|
2003
|
|
|
Euskaldunok harro egon gintezke gure hizkuntzari nola eutsi izan diogun egoerarik zailenean. Herri gutxik egin du euskaldunok. gizaldian egin genuena,
|
euskara
egoera dialektal zatikatzailetik atera, estandar garaikide erabilgarriaren ernamuina adostu eta hizkuntza eraberritu funtzio guztietarako tresna bihurtzeraino. XX
|
|
2005
|
|
|
Euskara egoera guztietan agertzen da filmetan, baita marrazkietan ere:
|
euskara
egoera guzti guztietan, baita oraindik inoiz euskaraz jorratu ez diren egoeretan ere.
|
|
2012
|
|
|
Ezen, Euskaltzaindiak Baionako Fakultatean joan den azaroaren 16an antolatutako XVII. Jagon Jardunaldietan erran zenez: " Ipar Euskal Herrian,
|
euskara
egoera larrian dago" edota" Inkesta soziolinguistikoak erakusten duen bezala, hil ala biziko kontua da (euskal) hiztunak sortzea"... Egiari zor diogu, haatik, erranaldi horiek ez zituztela euskalgintzako erakunde ofizialetako arduradun edo ordezkariek egin... baizik eta euskararen alde, egunerokoan eta jendeen artean, lanean ari direnek.
|
|
2014
|
|
|
" baserri hizkuntza" izatetik gizarte moderno eta bizitza profesionalaren arlo askotako hizkuntza izatera heldu da. Talde sozialei dagokienez, bai herrietako bai hirietako gazte asko
|
euskara
egoera gehienetan normaltasunez erabiltzera ohitu dira. Ikasketa asko euskaraz egin daitezke eta euskararen presentzia estatus handiko egoeretan inoizkorik onena da.
|
|
|
Halere, liburuaren azken bertsoetan, bere lanari esker,
|
euskara
egoera tamalgarri horretatik irteteko ordua jada heldu dela dios ku argiro:
|
|
|
Hiriart Urrutik euskara salbatu nahi du ikusten dituelarik Hazparneko familiak Baionari so, aliantza berrien bila abian, beren alabentzako ezkontza abantailatsuak desiratzen eta ordu arte Eliza atxiki duten familiak, hots gure antolaketa politikoaren egitura kulunkatzen ikusten baitu. Labegueriek ere gazte denborako zinak utzirik, ez du erakutsi sekulan
|
euskara
egoera diglosikotik ateratzeko xederik bere gobernatze moldean, eta hori diot anakronismoa parrez par behatuz, zeren horren seme espiritualak, abertzale kolorez arratindatuak, beti horretan baitira. Likidazionismoan.
|
|
2015
|
|
|
Udalek ele bitan aritu behar dutela dio. Euskal Autonomia Erkidegoko errealitate soziolinguistiko anitza kontuan hartuta, zenbait udalerritan aurrerapen ederra litzateke udal administrazio jarduna euskaraz eta gaztelaniaz egitea, tokitan delako
|
euskara
egoera horretatik. Carlos Urquijoren helburua ordea, ez da euskal hiztunen eta gaztelania hiztunen, guztien, eskubideak babestea.
|
|
|
Amonarrizen ustez euskara proiektu ilusionagarri eta kohesionatzaile bihurtzea da gakoa. " Hori agerikoa da
|
euskara
egoera zailenetan dagoen eremu geografiko eta sozialetan. Baina hori aktibatu egin behar da, eta horrek zerikusia du erabiltzen diren diskurtsoekin.
|
|
|
Gainera, euskararekin bizipen positiboak izatea lortu behar da:
|
euskara
egoera eta sentsazio positibo askorekin lotzea lortu behar da eta horretarako eskola orduz kanpoko jarduerak oso egokiak dira. Beraz, edozein estrategiak ez du balio erabilera sustatzerakoan, estrategia batzuk erabilera sentsazio eta bizipen negatiboekin soilik lotzea ekartzen baitute.
|
|
|
Ezin ahantz, horrez gain, bost orrialde frantses hutsez zeudela. Bistan denez,
|
euskara
egoera diglosikoan zegoen.
