez izatea, nahiz eta galtzear ikusi espainiar politiken deskuidu eta erasoen mende.
|
|
|
Euskal literaturan olerkaritza trebatzeko genero bat dela dirudi, baina gazteenarekin alderatuta, Karmele Igartuak, edo Xabier Letek, beste idazkera bat dute. Ez bakarrik
|
hizkuntzagatik
, beste mundu bat dute, sentimenduak adierazteko beste ahal bat. Irastorzaren iritziko, denbora ur jauzi bat bezalakoa den metafora du sustraian liburuak, eta irudien indarra nabarmendu du.
|
|
|
Absolutuak ez direnez gero, eskubideek elkar mugatzen dute eta ezinbestez uztartu egin behar dira guztiak. Horrela, esate baterako, administrazioekin euskaraz edo gaztelaniaz jarduteko eskubidea dugu; baina badugu, halaber,
|
hizkuntzagatik
diskriminatuak ez izateko eskubidea ere. Asmatu behar da bi eskubide horiek uztartzen, kontuan izanik hamabost urtetik gorako herritarren erdiak baino gehiagok ez duela bi hizkuntzetariko bat ezagutzen.
|
|
|
Beraz, erkidego ezberdinak bizi dira elkarrekin Suitzan. Euskadin, ordea, 1982an egindako Hitzarmenaren arabera, ateak itxi nahi izan zitzaizkion aukera horri, alegia
|
hizkuntzagatik
zatiturik, bi gizataldez osaturiko gizartea eraikitzeari, eta hizkuntzagatiko zatiketa edo bereizketa gainditzearen aldeko apustua egin zen.
|
|
2010
|
|
|
EAko Puri Perez zinegotziak bere kontrako botoa arrazoitu zuen. Lehenik eta behin
|
hizkuntzagatik
: \" gazteleraz bidaltzeko eskatzen nabil eta euskaraz ematen didate beti\".
|
|
|
Baina ni otseme batekin maitemintzen banaiz ere, ezin dut ondorengorik izan harekin. Eta hori ez da
|
hizkuntzagatik
, teknologiagatik eta aipatzen diren beste kontu horiengatik, baizik eta ezin dugulako ugaldu. Gainera, espeziearen definizioaren muinean dago gurutzatu eta ugaldu ahal izatea.
|
|
|
Frantses iraultzak finkatutako oinarri ideologikoa estatu bat, lege bat, mintzaira batgauzatzeko, eskolak funtsezko zeregina betetzen zuen. 1802an prefetak gobernadoreakeskolak"... ungrand moyen defranciser les Basques, trop en arriere pour les usages, les moeurs, la civilisation et surtout la langue"("... biderik eraginkorrena euskaldunak frantsesteko, ohiturengatik, zibilizazioagatik eta batez ere
|
hizkuntzagatik
atzeratuegiak") izan behar zuela garbi zuen. 1833an Mauleko hezkuntza ikuskatzaileak"... la practique de la lecture basque suivie dans tous les temps dans leurs ecoles"("... beren eskoletan betidanik egiten den euskal irakurketaren praktika") indargabetzea eskatu zuen (Maule irudian).
|
|
2011
|
|
|
Zorionez, niri arraroa egiten zitzaidan. Nik erabaki nuen ez nuela lotsarik sentitu nahi
|
hizkuntzagatik
, nire hizkuntza zen.
|
|
|
Haurrak aldarrikapen honetan adierazitako eskubide guztiak izango ditu. Eskubide horiek haur guztiei aitortuko zaizkie, salbuespenik gabe eta bereizketarik edo diskriminaziorik egin gabe haurraren edo haren familiaren arrazagatik, koloreagatik, sexuagatik,
|
hizkuntzagatik
, erlijiogatik, iritzi politiko edo bestelako iritziengatik, jatorri nazional edo sozialagatik, maila ekonomikoagatik, edo jaiotzagatik edo bestelako egoerengatik.
|
|
|
Diskriminaziorik eza. Ez da haurrik diskriminatu behar arrazagatik; koloreagatik; sexuagatik;
|
hizkuntzagatik
; erlijioagatik; iritzi politiko edo bestelako iritziengatik; jatorri nazional, etniko edo sozialagatik; maila ekonomikoagatik; urritasun fisikoengatik; jaiotzagatik; edo bere, bere gurasoen edo bere legezko ordezkarien beste edozein baldintzagatik.
