|
2004
|
|
|
Hondar artean, belar edo ur izpirik gabe, berdamenaren gozotasunik gabe, behiak sufritu egingo du, eta maiz, eguzkiak ankerki jotzen duenetan eta, atzera egin eta ukuiluratzeko gogoz erotuko da. Baina benetakoa izan nahi duen behi horrek, eta ez behi ustel edo makal,
|
ez
dio etsipenari amore emango; aurrera jarraituko du desertua zeharkatu eta mendi hezeak, baso itzaltsuak, begietan har ditzan arte. Orduan, poetaren esana gogoratuz, halaxe deklaratuko du:
|
|
|
—Behia da animalia sakratu hori —jarraitu zuen ondoren— Go esaten digute, eta sazerdotearen maila berbera daukagu gizartean. Kalean behi bat etzaten bada, ez du inork altxako,
|
ez
dio inork kentzeko esango, baizik eta zain geldituko dira denak harik eta behiak altxatzea erabakitzen duen arte. Eta bitarte horretan guztian, jendeak ukitu egiten du behi hori, eta gero bere eskua kopetara eraman errespetu seinaletzat.
|
|
|
Ni ez naiz izango ez xoxo, ez birigarro eta ez inolako txori, zerbait handiagoa eta pisuagoa ere banaiz-eta, baina halere
|
ez
diot gezurrik nire bihotza eta haiena alderik gabekoak direla esatean. Txori bihotzekoa naiz ni:
|
|
|
Seguru Pauline Bernardette hankaz gora jartzeko modukoa botako nukeela. Baina, horixe, nik
|
ez
diot moja ttikiari izurik sartu nahi, gaixoa edozein huskeriarekin izutzen da-eta. Lehengo batean, esaterako, harrika egin zidan komentura etorritako mutil koxkor batek, eta ni haserretu eta halaxe mintzatu nintzaion:
|
|
|
—hots egin nuen. Eta, nahiz esaten zuenak niri berri askorik ez eman —hartaz jabetuta nengoen lehenagotik—,
|
ez
nioen gezurrik. Izanez ere harrigarria zen La Vache halako logikarekin pentsatzen aritu eta kolpetik lo ez gelditzea.
|
|
2010
|
|
|
Aragoiko Katalinarekiko dibortzioa onartu
|
ez
ziotelako, Erromako aginpetik alde egin eta Ingalaterrako elizaren buru jarri zen. Urte gutxitan eliza hau luteranismoaren eta kalbinismoaren liturgia eta fedearen tankera hartuz joan zen.
|
|
|
Alegia, Armand Davidek darwinismoarekin egin zuen topo Genoan. Jakina, Darwinen Espezieen jatorria liburu iraultzailea 1859 urtean argitaratu zelarik, gure David zangarra haren irakurri gabe partituko zen Txinarantz, eta Zeruko Inperioan zeharreko joan etorri eta nekeek
|
ez
zioten aukera handiegirik opetsiko holakorik plazaratu zela eta zelako eztabaidak piztu zituen jakiteko.
|
|
|
Pirpori xanpaina gustatzen zitzaion izugarri, eta harizko manteletan langosta, misera eta gainerako itsas fruituak jatea; Txanberlainek, berriz, kabaret bazterretan uzten zuen bere dirurik gehiena, emakumeek
|
ez
ziotelako, Pirpori bezala, bere aurpegi politagatik amore ematen. Egoera berrian, diru premia arazo larria bihurtu zitzaien berehala.
|
|
|
David ere bai. Zoritxarra besterik ematen
|
ez
dion jendearekin elkartzen da. Aintzat hartzen ditu nire anaiaren esanak, esate baterako.
|
|
|
" Esango nizuke, baina ezin dut. Inori
|
ez
esateko eskatu zidan berak." Misterio txiki harekin joan ginen gau hartan ohera.
|
|
|
" Nik
|
ez
diot Manson deitzen", esan nion Angeli. " Hik ez, baina beste guztiok bai." Ohe gainean gelditzen zitzaizkidan liburuak sartu nituen poltsara.
