|
2000
|
|
|
Dingletik joateko intentzioarekin, egiteari ekin nion goizean goiz. Hala ere, hain goiz joatea alferrik izan zen,
|
handik
ez baitzen ia autorik pasatzen. Ordu eta erdi eman nuen bertan, geldi, zain, furgoneta urdin bat geratu zen arte, leiho ilunak zituena.
|
|
|
Eta behingoz bakarrik, Ba  ttery Park inguruan zerbait jan, eta belarretan etzan naiz. Gero,
|
handik
ez oso urrun ikusten zen Askatasunaren Estatuak erakarri nau, neure egoeran, besterik ez bada ere, sinbolikoki laguntzen zidalako; baina hara joateko gogoa uxatu dit itsasontzietarako zegoen ilara luzeak. Horren ordez, gidaliburuari kasu egin, eta Staten Island erako ferrya hartu dut, ez dakit zein izeneko filmean Melanie Griffith ek egiten zuen bezala.
|
|
|
Halako batean gizonak, berokia zabalduz, gerri gibeletik eskuturreko batzuk atera zituen. Istant hartan aditu zituen Xanek,
|
handik
ez urrun, tiro bi, garrasi batzuk. Lepoa okertuz, kale muturrean gazte batzuk agertu zirela ikusi zuen.
|
|
2002
|
|
|
Serrailla zulorik ez eukan eta ezin barrura begiratu. Zirudianez, barruan barrukoak,
|
handik
ez eban inork, giltza eskuetan ebala, urteten.
|
|
|
Dionik espartzuzko otarreak eta saskiak egiten zituen –Sarak berak bezala–, baita espartinak ere, eta Soniak abilezia izugarria zuen orratzaz eta hariaz mota guztietako oihalak egiteko –mahai gainekoak eta ohe estalkiak nagusiki–, batean puntu mota bat erabiliz bestean bestea. Eta, nola diru sarrera haiekin eskas samar ibiltzen baitziren, ezkaia eta beste usain belar batzuk biltzen zituzten, aroa zenean,
|
handik
ez oso urrun baitzegoen destilategi bat, han Laujarren, non ezkai esentzia destilatzen baitzuten; edo beste zernahi egitera prestatzen ziren Dioni eta Sonia –mahatsa, almendrak edo olibak jasotzera–, biak moldatzen baitziren edozertara. Bi bikoteak harremanetan jarri zirenetik, bestalde, bildu egiten ziren aldian behin, batzuetan Sergio eta Sararen etxean, besteetan Dioni eta Soniarenean.
|
|
|
Aldi  berean, nire alboetatik pasatzen zen jendeari begiratzen nion, baina ez nuen neure begirada jasoko zuenik antzematen. Izan ere egun hartan
|
handik
ez zebilen eskola umerik, baizik gizonezko mordo bat, batzuk binaka edo hirunaka, bestetzuk bakarka ibilian zihoazenak. Haien pausoa bizkorra zen, eta espaloietatik ez ezik erdigunetik ere saiatzen ziren, autoen arteko distantziak aprobetxatuz.
|
|
2004
|
|
|
Ingelesek azkar lan egiten zuten, antza. lantegi ezkuturen bat izanen zuten
|
handik
ez oso urrun, Miarritzen edo Bordelen. Agirietako batean esbastika eta arranoaren ikurrak nire aurpegiaren erdia hartzen zuen.
|
|
|
Gero zaldiak kargatu zituzten, eta
|
handik
ez askora, Genovevaren salan afaldu eta mendira itzuli ziren berriro. Eta ez zen falta izan, bigarren bankete hartan ere, nire Setatsuaren kexua:
|
|
|
Istant hartan, danba! aditu zen,
|
handik
ez urruti.
|
|
2006
|
|
|
Ahoa ireki nuen, esker hitzen bat erran beharrez, baina
|
handik
ez zen soinurik jalgi. Uzkurtua nintzen.
|
|
|
– zian! Antzezlana egingo genuela xuxurlatu nioan belarrira, indar gabeko kolpe handi batzuk emango nizkiola, eta berak hirugarren roundean lurrera botako zuela bere burua... eta, jakina,
|
handik
ez altxatzeko. KO antzeztua, eta kito.
|
|
2007
|
|
|
Kultura korearra ere Ural Altaietatik abiatu zen, eta Txina gainetik pasatuz, zubi eginez, beste puntaraino joan zen. Pentsatzen jartzen naiz euskaldunak
|
handik
ez ote ginen etorri izango beste punta batera. Tira, ez dakit, baina bideak bilatzen ditut, hizkuntzak berak erakusten dizkidan bideak.
|
|
|
ezkerretara Baztan eta Aldudeko mugatik iparrerantz Elizondora joan daiteke. Jakin,
|
handik
ez urrun iparreko norantzan Hargintzuko Harria (1.110 m) iragan eta Lohilurzeko Lepoan (1.120m) zutarria ikusgai dagoela. Gure aldetik, eskuinera eginen dugu Kintoko oihan gizenetik Enekorriko kaskoan (1.185 m) barna iraganez, Urkiagara ateratzeko xedez.
|
|
|
Ezinbestean, antzezlan bat iragartzen duen errotuluaren aurretik pasa eta esaten duzu: ' Hobe litzateke beste leku batean jartzea,
|
handik
ez da-eta ondo ikusten'. Lan hau xehetasun txikiz beteta dago.
