|
2000
|
|
|
Ordura arte euskararen maitale sutsua izandakoa, geroztik haren azterlari hotz bilakatzen hasi zen, hura ikerketa zientifikorako gai hutstzat harturik, hizkuntza bizi gisa izan zezakeen patuaz arduratu gabe. ...arai hartan euskara ondo ikasteko zailtasunak, eskuliburu, gramatika onik eta irakasle egokirik eza kontuan hartu gabe, Unamunok, antza, pentsatu zuen berak hura behar bezala menderatu ez bazuen, ez zela hartarako gaitasunik edo bitarteko didaktiko aproposik ez zeukalako, hizkuntza zail eta madarikatu hura ezin ikasizkoa zelako baizik, eta are okerrago, bere gogoetak behar bezain argi adierazteko,
|
euskaraz
ezin baliatzea ez zela berak hura behar bezain ongi ez jakitearen ondorio, hizkuntzak berak kulturarako bide izateko balio ez zuelako baizik.
|
|
2001
|
|
|
Neurrihandi batean, oraindik erdaldun direnek eusten diote joera honi; 2) Bestalde, euskararen erabilera normaldua nahi dutenak eta, horregatik, erabilerarako plangintzak indartu nahi dituztenak. Arlo horretan kokatuko genituzke jadanik euskaldundirenak baina euskara erabiltzerik ez dutenak edo
|
euskaraz
ezin bizi daitezkeenak.Gabezia hori indar handiz sentitzen dutelako uler daiteke askotan entzuten den, euskara ez da galduko ez dakitenek ikasten ez dutelako, baizik dakitenek erabiltzen ez dutelako? (Artze) esaldia hain barneratuta egotea euskaldunen artean.
|
|
2002
|
|
|
Ezinbestekoa da atzizki deklinatiboak modu preposizionalean ere emateko aukera izatea. Adibidez,
|
euskaraz
ezin da falta genitiboan doazenizen osagarriak eskuinerantz luzatzeko aukera erraza; euskarak aukera hori izanbehar du, edo ez da hizkuntza garatua izanen, ez da software komunikatiboegokia izanen, gaurko egunerako?. Ondo dago ezkerretarako aukera; bainaeskuinerakoa, gaur egun, ezinbestekoa da.
|
|
|
Nafarroan, gainera, bada bestelako arrazoi bat unibertsitatearen ateak euskarari ixteko: unibertsitateko ikasketak
|
euskaraz
ezin badaitezke egin, haurrak euskaraz eskolaratzeko joerak ahul daitezke, hizkuntzaren araberako mozketarik egon ez dadin hezkuntza maila batetik bestera igarotzeko unean.
|
|
2004
|
|
|
Amazoniako naturalistari errespetu osoz armia rm aren motrizitatea aztertzeko eskatuko nioke, eta Hizkuntza Politikari errespetu osoz halaber, beste aukera batzuk ere azter ditzan eskatuko nioke. Esate baterako, bere interpretazioaren ondoan, alegia, euskaraz ia behin ere jarduten ez duen elebiduna euska raz behar bezain ongi hitz egiten ez duelako da. txanpon beraren kontrako alderdia den beste hau ere aintzat har dezan,
|
euskaraz
ezin du ongi hitz egin ia behin ere euskaraz jar duten ez duen elebidunak.
|
|
2005
|
|
|
irlandarra den Pat Cox Europako Batasuneko lehendakari izendatu zutenean, berak lehenbiziko hitzak irlanderaz egin zituen eta gero nire lehenengo hitzak euskaraz egin nituen, hain zuzen ere, irlanderaz egin izana zoriontzeko. Berehala izan nituen gainean diputatu espainiarrak eta beste batzuk oihu batean,
|
euskaraz
ezin nuela egin adieraziz.
|
|
2007
|
|
|
esangura kausala dute, eta
|
euskaraz
ezin da eman t (z) ean edo t (z) erakoan erabilita. Alegia, ez honela:
|
|
|
Gaztelaniaz al, tras partikulek eduki dezakete esangura kausala, eta orduan ordainak
|
euskaraz
ezin daitezke eman besteak beste, t (z) ean, t (z) erakoan edo ostean, ondorenen bidez.
