|
2000
|
|
|
Ez da egon behar kontraesanik, beraz, norberaren eta gizartearen libertateenartean (L' existencialisme est un humanisme; 1946an). Mendebaldeko hizkuntzagehienetan ez bezala, euskaraz gure etxea edo
|
gure
ama esaten dugu, aditzen lehenengo pertsona erabiltzean pluralaren eta singularraren adierak batuz. Ildo berekoadugu Sartre, erdian egon den pentsalaria (Gilles Deleuze-k zioenez, behintzat).
|
|
2002
|
|
|
Ez, ez; zeuri begiratzea besterik ez dago. Goizetiko lorea,
|
gure
amak esango leukenez.
|
|
2005
|
|
|
Oso urduri egon zen afari osoan, zurrun, baietz eta ezetz baino ez zuen esaten. Afaldu ostean nire arreba ez zegoen oso ondo; udaberri hasiera zen eta gripe arrastoak zeuzkan oraindik, eta
|
gure
amak esan zuen ea zergatik ez ginen mutil biak elkarrekin joaten zerbait hartzen. Horrela egin genuen eta, hasieran nirekin ere zurrun egon arren, konfiantza hartzen joan ginen eta, mozkor mozkor geundela kontatu zidan umetan bere aitarekin Mendarora joan zela behin, eta bertan eliza ondoan zegoen denda batean txokolate zuria eman ziotela; une hartan, sekula probatu zuen gauzarik gozoena iruditu zitzaion, eta geroztik beti itzuli nahi izan zuen bertara, txokolate zuri gehiagoren bila, baina, errepidean Mendaro aurretik mila aldiz igaro arren, ez zen sekula herri barnean sartu.
|
|
2006
|
|
|
Nemok esaten du garbiketa enpresetan beti sortzen dela lana, gorabehera handiak izaten baldin badira ere, berak oraintxe badakiela hondakinen sektorean, berziklajean, jendea behar dela, orain horretara heltzeko ikastaro bat egin genukeela, gustatu ere egin behar da noski, ez baita nire kasua, ez da hauxe nire fantasia,
|
gure
amak esaten zuenez.
|
|
2008
|
|
|
Emakume urtetsua zen, baina bere begi handiak gazte batenak ziren. Gure aitak beti nahi izan zion bisita egin Carmeni,
|
gure
amari esaten zion behin edo behin joan behar zirela berarengana eta txikitako kontuak kontatu. Ez zuen sekula ere egin.
|
|
2010
|
|
|
Rakel ere. Helenaren izeba zen, azken batean? sutan zegoen; Rakel, gainera, neskame leiala zen, urteetan
|
gure
amaren esanetara bizi izan zena, amak urratutako bideetan bidaide; eta orduan ere, amak nire aurkako jokabide harekin Rakeli bidea erakutsi, eta honek berandu gabe ekin zion, Helenari mototsetik heldu eta tiraka zeramala:
|
|
|
Rakel ere —Helenaren izeba zen, azken batean— sutan zegoen; Rakel, gainera, neskame leiala zen, urteetan
|
gure
amaren esanetara bizi izan zena, amak urratutako bideetan bidaide; eta orduan ere, amak nire aurkako jokabide harekin Rakeli bidea erakutsi... eta honek berandu gabe ekin zion, Helenari mototsetik heldu eta tiraka zeramala: " Nik sartu zintudan etxe honetan, eta nik aterako zaitut, urdanga halakoa!".
