|
2000
|
|
|
Leonen gaua pasa eta hurrengo goizean, Gerbaxio hartu ondoren, Valdemorora abiatu ginen. Urteak ziren Gerbaxio ikusten ez nuela; duela hamar hamaika urteko berbera begitandu zait... baina
|
hark
ere halaxe ikusiko nau agian. Zenbat kontu ez ote dauka kontatzeko.
|
|
|
" Henri?", galdetu zuen amatxi zaharrak. Xan gogor harritu zen; ez zuen beraz Henrik, ez denboran ez espazioan, handik hain urruti behar; ez baldin bazuen noski amatxi zahar
|
hark
ere koskaren bat buruan, familian bestalde korrientea zirudiena. " Ez", esan zuen Xanek, amatxi zaharragana beste pauso bat emanez; amatxi zaharra apur bat inkorporatu zen, begirada lausoz,:
|
|
|
Ñarroa baina, apur bat inguratu bazitzaion ere, ez zen behinik behin aurreratzera iritsi. Osterantzean, Xanek pausoa atzera bizitu zuenean,
|
hark
ere bizitu egin zuen, bien artean beti tarte bertsua zela. Horrenbestez, Xan ernegatzen hasita zegoen.
|
|
|
Pitita ere apenas ezagutzen nian orduan eta, Henri berriz, antiojo beltzak eta lehenago ibiltzen ez zituen bibote luzeak ere bazitian eta, amak ere ez zian ezagutu aurrena. Hilabeteak zeramatzaan
|
hark
ere ikusi gabe, Henri ez baitzen aldegin zuenez geroztik etxean azaldu. Pitita bazter batean gelditu zuan, eta amak, bera ere ziztrinduta eta ohean zegoan eta, ezagutu zuenean oihu bat egin zian eta besarkatu zian eta, lehenbiziko gauza:
|
|
2002
|
|
|
Ondoren, deus erran gabe aldendu zen. Capone barik, Capon gura zuen
|
hark
ere. Ikusitakoa ahaztu gura zuen lipar batez.
|
|
|
Gainaldean Diario de Euskadi argigarria darama, irakurleei gaztigu edo. Gogoratu du lehendik El Correo Español zeukala irakurrita, eta
|
hark
ere argitzen omen zuen El Pueblo Vasco zela. Ondorioztatu du hango egunkariek basapiztien antzera jokatzen dutela lurraldea zehaztu beharrean.
|
|
2003
|
|
|
Hezurrak leihotik bota dizkio Damianek Argosi afal ostean eta
|
hark
ere ez dio izkin egin ezeri. Areago, ugazaba ikusi duenean leihotik txistuka, isatsa alde batera eta bestera hasi zaio, aspaldiko ohitura galduen oroimenetan.
|
|
|
Ez zen gure mutil belarriluzea, beste bat baino. Hala ere
|
hark
ere goizekoaren gauza bera esan zidan.
|
|
2004
|
|
|
Harakin, esaterako, urruneko figura mugimendu gabekoa ote zen ala harat honata zebilkion, oraindik ere, ardaila, urduritasuna, gorrotoa sortuz? Eta Bazter?, hil berri zitzaien, beharbada zitzaion esan luke, edo hobe, besterik gabe, zen, oldoztu zuen Ferminek; Bazter hura, Ingalaterran desagertuagatik, paisaiaren parte bazen; zer leku hartu zuen?, urruneko figura
|
hark
ere ardaila egiten zion?
|
|
|
Jira eta bira segitzen zuen maletak garraiagailuan, fluoreszente argien errainu hotza metal eta goma beltzean distiraka. Maleta galdu zuen
|
hark
ere ametsak izan ote zituen. Lokamuts bilakatu ote zitzaizkion?
|
|
|
Fede pasatu zen kalean tirri tarra; bastoiarekin agurtu zuen Joxe, eskuarekin etortzekoa egin zion honek. Hilario beste aldera begira, Fedek baratzera egin zuen; txapela
|
hark
ere, potoloa, musua gorri gorri.
|
|
|
ni joan, eta hura nirekin etorri. ‘Aldegin ezak hemendik, ’ egin zioat makilarekin eta, pixka bat gelditu duk baina, segitu dudanean,
|
hark
ere segi atzetik. Elurretan, nik bidea egin eta akerra nik egindako bidean, laster bertan nian.
