|
2014
|
|
|
Bai eta Tunisia ezarri Frantziaren" gerizapean" (frantsesez," protectorat"). Laster izan ziren haatik jazarkunde batzu bainan frantsesek erakutsi gisa
|
hartako
larderia. Hogoigarren mendean gero eta gehiago kexatu ziren haatik bazterrak, Tunisiak beregaintasuna nahi zuela ardietsi.
|
|
|
UMP alderdiaren buru jarri orduko, Nicolas Sarkozy plantatu da, errana zuen bezala funtsean, alderdi horren buruzagitza arramoldatzeari. Aski errepikaturik beren artean sobera kalapita ukana dutela eta denen arteko batasunari behar zaiola lehentasuna eman, gisa
|
hartako
hautuak egin ditu, berak segurik gisa hartakoak dauzkanak. President ordezko ezarri du Nathalie Kosciusko Morizet eta idazkari nagusi alkian Laurent Wauquiez.
|
|
|
Horietarik izanki Nikolas Regerat eta Alexia Aranzueque senar emazteak. Urte baten buruan, aitzina segitzen dute eskualde
|
hartako
jendea laguntzea gatik. Zer egina duten eta zer egitekoa duten hemendik aitzina, beren lekukotasuna agertu dute Piarres Larzabal kolegioko ikasle askoren aitzinean, berak horko burasoetarik izanki eta.
|
|
|
Batzuen gostuko UMP alderdian direnek behar dute beren artean bozkatu. Beste frangok aldiz bozkatze zabalago bat nahiago, erdikoek ere parte hartzen ahal, edo berdin gisa
|
hartako
xede nagusi bilduma baten izenpetzea onar lezaketen guziek. Holako bozkatze" ideki"
|
|
|
leizarrak ala haritzak, bietatik zoinek duen bere hostoez udaberria lehenik agurtzen. Aurten bezala, haritza hostotzen bada leizarra baino lehenago, urte
|
hartako
aroa nahasia eta gora beheratsua izaiten omen da. Aurtengo primadera eta udarentzat norbaitek erran dezakea besterik?
|
|
|
Nagusi eta enpresaburu famatu frangoren adixkide mina. Aspaldian sozialixta naski, ainitzek eskuindarra daukatena halere, gisa
|
hartako
hautuak egiten dituela-eta. Zernahi gisaz, xori arraroa, kargu gorenetarat aise hupatzen ahal dena, hala diote segurik bere inguruko lausengatzaile batzuk.
|
|
|
Bestetako azken eguna, larunbatean, buruilaren 6 an iraganen da Ahizemendi auzoan. Goizean, gain
|
hartako
plazan jokatu den pilota lehiaketaren finalak eginen dira; 12:30 tan, bazkaria izanen da Etxekoborda ostatuan (17€) eta aratsaldeko 5 ak eterditan, artzain xakur lehiaketa bat eginen da.
|
|
|
Zoritxarrez, gisa
|
hartako
deia zabaldu baitute Iraken eta Sirian gaitzeko eremuak beren meneko dauzkaten sasi gudari batzuk, frantseseri behar dela nun nahi eta noiz nahi mendekatu, eta itsuski mendekatu berdin, berriz ere han edo hemen, uste ez den tokian orobat, gerta ditazke gisa bereko izigarrikeria batzu. Untsa gogoetagarri baita!
|
|
|
EuskalTxoko delakoa, denak elgarren artean euskaraz mintza diten, berriz abiatuko astelehenean, urriak 6, aratsaldeko 5 ak eta erdietan. Bestalde, bada oraindik apailu frango elkarteak bere 80 urteak ospatuko baititu helduden urtean,
|
gisa
hartako egitarauarekin bixtan dena!
|
|
|
Larunbateko biltzarrean hizlari Geneviève Azam eta Pierre Larrouturou ikerle jakintsunak, Jade Lindgaard berriketaria bai eta Amaia Muñoa, ELA koa. Hunek erakusterat emanen du gisa
|
hartako
indarra funtsez eginez balitakeela Euskal Herrian berean ehun mila lanpostu" berderen" mentura. Igandean, Alternatiba herrix kak ateak idekiko ditu goizeko 8 ak eta erdiak irian.
|
|
|
Ez aski haatik, bixtan da, bainan badira aitzinamendu batzu. Gehiago ere balitake herrialdetako agintariek, xede batzu hautak agertu eta, gisa
|
hartako
indarra egiten balute, gostaia gosta eta traba guzien gainetik. Zoritxarrez, ez gira apariantzarik ere hortan.
|
|
|
Ixtorio horrek giroa samindu du gisa guziz eta samindura hori ez da beharbada hain laster eztituko... Gainerat, iragan asteburu hortan, auzia aitzina minberatu baizik ez da, Emmanuel Macron minixtroak ere gisa
|
hartako
ateraldiak eginik!
|
|
|
" Herria" astekariak, urteak jin eta urteak joan, gai mota ainitz eta ainitz aipatzen du, xuxen den bezala funtsean, hortako egina ere baita, bainan bere buruaz ez da artetan baizik mintzatzen. Gisa
|
hartako
kasu berezi zerbait badela iduritzen zaiolarik bakarrik eta ez bestenaz. Eta kasu horietarik batto badukegu udazken huntan," Herria" k ospatzeneta bere 70 urteak.
