|
2001
|
|
|
Pentsatzean berean, berregituratze ideologikoak aktibaraziz bihotza uxkail zezakeena. Sariarena alderantziz
|
ere
irakurtzen ahal zen bistan dena: astoa aitzinarazten zuen zaldalea izan zitekeen.
|
|
2003
|
|
|
Gure gudarien zintzotasuna izenburupean. Erdaraz denek, baita faxistek eurek
|
ere
irakur zezaten. Maiatzak 7 zituela uste dut.
|
|
2005
|
|
|
Leiho ondoan eserita zegoen, kalerako jantzita, alkandora zuriz eta modaren araberako tiranteekin prakei eusten ziela. Arrastiriko ordu hartan leihotik sartzen zen distira larua nahikoa ez izan arren, argirik piztu gabe irakurtzen ari zen, halako moldez non, betaurrekoekin ez ezik,
|
ere
irakurtzen zuela baitzirudien.
|
|
|
Horregatik heldu zen Francisco Franco bidez gurera, iragaten zen bazterretan" Hara, hor doa gure Kaudilloa!" esan zezaten, bere presentziaren ohorea eman nahi zion errebal xume osoari, edo beharbada, zu
|
ere
irakurria egonen zara horrelakorik, diktadore guztiek" oldean murgildu" behar omen dutelako noizetik noizerat. Idurika ezazu Francisco Franco egun Euskadi Etorbidea baina orduan Avenida del Generalisimo zen horretan barrena bere auto agerikoan zutik eskuaz agur egiten duela batera eta bestera, herritarren oihuek, megafoniaren ozenari gain harturik hemen ere, sukar patriotiko betean biltzen dutela.
|
|
2006
|
|
|
Zure buruaz kanpo egotearen bizipen estrainio hori... Ataka beretik pasatako beste batzuekin mintzatu naiz inoiz, denek baieztatu zidaten; are, zer edo zer
|
ere
irakurri dut, urteak pasatuta, eta badirudi, lekukotasun idatziei eta gaiaz arduratu direnen hitzei kasu egitera, nahiko arrunta dela. Baina alderdi fisikoa, gogorra izanagatik ere, ahazten den lehena da, bertan geratzen ez bazara edo bizi artean mankata uzten ez bazaituzte, bederen.
|
|
2007
|
|
|
Eskaileretan beheiti zetorren gizon batek, beltzaren beltzez urdina, oilasko bat zekarren erpeetatik atxikia, eta eskolako uniformearekin jantzirik zegoen neska gaztea zeukan so goiko solairutik. Che, Camilo eta Fidelen irudiak ikusi zituen zarpaildutako horma zaharretan kolorez margoturik, eta Viva el Comité de Defensa eta antzeko zenbait erranairu
|
ere
irakurri zituen goitiraino heldu baino lehen.
|
|
2009
|
|
|
– Estudiante gonazale horrek
|
ere
irakurria izango du honezkero –esan zuen– Utzi zabor pila hori, eta zatoz. Ez al zara ba laguntzera etorri?
|
|
2010
|
|
|
Eta Gabriel Arestiren poema gehienak buruz zekizkien. Hasieran gogoz kontra, gerora aseezinez, neuk
|
ere
irakurri egin nituen Jazintoren liburu maite haiek. Neuk ere ikasi nituen Arestiren poema asko, Oskorri musika taldearen kantuak ezinbesteko lagun.
|
|
2011
|
|
|
Zendu ondoren atzera
|
ere
irakurri nuen The Catcher in the Rye. Hasi eta buka.
|
|
|
Lazkanok arnasari eusten zion, begiak hormetako kode zaharkituetarantz ihesi. Ezin haietako izenburu bakar bat
|
ere
irakurri.
|
|
2012
|
|
|
ehun hitzekin esan dezakezuna, esan ezazu ehun hitzekin; hitz batekin esan dezakezuna, batekin. Txekhovi
|
ere
irakurtzen zuen ezer ez zitzaion behar bezain laburra iruditzen...
