|
2000
|
|
|
Zurturik nengoen, zinez, baina are zurtuago utzi nuen osaba, jakina...! Eta ene ihardespen
|
hark
ere ez zuen esplikazionerik, baina esplikazionerik ez zuten anitz gauza gertatzen ari zitzaizkidan azken bolada hartan... Edo, zinez egiten ari ote nintzen gizon eta hura ote zen guztia?
|
|
|
Zeren, lehengoan ere, gorputzaldi ezin gaitzago batekin jaiki bainintzen —eta nola oroitu nintzen Quevedoren hendekasilabiko hartaz!, zeinak baitio: Soy un Fue, un Será y un Es cansado—, deusetarako gogorik gabe; eguraldia ere halakoa zegoen, gris bustia, eta
|
hark
ere ez zidan deusetan laguntzen; eguerdian, haatik, eguraldia altxatzen hasi zen eta, hala, aulkia hartu eta etxe aitzinean paratu nintzen, eguzkitarat, musker bat bezala, laxo, zabal eta ez antsia... Eta, bat batean, zer dohatsu sentitu nintzen eguzki errainuen euri epel hartan, eta nola errotu zitzaizkidan berriro aitzina egiteko borondatea eta bizigogoa, arima berritu banintz bezala, ongi nekien arren, bertzalde, ezen bizitzaren bazterrean eta hondarrean nuela gorputza, zahartzaroan sartua... eta neure urratsen akabantzan!
|
|
|
Baina ez nuen besarkatu, eta
|
hark
ere ez ninduen besarkatu.
|
|
2003
|
|
|
Bertsolari ekitaldiek ez zuten orain duten zentzu berdina, eta beraz, txapelketa
|
hark
ere ez. Jarduera politikoak zentzu berdina ez duena bezala.
|
|
|
Ohiturak legea egiten duen neurrian, Patxiri zegokion hutsune hura betetzea. Patxi, baina, bere aita medikua bezalakoa atera zen hainbat arlotan,
|
hark
ere ez baitzuen jauntxoekin biltzeko astirik aurkitzen. Patxiren jokabide hau lehen hilabeteetako gauza izan zitekeen, esperientzia ezaren ondorioa.
|
|
|
Hezurrak leihotik bota dizkio Damianek Argosi afal ostean eta
|
hark
ere ez dio izkin egin ezeri. Areago, ugazaba ikusi duenean leihotik txistuka, isatsa alde batera eta bestera hasi zaio, aspaldiko ohitura galduen oroimenetan.
|
|
2004
|
|
|
Aurrezki kutxa bat Asierren kasuan. Aurreko biek bezala,
|
hark
ere ez du Asierren gelako aterik jo, ezta txandarik hartu ere. Bi eguneko umeari libreta zabaltzea eskaini diote, 12 eurorekin gainera, eta aurrezki kutxaren logotipoa duen babero polit bat eman diote opari.
|
|
|
Lastima,
|
hark
ere ez baitzuen funtzionatzen.
|
|
2007
|
|
|
–Ez dakit, ba, ni soilik zure laguna izan nintekeen noizbait. Olaiak ere gauza bera esaten dit, baina
|
hark
ere ez du ulertzen nire egoera, ezin du ulertu. Ez duzue ulertu nahi.
|
|
|
Normala duk lehen bi asteetan eta alabak hamalau urte dituenean, baina pasako zaiok. Bazekiat
|
hark
ere ez duela benetan sinesten; Suedian ez diagu-eta etsenplu beharrik horretarako, are gutxiago hemen. Denoi pasa zaiguk burutik noizbait; hiri, niri eta gure amari ere bai; hori jakina duk.
|
|
|
Merkadilloan saltzen omen zituen larunbatetan, beste girgileria merke batzuekin batera. " Behi sakratu
|
hark
ere ez zuen askorik iraungo betizuarena egiten", esan zion Gigik, morroi hura hizpide ekarri zuten batean. " Orain apustu egingo nuke su artifizialekin korritzen den beste ñoñostiar ergel horietako bat dela".
|
|
2008
|
|
|
Negozioetarako hainbesteko bista zuen gizon hark, ordea, ez zuen jakin koadroa zergatik erosi nahi zuen artistari azaltzen. Talentua, etorkizuna eta halako hitzak aipatu zizkion; baina
|
hark
ere ez zekien non zegoen Bada.
|
|
|
Bere buruaz beste egin ote zuen burutazioa izan zuen hurrena, agian basoak eskainitako bakardadea aprobetxatuz, txakurra tirokatu ondoren. Baina ez, aukera
|
hark
ere ez zuen sinesgarritasunik. Hartara jarriz gero ez zuen txakurrik bizirik utziko; ehiztariak ez zuen sekula txakurra sufri tzen utziko.