|
|
|
Red Destinok, ordea, atzerritarrak iristeak dakarren “aberasteko aukera bakarra” pentsatzera bultzatzen du. Beharrezkotzat jotzen du aniztasuna ulertzea adinagatik, generoagatik, ezaugarri fisikoengatik edo
|
hizkuntzagatik
, eta hautemangarriak ez diren ezaugarrietan, “gizakiari balio handiagoa ematen diotenetan”, jartzearen alde egiten du, hala nola ikaskuntzetan, esperientzietan, sinesmenetan edo pentsamoldeetan.
|
|
|
Datu horren eskasia zuritze aldera" herritarren %37" baizik ez dela elebidun argudiatu du (111 or.). Hala ere, euskararen" behar besteko" ezagutza erakundeetako langileek egiaztaturiko aipatu ehunekoaren baitan gutxieneko erabilera ahalbidetzen ez duten 1 zein 2 hizkuntza eskakizunak ere badira. ...ilak errealitate soziolinguistikoaren arabera jartzeko irizpide murriztailea ez dator bat inkestetan herritarrek emandako iritziekin.10 Dena dela," denbora luzea d [el] a osasun zerbitzuak proportzio altuan euskaraz ere jaso ahal izatera iristeko" iragarri du sailburuordeak (236 or.). Hori zuritzeko herritarren hizkuntza eskubideak" ez direla absolutuak" argudiatu du, eta"
|
hizkuntzagatik
diskriminatuak ez izateko eskubidea" (303 or.) kontrajarri du. Testuinguru horretan, enplegu publikoa eskuratzeko hizkuntza ofizialetako bat ez jakitea zer eta eskubide bihurtzea erran nahi du horrek.
|
|
2012
|
|
|
Tira, ba arazo horiek gainditzeko zehar estiloak laguntzen du. Baina ez da
|
hizkuntzagatik
bakarrik…
|
|
|
Portugalen nengoela konturatu nintzen, eta badakizu zergatik ohartu nintzen okerreko tokira iritsi nintzela, lur hura ez zela Espainia? Bertakoek egiten zuten
|
hizkuntzagatik
. Frantsesez hitz egiten zuten lekutan nik banekien Frantzian nengoela, gaztelaniaz egiten zuten tokitan, berriz, Espainian, nire aitak bai baitzekien gaztelania pixka bat.
|
|
2013
|
|
|
Horregatik bakarrik dago hain triste zure aita, edo beste zerbait gertatzen zaio? Baina galdera bota beharrean isilik geratu zen,
|
hizkuntzagatik
batik bat, eta baita lotsagatik ere. Hitz egokiak topatzekotan, Leilari kontatuko zion berak ere ez zuela aitarik, ez zuela inoiz aita ezagutu, eta, ohitu beharrean, geroz eta handiagoa zitzaiola aitari buruz zer edo zer jakiteko premia.
|
|
|
Nik uste dut txikitatik oso sartua nuela euskararenganako maitasuna. Zortea izan nuen, aitak oso garbi azaltzen zigulako euskaldunok zapalduak geundela gure
|
hizkuntzagatik
eta euskarari ez zitzaiola ematen hizkuntza guztiek duten balioa, hizkuntzak behar duen balioa, azken batean. Beraz, esan daiteke txikitatik hasi nintzela horretan.
|
|
|
Sagrario Aleman. Bai. Nik uste dut txikitatik oso sartua nuela euskararenganako maitasuna eta konturatua nolabaiteko esanen genuke euskara zapaldua zegoela neurri handi batean edo euskaldunok zapalduak geundela gure
|
hizkuntzagatik
eta euskarari ez zitzaiola ematen hizkuntza guztiek duten balioa, hizkuntzak behar duen balioa, azken batean. Alde batetik esan dezaket suertea izan nuela, gure aitak oso garbi zuelako eta hori oso garbi azaltzen zigulako.
|
|
2014
|
|
|
«Kalean entzuten geratzen zen jendea, diru eske ariko bagina bezala [barrez]. Nongoak ginen galdetzen ziguten,
|
hizkuntzagatik
ere asko... Harrera polita izaten da horrela kalean jotzen duzunean; jendea biltzen joaten da, txalo egiten du...».