|
|
|
Zein hiztegik ez dauka hutsunerik? Ipuina berridazten jarri aurretik, euskarazko beste hiztegiak
|
ere
irakurri behar zituzkeela pentsatu zuen, gero idatzitakoa berberridaztea zailagoa izango zela iritzita. Hiztegi Batua, Hiztegia 3000, Orotariko Euskal Hiztegia, Sinonimoen Hiztegia, Hiztegi Terminologikoa...
|
|
|
Baietz erabaki nuen, beraz, ziurtasunez, ezkutuan ibiltzea zer den baneki bezala, baietz, ez nindutela txoritxo bat bezala ehizatuko, burgoi, ordura artean bizi izandako atzerria noiz amaituko, inoiz amaituko den jakiten ez den eltzekada astun baten zizka mizka izan zela ezjakin, arinkeriaz? azken bi urteetako bizitza lege itxurakoa utziko nuela, utziko nituela ikasketak, utziko nituela lagun berriak, utziko nuela bi urteotan berrosatutako liburutegia, nolako mina, baina ez al zioen Fassbinderrek, berak ez zuela ez disko ez libururik gordetzen, zertarako, berriro
|
ere
irakurri edo entzun nahi izanez gero, lagun bati eskatu edo erostea aski bazen, lurrazaletik desagertuko nintzela, klandestinitatean bizitzea zer zen baneki bezala.
|
|
2013
|
|
|
Eta alkateen aginduz eskribauak Garrori epaia irakurri zion, eta honek entzun, eta jakinaren gainean zegoela esan zuen. Eta gero senarra agertu zen, eta eskribauari eskatu zion berari
|
ere
irakur ziezaion, eta alkateek agindu zuten ez ziezaiola Lizardiri ezer irakurri 50.000 marabediko zigorraren mehatxupean, zeren eta aipatutako Garroren desterruaren kausa eta nolakoak bazekizkien, eta Jaungoikoaren zerbitzurako eta hiribilduaren onerako emakumea atzerrian izatea behar zuelako, eta erremedioaren bila jaun inkisidoreengana jo zezala.
|
|
|
Jabeari ematea deliberatu du. Hark
|
ere
irakurri du azala, ez du ezagutzen. Izkina batean utzi du, etorriko dira bila galdu dutenak.
|
|
2014
|
|
|
Sigmund Freud irakurrita zeukan galdetu zioten Faulknerri behin, elkarrizketa batean. Ezetz erantzun zuen, ez zuela Freuden lerro bat bera
|
ere
irakurri, baina Shakespearek ere ez zuela egin, litekeena zela Herman Melvillek ere Freud irakurri ez izana eta seguru zegoela Moby Dickek sekula ez zuela haren liburu bat zabaldu. Hori zen William Faulkner:
|
|
|
Horregatik hasi zen hilabete batzuk geroago horri buruz irakurtzen, garunari buruz, urte batzuk geroago indarkeriari buruz
|
ere
irakurtzen hasi zen bezala, arrazoiak garbiegi ere ez. Irakurri zuen bezala Operación Ogro.
|
|
|
Konturatu zen, ordea, ezin dela gehiegi ere konparatu, beti dela desberdina, beti dela gauza bera. Indarkerien sailkapenak
|
ere
irakurri zituen, kopuruekin, denbora tarteekin, hor oso desberdinak batzuk. Kontua da Irene Arrias ohartu zela ezin direla indarkeria historikoak asko ere konparatu, horregatik hasi zen testuak konparatzen, ahozkoak, kantatuak batez ere, baladak, koplak, lo kantak, indarkerien laburpena direlako, odol kontzentratua, bildua, sehaska kantak ere bai.