|
|
|
" Hark zer izango du ba? esan zuen Joxemarik;
|
hark
ere, horrek bezalaxe eta nik eta hik bezalaxe: zotza!"
|
|
2005
|
|
|
Gauez oheratzen zenean negarrez urtzen zen: senarra galduz geroztik, alta ez zuen
|
hark
ere gozoki tratatu, pairatzen zuen egoera tristea iruditzen zitzaion. Goiz batez ordea, askariteko bilduak ziren sukaldeko mahaian, erabaki erraldoia jakinarazi zien:
|
|
|
Orduan bereizi nuen jende artean kukuturik zapata zuridun morroia. Gogoa lauso, nire pentsamendu bertsua zerabilen
|
hark
ere buruan: Dylanekin joan zen neska estrabikoa.
|
|
|
Azken buruan, pentsatu nuen,
|
hark
ere zuen bada izen bat, ezta?
|
|
|
Ez nuke esango zakurra alegera ez zegoenik, ez nuke esango
|
hark
ere, bataio berriaren graziaz, nik deskribatzen nizkion okin, sonbrailu saltzaile eta kalean barrena zihoazen gainerakoei, nire hitzekin eraiki berri nituen mamu haiei, diosal egiten ez zienik. Jauzi eta zaunka akonpasatu alaien bozkario hura nola interpretatu behar nuen, bestela?
|
|
|
Adarrez adar ibiltzen diren katagorrien antzo, gairik gai hasten zen erraztasun handiz. Burdingilearen ustez,
|
hark
ere zorrozten zuen begi bat Las Llanas joko zelaira eta beste bat ontzioletara.
|
|
2006
|
|
|
Lizardik Donostiatik Bilbora autobidean zehar doan autobusean bidaiatuko balu, leihatila ondoan eserita parajeei begira, esango luke ba
|
hark
ere zer edo zer, alajaina!
|
|
|
Egia da hori. Baina uste dut
|
hark
ere nirearen antzeko atxikimendua eta maitasuna diela nire lekuei. Bereak ere badirela nire lekuak.
|
|
|
fuera!, gero kanbiorik gabe gelditu ginen eta bila joan nintzenian, Mixak pobreen artian bokatak banatu zituen, han esan ziguten biharamunian zornotzan kontzertu haundia zegoela, karnixeria batian haragiak erosi, hara gindoazela galdakao parian kontrola ikusi genuen urrutira eta mendiz mendiz in genuen krixton errebuelta, ez bait genuen aseguroaren paperik, hura ez genuen lotu, zornotzan zegoen siniestro total eta han ere lege problemarik ez genuen izandu eta han ere dena saldu genuen, ordiziara ere joan ginen eta han inon baino gutxiago saldu genuen eta gaizki pentsatzen hasi ginen, Mixak bere amantalarekin eta jantzi zuen lastozko sonbreroarekin iten zuen aurpegi luze bat, eta nik, redios, han ere munipekin gogor diskutitu nuen, eta azkenian jende gutxi zebilen tokian utzi ziguten eta jale ergelak goierriko haiek, hori zer da, zer du saltsa gorri horrek?, saltsa ona! ...in ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian,
|
hark
ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haund... saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta han ondo saldu eta ondo egon ginen, bitartian diru balantziak in genituen eta etzen askore baina, zerbait ari ginen, Mixak orain errusiara joatiarekin iten zuen ametsa, eta nik ere nire ametsak baina nik garbi neukan gutxirekin biziko nintzela eta tailerrera pentsatu ere ez, han gasteizen haragia bagenuen oiartzundik sobratua eta hura eraman ekarriekin in zitzaigun lizundu, xerrak kutxilloarekin garbitu genituen, Mixak etzuen saldu nahi, eta nik, ba, lizun pixka bategatik, baina handik aurrera nazkatu ginen eta hasi ginen solomoa, piper saltsarekin, gasteiztik joan ginen leitzara zuzenian, han etzen guretzako tokirik baina albintiarekin diskutitu genuen eta hark zerga kobratu zigun eta utzi zigun toki bat, gero jeneradoriak etzigun arrankatzen eta presoen txosnan eskatu genuen entxufe bat, ondoan bagenituen ijito batzuk karrito batekin eta haiek ikusi zuten guk argia bagenuela eta guri eskatu ziguten, beltz bat ere etorri zitzaigun eske eta gero zilar saltzaileak ere, argentinako batzuk, gero hurruna, bagenekien zaila zela oso baina guk bilbora nahi genuen, bilbon astebete!
