|
2002
|
|
|
–Olakoa eukitzekotan batere ez
|
euki
! Beiak ere igualtsuak eukiko dituk ik.
|
|
2004
|
|
|
Auxe da gure anarkiaren kakoa. Egiak" teoria" tzat
|
euki
, eta setak eta txorakeriak egiatzat. Ortik etorri zaizkigu gero gerokoak," garbizaleak"," mordollozaleak" eta gañerako guziak, gure euskera zearo ondatuz.
|
|
|
a) Nork bere aldetik euskera alik eta sakonen ikasi. Onetarako, euskalzale famatuen lanez baliatu, antziñako euskal literatura azterkatu ta euskal erriarekin albait artueman estuenak
|
euki
.
|
|
|
Astelenetan derrior Gernikako feriara joan behar izaten eban. Alperrik etxean bierra bierraren gainean
|
euki
. Arizko prakak, abarketa zuriak eta brusa bizkarrera botata, an urruntzen jakun etxaburuko kereizen azpian gora, Goikoganera bidez. Alaxe joan zan aittatuko dodan astelenean be.
|
|
2006
|
|
|
–Hemen dator, gixajoa –dio Veronicak, irribarretsu– Jesukristoren
|
euki
behar duzu, benetan. Ez zaitut inoiz ikusi horrenbeste edaten.
|
|
2009
|
|
|
/ kanpae aundi,/ txilin diliñak, arran talanak,/ gure lantegi,/ soloko abes, bideko tsistu [sic],/ tarrant, suburdi/ eta aideko burrunda sorrak/ apal, maiteki. / Kanta beizue ederzaleak,/ maite zaitunak,/ bular barruan biotz izpirik/
|
euki
daukanak;/ kanta beizue argitasunen/ lagun diranak,/ kanta begizu [sic]. Benedicta Tu? / izadi danak.
|
|
|
123. Bai, jarri naz belauniko Aita Santuaren oñetan, berba egin dot Aita Santuagaz, Aita Santuaren, zeruko giltzak daukazanaren eskua
|
euki
dot neure buru gañean, Aita Santuaren esku leun, otz ta azurtsua euki dot neure esku artian, neure eskuia estutu dau Aita Santuak! O nire bizitzako unerik dontsuena, etzaitut aztuko!
|
|
|
123. Bai, jarri naz belauniko Aita Santuaren oñetan, berba egin dot Aita Santuagaz, Aita Santuaren, zeruko giltzak daukazanaren eskua euki dot neure buru gañean, Aita Santuaren esku leun, otz ta azurtsua
|
euki
dot neure esku artian, neure eskuia estutu dau Aita Santuak! O nire bizitzako unerik dontsuena, etzaitut aztuko!
|
|
|
Eta Foroa ikusi, eta, munduari legiak emon eutsazana, sepultura edo obi zabal baten antzera dakust: arri lau senduak, lenago bata bestiaren gañian ondo tolestuta egozanak, euren buruak bota ditue nun nai eta edozelan; arroin lirañ eta lerden ziranak, zatituta, denporiak janda, buru gabiak, etzinda dagoz gizaldiakin
|
euki
daben guduan nekatu balira legez? 115.
|
|
|
Medikuak ongi zaindu behar du ohartarazi dio. Eliasek Andres zerrikin horrek erantzun du, ezin ahoa isilik
|
euki
, rediogenes.
|
|
|
–Bai, jauna, baña gaur beste bi lapurtuko ditut, eta aiek ere gogoan
|
euki
bear ditu.
|
|
|
–Bai, jauna, baña gaur beste bi lapurtuko ditut, eta aiek ere gogoan
|
euki
bear ditu.
|
|
2013
|
|
|
Zergaitik dan zure etsaia eta zerk eroan dauan jarrera horretara, horixe ikertu behar dogu. Gogora ekarri azken urteotan
|
euki
dozuzan kritikak, deiak, haserrealdiak, begirada makurrak... danak balio deusku... hori batetik; bestetik, familian eta lagunartean egon leitekezan ezinikusiak, hautsitako hartuemonak...
