|
2017
|
|
|
Eskola eta jasoko duen hezkuntza garrantzitsua da, noski,
|
hark
ere lagunduko baitio izango den pertsona osatzen. Etxea, bere ingurune hurbila, eta eskola.
|
|
|
Aurrean ere ez. Eskumatara aldiz, haserre itxura zeukan gizonezko beltzaran bat,
|
hark
ere karroa hutsik. Zorigaitzak ematen duen solidaritatearekin hurbildu nintzaion galdezka ea berari ere ekipaia falta ote zitzaion.
|
|
|
Ohoinari ere, ebastera doanean, gogoratzen zaio, eskuak eratxikitzen badizkiote, gutxienean bereak emango dizkiotela, azotea izango duela. Baina
|
hark
ere azkar kontsolatzen du bere burua, esaten duela:
|
|
|
Honen arabera ihardetsi zuen Kleomenes Espartako
|
hark
ere galdetu ziotenean ea zergatik, hala bere mendera ezkero, ez zituen bere etsai argostarrak desegin (Plutarko, Laco.):
|
|
|
Behar diogu geure etsaiari barkatu, guri ere geure Jainkoak barka diezagun. Zeren Jainkoak berak esana da ezen, baldin barkatzen badiogu guk geure etsaiari, barkatuko digula
|
hark
ere guri, baina ez bestela (Mt 6:14).
|
|
|
Hala esaten da Neron gaizto
|
hark
ere, Erromako andre prestuen erdiak desohoratuz gero, eta irudi oneko mutil gazte bat ikusten zuenean harekin ere natura bera ere narda den bezala segituz gero, azkenean bere ama propioaz maitemindu zela; bere ama bera, zeinen sabeletik atera baitzen, galdatu zuela.
|
|
|
Hala, halaber, frai Joan Guerin, hain santu handiaren faman zegoen
|
hark
ere Guifrapelos Bartzelonako Kondearen alaba, gomendiotan eman ziotena, gorputzez izan zuenean hilarazi zuen (Pedro Burgos-koa, Historia de Montserrat, 2 k.).
|
|
|
Eta molde berean esan daiteke miserikordiaren esperantzan bekatu egiten duenaz ere: ez du
|
hark
ere miserikordiarik merezi.
|
|
|
Bada, uste duzu zure dirua edo hazienda, zuk zeure ondokoari zeure zorra eta obligazioa pagatzeko uzten diozuna ez zaiola zure ondoko hari ere zuri bezain on, gozo eta eder irudituko? Ez duzu uste, ez duzu pentsatzen, zuk bezala,
|
hark
ere bere denboran gozatu nahiko duela. Eta esango ere bai bere baitan:
|
|
|
Eta nola, halaber, handik eta halatan zuk zeure burua galtzen duzun eta zeure ondokoa ere galtzeko arriskutan ipintzen duzun. Zeren arrisku baita zuk baino gehiago ez dezan
|
hark
ere deskargurik egin.
|
|
|
Egiten dituzu ohoinkeriak, goraturik eta bortxaturik dauzkazu besteren ondasunak, eta zuk, edo ez duzu kasurik egiten edo uzten dituzu pagatu gabe zeure ondokoaren esperantzan, eta bai
|
hark
ere besterenean, eta hala hala besteak ere. Eta handik, eta halatan, batak besteagana utziz eta guztiek utziz, uzten dira deskarguak egin gabe.
|
|
|
Hala, Kotis Traziako errege
|
hark
ere, ikusirik gauza honetan ahul zela, berehala, lehenbiziko okasioan kolera burura igaten eta nagusitzen zitzaiola, pairurik batere ez zuela, sentikorregi zela, eta bere baitan aitzinetik pazientzia izatea erabakiagatik ere, berehala, lehenbiziko enkontruan behaztopatzen zela eta erortzen, saiatu zen ahal bezainbat koleraren okasio guztietatik ihes egiten (Carolo Stefano, Dictionarium historicum... " Cotys" hitza).
|
|
|
Orain hemen, dolorez eta oinazez inguratua zaudenean ere, aurkitzen da zenbait bide hats hartzeko eta kontsolatzeko. Eri zarenean, etortzen zaizkizu adiskideak ikustera, eta haiek apur bat gaitza arintzen dizute; medikua bisitatzera,
|
hark
ere adoretzen zaitu; eta guztien gainetik, betiere bizi zara gaitza arinduko zaizulako esperantzan, eta esperantza hark kontsolamendu handia ematen dizu.
