|
2001
|
|
|
2 Laukizuzen
|
hauek
azaleraren arabera, tipienetik handienera ordena itzazu.
|
|
|
Neurri
|
hauek
taula batean adieraz itzazu eta galdegina zaizun unitatean idatz.
|
|
|
Neurri
|
hauek
taula batean adieraz itzazu eta galdegina zaizun unitatean idatz.
|
|
|
Neurri
|
hauek
taula batean adieraz itzazu eta galdegina zaizun unitatean idatz. 1 368 47 m2=... dam2 319 051 hm2=... m2 72 4 cm2=... m2
|
|
|
Neurri
|
hauek
taula batean adieraz itzazu eta galdegina zaizun unitatean idatz.
|
|
|
Buruketa
|
hauek
berdintzen edo eskemen bidez ebatz.
|
|
|
Buruketak Buruketa
|
hauek
berdintzen edo eskemen bidez ebatz.
|
|
|
3 ► Bizikleta
|
hauek
arinenetik pisuenera sailka itzazu.
|
|
|
Problema
|
hauek
ebatz itzazu.
|
|
|
Azpiko erranaldi
|
hauek
osa itzazu, zerrendako hitzak erabiliz.
|
|
|
(Hiruki
|
hauek
oro egiazko neurrietan agertzen dira.) a1, a2, a3 luzerei ABC hirukiaren altuerak erraiten zaie. Esplikatzen ahal zenuke zergatik horrela izendatzen diren?
|
|
|
Buruketa
|
hauek
ebatz itzazu.
|
|
|
Problema
|
hauek
ebatz itzazu.
|
|
|
Zenbaki
|
hauek
konpara itzazu,>, edo= ikurrak erabiliz.
|
|
|
Zenbaki
|
hauek
tipienetik handienera sailka itzazu.
|
|
|
BurUJketak Problema
|
hauek
berdintzen edo eskemen bidez ebatz.
|
|
|
Bi biderketa
|
hauek
kalkulatu gabe, segur gara emaitza bera izanen dutela. Esplika ezazu zergatik eta egiazta ezazu biderketak kalkulatuz.
|
|
|
8 Bi buruketa
|
hauek
ebatzi aitzin, zer erran zenezake emaitzez?
|
|
2002
|
|
|
Bai ote da 3€ ko, 4 € ko, 6 € ko... billetik? Diharütza
|
hauek
nola osotzen dira?
|
|
|
Süpiztekotan gradüatü erregelarekin, marra
|
hauek
neurt itzazü eta erranaldiak
|
|
|
Kasu bakoitzean bateko zenbaki baten batuketa. Emaitza 20 baino bi jokamolde
|
hauek
baliatuko ditugu: kanikak 10naka kontatzen ditugu" hamar, hogei, handiagoa da baina ez du ondoko hamarrekoa hogeita hamar, berrogei, berrogeita hamar... eta zazpi, berrogeita hamazazpi") eta kutxa gainditzen.
|
|
|
Bi ostoalde
|
hauek
itzazü.
|
|
|
Kütxa
|
hauek
ez dira beteak. Zonbat kanika düe?
|
|
|
Bi ostoalde
|
hauek
itzazü.
|
|
|
Bi ostoalde
|
hauek
begista itzazü. Geomek bezala eginen düzü.
|
|
|
[> Alabaina, adibidez 4 ttitta dado batean marrazten direlarik, jarraian egiten diren marrazkiak [fil Lehen itzulpen ariketak. 2 eta 3ko dadoentzat,
|
hauek
dira: • •• •:
|
|
|
Bi ostoalde
|
hauek
ontsa begista itzazü.
|
|
|
Bi ostoalde
|
hauek
begista itzazü.
|
|
|
Begista: kilograma 1, güti gorabehera gei
|
hauek
bezain pezü da...
|
|
|
Gei
|
hauek
eros ditzake: Gei hauek ez ditzake eros:
|
|
|
Gei hauek eros ditzake: Gei
|
hauek
ez ditzake eros: lhardets.
|
|
|
Bi jokü
|
hauek
O € balio düe.