|
|
|
Adrianek esan izango zukeen, arrazoiz oraingoan: " Hire krokodilo horrek
|
ez
badio hozkarik egiten, zoratu egingo duk". Bigarren istant hartatik aurrera, ez zitzaizkidan aski bere belarriak, bere begiak, bere ilea, ezta bere ezpainak ere, eta beldur handi bat sartzen zitzaidan, ez ote nion, hitz egiten hasiz gero, erokeriaren bat esango:
|
|
|
Ez zait balio memoriaren haztarrika ibiltze hori, ez eta euskararen gauzatze arruntean horren ohikoa den ariketa linguistikoa, euskaldunok
|
ez
baitiogu elkarri hitz egiten, euskaldunok ez baikara xoil mintzo, jarduera filologikoan dihardugu gehienetan, aurreindoeuropearra astintzen, Europako hizkuntz aztarna zaharrena erakusleihoan paratzen, denboran atzera begira, eta ekintza bera dateke jarduera erdaldun hutsa, denbora objektiboan gibeleranzko ariketa soila, bizirik irautea ahalbidetu txiriparen goraipatze saioa, kamaleonizatze lana p...
|
|
|
ondo joan zen txortaldia, oso ondo
|
ez
esatearren. Arazorik ez inongo fasetan.
|
|
|
Irantzurekin adiskidetu,
|
ez
esan!
|
|
|
Ba al zenekien —beste adibide bat jartzearren— Lurdeseko amabirjina gaskoieraz mintzatu zitzaiela neska artzaintxoei, frantsesez hitz egin balie ulertuko
|
ez
ziotelako? Ño, amabirjinak zorrotzak dira bertako hizkuntzekin, begira Arantzazukoa:
|
|
|
Ba al dakizu Maritere ezkonduko dela, bota zidan aitak ustekabean. Maritere ezkondu,
|
ez
esan!
|
|
|
Ezer
|
ez
esatea erabaki nuen, arrebari galdetu eta kitto. Beti izaten du nik baino askoz informazio hobea, Donostian bizi arren.
|
|
|
Begira, oraindik
|
ez
diot inori aitortu norekin ezkonduko naizen. Ondo iruditzen al zaizu?
|
|
|
Hasieran
|
ez
diot ondo ulertu, Ametzola hori etxetik gertu zabaldu duten aisialdirako gune berria delako.
|
|
|
Aterpea non topatu, ijitoak han ostatu. jitoari
|
ez
diote astorik arrapatzen.
|
|
|
Nagusi hori atergabe mintzo da. Inork ere
|
ez
dio kasu berezirik egiten beharbada, ez zaie axola handirik zer dioen, baina hiztunak etengabe hitz egin behar du. Zer dioen da gutxienekoa, berdin da arauak aipatzen dituen edo ipuinak kontatzen, baina ez da isiltzen.
|
|
|
Ez zitzaion erosoa egingo, hasieran batez ere, ia ezerezetik eta euskarririk gabe ikasten hasi zenean. Arrifiek
|
ez
zioten asko lagundu, susmopekoa izango zen fraide hura inork estimatu ezin zuen hizkuntza hura urratzen.
|
|
|
Edozer gertaturik ere haiek ez dute Jainkoaren laguntzarik izango, Infernuko sutara joango dira denak Profetari obeditzen
|
ez
diotelako.
|
|
|
Blad es siba: libroak dauden lurrak, Sultani men egiten
|
ez
diotenak. choi fa: profeta Mahometen odolekoak. dervish:
|
|
|
* Blad es siba: libroak dauden lurrak, Sultani men egiten
|
ez
diotenak.
|
|
2011
|
|
|
Hona zertan den ere aipagarri eta ongi egile sagarroia: suge biperak, erran nahi baita, suge pozoidunak, laket ditu guztiz, haien pozoiak
|
ez
baitio kalterik egiten, ez dezakete, bertze alde, mutur buruan baizik ausiki, eta nekez atzematen dute han. Horra, bada, ala laborariaren, ala bertze edozeinen adiskide bat.
|
|
|
Zakurraren sabelean du har harek bere sorgia, han du ere bere alhapidea, han ohi da hazten eta emendatzen. Baina, zakurrari
|
ez
dio har harek bururat ematen; horra zertako, nahiz badaukan har haietarik edozein ardi eta ahari baino anitzez gehiago, zakurrak ez duen burtzororik.
