|
2002
|
|
|
" Ia elkar ezagutzen ez genuela eta elkarrekin oso gutxi hitz eginda, sekulako eztei batean ezkondu ginen. Eta holako ezkontza batek
|
ezin zuen
luzaz iraun". Etorkizuna logika beretik ikusi du Goñik:
|
|
|
Behin nire lagun hauek" Brown eyed girl" kantua prestatu zuten. Baina gitarjoleak abestiaren zati konkretu bat
|
ezin zuen
abestu gitarra jotzen zuelarik, hortaz, niri deitu zidaten. Horrela igo nintzen lehen aldiz eszenatoki batera, berrehun edo hirurehun pertsonen aurrean.
|
|
|
Xalbat mendizale itsua, eta Joxe itsua. Xalbatek mendia besterik ez zuen ikusten, eta Joxek mendia ere
|
ezin zuen
ikusi. Biek berdin maite zuten hala ere mendiko bidea.
|
|
2003
|
|
|
Donostia, Miarritze bezala, Paris txiki bat zen:
|
ezin zuen
bete Paristik ihesi datorrena.
|
|
|
Dinosaurioak, nolabait, ziklo bat osatzen du, simetria bat ezartzen du, koju zegoen mahaiko hanka berdintzen du, Tesia (Proust)-Antitesia (Monterroso)-Sintesia joku dialektikoak aurrera egin dezan egiten du posible. Eta hori idazle batek baizik
|
ezin zuen
egin. Prousten mailako idazlea, Prousten ifrentzua.
|
|
|
Buenos Airesko pentsio bateko azken solairuko gelan sartuta zegoen Oteiza. Pentsioa ordaintzeko sosik ez omen zuen eta, harreratik pasa ezin zitekeenez, gelatik
|
ezin zuen
irten. Itziar joaten zitzaion janaria ematera eta azkenean dirua ere lortu zuen Jorgek zorra ordain zezan.
|
|
2004
|
|
|
Ur kopuru jakin bat edan behar da eta hori edaten ez baduzu makalago zaude. Kultur mugimenduaren txandan mutiko batek utzi egin behar izan zuen greba, ia azkeneko egunean,
|
ezin zuen
urik edan eta. Beste neskato batek ere ur gutxi edaten zuen eta zorabio batzuk izan zituen, baina ura edaten hasi eta osatu zen.
|
|
|
Nushua emazteen arteko hizkuntza izan da, bai hitz egin, bai idatzi andrazkoek besterik ez omen zekiten, eta geratu diren arrastoak oso eskasak omen dira, idatzitakoa emaztea hiltzen zenean berekin lurperatu edo eta erre egin ohi delako. Ez dut irakurri »ez dakit» idazki berezi horiek deuseztatze hori, nushua jakin edo ulertu
|
ezin zuen
gizonen mendeku modua izan ote den, edo beste irakurketarik beharko lukeen. Askotan ez baita erraz asmatzen halakoetan, hasierako kantu horren beste zati batez gertatu zaidan moduan:
|
|
2005
|
|
|
Baina orain arteko egoera askoz ere aldrebestuagoa eta kaotikoagoa zen. Orain arte tratatuak zeintzuk ziren ezagutzeko hainbat testutara jo behar zen, testuak beraien artean konparatu behar ziren... eta inork
|
ezin zuen
benetan egin. Orain, besterik ez bada, testu luzea baina bateratua da.
|
|
|
Bigarren eraso gogorragoa gauez egin zuten galiarrek, baina orduan ere Julio Zesar garaile izan zen. Vercingetorixek
|
ezin zuen
kanpoko armada itzelarekin komunikatu eta horrela ezinezkoa zen eraso koordinatua antolatzea. Galiarren ejerzitoa bururik gabeko erraldoia zen.
|
|
2006
|
|
|
Jakina, arazoak urrutitik datoz. Batez ere, emakumea emazte eta ama on izatera mugatzen zen garaitik, bere bizitza pertsonal autonomorik planteatu ere
|
ezin zuen
garaitik, senarraren eta seme-alaben zerbitzuan dena ematea eta sakrifikatzea helmuga goren eta bakarra zuen garaitik. Baina era batera edo bestera senarra galdutakoan, eta seme-alabak independizatzeko garaira iritsitakoan, zer?