|
|
|
Espantuka ari gabe, ez baigira alde bat kukuruku eta kukuruku artzen diren horietarik, eta gisa guziz ez baita ere gisa
|
hartako
aroa, artetan behako bat emanez 70 urtez egin den bideari, ukan dezagun bada aski bertute aitzina segitzeko, beti berdin euskaldunki eta beti jendetasunaren griña bero batekin...
|
|
|
Gobernuak kondutan hartuko ditu ezkertiar horien aldarrikapenak. Hauxe bereziki, departamendu batzu desagertzen badira ere bihar ez bada etzi, herri ttipi ainitz dutenek, baserritsuenak direnek nolazpait, aitzina segituko dute gisa
|
hartako
eskubideak atxikiz Gobernuburuak argi eta
|
|
|
1857az geroz, Elias familiak du kudeatzen, gaurko belaunaldia zazpigarrena izanki aktibitate hori aitzina deramana, lehengo tresneria berdinarekin, fabrikazionean modernitatea kasik batere sarrarazi gabe. Eskualde
|
hartako
bakarra da gisa hortan lanean ari dena. Ibaiko urek lau errota kurriarazten dituzte.
|
|
|
Eta ilagintzari ere lotu zen," duranguier", ezkont paperek dioten bezala. 1836ko azaroaren 26an ezkondu zen, 22 urtetan, herri
|
hartako
Dominique Pedouan dite Marie Gasteluberrikoarekin, hunek 21 urte. Hunen ziren Jean Pedouan, sortzez Bastidarra, eta Dominica Mingo, sortzez Armendariztarra.
|
|
2015
|
|
|
Eta horra non, tipustapast, erabakiak kasik nik nahi gabe hartzen nauen. Baionara nindoan, oinez, eta behar bada zangoen ariketa goxoak arindurik edo oxigenoak burua ernatu ondoan, oroitu nintzen aste
|
hartako
igandez, irailaren 20an, antolatuak zirela Grezian legebiltzarreko hauteskundeak. " Oraikoan baniak, behar diat demokrazia asmatu duen lurraldera joan".
|
|
|
Abere zaluenetarik direla, edo beharbada zaluenak, fama gisa hortakoa dute... Argazkiak ez dira beti hain aise hartzen, salbu hein bat urrunetik eta gisa
|
hartako
tresnarekin, hurbiltzen ari zirela ohartzen badira eskapatzen baitira tiroa bezala!
|
|
|
Bizkitartean, luzaz eta luzaz, biziki luzaz, ez da hori sartu ofizialki sinetsi behar diren egia handien artean. Iragan mendean bakarrik, 1950 ean, Pio XII aita sainduak gisa
|
hartako
erabakia harturik, ainitz apezpikuk ere mundu guzian gisa bereko deia entzun arazirik. Girixtino ortodoxoek ere sineste bera dute, edo bertsua segurik ba.
|
|
|
ST PIERRE ETA MIQUELON. 21ean Buenos Aires hirian izanen da hitzordua, hiri
|
hartako
Euskaltzaleak elkarteak antolaturik ‘25 urtez euskaraz’ kantaldia gauzatuko baitute, ‘Argentinan Euskaraz’ programaren urtebetetzea ospatzeko, Maral euskal musika talde argentinarra eta Euskal Herritik joaniko Daltondarrak taldea lagun. Hegoalderako, Bahia Blanca hirian, euskal etxeko ‘Beti Aurrera’ dantza taldearen 67 urtebetetzea ospatuko dute.
|
|
|
Nere arrebak aldiz, duela zonbeit urte egin bidaian kusi guzien ezagutza egin zuen. Margarita Pitte rekin genealogia emaitzak eta garai
|
hartako
argazki eta letrak trukatu ditugu. Nik Zelaiko etxean artoski atxikitzen ditudan Argentinako argazki zaharrak eraman dizkiot eta berak osaba Martinen argazkiak baita ere ene aita zenak idatzi letrak eskaini dizkit.
|
|
|
Bainan zendako da Pazko hoin mugikor? Biziki aspaldi, laugarren mendean, Elizak gisa
|
hartako
hautua egina baitu, Pazko finkatuz martxoko ilargi betearen arabera. Martxoaren 21 a iragan eta izaiten den lehen ilargi betearen ondoko igandean...
|
|
|
Denbora
|
hartako
Frantzia: 26 urte gerlate ikaragarrien (Iraultza handiko eta Napoleonen gerlak) ondoko urtetan, Frantzia industrialtzen ari da jendeen arteko baldintza izigarri txarretan:
|
|
|
Kaxketadunak berehala ohartu nolako muntadurak bazituen autoan. Eta bere bizitegia miatu dutelarik han ere ikusi dute, armak baitziren, lehergailu batzu eta ere gisa
|
hartako
irakurgaiak, mutikoa ixlamixta errabiatu horietarik zela, girixtinoeri itsuski mendekatzeko xedetan ibilki zena eta igande goiz hartan berean gaitzeko kolpe txarra egin nahia zuena... Urtarrileko atentatu handi heien ondotik, bospaseigarren aldia da, gobernuak salatu duenaz, atentatu apailu zerbaitek azken puntan huts egiten duela.
