|
2004
|
|
|
" Nik, zaharra naizenez gero, lehengo gauzak kontatuko dizkizuet", esan du agurtzeko. Koldok antzina Añana hegoaldeko »Gobiaran, Gesaltza eta Lantaron»
|
euskararen
egoera larriaren zergatiak argitu ditu. " Hiru herrialde horietan ez dago euskararen aztarnarik, ezta toponimoetan ere.
|
|
|
Jean Louis Laduche Azkaineko auzapeza ere egon zen mahai inguruan. Laduchek makina bat gogoeta egin du Herriko Etxeen eta euskararen inguruan eta
|
euskararen
egoera larriari erantzuteko ezinbestekoa deritzo euskararen alde ari diren elkarteen ondoan hautetsiek ere euskararen aldeko konpromisoa hartzeari. Hori bideratzeko, Herriko Etxea herriaren bihotza dela dio.
|
|
|
Euskararen diglosia historikoa ez da erabateko eragozpen izan gure hizkuntzaren soka ez eteteko. Hori horrela izanda ere, ordea, diglosia horren berorren ondorioa izan daiteke egungo
|
euskararen
egoera larria, eta larritasuna ahotan hartu dudanean, euskararen corpusa baino areago bere estatusa nuen gogoan. Ondo ulertu badut behintzat, euskararen gaitasun kontuak zituen hizpide Mitxelenak hor idatzi zuena paperean ezarri zuenean, eta, jakina, diglosiak erakarri digun hondamendia ez da corpusaren sailean kabitzen.
|
|
2005
|
|
|
Bigarren helburuari dagokionez, Artetxek azaldu digu produkzio zientifikoa, euskarazkoa bezala, beste hizkuntzetan ere sakabanatuta dagoela, baina
|
euskarazkoaren
egoera larriagoa dela: aldizkari espezializatu gutxi euskaraz, eta maiz, euskarazko lanak gaztelaniazko aldizkarietan argitaratzen dira, ikusezinak bihurtuz.
|
|
2006
|
|
|
Gotzonek makina bat aldiz esan du Deustun
|
euskararen
egoera larria dela benetan. «Deustun oso gaizki gaude euskarazko ikasgaiei buruzkoetan.
|
|
|
|
Euskara
egoera larrian da Batasunaren ustez eta horregatik Nafarroako Parlamentuan joan den astean hizkuntza berreskuratzeko lege proposamena erregistratu zuen. Aste honen hasieran Eusko Legebiltzarrean beste hainbeste egitekoa zen.
|
|
2007
|
|
|
4 hizkuntz antolaketari lehentasun berezi bat eman zaio 1996ko inkesta soziolinguistikoak erakutsi baitzuen
|
euskararen
egoera larria.
|
|
|
Mihiak laxatu ziren. Carmenen besoetan nengoelarik dena ahanzten nuen, bakartasun jasana, kideen soako apalesgarriak, ene gorputzaren forma zehatzezina, lau euskaltzainak bizirik harrapatzeko gutizia eta Iparraldeko
|
euskararen
egoera larria. Dena ahanzten nuen eta guztiaz oroitzen nintzen, amodioaren ordua memoriaren esnatze minberarena balitz bezala.
|
|
2008
|
|
|
Ukan sariak banatzeko ekitaldiaren aurretik, EHE Euskal Herrian Euskaraz taldeak elkarretaratzea egin zuen Lehendakaritzaren aurrean.
|
Euskararen
egoera larria dela nabarmendu zuen taldeak, eta administrazioek egoeraren gordintasunean sakondu besterik ez dutela egiten salatu zuen. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak duela gutxi egin zuen eskola ereduen inguruko proposamena testuinguru horretan sartu zuen, besteak beste neurri eskasak eta baliogabeak proposatzeagatik.
|
|
2009
|
|
|
Behatokiaren azken zortzi urteetako txostenek
|
euskararen
egoera larria adierazten dute: Euskal Herri osoan eta administrazio guztietan egiten dira hizkuntza eskubideen urraketak... herritarren kexak urtetik urtera errepikatzen dira... hizkuntz eskubideak bermatzeko tresna juridikorik ez dago.
|
|
|
Gainontzekoan, EAJ, EA, Aralar, EB Berdeak, PP, UpyD eta PSE EE izan ditu aztergai. Ondorio orokor gisa Kontseiluak adierazi nahi du alderdi bakar batek ere ez duela egin Unescok joan den astean azaleratu zuen
|
euskararen
egoera larria konponbidean jarriko duen proposamenik, oro har ausardia falta nabaria baita. Argazkian, abenduaren 13an milaka lagunek bat egin zuten" Euskaraz bai" leloarekin, Barakaldoko BECen.