|
|
|
Aurkezpena enbak1ari hurbiltzeko pedagogia oinarriak
|
hauek
ditu argitaletxeak
|
|
2005
|
|
|
Erdi Aroko laboraria. Hitz
|
hauek
doakien tokian idatz itzazu: igitaia – adailua – aitzurra galtzak – soinekoa – soingainekoa buru estalkia – abarkak
|
|
|
Testu hau osa ezazu hitz
|
hauek
erabiliz: mirakulu – Konpostelara – apostoluetarik – mintzatzen
|
|
|
Nafarroako dinastia() zu aldean. Lurralde
|
hauek
, batzuk feudal zerbitzuz, besteak konkistaz, alOlibako monasterioa eraiki zuen Ja dizka bildu eta galdu zituen.
|
|
|
1234an Antso azkarra hil zenean, rralde
|
hauek
. Funtsean, Antso Handiak zituen Zuberoako eta Lapurdiko jaurerriak sortu.
|
|
|
Argitaratzaileek jende eta erakunde
|
hauek
eskertzen dituzte: edukiaren lantzen lagundu duten irakasleak, Antton Kurutxarri historia irakaslea eta Marko Armspach marrazkilaria irudiak edota testuak eskaini dituzten idazleak, argazkilariak, argitaletxeak eta erakundeak, eta bereziki:
|
|
|
▪ Errege
|
hauek
oro zein dinastiatan kokatzen dituzu?
|
|
2008
|
|
|
• Gol! zioen oihuka Pedrok, eta lasterka zihoan besoetan tinkatzera taldeko lagunak,
|
hauek
airean altxatzen zutela, ezen, nahiz bederatzi urte ukan, ttikia eta arina zen Pedro.
|
|
2012
|
|
|
Taulako elementu
|
hauek
aurki itzazu:
|
|
|
2 artikulua: Gizonen eskubideak
|
hauek
dira: libertatea, jabetasuna, segurtasuna eta zapalkuntzari erresistentzia.
|
|
|
Mano Curutcharry idazleak eta IKAS argitaletxeak jende
|
hauek
eskertzen dituzte:
|
|
|
Bestalde, erakunde
|
hauek
eskertzen dituzte: Baionako euskal museoa, Pirinio Atlantiketako Kontseilu nagusiko Ondare kontserbazio zerbitzua eta artxibategia, Baionako mediateka, bai eta Euskaltzaindia.
|
|
|
Eszena
|
hauek
aurki itzazu:
|
|
2013
|
|
|
Euskal itsasbazterra orokorki arrokatsua da, eta gehienik ikusten den paisaia itsas ezpondaz osatua da. Itsas ezponden eraketaren urrats nagusiak
|
hauek
dira:
|
|
2016
|
|
|
Aurtikitzearen ezaugarri
|
hauek
egokitzea:
|
|
|
Aurtikitzearen ezaugarri
|
hauek
egokitzea:
|
|
|
• Erranikako ibilbide bati jarraikitzeko gai naiz ekintza
|
hauek
eginez: igatea, gora ibiltzea, jaustea:
|
|
|
Xehetasun
|
hauek
ematea:
|
|
|
• Izaki
|
hauek
antzez itzazu:
|
|
|
Prestaketa ariketa
|
hauek
saio hastapenean egin daitezke.
|
|
|
Barreiaturik, haurrak eremu osoan ibiltzen dira,
|
hauek
imitatuz:
|
|
|
Taldea berriz ibiltzen hasten da, eta, pixkanaka, gidariak eginbehar
|
hauek
gehitzen ahal ditu: haur batek lerroa hauts dezake, norabidea argi eta garbi aldatuz; aitzinekoa beti segitu behar da, salbu lerroa hausten baldin bada (hiru haurrek ez dute haizu lerroa haustea:
|
|
|
Gaitasun arlo bakoitza landu behar da, urtero,
|
hauek
kontuan hartuz:
|
|
|
Egoerak joko gisan pentsatu eta antolatu behar dira,
|
hauek
kontuan hartuz:
|
|
|
Ahal bezain urrun jauzi egitea,
|
hauek
bat bestearen ondotik eginez eta hobetuz: oldar lasterkaldia, bulkada, jauzia eta lurreratzea.