|
|
|
Orduan mozten bazaie mihiaren mokoa pipita dutelako estakuruan, zauri hura gaitzak hartzen du, bertze guztiak baino nekeago izanen baita sendatzeko. Holakotan sendatu ustez gaitza emendatzen baizik
|
ez
diogu.
|
|
|
Arbola bakoitzak, landare bakoitzak badu berea, eta, ardura, mota baten orde baditu biga edo hirur. Galda aihenari
|
ez
diodanez egia.
|
|
|
Aipatu dituzun kalte horietarik den gutienaren egitea ez zaio gogoratu ere gauenarari. Eta nehori
|
ez
dio behin ere kutsu gaixtorik eman, ez baitu berak holakorik.
|
|
|
Hautua duenean, sagarroiak utziko du sagarrik ederrena, barexka, edo har, edo marmutxa gaixtagin zenbaiti lotzeko. Heltzen bazaio satorgin edo sagu zenbait,
|
ez
dio hari ere begi gaixtoa eginen; gogo onez janen du, edozein izan dadin; biga badira, nahiago baizik ez. Gauza horiek oro behatuz eta ikusiz ikasiak dira.
|
|
|
Hazkurri hura
|
ez
dio amak emanen ahora, bertze asko kumeek ukaiten duten bezala.
|
|
|
Horrela, bada, eta, gurean ez bezala, ahotsaren atea zeharkatu gabe eskura dezakegu karakterearen mamia txineraz (edo japonieraz ere). Osakako herritar batek, esaterako,
|
ez
dio Shanghaiko bati tutik ere ulertzen hizketan, baina lurralde bietako liburuetan agertzen diren karaktereak ehuneko laurogeitik gora berdinak direnez gero, oztopoak oztopo, beti atera dezake irakurriaren bitartez zerbait.
|
|
|
Euskaldun batek mendebaldarrak, oro har zilborrera eramaten du hatza" ni" adierazi nahi duenean, baina txinerazko irakasleak, goizean, sudurrera eramaten du lehen pertsona singularrean emateko; beraz," ni" esan, eta Carrington ek erakuslearekin egin dio japoniarrari tiro eta, bitartean," zu" esaten zuen japoniarrak behin eta berriro bere zilborrari begira. Ikastaroa hasi berria daukagu, baina
|
ez
diot atarramentu onik ikusten; nahikoa izan dugu egun bakarra Babelgo Dorrea eraikitzeko. magnoliaren muinoa errekan txorrotxio oreinaren hesia abarretan ernamuinak lore alez ale, bazter oro gorri erroitzeko bordan bakardade aiko maiko, jausten dira hasi arratsean mendian bakarrik lorez lore kanela lurrera txori sail bat ilgoraren izu txorrotxioz beterik erreka ageri ez bada ere inor basoaren bai...
|
|
|
Oinazpian idatzita omen daude, zehatz mehatz, patuaren oinatz guztiak; beraz, oinetakoa erantzi, eta oina aurreko aulkien arteko tartetik barrena luzatzeko eskatu dio aztiak. Ikusi beharrik gabe, nahikoa izan omen du ukitzearekin bakarrik eta
|
ez
dio, gainera, ibilaldia besterik ordaindu behar izan.
|
|
|
Juan XXIII.k, IIPapa buono, eliza katolikoaren gaurkotze eta modernizazio prozesua abiarazi nahi izan zuen bigarren Vatikano kontzilioaren bidez. Elizaren azken urteotako bilakaerak garai hartako itxaropena zapuztu izanak, nire ustez,
|
ez
dio meriturik kentzen aurreko eta ondorengo aita santuekin zer ikusirik ez zuen haren ahaleginari. Angello Giuseppe Roncallik hori baitzen haren izena— elizaren menpeko komunikabideetan ere modernizazioaren aldeko apustua egin zuen.
|
|
|
Nola liteke? Ba" prestatu gabekoa, saiorik hoberena" leloarekin batera, inori
|
ez
esan arren begi bistakoa zen beste bat zeukalako: agintariarena da arrazoia, eta haren aitzinean belaunikatzea kazetariaren lana.