|
|
|
Hala berean, nazio grekoa aipatzen da (hizkuntzazkoa); eta nazio grekoan nazio (politiko) espartarra, nazio beoziarra, nazio atenastarra; nazio godoa dago eta nazio bisigodoa, nazio bandaloa (nazio godoaren parte direnak). Nazio britaniarra dago, eta nazio ingelesa eta nazio eskoziarra (hemen ez da batere segurua
|
hizkuntzagatik
denik); nazio germaniarra, eta nazio zimeriarra, alemana, saxoniarra? –La nation des Biscayens?
|
|
|
Nik neuk aurkitu nuen Interneten?. Irurek gustuko du gunea, eta ez
|
hizkuntzagatik
bakarrik. Euskaraz egotea arrazoi garrantzitsuenetako bat da, baina badaude beste batzuk ere.
|
|
2015
|
|
|
hartzen dute adinekoek,, azkenean, etxeko bat bezala?. Ez diote erreparorik jarri arrazagatik, kulturagatik,
|
hizkuntzagatik
; adinekoek hasieran duten erreparo bakarra zapiagatik izan ohi dute; deseroso sentitzen dira hasieran, baina behin konfiantza emanik, ez du sekula arazorik izan Souadek. Deserosotasun hori zergatik den ez daki azaltzen,, eurek ere ez dakite zergatik sentitzen diren deseroso?.
|
|
|
Elkarrekin harreman sare berezi bat duen jende multzoa. Batzuetan
|
hizkuntzagatik
, bestetan territorio konpartituagatik. Beste batzuetan historia, ekonomia edo erlijioa hartzen da sostengutzat.
|
|
|
Ez da
|
hizkuntzagatik
soilik.
|
|
2016
|
|
|
Horregatik, nire buruari libertatea ematen diot euskaraz egiteko, lehen hitzetik oso aurrera, besteek erdarara pasako naizela espero duten egoeretan ere. Neure buruari zor diot, gizarte zapaltzaile anitz honetan (generoagatik, arrazagatik, sexuagatik,
|
hizkuntzagatik
, klase sozialagatik…), askatasuna.
|
|
|
Gertatu berri ziren eta gertatzen ari ziren nazio askapen mugimenduen arabera,
|
hizkuntzagatik
bereziki bereiziriko etnia edo herri baten kontzientzia lau fasek salatzen zuten: 1 Folklore fasea; 2 Hizkuntzaren berpizkunde fasea; 3 Fase politikoa, eta 4 Fase militarra.
|
|
2017
|
|
|
Balear Uharteen autonomia estatutuaren laugarren artikuluak xedatzen du, besteak beste, katalana dela balear uharteetako berezko hizkuntza, guztiek dutela katalana ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea, eta inor dela diskriminatua izan
|
hizkuntzagatik
. gaineratzen du balear uharteetako herri administrazioek bi hizkuntza ofizialen erabilera normala eta ofiziala bermatuko dutela eta ezagutza bermatzeko beharrezko neurriak jasoko dituztela; baita ere, balear uharteen herritarren eskubideei dagokienez, bi hizkuntzen berdintasunera heltzeko baldintzak sortuko dituztela.
|
|
2018
|
|
|
Australian CALD (Culturally and Linguistically Diverse) terminoa erabiltzen dute: euren burua ezberdin ikusten duen edozein kultura edo hizkuntza taldea, nolakotasun berezia edo ezberdina duena jatorriagatik, etniagatik, erlijioagatik edo
|
hizkuntzagatik
. Euren ustez, arlo klinikoan seguruak izateaz gain, osasun zerbitzuak kultura aldetik ere seguruak izan behar dira, hots, ezin dute norbanakoaren edo giza taldearen kultura kolokan jarri.
|
|
|
Heanyk ez zekiena zen gainerako poetak ez zituztela beren ama
|
hizkuntzagatik
gonbidatu, beren lana jadanik ingelesera itzulita dagoelako baizik. Hau da, ingelesari esker ziren haien ahotsak ezagun.
|
|
|
Hain mintzaira kaxkarrarekin denbora alferrik ez galtzeko esana zioten etxean, eta gurasoen errietak eta agirakak saihesteko, Federikok, hamar urterekin, neskamearen gelako ohepean ezkutaturik estudiatzen omen zuen gure hizkuntza. Izan, ez zen Federiko euskal arlora
|
hizkuntzagatik
interesaturik zetorkigun lehenbiziko alemana. Euskararekiko interes hori jada XV. mendearen amaieran hasia zen, Arnold von Harft jaunak, Donejakuerako bidean pelegrinak, Nafarroan zehar iragatean, euskara alemana hiztegitxo bat, txikia baina aski praktikoa, moldatu baitzuen.
