|
2008
|
|
|
16 Lau eskultura
|
hauek
dira: Retrato del pintor Otano (1947); Retrato de la vía láctea (1947); Figura de hombre caído (Laocoonte) (1940) eta Figura de mujer acostada (1940).
|
|
|
Unitateen antolakuntzaren dinamikotasunak gure begirada ere mugimenduan jartzen du, eta puntu edo plano batek beste batera eramaten gaitu, bueltaka eskulturaren kanpoko aldetik, une oro beraien forma aldatuz doan bitartean. Eskultura
|
hauek
, besteak beste, perspektiba sistemaren ilusioa apurtzeko daude eginak3.
|
|
|
Liburuaren erdiko aldean argazki sorta bat aurkitu dezakegu. Beraien antolakuntzak argitzen digu nolakoa den egilearen pentsatzeko modua, ezin esan baitaiteke irudi
|
hauek
liburuan esandakoaren ilustrazioa direnik. Kontzeptuen bidez baino gehiago imajinen bidez pentsatzen du Oteizak, bisualki, irudi bat beste batekin kontrajarriz, edo irudi batetik bestera salto azkarrak eginez.
|
|
|
Beste adibide
|
hauek
Luxio Ugarteren La reconstrucción de la identidad cultural vasca. Oteiza/ Chillida liburutik hartuta daude:
|
|
|
Oteizari buruz eginiko irakurketa
|
hauek
ezin dira ukatu, interpretazioen historiaren parte baitira, eta Quousque tandem?! argitaratu zenetik hurrengo urteetan euskal gizartean eta kulturan zer gertatu zen ongi islatzen dute.
|
|
|
Auzitegi
|
hauek
hain diferenteak diren jarrerak hartzearen arrazoiak ulertu ahal izateko ezinbestekoa dugu aztertzea Nazioarteko Zuzenbidetik eratortzen den arau baten nolako aplikazioa egin duten. Auzitegi Nagusi hauek guztiek arau horren inguruan euren ebazpenak oinarritu baldin badituzte ere, ez dirudi horrek ezer konpondu duenik, are gehiago, azaleratu diren emaitzak erabat kontrakoak izan dira kasuak zein autonomia erkidegotan ebatzi diren arabera.
|
|
|
Ildo berean topatzen dugu Ekuadorrekin sinatutako Naziokotasun Bikoitzeko Hitzarmena modifikatzera datorren 1995eko abuztuaren 25eko Protokoloa, non honen aplikazio aurresupostu gisa lan eta erresidentzia baimenen lorpena eskatzen den. Adibide
|
hauek
ikusita, beharrezkoa dugu gogoeta egitea Uruguaiko herritarrekiko dagoen diferentziaren norainokotasunaz. Izan ere, gure kasu honetan honelako aurreikuspena sartzeko aukera egon bazen ere, ez zen horrela gertatu, eta horren arrazoiak eta ondorioak interpretazioa egiteko orduan hartu behar dira kontuan.
|
|
|
Egitateetan aipatu moduan, arlo politikoan aurrera eraman diren ekimenek aditzera ematen dutenez, benetako ardurarik ezin da ondorioztatu bertatik. Harritzekoa bada ere, ekimen legegile
|
hauek
kopuru handiago batean izan dira Espainiako Kongresuan, non modu errepikatu batean gobernuaren atentziora gai hau ekarri den16 Uruguaiko barne ordenamenduan, berriz, jarrera pasibo honek biztanleen aldetik kritikak sortu baditu ere, ekimen nabarmenik ez da gertatu eta horren adierazle garbia dugu 1992ko Tratatu Orokorrak jasotzen duen Goi Mailako Komisioaren bileran Auzitegi Gorenaren sententziar... Jarrera hori ulergarri egingo lukeen arrazoi bakarra Uruguaiko herritarren aldeko sententzia jasoz gero Espainiako Administrazioa lotuta geratuko litzatekeelako ideiatik etor daiteke, baina ez dirudi hori izan denik Uruguaiko Gobernua horretara mugitu duen arrazoia.
|
|
|
Ingelesez beste hiru proba
|
hauek
erabili ditugu:
|
|
|
Emaitza positiboen artean honako
|
hauek
aipa daitezke: batetik, euskaraz egindako argudiozko eskutitzetan partaideen hurbiltasun urruntasuna egoki adierazi dute gehienek.
|
|
|
Elkarren boterea eta barne boterea. Bi
|
hauek
lotuta egon daitezke norberaren kontzientzia hartzera zuzenduta dauden neurrian; lehenengoan, talde dinamika eta helburu bilaketa garrantzizkoa da, eta, bigarrenean, norberaren balioaren zentzua indartzea. Hauek ere ikusmolde kontsentsuzalearen baitan koka ditzakegu.