|
|
2011
|
|
|
Goiznabarrean, euripean, guarda bat heldu zen, zamarraz estalia, fusila besapean, botak lokatzez haziak. Gure atartera sartu zen eta, zamar bustia erantziz, jalgi berri zegoen
|
gure
amari esan zion:
|
|
2012
|
|
|
Ezkondu baino hilabete batzuk lehenago, bere kargua laga eta etxe bat erosi zuen, gero Hélènek jarauntsi zuena, eta harrezkero hantxe bizi da bere bigarren senarrarekin eta seme alabekin. Agure garaia eta kaskazuria zen, ahula eta gardena;
|
gure
amak zioenez, oso gizaseme gazte ederra zen gaztetan eta ospetsua emakumeen artean zuen arrakastagatik. Emazte gazteari apenas uzten zion bere albotik apartatzen; pixka bat aldentzen zen orduko, deitu egiten zion" Hélène", hasperena zirudien ahots ahul batekin, eta berak...
|
|
2015
|
|
|
Laster iritsi ginen hondakindegira, eta ni ero eta bero geratu nintzen hango zabor pila ikaragarriaren aurrean. Batez ere, zaborra,
|
gure
amaren esanetan. Jainkoaren oparia, den hori, harrika botatzen dutelako han.
|
|
|
Haur bakarra zuten eta, aita amak lanean aritzen ziren bitartean, itulan eta, semea batetik bestera, jolasean aurrena, barrabaskerietan hurrena. Amak uzten omen zion,
|
gure
amak dioenez. Eta horrela hazi zen gure Kaskagorri, handi eta basa hazi ere, inguru guztian bere sona eta itzala zabaltzeraino.
|
|
|
–FMLN [Frente Farabundo Martí para la Liberación Nacional] osatzen zuten bost alderdi armatuetarik zaharrenari lotu nintzaion, FPL Fuerzas Populares de Liberación Farabundo Martí, Alderdi Komunistaren eszisioko partiduari. Nik esango nuke 19 urte nituela; baina
|
gure
amak dio 16 nituela. Nebak gerrillako kide ziren ordurako, eta hilabete batzuk lehenago etxean ezkutatu ziren, euren zelularekin harremana galdu zutelako.
|
|
|
9 Isabel San Paulorena da idazkaria, berorren eta etxe horretako guztien zerbitzaria. Ene ama, orain datorkit gogora hor paperezko koadro handi eta oso onak daudela entzun nuela, Julian Dávilak goraipatzen zituenak;
|
gure
amak diost eska diezaiodala berorri San Paulo horietako bat; bidal biezat berorrek polita den bat. Eta barka biezat; baina begiratzean atsegin emango didana izan behar du.
|
|
|
Oi, hau bai itzal zerutarra, nork lekikeen esaten Jaunak hemen aditzera ematen duena! Gogoan dut aingeruak Birjina guztiz santua
|
gure
Amari esan ziona: Goi goikoaren indarrak hodeiak bezala estaliko zaitu.
|
|
2017
|
|
|
Eta halaxe behar zuen. Izan ere,
|
gure
amek esan zigutenean gure arbasoen izpirituak bertan zirela, berehala baietsi genuen guk, barrura sartu ginen aurreneko egunean horixe bera nabari baikenuen neskato mutiko guztiok. Hormen arteko giroak laztandu bagintu bezala sentitu ginen.
|
|
|
gure aman ama, Maria, ta bestea Antoni: umeik etzien izandu ark; ta
|
gure
amak esaten zien: Ontsari apellidoa oikin pukatuko duk, ta alaxe iñ yuen.
|
|
2019
|
|
|
Oroitzen naiz, behin, gure ama zena Luis Maria Sanchez Iñigorekin hizketan zela. Bero bero, su eta gar ari zen Luis Mari, eta
|
gure
amak esan ziola: " Bai, zuzen zaude, arrazoi duzu, Luis Mari, baina ezin da dena egun batetik bestera lortu, kolpetik.