|
|
2008
|
|
|
Behin batean, morroi batzuen galtzak adabatzen ari zirela, haria orratz zuloan sartu ezinik ibili zen Fausti, bista galtzen hasia. Harik eta Regina, halako batean, honela mintzatu zitzaion arte,
|
euskaraz
ezin esan den esaldian:
|
|
|
Bego, an ere,
|
euskaraz
ezin mintzatu
|
|
|
EHEk beti azaldu du Vascuencearen legeak euskaldunon hizkuntza eskubideak urratzen dituela. Vascuencearen legea da, egun, administrazio ezberdinetan euskara ez erabiltzearen erruduna,
|
euskaraz
ezin ikasi ahal izateko erruduna, gure herrian bertako hizkuntzan ezin hitz egin eta ezin bizi ahal izateko erruduna.
|
|
|
Behin batean, morroi batzuen galtzak adabatzen ari zirela, haria orratz zuloan sartu ezinik ibili zen Fausti, bista galtzen hasia. Harik eta Regina, halako batean, honela mintzatu zitzaion arte,
|
euskaraz
ezin esan den esaldian:
|
|
2009
|
|
|
Rock and roll jaia ondoren. Zenbat aldiz entzun behar izan dut azken 40 urtean
|
euskaraz
ezin litekeela rocka egin. Bekatua zela.
|
|
|
Demokraziaren hastapenetan entzundakoa da beste topiko iraingarri hura: "
|
euskaraz
ezin irakats daiteke fisikarik". Gaur, ordea, gehien erabiltzen den hizkuntza da euskara Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitate aurreko hezkuntza sistema guztian, unibertsitatean ere lehen aldiz matrikulatu diren ikasleen %40tik gora dira euskarazko irakaskuntza aukeratu dutenak, euskaraz egindako doktore tesiak urtero irakurtzen dira, eta hedabide espezializatuetan, literaturgintzan edo zientziaren dibulgazioan ere ohiko hizkuntza da.
|
|
|
Sententzia ez dago idatzia. Baina
|
euskaraz
ezin idatzita egon gara urteotan. Euskarazko papera ezin irakurrita.
|
|
2010
|
|
|
Gainera opari bana eman zien, Irrien lagunak CD bana.Eguneroko gaiakErreala, etxeko lanen banaketa, atez atekoa edo Lasarte Oriako lanak izan ziren jorratu ziren gaietako batzuk. Euskara ikasten ari direnen zailtasunetako bat hori izaten da, egunerokotasunean
|
euskaraz
ezin aritu izana, horregatik aukeratu zituzten antolatzaileek pil pilean dauden gaiak.AfariaOhiturei hutsik egin gabe, ikasturteari eta Mintzodromoari amaiera Udaberri elkartean eginiko afari eder batekin eman zioten.
|
|
|
Egia esan, euskalduna ez zen jendearen artean aldizkariari zer nolako harrera egiten zitzaion ezagutzeko jakin mina egon bazegoen, horregatik, eta hasieran zalantzak izan arren, euskaraz ez zekitenei ere egin genizkien telefono bidezko galdetegiak. Are gehiago, aldizkariarekin batera txertatu ziren galdetegi asko gazteleraz idatzita jaso genituen, jendeak barkamenarenganak eskatuz
|
euskaraz
ezin zuelako idatzi. Horrek argi eta garbi erakusten du aldizkariao atxikimendua izugarria dela oro har, eta espero baino askoz handiagoa erdaldunen artean19.
|
|
2011
|
|
|
Euskararen kontrako diskurtsoak, gizartean zabaldu nahi izan dena iritzi publikoan eraginez, garai ezberdinak izan ditu: diktadura garaian (eta aurretik ere), euskararen aurkako diskurtsoaren arabera, euskara azpihizkuntza bat zen, etorkizunik ez zuena, razionalak diren zientziak
|
euskaraz
ezin zirelako adierazi, pertsona horien ustez. 80 eta 90eko hamarkadetan, euskarak diskurtso horren arabera markatuta jarraitu zuen:
|
|
|
Zergatik ez euskaraz? Eta
|
euskaraz
ezin balitz, enfin, zergatik ez ingelesez gutxienez?