|
|
|
1929 hamarkadan gehien erabili ziren izenetan lehendabiziko bostak honako
|
hauek
izan ziren: M. Carmen, Maria, Pilar, Begoña, Josefa.
|
|
|
Zeintzuk dira izen horien ordezkoak? INEren datuen arabera, honako
|
hauek
dira 2005ean jaiotakoak erregistratzeko gehienbat erabili ziren izenak:
|
|
|
Laburbilduz, honako
|
hauek
dira izen merkatuaren joerak:
|
|
|
42). Halako soziologia pragmatiko baten adibideak, honako
|
hauek
dirateke: «ekintzaren baldintzetara egokitutako praktika erreflexiboari buruzko» Lahire ren ikerketa (1998), gorputz automatismoak bereganatzeko aktoreak egin beharreko lan erreflexiboaren gainean Faure-k egindako lana (2000), Kauffmann en «etxeko ekintza» izeneko teoria.
|
|
|
bidez higatu egin ditu erabaki horiek. Horren lekuko Euskaltzaindiaren Izendegiaren 2001eko edizioko Hendrike Knörren berba
|
hauek
: «Herriaren interes biziarengatik, euskal izendegi batzuk argitaratu dira azken urteotan.
|
|
|
Ezagutzaren kudeaketa, hortaz, datuak bildu eta manipulatze hutsetik askoz harago doa. Ezagutzaren kudeaketan txertatuta dauden oinarrizko prozesuak honako
|
hauek
dira:
|
|
|
Azken buruan, Kapital Intelektualaren eredu orok bilatzen dituen helburu konkretuak honako
|
hauek
dira:
|
|
|
5 Gaur egungo eta, are gehiago etorkizuneko? erronka nagusietakoa antolaketa eredu berri bat abiarazi eta indarrean jartzea da, non lidergo faktoreak zeregin erabakigarria izango duen enpresako honako hiru atal
|
hauek
kudeatu eta gidatzen: a) balio erantsia, b) berrikuntza, eta c) antolakuntza kultura.
|
|
|
a. Aktibo ukigarriak: lehengaiak, makineria, produktuak, instalazioak, stock ak, etab. Aktibo
|
hauek
dira betidanik gehien azpimarratu izan direnak eta enpresa kontabilitateak hobekien jaso izan dituenak.
|
|
|
b. Aktibo intelektualak (edo ezagutza aktiboak): aktibo ukiezin
|
hauek
–Kapital Intelektual, kontzeptuak barnebiltzen ditu eta hiru multzo ongi berezitan sailkatzen dira:
|
|
|
Aktibo emozionalak: aktibo ukiezin
|
hauek
gizabanakoei eta giza taldeei dagozkie (pertsonengan daude erroturik) eta orain artean enpresa zientziak ez ditu ia ia aztertu ere egin. Dena dela, aktibo hauek energia iturri oparoa izan litezke, baldin eta egokiro askatu, sustatu eta bideratzen badira.
|
|
|
aktibo ukiezin hauek gizabanakoei eta giza taldeei dagozkie (pertsonengan daude erroturik) eta orain artean enpresa zientziak ez ditu ia ia aztertu ere egin. Dena dela, aktibo
|
hauek
energia iturri oparoa izan litezke, baldin eta egokiro askatu, sustatu eta bideratzen badira. Aktibo emozional hauek guztiak. Kapital Emozional?
|
|
|
64 Itxarkundiako Lizaso komandanteak 1977ko omenaldian hitz
|
hauek
esan zituen: –Hor dago besteek jarritako harri hori(, nazionaleek?
|
|
|
Batetik, Gasteizko errepublikazaleek Bizkaira ihes egiteko eta, bestetik, lurralde honetako matxinatuen aldekoek eskualde lasaiagora heltzeko. Nafarreteko apaizak, Txomin Jakakortaxarenak, kontatzen duenez, ugari izan ziren toki
|
hauek
aukeratu zituztenak aldaketarako eta berak batzuei zein besteei laguntzen zien. Trafiko hori geldiarazteko, matxinatuek herririk herri ibiliko ziren patruilak eratu zituzten.
|
|
|
11 Borroken une batean edo bestean honako batailoi
|
hauek
aritu ziren: Itxasalde, Araba, Ibaizabal, Gordexola, Itxarkundia, Loyola, Amayur, Padura eta Irrintzi jelkideak; Olabarri eta Euzko Indarra (EAE); Larrañaga, Roxa Luxemburgo, Perezagua eta Karl Liebknecht komunistak; Largo Caballero, Stalin, Rusia, UHP, Dragones, eta Castilla (JSU); Jean Jaures, Pablo Iglesias, Asturias, González Peña, Prieto eta Fulgencio Mateos sozialistak; Bakunin, Isaac Puente eta Sacco y Vanzetti anarkistak; eta Azaña Guipúzcoa eta Azaña Vizcaya errepublikazaleak.