|
|
|
Bereziki nabarmena, emakume zerbitzarien kasuan. Gehienetan, familia erdaldunetan aritu behar izan zuten lanean, eta han ere sufrituko zuten
|
hizkuntzagatik
.
|
|
2019
|
|
|
Manifestuaren ardatza dira egia, aitortza eta erreparazioa, eta hiru kontzeptuak euskal gatazkaren errelatoaren eztabaidan jorratzen diren hiru elementuak dira. Gisa berean landu nahi dute
|
hizkuntzagatik
eragindako bortxa, zapalkuntza. Euskal gatazka deitzen zaion eremu horren barruan, esate baterako mugimendu feminista hasi da bere irakurketa egiten, bere egia, aitortza eta erreparazioa lantzen eta eskatzen.
|
|
|
" Baina ni otseme batekin maitemintzen banaiz ere, ezin dut ondorengorik izan harekin. Eta hori ez da
|
hizkuntzagatik
, teknologiagatik eta aipatzen diren beste kontu horiengatik, baizik eta ezin dugulako ugaldu. Gainera, espeziearen definizioaren muinean dago gurutzatu eta ugaldu ahal izatea".
|
|
2020
|
|
|
Hizkuntza jatorrikoek bezala ikastea sakralizatzen bada, gerta daiteke bete ezin duzun helburua izatea. Aldiz, aniztasunetik gertu egon zaitezke," kaixo" eta" agur" esan dezakezu hainbat hizkuntzatan, eta horrela ari zara adierazten parekoa ez duzula arbuiatzen hitz egiten duen
|
hizkuntzagatik
.
|
|
|
Izan ere, aspaldi Frantzian bizi den Txekiako idazleak, Rabelais eta Cervantes, Diderot, Musil, Balzac, Gombrowicz edo Broch lagun, argi uzten du bakoitzak darabilen hizkuntza edota duen naziotasuna funtsezko baldintza literarioak direla. Ildo horretan, esaterako, ez du Kafka idazle txekiartzat jotzen germaniartzat baizik, baina ez soilik idazteko hautatu zuen
|
hizkuntzagatik
, baizik berak zeuzkan oinarri kulturalagatik eta irakurleria nahiz horren araberako zabaltze aukeragatik ere. Bere hitzetan, labur esanda, egun Kafka ez luke inork ezagutuko txekieraz idatzi izan balu.
|
|
|
Goiko extremaduratarrak arrotzak sentitzen genituen, batez ere
|
hizkuntzagatik
, eta hein batean ohiturengatik. Ez dakit haien ondorengoetatik zenbatek ikasi zuten beraiek ez, errazegia ere ez zuten garai hartan, helduak etorri baitziren.
|
|
|
Ea jasan duen onarpen edota diskriminazio jarrerarik (jatorri atzerritarragatik,
|
hizkuntzagatik
...).
|
|
2021
|
|
|
Bai, agian. Badirudi eduki behar dela pasio handia
|
hizkuntzagatik
ere, eta ni beste zerbait naiz. Ez diet errespetu handirik forma klasikoei, labur idazten dut...
|
|
|
Horrek harresi bat ekarri du lehendik zituzten hesi guztien aurrean. Aurrez aurre zituzten arazoak areagotu egiten dira telefonoz, batez ere
|
hizkuntzagatik
.
|
|
|
Ohikoa zen euskaldunari “háblame en cristiano” esatea, kristauena hizkuntza bat balitz bezala, gaztelania, eta gu barbaroak edo fedegabeak bagina bezala. Txikitan nabari nabaria zen destaina hori,
|
hizkuntzagatik
. Nahiz eta herrian eutsi izan diogun, eta migrariek ere ikasi duten, ez behartuta, ezpada beraiek ere mundu bateko parte izan nahi dutelako.