|
|
|
Ahal bezain goiti jauzi egitea,
|
hauek
bat bestearen ondotik eginez eta hobetuz: oldar lasterketa, bulkada, jauzia eta lurreratzea.
|
|
|
Joko
|
hauek
jardueran sartzeko molde anitz eskaintzen dute. Horrez gain, ikasketa saioen hastapenean ere berriz erabiltzen dira.
|
|
|
• orientazio lasterketako sinbolo unibertsalak sar daitezke. ikus www.ffcorientation.fr webgunea. ondoko ikaste saioentzat, erabiliko da ikasleek moldatu eta irakasleak ontzat eman mapa, edo orientazio lasterketa mapa bat. irakasleak, ikasleek eskuz egin planoetatik abiatuz plano bakar bat egin dezake tresna
|
hauek
erabiliz:
|
|
|
1 zikloan bezala, 2 zikloan ere, kirol eta gorputz heziketaren irakaskuntzak helburu
|
hauek
ditu:
|
|
|
• Joker jokalaria ezin hunkia da eta gelditurik diren jokalariak libratzen ahal ditu
|
hauek
hunkiz.
|
|
|
JOKOAREN XEDEA ihiztariak: gazelak hunkitzea,
|
hauek
helmuga iragan gabe. Gazelek:
|
|
|
• Gidoiaren osagai bakoitzeko,
|
hauek
zehaztu behar dira:
|
|
|
◦ Jarduera
|
hauek
guziak belakizko oreka barretan, oreka barra apaletan edo oreka barra goretan egin daitezke.
|
|
|
Ekintza
|
hauek
bat bestearen ondotik: oldar lasterkaldia, bulkada/ figura eta lurreratze egonkorra.
|
|
|
Saio berean aldizka eginkizun
|
hauek
betetzea:
|
|
|
Saioen maiztasuna eta iraupena baitezpadakoak dira ikasketa kalitatezkoa izan dadin. Jarduera zikloen bidez, gaitasun
|
hauek
bultzatu behar dira: ikertzea, aterabideak xerkatzea, landuak izan diren gaitasunak berriz baliatzea, erregulartasuna eta hobekuntza bilatzea, eta gaitasunak ebaluatzea.
|
|
|
• Mugimendu
|
hauek
segidan egin itzazu: sartzea – tokian berean egotea – lekualdatzea, tokian berean egotea, ateratzea, zure bi jokoak eta zure lekualdatzea erabiliz.
|
|
|
Haren jokoa mugatua zen hari kopuru ttipia zuelako. Alabaina, hari
|
hauek
aitzinetik hautatu nota segida bakar bat jotzen ahal zuten. 1810 irian, Erardek pedala sistema bat asmatu zuen, hari bakoitza tonuerdi edo tonu oso batez igateko gai zena.
|
|
|
Tinbrea hodiaren eraikuntzaren araberakoa da: metalezkoa (eztainu eta berunezko aleazioa proportzio desberdinetan, edo kobre edo letoizkoa) edo zurezkoa izan daiteke, lantzerduna edo mihiduna, irekia edo muturrean tapatua(
|
hauek
soinu baxuago eta ilunagoa ematen dute), pabiloi bat ukan dezake (tronpetan bezala) eta tutu koniko edo zilindriko bat.
|
|
|
Jokoen izenak tinbrearen edo formaren araberakoak dira. Hodi irekien izenak
|
hauek
dira: flautatua (organoaren aitzinaldean ikus daitezkeen hodiak), txirula, zortzigarrena, hamabosgarrena, vox caelestis, salizionala, piccolo, biolontxeloa, kontrabaxua; hodi tapatuenak:
|
|
|
44 Tinbalak tonuan jar daitezke azalaren tentsioa doitzen duen pedalier bati esker. Entzun itzazu 4 tinbala
|
hauek
: aldizka herabe, baxu, indartsu eta oldartsu izan daitezke.
|
|
|
Haren giderrak koskak ditu:
|
hauek
jokoaren garbitasuna errazten dute, bai eta ezkerreko eskuko erhien kokapena ere, eta ondorioz intonazioa. Koska bakoitzari esker, haria laburtzen da, soinua tonu-erdi batez igoaraziz.