|
|
|
Guy Lalanne k kondatu dauku bestalde hemeretzigarren mende ondarrerat bai eta hogoigarrenaren haste hartan herri guziek nahi zutela treina beren lurretarik iragaitea. Gobernuak ere sustatu nahi gisa
|
hartako
sarea. Hala nola proiektu bat izan zen burdinbide baten egiteko Donibane Lohizunetik Peiroraderat, Azkaine, Sara, Senpere, Ezpeleta, Kanbo, Hazparne, Bastida eta Bidaxunen gaindi.
|
|
|
Batzuen beldurra bestalde, herri elkargo bakar horrekin herri ttipiak ez direnetz itoko, Kostaldeko hiriek ez dituztenetz" janen"? Gisa
|
hartako
neurri batzu hartzearekin, ez bide litake holako zerbaiten irrisku handirik...
|
|
|
Bide berri askoren idekitzeko xede nasaia agertuz. Gisa
|
hartako
arrazoinamenduak berme, ez beti erretxak gutarteko norbaitek aise konprenitzeko. Jakitate zabal zabaleko gizona, ez da dudarik, eta bestalde girixtino kartsua.
|
|
|
Bainan nahi dute gehiago egin ondoko egunetan. Gisa
|
hartako
saila beharra dute beraz akulatu Elhuyar Aholkularitza partaide. Sail horren aurkezpena egin da Herriko Etxean, Kotte Ecenarro auzapezaren inguruan, bere aldean zituela Michelle Mounios Adurriaga euskal kulturaz arduratzen den hautetsia, Haritza Camblong Euskara batzordeko kidea, bera ere hautetsietarik dena, Maite Iturre, Udalbiltzakoa, Aitziber Zapirain, Antxeta Irratikoa, Elena Armentia eta Irati Bereau Elhuyar Aholkularitzaren izenean.
|
|
|
François edo Pantxoa, hura berriz, 1945eko otsailean, gauaz kontrabanduan ari zelarik, muga zaintzen zuten Maquisards taldeko senpertar gaztetxo batek, beldurrak harturik, tirokatu zuen Larrungo Zizkoitz bentaren ondoan. Larriki zauritua, delako talde
|
hartako
gizonek Darricau klinikara eraman zuten baina gau hartan berean hil zen.
|
|
|
Badu hogoita zonbait urte bazterrak hasiak zirela arranguratzen, atsulutuki zerbait egin behar zela Mont Saint Michel hori planttan begiratzekotan... Espertek ikerketa luze batzu eginik, gisa
|
hartako
obrak egin dira....
|
|
|
Jaun hunek sekulako mintzaldia egin dauku, Mattin pilotari eta laborariaren inguruan, aipatu ditu ere hunen anaiak, hauk ere denak pilotari izanak. Jakesek, gazte denboran Ibarrunen egonik, ongi ezagutu du Audeteneko familia eta denbora berean garai
|
hartako
bizimoldea oroitarazi du. Aurreskua dantzatua izan da eta publiko guziak kantatu du" Pilotarien Biltzarra".
|
|
|
Haatik, asmatu zuen urte aldi ilun haier argi izpi bat nola eman. Denbora
|
hartako
Bizkaitar, Gipuzkoar, Nafartar, Lapurtar eta Baxenabartar bertsulari famatuenekin Baztango herri ainitzetan bertsu saioak antolatuz. Hari berari jarraikiz, 1963an ez zitaikeen guti bozkariatu lehen aldikotz antolatu zelarik Baztandarren Biltzarra.
|
|
|
Geroztik, giroa aldatu da segur. Ikastola handitu, gisa
|
hartako
obrak ere ederki akulaturik. Orai 115 haur badira hor ibilki direnak.
|
|
|
Aspaldian arta handiz prestatuak zituzten ospakizun berezi batzu iragan dira beraz Parisen, Pantheon egoitza famaturat ekarri baitituzte alemanak Frantzian nagusi zauden urte latz heietan ihardokitzaile suhar agertu ziren lau lagunen gorputzak. Lau horiek François Hollande presidentak berak hautatuak, bi gizon eta bi emazte, gisa
|
hartako
ikerketak akularazi ondoan: Geneviève De GaulleAnthonioz, De Gaulle jeneralaren iloba, alemanak jin zirelarik ikasle zena Parisen, laster sartu zena ihardokitzaile talde batean, arrastatua izan zena eta preso altxatua, zonbait denboraren buruan deportatua Ravensbruck herio kanporat.
|
|
|
Dudarik gabe bale gantza zen orduko euskal urrea. Denbora
|
hartako
etxe ederrak, Lapurdin
|
|
|
Nola Frantzian berean ere Alpetako mendialdean gero eta otso gehiago baden berriz ere, eta nola makur asko egiten duten artaldetan, haizu da artetan otso atrebitu horietarik zonbaiten hiltzea... Gisa
|
hartako
baimena galdeturik makurrak egiten dituzten herrietan... Jaz, hola ardietsi zen 24 otsoren hiltzeko baimena.