|
|
2011
|
|
|
Baina hori Irlandan gertatu zen gaelikoarekin. Lortu dute independentzia, baina gaelikoa galduta dago.Garai hartan
|
euskararen
egoera larria zen, baina ez zen samurragoa izango zuri euskararekiko grina piztu zitzaizun frankismoko urteotan. Nire gazte garaian, Antiguan [Donostia], euskaraz hitz egiten zuten Igaratik eta Igeldotik etortzen ziren baserritarrek, esnezaleek... Egoera diglosiko garbia zen, eta gauza serioetarako espainola erabiltzen zen.
|
|
|
Izan ere, orain lau hamarkada nork iragar zezakeen berrogei urtetan euskarak zer bide eginen zuen? ez da atzendu behar garai horretatik aurreikusitakoak
|
euskararen
egoera larri larri jakin batetik egindako pronostiko proiekzioak direla, oro har euskal herrian lau hamarkadaren buruan gizarteak euskarari eman dion lekutik oso urrun geratu direnak. hala bada, ekar dezagun gogoa geure gaurko eta hemengo egoerara, hausnar dezagun orain eta hemen nolakoa lukeen euskarak beharrezko duen leku horrek. euskarak, biziko bada, zer behar du ziurtatua?... zerk izan behar du hizkuntza politikaren eta plangintzaren premia?
|
|
2012
|
|
|
Kontuan hartu behar da bistan dena, inkesta soziolinguistikoen emaitzek behin eta berriz baieztatzen dutena;
|
euskararen
egoera larria dela Iparraldean.
|
|
|
Ezen, Euskaltzaindiak Baionako Fakultatean joan den azaroaren 16an antolatutako XVII. Jagon Jardunaldietan erran zenez: " Ipar Euskal Herrian,
|
euskara
egoera larrian dago" edota" Inkesta soziolinguistikoak erakusten duen bezala, hil ala biziko kontua da (euskal) hiztunak sortzea"... Egiari zor diogu, haatik, erranaldi horiek ez zituztela euskalgintzako erakunde ofizialetako arduradun edo ordezkariek egin... baizik eta euskararen alde, egunerokoan eta jendeen artean, lanean ari direnek.
|
|
|
Diotenez, haur gehientsuenek hitz egiten dute euskaraz, baina erabilpena mugaturik egon daiteke zenbait arlo jakinetara, esate baterako, familia girora. Aurreko Atlasa duela zortzi bat urte kaleratu zuten eta bertan
|
euskararen
egoera larriagoa zen oraindik, orduan" desagertzeko arriskupean" esaldiarekin definitu baitzuten. Egia izan daiteke azken zortzi urte hauetan euskararen egoera zertxobait hobetu dela zenbait leku eta arlotan, baina egia da, baita ere, ez dela horrela gertatzen Iparraldean eta Nafarroan, aldiz kontrakoa baizik.
|
|
2013
|
|
|
OKONDO:
|
euskararen
egoera larria da.
|
|
2015
|
|
|
Azkenik, euskal soziolinguistikaren abiapuntua aipatu litzateke. Beste testu batean azaldu dudan moduan (Zarraga et. alt., 2010) Euskal Herrian soziolinguistikaren sorrera eta garapena
|
euskararen
egoera larriak bultzatu izan zuen. Esanda geratu den moduan, zerbait egin behar zenaren sentsazioa nagusi zen eta testuinguru horretan, 70eko hamarkadatik aurrera, eta nahi horretatik abiatuta, kezka teoriko eta metodologikoak piztu ziren.
|
|
|
Izan ere, orain lau hamarkada nork iragar zezakeen berrogei urtetan euskarak zer bide eginen zuen? Ez da atzendu behar garai horretatik aurreikusitakoak
|
euskararen
egoera larri larri jakin batetik egindako pronostiko proiekzioak direla, oro har Euskal Herrian lau hamarkadaren buruan gizarteak euskarari eman dion lekutik oso urrun geratu direnak.22
|
|
2017
|
|
|
Gaur egun euskalgintzan bolo bolo dabilen diskurtsoa labur labur definitu bagenu, zera esango genuke:
|
Euskarak
egoera larria bizi du. Euskara modu naturalean, berez, ateratzen zaien herritarrak gero eta gutxiago dira eta arnasguneetan pitzadurak sortzen hasiak dira.