|
|
|
Ohartu zen ontzitik dirutzak balio zituen marfila eta kautxua lehorreratu zituztela eta trukean Kongora ez zutela bidali balak eta fusilak besterik. Bitxikeria honek esplikazio bat baizik
|
ezin zuen
eduki: esklabo-lana.
|
|
2007
|
|
|
Garai bateko giroaz ari, eta dio: " Durangon Jose Julian Bakedanok zinea egiten zuen, edo egin nahi zuen, behintzat; egin
|
ezin zuen
zinearen John Huston zen. Jose Enrike Urrutiak pintura egiten zuen, surrealismoa erreferentzia literarioekin, elefantea milimetroaz maiteminduta zebilela esaten zuen Hans Arp-ekin".
|
|
2008
|
|
|
" Senarra Kolonbian hil eta handik gutxira iritsi zen Ekuadorrera, bi seme-alabarekin. Ez zuten errefuxiatutzat hartu, eta ondorioz
|
ezin zuen
lanik egin. Gainera, bazekien Ekuadorren lanean harrapatuz gero erbesteratu egingo zutela.
|
|
2009
|
|
|
Batzuek Kataluniako alderdi nazionalisten antzeko bat egin nahi zuten, bestetzuk aldiz erreferentziarik gabe geratu ziren. Alderdia Sabinok baino
|
ezin zuen
aldatu ordea. Lehen euskal nazionalismoa Sabinorena da.
|
|
|
Esaterako, toponimiaren jatorri biblikoa azalduz-Aralar armeniarren Ararat santuarekin identifikatuz-, edo burdinaren erabilera noblea goraipatuz. Ideia hauek guztiak, erabat normalak ziren beste lekuetan ere, zientziak bete
|
ezin zuen
esparrua nolabait betetzeko modua baitzen.
|
|
|
Dena dela, haren lagun batek
|
ezin zuen
sinetsi Xebas hil zenik. Iruditzen zitzaion kantari egon behar zuela zegoen lekuan.
|
|
|
Baina Max Factor bera-hobeto esanda, Maximilian Factorowitz-, urte batzuk lehenago, 1877an, sortu zen Lodz-en (Polonia), garai hartan Errusiar Inperioaren baitan zegoen herrian. Aitak
|
ezin zuen
hamar seme-alaben hezkuntza ordaindu eta Maximilian dentista-botikari baten negozioan aprendiz sartu zen 8 urte zituela. Ikasi beharrekoak ikasita, Moskutik gertu zegoen herrixka batean denda ireki zuen eta makillajea, kremak, lurrinak eta ileordeak saltzen hasi zen.
|
|
2010
|
|
|
Gogoan dut, 13 -14 urte nituela ikaskide baten aita fusilatu zutela kartzelan, Francoren kontrakoa zelakoan. Gure lagunak, minaren minez, malkorik ere
|
ezin zuen
isuri. Zuk uste duzu mojek haren aldeko meza egin zutela?
|
|
2011
|
|
|
seguru nengoen Isaac Asimov orain gutxi hil zela, eta hara, dagoeneko ia hemeretzi urte igaro dira. Berak
|
ezin zuen
jakin noizbait norbait Wikipediaz baliatuko zela bere heriotzaren data-Asimoven heriotzaz ari naiz noski-jakiteko, artean ia hamarkada bat falta baitzen sareko entziklopedia martxan hasteko, baina zelanbait aurreikusi zuen.
|
|
2012
|
|
|
Gaztelania non ikasi genezakeen galdetu genuen. Senarra gaixo jarri zen eta ez zeukan paperik operatzeko eta
|
ezin zuen
lanik egin. Beharrezkoa izan zen ni eskera joatea.