|
|
|
Oro har, gobernuaren xedea ez ditake haatik batere txarra bainan huntan da zailtasuna, nola pasa biltzeko molde batetik besterat. Oraiko ustez, bi urtez oraino molde xaharrak segituko du bainan 2018 an jinen da berria eta 2017 an ukan irabazientzat ez litake batere zerga pagatzerik, bestenaz karga handiegia bailitake, urte berean pagatu behar urte
|
hartako
zerga eta aintzinekoarena ere! Gisa guziz, pundu asko badira oraino argitzekoak.
|
|
|
Horiek hola, urte
|
hartako
gertakari aipagarrienetarik izan zen Luis XIV erregearen eritzea eta handik zonbait asteren buruko haren hiltzea. Erregeak bazituen kasik 77 urte eta oroitarazi behar dugu denbora heietan adin hortarat heltzea etzela deneri emana.
|
|
|
Nafarroako gobernuak jakinarazi du Libanotik eta eskualde
|
hartako
bertze herrialdetatik heldu diren errefusiatuak hartzeko prest dagoela, gizatasunez, errefusiatu horiek jasaiten duten egoera beltzari eguzki pixka baten ekartzeko xedez. Iruñeako eta Eibarko herriak ere desmartxa bera egiteko prest agertu dira.
|
|
|
Bi oren iraun duena berrehun bat berriketari bildurik (usaian baino gutiago zerbait gisaz). Ederki mintzatu da, eta arrazoinki, jendetasunez aterbetu behar diren iheslarietaz, gisa
|
hartako
deia luzatuz. Dei bat ere terrorixten kontrako borroka aitzina segitzeko.
|
|
|
Erromanoen denborako historiaren lekuko hor dira beraz zezen plaza horiek bai eta beste eraikin batzu, hala nola Nimes hirian" Maison Carree" delakoa, Arlesen aldiz antzoki xaharra, parte bat desegina bada ere, eta Constantin inperadorearen denborako mainutegi xaharrak... Horiek oro aspaldiko ondare balios baten aztarna arraroak daude eta gaurko egunean gisa
|
hartako
indarra egiten da toki horien gero eta hobeki ezagutarazteko, eta preziarazteko, bai tokian tokiko jendeari, bai kanpotiarreri... Hori alde batetik beraz bainan bada ere besterik!
|
|
|
Pariseko xiberotarrak ikusten dira Larrainen 1958an, dantzak errepikatzen behitegi batean. Ez da hori urte
|
hartako
dokumentu bakarra: urte bereko bideo batek erakusten digu Jean Elissalde Zerbitzari, azkaindar idazle eta apaiza(), euskal dantzak elizarekin dituen harremanez ari.
|
|
|
Berezitua mainutegien kudeantzan, 27 baditu bere kondu, bai eta sei lerrategi bestalde. Hemendik goiti, gisa
|
hartako
hitzarmena izenpeturik Herriko Etxearekin, kudeatuko du beraz Donibane Lohizuneko mainutegi edo pizina. Ondorioz, badira kanbiamendu batzu.
|
|
|
Urte parrasta bat egon zen aitzina Hazparnen. Maitatua zen, gisa
|
hartako
jitea ere baitzuen, biziki jendekina baitzen, xehea eta mintza erretxa. Zapata lantegietako nagusi batzuk ez zuten hain gostukoa, sobera" gorria" zela iduritzen langileriaren girixtino sindikataren alde agertua zelakotz.
|
|
|
Liburu horren berezitasuna: Larrun mendiak dauzkan xoko guziak arta handiz miatu dituela, behar zen denbora hartuz eta gisa
|
hartako
argazkiak ere berexiz!
|
|
|
Turkiak ofizialki 1915ean abiatu zuen armeniarren hilketa kolektiboa, 1.500.000 armeniar hilarazi zituen. Urte
|
hartako
apirilaren 24an abiatu zen genozidioa, orduko Turkiako hiru buruzagiek erabakirik: Tahat pacha, Enver pacha eta Djemal pacha.
|
|
|
Oroigarriko eguna! Halakoak ziren garai
|
hartako
gertakariak, Euskal Herritik ainitz gazte, familietan untsa altxatuak eta gazterik lanean untsa ikasiak zirenak, bortxatuak izan ziren beren biziaren bila urrun juaitera. Heietarik ainitzak Amerika mendebaldera artzain etorri ziren.
|
|
|
Sei miliun segurik sortzez estranjerak dira, petrola edo petrolio putzuen inguruan langile izanki. Petrola da alabainan herrialde horrek daukan mozkinbide handiena, sail hortan munduko puxantenetarik da eta oraino luzaz hala izanen, gisa
|
hartako
erresalbu alimaleak baititu... Saudi Arabia erresuma bat da, errege bat duena beraz kudeatzaile eta botere nasaienekin.
|
|
|
da norapait mugitu. Gisa
|
hartako
bidea hartuz. Gobernuaren xedeak onak dira orobat, ikusi behar nola gauzatuko diren.
|
|
|
Donibane Lohizunen, Begiraleak elkarteari esker berpiztu da aurten aspaldiko ohidura berezi bat, Santa Ageda edo Santa Agata ospatzea gisa
|
hartako
kantuak xaramelatuz hirian gaindi, bospasei tokitan, bi bertsulari segitzaile, Xumai Murua Berra eta Aitor Servier. Berpizte hori erabakia izan da Begiraleak elkarte horrek aurten ospatzen baititu bere 80 urteak.