|
|
|
Horrek, jakina, albistearen ñabardurak lausotu egiten ditu, grisa zena zuri edo beltz bihurtuz. Gaurko munduan baita kazetaritzaren munduan eregero eta gehiago dira den dena argi daukatenak, zalantzari zirrikiturik utzi nahi
|
ez
diotenak. Egunkarien diseinua ere alde dute.
|
|
|
Algarari zirrikitu zabalik uzten
|
ez
dion mundu honetan, konkista bat da alaitasuna, elkartasun keinua, norbere buruari eginiko oparia eta baita besteenganako eskuzabaltasunaren erakusle ere, umorea zabaltzen duena erosotasuna eskaintzen ari delako.
|
|
|
Jakina, Asuntzion. Eta horrek
|
ez
dio betarik ematen probetxuzko gizon bat izateko" ez da askotxo eskatzea, lehenagoko ama batentzat izanik ere.
|
|
|
—Berorrek absoluzioa eman nahi
|
ez
badio, izanen da hor nonbait emanen dionik.
|
|
|
Eta askatasunarekin batera, adiskide alaiak, emaztegai edo senargai gazte eta ederrak, ilunabarreko koloreak, haizearen laztanak, euriaren musuak eta batzuetan hondartza zabalak ere bai. Halere,
|
ez
dio inork jendeari jakinarazten autoarekin batera, eta gorago esandako gauza horiekin batera, gu geu ere erosten gaituela, gusanoak ere erosten dituela, alegia.
|
|
|
Benetan, lagunok, zapaltzen duen lurraren suak erre eta gogotik lekuz aldatu beharrean sentitzen ez denari
|
ez
diot ezer esateko[.].
|
|
|
" (Metafisikaz, ezer asko ez. Gehiegi pentsatzen dut —nor naiz, zer esango ote dute—, eta
|
ez
diot neure buruari uzten naizen bezala joaten —itsasoan, igeri asko eginez, uzten joan[...] —, neuk nolakoa naizen dakidan eran. Askoz espontaneoagoa izatea gustatuko litzaidake eta neure instinto eta beharrei askatasun osoa ematea)".
|
|
|
Hala da hein handi batean, musikak sentimenduen oldarretik hartzen baitu indarra, eta ideiak baino sentimenduak jartzen baititu agerian. Baina motz geratuko gara horri baino erreparatzen
|
ez
badiogu. Are gehiago, behin eta berriz sentimenduen zurrunbiloek, ezagutzen ez ditugun indarrek, mugitzen eta astintzen gaituztenean.
|
|
|
Esan beharra daukat orain Lukas gure irakasleari batzuek eta horietako bat Gomax daLukino deitzen diotela. Eta badirudi Lukinori, hau da, Lukasi ez zaiola axola, ematen du gustatu egiten zaiola,
|
ez
baitio inori errieta egiten Lukino deitzen diotenean.
|
|
|
Jakina, txakurrak
|
ez
dio erantzunik egin aitonari eta orduan ohartu da Raymond langa zabalik zegoela. Eta inork ikusi gabe, inor ezertaz ohartu gabe aitona Raymond ere etxetik atera da norabait.
|
|
|
Nik
|
ez
diot oso ondo ulertu, baina gerora, pentsatzen jarrita, konturatu naiz zer esan nahi ote zuen: agian Bernard bera izan dela txakurra eskapatzen utzi duena, nahita.
|
|
|
—esan dit. Alegia,
|
ez
esateko ezer bere gurasoei.
|
|
|
Nik
|
ez
diot ezer erantzun, baina nik uste dut ez dela horregatik. Nik uste dut Klaudio hori astakilo samarra dela eta ez duela ondo hitz egiten.
|
|
|
—Bai? Ba, nik
|
ez
diot aparteko ezer antzeman aurpegian erantzun diot.
|
|
|
Barkatu, bere burua zuritu zuen Brucek aurpegia gorritzen zitzaion bitartean, baina tupustean gaixo jartzen ari nintzela nabaritu nuen eta, ez nuen traba izan nahi zuentzat. Horregatik, alde egin nuen, deus
|
ez
esan gabe. Ba, hitz egin zuen Anitak, ez dakizu zer gau polita galdu zenuen!