|
|
|
Adituek horrelako polizak kontratatzea gomendatzen dute bandalismo ekintzak maiz izaten diren lekuetan, haien prestazio prezio harremana onenetako bat baita. Kalte horiek estaltzen dituen polizarik ez duenak ez du konpainiaren kalte ordainik jasoko, eta
|
hark
ere ez dizkio kalteak konponduko. Ekintza bandalikoak maiz izaten diren su aseguruak kontratatzea gomendatzen da, prestazioak prezioa erlazio ona baitute.
|
|
|
SLA Sudan Askatzeko Armadak SLM Sudan Askatzeko Mugimenduaren adar bat eta Khartumek bake akordioa sinatu zuten 2006ko maiatzean, baina beste talde matxinoek hitzarmena arbuiatu zuten eta ezerezean gelditu zen. Darfurko talde armatu guztiek beste ahalegin bat egin zuten iaz, baina
|
hark
ere ez zuen ekarri irtenbiderik. Tanzanian elkartu ziren hamabi talde matxinoetako ordezkariak, agintariekin negoziazioak hasi aurretik, jarrera bateratua lortze aldera.
|
|
|
Lehen, mundu guztiak ezagutzen zituen Maria Callas edo Luciano Pavarotti. Orain, akaso, Cecilia Bartoli da ezagunena, baina
|
hark
ere ez du aurreko haien aitorpena.
|
|
|
Lehen pausoa eman du, baina bigarrena ez badu ematen, beste Damon Hill bat izango da, Kimi Raikkonen geratu den moduan. Felipe Massa ere ez litzateke txapeldun petoa,
|
hark
ere ez baitu beldurrik eragiten. Gidari bakarra da benetan txapeldun baten errespetua eragiten duena, eta Fernando Alonso da hori.
|
|
|
Hamarnaka mezu bidali dizkiat, eta lehengo egunean, hire amarekin topo egin nian kalean:
|
hark
ere ez zakik ezer hitaz, eta neuri galdetu zidaan, pentsa. Eta koadrilakoak haserre zaudek hirekin.
|
|
2009
|
|
|
Astean zehar zain egon nintzen, baina ez nuen Paulak eginiko deirik jaso. Aitonari ere galdetu nion, baina
|
hark
ere ez zuen inoren deirik hartu. Zerbait gaizki joan zitekeela pentsatu nuen, mutikoa agian, harik eta ostiral arratsaldean bere etxeko atean txirrina jo eta irribarre zabal batekin ireki zidan arte.
|
|
|
oinetan nabaritzen zuen, ezinbestean nabaritu behar zuen?, oinak lurraren kontra iltzatu balizkiote bezala; biriketan nabaritzen zuen, arnasten zuèn airea ere beste aire bat baitzen, beharbada, iluntasunaren trinkotasuna zuena; azalean nabaritzen zuen, eta bihotzean ere bai, biak ere, azala eta bihotza? bat bateko tristuraren lainoak hartuta, laino
|
hark
ere ez baitzuen lainoaren arintasuna, tristuraren astuntasuna baizik; gero, amak bukatu zuenean, anai arreba guztien begiradak nabaritu zituen Domingok bere gainean, hilobiaren harlauza balira bezala: Teofilo Mariarena eta Maria Bibianarena ez ziren, haatik, ankerrak izan, exijentziatik zerbait zuten arren bai baitzuten, halaber, halako biguntasun bat, begien esku abegikorra luzaturik balute bezala, eta begi eta begirada haiek, ororen buruan, zera esaten ariko balitzaizkio bezala:
|
|
|
–Hi eta hire dibertimenduak?!?: esan nahi baita Grigorik, ganbaran sartu zenean, guztiz egon behar zuela kiratsaren menera, bazkaldu berria zen, eta
|
hark
ere ez zion mesederik egingo?, halako moldez, non nazka keinu bat ere egin baitzuen, bisaian nabarmendu zitzaiona; Nikolaik pixontzia sudurretik pasatu zionean, berriz, Grigorik ezin saihestu izan zuen bat bateko nahasmendu barru barruko bat, goragale bortitz bat eragin ziona, goragaleari lotuta, diafragmaren tupusteko eta gorakako bi kolpe?, harik eta, hirugarren kolpean, oka egin zuen arte:... huraxe besterik ez zuen Teofilo Mariak behar!; izan ere, ikusirik ezen zorte gaiztoa etsaiaren lerroetara igaro zela, halako arnasaldi bat hartu zuen, irri batean itxuraldatu zena:
|
|
|
Ez zen hutsegite bakarra izan. Hegaletako gailu horiek toles eginda zeudela ohartarazi behar zien pilotuei TOWS deritzon gailuak, hegaldatzeko abisuen sistemak, eta
|
hark
ere ez zuen behar bezala funtzionatu. Ikerketaren arabera, alarma horren deia ere ez zen iritsi kontrol gelara.