|
|
|
saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta ...in ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian,
|
hark
ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haund... bilbon akitu arte!, esan genuen, bagenituen telefono batzuk, ia lotu genuen, azkenian ezetz, etziguten utzi, horregatik tafallara segitu genuen, han bukatu zitzaigun solomoa eta Mixak baratxuri zopa prestatu zuen eltzian, baratxuriak zanpa zanpa in eta eskatu genituen bar batian ogi zaharrak eta txorizo batzuk erosi genituen, handik in genuen goizueta, han jende txikitxoa zegoen, diferentzia haiekin Mixa harrituta zegoen, han leitzan ezagutu genuen saltzaile bati zerbeza kaja bat eman eta bere aldian toki bat utzi zigun, hurrengo goizian, handik gatozela, errebuelta asko eta Mixa mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu haundia zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen, joputa!, esaten zuten, neska bat bortxatu zuela txiki hark, nahi zizkioten barrabilak moztu, nik tranki tranki!, bakarrik esan nuen, eman zidaten ostia latz bat, ya furgonetara sartu behar zuten, Mixa etzen ikaratu eta hanka burni bat ibili zuen airian, bidali zituen bi tipo lurrera, jende gehiago etorri zen, akatu baino lehenago sartu ginen furgonetan nola hala, hautsi ziguten atzeko kristala eta burni batzuk han utzi genituen, atera ginen bermiotik, zartaien eta serbilleten artian gure buru haundia, alkandora urratua, puta, esaten zuen, puta zela, etzuen besterik esaten, neska hura, puta zela, halako batian, herritik ateratzeko maldan, taka, in zen furgoneta berriz ere gelditu, jaitsi ginen, buru haundia begiak atera beharrian ikaratuta zegoen, eskerrak eman gabe piztia bezala mendira salto in zuen, hurrengo egunian ez, hurrengoan, furgoneta karga in, nafarroa aldera abiatu ginen, ba omen ziren hango erdialdeko haranetan herri txiki batzuk, denbora hartan jaiak zituztenak, jendetzarik ez, esan ziguten, baina joanez gero poliki salduko duzue, pasa genituen harako mendiak, iritsi ginen ipuruen lurrera, galdezka galdezka, heldu ginen ariztira, feria zen ariztin, jende gutxi, haur batzuk, barraka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak joango ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxilika jarri eta, gutxi bat, gutxi bat, oso ongi saldu genuen, goizaldian, bostak seiak izango ziren biltzen hasi ginenian, denak bildu eta abiatzera goazela, furgonetak, etzuela nahi, aritu ginen, eman genizkion takateko batzuk, alferrik, ematen zuen hila zela motorra, probatu genuen Stefanek utzi zigun bateria batekin, etorri ziren ferianteak ere, motorrari begiratu, burua kordokatzen zuten, etzen hari nondik sartu eskua, ezin ezer egin, apartatu ginen, madarikatu genuen gure suertia, Mixa
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuak aipatzean berea ez den entitate bat –politikoa, filosofikoa, nik dakit ba zein– aipatu moduan egiten izan digu. Baina
|
hark
ere gerra aipatu digu. Kexaz.
|
|
2009
|
|
|
Baina Estudiantea ere makurtu egin zen. Zaldiari muturra laztandu zion
|
hark
ere.
|
|
|
Beti maisuari erne. Avilatik etorritako gizon gazte
|
hark
ere zoro ospea bilduko zuen berandu gabe.
|
|
2011
|
|
|
Beste kanabera bildu zuen. Beita jana zeukan
|
hark
ere. Zizareei buruz jardun zuen, bizimodu petrala.
|
|
|
Trebea zen imitazioetarako, berehala jabetzen zen jendearen tik, hitz errepikatu eta keinuez –berdin imitatuko zituen mahaiaren bueltan zeuden afaltiarrak, garai bateko irakasleak zein telebistan ikusitako Soltxaga edo Carrillo, Manuel Fraga edo Felipe Gonzalez, Arzalluz edo Idigoras– Ez zen afalosterik Telediarioan ikusitakoaren berrinterpretazio surrealista egiten ez zuenik. " Pailazoa", esan ohi zion beti Zeberiok, baina
|
hark
ere Lazkanok adina barre egiten zuen Sotorekin, zertan uka.