|
|
|
Hala Abandoibarran16 nola Zorrotza eraberritzeko aurkeztu den proiektuan. Nolanahi ere, lurzoru marroietan garatutako proiektu
|
hauek
globalizazio neoliberalaren garaian aplikatutako hiri politika berri bati erantzuten diote17, eta noski, baita testuinguru horietan eraikitako etxebitza garapenek ere. Ez dira, hain zuzen ere, Bilbao Metropolitarreko etxebizitza beharrei erantzuteko edota etxebizitza sistema orekatuago bat ahalbidetzeko egin, baizik eta bizi dugun globalizazio neoliberalaren garaiko hiri arteko konkurrentzia edo norgehiagokaren logikari eta eliteen lehentasunei erantzuteko egin dira batik bat.
|
|
|
Baina gainera, lurzoru marroi
|
hauek
eskainitako azalerak hiritarren etxebizitza beharrak asetzeko ez erabiltzeaz gain, benetan gauzatu diren proiektuek, eta, oro har, hiri politika berriek, gentrifikazio prozesuak jarri dituzte martxan (Vicario eta Manuel, 2003). Gentrifikazio prozesuak zona deprimituetan gertatutako errehabilitazio errresidentzialaren eskutik etortzen dira baina ez errehabilitazioaren ondorio isolatu moduan, baizik eta hiriaren berregituratze prozesu zabalago baten ondorio gisa.
|
|
|
Izan ere, ingurumen jasangarritasuna hain da kontzeptu zabala eta hainbeste aldagai ditu bere baitan, ezen, oro har, hirien garapenaren eta bestelako mundu mailako prozesu globalen eta elkarren arteko harremanen testuinguruan aztertzen den (esaterako, mundu mailako poluzioa eta hirigintza masiboa aztertzen direnean). Prozesu global
|
hauek
eta beren tokiko kudeaketaren nondik norakoa aztertzea da gaur egungo kezka nagusietako bat2.
|
|
|
Eta bestetik, birgaitzearen eta eraikitako hiriaren aprobetxamenduaren alorrak indarrean den planaren baitan jaso dira, hala nola birgaitzea eta hiri eraberritzea, eta hutsik dauden etxebizitzak alokairu babestura mobilizatzea. Atal
|
hauek
, nolabait ere, aurreko planetan abiaturiko lan ildoak indartzea dute helburu.
|
|
|
– Aztertuko diren arloak honako
|
hauek
dira: lexikoa, izen morfologia, aditz morfologia eta sintaxia.
|
|
|
Bederatzi kasutan baino ez da erantzun ezberdina jaso. Ezberdintasunak
|
hauek
dira: (helduak/ gazteak) Itargi/ ilargi; remolino/ axe gogorra; bostarko/ ostadar; udegun/ udasken; suteko autz/ autse, iketz errie; jostorratz/ ø; garun/ ø; tuerto/ ø; sil/ tirriñe; esturasune/ ø eta saldar/ grano.
|
|
|
Desberdintasunak
|
hauek
dira:
|
|
|
Ezberdintasun fonologikoen artean honako
|
hauek
ditugu esanguratsuenak: Aditz nagusiari dagokionez, helduak ni gasti nas dioen artean gazteak gasti ná.
|
|
|
Erantzun bat baino gehiago dituzten galderen adibide gisa, honako
|
hauek
:
|
|
|
Erantzun desberdinen artean honako
|
hauek
daude:
|
|
|
Hamahiru kasutan baino ez da erantzun ezberdina jaso helduaren eta gaztearen artean. Ezberdintasunak
|
hauek
dira: (helduak/ gazteak) itargi/ ilargi; surrunbilu/ ø; natubitx/ gabon egune; koilara/ kutxara; prasa, suteko autze/ txingarrak, errautze; sille/ silbota, tirrin; pantorrili, berna/ boli; arnasa sakon artu/ putze bota, putzke ein; enorra, saldar/ grano.
|
|
|
Gaztearen jardunean berez maileguak aurkitu arren, ez dira halakotzat hartu, ez direlako belaunaldi hauetakoak, mailegu zaharrak dira. Honako hitz
|
hauek
, besteak beste: sikute, sapatu, kuarto, mediko, kanposantu, kantzaute, karu.
|
|
|
Puntukaritasuna agertzen duen galdera baten erantzunak
|
hauek
izan dira: helduak berbetan nauen entzuotenin sata bat eta gazteak kontuk esaten nengun?.