|
|
|
–Iratxe, beste gauza bat: atentatu bat
|
euki
dauan pertsona bategaz bizi zara. Konturatuten zara horrek arriskua dakarrela?
|
|
|
–Josuk nire eskuetan jarri dau bere auzia, eta ni harexi lagunduteko nabil beharrean; horixe da nire helburu bakarra, kontuan
|
euki
hori.
|
|
|
Haren arrebea zara eta beragaz hartuemon ona daukazula dirudi. Josuk inoz
|
euki
dau haserrealdi edo liskar gogorrik baten bategaz. Esan gura dot, senitartekoren bat, lagunen bat, lankideak... zure belarrira zer edo zer heldu da, nahi ta Josuk berak zuri ez esan?
|
|
|
Orain pentsatu ondo: ziur ziur zagoz Josuk ez dauala
|
euki
inoz arazo larriren bat inogaz... Uriondon ez bada, gurasoakaz eta zugaz Izpegin bizi zan garaian?
|
|
|
–Neuri be ez deust aitatu asunto hori, halango gauzek garrantzia
|
euki
leikiela jakin arren.
|
|
|
A, beste gauza bat: informazinoa konfidentziala da, nik ikerketarako garrantzia
|
euki
leiken neurrian erabiliko neuke, bakar bakarrik. Ez da esamesak edo trapu zikinak ataratea honen helburua, jakina.
|
|
|
–Ea esplikaten nazen: zure bizitzan zer jazo jatzun eta zer jazotzen jatzun espliketako zeu zara giltzea, zeuk kontatu behar deuskuzu noz eta nogaz
|
euki
dozun atsekabe, liskar edo hasarraldiren bat, orain zein orain hogei urte.
|
|
|
–Ez, ez da hori. Josu Arriolak atentatu bat
|
euki
dau, zuk esan dozunez. Ez dakigu nor dan erruduna, eta segurutik urrun gagoz hori jakitetik.
|
|
|
–Beragaz urteten zenduan? Zelako hartuemona
|
euki
zenduen?
|
|
2015
|
|
|
Gauza txar bakarra da gauen ez digutela uzten jeikita eoten. Afalduta gero gau batzutan kantu saioa
|
euki
deu, ta ordun ondo. Baño bestela, ordu erdi pasautakon danak oia.
|
|
|
Neuk be zorixonak emoten dostat
|
euki
duan adoreagaitik, ze eukitzea gauza bat dok eta lau haizetara barreiatzea beste oso bestelako bat. Baina konturatzen nok oso ondo egin duala, horrela gu guztion alkartasuna errazago heldu leikek hiregana.
|
|
|
–Abizena? ez dotsak jarri, baina nik
|
euki
dotenaren anaia izan ezkero, apellidu berekoa esan gure juat, osatu egingo haz, neu osatu nazen modura, hori seguru. Bajakixat ze txarto pasetan dan eta zelako ezintasuna esperimentatzen dan; baina garrantzitsua dok oso goiari eustea eta umore onari, hik egin duan moduan.
|
|
|
Gerralariyak
|
euki
badabe lurra goitua,
|
|
|
Idatz izkeriak, errijaren era askotako baiña esangura bardiñeko itz eta gramatikakijetatik, bizitzarik sakon, sendo ta zabalena dabeenak aukeratu bear ditu(...); auxe da, beti, geure gogoaren barru barruan sartuta
|
euki
bear dogun jarraipidea. Idatz euskerarik egokijena ezta, beraz, aintxiña, errijaz urrin il zittuan izkera andizurenezkoen edertasun eta aberastasun antzekoz jantzitakoa; ezta, noski, gure usteak ederrenentzat, garbijenentzat, txukunenentzat etsi leikeana; ezta zeatzen edo zentzunenezkoen eretxi leikeoguna ere; euskaldunik geijenen belarrijetan zear bigunen eta aittukorren sartu leittekena baiño(...).
|
|
2016
|
|
|
gogozko tokian aldaparik ez. Hori bai, suertea
|
euki
zenduan nik han txiza, ehem, ni handik pasatea.
|
|
|
Polizia naz, lasai egon, baia ez mogidu. Egon etzunda, gizon horrek aldean lehergailuak
|
euki
leikez eta. Itxi neure esku.