|
|
|
Eta Deabruak bekatuari ematen dion engainuzko gozotasun
|
hark
ere, denak ere, deus gutxi irauten du, baina ondoko penak eta atsekabeak anitz.
|
|
|
Arrantzale bat erreka ertzetik igo zen eta, hurbiltzen ari zitzaidala,
|
hark
ere txistu egiteari ekin zion. Nire melodia itsaskorra zen eta hura ere melodia berarekin hasi zen.
|
|
2018
|
|
|
Ausartegia litzateke esatea literatura berri hau nazio egituratik erabat aske dagoela. Azken batean," irlandar" zigilua darama
|
hark
ere, geografia ulertzeko modu jakin bati loturik dago alegia. Baina O' Faolain, Bolger eta enparauen literatura ez dago nazioaren mugekin obsesionaturik, muga horiek malguak eta porotsuak direlako.
|
|
|
orogatik bano oboro
|
hark
ere daidi zugatik.
|
|
|
baina haiengatik guztiengatik baino gehiago egin du
|
hark
ere zugatik.
|
|
|
Nik ezin nuen ezer egin;
|
hark
ere ez. Igeri egitea zer zen ez genekien:
|
|
|
Barroteen kontra jauzika eta ezintasunezko orroak eginez erantzun zidan. Ai, ezagutu egin ninduen
|
hark
ere, egin nizkion oihuak antzinakoak ziren eta ulertu egiten zituen.
|
|
|
Azkenean hartu omen zuten ideian behar zutela senar emazteek beren bi haurrekilan Saindura jin, eta behar zutela ikusi ea beharbada mutiko hura ere,
|
hark
ere zerbait abantail harrapatuko ote zin haurrak ba omen zitin, mutiko hark ere, ezagutzak eta denak, e. Mintzo eta denak, badakizu, salbu ogia ez zin jaten.
|
|
|
Azkenean hartu omen zuten ideian behar zutela senar emazteek beren bi haurrekilan Saindura jin, eta behar zutela ikusi ea beharbada mutiko hura ere, hark ere zerbait abantail harrapatuko ote zin haurrak ba omen zitin, mutiko
|
hark
ere, ezagutzak eta denak, e. Mintzo eta denak, badakizu, salbu ogia ez zin jaten.
|
|
2019
|
|
|
Ia ez zuen lehen bezala zakurren errukirik. Neska polita zen, baina
|
hark
ere bazituen bere kiloak, eta leran jartzeko gehiegi. Batik bat era hartako zakurrentzat.
|
|
|
Izan ere, Chongqingetik alde egin aurretik gure txofer Jacky Chang ekin argazkia ateratzeko asmoa baikenuen. Ez dakit zer pentsatuko zuen gutaz ziurrenik
|
hark
ere barbarotzat gintuen, hain ziren ozenak gure txangoetako barre algarak baina kariño berezia hartua genion eta eskupekoa geuk eman nahi genion. Horrelako bidaietan eskupekoaren kultura oso zabalduta dago eta tarifak, nolabait esatearren, araututa daude.
|
|
|
" Bazuen Mariak arkumetxo bat...". Bukaeran
|
hark
ere txalo beroak.
|
|
|
Gero, zaintzailea ere ezinean hasi zen. Eta
|
hark
ere lo hartu zuen.
|
|
|
Agiriak agiri ziren. Eta, nola ez, merezi zuen
|
hark
ere Biblia bat. Jendea harritua zegoen.
|
|
|
Ez ilobak ez nik ez genuen hitz egin horretaz. Baina arratsean goian oinkada irregularren hots sorra entzuten genuenean, argi ikusten nuen, ilobak bere lanean jartzen zuen arreta tematuan, haren aurpegiari espresio egoskor eta aldi berean erne bat ematen zioten marra arin batzuetan, bazerabiltzala
|
hark
ere nireen antzeko gogoetak.
|
|
|
Baina nire aulkira itzulirik barreari eman nion. Despéradosek, besoak mahai gainean jarri, eta barre egin zuen
|
hark
ere. Barre luze, zaratatsua, balantza pixka bat eginez.