|
|
|
" Hi eta hire dibertimenduak...!": esan nahi baita Grigorik, ganbaran sartu zenean, guztiz egon behar zuela kiratsaren menera –bazkaldu berria zen, eta
|
hark
ere ez zion mesederik egingo–, halako moldez, non nazka keinu bat ere egin baitzuen, bisaian nabarmendu zitzaiona; Nikolaik pixontzia sudurretik pasatu zionean, berriz, Grigorik ezin saihestu izan zuen bat bateko nahasmendu barru barruko bat, goragale bortitz bat eragin ziona –goragaleari lotuta, diafragmaren tupusteko eta gorakako bi kolpe–, harik eta, hirugarren kolpean, oka egin... huraxe besterik ez zuen Teofilo Mariak behar!; izan ere, ikusirik ezen zorte gaiztoa etsaiaren lerroetara igaro zela, halako arnasaldi bat hartu zuen, irri batean itxuraldatu zena:
|
|
|
une hartan, baina, nortasuna guztiz aldatu baliote bezala nabaritzen zuen, astuntasuna gorputz arimen eremu orotan nagusi: oinetan nabaritzen zuen –ezinbestean nabaritu behar zuen–, oinak lurraren kontra iltzatu balizkiote bezala; biriketan nabaritzen zuen, arnasten zuèn airea ere beste aire bat baitzen, beharbada, iluntasunaren trinkotasuna zuena; azalean nabaritzen zuen, eta bihotzean ere bai, biak ere –azala eta bihotza– bat bateko tristuraren lainoak hartuta, laino
|
hark
ere ez baitzuen lainoaren arintasuna, tristuraren astuntasuna baizik; gero, amak bukatu zuenean, anai arreba guztien begiradak nabaritu zituen Domingok bere gainean, hilobiaren harlauza balira bezala: Teofilo Mariarena eta Maria Bibianarena ez ziren, haatik, ankerrak izan, exijentziatik zerbait zuten arren bai baitzuten, halaber, halako biguntasun bat, begien esku abegikorra luzaturik balute bezala, eta begi eta begirada haiek, ororen buruan, zera esaten ariko balitzaizkio bezala:
|
|
|
Aurrekoarekin gertatu izan zena kontuan edukita edo, ahalegin handiak egin dituztela iruditzen zait ni gustura uzteko. Baina, zer diren gauzak gero, peluka
|
hark
ere ez zuen nire buruan jarria izan gura, itxura denez.
|
|
2011
|
|
|
Asifen kexuak haizeak eraman ditu, haren izenik ere ez zekien artean. Gerora otu zaio
|
hark
ere ez zuela, bere gisa, trebezia handirik izango uretan, hegoaldeko ibaiek ur txikia eraman ohi dutela, ezer daramatenean. Dagoeneko badakite denek alferrik dela bateltzainari ezer esatea, eta isilik geratu dira.
|
|
|
Sendagilearekin hitz egin dut, eta psikiatrarengana joateko aholkatu dit, baina
|
hark
ere ez ditu aintzakotzat hartu nik esanak. Uste dut biek ere pentsatzen dutela ganbaratik egina nagoela.
|
|
|
Son Goku sendatuko da, baina
|
hark
ere ez du emaitza hoberik izango borrokan.
|
|
2012
|
|
|
Film bateko eszena deigarri edo bitxia izan behar zuena, beraz, zientzia ikerketa bilakatu zen. Kepa Paz Alonso da ikerketaren burua, eta
|
hark
ere ez zuen inolako zalantzarik izan azterketa sakon bat egiteko aukera zela lehen bisita hura: Ikerketa planifikatzea, probak diseinatzea eta erresonantzia magnetikoko makina prestatzea ez da erraza.
|
|
2013
|
|
|
Martinek ulertzen ez dituen gauza ugari galdetzen dizkie semeei eta Sanchezek bilobak prestatutako hitz eta esaldi zerrenda luzea du. Bilobak badaki euskaraz baina
|
hark
ere ez du etxean erabiltzen: " Guk ez dakigunez, berak ez du hitz egiten.
|
|
|
aurrean ditugun pertsonen arabera moldatzen jakin behar dugu. New Yorken [Ameriketako Estatu Batuak], gaixoak animatzen ibiltzen den pailazo bikain bat dago;
|
hark
ere ez ditu beti tontakeriak egiten. Kontatu zidanez, gaixoak ez badu barre egiteko gogorik, eta beste modu batera lagundu behar bazaio, eskutik heldu eta ari begira egoten da, indarrak emateko.
