|
2000
|
|
|
Ez da egon behar kontraesanik, beraz, norberaren eta gizartearen libertateenartean (L' existencialisme est un humanisme; 1946an). Mendebaldeko hizkuntzagehienetan ez bezala, euskaraz gure etxea edo
|
gure
ama esaten dugu, aditzen lehenengo pertsona erabiltzean pluralaren eta singularraren adierak batuz. Ildo berekoadugu Sartre, erdian egon den pentsalaria (Gilles Deleuze-k zioenez, behintzat).
|
|
2002
|
|
|
Ez, ez; zeuri begiratzea besterik ez dago. Goizetiko lorea,
|
gure
amak esango leukenez.
|
|
2004
|
|
|
Hasteko, ikasketak.
|
Gure
amak dio 11 urte arte besterik ez zela joan eskolara. Bitartean, hiru saio egin zituela umezain.
|
|
2005
|
|
|
Oso urduri egon zen afari osoan, zurrun, baietz eta ezetz baino ez zuen esaten. Afaldu ostean nire arreba ez zegoen oso ondo; udaberri hasiera zen eta gripe arrastoak zeuzkan oraindik, eta
|
gure
amak esan zuen ea zergatik ez ginen mutil biak elkarrekin joaten zerbait hartzen. Horrela egin genuen eta, hasieran nirekin ere zurrun egon arren, konfiantza hartzen joan ginen eta, mozkor mozkor geundela kontatu zidan umetan bere aitarekin Mendarora joan zela behin, eta bertan eliza ondoan zegoen denda batean txokolate zuria eman ziotela; une hartan, sekula probatu zuen gauzarik gozoena iruditu zitzaion, eta geroztik beti itzuli nahi izan zuen bertara, txokolate zuri gehiagoren bila, baina, errepidean Mendaro aurretik mila aldiz igaro arren, ez zen sekula herri barnean sartu.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, oraindik ere auzo lotsa, leporia sentitzen dut inork bere buruaren gorazarre eta omenaldi egiten ikusten dudanean.
|
Gure
amak esan ohi du: " Norberak goraipamen, kaka segurua omen".
|
|
|
Izerdirik gabe datorren dirua da goxoena.
|
Gure
amak esaten zuen. Eta batzuetan ernegatu egiten nau horrek.
|
|
|
Nemok esaten du garbiketa enpresetan beti sortzen dela lana, gorabehera handiak izaten baldin badira ere, berak oraintxe badakiela hondakinen sektorean, berziklajean, jendea behar dela, orain horretara heltzeko ikastaro bat egin genukeela, gustatu ere egin behar da noski, ez baita nire kasua, ez da hauxe nire fantasia,
|
gure
amak esaten zuenez.
|
|
2008
|
|
|
Emakume urtetsua zen, baina bere begi handiak gazte batenak ziren. Gure aitak beti nahi izan zion bisita egin Carmeni,
|
gure
amari esaten zion behin edo behin joan behar zirela berarengana eta txikitako kontuak kontatu. Ez zuen sekula ere egin.
|
|
2009
|
|
|
Bere gurasoak zaharrak ziren.
|
Gure
amak dio, ezusteko, bat izan zela.
|
|
|
–Gustura jaten du, nekerik gabe aurpegian, eta Martin poztu egiten da haren kontuekin?.
|
Gure
amak esan ohi zuen.
|
|
2010
|
|
|
Rakel ere. Helenaren izeba zen, azken batean? sutan zegoen; Rakel, gainera, neskame leiala zen, urteetan
|
gure
amaren esanetara bizi izan zena, amak urratutako bideetan bidaide; eta orduan ere, amak nire aurkako jokabide harekin Rakeli bidea erakutsi, eta honek berandu gabe ekin zion, Helenari mototsetik heldu eta tiraka zeramala:
|
|
|
|
Gure
amek esan digute elkarrekin joateko korrika egitera; paseatzera etorri gara.
|
|
|
JULENE.
|
Gure
amak esaten du beti.