|
|
|
Hunek beti ukatu du droga ixtorio zerbaitetan parte hartu duela bainan epaileek zigortu dute halere. Lantegian zabiltzanek bazakitela etxe berean ixilka zer egiten zen, ekoizten zela" ecstasy" drogaki tornu ederrik eta handik gordeka hel arazten Europaraino ere berdin, gisa
|
hartako
sarea nolazpait muntaturik. Badu zazpi urte Atlaoui preso dela.
|
|
|
Denen buru bozak nola banatzen baitziren eta sailkapena araberan finkatua izaiten... Hots, boz gehienaren biltzeko gisa
|
hartako
indarra egiten zuena partidaren irabazle! Denen aitzinean ezarri monumentua ekarria denetako arrakastatsuena bezala, egiazki hala izan ala ez izan!
|
|
|
Aitzineko zangoakjende baten besoak bezala ditu eta eskutan atxikitzen du iguzki bat, Luis XIV erregearen ohoretan ezarria bisitaz jin zen egun batez, ainitz baitziren errege horren lausengatzaile! Aho beteka zioten errege nori iguzkiaren parekoa zela, frantsesez gisa
|
hartako
izengoitia ere zuen," Le roi Soleil".
|
|
|
Gisa batez haatik, urtebetetzea ospatzen zen ja joanden ekainaren 26 an edo bestenaz, denbora poxi bat igurikatuz, hilabete hunen 24 an. Alabainan, 1945 eko ekainaren 26 an zuten 51 herrialdetarik bildu ordezkariek izenpetu gisa
|
hartako
hitzarmena. Urte berean, urriaren 24 an, onarpen horren errepika izan zen eta segidan erakunde berriaren legezko lehen urratsak.
|
|
|
Erromeria aipatzean, trikitilariak eta pandero joileak gogoratzen zauzkigu. Joan den mende erditaraino gaizki ikusiak ziren garai
|
hartako
pentsamendu xaharreko apezen ganik. Hauek" infernuko auspoa" deitzen zioten.
|
|
|
Larreko salan iragan da Lapurdi 1609 elkarteak antolatutako mintzaldia ehun bat entzuleren aitzinean, Mixel Mendibourek ezin hobeki animaturik. Lehen partean entzun dugu Kepa Altonaga, hunek aipatu dauzkigu Gerla Handiko garai
|
hartako
idazle berezi batzu, hala nola St Pierre" Antxuberro", Elissalde" Zerbitzari", Jean Barbier Senpereko erretora, hauk hiruak apezak, eta Jean Etxepare (Aldudeko medikua). Interes handia sortu da, ikusiz zer ikuspuntuak zauzkaten gerlari buruz eta erran nezake Frantziako Patriari buruz.
|
|
|
Bilkura denboran, azpimarratua izan da turismo bulegoak behar zen guzia egin duela elbarritueri ahal bezenbat errextasun segurtatzeko. Gisa
|
hartako
label delakoa ere ardietsia du preseski. Oroitarazia izan da bestalde Donibane Lohizunek eta Ziburuk, eskuz esku plantaturik, ardietsi dutela edergintza eta historia maileko label berezia, ahal bezen moldez dena baliatu ondarearen alor horien gero eta hobeki ezagutarazteko bai herritarreri bai eta kanpotiarreri.
|
|
|
Itsas hegi hortan badira gaitzeko ezpondak, gora direnak eta xutak... Agintariek nahi lukete turismoa sustatu, gisa
|
hartako
tokiak direla, bainan ez da hain erretx denetarik hoin urrun den toki batetarat ainitz jende ekar araztea...
|
|
|
Egia errran, hoin urrun joan gabe, Europan berean hor ditugu Monaco, Andorra, Liechtenstein eta holako batzu... Gainerat, Niue ugartearentzat konparazione erran baditake paperetan bere gain dela bainan Zeelanda Berriari lotua halere, gisa
|
hartako
partzuergo hitzarmena ba bien artean, Palaos ez da kasu hortan, Palaos osoki bere gain dago. Ez aspaldian haatik, bakarrik 1994 az geroztik...
|
|
|
Mozkinbide nagusia dute turismoa eta itxuren arabera gero eta gehiago hala behar ere litake, gobernuak gisa
|
hartako
indarra sustatzen ere baitu... Bazterrak ederrak dira, itsasoaren hegizhegi bereziki, hoinbeste ugarteren artean.
|
|
|
Dauka Frantziak joko ederra baduela bere esku. Ez dugula beraz uzkur eta lotsakor agertu behar bainan aitzinerat egin gisa
|
hartako
aldaketak akulatuz. Laudatu du gobernuak deraman saila, segurtatuz bide hortarik segituz goitxago edo berantxago jinen dela denek igurikatzen dugun garapena.
|
|
|
batean plazaratua izan den elkarrizketa batean, Manuel Valls gobernuburuak azpimarratu du, nahiz Frantzia bide onetik dabilan, zailtasunak izanen direla oraino ondoko bizpahiru urtetan, gisa
|
hartako
arazoak badirelakotz gutien ustean samintzen direnak...