|
|
2008
|
|
|
Hori argi gelditu zen 1970 urtean, berriz ere Science en argitaratutako beste ikerketa batean. Zuhaixkak kaiolatan sartu zituzten, haien gerizpean babesa bilatzen zuten untxi, sagu eta abarrak
|
handik
ez ateratzeko. Eta, hori egindakoan, ikusi zuten kaiolen inguruko soilguneetan belarra jaiotzen hasi zela, inolako arazorik gabe.
|
|
|
zer zebilen, izan ere, Beñardo, fabrika eraiki berriaren espazio hertsi hartan itota, preso, zeru zabala, begien bistan zituèn gain eta tontorretatik uki zezakeena?
|
handik
ez oso urruti geratzen zitzaionean. Ez al zen, gainera, bere betiko ametsa artalde bat erostea eta harekin mendiz mendi ibiltzea eta zeruz zeru?
|
|
|
bata, hango pertsona izen gehienak ez zirela zeltibero ak edo zelta leinukoak, nahiz eta epigrafeak teorian Zeltiberian edo gutienez lurralde indoeuroparrean agertuak izan, eta bigarren, ezin zitezkeela nahitanahiez iberikotzat jo: antzinatean
|
handik
ez urruti topatzen genuen hizkuntzaren bitartez, euskara zaha rraren bitartez alegia, azal zitezkeela.
|
|
|
Aljer osoa presondegi bat zen europar kristau bahituarentzat,
|
handik
ez baitzeukan inora joaterik; haren barruan, Bizargorriren gaztelua espetxe gotortu bat zen, mila sarrailaz eta beste hainbat giltzarrapoz hornitua, bertako zaindarien begipean, ihesa pentsaezin bihurtzeraino; gazteluaren barruan, baina, kartzelaren barneko kartzela bat zegoen, luxu eta edergailu guztiez jantzia, urrezko kaiola benetakoa: Bizargorriren Harena, hain zuzen ere.
|
|
|
Eta ametsetik errealitatera itzarri, eta orduan ohartu zen, ausaz, bere egoeraz: zer zebilen, izan ere, Beñardo, fabrika eraiki berriaren espazio hertsi hartan itota, preso, zeru zabala –begien bistan zituèn gain eta tontorretatik uki zezakeena–
|
handik
ez oso urruti geratzen zitzaionean. Ez al zen, gainera, bere betiko ametsa artalde bat erostea eta harekin mendiz mendi ibiltzea eta zeruz zeru?
|
|
|
Ezkaratzeko atarrian zepo bat plantatua zuen Martiren seme Martiko gazteak, eta denen jakinean Gorrailek, bazekien hori arras ongi. Bera
|
handik
ez bazen hurbiltzen, ez zitzaion gaizki haatik gatua, bere ahaidea, harat igortzea.
|
|
2009
|
|
|
–Ongi da, besoan ez dizut minik egingo, baina esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta,
|
handik
ez bada, hemendik. Teofilo Mariak, ahotsa eztituz.
|
|
|
Hantxe zuen berak, baina, aurrez aurre, beste horma bat, Teofilo Mariak ezarria!; Adak ongi oroitzen baitzuen nebak esan ziona: . Ongi da, besoan ez dizut minik egingo, baina esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta,
|
handik
ez bada, hemendik?; Teofilo Mariak, beraz, kontu hura ikertzeko asmoa zuen, bere hitza eta bere harrotasuna jokoan jarri baitzituen, ez alferrik jarri ere, orbetarren eta don Anizetoren aurrean; arrasto erraza zuen, gainera, Reginak argi adierazi baitzuen errudunak korukoa behar zuela, konklusio hartara iristea ere erraza zuen, egia esan, Adaren adiskidetasun eremua, Maria Bibianak eta hurbileko ... zer gertatuko zen, adibidez, baldin eta saioetako baten erdian Teofilo Maria azalduko balitz eta koruko emakumeei galdetuko balie:
|
|
|
...honek txupete bat zuen ahoan, horrek erregaliza, hark almendra garrapinatuak, eta Domingok petardoak poltsikoan?, halako eran, non beren artean ere piztu baitzen eztabaida, ba ote zegoen ez ote zegoen trukurik; harik eta Domingok bere bihurrikeria haietako bat egin zuen arte, magoak kapelupetik usoa atera ez beste lehertarazi ez zuen, bada, petardo bat barrakaren kontra, usoa ihesi abiatzen zela,
|
handik
ez oso urruti zegoèn farol baten gainean pausatzeko! Magoa berehala hasi zen maldizioka:
|
|
|
–armadan ezagutu zuèn sarjentuaren irudia piztu ote zitzaion Domingori une hartan irudimenean, flash batean bezala??, eta bere helburua lortu zuen; are gehiago: ...aho uhalaren tirakada bortitz batez, zaldia berriro menderatzea erdietsi zuen arte; emakumea ihesi zihoan ordurako, lehenago edo geroago, eszenatokian agertzeko beti prest dagoen aktorea ohi da bizi sena?, eta Domingok ere ihesari eman zion, baina, burua jiratu eta ohartu zenean ezen polizia, zaldiari atseden emateko edo, atzeraka zihoala bere kideengana, bera ere atzera itzuli, kartera jaso, eta
|
handik
ez oso urruti zegoèn manifestari multzo batengana hurbildu zen; gero, tiro hots batzuk entzun, eta berandu gabe jakin zuen Domingok manifestaziora etorritako guztiak ez zirela etxera itzuliko, haietako batzuk zerraldo erori baitziren, bat, bi, hiru, lau, bost eta sei; Eisensteinen Potemkin korazatua filmean ez bezala, herritarrak ez zihoazen jauregiko harmailadian gora, non tsarraren poliziak, e... esateko modu bat da, borra duena edo zaldia duena beti baitago maila bat eta mila maila gorago, pistola edo fusila duena zer esanik ez?