|
|
|
Isiltasuna koldarkeria duk, eta ahanztura miseriaren ondorio zuzena. Bera mundu honetan den artean, hik ez duk lasaitasunik edukiko,
|
hark
ere ez baitauka. Kitatu hire zorra!
|
|
2014
|
|
|
Iparragirrerenak askoz ederragotzat zituen, ez zekien-eta nonbait
|
hark
ere ez dakigu nongo gitarra izan ohi zuela lagungarri.
|
|
2015
|
|
|
Garai nahasiak ziren Vatikanoan, mende eskasean 24 aita santu izendatu zituzten eta intrigak, konspirazioak, hilketak... ziren eguneroko ogia. Ondoren, Esteban VI.a izendatu zuten aita santu
|
hark
ere ez zuen urtea beteko karguan eta Lamberto di Spoletoren alde lerratu zen berehala. Spoletok Formosoren traizioa kondenatzeko eskatu zion aita santu berriari.
|
|
|
Loyola atestatua modu horretan erredaktatuta ote zegoen ala ez zalantzan geratu zen. Hilketak bezalaxe, ertzain
|
hark
ere ez zirudien oso ohikoa.
|
|
|
Denak berdin hasten zarete azken momentuan. Gorriak koldar
|
hark
ere ez zuen besterik errepikatzen bere azken minutuetan, txakurra, txakurra.... Baina lasai, oraintxe bidaliko zaitut zure maskotarengana.
|
|
|
Hartara, ez zuen inoiz Tansley jauna ezagutuko. Eta
|
hark
ere ez zuen bera inoiz ezagutuko. Giza harreman guztiak ziren halakoak, pentsatu zuen, eta denetan okerrenak. Bankes jaunarengatik izan ez balitz?
|
|
|
Magnus Liraina zuen aita, Svalbard leinu boteretsuko kidea. Gizon tematia, printzipioetan irmoa, eta familiaren tradizioari jarraiki,
|
hark
ere ez zituen harreman onak Danimarkako erregearekin. Islandiako aferen gainean islandiarrek beraiek gobernatzea nahi zuen, beste guztiaren gainetik eta, ahal zuen guztietan, trabak jartzen zizkien Kopenhagetik zetozen agindu eta deliberoei.
|
|
|
Kontu zaharrei eta zaharren kontuei dagokienez ezaxola hutsa izan naiz oraintsu arte, eta familiako loturentzat uzkur samarra oraindik ere; hori dela-eta, neure jarrera ezkorrari egotzi izan diot beti harreman jator, mamitsu bat lortu ez izana. Eta izango du zerikusirik, dudarik gabe, baina horrez gainera, pentsatzen jarrita, agian nire aitona
|
hark
ere ez zuen gogo berezirik, edo gaitasunik, bere etxeko atarian jolasean edo konejuen atzetik korrika ibiltzen zen ume-moko hura ezagutzeko eta haren gorabeherekin interesatzeko.
|
|
|
Ama bizirik egon ahal izatearen ideiak tristatu egin du. Etxetik urrun, jaiolekutik erauzia, auskalo zergatik; baina
|
hark
ere ez zuen handik alde egin gura izango, berak itsasontzira joan gura ez zuen bezalaxe. Haurdun ekarri ote zuten galdetu dio bere buruari, edo litekeena dela haurdun bertan gelditu izana; eta haurdun bertan gelditu bada, nor ote da aita?
|
|
|
Oi, ene Jainkoa, bai izaera prestua duela zirikatzeko! Nik diotsot handia izan behar duela nire bertuteak, hau egiteko; eta txarrena da beldur naizela ene aita Padilla lizentziadun jaunari ez ote dion erantsiko berorren izaeraren zertxobait, berorren agurgarritasunak bezala,
|
hark
ere ez baitit ez idazten ez goraintziak bidaltzen. Jainkoak barka biezaie; dena dela, Padilla lizentziadun jaunarekin nik hain zor handia izanik, hura ahazten bada ere, ni ezin ahaztu izango naiz hark eginiko mesedeaz; gutun hau beretzakotzat har dezala eskatzen diot.
|
|
|
Emilio Ontiverosek eta Jose Luis Feito CEOEko ekonomia batzordeburu eta Nazioarteko Diru Funtsako goi kargu izandakoak polizia on eta gaiztoaren rola banatu zuten. Feitok publikoari ohartarazi zion esatera zihoana
|
hark
ere ez zuela gustuko entzutea, eta iragarri zuen krisi handi batean hasiera baino ez zela hura. Ontiverosek, Jose Luis Rodriguez Zapateroren modura jokatu zuen eta publikoak entzun nahi zuena esan zuen.
|
|
|
Kontaktu politikoez eta ekonomikoez asko daki, ordea. Hori bai, bada ez bada ere,
|
hark
ere ez du inoiz CANeko esperientzia aipatzen.