|
|
|
Taula harmonikoa indartzeko barrei esker barnetik azkartua da. Barra
|
hauek
soinuaren kalitatean eragin handia dute. Aldeak, juntura taula deituak, astigar edo intxaurrondozko bi banda fin dira, berotu eta eredu bati esker moldatuak.
|
|
|
Familiako lau musika tresna nagusiak
|
hauek
dira: biolina, ttipiena; biola, biolinaren erreplika handitua (45 cm, giderrik gabe, biolina 35 cm luze delarik), soinu ezti eta biribilagoa duena; biolontxeloa (77 cm, giderra gabe), baxuago eta tinbre adierazkorragoa duena, jarririk den musikariak zangoen artean atxikitzen du; eta kontrabaxua (1,10 m, giderra gabe), orkestrako arbasoa, orkestra guzietan – jazz ala klasiko– laguntzako baxuak jotzen ezinbesteko zeregina duena (arkuarekin edo erhiek zimikaturik, pizzicato moduan).
|
|
|
Beraz, forma guziak onar ditzake. Musika tresna
|
hauek
ere aipa ditzakegu: indiar vinak bi kalabazaz (hustuak diren fruitu handiak) eginiko kaxa du, eta doinuarekin batera berez dardaratzen duten hari sinpatikoak; sitarraren koska sabelduei esker, joileak hariak bazterretatik tira ditzake, soinu" lerratuak" sortuz.
|
|
|
Haurren plazeraren alde jo nahi izan dute, eta entzuten duzuen musikan ongi ageri da. Eginen dizkiguzuen ohar guziak ongi etorriak izanen dira eta hitzematen dizuegu kontuan hartuko ditugula hurrengo argitalpenetan. usikari
|
hauek
guziek jo dute grabaketan entzun dezakezuen musika. Bakoitzak bere musika tresnari dagokion fitxaren idazketan parte hartu du.
|
|
|
Elorn Ibai hegietako Herriarteko Musika Eskolako irakasle
|
hauek
:
|
|
|
Bai eta Bresteko Musika Eskola Nazionaleko irakasle
|
hauek
ere:
|
|
|
Eta orkestra desberdinetan lanean ari diren musikari profesional
|
hauek
:
|
|
|
Editions Buissonnières jatorrizko obraren argitaratzaileak pertsona
|
hauek
eskertzen ditu: Hugues Germain, Gilbert Gonzalez, Marie Claude Herry, Le Prat erretora, Nicole Péron, Marie Paule Robiolle, Yvan Théry eta Patrick Le Tiec.
|
|
|
Bikoitzak baitira, soinu bat ateratzen dute airea norabide batean edo bertzean iraganik ere. " Kantuaren" aldeko tekla edo botoi bakoitzak (eskuineko eskua) airea mihi batetik edo batzuetatik iragatera uzten du melodiaren jotzeko, mihi
|
hauek
zortzidunean tonuan ezarriak direlarik. Ezkerreko eskuko teklatua bi teklatuz osatua da:
|
|
|
Taula
|
hauek
usaian zurezkoak izaten dira, baina beste gai batzuez ere osa daitezke: burdina, harria, berina... baita izotza ere!
|
|
|
Hala, musika tresna batzuek bigarren gaztaroa izan dute: ahotsak, gitarrak batez ere, zenbait perkusiok, saxofoiek, etab. Kontzertu mota berriak agertu dira, gaitzeko gela handietan, aire librean, leku bitxietan (kirol zelai, gimnasio edo erakusketa aretoetan...), bai eta etxean ere, disko, kasete, irrati edo telebistaren bidez. Azken
|
hauek
musika tresnek sortu korronte elektrikoak behin behinean bildu besterik ez dute egiten, anplifikatu ondotik entzunarazteko.
|
|
|
Orkestretan tutu joareek ordezkatzen dituzte: luzera desberdineko metalezko hodi
|
hauek
muturrean kolpekatzen dira. Tubafonoa xilofonoaren antzekoa da, baina musikariak tonuan jarriak diren metalezko hodiak kolpekatzen ditu.