|
|
|
Behin behineko espetxealdia ezarri zion Garzonek. Hasieran nioen laster aterako nindutela,
|
handik
ez baitzuten nire aurka ezer; baina denborak aurrera egin ahala, badakizu handik soilik aterako zarela eurek nahi dutenean. Ez duzu ezer egin, baina hutsaren truke bi urte eta zortzi hilabete egin dituzu espetxean.
|
|
|
–Ongi da, besoan ez dizut minik egingo, baina esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta,
|
handik
ez bada, hemendik –Teofilo Mariak, ahotsa eztituz.
|
|
|
Hantxe zuen berak, baina, aurrez aurre, beste horma bat, Teofilo Mariak ezarria!; Adak ongi oroitzen baitzuen nebak esan ziona: " Ongi da, besoan ez dizut minik egingo, baina esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta,
|
handik
ez bada, hemendik"; Teofilo Mariak, beraz, kontu hura ikertzeko asmoa zuen, bere hitza eta bere harrotasuna jokoan jarri baitzituen, ez alferrik jarri ere, orbetarren eta don Anizetoren aurrean; arrasto erraza zuen, gainera, Reginak argi adierazi baitzuen errudunak korukoa behar zuela –konklusio hartara iristea ere erraza zuen, egia esan, Adaren adiskidetasun eremua, Maria Bibianak eta ... zer gertatuko zen, adibidez, baldin eta saioetako baten erdian Teofilo Maria azalduko balitz eta koruko emakumeei galdetuko balie:
|
|
|
" Putakumea!" –armadan ezagutu zuèn sarjentuaren irudia piztu ote zitzaion Domingori une hartan irudimenean, flash batean bezala? –, eta bere helburua lortu zuen; are gehiago: ...ren tirakada bortitz batez, zaldia berriro menderatzea erdietsi zuen arte; emakumea ihesi zihoan ordurako –lehenago edo geroago, eszenatokian agertzeko beti prest dagoen aktorea ohi da bizi sena–, eta Domingok ere ihesari eman zion, baina, burua jiratu eta ohartu zenean ezen polizia, zaldiari atseden emateko edo, atzeraka zihoala bere kideengana, bera ere atzera itzuli, kartera jaso, eta
|
handik
ez oso urruti zegoèn manifestari multzo batengana hurbildu zen; gero, tiro hots batzuk entzun, eta berandu gabe jakin zuen Domingok manifestaziora etorritako guztiak ez zirela etxera itzuliko, haietako batzuk zerraldo erori baitziren, bat, bi, hiru, lau, bost eta sei; Eisensteinen Potemkin korazatua filmean ez bezala, herritarrak ez zihoazen jauregiko harmailadian gora –non tsarraren polizi... esateko modu bat da, borra duena edo zaldia duena beti baitago maila bat eta mila maila gorago, pistola edo fusila duena zer esanik ez... bat, bi, hiru, lau, bost eta sei; haietako bat Alberto zela jakin zuenean, ezpainetara hitz bakarra etorri zitzaion –putakumeak, putakumeak eta putakumeak! –, eta begietara malko asko eta asko, mina eta sumina bihotzean nagusi.
|
|
|
...k txupete bat zuen ahoan, horrek erregaliza, hark almendra garrapinatuak, eta Domingok petardoak poltsikoan–, halako eran, non beren artean ere piztu baitzen eztabaida, ba ote zegoen ez ote zegoen trukurik; harik eta Domingok bere bihurrikeria haietako bat egin zuen arte, magoak kapelupetik usoa atera ez beste lehertarazi ez zuen, bada, petardo bat barrakaren kontra, usoa ihesi abiatzen zela,
|
handik
ez oso urruti zegoèn farol baten gainean pausatzeko! Magoa berehala hasi zen maldizioka:
|
|
|
Eta horretantxe geundela, ume bat irudikatu nuen parkean, amarekin bankuan jarrita. Umeak beste ume batzuk ikusi ditu jolasean,
|
handik
ez hain urrun. Haiengana joan nahi du, olgetara, baina zalantza du.
|
|
|
Frantsesak ordurako bazekien non bizi nintzen. Arrazoi gehiago
|
handik
ez agertzeko. Ez nuen ulertzen zertara etorri zen.
|
|
2010
|
|
|
Orain artekoan argi geratu da zenbat gustatzen zitzaizkidan, umetan eta, fosilak; bada, nire lagun poetak ere maite du arkeologia; gainera, gauza horietarako begi zolia da? hark tokiren bat seinalatzen duen bakoitzean, oso litekeena baita aztarnategiren bat edo topatzea
|
handik
ez oso urruti; batzuetan, gehienetan, bakarrik joaten da hura (haren pausoa jarraitzea ez da gero lan erraza, ikusi nahi bainituzke antzinako jentilak ere haren atzetik?!), baina ni ere eraman izan nau noiz edo noiz bere ibilaldi haietakoren batera, bere pauso axkarra nire ibilera erritmora egokituta; egun bat gogoratzen dut bereziki; komentutik pare bat kilometrora dagoen harkaizgune batera iritsi, han gelditu, inguruari begira geratu, hatz erakuslea luzatu, eta lagun poetak esan zuen:
|
|
|
Espainiako Gobernuak. Izan ere,
|
handik
ez askora, urriaren 9an, Iñaki de Juanak gose greba utzi zuen, hilaren bukaeran egingo zioten epaiketan ez zutela zigortuko agindu ziotelako, modu sekretuan noski: baina handik hilabetera berriro ekin zion baraualdiari, Auzitegi Nazionalak 12 urte eta erdiko espetxe zigorra jarri ziola jakin zuenean.