|
|
2016
|
|
|
Handik hilabetera gerrarik ez! lemapeko elkarretaratze isiletan bildu ginen munduko beste hamaika herri bezala, baina
|
hark
ere ez zuen eraginik izan: pantaila txikian ikusi genuen Irakeko inbasioa, gerraren hasiera, terrorearen aurkako terrorea, odolaren eta petrolioaren nahastea.
|
|
|
Lan mekanikoa zen, baina egungo gizartean topa ditzakegun gizaki moten ugaritasuna ezagutzeko aukera ematen zidan. Bestalde, erritmo onean ari nintzen idazten eleberri bat, laugarrena jada, baina beldur nintzen
|
hark
ere ez ote zuen bukatuko mahaiaren tiradera batean, aurreko hirurek bezala: ez dut gogoratzen jada zenbat argitaletxek bota zituzten atzera nire liburuak.
|
|
|
Kuriosoa da. Markaris egiazkoa ezkertiarra da baina
|
hark
ere ez du Syrizatik ezer espero. Horrek ez du ezer frogatzen, ordea, ezkertiarra izateko modu gehiago baitago Grezian.
|
|
2017
|
|
|
|
hark
ere ez
|
|
|
Duina bezain basatia zen, eta Ixabelek bazekien halakoa behar zela izan bere aldamenean irauteko, beraz
|
hark
ere ez zion galderarik egin ez medikuari ezta Ramoni ere.
|
|
|
Ostemuturrek senditu zuen hori berehala. Berak erranen zukeen,
|
hark
ere ez zuelako. Zinez, ez duzu sektaren bidexka senditzen, zuk, Frantxoa. Sekta deabruzkoa ere ez. Baina behar da dena ikertu. Alta, gurutzea... Dibertsioa.
|
|
2018
|
|
|
Tartean, diogu, zeren eta apaizari aitortu omen zion, gainera, inguruko baserri bateko morroia ez zela Amerikara ailegatu, bidaiaren bezperan berak hil eta gorpua Urteagako haitzulora bota zuelako. Apaizak zalantzak izan omen zituen ea hori guztia barka ahal zitekeen edo ez, eta artzapezpikuarengana jo zuen;
|
hark
ere ez zeukan oso garbi, agidanez, eta Vatikanora jo zuen. Hainbeste tramiteren artean hil zen Luxiano, bere bekatuen barkamena jaso gabe, eta (bizitza honetan?) zigorrik jaso gabe.
|
|
|
Nik ezin nuen ezer egin;
|
hark
ere ez. Igeri egitea zer zen ez genekien:
|
|
|
Iaz, berriz, ez zuen amaitu. Romerok, berriz, iaz egin zuen estreinakoa, eta
|
hark
ere ez zuen amaitu. Biek maratoi mailan nagusitzeko itxaropena dute.Calmonek, berriz, kamioien mailan parte hartuko du.
|
|
|
Koalizioak, ordea, argudiatu zuen azken ekarpenak astearte iluntzean jaso zituela, eta ez duela astirik izan sintesiaren behin betiko bertsioa osatzeko. Gauza bera gertatu zaio EAJri; hari dagokio nazioarteko harremanei buruzko sintesia taxutzea, eta atzo zen aurkeztekoa, baina
|
hark
ere ez zuen talde batzuen ekarpenik jaso.Oinarriei buruzko gogoeta amaitzearekin batera, orain arte adostutako atalei buruzko boto partikularrak aurkeztuko dituzte Elkarrekin Podemosek eta PSE EEk, eta PPk erabakitzeke dauka beste hainbeste egingo duen. Orain arte, bost atalen inguruan eztabaidatu dute indar politikoek:
|
|
|
Senargai
|
hark
ere ez zeuzkan dohain horiek baina.
|
|
|
–Harro behar zenuke, bera bezalakoa atera zara-eta, sartu zen Xabier, umore pixka bat sartu nahian, baina
|
hark
ere ez zuen lortu urak errekara ekartzea.
|
|
|
Zergatik daude hutsune beltz horiek? Geografiako andereño bati galdetu diot eta
|
hark
ere ez dit ezer erantzun, halakoak jakiteko aurten Geografia hautatu behar nukeela bota ez dit ba, baina badakit ez erantzuteko estakurua izan dena. Eta Aiora dena nire paranoiak direlakoan eta zozoei guztia sinistu.
|
|
|
Txinatar bat omen da, dirudun baten semea, Mekong-eko etxaldea, adreilu urdinekikoa. Hark ere, ohoragarritzat hartu beharrean,
|
hark
ere ez du neskato hura nahi bere semearentzat. Zuri alprojen familia.