|
|
|
Mila bider saiatu zen Lazkano. Egun hartan bertan egon behar zuelako
|
hark
ere haiekin. Egon zitekeelako haiekin edo haien ordez.
|
|
|
Bai: bi, hiru, lau aldiz lotuta, oso lotuta, hagitz lotuta, orkatiletan hogei urte geroago min emateko moduan lotuta, gertatu zaizuna inori kontatuz gero
|
hark
ere bere orkatilak lotuta sentitzeko moduan lotuta). Sastraka hauetan barrena eraman zintuztenean peiotearen abantailetan pentsatuko zenuen agian.
|
|
|
80ko hamarkadan gaude. ...o adinean daudenen bostetik bi langabezian Espainiako Estatuan, beti ere datu ofizialen arabera; Björn Borg tenislari suediarra erretiratu da aurten, Martina Navratilovak irabazi du Flushing Meadowsko lehia; Antartikako Vostok basean 89,2 gradu Celsius harrapatu dira zeropean, inoiz lurrean erregistratu denik eta tenperaturarik baxuena; sei urte bete dira Elvis Presley hil dela, esnatu behar luke
|
hark
ere inoiz; Bartzelonako Bellvitge ospitalean espainiar estatuko lehen gibel transplantea egin da, dena ez da txikizio eskalpeloak haragia irekitzen duenean; martxoaren 8an, emakumearen egunerako, Ronald Reaganek Sobietar Batasuna" gaizkiaren inperioa" dela esan du; irailaren lehenean ehiza hegazkin sobietarrek abioi komertzial hegokorearra bota dute errakuntza malerus bat dela medio, 26... Tennessee Williamsen heriotzaren urtea da, Desio New Orleansko auzo baten izena da.
|
|
2012
|
|
|
Bai, koma hura ez zegoen guztiz ondo; puntu eta koma behar zuen zalantzarik gabe. Barre egin zuen horrenbeste kostatu zitzaion erabakia berriz atzera bota behar izanaz, eta egun osoa testu bat lantzen eman ondoren koma bat soilik kendu zuen Oscar Wilderekin oroitu zen, testua hartu zuen hurrengo aldian kendutako koma hura berreskuratu baitzuen
|
hark
ere. Alfred Hitchcock berak ere badu argazki bat, plano bat 167 aldiz errepikatzen ari dela salatzen duena.
|
|
2013
|
|
|
Gabika, ordea, serio zegoen. Ni bezalaxe,
|
hark
ere esku batean kopa eta bertzean purua. Bere plana esplikatzen hasi zitzaidan.
|
|
|
Bertze don Jonas berats
|
hark
ere lehenago kontu horiek jakiteko gogoa biztua zigun, konfesatzera joaten ginenean galdezka hasten baitzen," Ukitzen zara. Zera ukitzen duzu?".
|
|
|
Haserretu ere bai, behin baino gehiagotan. Beharrik tarteka
|
hark
ere gauza goxoak ekartzen zituen herritik: barazki potoak, esparragoak, piperrak...
|
|
|
Fonda merkea izaki hau!", baina inork ez zion aditu ere egiten. Etxe
|
hark
ere bazuen misterio zerbait niretzat. Osaba arrantzalea itsasoan hila zen.
|
|
|
Nik gehiago ikas niezaiokeela ziur nekien arren. Baina
|
hark
ere dena eman zidala pentsatuz hil nahiko zuen.
|
|
2014
|
|
|
Laguna hantxe zegoen, ohean eserita oraindik, atera begira. Eskua altxatu zuen
|
hark
ere, eta agur esan gabe astindu zuen eskua airean.
|
|
|
Lehen erizaindegiak ere han dira, sobera urrundu gabe, lehen lerrotik 400 bat metrotara, soldadu kolpatuei lehen artak fite egiteko maneran. Kilometro bat gibelago da bigarren maila,
|
hark
ere aitzinean duela erreka bat burdin hariz moldatua eta mitrallusez zaindua. Haien gibelean dira kanoi ttipi ontsa gorde batzuk, eta gibelago, kanoi handien lerroak.