|
|
|
Honako
|
hauek
dira helduen arteko ezberdintasunak (ezberdintasunen artean erantzun aniztunak dituztenak):
|
|
|
Erantzun ezberdinak honako
|
hauek
dira:
|
|
|
Erantzun biko galderak honako
|
hauek
izan dira:
|
|
|
2. Egon, en puntukaritasuna aztertzeko galdera baten erantzunak
|
hauek
izan dira: Bolibarkoak berbetan nauen saparradi entzun gendunin vs Etxebarrikoak kontuk esaten nengun?.
|
|
|
Erantzun aniztun esaldien honako
|
hauek
aipa daitezke:
|
|
|
% 7,5 lexikoan,% 20 sintaxian,% 23 aditz morfologian eta% 30 izen morfologian. Bolibarren ere bariazio bera gertatu den arren, arlokako ehunekoak honako
|
hauek
dira: % 7,5eko bariazioa lexikoan,% 18 aditz morfologian,% 30 izen morfologian eta% 45 sintaxian.
|
|
|
Depresioa eta depresio faktoreak ikertzean aurkitu zuten emakume etorkinek, batez ere herrialde pobreetatik etorritakoek, bertakoek baino depresiotasa altuagoa zutela. Desberdintasun hori honako aldagai
|
hauek
esplikatzen zuten: lana bilatu beharrak, diruak, etorkinen estatusak, arrazakeriak, dependentziak, hizkuntza ikasi beharrak, eta etxebizitza bilatzeak.
|
|
|
Elkarrizketatutako emakumeek ziotenaren arabera, emakumeen osasun fisiko eta mentalaren alterazio handiagoa nabarmentzen da bizi baldintzekin eta lan egoerarekin lotuta. Jaso dugunez, diferentzia nagusiak honako
|
hauek
dira: garatzen dituzten egitekoak, euren lanpostuen baldintza kaxkarrak eta, bereziki, rolen gainkarga, sarritan, ama ere badirelako.
|
|
|
Emigratzeko arrazoietan migrazio prozesuan eragiten duten zenbait egoera topatu ditugu: familia egoera konplexuak, krisi ekonomikoak, jomuga diren herrialdeetan eraldaketa sozioekonomikoak, etab. Asko dira euren jatorrizko herrialdeetan familiaburuak eta horientzat familia aurrera ateratzeko aukera da emigratzeko egitasmoa, motibazio
|
hauek
, batez ere, latinoamerikarren taldean ikus daitezke. Gutxiago dira familia elkartzeko prozesuen ondorioz etortzen direnak.
|
|
|
Emaitza
|
hauek
, hau da sintoma somatikoak, antsietatezkoak eta depresiboak, beste ikerketa batzuetan aurkitu dira (Achotegui, 2002; Elgorriaga et al., 2007; Tizón et al., 1992). Azalpen asko eman dira adierazteko nola eta zergatik gertatzen diren, horietatik ezagunenak hurrengoak dira:
|
|
2009
|
|
|
Testu
|
hauek
gaur egun matematika testuetan eraginik ez dutela izan argi ikus dezakegu artikulu honetako adibideen bidez. Hala ere, gaur egun erabiltzen ditugun termino batzuk liburu hauetan jada ikus zitezkeen; hau da, laster ehun urte beteko dituzte termino batzuek. Termino horiek hitz batekoak, hitz elkartu baten hitz bat, hitz anitzeko unitate oso bat edo hitz anitzeko unitate baten hitz bat izan daitezke, baita aurrizkiak edo atzizkiak ere.
|
|
|
2 Kode hori erabiliz aipatu ditugu testu
|
hauek
artikuluan zehar. Zenbakiak urtea adierazten du, eta letrek testuaren izenburua.
|
|
|
Testuetatik diskurtso elementu
|
hauek
erauzi ditugu eskuz: zenbakiak, ordinalak eta kardinalak; neurriak, estandarrak eta bestelakoak; aditzak; terminoak eta esamoldeak.
|
|
|
Diskurtso elementuak aztertzeko eta sailkatzeko hiztegi
|
hauek
erabili ditugu:
|
|
|
Lehenengo biak batera aztertu ditugu, eta datu
|
hauek
bildu ere: zazpi testutan eta hiru hiztegitan agertzen dira.
|
|
|
Testuen barnealdea aztertzen hasiko gara orain. Zer nolako testuak dira esku artean ditugun
|
hauek
–Lehendabizi, corpusa osatzen duten testuak emango ditugu1:
|
|
|
1 Kode hori erabiliz aipatuko ditugu testu
|
hauek
artikuluan zehar. Zenbakiak urtea adierazten du, eta letrek testuaren izenburua.