|
|
2012
|
|
|
Euskaraz SEO eginez gero, bilaketako zerrendan beste euskarazko edukien aurretik ipini dira, baina erdaretan gai globalen gaineko eduki gehiago daudenez, esteka gehiago eta sailkapen hobea izatea gertatzen da askotan. " Hori gertatu arren horrek ez du esan nahi
|
euskaraz
ezin denik SEO egin".
|
|
2014
|
|
|
euskararen kontura izan dituzten pozak, eta nola sentitu diren askotan indargabe haren egoera ikusita", adierazi du Zigor Etxeburuak, Euskarako zuzendariak. " Diren traba guztiak jarri dizkigute
|
euskaraz
ezin gaitezen bizi. Egun, oraindik, badira hamaika traba euskaraz bizitzeko".
|
|
|
Erresonatziak edota ekografiak eskatzen ditugunean erdara hutsean iristen zaizkigu eta historia klinikoa euskaraz betetzeko trabak besterik ez ditugu izaten. Guzti honek gure lan jarduna euskaraz burutzea oztopatzen du, gure egunaren zati garrantzitsua betetzen duten orduetan
|
euskaraz
ezin bizi eta lan egin izatea. Non eta duela 35 urtetik euskara ofiziala den eremuko osasungintza publikoan.
|
|
2015
|
|
|
Hizkuntza katalana ardatz, gazteleraren presentzia errealitate diglosiko eta gatazka linguistiko baten isla moduan ulertu nuen.«Noski», esango duzu, «katalana askoz errazagoa da gaztelera jakinda da, eta elkar ulertzea askoz arinagoa» (begi bistakoa dena, bestalde). Uste zabaldua da
|
euskaraz
ezin daitekeela halakorik egin. Saiatu al gara inoiz. Localia katean, Jon Balentziagak aurkezten zuen Realari buruzko saioan txandakatu egiten zituzten euskara eta gaztelania.
|
|
|
Diglosia H ren eta L ren arteko banaketa moduan ulertuta, zera eskatuko luke, besteak beste, diglosia ezartzeak Euskal Herrian: euskararen ofizialtasuna bertan behera uztea; Legebiltzarreko, Nafarroako Parlamentuko eta udalbatzetako saioetan
|
euskaraz
ezin aritzea; administrazioek herritarrekiko harremanetan euskaraz ez idaztea; euskara baztertzea unibertsitatez besteko hezkuntzatik, edo lehen hezkuntzara murriztea, harik eta haurrak erdaraz moldatzeko gai izan arte; literatura euskaraz idazteari uztea (edo jatorkeria katoliko kostunbristako, eta nork bere euskalkian idatzitako sasiliteraturara bueltatzea); euskal hedabideak eta, zer esanik ez... Hori guztia nahi du Zalbidek?
|
|
2016
|
|
|
Herritarrak kexatzen dira
|
euskaraz
ezin dutenean egin epaitegiko jarduna?
|
|
2017
|
|
|
" Maila horretako pertsona batek errana da. Zuek
|
euskaraz
ezin dituzue beraz hitz horiek erabili, ez omen dituzue eta. Non comment!".
|
|
2018
|
|
|
Azpimarratzekoa da ekialdeko eliza siriakoak kantatzen duen Gure Aita emanen dutela aramear hizkuntzan, hots Jesu Kristo bera mintzo zen hizkuntzan. Hara euskal fededunek frogatuko dutela igande horretan beren sorterritik ihes heldu direnei Elizak ekartzen dioten sustengua, salmoak
|
euskaraz
ezin ederkiago xaramelatzearekin batera. Siriar iheslariekiko partaidetza horrek erreferentzia zuzena egiten dio, Iparraldeko giristinoek joan den mendean Belokeko komentutik abiatu eta Eliza siriakoaren baitan bizitu duten mende erdiko ibilaldiari.