|
|
2014
|
|
|
Udal plazara iritsita, Txupinazoa, tradizio jendetsu eta alai hori, beste erailketa baten gainean oinarritu zela jakin behar da. Juanito Etxeparek, Kale Nagusiko tabako-dendariak,
|
ezin zuen
imajinatu zein oihartzun sortu behar zuen bere inbento xume horrek: suziri batzuk airera botatzea Sanferminak hasi direla berri emateko.
|
|
2015
|
|
|
Elder Von Filekek estatuburuarekin biltzea lortu zuen, eta losintxaz eta miresmen hitzez limurtu zuen diktadorea. Ura landare-estraktuekin eta, nola ez, ezagutzera eman
|
ezin zuen
osagai sekretu batekin nahastuta, petrolio sintetikoa erraz eta merke ekoizteko gai zela esan zion. Erakustaldi moduko bat ere egin zion; Francok erabiltzen zuen autoa bera erregai horrekin funtzionatuarazi zuen, itxuraz-berez, Francoren gidaria konplize egin zuen-.
|
|
|
Erromatar Inperioak bere baliabideak agortuak zituen eta
|
ezin zuen
beste inora zabaldu. Germanicusek ezin izan zuen Germania konkistatu, Varusek bere legioak hildakoen erresumatik itzularazi ezin izan zituen gisa berean.
|
|
2016
|
|
|
Dena ikertu eta argituko zela agindu zuen egun haietan Eusko Jaurlaritzako Barne Sailburu Rodolfo Aresek. Ez zuen esan noiz;
|
ezin zuen
, jakina, hori ez baitago bere esku, baina bere esku zegoen ikerketa ahalik eta tinkotasun handienarekin bideratzea, pilota hura bota zuen ertzaina nor zen jakiteko. Lau urte hauetan Cabacasen gurasoek etengabe salatu dute ikerketak izan dituen oztopoak.
|
|
2017
|
|
|
Berehala etorri ziren oztopoak, ez baikenuen lortu udal enpresaren jabetza-erregimena aldatzea, eta, beraz, udal enpresak kudeatzeko erregimena bete behar baikenuen nahitaez. Adibidez, uraren batzordeek asanblada erraldoi bat egin eta erabakitzen bazuten, kolektiboki eta lan handia egin ostean, hodi bat hemendik joan behar zela eta ez handik, bada hori
|
ezin zuen
enpresaren zuzendariak bakarrik erabaki, ez dakit nork eta badakit nork balioztatu behar baitzuten. Instituzioa ez da auto bat, bolante batekin, hara edo hona bideratu daitekeena.
|
|
|
Hala joan zen kolektiboa sortzen Bellavistan. Hara
|
ezin zuen
edonork joan, baldintza jakin batzuk bete behar ziren: Cuellarrek ezagutzea, ELNn ardura postua eduki izana, eta formatzen jarraitzeko konpromisoa hartzea.
|
|
2019
|
|
|
Toranzok dio hori izan zela une gogorrenetariko bat. " Ibani ia-ia eskumuturra hautsi zioten,
|
ezin zuen
mugitu". Ordu luzez eskumuturra kaltetuta, Diazek ezin izango zuen bere eskua hoditik askatu nahi izan balu ere.
|
|
|
Azala oso gorri eta zorne-jarioekin (supurazioekin). Segituan joan nintzen medikuarengana eta
|
ezin zuen
ikusten zuena sinetsi. Ea azala zerekin erre nuen galdetu zidan eta nik ezetz, berezkoa zela.
|
|
2020
|
|
|
PSNren sostenguarekin egin ahal izan zuen aurrera proposamenak eta Maite Esporrin zinegotzi sozialistak adierazi zuenez, horrekin amaitzen zen udal lanpostuei begira Iruñeko erdaldun elebakarrek jasaten zuten" marjinazioa". Egia esan, UPNk ez zuen bat egin 1997ko euskararen udal ordenantzekin, baina oraingoan atzerago ere
|
ezin zuen
egin. Ondorioz, abenduan onartu zen 2020rako udal lan talde organikoan, hainbat lanpostutarako euskararen hizkuntza eskakizuna kendu zen:
|
|
|
Eta, azkenean, salatzailea, Recorde bera, zigortu zuten difamazioagatik: 1.000 libra ordaindu beharko zizkion kondeari, baina
|
ezin zuen
. XVI. mendean dirutza izugarria zen hura, batez ere diru publikoa lapurtzeko ohiturarik ez zuenarentzat.