|
|
|
Kopuru horietatik ondorio
|
hauek
atera ditugu:
|
|
|
Moduari buruzko informazioa galtzen den kasuetan, berriz, kopuru
|
hauek
ditugu:
|
|
|
Azkenik, aditz neutroak nola itzuli diren aztertu dugu. Honako estrategia
|
hauek
aurkitu ditugu:
|
|
|
Hipotesi
|
hauek
betetzen ote diren ikusteko, Coleridge ren poeman eta bere euskarazko itzulpenean agertzen ziren mugimenduzko aditz guztiak aztertu eta lau aditz kategoriatan sailkatu ditugu, bai euskaraz eta bai ingelesez: Modua adierazten dutenak (esaterako walk edo ibili), Bidea adierazten dutenak (approach edo hurbildu), Jarrera adierazten dutenak (kneel edo belaunikatu) eta Neutroak (go edo joan).
|
|
|
80) 7 XIX. mendeko Gasteizko Agirre apaizgaitegia ere ildo beretik jaio zen (Arrieta, 1992). Baina iniziatiba handi eta garesti
|
hauek
, nahiz eta ezagunenak eta nabarmenenak izan diren, ez dira ez bakarrak, ezta gehienak ere. Hauekin batera, emigrazio abiapuntuak izan ziren ia hiri, herri eta herrixka gehienetan beste iniziatiba apalago baina ugariagoak metatu ziren.
|
|
|
Testuinguru honetan, migratzaileek jaioterrietan eskolak eta irakasguneak sortzeko ahaleginek beste garrantzi bat hartzen zuten. Amerikanoek ez zuten bakarrik alboan beren odoleko eta konfiantza osoko laguntzaile bat behar; laguntzaile horrek baldintza
|
hauek
bete behar zituen: «Hallarse, ynstruido en la Escuela? 11, es decir, haber acreditado el dominio de lectura y escritura, por una parte, y de las, cuatro reglas?
|
|
|
3.Batzuetan, iniziatiba
|
hauek
ez zituzten bakarrik Euskal Herrian geratu zirenek gozatu. Dagoeneko XVIII. mendean beste ohitura bat ere jaio zen, batez ere XIX. eta XX. mendeetan garraioen bilakaerak ekarri zituen erraztasunekin finkatu eta zabaldu zena:
|
|
|
Montevideon euskaldun asko «apaizik gabe» aurkitzean, kapera bat eraiki zien, Sortzez Garbiaren deiturapean. 1861ean Kansasera berriro deitua izan zenean, horren hutsunea betetzeko Buenos Aireseko betarramistei dei egin eta
|
hauek
enkargua onartu zuten (Daranatz, 1923: 153).
|
|
|
Ikusi dugunez, beraz, XVIII. eta XIX. mendeetan antolatu ziren bi eredu
|
hauek
ezaugarri komun garrantzitsu bat bazuten. Ikastetxe hauei euskal izaera aitortzen zaie, euskal herritarrek beraiek sortuak eta zuzenduak izateagatik edota euskal herritarrei zuzendurik egoteagatik.
|
|
|
Izan ere, duela asko itsasoz haranzko emigrazio korrontea agortu arren, oraindik toki askotan euskal amerikar nortasun edo identitate bereziak mantentzen dira, Argentinan, Uruguain, Venezuelan, Txilen, Mexikon, Estatu Batuetan, eta abarretan. Gehienetan identitate
|
hauek
bigarren, hirugarren edo n garren belaunaldietako ondorengoek gorde eta eraldatu dituzte, jatorrizko euskal ezaugarri kulturalak nazio hauetako bakoitzean euskal kolektibitateak bizi izan dituen berezko gertaera historikoen galbahetik pasatuz, baina oraindik edozein euskaldunek beraietan euskaltasunaren kutsu ukaezina ezagutu ahal du2 Euskal nortasun hauen jarraitutasun eta iraupenaren lekukoak? ... XIX. mendearen azken laurdenetik aurrera Amerikako hainbat naziotan jaiotako euskal instituzioak ditugu, «instituzio» hitzari ahalik eta esanahirik zabalena emanik:
|
|
|
Azkenik 1911ko ekainaren 29an Centro Euskaro sortu eta beren estatutuak argitara eman zituzten. Bertatik atera daitezkeen ideia nagusiak
|
hauek
izango lirateke:
|
|
|
Beraz, esan dezakegu euskaldunen arteko liskarrak ez direla gaurko gauza soilik, baizik eta historian zehar errepikatzen joan dena. Orduko liskarraren ondorioz, euskal etxearen estatutuak birmoldatu zituzten (besteak beste,
|
hauek
dira gatazkarekin ondorio zuzena izan zutenak):
|
|
|
Bultzatu nahi zituzten ideien artean honako
|
hauek
aurkituko ditugu (Arin, 2000). Hasteko, euskaldun guztiak eta beren ondorengoak bateratu nahi, horrela, Euskarotik ahalik eta bazkide gehien erakartzen saiatu ziren.