|
|
|
Parisen hamazazpi hil beraz bainan aise eta aise gehiago, aste berean, Afrika bihotzean, Boko Haram sasi talde ixlamixtak bazter guziak ikaran dauzkan eskualdean. Nigeria herrialdean gehienik bainan ere inguru
|
hartako
beste toki zonbaitetan. Zonbat hil?
|
|
|
Gostaia gosta eta beti biziki erne egonez, larderia gaitza behar dela erakutsi joanden eguneko atentatu izigarriak egin dituztenen xede tzar berekin dabiltzanen kontra, hori du gobernuak alde bat errepikatzen, gisa
|
hartako
neurriak ere hartuz. François Hollande presidentak ere ez du besterik erraiten.
|
|
|
Euskal Herritik urrun bizi izan dela ere da nabari, frantses sindikalismoaren ikuspegitik analizatzen duen euskal nazionalismoa han hemenka jorratzen baitu. " Gauzak senditzen dituztan bezala dut idatzi, hari gorritzat harturik garai
|
hartako
gazte baten ibilbidea". Funtsean, liburuaren titulu nagusiaren azpititulak hauxe dakar:
|
|
2016
|
|
|
Bertzalde, hilen kopurua 88 litaike iturri desberdinen arabera. Agertzen dira ere garai
|
hartako
kontseiluko agiri batzu, bai eta ere zonbait soldado izendatuak beren ekintzen gatik eta zenbat medaila partekatuak izan diren. Ingumak (intsumituak) ere izan dira 105 inguru, gai berezi huni Lapurdi 1609 elkarteak eta partikulazki Auxtin Zamorak ikerketa lan sakon bat ereman izan dute.
|
|
|
Errekontru horrek harritu zituen bazter guziak bixtan da. Frantzian, Afrikan eta Hego Ameriketan omenaldi kartsuak izan ziren Jean Mermoz gain gainetik laudatuz eta azpimarratuz bide berri batzu ideki zituela, gisa
|
hartako
bertutearekin, gero eta gehiago azkartuz eta zabalduz zoan airekogintza sailari! Batzu uzkur aire gelditu baziren ere.
|
|
|
Parisen eta inguru
|
hartako
hogoi bat herritan, bainan ere Lyonen eta beste zonbait hiritan, neurri bereziak hartu behar ukan dituzte airearen kotsadura polliki emendatu delakotz, aroa ere gisa hartakoa izanez. Hartu den erabaki pisuena, egun aldizka, batean haizu bakarrik zenbaki bikoitia duten autoak eta bestean zenbaki bakoitia dutenak.
|
|
|
Ez jakinean zernahi gisaz zoin egunez zen egiazki sortua. Ez abendoan haatik artzainak baitziren inguru
|
hartako
mendietan beren artaldearen zain, Ebanjelioak kondatzen du hori, eta neguan ez baita holakorik... Dena den, noiz hasi ote ziren gero krexa muntatzen?
|
|
|
Herriko Etxeak bai eta KostaldeHegoaldeko herri elkargoak behar dena eginen dute geriza hobea segurtatzeko ekonomia mailean hoin baliosa den gune horri. Joanden egunean herri elkargoak bozkatua ere du funtsean bost miliun euro baino gehixagoko dirualdea gisa
|
hartako
obrak akulatzeko.
|
|
|
Lehen urratsa egina 1963 an. Gisa
|
hartako
solasketak ere abiatuak geroxago. 1995 ean hitzarmen berezi bat izenpetua izana harremanen errexteko...
|
|
|
Agorrilaren 20an, bere lehenengo mende erdia ospatuko du Calabasas herri kaliforniarrean, Los Angeles iparraldeko Ventura county aldean Leonis Adobe Museo eta Elkarteak. Museo eta elkarte hunek Kanbon sortu eta Calabasasko bere arrantxuan bizi izan zen Miguel Leonis euskaldunaren memoria eta historia atxiki eta kudeatzen du, erran nahi baita inguru
|
hartako
19 mende ondarreko historia. 1.870ko hamarkadan ezarri zen Calabasasen Miguel Leonis eta Chumash leinuko emaztea hartu eta haren arrantxuaren jabe egin zen.
|
|
|
Orotarat aurten, hogoi milako bat ainitzen gustuko, nahiz nehork ez duen kondu xuxen xuxenik aise ateratzen ahal! Horrek erran nahi du Ezpeletako biper gorriaren fama beti handituz doala bai eta besta hori hain dela alegera nun loriagarri baita hor kausitzea, batzutan autoa herritik urruntxago behar balinbada ere utzi, gisa
|
hartako
mugimendua badelakotz! Aurten ere denak untsa joan dira.
|
|
|
Elkartearen aukezpenarekin hasiko da, ondotik Lagun Alai herriko korala mixtoaren lehen partea kantuz, segitzeko diaporama batek erakutsiko du hango bizia eta gero koralaren bigarren partea kantuz. Erakusmahainak ere izanen dira bai eta lurralde
|
hartako
eskulan eta gozoki saltzeak. Sustengu galde hau deneri zabaldua da.