|
|
|
Eta nik erantzun nion ezetz. Hark
|
ezin zuen
sinetsi. " Zergatik ez?
|
|
2021
|
|
|
Bertakoa izan nintekeen. Baina sentsazioak
|
ezin zuen
askorik iraun. Ahoa zabaldu bezain laster zetozen galderak.
|
|
2022
|
|
|
Soluzio gisa baino gehiago traba eta ezberdintasun iturri gisa ikusten nuen, eta ahal bezainbeste atzeratu nuen kontua. Audifonoak erosteko zentrora lehen aldiz joan ginenean, bertako langileak nire audiometria ikusi eta
|
ezin zuen
sinetsi nola moldatu nintzen ordura arte laguntzarik gabe, neukan entzumen urritasunarekin.
|
|
|
Batallaren arabera, Lezoren itxura fisikoa ere lagungarria da eraikuntza sinboliko horretan. Hankamotza zen, begibakarra, eta
|
ezin zuen
beso bat mugitu, parte hartu zuen gatazketan jasandako zauriengatik. " Heroiaren anputazioetan errepresentazio grafiko egokia aurkitzen du eskuin berri honen biktimismoak eta jende xehearen epikak".
|
|
|
Herri askotan ibili zuten lanean Arenal, tartean Altsasuko herri lanetan, eta 95 Batallon de Soldados Trabajadores (Langile Soldaduen 95 Batailoia) liburuan bere bizipenak kontatzen ditu naturaltasun osoz. Sarean erraz aurki dezakegun argitalpenean, eguneroko lan gogorra aipatzen du, material astuna bizkarrean eramanez egin beharreko ibilaldi luzeak, barruraino sartzen zitzaion hotz hezea, janari urri zein txarrak ase
|
ezin zuen
gosea, lankideek pairatutako lan istripuak, zorriak, higiene falta, diziplina gogorra, zigorrak, jipoiak, umilazioak. Lanaldiak astelehenetik larunbatera izaten ziren, goizeko 8:00etatik iluntzeko 18:00ak edo 19:00ak arte, urtaroak eskaintzen zuen argi naturalaren arabera.
|
|
|
Gutxi batzuk artifizialki aberasten ari ziren, gehienen kalterako. Eta, gaur egun bezala, orduan ere burbuila ekonomikoak
|
ezin zuen
betirako iraun.
|
|
|
Elbirak ez zituen zazpi ume baino gehiago izaten, lurrean eserita etxean. Hark
|
ezin zuen
haur gehiago hartu, eta Faustina, berriz, oso jatorra zen. Izaskunek eta Xabierrek, adibidez, Faustinarekin ikasi zuten… Baina, lehenago, Elbira Zipitria nire irakasle izan zen, Fermin Calbeton kalean.
|
|
|
Horrek esan nahi du hamar lagunetatik sei sorginak zirela? Rojas inkisidore nagusiak
|
ezin zuen
hori sinetsi.
|
|
2023
|
|
|
Yamaguchiri lan hau egitea enkargatu ziotenean hiru baldintza jarri zizkioten:
|
ezin zuen
harri-blokerik mugitu; lanak harrobiaren historiarekin harremana izan beharko zuen; eta harrobiaren memoria bizirik mantendu beharko zuen. Hiru baldintza horiek beteta jaio zen Denboraren aztarna proiektua.
|
|
|
Uste zuen hasieran oso lan konkretu bat egin beharko zuela, baina ulertu zuenean zein zen bere tokia, Zubietara joango zela baina ez entseatzera, baizik eta jendea ezagutzera, baina kontu handiz, lagunegi egin gabe… Hori ulertu zuenean, erabat sartu zen prozesuan. Noski, analogikoak hori du, inork
|
ezin zuen
jakin, errebelatu arte, zer aterako zen. Baina nik banekien oso ondo ari zela, eta kritika guztietan asko azpimarratu da egin duen lan ona.
|