|
|
|
Kandela bat pizten ari zelarik hurbildu ziren harengana eta, atzean kokaturik, Giovannik Beretta zaharraren kanoia paratu zion giltzurrunen kontra. Hitzik
|
ez
esan eta etorri gurekin, mehatxatu zuen Giovannik, galdera batzuk egin behar dizkizugu. Giuseppuccik kandela uztean, hatzak erre zituen eta albo guztietara begiratu zuen, irtenbide bat bilatu nahian bezala.
|
|
|
Egoera horretaz jabeturik, Catherinek, laneko jabeak, erabiltzen du droga gameluarena egiteko eta, bide batez, mutila gozatzeko. Xantaia horren aurrean, puritanismo kastu batez jantzirik, Josebaren etikak
|
ez
dio uzten oheratzen bere grinak lotsagabeki erakusten dizkion emakume batekin, lana eta maitasuna nahastea ez baita komenigarria. Hala ere, neurri handi batean elkarri gorrotoa badiote ere, elkarren beharra badute:
|
|
|
Neska mutilen amak dira eleberri honetan nortasun sendoa erakusten dutenak. Andreak elkarren herran direlarik,
|
ez
diote elkarri ezer esaten; ez dute horren beharrik: nahikoa dute elkarri begiratzearekin.
|
|
|
George Borrow Biblia saltzaileak Lehen Gerra Karlistaren garaian idatzi zuen The Bible in Spain (1843) bidaia liburuan, euskaldunen literaturari
|
ez
dio balio handirik onartzen, eta, bere ustez, euskaldunak musikagintzan trebeak badira ere, olerkigintzan ez gauzak dira, garrantzirik gabeko gertaerak kontatzen baitituzte:
|
|
|
Azken oihurik gabe aldenduko naiz argia gandutu zen menturazko lurraldean barrena,
|
ez
dio nehork itzalari abegirik eskainiko baina itzalaren erresuman itzaliko gara, zer pena bizitza galtzea, diozu ilunabarrean maite dituzunak gogoeta xehe iheskaria direnean eta ibaiarekin batera aldenduko zarela jakitean nehork mintzirudikatu ez zuen haraindiko ibar urrunera, hala ere, ederra zen bizitza eta bizi izatea azkenik galeraren zerrenda ankerretan idatzia utzi bagenuen ere, gurutza ditz...
|
|
|
Begiratu zaitut, genitrix, udako arratsalde errepikatuetan batzen eta bereizten gaituzten oroitzapenen isiltasunetik, iraldi gor lerratuen distantzia salbaezinetatik, keinuak daude zugan keinuak nigan adostasunari amore ematen
|
ez
diotenak. Oroitzen naiz jadanik bera falta zen gau fatal hartaz, gure halabeharreko mututasunari duintasuna zekarkion oinaze komun besarkatuaz, eta zure desolazioaren ordu izoztuak, hainbeste hitz saiatu baikenuen irain bakarra ere kitatzen ez zutenak, ohidura zaurigarriak beren iraute zurrunean keinu xamurrek iragana antzaldatzen ez dutenean.
|
|
2012
|
|
|
Oso bitxia da gaur egun guk gaixotasunarekin dugun harremana. Eguneroko bizimoduan
|
ez
diogu kasurik egiten sendagileari, harik eta gaixotzen garen arte, baina gaixotzen garenean, orduan bai, korrika joaten gara mediku bila. Betidanik izan du ospe handia txinatar medikuntzak.
|
|
|
Baina ez liburuaren azaletan edota orri solte batean gehigarri gisa, istorioaren barruan baizik. Hots, bitxi denda famatu baten izena (eta ez dut nik orain izen hori aipatuko,
|
ez
diot dohaineko publizitaterik eskaini nahi) berrehun edo hirurehun bat aldiz aipatuta azaltzen omen da pertsonaiek edota narratzaileak behin eta berriro etengabeki esan ondoren. Honek eztabaida luzea ekarriko du, dudarik gabe, zeren, esan dutenez, prest baitago idazle mordoa horrelakoak egiten hasteko... jasoko duten diru poltsa tentagarri samarra baldin bada.