|
|
|
Homo sapiensek neandertalak 10.000 urteren buruan ordezkatu bazituzten eta giza konplexutasunean eta inguruaren ustiapenean abantaila hain nabarmena bazuten, ezin da ulertu ordezkatzeko hainbeste denbora behar izatea. Beraz, neandertalen ordezkapena ez zen baliabide naturalak ustiatzeko ahalmen handiagoagatik izan, baizik eta
|
hizkuntzagatik
(Martmez eta Arsuaga, 2003: 317318).
|
|
2022
|
|
|
Hau da, Euskal Herrian, Donostia pinpirinean prestatzen direnez gero menu eraberritzaileenak, zentroa kokaturik dagoen lurrak eransten diona kontuan izanik, eta, besteak beste, gure amonen errezetak eta biltzen edo lantzen dituztenez gero, ezin bada ukatu euskal identitatea duenik zentro horrek. Menuen espiritu eta tradizio eta lanketagatik da euskalduna zentroa, ezen ez
|
hizkuntzagatik
.
|
|
|
Egia da, era berean, gurdi horretara igotzeko denok dugula arrazoiren bat. Nire orientazio sexualagatik, nire
|
hizkuntzagatik
, nire lanbideagatik, nire generoagatik, nire gaixotasunagatik, nire nazioagatik, nire klaseagatik... sentitu naiteke biktima, beti aurkituko ditut ebidentziak, munduko klase ertain murritzeko pertsona pribilegiatua naizen kasuan ere. Baina hori beste istorio bat da.
|
|
2023
|
|
|
Azkenik, herritarrek dituzten eskubideen artean aitortzen dira:
|
hizkuntzagatik
diskriminatua ez izateko eskubidea, hizkuntza aniztasunera sarbidea izateko eskubidea eta hizkuntza aniztasunean egindako programaziorako eskubidea. Maila praktikoan, berriz, Estatuko araudiak honakoak bermatzen ditu tokiko hizkuntzen garapenerako komunikabideen esparruan:
|
|
|
Zer diren gauzak, Aljeriako judu frantses pentsalari garrantzitsu hark «hegoaldeko» azentua zuen eta, lotsaz, tonu apalean hitz egiteko ohitura hartu zuen. Polixene Trabuduak, idazle eta pentsalari euskaldunak, ere lotsa sentitzen zuen,
|
hizkuntzagatik
: «Gure aita mojei nota eske joaten zitzaienean, nik ez nuen nahi izaten, lotsa ematen zidalako gaztelaniaz zein gaizki hitz egiten zuen».
|
|
|
Izan liteke maila sozioekonomikoagatik, jatorriagatik edo
|
hizkuntzagatik
. Jakinekoa zen Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan eskola segregazioa bazegoela; orain, Xavier Bonal (Bartzelona, 1963) Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko soziologia irakasle eta eskola segregazioko adituak aztertu ditu fenomenoaren ezaugarriak, arrazoiak eta ondorioak, Desberdintasun sozioespazialak Euskadiko hezkuntzan txostenean, Gerard Ferrerrekin eta Adrian Zancajorekin batera.
|
|
|
Gorroto diskurtsoak zabaltzen ari dira: eskuin muturrak pertsona asko jarri ditu jomugan beren etniagatik, sexu joeragatik, erlijioagatik, generoagatik,
|
hizkuntzagatik
, adinagatik... Aniztasuna aberasgarria dela defendatu beharrean gaude berriro.
|
|
|
Aitzitik, laurogeiko hamarkadaren hasieran EAEn lortutako adostasun politikoaren ondorioz, euskal ereduak hizkuntza bereizketaren (edo banaketaren) printzipioa ezartzen du. Berorren arabera, ikasleei irakaskuntzan komunikazio hizkuntza aukeratzeko eskubidea bermatuko litzaieke, baita unibertsitatekoa ere (ikasgela ezberdinetan bereiziz edo
|
hizkuntzagatik
segregatuz); funtzio publikoan, hizkuntza eskakizunak aldez aurretik ‘elebidun’ gisa zehaztutako lanpostuei bakarrik aplikatuko litzaizkieke, baina ez lanpostu guztiei, bi hizkuntza talde eratuz funtzio publikoaren barnean; jakinarazpenak, adierazpen zehatzik ezean, dokumentu bakarrean egingo lirateke bi zutabetan idatzita, bakoitza hizkuntza ofizial batean; eta telebista eta irratiko b... Finean, EAEkoa, oinarrian hizkuntza eta gizarte partiketa bat duen eredua dela esan daiteke.
|