|
|
|
Rakel ere —Helenaren izeba zen, azken batean— sutan zegoen; Rakel, gainera, neskame leiala zen, urteetan
|
gure
amaren esanetara bizi izan zena, amak urratutako bideetan bidaide; eta orduan ere, amak nire aurkako jokabide harekin Rakeli bidea erakutsi... eta honek berandu gabe ekin zion, Helenari mototsetik heldu eta tiraka zeramala: " Nik sartu zintudan etxe honetan, eta nik aterako zaitut, urdanga halakoa!".
|
|
|
Euskaraz kontatuko dizkizuet Djeharenak, ai taren bertsioan.
|
Gure
amak esaten duenez, e skua ematen baldin badiozu gero atzamarrak kontatu behar horietakoa zen Djeha. Eztabaidagarria, gutxienez.
|
|
|
–
|
Gure
amak dio denak duela lotura politikarekin, baita futbolak ere.
|
|
|
–
|
Gure
amak dio politikak dena kakazten duela, ur azalean dagoena ere ito egiten duela.
|
|
2011
|
|
|
Goiznabarrean, euripean, guarda bat heldu zen, zamarraz estalia, fusila besapean, botak lokatzez haziak. Gure atartera sartu zen eta, zamar bustia erantziz, jalgi berri zegoen
|
gure
amari esan zion:
|
|
|
–
|
Gure
amak esaten du zer gertatuko den igartzen dakiela, haurrideetan zazpigarrena delako, eta hargatik dela aztia, esaten du Lidiak.
|
|
|
|
Gure
amak esaten duen moduan, mundua aldatu egin da; kalean kontinente guztietatik etorritakoekin egin daiteke topo: fruta dendan, harategian, kafetegian... nonahi.
|
|
|
Batetik, osasunLingua izeneko sistema dago erabilgarri, eta, aldi berean, Dualia enpresak sortutako teknologia aplikazio berria dute eskuragarri osasun zerbitzuko profesionalek.
|
Gure
amak dio, arrazoi osoz, aniztasuna ez dela aldaketa bakarra izan, beste asko ere eman direla; gizarte berria dela oraingoa, eta teknologia berriek sekulako iraultza ekarri dutela, eta, horren ondorioz, pertsonen arteko komunikazioa ere izugarri aldatu dela. Arrazoi du, bai, gure amak!
|
|
|
|
Gure
amak esan zidan aurrekoan beraien belaunaldia desagertuaz bat, belaunaldi berriek Gabonak ospatzeari utziko diogula...
|
|
|
Ez diat ardoa baino edari hoberik sekula ezagutu.
|
Gure
amak esaten zian" zenbat aho, horrenbeste gozo". Eta ene ahoarentzat ardoa duk edaririk gozoena.
|
|
2012
|
|
|
Bai, txikitatik.
|
Gure
amak esaten du arropa oso gustuko nuela eta beti arropak begiratzen nituela. Karroan nindoanean mundu guztiaren oinetakoak begiratzen omen nituen.
|
|
|
Ezkondu baino hilabete batzuk lehenago, bere kargua laga eta etxe bat erosi zuen, gero Hélènek jarauntsi zuena, eta harrezkero hantxe bizi da bere bigarren senarrarekin eta seme alabekin. Agure garaia eta kaskazuria zen, ahula eta gardena;
|
gure
amak zioenez, oso gizaseme gazte ederra zen gaztetan eta ospetsua emakumeen artean zuen arrakastagatik. Emazte gazteari apenas uzten zion bere albotik apartatzen; pixka bat aldentzen zen orduko, deitu egiten zion" Hélène", hasperena zirudien ahots ahul batekin, eta berak...
|
|
2013
|
|
|
Ez da batere oldarkorra.
|
Gure
amak esango luke ez dela gizon gizona. Barkuen maketak egiten ditu.
|
|
2014
|
|
|
Bi anaia hil dizkiate eta txakur horiek laguntzen ari haiz!".
|
Gure
amak esaten zuen bizitzan ez zuela gure aita beste inoiz negarrez ikusi. Orduan bakarrik.
|
|
2015
|
|
|
Laster iritsi ginen hondakindegira, eta ni ero eta bero geratu nintzen hango zabor pila ikaragarriaren aurrean. Batez ere, zaborra,
|
gure
amaren esanetan. Jainkoaren oparia, den hori, harrika botatzen dutelako han.