|
|
|
Kexatzearen kultura ongi egon daiteke batzuetan, baina hori soilik ez da inoiz nahikoa izango. Eta bakar batzuk lanean hasi dira agudo asko egindakoa doilorkeria hutsa zela erakusteko, esandakoa (hobe,
|
ez
esandakoa) gezur hutsa zela jakitera emateko. Joxemiel Bidador irakasle eta ikerlariak entziklopedia hankamotz eta faltsu horri erantzun egokia eman dio liburu mardul bat publikatuz:
|
|
|
Telebista bilakatzen denean munduari zabaltzen zaion leiho bakarra, gertaeren interpretazioa guztiz hondatua geratzen da. Telebistan berriak laburtu egiten dira, irudiek diskurtsoaren lekua hartzen dute eta telebista ikuslea edozein interpretaziorekin konformatzen da, beti ere arina baldin bada eta gehiegi pentsarazten
|
ez
badio. Kontuan izan behar da telediario edo teleberri baten gidoiak edozein egunkaritako orri batek baino gehiago ez duela inoiz hartzen.
|
|
|
Liburu zorrotza zen, oso landua, datu eta aipamen ugariz jositakoa. Esan daiteke ia gehigarri literario guztiek eta agian guztiekez zutela aintzat hartu liburu hura,
|
ez
ziotela kasu zipitzik egin, eta egunkari nagusietako gehigarrietan (ABC, El Mundo, El Pals) lerro bakar bat ere ez zutela erabili halako garrantzia zeukan liburua aipatzeko. Kritiko zorrotza eta askeak, inorengana makurtzen ez denak horrelako injustiziak jasan behar izaten ditu, nahitaez.
|
|
|
Zer nahi duten nigandik batek daki, baina ni leial izan natzaie beti, esaneko, eta nire ahotik ez da inoiz irtengo alferreko hitz egiazkorik, ez egia
|
ez
dioen hitz gezurrezkorik ere.
|
|
|
—Insurgentes kalera, Regente hotelera, mesedez —esan zion indiar itxura zuen gidari txaparro bati. Gidaria eta Johnyk
|
ez
zioten elkarri hitzik ere esan bidaia osoan, eta aireportutik hiriaren zentrorantz ikusi zuen paisaia beldurrezko film baten dekoratua iruditu zitzaion. Ekaitza gero eta gogorragoa zen, eta arratsalde ilun iluna nagusitzen zen erraldoiaren gainean.
|
|
|
Gerlaren gora-beherek
|
ez
zioten koronel Carrillori paradarik eman aferaz arranguratzeko, bera ere Maceori lotu zitzaiola mendebaldean gaindi egin zuen kanpainan.
|
|
|
Eta uretara bidean ikusten duenean, bere artean egin du, ibileran duen xarmagatik eta aurpegiaren argiagatik, agerikoa dela emakume hori Eta, justu orduantxe, zerbitzariak ailegatu dira printzea dagoen tokira, eta iragarri diote uharteko aitoren semeek dirurik bat ere ez ematea erabaki dutela. Hori dela-eta, printzeak ontzia tresnatzeko agindu du, eta Mallorca aldera abiatu da, eta noizbehinka itsasoa begiztatzen du emakumea berriz ere ikusten ote duen Bartzelonako hitzordua baino lehen, ongi baino hobeki baitaki zer esan nahi duen horrek, zeren, emakumeari deus esan
|
ez
badio ere, aski daki Historiaz, eta ongi daki, beraz, Durazzoko itsas bazterrean hil zela On Luis, hots, Albania desatsegineko hiriburuan. Eta haren zorionaren bekaitz da, hain emakume bereziaren besoetan hil bazen.
|
|
|
Beaumondar zikinak, Maiestate —oroitarazi diote erregeari kontseilariek. Baina zaharrak, ongi dakienez non eseri ohi den bere semea, alde hartara begiratu, eta
|
ez
dio begirik kentzen, eta ohartu da, bestalde, hark begiratuari eusteko ausardia duela, eta burlati agurtu ere egin duela kapelua ukituz.
|
|
|
Garaiotako printzesa politena, kronikari orok dioenez. Baina
|
ez
diozu ohorerik eginen zure jakintsu ospeari baldin eta bide ematen baduzu oihuka segi dezagun, zu han goian eta gu gazteluko ateko bestaldean.
|
|
2013
|
|
|
—Mannix ez dut ikusten, eta C. eta Dennis ere
|
ez
esan nion Angelari.
|
|
|
—Katamotza
|
ez
esan zuen berak. Katamotzak nirekin gelditu behar du.