|
|
|
" Hilabete bat izanen da, ez duzu zertaz arrangura; eskola sartzerako finituko da gerla, eta etxerat itzuliko naiz berriz". Baldin eta arte horretan giristinoek ez badituzte eskola laikoak funditzen, pentsatu du errejentak, emazteari fitsik erran gabe halere, ez dezan
|
hark
ere pentsa senarra zoratzen hasia duela.
|
|
|
Hamalau urteko mutiko batek izeba hil omen du Baigorrin, belaskotarrenean, etxeko sukaldean, jolasean ari zela, eskopetarekin tiro eginik. Belaskotarrekin etsaitua den sendi bateko aitak erran omen du, etxeko sukaldean
|
hark
ere," Lastima aitari ez jo izana". Hori aditurik, amatxi hasi da zeinuaren egiten," Aitaren, semearen eta...", baina oroituz eta belaskotarrez mintzo direla, tanpez isildu da, zeinua bururatu gabe, eta eskuak ezarri ditu, bata bertzearen gainean, magalean.
|
|
|
" Menturaz neure burua ere sal niezaieke, kanguru boxeolari horren kontra egiteko matx bat!". Santos hemen balitz, irri eginen luke
|
hark
ere, hain segur.
|
|
2015
|
|
|
Odile Moresek ere antzeko zerbait pentsatu zuen, ez soilik Aretxabaletak esandakoaz, are gehiago Josebaren iradokizunaz. Kattalini liburu baten izenburua ekarri zion gogora bere ikasle ohiaren iradokizunak eta poztu egin zen agian
|
hark
ere hori izango zuelako buruan. Seme alaben hariari tira egin izan baliote, beharbada aurki zezaketen denak batzen zituen beste zerbait, Aretxabaletak ni ez naiz seme aspalditik esaldiari eman nahi izan zion adieran aurki zezaketen.
|
|
|
Galdutako gauzak berreskuratu ezinaren ziurtasunak eragindako aje mikatzarekin. Insomnioa bazkatzeko balio izango zuen txango
|
hark
ere, adin batetik aurrera gertatzen diren beste kontu deseroso askok bezala.
|
|
2016
|
|
|
Kuriosoa da. Markaris egiazkoa ezkertiarra da baina
|
hark
ere ez du Syrizatik ezer espero. Horrek ez du ezer frogatzen, ordea, ezkertiarra izateko modu gehiago baitago Grezian.
|
|
|
Beharbada zeru urdinean ilargi bete gorritua ageri zelako ilunabar hartan; beharbada Karmenek maistra lanera berriz itzultzea eskatu eta emazteari betiko ezezkoa eman ziotelako; beharbada arrain garraioaren negozio txiki
|
hark
ere porrot egin zuelako, eta porrotaren ondorioz Josu eta Jon semeekin haserrealdia izan zuelako, eta bi biek Venezuelara joatea erabaki zutelako; edo beharbada Karmele alaba alargun geratu zelako eta hau ere neben bideari jarraiki Caracas aldera abiatu zelako Marqués de Comillas ontzi madarikatu hartan; beharbada Txomin suhia egoera tamalgarri batean hil zitzaiolako eta haren heriotzaren urte b...
|
|
2017
|
|
|
Josebak ez du inondik ezagutzen emakume hori, baina berehala jakin du
|
hark
ere badakiela lokatzetan sartu dela, izan ere, orain Joseba nor den seinalatzea tokatzen zaio, eta jakinaren gainean egongo bada ere, kostatu egingo zaio zure... senarra?, nobioa?, bikotea, ahoskatzea hetero askori bezala, moderno plantak eginagatik labur gelditzen baitzaie bi gizon edo bi emakumeren artekoa irudikatzeko gaitasuna, batez ere ordenaren zaindari baldin badira, eta EAJkoak, izan, badira.
|
|
|
Txato atezuan agertu zaio. Gaztetako Txato izan balitz jada erasoan litzateke, hozkaka, marikitismoaren erreginatxo, baina
|
hark
ere atzera egin du Begori ar alfaren tokia utziz.
|
|
|
Zakurra oinetan etzan zitzaion, mingaina ahotik kanpo utzita. Ramonen aldamenean
|
hark
ere hil hurren zirudien.