|
|
|
Haur bakarra zuten eta, aita amak lanean aritzen ziren bitartean, itulan eta, semea batetik bestera, jolasean aurrena, barrabaskerietan hurrena. Amak uzten omen zion,
|
gure
amak dioenez. Eta horrela hazi zen gure Kaskagorri, handi eta basa hazi ere, inguru guztian bere sona eta itzala zabaltzeraino.
|
|
|
Arantxari ezagun batek pasa omen zion hitzorduaren informazioa, baina auskalo.
|
Gure
amak esan ohi zuen gisan, Judas ere Jesusen laguna zen.
|
|
|
–FMLN [Frente Farabundo Martí para la Liberación Nacional] osatzen zuten bost alderdi armatuetarik zaharrenari lotu nintzaion, FPL Fuerzas Populares de Liberación Farabundo Martí, Alderdi Komunistaren eszisioko partiduari. Nik esango nuke 19 urte nituela; baina
|
gure
amak dio 16 nituela. Nebak gerrillako kide ziren ordurako, eta hilabete batzuk lehenago etxean ezkutatu ziren, euren zelularekin harremana galdu zutelako.
|
|
|
Ozta ozta izan dut denbora.
|
Gure
amak dioenez, apartamentu honetan ez dago distantziarik, telefono kabina bat baino txikiagoa da eta. Lagun batek zera esan zigun estreinatu berritan gurera gonbidatu genuenean:
|
|
|
9 Isabel San Paulorena da idazkaria, berorren eta etxe horretako guztien zerbitzaria. Ene ama, orain datorkit gogora hor paperezko koadro handi eta oso onak daudela entzun nuela, Julian Dávilak goraipatzen zituenak;
|
gure
amak diost eska diezaiodala berorri San Paulo horietako bat; bidal biezat berorrek polita den bat. Eta barka biezat; baina begiratzean atsegin emango didana izan behar du.
|
|
|
Oi, hau bai itzal zerutarra, nork lekikeen esaten Jaunak hemen aditzera ematen duena! Gogoan dut aingeruak Birjina guztiz santua
|
gure
Amari esan ziona: Goi goikoaren indarrak hodeiak bezala estaliko zaitu.
|
|
|
Irakurri dizut langabeziara zoazela. Zaila da arlo profesionalean beste etapa bat zabaltzea?
|
Gure
amak esan zidan orain dela hamabi urte ez ote zen hobeto lehenengo lana topatzea eta gero heltzea beste kontuei. Agian, arrazoi zeukan, baina ni ez naiz damutzen hartutako erabakiaz.
|
|
|
Aittitte Gabinok gure etxeko sukaldeko paretako tarte guztiak paperekin bete eta sua azkartu zuen.
|
Gure
amak esaten zuen sukalde hartan 60 graduko beroa izan zela, eta horregatik gaude oraindik bizirik.
|
|
2016
|
|
|
“Ordu txikiak arte, eta erlojuz kontra aritzen ginen lanean.
|
Gure
amek esaten zuten, hauek hor osasuna utziko dute”, dio Ainhoak irribarre artean.Aldizkaria ia prest izaten bazuten ere, inprentara bidali aurreko azken orduetan beti “izaten zen zerbait”. Askotan argazkiren baten falta.
|
|
2017
|
|
|
Eta halaxe behar zuen. Izan ere,
|
gure
amek esan zigutenean gure arbasoen izpirituak bertan zirela, berehala baietsi genuen guk, barrura sartu ginen aurreneko egunean horixe bera nabari baikenuen neskato mutiko guztiok. Hormen arteko giroak laztandu bagintu bezala sentitu ginen.
|
|
|
gure aman ama, Maria, ta bestea Antoni: umeik etzien izandu ark; ta
|
gure
amak esaten zien: Ontsari apellidoa oikin pukatuko duk, ta alaxe iñ yuen.
|
|
2018
|
|
|
|
Gure
amak esaten dau danean dinoela zeozer izango dela, baina berak ez dauela sinisten gabonetan etxean egongo zarienik. Horretan, gure umea zelebrea da.