|
|
|
Ekainaren 1ean lehenengo estatutua egin eta Nikolas Inciarte (gipuzkoarra) lehendakari hautatzea erabaki zuten. Lehenengo estatutu horretan aurkituko ditugun ideia garrantzitsuenak
|
hauek
izango lirateke:
|
|
|
Acta numero 5 escrita el tres de enero de mil novecientos catorce. Bi euskal etxe
|
hauek
horrela jarraitu zuten harik eta Manuel Aranaga (Euskaro Españolekoa) eta Nikolas Inciarte (Euskal Errikoa) lehendakariak beren euskal etxeen arteko erlazioak hobetzeko asmoarekin iritsi arte, 1915eko abenduan.
|
|
|
Arestian aipatu den moduan, populazio horretan ikuspegi anbibalenteak eta ezjakintasuna gailendu egiten dira. Emaitza
|
hauek
Europako esparruan topatu direnekin bat egiten dute, populazio magrebtarra gehien estigmatizaturik dagoen kolektiboa bezala erakutsiz (Dijker, 1987; Navas eta Cuadrado, 2003; Nesdale eta Mak, 2003; Van Oudenhoven eta Eisses, 1998), batez ere ziurrenik ezberdindu egiten diren ezaugarri kultural, etniko eta erlijiosoak direla eta.
|
|
|
Talde kultural bakoitzean Irudikapen
|
hauek
zein puntutaraino sustraiak botatzen dituzten jakiteko, gutxiengo bakoitzak bere buruari buruz duen pertzepzioa ikertu genuen. Alde batetik, diskurtso menderatzailea erreproduzitzen duten narratiben elaborazioa aztertzen da.
|
|
|
Horrela, hiriburuetan bizi diren bost biztanletik lauk ez dakite, ezta urrik ere, beren hirian AHTren ibilbidea zein tokitatik igaroko litzatekeen. Urtebete beranduago ere, Euskal Soziometroan (2008ko martxoa, 36 zk.) «Euskadiko abiadura handiko trena edo euskal Y az» duten informazioaz galdetuta,
|
hauek
dira emaitza orokorrak: % 4k informazio gehiegi;% 39k informazio nahikoa;% 51k informazio gutxi;% 6k Ed Ez.
|
|
|
Iritziei buruzko galdeketan ikus liteke jendeak baduela kezkatzen duten gaiei buruzko informazioa eskuratzeko joera bat. Galdeketan ikus daitekeenez, jendearen kezka nagusiak
|
hauek
dira: kostu ekonomikoa, ingurumen kaltea eta nekazaritza eredua, eta beraien informazio apurra gai horietan zentratzen da.
|
|
|
5 Euskal Soziometroetan aurki litezke hori biribiltzeko gogoeta lerroak. Orokorra da euskal jendartean politikarekiko interes urria, eta horren arrazoiei buruz galdetuta, arrazoi
|
hauek
gailendu ohi dira (ikus 36 Euskal Soziometroa): «politikariek agindutakoa ez betetzea; faltsukeria; gezurrak»(% 35); «alderdiek boterea eta aberastea bakarrik bilatzen dute, beren interesari begiratzen diote»(% 18).
|
|
|
alde batetik, irudi luke kontraesan bat dagoela datuetan (36 Euskal Soziometroan). Informazio maila baxua dela baieztatzearekin batera, euskal Y-aren proiektua aurrera eramateaz galdetuta,
|
hauek
dira erantzunak: % 53k ondo;% 18k ez ondo ez txarto;% 15ek txarto;% 14k Ed Ez; eta,?
|
|
|
Behin herritarren iritziak eta pertzepzioak lekututa, instituzioen gabeziak eta herritarren kezkak ulertzeko atala irekiko dugu. Langintza horretarako, galdera
|
hauek
planteatuko ditugu: komunikazio aldia gainditu eta eraikuntza fasera iragateko unean gaude?; zeintzuk dira informazio urria helaraztearen eta haren kalitatea partziala izatearen arrazoiak?; aurka ez daudenak alde ote daude, eta zergatik?; ezagutza hobe batek proiektuaren aldekotasun soziala dakar ala informazio gabeziak aldekotasun alienatzailea eragiten du?
|
|
|
Segmentu guztietan gehiengoa dira ere eskainitako informazioa alboratua eta interesatua izan dela uste dutenak. Dena den, iritzi
|
hauek
indar handiagoa dute gazteen artean helduagoen artean baino. Eta, Zornotza Durango Elorrio eta Urnieta Hernani ErrenteriaOiartzun inguruetan ere indar handiagoa erakusten dute, gainerako aldeetan baino.