|
|
|
—Zehatzak izanda, ezertxo ere
|
ez
esan zuen L. k satorrari begiratuz.
|
|
|
—Ez dira banatuko. Bidaia honetan behintzat
|
ez
esan nuen.
|
|
|
Zurrumurruak entzun zituztenean, umeek maitasunik
|
ez
zioten ume haiekbeldurra hartu zioten, eta beldur harekin, iraganeko denboretan Sacamantecas eta beste hainbat espektro bezala, irudi berri bat asmatu eta marraztu zuten beren koadernoetan: fusilatutakoen hezurrez betetako zaku bat sabaitik zintzilik, eta orangutan aurpegiko boxeolari bat hari joka, entrenatzen ari bailitzan.
|
|
|
—Inork
|
ez
esan nion. Ohitura izango duk.
|
|
|
—Polita da. Zalantzarik
|
ez
esan zuen.
|
|
|
" As the snow flies on a cold and gray Chicago mornin' a poor little baby childis born in theghetto„.". " Elurra ari du Chicagoko goiz gris eta hotzean, haur txiki pobre bat jaio da ghettoan." Jokalariek
|
ez
zioten jaramonik egiten kantari, slot makinetan jartzen zuten arreta guztia.
|
|
|
Ez genukeen egun asmatuko hatzak infiniturantz tenkatzen dituzten errail distiratsuak, paraleloak izaki inoiz
|
ez
diotenak elkarri ukitzen, horretaz ziur zeuden gainontzeko irakasleek ziurtatzen zigutenez, guk errailak ortzilerroan bat eginda ikusi arren, altzairu gozozko bihotz bat marrazturik hiriaren kanpoaldean, artean sasitza eta zabortegia zen eremuan, baina hiri ezberdin baten mugarria ere bai; bertan bai, bertan bizialdia hastear zen, bizialdi diferente eta benetakoago bat gure zain. Geroago hodeien azelerazio itxuraniztun maitatzen ikasiko genuen, elkartze berriak baiesten zituzten agur laburrak, bi geltoki artean zamalkatzen zen gutun edo musu baten luzera maitatzen ikasiko genuen.
|
|
|
Misio hau 1791n fundatu zen; eta, bidaiariak batere itxura onik hartzen
|
ez
badio ere kanpoko goibeltasunagatik, barruak kontraste nabarmena egiten du. Adineko gizon jainkotiar batek darama bertako gorabehera guztia[...].
|
|
|
Baina hura ordezkatu zuena, Antonio Garcia de Mendoza —" soldado viejo de Fuenterrabia", Bancroften hitzetan—, 62 zital hutsa suertatu zen. Aberastea beste helbururik ez zuen, eta, fraideen nagusitasuna ezin eramanik,
|
ez
baitzioten indioak perla haztegietara eramaten uzten urpean aritzeko, haien kontrako kalumniak zabaltzen hasi zen Nueva
|
|
|
Azkenean ez zen bete deportazio agindua, ziur aski beldur zirelako prefektua Kaliforniatik botatzen bazuten, haren iritzi bereko beste fraideek ere, hots, gehienek, haren atzetik alde egingo zutela. Eta Sandwich uharteetara joateko baimenik eman
|
ez
ziotenez, Sarriak prefektu izaten jarraitu zuen 1830 arte.
|
|
|
Nekazaritzarako behar zen azpiegitura eraiki zuten, eta gari, piku, mahats, datil eta granadentzako lurra jorratu. Baina Luyandori ez zitzaizkion ohiko arazoak faltatu, beren boterea kolokan ikusten zuten chamanen ezinikusiagatik, eta betiko bizimoduari, batez ere poligamiari, uko egin nahi
|
ez
ziotenen aldetik. Kristauen boterea ezin
|
|
|
Matxino lotsagabe eta tematiaren alderdiko batek zaurituta zetorren. Ezin izan zuen ez Brebiarioa ez Irudia berreskuratu, hartzera ausartu ez zelako edo utzi
|
ez
ziotelako. Nolanahi ere, ez zuen gehiago Aita ikusi, eta Ignaciok ere ez.
|
|
|
Tantarantana, nire laztana, bost zentzuak dizkidazu ostu: lurrari
|
ez
diot usainik hartzen ondoan ez bazauzkat zu.