|
|
|
Irten eta ezkutaleku batera doa, handik begiratu sarrerari. Ez,
|
handik
ez, atzeko alderantz doa.
|
|
|
Orain artekoan argi geratu da zenbat gustatzen zitzaizkidan, umetan eta, fosilak; bada, nire lagun poetak ere maite du arkeologia; gainera, gauza horietarako begi zolia da... hark tokiren bat seinalatzen duen bakoitzean, oso litekeena baita aztarnategiren bat edo topatzea
|
handik
ez oso urruti; batzuetan —gehienetan— bakarrik joaten da hura (haren pausoa jarraitzea ez da gero lan erraza, ikusi nahi bainituzke antzinako jentilak ere haren atzetik...!), baina ni ere eraman izan nau noiz edo noiz bere ibilaldi haietakoren batera, bere pauso axkarra nire ibilera erritmora egokituta; egun bat gogoratzen dut bereziki; komentutik pare bat kilometrora dagoen harkaizgune... " Hantxe!"; joan ginen, bada, berak esan zuèn tokira —toki aski gorde bat zen, harkaitz eta pago batzuen artean—, eta bizpahiru zeramika puska ikusi genituen hantxe, lur biluziaren gainean, auskalo noizkoak; eta lagun poeta bat batean ahuspez jarri, lurra besarkatu eta Lizardiren poema errezitatu zuen:
|
|
|
Kontua da, Madrilera heltzean, eta Ministerioan sartu baino lehen, Juan Miguel Bilbao Ogasun sailburuordeari esan niola: " Etxeko lan guztiak eginda sartu behar dugu hor barrura, baita fisiologikoak ere, eta torlojuz lotu mahaiari, akordioa lortu arte
|
handik
ez altxatzeko. Baita gau osoa eman behar badugu ere!
|
|
|
Aljer osoa presondegi bat zen europar kristau bahituarentzat,
|
handik
ez baitzeukan inora joaterik; haren barruan, Bizargorriren gaztelua espetxe gotortu bat zen, mila sarrailaz eta beste hainbat giltzarrapoz hornitua, bertako zaindarien begipean, ihesa pentsaezin bihurtzeraino; gazteluaren barruan, baina, kartzelaren barneko kartzela bat zegoen, luxu eta edergailu guztiez jantzia, urrezko kaiola benetakoa: Bizargorriren Harena, hain zuzen ere.
|
|
|
Ongi tiratua: forma zuriak lurrera egin du,
|
handik
ez da koxkorrik higitzen.
|
|
2011
|
|
|
Bat batean lurrera jausi eta ezin izan zan gehiago jagi. Mendiko bizikletan igaro zan bati esker,
|
handik
ez dakit zenbat denporara heldu ziran ertzainak eta gerotxuago anbulantzia. Bitartean, denporea gelditu egin zala emoten eustan, ezer egiteko gauza ez nintzala.
|
|
|
Egun batean ekaitz izugarri bat izan zen inguruan, eta ibaia inoiz ez bezala hazi zen, obran lanean zihardutèn bi kamioi zeramatzala: badirudi
|
handik
ez oso urrun zegoela don Faustino, zeinari, hondamenaren erdian, zeharo aldatu baitzitzaion aurpegia; eta badirudi, halaber, bere izaeraz alde ilun superstiziosoa gailendu eta amesgaiztoz amesgaizto ibili zela handik aitzina, eta noiznahi galtzen zuela loa, erranez, oihuka, ur suge handi batek irentsi nahi zuela?
|
|
|
gehi Sanchoren purua, jakina. Lagun zaharrak, beraz, mahaitik altxatu eta kanpora egiteko moduan daudeke, baina
|
handik
ez da inor mugitzen, hain daude Leon erraten ari denari adi, gorputz arimak haren hitzetara irauliak:
|
|
|
Burgostik bertotik etorri zitzaion agindua kapitainari hogeita hamazortziko ekainean, bidaia hori antolatzeko. Argi zioten
|
handik
ezen Augusto Beitia Lamikiz armadorea bidali behar zuela Bordeleko espedizio hartan, eta haren ardurapekoak izango zirela negoziazioak oro Frantzian.
|
|
|
Inguruko jatetxe eta tabernek plater konbinatu eta menu merkeak besterik ez zuten ematen. Sagardotegi bat ere bazegoen
|
handik
ez oso urrun, baina Lucíak garbi utzi zuen ez zela oso gose. Eta Mikelek ezin zuen neska pinpirin hura irudikatu upelera joan etorrian.
|
|
|
Eta
|
handik
ez dago irteterik.
|
|
|
NAROA pasatzen da
|
handik
ez oso urruti footing egiten. LEO ikusten du eta LEOk ere ikusten du bera.