|
|
|
Halere, abantailok desabantailekin alderatu lirateke. Alegia, NEB jakina izendatzeko egoeraren aurrean honexek dakartzan abantailak eta desabantailak identifikatu lehenik eta ostean
|
hauek
balioetsi lirateke. Hau partaidetza oinarria duen ebaluazio prozesu baten testuinguruan egin litzateke, era horretan natura gune horretan diharduten eta hura kudeatzen duten eragileen arteko interes kontrajarriak islatzeko aukera bizia legoke eta.
|
|
|
Horren adibide argia dugu, aipatu bezala, denboraldian basoen ingurumen funtzioak barneratzera zuzendutako neurriak aplikatu ere ez direla egin. Horrez gain, nekazaritza lurren basotzeari dagokionez, ekimen hau EAEn zenbait hamarkada lehenago gertatu zen, eta ez dirudi neurri
|
hauek
, berandu ailegatzeaz gain, aldaketa nabarmenik sor dezaketenik lurraren erabileran ezta ingurumen orekan ere (Ruiz Urrestarazu, 1999). Alegia, basogintzak ikuspegi produktibista izaten jarraitzen duela nabarmendu behar da, Bizkaian bereziki, non baso politikak produkzio funtzioa lehenesten duen funtzio sozial eta ekologikoaren aurretik (Esparta, 2009).
|
|
|
Sinbolo
|
hauek
ere erabiltzen dira, baina ez daude onartuta:
|
|
|
Euskararen kasu espezifikoan, sinboloak diskurtso naturalean integratzeko, kontuan izan behar dira zenbait oinarri eta printzipio orokor, bereziki honako
|
hauek
:
|
|
|
Estandarizazio prozesua bideratzeko, arloan arloko nazioarteko erakunde arauemaileak daude, tarteka marteka zenbait jakintza arlotako kode idatziak arautzen dituztenak, mundu osorako arautu ere. Kasurako, kimikaren arloan IUPAC (International Union of Pure and Applied Chemistry) erakundea dugu edota biologian bi kode nagusi
|
hauek
: International Code of Botanical Nomenclature (ICBN, 1952) eta International Code of Zoological Nomenclature (ICZN,).
|
|
|
Magnitude eta unitate fisikoei dagokienez (oro har, gainerako ikur matematiko fisikoen erabilerari dagokionez ere antzera gertatzen da), hizkuntzaren lau maila
|
hauek
eduki behar dira kontuan:
|
|
|
– Magnitudeen sinboloak,
|
hauek
ere nazioartekoak, adierazpen sinboliko idatzirako baliatzen direnak, arau ortotipografiko zehatzak dituztenak letrakerari dagokionez (magnitude eskalarrak letrakera etzanez, magnitude bektorialak letrakera lodi etzanez, etab.):
|
|
|
Azkenik, ez da bihotz tasaren inolako efektu esanguratsurik agertzen komunikazioaren kalitatean. Emaitza
|
hauek
erakusten dute formazio programaren eraginkortasunean egoera psikologikoak eta herstura mailak daukaten bitartekotza papera.
|
|
|
Bi instituzioak lurralde berean aritzen ziren (dira) eta kasu gehienetan pertsona berberek osatuak ziren. Bi instituzio
|
hauek
ez ziren kontrakoak (batzuetan ika mikak sor daitezkeen arren), are gehiago, elkarlanean aritzeko borondatea zuten herri beraren zerbitzuan. Baina bi pertsona juridiko ezberdin ziren (dira) eta bakoitzak bere eginkizunak zituen, bere aktuazio esparruak, bere zuzenbide propioa (zibila eta kanonikoa) eta bere sistema ekonomikoa.