|
|
|
Edo jendeak gehienik maite dituenak. Aurtengoa berrikitan bururatua da gisa
|
hartako
emankizuna zabalduz eta ainitzek ikusi dukezue, edo burutik buru edo bederen zati bat, Sara ere partaide izanki azken txanda hortan. Bainan denen buru zoin da herri pollitena edo maitatuena?
|
|
|
Garaziko herriak geroztik ützi badü, Xiberokoak, aldiz, jarraiki dü, artean ere Johañe Carricaburu Altzürüküko aüzapez haütatürik izan delarik. Hatsarre
|
hartako
adiskidetze bati esker jarraiki dü Arballako herriak holakojei berezi baten antolatzen, Johañe Carricaburu eta Parisen kantari eskolazale den Guadalupako seme Moliere Athalysen arteko adiskidantza, hots.
|
|
|
Peiuko Duhart herri elkargoburuak azpimarratu du nolako lana egin den sarea ahal bezen egokia muntatzeko gisan. Sare horren harat hunatetaz argitasun guziak eman ditu Chantal Kehrig Hendaiako lehen axudantak, hura baita herri elkargoan garraioaz arduratzen gisa
|
hartako
batzordearen buru, eta Marc Sy mintzatu da sarearen zuzendari gisa, erran eta erran ahal guziak eginen direla jendearen harat hunatak errexteko Hego Kostalde guzian. Horiek hola, jakin da arrangura batzu badirela Hendaiako auzoalde batean, orai arte autobus bat handik iragaiten bainan ez gehiago hemendik aitzina.
|
|
|
17 mendean Pierre Paul Riquet zerga biltzaleak bazterrak harrotu zituen atsulutuki behar zela ur bide bat egin bi itsasoren artekoa. Gisa
|
hartako
ikerketa eta ikasketak ere egin zituen eta azkenean ardietsi, Luis XIV erregea ere ados, obrak akulatzea. 14 urte barne(), aski langile karraskan arizanik, urbidea gauzatu zen Tolosatik Séte porturaino.
|
|
|
Arrunt bere kondu! Ez da batere ados alabainan president bozetako hautagai bat gisa hortan hautatzeko moldearekin, hautagaia ez duela alderdi batek hola hautatu behar bainan bozketa abiatu nahi denak gisa
|
hartako
urratsa egin behar duela bere baitarik eta populuari xuxenean mintzatu erranez nolako xedetan dabilan... Denboran, De Gaulle jeneralak etzuela besterik erraiten!
|
|
|
Hedadura zabaleko emaztea, munduko aberatsenetarik ditakeena, nehork ez xuxen jakinik ere zonbat diru eta zonbat ontasun badukeen... Goren goreneko gradu batean bizi dena, gisa
|
hartako
neurriak artoski begiratuz. Ez da nornahirekin mintzatzen eta norbaitekin solastatzen delarik norbait horrek biziki kasu egin behar du zer erraiten dion eta nola, erreginari gisa hartako errespetu berezia zor zaiola eta...
|
|
|
Goren goreneko gradu batean bizi dena, gisa hartako neurriak artoski begiratuz. Ez da nornahirekin mintzatzen eta norbaitekin solastatzen delarik norbait horrek biziki kasu egin behar du zer erraiten dion eta nola, erreginari gisa
|
hartako
errespetu berezia zor zaiola eta... Badu zerbait ikusirik bere bizian, on eta txar, denetarik!
|
|
|
Aurten ere, Mendekostekari, Donibane Lohizunek hartuko du poxi bat segurik Andalusiako hiri baten itxura. Gisa
|
hartako
festibala izanen baita bi egunez, larunbatean eta igandean.
|
|
|
Denbora batez xahar etxe baten eraikitzea aipatu zen tokian, zazpi egoitza balitazke eta orotarat 93 bizitegi. Dominique Duguet en arabera proiektu horri itxura hobea eman behar litake eta bizitegi gehiagoren tokia ere balitake, auzoalde berri bat moldatuz bainan gisa
|
hartako
muntadura batzuekin, besteak beste gela handixko bat bilgune bezala oaliatzeko, bai eta atsedeneremu bat.
|
|
|
Bi auto sutan izanki Mariñela auzoaldean elgarren ondoan aparkatuak zirenak Oihanalde etorbidean. Sua burrustan hedatu da, beharrrik su-hiltzaileak laster etorri dira auzo
|
hartako
norbaitek deiturik. Jendetan ez da makurrik izan, keinka hartan nehor ez baitzen ondo heietan ibilki.
|
|
|
Galdetua izan zait ene lekukotasunaren agertzea bainan iduritzen zait, Emilen harathunatak aipatu behar eta, nihauren baitarik errraiten ahal ditudan guziak baino gehiago balio dutela Emil Larre zenak berak zabaldu idazkiek. Utzia dauku alabainan besteak beste altxor bat zinez paregabea, euskara eder batean lantua, bere bizi guziari behako sarkor bat emanez, ez espantuka ariz, ez baitzuen segur gisa
|
hartako
jitea, bainan xeheki, lañoki eta lasaiki kondatuz nolako urratsak eman dituen Euskal Herriaren eta Elizaren zerbitzari leial eta kartsu. Denbora berean bixtan ezarria zaukula bazter guzietan mende erdiño bat barne izan den itxuraldatze ikaragarria.