|
|
|
Euskaldunek 1919an berriz ere eskatu zuten autonomia Espainiako Korteetan, Gipuzkoa, Araba eta Bizkaiarentzat soilik. Proiektu
|
hark
ere ez zuen aurrera egin. 1923ko irailean Primo de Riverak estatu kolpea eman zuen Espainian.
|
|
|
Berezko unibertsitatearen aldarrikapena ez da gehiago anitz hautematen Euskal Herri kontinentalean. Eskaera
|
hark
ere ez zuen Frantziaren onespenik jaso eta geldirik dago. Frantziari interesatzen zaio Euskal Herriko gazteak kanpora joatea, Euskal Herri kontinentala menpeko egoeran egotea, beraz unibertsitatea ez dio emanen.
|
|
|
Lata bat zabaldu, eta plastiko gorriko plater batean jarri dio katu jana. Pixkanaka jan du,
|
hark
ere ez du presarik.
|
|
|
Frankismoak bere benetako aurpegia azaldu zuen berriz ere, aurreko hamarkadan pixka bat disimulatua zuena. Marisolen pelikuletan agertzen zen aitona jator eta maitagarriari analgesiko eta opiazeoen efektua amaitu zitzaion, eta Massielen La, la, la
|
hark
ere ez zuen jada inor alaitzen. Katalunia Askatzeko Frontea eta Kataluniako Herri Armada sortu ziren, Burgosko prozesua etorri zen, Carrero Blancok seroren komentu batean amaitu zuen.
|
|
2019
|
|
|
Ahizpak ez du poemarik idazten, eta segur aski ez du jadanik poemarik idatziko.Amarengandik datorkio ohitura, gureak ez baitzuen poemarik idazten, eta aitarengandik, jakina,
|
hark
ere ez baitzuen poemarik idazten.Ahizparen aterpean seguru sentitzen dut neure burua: ahizparen senarrak ez luke inolaz ere poemarik idatziko.Badakit nire hitzek Adam Macedofskiren testu bat ekartzen dutela gogora, baina etxekoen artean ez du inork poemarik idazten.Ahizparen kaxoiek ez dute poema zaharrik barruan, haren poltsan ez da poema idatzi berririk.Eta bazkaltzera gonbidatzen nauenean ere,...
|
|
|
1898an, Merkataritza Auzitegian hautesle izatea lortu zuten emakumeek, Lanaren Kontseilu Nagusian hautesle eta hautatua izatea, eta Laguntza Publikoaren Kontseilu Nagusian eta Arte Ederren Eskolan onartuak izatea. 1900 urtean, beste biltzar batek elkartu zituen feministak, baina
|
hark
ere ez zuen emaitza handirik ekarri. Hala ere, Vivianik Ganberara eraman zuen emakumeen botoaren auzia 1901ean, lehendabiziko aldiz:
|
|
|
Ez dik inoiz sinetsiko egia dela: gezurren bat asmatu eta hartan bilatuko dik kontsolamendua;
|
hark
ere ez baitu gogoko mundu honi eta dendan dituen urre zilarrei agur esan beharra. Utzi zilar eta urreak ditu hark, Herio bila etorri kalera orduko.
|
|
|
Erantzunak aurkitzetik urrun egon nintekeen arren, kontuan hartzeko puntu bat bederen banuela iruditu zitzaidan:
|
hark
ere ez zuela han behar. Nik eskolan piper egin nuen bezala, hark ere, egin behar ez zuen zerbait egin zuela hara joanda.
|
|
|
emazte haren ondoan igaro zituen urteek betilun eta bakarti bilakatu zuten. Andre hura zazpi urteren buruan hil zitzaion, eta gure Sakamantekas maitea hirugarren batekin elkartu zen, baina
|
hark
ere ez zion asko iraun: alkoholikoa zen, eta modu arraroan hil zen.
|
|
|
49). Kontatzen dutenez, Vicente García de Diego Espainiako Errege Akademiako (RAE Real Academia Española) kideari Gipuzkoako La Voz de España egunkariak 1952ko ekainaren 19an argitaratutako elkarrizketa batean, Anton Gaztelu kazetariak euskararen akademia bat sortzearen egokitasunaz galdetu zion, uste baitzuen ez zegoela horrelakorik, eta Espainiako akademikoaren erantzunak argi utzi zuen
|
hark
ere ez zekiela horrelakorik bazenik. Artikuluari erredakzioan ezarritako oin oharrean, egunkariaren arduradunek zehaztu zuten bazegoela euskararen akademia bat, Bilbon, baina Gazteluren galdera eta De Diegoren erantzuna aldaketarik gabe argitaratzea erabaki zutela, horrela argi geratzen zelako zein hutsala zen Euskaltzaindiaren eragina eta indarra.