|
|
2019
|
|
|
Salbuespen bakarra Calahorrako elizbarrutira deserritutako M. Lecuona izan zen; erbestetik S. Altubek eskatu zuelako. Ez da harritzekoa, beraz, izendapenak jakinarazi zirenean, M. Lecuonak, adeitasun hutsezko erantzunak alde batera utzita, Calahorratik zurikeriarik gabe
|
euskararen
egoera larria salatu baldin bazion euskaltzainburuari:
|
|
|
Beraz, eSepen 2 zehaztapenak diren eskualde eta udalerrietako plan bakan batzuk izango ditut aztergai (batez ere, nire eskualdekoa), eta arreta, bereziki, euren ebaluazio moldean jarriko dut. horregatik ez dut izenik aipatuko; izan ere, zehaztapen honetan abstrakzio maila nahiko ohargarria da, eta ebaluazioari dagokionez, —geroago berretsiko dugu— berdin antzera ibiltzen gara han eta hemen. edonola ere, esan dezadan gure eskualdea 2 gune soziolingistikoan sailkatuta dagoela (euskara gaitasunaren arabera). Sorollak eta, taxututako eskemari jarraituz, berriz, (Sorolla, 2019) bagaude gaztelania erabat nagusi den udalerrien multzoan (G++). eta Zalbidek eratutako eOdAren eskeman (euskararen Osasun diagnostikorako Aplikazioa), BZ 6e eta BZ mailen artean dantzan ibiliko ginateke (Zalbide, 2016), hau da,
|
euskara
egoera larrian edo oso larrian dagoen hiztun talde artean.
|
|
|
" Bakoitzak bere euskara sartu nahi du leku guztietan, derrigorrean eta arrapaladan, beste jokabiderik onartu gabe, inor ez ezer errespetatu gabe, faszisten gisa, euskara batu hau edo hori edo euskalkiak balira bezala euskararen etsai. Euskararen etsairik handiena erdara dela konturatu gabe, euskararen akatsik handiena etxeko euskaratxotik euskara literariora dagoen aldea dela konturatu gabe,
|
euskararen
egoerarik larriena euskalkiak beren etxeetan preso egotea dela konturatu gabe, faszismoarn hatzaparpetan erortzeko arriskua dugu guztiok".
|
|
2021
|
|
|
Arantzazukoa Euskaltzaindiak antolatu zuen, irailaren 14tik 16ra bitartean, eta gerraostetik antolatzen zuen lehen biltzar irekia izan zen.
|
Euskararen
egoera larriari buelta emateko burutu beharreko modernizazio lanaren inguruko eztabaidari heldu zitzaion bertan: " Hizkuntzari balio praktiko eta funtzionala eskatu behar zitzaiola esaten zuen tesiaz ari gara.
|
|
2022
|
|
|
" Allande Sokarros: ‘Inkestek gezurrak esaten dituzte;
|
euskararen
egoera larria da Xiberoan’" 3
|
|
|
" Allande Sokarros: ‘Inkestek gezurrak esaten dituzte;
|
euskararen
egoera larria da Xiberoan’" 94 partean Euskaltzaindiko ohorezko kide eta pastoral idazlea izan zen Junes Casenave Harigileren argitaragabeko lan batzuk bildu dituzte.
|
|
|
" Allande Sokarros: ‘Inkestek gezurrak esaten dituzte;
|
euskararen
egoera larria da Xiberoan’" 96 direnak 3.000 badira anitz da, anitz! Egoera larria da, Euskararen Erakunde Publikoak nahi duena erraten du, baina egoera larria da.
|
|
|
" Allande Socarros: " Inkestek gezurrak esaten dituzte;
|
euskararen
egoera larria da Xiberoan"", in Gara eta
|
|
2023
|
|
|
Elorri Arinek erraiten zaukun egitura hauek dutela bakarrik eskaintza hori proposatzen, Ipar Euskal Herriko haurtzaindegien %5a bakarrik ordezkatzen dute, %95 elebidun edo (ta) frantses hutsean ari dira. Jakinez gaur egun
|
euskara
egoera larrian dela, beharrezkoa da 0 eta 3 urte artean diren haurrek sortzetik gure hizkuntza entzun eta beregana dezaten. Hizkuntza menperatzeaz haratago, euskal kulturaren ezagutzeko parada emana zaie, aktibitate desberdinak antolatuak baitira, besteak beste ihauteri edo (ta) Olentzero bezalako gertakariak.
|
|
|
Denok dakigu Nafarroan
|
euskararen
egoera larria dela. Apirilaren 25ean, Kontseiluak Iruñeko Anaitasunara deitu zituen euskaltzaleak.
|