|
|
2020
|
|
|
Haurra zela ingelesezko hezkuntzan hazi zen eta, esaterako, Kixotea lehen aldiz irakurri zuenean ingelesezko bertsio baten bidez irakurri zuen. Antzerakoa gertatu zitzaion F. Pessoari,
|
hark
ere ingelesezko heziketa eduki arren, azkenean, bere literatura garatzerako, beste hizkuntza bat hautatu zuela. Borgesek, bere hitzetan, espainiera, eta Pessoak, pertsonak, portugesa.
|
|
|
Beraz, klasikoek esan ohi zuten modura," Ave, Eva" aldarrikatzeko profitatu genuke egindako antzezpen hura. Baina ez agurra enperadoreari adierazten zitzaion zentzu berean; aitzitik, esklabotzaz askatzeko kemena izan zuen Spartacusi bere aldeko gladiadoreek ziotenaren antzera esanda, zeren eta, berak argiturik, arma bat, erabiltzen duen eskuaren arabera, libro egiteko edo menperatzeko tresna ere izan daitekeela irakatsi baitzigun
|
hark
ere.
|
|
|
Saiatu zen Moraza azaltzen foruak, legean eta praktikan, askatasunaren babesle eta demokratikoak zirela, esaterako, tortura gaitzesten zutenez gero, Espainian arrunta zen garaietan. Eta ez zirela pribilegioak, baizik eta itun bidezkoak; baina
|
hark
ere diputatu batek baieztaturik irmo euskaldunek sekula ez dutela ezer egin Espainiaren alde, zertarako egin behar zuten espainiaren alde erantzun beharrean, non adierazi zuen Euskal Herria nabarmenki monarkikoa eta nabarmenki espainola zela eta" el gran españolismo de mis paisanos" goretsi zuen. Espainolismorik sutsuena eta independentismo foral kartsuena ez zituzten elkarrekin muturka sentitzen.
|
|
|
Orduan, administradoreak ikusi zuelarik ederki lantzen zekiela, eta keinuka galdetu ziolarik han gelditu nahi zuen,
|
hark
ere keinuen bidez erantzun zion nahi bezala eginen zuela. Eta baratzea lantzeko agindu zion eta egitekoak jarri; ondoren, monasterioko beste lan batzuen atzetik joan zen, Masetto han utzita.
|
|
|
Literatura eta zinemaren lurraldeak, esaterako. ...uin ilunarekin, are ilunago zen XIX. mende hasierako Londres hartan kokatua; Philip Roth ek, zirkunzisioa aitzakia hartuta," normala" denaz, guretzat jakina!, gogoeta egitera gonbidatuko gaitu; Gran Torino filmeko Clint Eastwood zaharrarekin ere elkartuko gara, Ogasuna guztiok garela (ene bada, hala balitz...) gogoratuko diguna; The Passage filmean agertzen zaigun harrizko euskal artzain
|
hark
ere egingo digu bisita, Anthony Quinn ek gorpuztua, euskaldun erdi basati, hitz gutxiko baina kausa nobleengatik arriskatzeko prest dagoen estereotipo peto petoa bihurtuta; eta Sylvia Kristel ekin ere izango dugu zita, aspaldiko partez, Serantes zinemako arratsalde haietan bixi bixi sentitutakoak gogora ekarrita...
|
|
|
Lehengusu Antharkerekin zituen solasaldi luzeenak, bakarrizketatik gehiago zutenak beste edozerenak baino. Bisitaririk bazen,
|
hark
ere izan ohi zuen zer esana gaueko aferan, betiere albaitariaren interbentzio parlamentario luzearen ondoren. Inoiz, Antharkeren parean eseri ohi zen bisitari zuriari zer edo zer galdetzen zion sasi ingelesez, eta behin lehengusuaren itzulpen ulergarriagotik galbahetuta, hark erdi hitz erdi imintzioz erantzun ohi zion etxeko jaunari, normalean Antharkek parte hartu behar zuelarik esan-nahi gurutzaketan arrakasta gutxieneko bat egon zedin.
|
|
|
Telefono bidez deitzen diogu elkarri ere, eta ez dugu eraso bat bezala sentitzen. Bezero honek nire adinekoa ematen zuen eta, hortaz, litekeena da nik bezala
|
hark
ere sare sozialen beharrik ez izatea. Agian ez du une oro egiten ari dena, pentsatzen ari dena, sentitzen ari dena argitaratzeko beharrik izango, ez ditu besteen etengabeko atentzioa eta oniritzia.