|
|
|
1.888). Toki batzuetan VI. mendearen azken aldera lege kanonikoak derrigorrezkotzat jotzen zuen zerga
|
hauek
ordaintzea13 XII. mendearen hasieran hamarrenak kristau denentzat nahitaez ordaindu beharrekoak bilakatu ziren. Hain justu ere, honako produktuen hamarrena ordaintzen zen:
|
|
|
Aipatutako sinodoak eskatzen zuen bi maiordomo izatea parrokia bakoitzean. Bata elizgizona eta bestea sekularra elizen ondasun
|
hauek
defendatzeko19 Maiordomoei soldata eman behar zitzaien eta elizen ondasunak gastatzeko, diru kopuru handia gastatzeko, behinik behin, ezinbestekoa zen apezpikuaren edo bikario nagusiaren baimena20 Maiordomo hauek guztiek, bai elizgizonek bai sekularrek, bai parrokiakoek bai gainerako eliza erakundeetakoek (ospitaleak, ermitak, katedralak, etab.), apezpikuari edo bere ordezkariei eman behar zizkieten kontuak urtero21 Kontuemate horietan, nahi izanez gero, herriko ordezkariak presente egon zitezkeen («a las cuentas que tomaren los visitadores de las primicias se hallen los jurados o justicias del pueblo, si quisieren») 22 Sinodoak agindu zuen eliza bakoitzean sakristaua egon zela eta primizietatik ordaindu behar zitzaiola23 Aldi berean agindu zuen parrokia bakoitzeko abade, erretore eta bikarioak parrokiako etxean bizi behar zirela eta horrelako etxerik ez zen lekuetan, edo gaizki zegoen lekuetan, etxe hori egin behar zela primizien diruaz ordainduta24 Ermitei dagokienez, sinodoak agindu zuen giltzez itxita egotea eta ongi mantentzea ermita bakoitzaren limosna eta berezko errentei esker25 Azkenik, aipatutako sinodoak eliza, ermita, ospitale eta eliza erakunde guztien ondasunen inbentarioa egiteko agindu zuen26.
|
|
|
Elizak bere ongileei esker ona agertzeko izan duen modua. Tenplua eraikitzeko lur-sail bat ematen zuenari, eliza eraikitzen zuenari eta kultu gastuetarako beharrezkoa zena «dotatzen» zuenari patronatu eskubidea ematen zitzaion eliza horren gain bere eskubide eta obligazioekin38 Honako
|
hauek
ditugu patronoen betebeharrak39: 1) Ordinarioari abisatzea elizaren ondasunak gaizki erabiltzen zirenean; 2) eliza berreraikitzea edo ordinarioaren ustez egin beharreko konponketak egitea, 1.186 kanonak dioen bezala elizak horretarako dirurik ez zuenean; 3) errentak osatzea eliza horren egoera ekonomikoa oso txarra zenean.
|
|
|
Bigarren Errepublikako historia gatazkatsuak ez zuen artikulu
|
hauek
egikaritzea utzi, eta are gutxiago Nafarroan.
|
|
|
Iruñeko erresuman, Antso Gartzes IV.a Peñalengoaren garaian(), berezko eliza gehienak beneditar monasterio handietara edota elizbarrutietara pasatu ziren. Dohaintza
|
hauek
erregeak berak hasi zituen, baina laster asko nobleek jarraitu zioten, arrazoi espiritual zein ekonomikoengatik2.
|
|
|
Hasteko, Eliza Katolikoaren ondasunak bide horretatik immatrikulatzeko aukera, Espainiako Konstituzioarekin bat datorren edo ez, zalantzan jar daiteke. Hura urratzen duen erabakitzeko, bi artikulu
|
hauek
errespetatzen dituen edo ez aztertu behar da:
|
|
|
Titulu hori, besterik agertu ezin denean, preskripzio eskuratzailea edo usukapioa izanen da normalean. Titulurik izan ez eta jabetzaeskubidea eskuratzeari buruz, Nafarroan, arau
|
hauek
izan behar dira kontuan bereziki:
|
|
|
Hipoteka Legeak inskribatutako eskubidearen aldeko arau
|
hauek
ere ematen ditu:
|
|
|
Eta bertako eta kanpoko egileek zurezko erretaula ederrak egin zizkieten. Bertakoen artean honako
|
hauek
aipa daitezke: Pierres Picart (Oñati), Andrés de Araoz (Oikia, Zarautz, Itziar), Ambrosio de Bengoechea (Alkiza, Tolosa, Donostia), Juan de Anchieta (Tolosa, Zumaia, Tafalla, Iruñea), Juan de Ayala (Oñati, Zenarruza, Portugalete).
|
|
|
ibilbide primitiboak, antzinakoak eta Erdi Arokoak, Errenazimentutik gaur egun arte. Era berean, beste alor
|
hauek
ere ukitzen dira: industria ondarea, teknologia berriak, natura guneak, parkeak, eta ondarea zaintzeko arazoak.
|
|
2010
|
|
|
12 erantzun ezberdin(% 30,8). Ez ditugu kontuan hartu ondoko kasu
|
hauek
: alde emendi vs jun (ez da aditzari dagokion desberdintasuna, batak partizipioa eta besteak esaldi bat (aditzik gabea!) erabiltzen baitu), juten nitzen vs nijoan, esaldi bera itzultzeko bi modu besterik ez dira, interpretazioa zein den (yo iba a la escuela cuando eso sucedió) ohiturazkoa ala puntukaria...
|
|
|
Horrenbestez, txapeldunaren kapital sinbolikoaren matrize erroa laburbiltzeko honako printzipio
|
hauek
darabilzkigu: Bat:
|