|
|
|
Simbak aurkitzen ditu Timor eta Pumba eta handik aurrera bere lagunak izango dira, eta garrantzitsuak izango dira berarentzat. Eta badago beste momentu bat, non ezagutzen ez duten leku batera doazen, elefanteen hilerrira, hienak bizi diren lekura, eta
|
handik
ez direla ibili behar ikasten dute.
|
|
|
Ate nagusia itxita zegoen:
|
handik
ez zegoen sartzerik; etxea inguratzen hasi ziren sarbideren bat aurkitze aldera, eta etsitzen hasita zeudenean, etxearen bestaldeko horma batera heldu ziren; pareta hura huntz adarrak estaltzen zuen lurretik teilaturaino: handik igoz gero, lehen pisuko balkoiraino ailega zitezkeen.
|
|
|
Nora hoa?, botatzen dit Neskak kemen handiz, ia zakar. Ez da galdera bat,
|
handik
ez mugitzeko agindua baizik. Ordurako, barregarri nago ni, oin bat autotik kanpoan dudala, baina artean eserita.
|
|
|
Hasieran Segre ibaiko frentera bidali gintuzten, Pirinioetatik Ebrori iristen zaion ibaiadarrera, Francoren soldaduak hara erakartzeko asmotan. Lehenengo erasoan Segre ibaia zeharkatu eta hainbat kilometro egin genituen aurrera, eta lortu genuen Lleidatik Balaguerrerako errepidea moztea, baina gaizki atera zen,
|
handik
ez oso urruti gure bi batailoi tiroka hasi baitziren ezkerreko ibai ertzetik, Segre ibaia zeharkatu gabe, eta etsaia jakinaren gainean jarri zuten. Ibaia pasa genuen tropek poliki
|
|
|
Baina guardiek laster jarri ninduten berriro belauniko Manzanasek garrasika edozein lekutan ostikoak jotzen zizkidan bitartean. Dena kontatzen ez banion
|
handik
ez nintzela bizirik aterako esaten zidan. Tarteka erori egiten nintzen eta zapaldu egiten ninduen hartxintxarrak nire azala urratzeko.
|
|
|
Soldaduak su baten inguruan zeuden, baina bigarren kanpamendutik pasatzean oihu egin ziguten gelditzeko. Eskuinaldera egin genuen salto, otez betea eta ilun zegoen leku batera, eta
|
handik
ez ziguten jarraitu. Gero bidera atera ginen eta pinuditik errepidera jaitsi ginen.
|
|
|
Settimorena Vatikano hirian desagertu zen. Nirea, berriz, kupularaino igo zen eta
|
handik
ez dakit... edo erori egin zen edo bere buruaz beste egin zuen. A!, oihu lehor bat egin zuen neskak.
|
|
|
Zeberioren amak apenas egin zion kasurik. Haren alabak, Keparen arrebak, zuen heredatua begiradaren gogortasuna, mesfidantza, agenda bat eramateko eta
|
handik
ez desbideratzeko borondatea.
|
|
|
Gobernuaren delegatu izendatu zuten
|
handik
ez luzera. Baina urte asko joan ziren horretaz eta bere karrera politikoak ez zuen espero zitekeen abiadarik hartu.
|
|
|
Eta Idoiak, letra haien aztarrenik ez zen arren aspaldian Diegoren bizkarrean, ikusi egiten zuen, ikusi egiten zuen chibato hura, eta salataria ere ikusten zuen. Bere burua hain modu errazean Diegoren besoetan erortzen utzi izanaz damutzen hasi zen orduan pixka bat, nahiz eta bazekien ez zeukala horretarako eskubiderik, ez zela Diego errudun, bazuela nahikoa lan eta tormentu, urte haietan guztietan bere insomnioarekin larrutik ordaindua zuela ordaindu beharrekoa, bera torturatu zutenak libre ibiliko zirenean kaleetan barrena,
|
handik
ez oso urruti agian, galoirik galdu gabe eta dominaren bat irabazita akaso aberriari egindako zerbitzu eskergaitzak medio.
|
|
2012
|
|
|
Emakume ile kizkurrak manatu zizun tokian eseri zinen. Zorroa eta plumiferoa soinean izateagatik
|
handik
ez zinela lehenago aterako konturatuta, erantzi egin zenituen. Ez zenion begia kentzen mahai gainean zegoen koadernoari.
|
|
|
Erregutu egin nahi nion, erregutu ni
|
handik
ez botatzeko. Eta behingoz, nahi nuena egin nuen.
|
|
|
Etxekoandrea ez zen atetik irten! Bizi den ala ez, hori ez dakit, baina
|
handik
ez zutena atera, hori ondotxo dakit nik.
|
|
|
Ate baten kolpeak distraitu ninduen, eta, berriz begiratu nuenean, alde egina zen Berenize gelatik. Baina nire adimenaren gela nahasitik ordea,
|
handik
ez zuten, ai, alde egin, eta ez zuten alde egingo, hortzen mamu zuri eta beldurgarriek. Ez hortzen azaleko arrastorik, ez esmalteko itzalik, ez ertzetako akatsik, irribarre pasakor hartan ezertxo ez zen izan nire oroimenean irarrita geratu ez zenik.
|
|
|
Gainera, uhartea zatitu egin nuen haien artean, uharte osoaren jabetza niretzat gorde nuen arren; hala ere, bat etorri ziren denak zatien banaketarekin; eta gauza horiek guztiak antolatu ondoren, eta
|
handik
ez zutela alde egingo hitz emanarazi ondoren, han utzi nituen.