|
|
|
Horiek guztiak gogoan, zera ondorioztatu zuen Tambourinek: . Inkesta horien ondorioz, agerian gelditzen da gure eskualdean
|
euskara
egoera txarrean dela, dakitenek ez dutelako hitz egiten euskaraz, euskara ez delako aski irakatsia ez etxean, ez eta eskolan.. Haatik, Herriaren 2.631 zenbaki horretan bertan (XI), beste inkesta esanguratsu batez mintzo zen Gehexan Pontto (Jean Haritxelhar):
|
|
|
Esan dezagun, era berean, ez dela askoz hobea tokian tokiko abertzaleek atera ohi dituzten kazetetan euskarak pairatzen duen egoera: Hendaiako Bil eta Baionako Kutzun, Hiriburuko Begi Xixtan, Donibane Lohizuneko Zirikan, Urruñako Gure Herrian, Itsasuko Itsasen, Arrangoitzeko Herriarentzaten, Amikuze eskualdeko Amikutzun, Azkaineko Hitz ta kloken, Ziburuko Pitzen... bakoitzaren ezaugarri bereziak gorabehera (Urruñakoak, adibidez, besteek baino euskara gehiago dakar), den denetan dago
|
euskara
egoera diglosikoan.
|
|
2016
|
|
|
Alegia, beste hizkuntza minorizatu batzuen aldean zein den egoera. Heka ikerketa taldeak berak aztergai ditu Europako beste hizkuntza gutxitu batzuk ere, eta, hiztun bakoitzeko dauden komunikabideen kopuruari erreparatuta,
|
euskara
egoera onean ageri da. European minority language media and journalism: Framing their marginal reality ikerketan daude datuak?.
|
|
|
Letek kanpora begiratzeko beharra azpimarratu zuen sorkuntzak berrikuntza lantzeko zela errateko. Lukuk hori egin duela erraten du eta
|
euskara
egoera berrian dagoela azpimarratzen du, kultura nagusien erasoa jasaten, ez bakarrik lege baten eskasez, baizik eta instituzioek ez baitituzte euskal sorkuntzak nahiko laguntzen, karrikan euskara ez baitute sustatzen, ez eta eremu publikoetan, publikoak ez baitu ulertzen. Baldintzak aldatu dira, baina Lukuk proposamen berriak aitzinatzen ditu eta horiek jarraitu behar direla pentsatzen dugu sortzaileen eta publikoaren arteko loturen zaintzeko, euskara eremu publikora berriz hedatzeko indarrak berpizten diren bitartean, loturak eten ez daitezen.
|
|
2017
|
|
|
Duela urte andana bat, uste dut zuhurtziaz beterikako Aita Junes Casenave idazle jakintsunari, Xiberoko gau eskolaren sortzaileari, entzun niola erraiten Iparralde hontan aski untsa dakigula
|
euskara
egoera kezkagarrian dela. Inkesta soziolinguistiko egiten denbora galtzeko orde hobe ginukeela dakigunok euskara erabiltzea eta ikastetxe guzietan erakastea.
|
|
2019
|
|
|
Esparru digitalari dagokionez, osasuntsu sumatzen dut, beste hizkuntza asko ez bezala. Estatistika ugari erabili ditut bizirik dauden hizkuntzen eta hilzorian direnen profilak alderatzeko, eta aldagai guztiak aintzat hartuta,
|
euskara
egoera onean dagoela uste dut." [Orzaiz, J., 2018] eusko Jaurlaritzak ere behin baino gehiagotan antzeko iritzia azaldu du. 2016ko maiatzaren 16an ‘euskarazko Iktak:
|
|
|
Beraz, eSepen 2 zehaztapenak diren eskualde eta udalerrietako plan bakan batzuk izango ditut aztergai (batez ere, nire eskualdekoa), eta arreta, bereziki, euren ebaluazio moldean jarriko dut. horregatik ez dut izenik aipatuko; izan ere, zehaztapen honetan abstrakzio maila nahiko ohargarria da, eta ebaluazioari dagokionez, —geroago berretsiko dugu— berdin antzera ibiltzen gara han eta hemen. edonola ere, esan dezadan gure eskualdea 2 gune soziolingistikoan sailkatuta dagoela (euskara gaitasunaren arabera). Sorollak eta, taxututako eskemari jarraituz, berriz, (Sorolla, 2019) bagaude gaztelania erabat nagusi den udalerrien multzoan (G++). eta Zalbidek eratutako eOdAren eskeman (euskararen Osasun diagnostikorako Aplikazioa), BZ 6e eta BZ mailen artean dantzan ibiliko ginateke (Zalbide, 2016), hau da,
|
euskara
egoera larrian edo oso larrian dagoen hiztun talde artean.