|
|
|
Gure bastidar gaztea segi dezagun lehenik Uztaritzeko seminario ttipirat. Apez egin behar zuela, gisa
|
hartako
deia entzuna eta, bide hortako lehen urratsa hori zuen, Uztaritzerat joaitea. Han, Emil tanpez sartu zen arrunt mundu berri batean.
|
|
|
Nun nahi gerta zerbait makur edo errekontru, han dituzu jendearen laguntzeko. Batzutan urean berdin eta urperatuak direnak ere salbatzen dituzte gisa
|
hartako
kasua gertatzen delarik. Hendaian hain xuxen formakuntza sail berezi bat akulatua izan da urperatuen salbatzeko moldeetan su-hiltzaile batzu gehiago trebatzeko.
|
|
|
Helduden urtean beraz patar guziak ordoki behar ginuzke, zergak azkarki apalduko dira, zernahi sailetan laguntza gehiago ukaiten da, ekonomia mailean ez da berri onik baizik izanen, lana ere ausarkian beraz denentzat... Horiek oro bixtan da gisa
|
hartako
hautagaia hautesten balinbadugu... " Ene alde bozka eta makur guziak xuxenduko dira", hori nahi daukute sinets arazi!
|
|
|
Polizaren arabera badira 5684 Bestalde, gune berean baziren plantatuak, gehienak segurik batere baimenik gabe, 72 saltegi jateko, edateko edo berdin garbitzeko puskak saltzen zituztenak. Auzitegi batek gisa
|
hartako
erabakia harturik, denak behar dira zerratu eta barreatu... Epaileen arabera saltegi horietan bada zernahi negozio oker, salgai diren jatekoak ez beti sanoak, sute batzuen irriskua ere ba...
|
|
|
19: 30etatik 20: 30etarat, Xarles Videgain XIX. mendeko" Le Dauphin" itsasontziak zeramatzan Londresen aurkitutako gutuneri buruz ariko zaiku, jakinez Xabier Lamikiz EHU ko erakaslea dela hauen aurkitzailea. Zehazkiago, gutun horiek zer dioten garai
|
hartako
Senpere herriaz eta Senpereko euskalkiaz. Xarles Videgain erakasleak sekulako ikerketa lanak eraman eta argitaratu ditu lexikologiaz, dialektologia etnologiko eta geo linguistikaz... Iparraldeko euskaltzain osoa dugu.
|
|
|
Bernard Cazeneuve barne minixtroa erasiaka hasi zaizkiote, polizak ez duela holako manifestaldirik egin behar. Handik laster haatik, arrunt beste gisa solasak erabili ditu, lausenguka izaitekotz, polizaren behar ordu eta arrangura guziak aztertuz ikerketa bat eginen dela Frantzia guzian, eta gisa
|
hartako
erabakiak hartuko ahal bezen laster. Prediku horrek ez ditu hanbat lasaitu bazterrak.
|
|
|
dugu erraiten ahal hartu erabakiak egokiak diren ala ez, arrunt hortakoak direnek behar dute hori ikusi. Erraiten ahal duguna da aldiz kalteak jasan dituztenek behar dituztela gisa
|
hartako
laguntzak ardietsi...
|
|
|
Eztabada handiak badira hor gaindi. Jaz, 34 otso hil dituzte, legezko baimena ukanik, gisa
|
hartako
lekuan eta berrikitan gobernuak emana bezala du beste bospaseiren hiltzeko eskua. Otsoen alde bermatzen diren elkarteak kexatu dira iragan asteburu hortan.
|
|
|
Hauxe da memorioaren ahulezia! Miatu behar izan ditut denbora
|
hartako
aldizkari zonbait lekuko bezala: Bulletin diocésain, Herria eta Otoizlari, Belokeko beneditanoena.
|
|
|
Muga hori nahi du hautsi. Gisa
|
hartako
egitaraua beharra du pikoan ezarri ikusiz ere jendeak zer igurikatzen duen. Pariseko bilkuran bazen ainitz entzule.
|
|
|
Bainan telebixtako lehiaketa gisa hortarat muntatua da, urte bakoitx lurralde beretik herri bat baizik ez dute hartzen azken txandako. Gisa
|
hartako
harremanak ere behar dira nahitez berexia izaiteko eta itxura guzien arabera xantza poxi bat ere ba...
|
|
|
Uda bitxia gisa
|
hartako
giroa delakotz, bazter guziak halako beldur batek hartuak, bereziki Nizako masakre izigarri horren ondotik... Beldur bat batzutan aise agertzen duguna eta beste batzutan gorde nahi nolazpait, bainan beti hor dena gisa guziz...
|
|
|
Hori ez da haatik arras hola. Bozkatze baten bidez, erabakia dute kanbporat joaitea bainan gisa
|
hartako
negoziaketak ehar dira orai akulatu. Arras luzeak eta zailak izan ditazkeenak.
|
|
|
Hendaian, etxegintza sail berri bat akulatzen hasia dute. 90 bizitegiko egoitza eraikiko da geltokitik ez urrun, bizitegi horiek izanki, gisa
|
hartako
zerbitzuekin," senioriales" deitzen direnetarik, erran nahi baita adin bateratat helduak edo hurbilduak direnentzat. Batzu erosteko eta besteak alokatzeko.
|