|
|
|
–Polizia horregaz
|
euki
dozun alkarrizketan.
|
|
|
–Zeuk lagatako pistetatik tiraka. Gogoan
|
euki
polizia nazela.
|
|
|
–Ba, uste dot eurekin jatsiko nazela, bai, edur motorrean okoilutxu bat egiten badeuste. Zuen aterpetxu hau atsegina da, baia nahiko edur
|
euki
dot gaurkoz. Hotelean bainu bero berotxu bat hartu gura neuke.
|
|
|
Egun on asko
|
euki
dizule
|
|
2017
|
|
|
–Dator zugana erremedijo billa, edo konseju arzera zer egin leikian, eta onetarako dirautsu ezteijozula inori bere esan; bada ezin zuk inori bere esan zinaijo, eta esaten badeutsazu, pekatu mortal egingo dozu. Ain modutan isilik
|
euki
biar dozu, ze kontu egin biar dozu ezteutsula esan, edo eztakizula?.
|
|
|
Denporia eldu deinian dei egiten deutsa Andra maestriari sein egiten lagundu deijon, bada ez Andra maestriak, ez etxe atakok esan leijue inori neskatilla agaz jazo dan gauzarik. Oneek guztijok beti beti isilian
|
euki
biar dabee dakijen guztija inori bere esan baga, eta esaten badabe pekatu mortala egingo dabe?.
|
|
|
Getxokoak dira ondorengo adibideak: auki (<
|
euki
), eduki?; auli, euli?; auri, euri?; áuskera, euskara?; áutzi, eutsi, tori?. Izenordain indartuetan ere gertatzen da:
|
|
|
Landucciren hiztegikoak dira hauek: lotsa
|
euki
–lotsa eduki?; bildur euki, beldur eduki?; jateko gurea euki, jateko nahia eduki?. Gaur egun, mendebalean ez eze, erdialdeko euskalkian eta Sakanan ere indartsu dago eduki.
|
|
|
Landucciren hiztegikoak dira hauek: lotsa euki, lotsa eduki?; bildur
|
euki
–beldur eduki?; jateko gurea euki, jateko nahia eduki?. Gaur egun, mendebalean ez eze, erdialdeko euskalkian eta Sakanan ere indartsu dago eduki.
|
|
|
Landucciren hiztegikoak dira hauek: lotsa euki, lotsa eduki?; bildur euki, beldur eduki?; jateko gurea
|
euki
–jateko nahia eduki?. Gaur egun, mendebalean ez eze, erdialdeko euskalkian eta Sakanan ere indartsu dago eduki.
|
|
|
Azken batean, aditz bakarrean agertzen da ki:
|
euki
–eduki?. Deba ibar gehienean jaiki ere esaten da; eralki eta iriki ere bai Debabarrenean.
|
|
|
Jatabe (Uribe Kosta), Mungialdea, Lezama (Txorierri), Nerbioi ibarreko iparraldea, Zeberio eta Orozko. Aldiz, Arratian, Busturialdean, Lea Artibain, Durangaldean eta Deba ibarrean esanezin/ ezinesan erabiltzen da; iparra
|
euki
Lekeition. Dekon berbáltuegas etxako esébe ulertuten, daukan berbaltuarekin ez zaio ezer ere ulertzen?
|
|
|
| Naitte jakin tabakuek kalte eitten dabela, esiñ erretziai itxi, nahiz eta jakin tabakoak kalte egiten duela, ezin erretzeari utzi? | Naitte diru asko
|
euki
, eskekuen moduen bisi da, nahiz eta diru asko eduki, eskekoen moduan bizi da? [Eskeko, eskalea].
|
|
|
Egun on asko
|
euki
dizule
|
|
2018
|
|
|
Laster eskolara hasteko sasoia dator, eta orduan ikusi behar zelan hartzen dauen. Egun batzuetan sukarragaz
|
euki
dogu, eta danok oso kezka handian ibili gara, baina osatu da. Hona bere marrazkitxoa, zure zain zain?