|
|
|
Barietate edo jazz orkestretako baterietan aurkitzen dira:
|
hauek
dituzte, hiruzpalaunaka taldekaturik, altuera desberdineko soinu turrustak sortzen. Tabla Indiako danbor ttipi bat da, sitarra laguntzen duena eta erhiez kolpekatzen dena.
|
|
|
Jokoaren kalitatea lan teknikoaren bidez lortzen da: lan hori aiseago da giltzadun flauta batean (zeharkako flauta handian) diseinu bakuneko txiruletan baino (moko txiruletan), azken
|
hauek
erhi joko konplexuak eskatzen baitituzte ahalik eta nota gehien lortzeko. Hatsaren lana, bereziki haren erregulartasuna eta iraunkortasuna, baitezpadakoa da soinu homogeneo eta tinbratu baten kausitzeko, bai eta intonazioaren lortzeko.
|
|
|
Adar puska ttipienean ufatzen da, eta beste puska handiagoa pabiloi gisa baliatzen da. Zati desberdin
|
hauek
zurezko uztarri bati lotuak zaizkio. Horrez gain, kate bat ere badauka, adar handia uztarriari lotzeko.
|
|
|
lehenik do, gero sol, do, mi, sol, si bemol, do, re, mi, fa#, etab. Beraz, tronpa naturalak ezin ditu eskalaren nota guziak jo. Ahokaduraren ondotik sartu hodi batez luzatuz, nota
|
hauek
lor daitezke: re, la, re, fa#, la, do, re, mi, fa#, sol#, etab. Luzera desberdineko hainbat hodirekin nota desberdin segida batzuk lor daitezke, baina sekula ez eskala osorik.
|
|
|
Hodi konikoa duen buisine (edo buccina) sugearen, ihiziko tronparen eta postako tronparen arbasoa da. Azken bi
|
hauek
kiribil modura biribilkatu hodia dute, zeren eta zutik atxikitzeko luzeegia baita. Zilodun tronpa batzuk giltzaz hornitu ziren (XVIII. mendean) baina sistema hori bertan behera utzi zuten.
|
|
|
Bere adierazkortasuna, indarra, argitasuna eta zalutasuna musikari anitzentzat inspirazio iturburu izan dira. Azken
|
hauek
hainbestetan elkartu dute familia bereko musika tresnekin (biola, biolontxelo eta kontrabaxua), non biolina europar musika klasikoaren oinarri bihurtu baita.
|
|
|
Familia honetako lau musika tresna nagusiak honako
|
hauek
dira: biolina; biola (7,5 cm-z proportzionalki handitu biolina), soinua biolinarena baino maketsagoa du, baina biribilagoa eta beroagoa ere; biolina bezala jotzen da.
|
|
2017
|
|
|
Obra horietako kolore kopurua mugatua da, ikatza eta buztina erabiltzen baitzituzten gehienik. Pintura ezartzeko tresna
|
hauek
baliatzen zituzten: pintzelak, zotzak, eskuak, tanpoiak eta tutuak.
|
|
|
Orein eta zaldi hortz
|
hauek
Errenteriako Torre haitzuloan atzeman dituzte.
|
|
|
5 Bi irudi
|
hauek
konparatuz, zertaz ohartzen zara?
|
|
|
6 Testua osa ezazu hitz
|
hauek
idatziz:
|
|
|
Populu
|
hauek
arteari biziki emanak zitzaizkion, bereziki egunero baliatzen zituzten gauzen apaintzeko. Apaindura horiek begizta sarez osatu itxura abstraktuetan oinarrituak dira.
|
|
|
• Lehen planoan, erdian den pertsonaiaren armadura legenda ezazu hitz
|
hauek
baliatuz: kasketa/ lepokoa/ sorbaldakoa/ sabel ezkutua/ ukondoko babesa/ burdinazko esku-zorroa/ mailadun kota/ belaun babesa/
|
|
|
Urrezko, zilarrezko, brontzezko, kobrezko edota burdinazko gauzak begizta sarez eta itxura geometrikoz apaintzen zituzten. Atzeman diren objektu anitz gerlari edota zelten sinesmenei lotuak zaizkie, azken
|
hauek
zelten bizian zuten garrantziaren lekuko. eguneroko arteak
|