|
|
2020
|
|
|
" Jaungoikoak gorde dezala bere altzoan gure Fermin zena". Amaren jite kementsu bera erakutsi nahi du,
|
hark
ere ez zuen malkorik isuri berria jaso zuenean. Gerran hildako seme martiria familiako heroia bihurtu da.
|
|
|
Esandakoaren arabera aspaldi ibili gabea baitzen, hark ipin zezala erritmoa. Eta gogoz ekin zion; ez nuen hauspoa berotu, baina
|
hark
ere ez.
|
|
|
Hori banekien, bai, baina ez nekiena zen ea Maitenak ba ote zuen txartel horien berri. Ni, galtzak janztean hor zeudenik konturatu ez nintzen bezala,
|
hark
ere ez zuen zertan ohartu. Kartoizko nahas mahasa haztatu nuen berriro; pisua bazuen, eta ez bustita zegoelako bakarrik.
|
|
|
Ahizpak begiradaz eskerrak eman zizkiola iruditu zi  tzaion Mikelari, ezagun zuen
|
hark
ere ez zuela atsegin Juliaren senarra. Eskaileretan behera zihoazela entzun zituen Salusen hitzak, inongo disimulurik gabe bota zituenak:
|
|
2021
|
|
|
duela ehun urte baino gehiago galduta zegoen euskara, eta frankismo garaian ez zegoen abertzale kutsu hori». Lurdes Gauna Adurizek (Gueñes, 1957) 22 urte eskas zituen garai hartan, eta
|
hark
ere ez zekien euskaraz. Baina, denbora gutira, gau eskolako irakasle bilakatu zen.
|
|
|
Bizar makina piztu zuen bat batean, baina hots
|
hark
ere ez ninduen nire eldarnio gozotik iratzarri. Makurtzen sumatu nuen.
|
|
|
Hemingway bat. Eta
|
hark
ere ez ote zituen erdiak eta bi asmatu. Hobe nuen, horretarako, istorioak sortzeko neukan ezgaitasuna onartzea.
|
|
|
Eta Itziar Ander zahartuari begira gelditu zitzaion. Ematen zuen
|
hark
ere ez zuela ikusten, ez gizon gazteagoak, ez andre zimurtuak. Ez zeuden urduri baizik eta lasai, isiltasunean, bakoitza bere baitara bildurik.
|
|
|
airean txiribueltak egiten dituzten gimnastenak. Nire ama ekarri zidan gogora,
|
hark
ere ez zuen pijamarik erabiltzen eta etxetik kulerotan paseatzen zen, oinutsik.
|
|
|
Deitzen nauenero, Gotzon eta Nagore airean bueltaka izaten ditugu, baina askotan ez ditugu aipatzen. Ez dut behar ez den lekuan hatza sartu nahi, eta
|
hark
ere ez. Uste dut haietaz harro dagoela eta harrotasun horrek izua menperatzen laguntzen diola.
|
|
|
Baina garai hartan neuk ere ezin nezakeen pentsatu morroi
|
hark
ere ez zuela niri bidea libre uzteko batere asmorik.
|
|
|
Sei hilabete atzeragoko egunen aldartea non gorde, ezkutatu edo nora ihes egin ote duen galdezka. Hondartza inguruko pasealekutik behin eta berriz itsasora begiratu, eta ziurtatzea
|
hark
ere ez duela inondik inora sei hilabete atzeragoko aldarte bera. Iritsiko direla, badatozela, hortxe daudela guztia beste argi batez estaliko diguten egunak.
|
|
|
Berrogeialdiko gau hotz eta ilunetan ez ninduen loak hartzen,
|
hark
ere ez baininduen nahi. Gaur ere ez dut lorik eginen, baina zuk, pixka bat bada ere, nahi nauzu.
|
|
2022
|
|
|
Egina zegoena baino gehiago ordainduta geneukala, eta obra behar bezala amaitu arte ez genuela gainerakoa ordainduko esan genion Gorostiza jaunari. Eta
|
hark
ere ez zuen ezer egin.
|
|
|
Ez ginen gai izan ondo lehiatzeko, eta, agian,
|
hark
ere ez zuen asmatu zer nahi zuen azaltzen; batez ere, defentsako lanean. Taldeak ez zion ulertu, baina eskerrak eman behar zaizkio, Dusko entrenatzaile aparta delako, pertsona ona izateaz batera.
|
|
|
Hamabi partida egin zituen teknikari gisa, eta sei puntu soilik eskuratu zituen. Azken aukera gisa, Julio Velazquez aritu da entrenatzaile lanetan, baina
|
hark
ere ez du asmatu. Taldea jaitsierarako bidean zegoen ordurako.
|
|
|
Brauliori bisita egin zion azkenean:
|
hark
ere ez zuen Fidelen berririk.