|
|
2019
|
|
|
Oroitzen naiz, behin, gure ama zena Luis Maria Sanchez Iñigorekin hizketan zela. Bero bero, su eta gar ari zen Luis Mari, eta
|
gure
amak esan ziola: " Bai, zuzen zaude, arrazoi duzu, Luis Mari, baina ezin da dena egun batetik bestera lortu, kolpetik.
|
|
|
Gure ikasgelako umeek" marimutil" esaten ziguten eta gu jotzen saiatzen ziren (alferrik, Ane borrokan denak baino gehiago baitzen), eta neskek ez zuten gurekin jolasean ibili nahi etxean esan zietelako gu" influentzia txarra" ginela. Eliren amak, Eli zen gure ikasgelako neskarik popularrena,
|
gure
amari esan zion ez zuela nahi haren alaba gu bezalako" bitxo" batzuekin ibiltzea. Handik aurrera huraxe izan zen gure goitizena:
|
|
|
" Eguzkirik gabe jaio nintzenean,
|
gure
amak esan zuen:/ Nire magaleko lore, neure eta Kreazioaren/ gehiketa eta isla zaren gizandi eskuzabala./ Arrain, hegazti bihurtzen dena, eta zaldi, eta gizaki./ Begira oinazez eskaintzen dizudan bizitzaren/ bi ezaugarriok: heldu eta aukeratu./ Hau uztarria da:
|
|
|
|
Gure
amak esaten zuen bizitzan merezi duenak sakrifizioa eskatzen duela pazientzia eta lan handia.
|
|
2020
|
|
|
Bestalde, Joan Lopez de Lazarragari egin beharreko opariaren nolakotasuna erabakitzekotan zegoen.
|
Gure
amaren esanetan bere lehengusu urruna ez omen zen oso ondasunzalea, letrak maiteago zituen-eta, poeta eta guzti zuen bere burua, edozein huskeria gogotik onartuko zukeen opari gisa. Nire aitak, ordea, halako gizon handiustekoen artean ohiturazko ziren moduko opari bat egitea erabaki zuen badaezpada, inola ere errefusatu zuen fideltasun probantza bat.
|
|
|
Ba, beste bandokoen aldekoek, beren etxeetan geratu zirenek.
|
Gure
amak esaten zuen, auzoen etxeetara joan eta han ikusten zituela bere tresnak, aulkiak eta zerak. Baina eskatzen atrebitu ez!
|
|
|
Egilea ezaguna zitzaidan, sarri entzuten baitziren gurean haren kantuak. Bigarren oparia koaderno berde bat zen, forma geometriko doratu eta gorriekin," zeure poemak idatz ditzazun",
|
gure
amaren esanetan. Ordutik, bata zein bestea mimo handiz irakurri, zikindu eta gorde izan ditut, erabiliaren erabiliaz sentimendu eta bizipenez bete eta ajatu diren arte.
|
|
|
nola esaten duen arrapaladan" behar zaitut Euskadi", eta ostean, hitza ahal beste luzatuz," desesperatuki", ahoskatzerakoan ere etsipena adieraziz bezala.
|
Gure
amak esaten dit egon zela garai bat autoan gindoazen bakoitzean kanta hori jartzeko eskatzen nuena. Gogoan dut, egongelako musika aparatua erabiltzen ikasi nuenean nola pasatzen nuen denbora han gehienetan inork ikusten ez ninduela, dena esate alderaETBk nerabeentzako ateratako diskoak entzuten.
|
|
|
|
Gure
amei esan genien zineman geundela ez zigutelako inolaz ere joaten utziko.
|
|
2021
|
|
|
Holako osagaiek hiztunak egiten duen baieztapenaren ‘ebidentzia’ edo oinarria eskaintzen dute: Mozkortuta iritsi omen da; Axularren ustez, gauzak ez dira geroko utzi behar;
|
Gure
amak zioenez, hariak jostorratzak baino luzeagoa behar dik eta abar. Axularren ustez edo Axularrek zioenez esatea bezainbat litzateke Axularrentzat esatea.