|
|
|
Munduko indarkeria
|
ere
irakurri zuen Irenek, Palestinakoa, Gazan, Kolonbian, FARC. Uztailaren 21ean harrapatu zuten Radovan Karadzic, psikiatra ikasketaz, odol asko eragin zuena, Srebrenican, gizateriaren kontrako krimenak. Harkaitz Canoren esaldi bat irakurri zuen Irenek horietako egun batean, testu labur batean, indarkeriaren ingurukoa, zer den indarkeria, munduan, historian:
|
|
|
Errusiari begira jarri zen orduan Irene Arrias. Hango liburuak
|
ere
irakurrita zituen, betikoak, mundu guztiak bezala, Dostoievski, Txekhov, Serge, Solzhenitsyn, gulagak, purgak, Stalin. Imajinatu zuen Irenek Olgaren gurasoek ikusita izango zituztela gertaera horiek guztiak, asko behintzat, hurbilagotik, urrunagotik, aitona amonek ere bai, batez ere aitona amonek, XIX. mendean jaiotakoak guztiak.
|
|
|
Bakarrik gelditu zenean, botoiei begiratu zien Irenek, palankei. Erdi ezabatuta zeuden botoien gaineko letrak, ezin zuen bakar bat
|
ere
irakurri. Lokatza garbitzen ahalegindu zen, baina lokatzarekin batera letrak ere nahasten zituela iruditu zitzaion.
|
|
2015
|
|
|
OMrekin larrutan egiteko. Beldurra
|
ere
irakurri zuen hitzen anabasa hartan. Ahaztuta zeukan beldurra idatzi zuela.
|
|
|
Probintziako egunkarian elkarrizketa mamitsuak egiten dizkiote bere liburuen gaztelerazko itzulpenak argitaratzen direnean. Romanek ez du elkarrizketa bakar bat
|
ere
irakurri. Gehienez ere egunkariak nabarmendutako hitzen batzuk, beti ere literaturatik at, egoera politikoaz eta horrela.
|
|
|
Baina ez dizute emango, ez baitute nahiko beren eritasuna igar dakien. Dena den, terrore psikologikoko nobela gisa
|
ere
irakur liteke Bihotz bi. Gerrako kronikak, nola Floraren azalean jarrita, hala Entziklopedistaren antsietatean.
|
|
2017
|
|
|
Inori inoiz inondik inora
|
ere
irakurtzen utzi gabe, bere ordenagailuan ez ezik pendrive batean bilduta ere gordetzen zituen bere nobela guztiak, eta pendrive hura berarentzat kutun baten antzeko zerbait zela esaten zuen. “Estutasun larrietan, eskua poltsan sartu eta pendrivea ukitzeak indarra ematen zidan; lasaitu, kontsolatu eta adoretu egiten nain”.
|
|
2018
|
|
|
“Masperok ateratako liburu marxista horietaz gain, beste zerbait
|
ere
irakurri zenuke tarteka”.
|
|
2019
|
|
|
Hori da amona begi aurrean daukagun denbora... Arinago
|
ere
irakur daiteke... Zer da hori?
|
|
2020
|
|
|
“Bale, ados, badakit diozuna egia dela, eta zintzoa zarela. Baina kontziente zara MLNV famatuko ehuneko laurogeita hamarrek Che Guevararen kamixetak janzten dituela haren liburu bakar bat
|
ere
irakurri gabe? ”.
|
|
|
ILEHORIA (bera
|
ere
irakurtzen): Hitz hauek...
|
|
|
Zer gertatu behar litzateke Leos Caraxek idazten ari naizen hau irakurtzeko? Zer gertatu behar litzateke, zer koiuntura probokatu, zu irakurle orain eta hemen irakurtzen ari zaren hau Leos Caraxek
|
ere
irakurtzeko. Inora ez doan beste gogoeta bat, inora ez doan beste galdera sorta bat.
|
|
2023
|
|
|
Landart EKEko (Euskal Kultur Erakundea) lehendakari zela ezagutu nuen, eta bere obra
|
ere
irakurri dut. Arozena, berriz, EHAZEtik antolatutako ekitaldi batean ezagutu nuen.
|
|
|
Nire ibilbidean, bai bera ezagutu aurretik bai bera ezagutu ondoren, beti presente izan dudan idazle bat izan da. Askotan jo izan dut bere testuetara, ekitaldi publiko batzuetan bere poemaren bat
|
ere
irakurri izan dut, eta bere liburuetan oinarritutako hainbat ikuskizun sortu ditut. [53]
|