|
|
|
Milia erdi edo egin nuen oinez itsasbazterrean, edateko ur bila, eta, nire zorionerako, aurkitu nuen. Ura edan eta, goseari aurre egiteko, ahora tabako pixka bat sartu ondoren, zuhaitzera itzuli nintzen, eta ahaleginak egin nituen, lo hartuz gero,
|
handik
ez erortzeko moduan kokatu ahal izateko. Erasoetatik babesteko, moztuta nuen haga baten moduko makila puska bat hartuta, nire egoitzara igo nintzen, eta, oso nekatua nengoenez, berehala hartu nuen lo, eta uste dut nire egoeran gutxik egin ahal izango luketen bezain eroso egin nuela lo, eta inoiz baino gusturago hartu nuela atseden.
|
|
|
Naski, jeneralari
|
handik
ez zitzaion ohorerik bildu, baina gerla epaia jasan behar izan zuen, armada baitako haren maila eta ospea alferretara etorririk. Banderak onetsi egin zuen zigorraren latza eta zizpari konpainiako buruzagitza utzi behar izan zuen; ez zen eman espainoletara Parra, Salasola eta beste egin ziren bezala, ez eta Maximo Gomezen kontra itzultzera entseatu ere.
|
|
|
Baina sekula ez zuten imajinatuko Oriaren gogoa lausotzen zuten iraganeko oihartzunetatik bat oso berezia piztu zitzaiola: Usungo abadearen ahotsaren oroitzapen bizia, zeinak, txikia zenean, kontatu baitzion ezen,
|
handik
ez urruti, Leiren, fraide batek hirurehun urte eman zituela zeruko txori baten txorrotxio zoragarria aditzen.
|
|
|
Gutxi usteko nuen ikarotxo, gau eltxo, sanjoan gauean Herrera de la Manchako patioa betetzen zuten suzko egunkarien magiak, lehena argitzen duen Artizarraren lilurak erakarri eta kiskalita galduko nituela hegaletako lumak, banan banan, itsasora jausi eta
|
handik
ez askora ur azpian desagertzeko.
|
|
2013
|
|
|
Bidean. Zer eta Bordelen gelditzeko eta
|
handik
ez mugitzeko delako higanotaren eskuizkribua gaztelaniara oso osorik bihurtu arte. Horra Espainiak Parisen duen enbaxadorearen manua.
|
|
|
Zakugileenean eta Auzo Berriko Karrika Nagusian ez bezala, armagizonik ez zebilen bazterretan. Horrek trankildu edo kezkatu behar ote ninduen zuzen jakin gabe, deliberatu nintzen
|
handik
ez urruntzera. Harat honat zenbaiten ondoan, hurbiltzen ikusi nuen Ollakarizketa eta familia guztia.
|
|
|
Ni ziur nengoen egiara hurbiltzen ari ginela, baina, era berean, ziur nengoen
|
handik
ez genuela ezer garbirik aterako, den dena oinarrituta zegoelako babestutako lekuko baten adierazpenetan. Guk ez genekien nor zen lekuko hori, eta argi esan nion epaileari, babestutako lekuko hori El Frances baldin bazen, txarto gindoazela, hori profesional bat zelako.
|
|
|
hain zegoen arduratuta uretan lantzean behin agertzen ziren amuarrainei begira eta beste gizonarekin haietaz berbetan, ezer gutxi aurreratzen baitzuen. Halako modu geldoan herrari zihoazela, berriz ere ikusi zuten Darcy jauna ustekabean eurengana hurbiltzen,
|
handik
ez oso urrun, eta Elizabethen harridura ez zen aurrekoan baino txikiagoa izan. Bidearen alde hori bestea baino ageriagoa zenez, taldekoek harekin topo egin baino lehenago ikusi ahal izan zuten Darcy jauna.
|
|
|
Ikuspegi estrategiko batetik, armekin baino gehiago, janari faltarekin garaitzearen aldeko apustua egina zuen Hiriart Urrutik. Lubakietako gerla ez aurrera ez atzera zegoen garaian, alemanak
|
handik
ez zituztela armen bidez haizatuko esplikatu zuen. Horren lortzeko, goseak atxiki behar zituztela gehitu zuen, eta janaririk ez bazitzaien heltzen, orduan joanen zirela.
|
|
|
Ibili hiruren bat kilometro lakua inguratzen duen errepidetik, eta kartel handi batek La Ponderosa arrantxoaren paretik pasatzen ari zarela gogorarazten dizu, hantxe filmatu zirela Bonanza telesailaren atal asko. Ondoren hondartzak datoz, eta aberatsen etxeak;
|
handik
ez oso luzera, barrualderago, etxetxo pobreak, hirugarren edo laugarren eskuko auto edo furgonetak atarian; gero, Kaliforniako aldean jada, lakuko hirigunerik garrantzitsuena, South Lake Tahoe. Hiria kasinoek sortu zuten.
|
|
|
Une batez, txorien moduan airean altxatu banintz bezala, goi batetik ikusi nuen tokia: hotela, piszina, toldo urdin turkesen zerrenda, etzaulkiak eta,
|
handik
ez oso urruti, hirurehun edo laurehun metrora, ebakidura bat menditto baten oinarrian, arroila bat, eta haren barruan hosto berde berdeko zuhaitz lerdenak.