|
|
|
Duina bezain basatia zen, eta Ixabelek bazekien halakoa behar zela izan bere aldamenean irauteko, beraz
|
hark
ere ez zion galderarik egin ez medikuari ezta Ramoni ere.
|
|
|
Arratsaldeko saioan trajez jantzitako bibote luzeko tartariar baten interpretaria izatea egokitu zitzaidan. Saio
|
hark
ere kitzikatzen ninduen, ez bainintzen hain itxura bitxia zuen inoren parte inoiz izan, baina tartean heldu zitzaizkidan amaren mezuek ez ninduten nire baitara behar bezala biltzen utzi: “Eedttorriko zxzree5eter?! ”, “Eettorrriko xar5etten?? ” eta jarraian bi audio mezu, lehena eztul batena eta bigarrena internet ez zebilela eta gauean haien etxetik pasa gintezkeen galdezka.
|
|
|
Nik apenas ezagutzen ditudan. Eta
|
hark
ere ezetz esango nuke. Herrian bertan bizi den lehengusuren bat ikusi izan dugu tarteka, baina “denak ondo, zuek ere bai” baino konbertsazio luzeagorik ez diet entzun.
|
|
2018
|
|
|
Lata bat zabaldu, eta plastiko gorriko plater batean jarri dio katu jana. Pixkanaka jan du,
|
hark
ere ez du presarik.
|
|
|
Frankismoak bere benetako aurpegia azaldu zuen berriz ere, aurreko hamarkadan pixka bat disimulatua zuena. Marisolen pelikuletan agertzen zen aitona jator eta maitagarriari analgesiko eta opiazeoen efektua amaitu zitzaion, eta Massielen La, la, la
|
hark
ere ez zuen jada inor alaitzen. Katalunia Askatzeko Frontea eta Kataluniako Herri Armada sortu ziren, Burgosko prozesua etorri zen, Carrero Blancok seroren komentu batean amaitu zuen.
|
|
|
Irribarre magiko bat zuen. Gero Ana hurbildu zen,
|
hark
ere zabuan jolastu nahi zuela erreguka aitari. Baina Sarak ezetz esaten zuen, mihia aterata isekaz, bera zegoela han, eta gainera, zaharragoa zela.
|
|
|
Konbibentzia petoa, emakumezkoak gutxi eta, etortzen direnean, deseroso hain giro maskulinoaren erdian. Inork izatekotan, Ainara Irazokik izan zuen haiekin pazientzia, eta
|
hark
ere, aspaldi alde egin zien nazkaturik Rotterdamera.
|
|
2020
|
|
|
Beste trapezistak egin du jauzi orain plataformatik, bigarren Danielak, eta aurrekoak bezala, abiadura hartzeko hasierako kulunken ondoren, hura ere jira eta buelta hasi da barraren inguruan eta buruz behera bukatu du
|
hark
ere, barra ertzetan orkatilak sokekin ondo bilduta eta finkatuta; halako batean, ordea, berriz beste itzuli batzuk eman eta ahuspez geratu da, sabela barraren gainean duela gorputza luze luze eginda, eta horrela kulunkatu da, postura arriskutsu horretan trapezioaren zealdoarekin arku zabala eginez. Gorputza irristatzen hasi da Daniela, burua gero eta aurrerago eta beherago, eta, eroriko zela zirudienean, berriz ere buruz behera geratu da barratik zintzilik, oraingoan orkatilak soketan katigatu gabe, oinbularrak barraren gainean dituela.
|
|
|
Bestea hasi da orain jira eta buelta, aurrena itzuli bat, gero beste bat, eta azkenean jauzi egin, airean bi itzuli egin, eta bueltan eskuak zabalduta zetorkion bikiari heldu dio, biek berriz ere gorputz bikoiztua osatuz trapezio bakarretik. Hurrengo kulunkan atzera bere trapeziora itzuli da, eta orduan beste Daniela hasi da barraren inguruan jiraka,
|
hark
ere airean jauzi bikoitza egin eta bestearen eskuei heldu dien arte.
|
|
|
Disidenteak arrazoi politikoak izango zituen, baina beste zerbait ere egongo zela pentsatu nahi izan nuen, elkarrekin genuen antz hark benetako motiboetan ere bat eginarazi behar baligu bezala. Zerbait handia behar zuen
|
hark
ere bizitzako liburuan orri batzuk erauzteko eta bere zuritasunean inkognita hutsa den orri berrian idazten hasteko. Ez nuen inoiz jakingo, bisitan izan nuen egun hartan ere galdetu ez niolako.