|
|
2021
|
|
|
Ezagutu al zuen Herio ikusi zuen inor? Izango zuen
|
hark
ere amona Joxeparen parekorik... Beldurra ematen al zion heriotzak?
|
|
|
Erikek esana zidan moduan geu gaituk historiako lehenengo poliziak!, aingeruak pluralean Edengo baratzetik at jarri zituen Jainkoak, gazteei zuzenduriko italierazko Biblia
|
hark
ere bazioenez.
|
|
|
Pariseko arte galeria batean ere, Van Goghen beste Eguzki lore berri txiki bat erakutsi zuten. Pepi Fernandezek eta Elenak adierazi zuten
|
hark
ere iruzurra zirudiela. Ezin zuten probatu, baina iruzurraren baldintzak betetzen ziren:
|
|
|
Beren sehiekin batera jaiki eta ostalariari galdetu zioten zer nahasmena ote zen hura. Gizon gaixoak,
|
hark
ere bai baitzuen beldurrik, erran zien ezen beren zatiaren xerka heldu ziren mutiko gaizto batzuk zirela, harrapakina haren gaizkidearenean zegoen eta. Pentsatu gabe, zaldunak beren armak hartu eta damak laguntzera joan ziren sehiekin batera, emazteki haiengatik hiltzea estimu handiagoan baitzuten haiek gabe bizitzea baino.
|
|
|
Nire aspaldiko adiskide Pajol maiorraren ahotsa zen. Beste kide askok bezala, aspaldi hiltzat emana baininduen
|
hark
ere.
|
|
2022
|
|
|
Monolitoa ez zegoen eskola barruan, baina mutil hark barrutik eraman du B eskolako beste ate bateraino, berak jakingo du zergatik. Eta museoko zaindariaren jarrera berdintsua
|
hark
ere: jakin dezatela kanpoan hemen zer gertatu zen; zer informazio gutxi dagoen hilketa izugarri hartaz; zer garrantzi gutxi ematen zaion oraindik ere gertaera hari, diktaduraren ondorengo demokrazia garaian ere (Bk letra etzana erabiliko luke Txileko egungo demokrazia aldia aipatzeko, hainbat txiletarrek ez dela benetako demokrazia eman baitiote aditzera, horretaz mintzatzean; baten batek 43 urteko diktaduran daudela ere esan dio)...
|
|
|
Simyokoek behintzat bidali dizkiate ohiko SMSak, roaming tarifak eta zenbatekoak diren zehaztuz; ohikoa, muga bat zeharkatzen den bakoitzean. Baita Espainiaren kontsulatuak ere,
|
hark
ere bidali dik bere SMSa: España contigo:
|
|
|
Azkenean, taxilari jator batekin jardun haiz hizketan, eta, nahiz eta zortea aipatu
|
hark
ere, esan dik DFn 27 urtez ari dela taxiarekin lanean, eta ez dutela sekula asaltatu. Hori entzuteak on egin dik, hara, ez huen besterik behar, nonbait kontu bat eta bestea desberdinak diren arren.
|
|
|
Egina zegoena baino gehiago ordainduta geneukala, eta obra behar bezala amaitu arte ez genuela gainerakoa ordainduko esan genion Gorostiza jaunari. Eta
|
hark
ere ez zuen ezer egin.
|
|
|
Ele egokiak eta hizkera egiatia erabiltzen ditu supazterreko kontalariak, entzuleen biltzeko eta sinestarazteko bera izan zela abenturako heroia. Nahiz eta aitari aditua dion, eta
|
hark
ere bere aititari... (euskaratua, Xaho 1979:
|
|
|
Horrek oso irudipen txarra ekarri zion mutiko urdurituari. Azkenik, beste gurasoa ere etorri eta lehenengoak egindako gauza bera egin zuen
|
hark
ere, baina, berdin, inolako mugimendurik ez!
|
|
|
Denborak ez dauka galgarik eta uda
|
hark
ere aurrera jarraitu zuen. Bitartean, Manexek entretenimendu asko aurkitzen zituen baserrian eta bere inguruetan, batzuetan bakarrik eta beste batzuetan familiakoekin.
|
|
|
Mutikoa ia gainean zuela konturatuta, hegaztiak beste leiho batera egin zuen hegan, baina hantxe ere topo egin zuen sare madarikatuarekin. Bi mutikoak hurbilduta, beste leiho batera egin zuen ihes berriro ere etxetxoriak, hegaldaka, baina guztiz alferrik, leihotxo
|
hark
ere burdin hari malapartatua baitzuen. Egiazki, ganbara hartan leiho guztiek zuten sarea, horretarako, hain zuzen ere, txori garau jaleak ez sartzeko eta janaririk ez lapurtzeko.