|
|
|
Gure ikasgelako umeek" marimutil" esaten ziguten eta gu jotzen saiatzen ziren (alferrik, Ane borrokan denak baino gehiago baitzen), eta neskek ez zuten gurekin jolasean ibili nahi etxean esan zietelako gu" influentzia txarra" ginela. Eliren amak, Eli zen gure ikasgelako neskarik popularrena,
|
gure
amari esan zion ez zuela nahi haren alaba gu bezalako" bitxo" batzuekin ibiltzea. Handik aurrera huraxe izan zen gure goitizena:
|
|
|
" Eguzkirik gabe jaio nintzenean,
|
gure
amak esan zuen:/ Nire magaleko lore, neure eta Kreazioaren/ gehiketa eta isla zaren gizandi eskuzabala./ Arrain, hegazti bihurtzen dena, eta zaldi, eta gizaki./ Begira oinazez eskaintzen dizudan bizitzaren/ bi ezaugarriok: heldu eta aukeratu./ Hau uztarria da:
|
|
2020
|
|
|
Egilea ezaguna zitzaidan, sarri entzuten baitziren gurean haren kantuak. Bigarren oparia koaderno berde bat zen, forma geometriko doratu eta gorriekin," zeure poemak idatz ditzazun",
|
gure
amaren esanetan. Ordutik, bata zein bestea mimo handiz irakurri, zikindu eta gorde izan ditut, erabiliaren erabiliaz sentimendu eta bizipenez bete eta ajatu diren arte.
|
|
2021
|
|
|
Ez dut gogoratzen, ostera, gure aitaren hilketa jazo eta gero, gure etxera dolumina emateko etorri zenik. Ez da harritzekoa ere, etorri zen bakarra orain dela bizpahiru urte hil zen bere lagun mina, Ceferino Albiz, izan baitzen, bera ere jeltzalea izanik, baina ondotxo ere gogoratzen dut
|
gure
amari esan ziona ate ondoan bertan," en calidad de amigo personal" edo, oso erdara txukunean, gure ama eta hirurok euskaldun peto petoak ginela jakin arren. Baina, noski, gure etxea ez omen zen behar beste euskalduna, gure etxean euskarari gorroto omen genion, horrexegatik gure aita garbitu zuten, frankozale amorratua zelako, Euskal Herria behar beste maite ez zuelako, euskaldunak gogotik mesprezatzen zituelako.
|
|
2022
|
|
|
gehiago ez ei euan harek inora urten gauetan, hurrean. Eta
|
gure
amak esaten euan koplako enbrea ez zala, ondo enbra arteza zala (moldatua, Arana 1996: 148).
|
|
2023
|
|
|
“Ez nituzke gauza hauek esan, baina
|
gure
amak esaten zuen etxean aitarik gabe hazi zirela ia ia, oso gutxi ikusten zutelako, bere lanak egiten zituenean Eibarko kalera jaisten baitzen, han tabernaz taberna ibiltzeko”, jarraitu zuen Edurnek.
|
|
|
Umeak ginenean,
|
gure
amak esaten zigun Jaungoikoa EAJkoa zela. Ez genuen oso ondo ulertzen zer esan nahi izaten zigun, baina urteekin ulertzen joan gara:
|
|
|
Maitagarrien liburuak eta Bosten bilduma oso osorik irakurriak lan hizkuntza eta seme hizkuntza, euskara maite zaitut esana dut, alabaina, hizkuntza bietan euskaraz eta gaztelaniaz pentsatzeko ohitura dut gaztelaniaz bizi ginen herri hartan gaztelaniatik gaztelaniaz, espainolidade totalean zazpi edo zortzi urte nituenean egun pasan abiatu ginen ohi legez, ama, aita eta ahizpekin.
|
gure
amak esana zigun bere etxean bazkalorduan on egin esaten zela eta bere amak eta amamak bazekitela vascuencea jatetxe batean ohartu nintzen hormako ezkutuan Gernika hitzak ez zuela u rik. amari jakinarazi nion eskandalizaturik. vascuenceaz halaxe idazten omen zela erantzun zuen berak garai bat non ortografia menperatzen genuen baina gure mundu ortografiko perfektuan ez zegoen Gernikako bonbardaket...
|