|
|
|
Ebaki zitzakeen bost enbor segidan, baina nekatuxea egoten zen amaieran, eta eseri egin behar izaten zuen. Anaia zaharrenak esana zion hala gertatuko zitzaiola berrogeita bost urte bete ondoren, eta
|
handik
ez oso luzera hazia isurtzeak berak ahuldadea emango ziola. Baina anaia zaharrenak ia hirurogei urte zituen, ez zen gauza bera.
|
|
|
Gau hartan, ordea, tiroak izan ziren
|
handik
ez urrun, Urruña eta Bera arteko mugan, Zalain auzotik goiti. Gu etxera erretiratu berriak ginen eta Alkasorotik ongi aditu genituen ta ta ta ta haiek.
|
|
2014
|
|
|
Badaezpada, ingurura begiratu nuen eraikuntzan berriro sartu baino lehen:
|
handik
ez zebilen inor, ez zen ezer entzuten. Kafetera besapean nuela artxibadore batzuk ere eraman nituen, beste batzuk lurrera bota nituen, baina zarata handirik egin gabe.
|
|
|
Zigarroa piztu nuen eta, atxiki parea eman nion arren, zigarro bustiek ez dute ke onik egiten. Museoaren sarreran babestu nintzen une batez; bertan ez zen euririk, baina
|
handik
ez zen urmaela ikusten. Parkearen bestaldean pergola ederra zegoen, lehor egon eta urmaela zaintzeko, baina hura anaiaren parke zatia zen, ez nirea.
|
|
|
Egoera, bitartean, larriagotzen ari zen Kolivan inguruetan. Borroka gero eta hurbilago zegoen, eta eztandak bortitz lehertzen ziren
|
handik
ez oso urruti.
|
|
|
Zaldi gainera igotzekotan zegoela kanpamentuko aurre postuetara itzultzeko, iskanbila sortu zen
|
handik
ez oso urruti, gatibuak zeuden aldean. Garrasiak entzun ziren eta bizpahiru tiro bota zituzten.
|
|
|
Kinka larri hark hartzen zien arreta oso osoa. Une oro zerbait gerta zitekeen, arriskuren bat, istripuren bat, eta
|
handik
ez zegoen kalterik gabe irteterik.
|
|
|
Izan ere, elurte baten ondoko egun batean, Otsoportillora doan bidetik igo eta
|
handik
ez oso urruti, Jon Zufiaurrek haur egiten ari zen andere baten irudia antzeman zuen elurrean marraztuta Bardoitzako idoiaren ondoan. Elur gehiena joanda bazegoen ere, han kare harrizko zulo batzuetan elurra eta ura gelditzen zen oraindik, irudi berezi bat osatuz.
|
|
|
Ingalaterrara pasatu zen gero, jaioterrira. Bigarren Mundu Gerra hasi zuten
|
handik
ez askora eta ahalegin handiak egin zituen Orwellek armadan izena emateko. Ia 40 urte zituen ordurako, baina berriro gerra, berriro nahi izan zuen.
|
|
|
Herriak hauxe ihardesten du: autobidea zabaltzearekin, geriza batzu ezarriak izanen direla aise arrabots gutiago hedatzeko gisan eta tokia ez dela denetarik urrun, bizitegi frango ba hurbilean eta etxegune berri handi bat sortzekoa
|
handik
ez urrun... Ikastola ez ados, delako gerizak ez direla den hoberenetik zonbait urteren buruan baizik ezarriko eta gisa guziz lekua berenaz ez dela batere egokia.
|
|
2015
|
|
|
Espetxean emandako urte eta erdian ere ez nion garrantzi berezirik eman. Gurasoei, hala ere, bai esan nien poztu nintzela espetxera eraman nindutelako, espetxeak ematen zidalako segurtasun maila bat, banekin
|
handik
ez nindutela berriz galdeketetara eramango.
|
|
|
Ingurua aztertzen aritu gara, Angus bertatik paseoan ikusiko genuelako itxaropenaz. Hala ere,
|
handik
ez da inor agertu, eta Karla eta biok ezer egin gabe zain egoteaz aspertzen hasi gara. Ateen ondoko horman txirrin bat zegoela ohartu naizenean, egoerari emozio pixka bat ematearren, birritan pentsatu gabe sakatu dut botoia.
|
|
|
Elur tontorren artetik bila hasi nintzen. Azkenean, Maisuaren makulua begiztatu nuen eta,
|
handik
ez oso urrun, haren zorroa. Makuluaz lagundurik, ero moduan ekin nion elurra kentzeari eta Maisuaren oina topatu nuen.
|
|
|
Baita Santo Domingon ere,
|
handik
ez askora. Etxebeste:
|
|
|
–Zerbait baditek orain ere, horiek ez zekitek guri doako mesederik egiten? esaten du halakoetan, ez dagoela sekula etsaiarekin fidatzerik eta eskatuko digutela ordain garestia,
|
handik
ez bada, hemendik.
|
|
|
Beste batean gertatu zen,
|
handik
ez askora, behin betiko ihesa, eta huraxe izan zen nire bizitzaren atal garrantzitsu horren amaia.