|
|
|
Ez dut gogoratzen, ostera, gure aitaren hilketa jazo eta gero, gure etxera dolumina emateko etorri zenik. Ez da harritzekoa ere, etorri zen bakarra orain dela bizpahiru urte hil zen bere lagun mina, Ceferino Albiz, izan baitzen, bera ere jeltzalea izanik, baina ondotxo ere gogoratzen dut
|
gure
amari esan ziona ate ondoan bertan," en calidad de amigo personal" edo, oso erdara txukunean, gure ama eta hirurok euskaldun peto petoak ginela jakin arren. Baina, noski, gure etxea ez omen zen behar beste euskalduna, gure etxean euskarari gorroto omen genion, horrexegatik gure aita garbitu zuten, frankozale amorratua zelako, Euskal Herria behar beste maite ez zuelako, euskaldunak gogotik mesprezatzen zituelako.
|
|
|
–
|
Gure
amak esan zidan ezen Unanue hori gaztetan Mikelaren atzetik ibilia zela, oso neska ederra baitzen zure ama, krabelinetan krabelina. Baina Mikelak kalabazak ematen, eta masaileko bat ere bai behin, eskua luzeegia zuelako Gorritik.
|
|
2022
|
|
|
gehiago ez ei euan harek inora urten gauetan, hurrean. Eta
|
gure
amak esaten euan koplako enbrea ez zala, ondo enbra arteza zala (moldatua, Arana 1996: 148).
|
|
|
Elizan pizten ziren kandela horietan zegoen lotura hori.
|
Gure
amak esaten zuen erleak bedeinkatuak zirela, beste batzuentzat sakratuak dira; bazegoen halako lotura erlijiosoa».
|
|
|
Martutene-n pertsonaiak eleganteak dira, Donostia eta Donibane Lohizune artean mugitzen dira, Auzmendi eta Fancy dendetan erositako arropa dotoreak erabiltzen dituzte.
|
Gure
amak esango lukeen moduan, klasea daukate. Eta euren arteko elkarrizketa guztiak euskara batuan jasotzen dira, euskalkia erabiltzen duten ala ez aipatzeke.
|
|
|
|
Gure
amak esaten ditu.
|
|
2023
|
|
|
“Ez nituzke gauza hauek esan, baina
|
gure
amak esaten zuen etxean aitarik gabe hazi zirela ia ia, oso gutxi ikusten zutelako, bere lanak egiten zituenean Eibarko kalera jaisten baitzen, han tabernaz taberna ibiltzeko”, jarraitu zuen Edurnek.
|
|
|
Luzaron denok beti parrandan ari direla ematen du.
|
Gure
amak dio kostaldeko jendea lehorrekoa baino hamaika bider atsegin eta alaiagoa dela, nabarmen zaiela buru eta eskuzabalagoak direla eurenez, itsasoak egiten ditu abegikorragoak. Horrexegatik ere hain gogoko dituzte gure gurasoek Luzaron udako oporrak.
|
|
|
Umeak ginenean,
|
gure
amak esaten zigun Jaungoikoa EAJkoa zela. Ez genuen oso ondo ulertzen zer esan nahi izaten zigun, baina urteekin ulertzen joan gara:
|
|
|
Maitagarrien liburuak eta Bosten bilduma oso osorik irakurriak lan hizkuntza eta seme hizkuntza, euskara maite zaitut esana dut, alabaina, hizkuntza bietan euskaraz eta gaztelaniaz pentsatzeko ohitura dut gaztelaniaz bizi ginen herri hartan gaztelaniatik gaztelaniaz, espainolidade totalean zazpi edo zortzi urte nituenean egun pasan abiatu ginen ohi legez, ama, aita eta ahizpekin.
|
gure
amak esana zigun bere etxean bazkalorduan on egin esaten zela eta bere amak eta amamak bazekitela vascuencea jatetxe batean ohartu nintzen hormako ezkutuan Gernika hitzak ez zuela u rik. amari jakinarazi nion eskandalizaturik. vascuenceaz halaxe idazten omen zela erantzun zuen berak garai bat non ortografia menperatzen genuen baina gure mundu ortografiko perfektuan ez zegoen Gernikako bonbardaket...
|