|
|
|
Errealitateari so, mundu honetara jende gehiago ekartzea gaizki iruditzen zitzaidan. Uste dut bikotekidea horregatik aukeratu nuela,
|
hark
ere ez zuelako haurrik ekarri nahi. Sentipen horrek asko elkartu gintuen.
|
|
|
–galdetu zion irribarretsu. Anerrek ezetz egin zuen buruarekin, ezpainak estu eta irribarrea ahoan– Hobeto, gotzainak ere esan didalako, eta
|
hark
ere ez du ezer aldatzerik lortu. Seguru nago gure Jaunak ere noizean behin horrelako hitz zatarrak jaurtitzen zituela Pedrok edo Santiagok txorakeriaren bat esaten ziotenean.
|
|
|
Hirugarren plateraren ondoren, herabe, begi bakar batekin begiratu zion frantsesari. Tramblian, auskalo zergatik baina nahasmendu betean hura ere, begira zeukan, eta
|
hark
ere ez zuen ezertxo ere jaten. Elkarri begiratu ziotenean, areagotu egin zitzaien nahasmendua, eta begiak plater hutsetara jaitsi zituzten.
|
|
|
–Aita frontera joana da, eta Ama Hiri Handian geratu da. Amonaren etxean bizi gara;
|
hark
ere ez du dirurik.
|
|
|
Amak beti esan izan dit kapitalean berenganatu dituztela gurbitzak, baina, egon, gutxi daudela han, ez dutelako klimarik bizitzeko. Eta horrek ere beti Javier ekarri izan dit gogora, jauna,
|
hark
ere ez lukeelako bizirik iraungo beste klima batean, nik ahalegin guztiak eginagatik bera beste leku batera eramateko. Catalina gehiago da akazia mimosa bat.
|
|
|
Stephen Hawkingi buruz hitz egin zidaten, gurpildun aulki puta batean eserita bizi den gizon errukarri hari buruz... Jakintsua omen zen oso, baina
|
hark
ere ez zuen Errealitatea zer den azaltzerik lortu. " Zerk bazkatzen du ekuazioen sua eta hauen bidez azal litekeen Unibertso bat sortzea?" Iltzatua gelditu zitzaidan esaldia.
|
|
|
Egun haietan, ohi baino isilago, goibelago zirudien, adia galduta bezala. Buru makurtu arin bat eginez eta hitzik esan gabe agurtzen zuen alemana, eta
|
hark
ere ez zuen ezer esaten, baina, ikusten ez zutelakoan, begira gera  tzen zitzaion; itzuli gabe, Angellier andre zaharrak, kokotean begiak baleuzka bezala, igarri egiten zion eta, haserre, errainari esaten zion:
|
|
2023
|
|
|
Gaitz bitxi hura agertu zitzaionean, ikerketa franko egin zuten, misterio haren jatorria ulertu beharrez. Medikuek erantzunik eman ez ziotenez, beren betiko elektrikariari galdetu zioten, baina
|
hark
ere ez zion azalpen arrazionalik ikusten. Exorzista bat ere ekarri zuten etxera, konbentziturik madarikazio bat baizik ez zitekeela izan.
|
|
|
Berriro ere korner batean izan da Valerok buruz errematatu du, eta baloiak zutoinean jo zuen. Aldaratzea Vilariñori iritsi zio, eta
|
hark
ere ez du asmatu. Merezi zuen gola Osasunak, baina ez dulortu.
|
|
|
Herritarren parte hartzean oinarritutako prozesu bat abiatu zuten orduan, eta, besteak beste, emakumeen, indigenen eta oinarrizko eskubideen aldeko neurriak bildu zituen gehiengo ezkerra zuen batzordeak. Testua
|
hark
ere ez zuen herritarren babesa jaso, ordea, eta %61, 9k egin zuten haren aurka, 2022an. Ordu hartan, ezkerrak argudiatu zuen ez zutela azaldu proposamena behar bezala, eta eskuinak berak ere kanpaina gogorra egin zuen egitasmoaren kontra.
|
|
|
Ostatuan, pareko mahaian, askotan topatzen nuen Miguel, eta arratsalde batean hari hasi nintzaion hizketan,
|
hark
ere ez zuelako herrikoa ematen; herrikoa izatekotan, adinez, La Plazan egotea egokitzen zitzaiola zirudielako; bazuelako lekuz kanpo kokatzen zuen zeraren bat.
|
|
|
Nik ez nituen ezagutzen haren lagun berriak eta ez nekien zer girotan eta zer jenderekin mugitzen zen. Begoñak eduki zuen kontaktu apur bat gehiago, eta zerbait kontatzen zidan, tarteka, nahiz eta
|
hark
ere ez zuen gehiegi ikusten. Egun batean Arratek telefonoz deitu eta zita bat jarri zidan, Donostian.
|