|
|
|
Eta, horrela, gogo bizia jarri zuen guztiek uler dezaten; eta zuei ere halako gogoa eman diezazuela, ene alabak, Jainkoari bihotzez otoitz egiteko egoera honetan direnen alde, guztia ilunpea baita haiengan, eta haien egintzak ere halakoxeak. Izan ere, iturri garden batetik datozen errekatxo guztiak gardenak dira, grazian dagoen arima bezala, eta hortik datorkio Jainkoaren eta gizakien begietan bere egintzak atsegingarri gertatzea, arima zuhaitz bat bezala landatua dagoen bizi iturri honetatik datozelako;
|
handik
ez baletor, ez lituzke ez hezetasunik ez fruiturik izango, hark elikatzen baitu eta egiten baitu ez dadila ihartu eta fruitua eman dezala. Era berean, bere erruz iturri honetatik aldendu eta ur beltz beltzezko eta oso kirastuan landatzen den arimatik isurtzen dena ere, zorigaitz hutsa eta zikinkeria da.
|
|
|
Jainkoa gorestekoa da haur honen izaera eta berak duen poza. Egun honetan, beharbada, haurra zegoen gela batetik irtengo zen medikua,
|
handik
ez baita ibili ohi. Ikusi zuela ohartu zenean, lasterka joan bazen ere, negarrari eman zion eskumikatua zegoela eta etxetik bidaliko zutela esanez. Biziki jostarazten gaitu, eta maite maite dute guztiek, eta arrazoiz?
|
|
|
Ni, paperak ikusi ondoren, samin handiaz nengoen, nola uzten zioten Jauna hartzen. Nik diotsot, ene ama, ez dela bidezko halako gauzak zigorrik gabe geratzea, eta hemen erabakirik zegoen berorrek dioen betiko kartzela, komeni zela
|
handik
ez irtetea.
|
|
|
15 Sakristietatik elizara ematen duten ateak holtzaz ixten dira;
|
handik
ez da sekula irteten, eskumikua baitauka, motu proprio, aren indarrez, ezta kaleko atea ixtera ere. Egitura berezia duten tokietan, emakumea barruan geratzen da eta kanpotik eta barrutik irekitzen eta ixten du; hemen halakorik ez dagoenez gero, sarraila bat egin dugu kanpotik eta barrutik ireki nahiz ixtekoa; eta zerbitzua egiten duenak ixten du, eta goizean irekitzen, eta beste giltza bat guk daukagu, zerbait gertatuko balitz, irten ahal izateko.
|
|
|
Pittin bat urrunago ikus daiteke Endoia auzoa, eta bertan zen Uztapide baserria. Toki honetatik ikusten ez bada ere, oinez hogei minutura dago Granada baserria, Basarriren jaiotetxea, eta
|
handik
ez oso urrun dago Aiako herria, Manuel Lasarte hazi eta bertsolari egindako tokia, Leitzan jaio bazen ere; hemendik berrogei bat minutura, Errezil aldera, Loidi Saletxe baserria dago, hainbeste bertsolariren kabia. Odria bailara honen barrenean dago, berriz, Landeta auzoa eta hor zen Antzibarren baserria, Imanol Lazkanoren jaiotetxea, eta hortxe Landeta taberna Lizasoren jatetxea ere, garai batean halako bertso giroaren biltoki bilakatu zena."
|
|
|
EAJkoa zen. Baina
|
handik
ez zen inor etorri. Guk ekarritakoak bertan ziren denak.
|
|
|
Agiri mamitsu hori orain ari dira herriz herri aurkezten eta merezi du arretaz irakurtzea. Izan ere, gure etorkizuneko ildo posible batzuk
|
handik
ez oso urrun ibiliko direlako, nire ustez. •
|
|
|
Polizia nazionala iritsi zenean, zenbait agentek boxeolaria inguratu eta, atxilotuta zegoela iragarriz, eraman egin zuten. Jende multzo bat, egunkariko ate aurrean tropelduta itxaroten egondakoa, Uzkudunen eta agenteen taldearen atzetik abiatu zen segizioan poliziaren egoitzaraino,
|
handik
ez oso urruti, Trokadero kaletik paraleloan bat harantzago.
|
|
|
Beste batzu heiek ere kexu, urtegi ttipixkorik ere ez onetsi nahi, legezko errekurtsoak eginen dituztela proiektu berria ere denen buru baztertua izan dadien. Zonbaitek jadanik aipatzen dute urtegi berriaren tokian egundainokotan plantatzea eta
|
handik
ez mugitzea... Salatu gabe noiz eginen duten holako urratsa...
|
|
2016
|
|
|
Ziurrenik, animalia negua pasatzera sartu zen kobara, eta bertan hil zen. Ondoren,
|
handik
ez zen beste animaliarik pasatu urteetan. Bestela, nahastuta egongo ziren hezurrak, eta hura garbi garbi zegoen».Aurkikuntza sekretuan gorde zuten, hala, eta hura handik ateratzea erabaki zuten, «zuen balio garrantzitsuagatik».
|
|
|
Zubian geratu egin zen oraingoan, baina ez ibaira begiratzeko. Begiak jaso, eta gasolindegira begira geratu zen une batez, baina
|
handik
ez zen ezer ikusten, hornigailuen gaineko estalki koloretsu hura besterik ez, eta gau ilunean inguru guztira zabaltzen zen argia.
|
|
|
Ugarte ez zen behin ere azaltzen handik, soilik hotela erosi berritan egindako bisita batzuetatik ezagutzen zuen okindegia. Eta Laura are eta gutxiago,
|
handik
ez zen batere azaltzen. Eta Maria Teresa bera ere, ez askotan.
|
|
|
Handik igarotzeko ordaindu behar izaten zen halfpennya
|
handik
ez ateratzeko giltzarrapo bihurtu da maiteminaren gaitzak jotako bikoteentzat.
|