|
|
|
Duela urte batzuk euskaldunak ohartu ziren egoera honetaz, eta berreskurapen prozesu bat hasi zuten. Gaur egungo belaunaldiak berreskurapen prozesu horretan jaio dira, eta uste dute
|
euskara
egoera onean dagoela, baina oraindik gaixo dago. Berreskurapen prozesu hau anestesia gisa ari da lan egiten».
|
|
2020
|
|
|
Baina, hala ere, ez da galdu euskararekiko konpromisoa. [...] Erantzukizuna ez dakit, baina ez dago euskal idazlerik pentsatzen duenik
|
euskara
egoera normalizatu batean dagoela eta idazten duena modu naturalean. Jarrera aktibo bat dago euskararen alde.
|
|
2021
|
|
|
Testuinguru hori kontuan hartu behar da euskara biziberritzeko estrategiak garatzeko orduan. Jakina da
|
euskara
egoera zaurgarrian dagoela, eta ez, ostera, frantsesa edo espainiera. EBko hizkuntz politikaren markoan, lehentasun izan luke euskararen ezagutza eta erabilera sustatzeak, EBko hizkuntz aniztasuna babestu nahi bada.
|
|
2022
|
|
|
Framing horren arabera, euskara bertako berezko hizkuntza bakarra eta euskal identitatearen ardatza izango da; aldiz, gaztelania zein frantsesa hizkuntza arrotz eta inposatuak izango dira. Horrela, eta framing horren arabera
|
euskara
egoera gutxituan dagoenez, interbentzio eraginkorraren eta neurri babesgarrien premia du. Hau da, diskriminazio positiboaren premia izango du (Idem,.).
|
|
|
Gure kasuan, alde batetik, ez dakigu zer gerta zitekeen estatu bat izango bagenu, baina, ziurrenik
|
euskara
egoera mesedegarriagoan egongo litzateke.
|
|
|
euskarak ez du berak lagunduko duen estaturik, ezta bera lagunduko dionik ere; eta, jakina, hizkuntza tresna aparta da estatuaren helburuak aurrera eramateko. Gure kasuan, alde batetik, ez dakigu zer gerta zitekeen estatu bat izango bagenu, baina, ziurrenik
|
euskara
egoera mesedegarriagoan egongo litzateke. Egoera horretan, ordea, erabaki litzateke zein lurraldek hartuko lukeen Estatu horrek bere barnean.
|
|
2023
|
|
|
Elorri Arinek erraiten zaukun egitura hauek dutela bakarrik eskaintza hori proposatzen, Ipar Euskal Herriko haurtzaindegien %5a bakarrik ordezkatzen dute, %95 elebidun edo (ta) frantses hutsean ari dira. Jakinez gaur egun
|
euskara
egoera larrian dela, beharrezkoa da 0 eta 3 urte artean diren haurrek sortzetik gure hizkuntza entzun eta beregana dezaten. Hizkuntza menperatzeaz haratago, euskal kulturaren ezagutzeko parada emana zaie, aktibitate desberdinak antolatuak baitira, besteak beste ihauteri edo (ta) Olentzero bezalako gertakariak.
|
|
|
Badirudi
|
euskara
egoera horretan dagoela, tamalez. Gure kasuan, gainera, munstroak nolabaiteko edertasunez eta erakargarritasunez mozorrotuta daude (puntu honetan, sirenak bezalakoak dira gehiago).
|
|
|
" Beste hizkuntza batzuekin alderatuta,
|
euskara
egoera onean dago informatikan"
|