|
|
2019
|
|
|
Nire jarduera profesionalean nahiz bizitza pribatuan behin baino gehiagotan gertatu zait horrelakoak entzutea: . Gauza batzuk
|
euskaraz
ezin dira esan?,, hori ez du inork ulertzen, edo, baina hori zeinek esaten du??.
|
|
|
Niri erdaraz egitea errazago egiten zait. Eske
|
euskaraz
ezin dut ondo espresatu.
|
|
2020
|
|
|
Beste hizkuntzetan ez bezala,
|
euskaraz
ezin ei ziren partikula modal bi (edo gehiago) perpaus berean erabili (Euskaltzaindia 1987: 500; Mujika 1988:
|
|
2021
|
|
|
Ulibarriren Gutunliburuan dago jasoa: lehen kazeta liberalen garaia zen, eta
|
euskaraz
ezin zela ezer editatu tematu zitzaion erdaldun bat," ezta egutegi bat ere". Apustua egin zuten:
|
|
|
Eseri, kazetariari matrikula hartu, eta hizketaldia
|
euskaraz
ezin egitearen broma erortzen utzi ondoren, gaztelaniaz hasi du hitz aspertua, katalanera aise salto eginez, eta tartekatuz frantses, italiera edo ingelesezko esapideak, naturalki. " Maite dut hizkuntzaz aldatzea".
|
|
|
Netflixen, hiru; Disney Plusen, bat ere ez; HBO Maxen, bat ere ez; eta Amazon Prime Videon, bi. Telesailik
|
euskaraz
ezin da ikusi horietan guztietan. Ondorioa argia da Pantailak Euskaraz taldeko ordezkarien arabera:
|
|
|
Hizkuntzarekin lotutako auzi gehiagotan egon zara, eta eskubideak aldarrikatu dituzu. Duela urte batzuk epaiketa bat izan zenuen, behin eta berriro atzeratu zena,
|
euskaraz
ezin zelako egin. Nola gogoratzen duzu?
|
|
|
Netflixen, hiru; Disney Plusen eta HBO Maxen, bat ere ez; eta Amazon Prime Videon, bi. Telesailik
|
euskaraz
ezin da ikusi horietan. Ondorioa beraz, argia da:
|
|
2022
|
|
|
Bada mendea erabilerak behera egiten duela. Badira bederen 25 urte baxoa eta brebeta
|
euskaraz
ezin direla pasa. Mende erdia euskararen ezagupen instituzionala ukatzen dela.
|
|
|
Baizik eta salatu nahian, beste batek, Adolfo Suarez presidenteak, zer esan zuen 1976an, elkarrizketa batean, Paris Match aldizkarian. Zera,
|
euskaraz
ezin zela Fisika" Kimika" esan zuen" Nuklearra" irakatsi. Irakasle faltan, zioenez.
|
|
2023
|
|
|
telebista, irratia, egunkariak... Nahi gabe ere, ikasten dugu gaztelaniaz;
|
euskaraz
ezin da. Beraz, jarraibide batzuk behar ditugu; antzerkirako, elkarrizketetarako...
|
|
|
Bazaukan apaltasunetik ere, euskaradunen ganako errespetuz eta estimuz, bere pundu ahula aitortzean:
|
euskaraz
ezin mintza, ulertzen baizik ez. Berantago, ikasi zuen baserri munduari interesatzen, laborantza inginadoreen iritziak kondutan hartzen.
|
|
|
Ulibarriren Gutunliburuan lanean dago jasoa: lehen kazeta liberalen garaia zen, eta
|
euskaraz
ezin zela ezer editatu tematu zitzaion erdaldun bat, “ezta egutegi bat ere”. Apustua egin zuten:
|
|
|
Hemezortzi ikastetxetako guraso elkarteek elkarrekin egindako salaketak islatzen du «ohikoa» bilakatu dela hirian aisialdiko jarduerak
|
euskaraz
ezin jasotzea. «Guri ere gertatu zaigu», kontatu du Madernazek:
|