|
|
|
Hormatxoria, bitartean, estu eta larri; izututa mutikoaren eskuetan, baina ezin zuen hanka egin. Jarraian, lagunaren eskuetan ezarri zuen,
|
hark
ere esperientzia atsegin hura proba zezan.
|
|
2023
|
|
|
Arani kontatu nion bakarrik, berak bakarrik zekielako halako erabaki bat hartzera zerk bultzatu ninduen eta, harrituarena apur bat egin zuen arren holako albiste bat jasotzean egin beharrekoa baita harritzea ez zen saiatu iritziz aldatzeko konbentzitzen. Niri gertatu zitzaidana Arani gertatu balitzaio,
|
hark
ere antzeko erabaki ero bat hartuko zukeen, beste askoz ere eroago bat ez bazen, indarkeria, odola eta polizia barne hartuko lituzkeen bat. Hortaz, iparraldeko tren geltoki galdu batera bizitzen joateko erabakiari ahuntzaren gauerdiko eztula zeritzon Aranek, berak, antzeko atakan, egingo zukeenarekin alderatuta.
|
|
|
Gaitz bitxi hura agertu zitzaionean, ikerketa franko egin zuten, misterio haren jatorria ulertu beharrez. Medikuek erantzunik eman ez ziotenez, beren betiko elektrikariari galdetu zioten, baina
|
hark
ere ez zion azalpen arrazionalik ikusten. Exorzista bat ere ekarri zuten etxera, konbentziturik madarikazio bat baizik ez zitekeela izan.
|
|
|
ez zuela Tambourin erako lanik gehiago egingo. Segatorireko nolabaiteko afekzioa bazuela oraindik, eta espero zuela
|
hark
ere zerbait sentitzea Vincenengatik. Baina, bide txarrean ikusten zuela, ez zelako agente askea eta bere negozioko nagusia.
|
|
|
Vincentek sarritan esaten zion Theori
|
hark
ere artista izan behar zuela. 1883ko urriaren 29an azaroaren 15ean (339) Drenthe-tik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion kasu asko zeudela bi anaiak pintore zirenak:
|
|
|
biziko ote zen artista on izatera heltzeko adina? ...idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion kolorearen indarra esnatzen ari zela beregan, ordura arte ez bezala; bere buruari galdetu izan ziola zergatik ez zen koloristagoa; bere tenperamentuagatik izango zela, baina azken pinturak ezberdinak zirela; tarteka oso kezkatua egon zela kolore arloan aurrerapenik egin ez zuelako, baina orain itxaropentsu zegoela; Theo etortzeko irrikitan zegoela,
|
hark
ere aldaketa hori ikusten ote zuen jakiteko; ez zuela zalantzarik egiten bide onetik zihoazela; marrazten berandu hasi zela, eta gainera, beharbada ez zela urte askotan biziko; baina bere gorputzak 6 bat urte irautea espero zuela; denbora horrekin konta zezakeela; ez zitzaiola gehiegi axola asko edu gutxi biziko zen; asko bizitzen bazen, are eta hobeto; baina ez zuela espero luzaz; urte gutxi bat...
|
|
|
Vincent bera ere halaxe sentitzen zela, hutsa. Vincentek Theori adorea eman nahi zion eta esaten zion pintore primitiboek egiten zuten lan bera egiten zuela
|
hark
ere, hots, pintoreei dirua ematen ziela eta haien koadroak saltzen zituela eta horri esker beste koadro batzuk pinta zitzaketela; bere buruari uko egiten ziola, bere indibidualtasuna sakrifikatzen zuela; zeharka, besteen bidez, pintatzen zuela Theok. Vincent bera ere, zenbat eta akituago, hautsiago, orduan eta artista handiagoa zela.
|
|
|
erantzun du gizonak. Keinu lasaigarria bidali nahi dio lagunari, baina
|
hark
ere sumatu du izua. Ez da argi etengailutik aldendu.
|
|
|
Goiko bidetik bueltan etorrita, anbulatorio dotorea ikusi ahal izan zuen: estreinatu berria zirudien
|
hark
ere.
|