|
|
|
Aurreko jabeen semea zela esan zidan, Jon izena zuela, eta kontatu zidan ama hil eta pare bat hilabetera anaiak etxea saltzeko proposamena egin ziola. Anaiak ez zuen nonbait interes handirik etxe harekin segitzeko; gainera,
|
hark
ere bere proiektuak zituen, eta dirua behar zuen. Berak ez zuen salmenta konturik entzun ere egin nahi, baina zer egin behar zuen?
|
|
|
Dirua eskatzen die euren txapak aguantatzeagatik, eta ordaintzen ez badiote, sekulako bronkak muntatzen ditu. Aitaren odol beroa izan
|
hark
ere! Saiatzen naiz esplikatzen nirea lan ondratua dela, nik ez diodala inori xantaiarik egiten baina Tejero Tejero atera zait.
|
|
|
Bigarren kokotekoa irabazi zuen galdera harekin, oraingoan arreba zaharraren eskutik. Barkatzeko esan zion
|
hark
ere, eta gehitu, berari oso ondo iruditzen zitzaiola bisita “petite amie”ri egitera bazihoan. Gogoratu behar izan zuen “petite amie” horren esanahia “neska laguna” zela, eta barrea atera zitzaion.
|
|
2021
|
|
|
JUAN: Bai, semea ito zuen
|
hark
ere.
|
|
|
|
hark
ere ezin du jada
|
|
2022
|
|
|
egoki eta zorrotz
|
hark
ere
|
|
|
Oro har, planteamendu horren arrazoi nagusia izaten zen emakumeak etorkizunean erretiroa kobratu ahal izatea. Kasu horretan, familia erabakia zen emakumearen kotizazioa ordaintzea biharko egunean
|
hark
ere diru sarrera bat izan zezan.
|
|
2023
|
|
|
“Zuk egiten duzun hizkuntza hori, jende euskalduna, euskara hori zurekin batera galtzen ari da: ez du ardura, zure antzera,
|
hark
ere galdu beharra duelako; beraz, hil ezazu bera lehenbailehen eta ehortz ezazu ohorez; mintza zaitez espainieraz! ”.
|
|
|
Logika pribatizatzaile horren arabera eraikitako ezer nekez izango da berde, gizatiar edo bizigarri, ordea, eta orain arteko logikan sakontzea beste egitekorik ez du izango. Nolanahi ere, azpiegitura horiek arima gazteago bat izan dezaten edo, lehenago San Frantzisko auzoaren ingurumarian kokatu dugun Hirian jaialdiaren 2019ko edizioa Deustun antolatu zen, inguru
|
hark
ere espiritu urbano eta errebeldea izan dezan, beharbada. 2022an, berriz, Santutxu langile auzoak jaso zuen Hirianen bisita.
|
|
|
Carvalho, hala ere, ez ikusiarena egiteko prest zegoen, arrazoi bakar batengatik, arrazoi indartsu batengatik:
|
hark
ere kokotxak maite zituen.
|
|
|
Guadalupe Agirrek ere ez zuen aurkakorik esan. Begitarteak ez zuen emozio eutsi bat baino erakusten;
|
hark
ere begi bat begi urdin bat estalirik zeukan: adats grisaren xerlo batek estalia.
|
|
|
Nik ez nituen ezagutzen haren lagun berriak eta ez nekien zer girotan eta zer jenderekin mugitzen zen. Begoñak eduki zuen kontaktu apur bat gehiago, eta zerbait kontatzen zidan, tarteka, nahiz eta
|
hark
ere ez zuen gehiegi ikusten. Egun batean Arratek telefonoz deitu eta zita bat jarri zidan, Donostian.
|
|
|
Lupe une hartan ateratzen ari zen Begoñaren gelatik. Carvalhok argi ikusi zuen
|
hark
ere negar egin zuela, baina lasaitasunaren maskara zeukala jantzita berriz ere. Negar egin izanak areagotu zion, ordea, lasai zegoenean ere zeukan etsipen puntu nordiko, espresionista, Munchen erako hura.
|