|
|
|
Itsas txorien habiak kentzeko kanpainea hasi da. Hori dala eta, teilatuetan habien susmoa
|
euki
ezkero, deitu, mesedez, udaleko telefono zenbakira bai abisua emoteko, zein informazino gehiago jasoteko.
|
|
|
Jakina, epaitegietara allegaten ez diran kasu asko dagoz, epaitzeko interesik ez dekoienak. Estatuak beteta
|
euki
dauz estoldak beti.
|
|
|
Irakurri ta erre, gura badozu, azken finean, irakurri ta gero bere eginkizuna, bere zikloa osatuta eongo da. Eiozu ohore hori, amaiera duina
|
euki
daian. Edo gurago badozu, parkeko bankuren baten ahaztu...
|
|
2019
|
|
|
–Geuk eragin duguna. Benetan uste duzue egun batetik bestera prestatutako matxinada batek arrakasta
|
euki
leikeala?
|
|
|
–Konta daiala hareen atzetik goazela. Guk joan behar ez badugu, irits dadila gure itzala eta
|
euki
daiela gure ardura tarte batez.
|
|
|
Horregatik, zer gerta bere, hona ekarri gaituena amaitutakoan Torto lerroa zeharkatu eta Jaunbako lurretara joan gura nuke. Aspaldi
|
euki
dut buruan, baina ezin garbiago ikusten dut orain.
|
|
|
Gure herrian holako ulegorri gitxi ikusten zan. Haren soina azal eta hezur baino ez zan, baina zeozer
|
euki
dau. Ez dau nora joan eukiko baina, zeu bere antzera zabilzala ez jatzu burutik igaro?
|
|
|
–Aitortu behar dut, jan beharrik
|
euki
ez arren, inbidia ematen didala zuek arrain gozo horiek jaten ikusteak.
|
|
|
Behar beste uzta batu orduko, jopu horiek askatu edo batzuetan jolasak antolatzen ditugu herria altxatzeko jai nagusian, eta haiek dira jolas nagusia. Sasoiko aldartearen eta lurra guretzat landu bitartean
|
euki
duten jokabidearen arabera?
|
|
|
–Ni ez nau inoiz inork bainatu eta ez dut onartzen neska batzuk holan ikustea, halako gizonen esanetara. Baina ez da hori kontua, berba egin behar dugu inguruan belarri arrotzik
|
euki
barik.
|
|
|
Hirurek ahalik eta lasterren alde egiteko modurik duinena bilatu behar duzu eta, hemen dauden bitartean, aholkatzen dizut pertsona bakan batzuek baino ez dezatela tratua izan hareekin. Ikusi dudanagatik, bidalitako mirabeetatik bakarrak
|
euki
du harremana hareekin. Alde egin aurretik ere onena duzu bera izatea hareekin tratua izango duen bakarra.
|
|
|
Inoren munduan jarraituko dut batzuek besteen gainean eraikitako bilbean harrapatuta bizi bitartean. Ez dakit Hodeik zer erabakiko duen, baina nire etorkizuna Jaunbako lurretatik harago baino ez dut ikusten, han zer egon daitekeen ideiarik bere
|
euki
ez arren.
|
|
|
–Badaezpada ez egizu berba hareen aurrean, ez agertu eta
|
euki
belarriak zorrotz eta begiak zoli.
|
|
|
–Ez dozu
|
euki
une hoberik berba eiteko, astapotro horrek? –egin dio errieta Aizek.
|
|
2020
|
|
|
Izeba Carmeni bortz neri pasatzen zaidana. Urrezko kaiola batin
|
euki
nahi nau sartua, panpina bezala nerekin jolasteko. " Ponte este vestidito, habla así o asá, ve a a las monjas, ¡ qué guapa estás!".
|
|
|
Eta zu, ezkondu eta segidan agertu zinen nigan, biño ez ginen zuregatik ezkondu. Argi
|
euki
, eta herrikoek hatzarekin seinalatzen badizute zuk burua tinko. Beno, agian hori ez da inoiz pasatuko.
|
|
2023
|
|
|
–Andreek daukie errua. Botoa emoteko eskubidea
|
euki
, eta eskumari emon botoa.
|