|
|
|
Bi eta hiru bost dira, batek daki! eta
|
ez
diot nik zerua eskatu, baizik hiru karnaba eta bi argi, airearen loa dadin esnatu.
|
|
|
Idatzi diot eta sabindarrek hitzetan ere markatxoa utzi zigutela ohartzen naiz. ‘Desenfadado’ hitza gustatzen zait, euskaraz
|
ez
diot ordain egokirik aurkitzen, eta modu desenfadatuan hartzen dut gabezia. Euskalkiak ahoskatzen ditut eta kantari bat naiz.
|
|
|
Baina esparru geografikoen gaiari ezin diogu itzuri egin. Itzuri egiten
|
ez
badiogu, galdera deseroso bat sortzen da. Galdera deseroso askoren ama.
|
|
|
Nik gutxi landutako gai batean baiezkoa ematearen arrazoiak ez ditut hemen azalduko. Kontseilugune deitutako organo horretan gehienek zekiten nik baino gehiago telebistaz, denek
|
ez
esateagatik. Egindako bilera apurretan ez zen inor mintzo euskarazko telebista espazioaz.
|
|
|
—Horrek guztiak
|
ez
dio batere axola erantzun dio elbarriak irainduta keinu zipotzez. Orain egiazki axola duen bakarra besterik da, zera alegia, izadiko agindua betetzea.
|
|
|
—Ikusiko diagu, Hostape, ikusiko diagu mintzatu zaio Iruña azkenean asto gainekoari ahal bezain maitekiro; ematen duenez,
|
ez
dio inolako beldurrik neska boluntarioak. Ikusiko diagu, eta itzultzen garenean mintzatuko gaituk, Hostape.
|
|
|
eutsi dio Jauregiko Xanbilek bereari. Ez bat eta ez nagok ados
|
ez
diozuenarekin eta ezta jartzen didazuen kinka larriarekin.
|
|
|
baieztatu du Galtzurruneko nagusi zaharrak. Eta eskerrak
|
ez
diodala nagusi gazteari, berak nahi bezala, tresna madarikatu hori ukitzen utzi!
|
|
|
Petrikiloaren laguntzaileari
|
ez
dio ia inork jaramonik egiten; bere hitz ponpoxo baina hutsalek ez dute inolako konfiantzarik ematen. Urduritasuna eta ezinegona zabaltzen ari dira petrikiloaren etxeko ezkaratzean eta atarian bildu diren gero eta zauritu gehiagoren artean.
|
|
|
Zer adina daukaala esan duk, Tzurdio? bi agureek berari baizik
|
ez
zioten inori agindurik ematen eta, gainera, mintza eta mintza jarraitzen zuten, erantzuna itxaron gabe. Tzurdio, egin ezak hau.
|
|
|
—Entzun, entzun saiatu du alferrik Don Jakue. Beste azalpen batzuk eman behako nizkizueke baina
|
ez
diote, ezin diote hizketan utzi.
|
|
|
—Datorren urtea arte
|
ez
zioat beldurrik erantzun zion Xalenek; bakoitzak badaki non dagoen.
|
|
|
Tzurdiok ez zuen askorik ulertu, baina badaezpada ere atzetik jarraitu zion emakumeari herriraino; ehunen bat metrora edo. Ohartu zen ordurako ez ziola inolako beldurrik ez Laketi eta ez beste inori ere, baina bere buruari errepikatu zion hoberena zela, Laketek esan bezala hain zuzen ere, gertatutako guztiaz inori deus ere
|
ez
esatea. Eguna argitzen hasi baino lehen bakoitza bere etxean zegoen.
|
|
|
Baina Alkaxoko atsoari
|
ez
dio aspaldi herrikoen esanak inolako axolarik eta bere kaskailukerian jarraitu du.
|
|
|
Aristotelesek Organon eko kategoriekin kapusaia jantzi baitzion Parmenidesen aldagaiztasun biluziari. Logikak, soilik kontzeptuz hornitzen den heinean,
|
ez
dio ariaren isuriari irudirik ematen, baina metafisika eta kritika guztiek eskailerak ipintzen dizkiote, eta bakoitzak bere motako eskailera mailak ditu.
|