Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak
Formularioa garbitu

Emaitzak: 89

2000
‎Hortik aurrera, jakina, zorigaitzaren dorrean gora, mailadiz mailadi. Hasteko, kolpe latz haren eraginez, ataxia sendaezin bat, zeinak" erregalo modura ekarri baitzidan gizon egiten nauen zer horri, barkatu, dale fuego eragiteko behar erreprimiezin bat, behar lotsagarri bat". Negar zotinka hasi zen aitorpen gogorraren ondoren, baina Caterpilar andrearen hitzek sosegu apur bat ekarri zioten:
2001
‎Azalez aberatsa –aberatsegia, aukeran– izanik, are aberatsagoa da mamiz. Hainbeste eta hainbeste gogoeta daude hor mukuru –gizonaz, gizarteaz, giza lurraz–, kabi ezinik, liburuari leher eztanda eragiteko zorian... Eta gogoetez gainera, barrenagoko beste zerbait ere bai:
‎Hedabideek eragiteko gaitasuna dute, zalantzarik gabe, euskal gizartean eta Estatuko gainerako gizarte esparruetan (bereizkuntzak egin litezke hauen artean ere). Baina eragiteko gaitasun hori bere egiazko kontestuan baizik ez daiteke neurtu, eta kontestu hori sortzen den egoera psikologiko, instituzional eta soziala ere hartu behar da kontuan.
‎Hedabideek eragiteko gaitasuna dute, zalantzarik gabe, euskal gizartean eta Estatuko gainerako gizarte esparruetan (bereizkuntzak egin litezke hauen artean ere). Baina eragiteko gaitasun hori bere egiazko kontestuan baizik ez daiteke neurtu, eta kontestu hori sortzen den egoera psikologiko, instituzional eta soziala ere hartu behar da kontuan.
‎Kazetari askok funtzio hori kazetaritzaren berezko ezaugarritzat hartu bazuten ere, kazetaria gizarte eskubide baten aldioroko berme kontestaezin gisa?, gizarteak aldaketa politiko sozialak eragiteko duen tresnatzat hartu zuten beste kazetari batzuek, eta helburu jakin batzuei begira bideraturiko jarduera politiko bihurtu zuten informazio jarduna bera.
‎Ikus daitekeen bezala, Adierazpena sinatu zuten indarren diskurtsoak gizartearen iritzi giroan berez eta zuzenean eragiteko ahalmen izugarria ezagutu zien berriz ere hedabideei. Baina gauzak bestela gertatu zirela esan genezake:
2003
‎Nola lotsatzen zen halakoetan! Ederki zekien emazteak lagunen inbidia eragiteko paseatzen zuela bera abenidan gora eta behera, trofeo baten moduan.
‎Halako taktikak ikusiko  ditugu, gero ere, euskaraz ari diren misiolarien sermoietan. Esa  terako, apostrofearen erabilera oso arrunta da predikari guztien artean entzulea gertutik harrapatzeko, eta baita esamoldeak errepikatzea ere in crescendo doan erritmoa eragiteko :
‎Zer esanik ez, misiolariaren karismak, oratoriarako gaitasunak eta prestakuntza teologiko eta apostolikoak berebiziko garrantzia izango dute urak astintzeko orduan. Ahotsa ere ez dute makala behar (moldatu eta egokitu egiten dute, gainera, entzuleengan nahi duten efektua eragiteko ): pentsa zer den milaka lagunen aurrean –eta sarri askotan kanpoan, elizen atarietan edo plazetan–, mikrofonorik gabe era en  tzungarrian hitz egitea.
‎Elizaren jarrera ofizialaren arabera, hitzek –zenbait  hitzek– badute sendatzeko edo gaitza eragiteko boterea, baina soilik Elizak zehatz ditzake zein hitzek, eta nork eta nola ahoskatuak. Ikusi dugu XVIII. mende bukaeran nola joaten zen Palacios beti Ebanjelioak eta San Joseren Konjuru liburua soinean zituela, gaixoei irakurri eta horrela beren gorputzean zebiltzan deabruak" konjuratzeko".
2005
‎Funtsezko arrazoia bidegabekeriaren aurreko disgustua baldin bada, argudio bat behintzat bada, aipatua bezain indartsua, are indartsuagoa ere?, bidegabekeria garaikidea murriztearen alde, etorkizuneko belaunaldien menturazko egoeraz kezkatzen hasi aurretik. Etorkizunari pobreziarik ez eragiteko hainbesteko premiaz ahalegintzen direnek azaldu egin behar dute zergatik ez dioten lehentasunik ematen, are etorkizunekoari ematen diotena baino nabarmenago, gaur egun pobrezia murrizteari.
‎Horrela, gobernuek eta zientziak irtenbide desberdinak planteatzen dituztenean, edo jarrera komunik lortzen ez dutenean ingurumenarekin lotutako konturen baten inguruan, eta jendeak jarreraren bat hartu edo iritzi bat eman behar badu esparru demokratiko batean, nola gainditu gizartearen iritzia aldaraz edo manipula dezaketen jarrera irrazionalak? Kanalak bilatu behar dira, herritarrek aukera izan dezaten konplexutasun maila desberdinetan elkarrekintzan jardun eta aldaketak eragiteko . Horretarako, gauzen benetako nondik norakoaren berri izan behar dute, argi eta garbi.
2006
‎Harrituta begiratu zien katuei eta gero neuri. Kareni odol presioa neurtu eta zerbait eman zion gonbitoari eragiteko . Hobeto zegoela egiaztatuta, atseden hartzen utzi zuen.
‎Gorputza hotzez mankatua balu bezala mugitzen zituen besoak, eskuak, hatzak. Ematen zuen nik ikusi edo sentitu ezin nezakeen izakiren bati mina eragiteko beldurrez ari zela; sukaldeko mahai, aulki eta alasek baino izaera hauskorragoa zuen zerbait edo norbait zeukala aurrean, eta ez zuela hura gogaitu nahi.
‎Inork ez zuen ikusi, ez nuen ezagutzen haren berririk eman zezakeen inor, eta nik gehiegikeriatzat jotzen nituen kontuok: naziak oso trebeak ziren horrelako izugarrikerien zurrumurruak zabaltzen jendearen izua eragiteko , eta beldurra hedatzeko taktika bati egozten nion nik mitoaren sorrera. Edonola ere den:
‎Belodromoko edo becodromoko exortzismoa ez eze, bertso munduak parada gehiago ere eskaintzen ditu sentimendu indartsuak eragiteko , eta, benetan garrantzitsua dena, aldartea hobetzen laguntzen duten autosatisfakzioa eta autoestimua gizentzeko. Bertsozaleen Elkartea da horietako bat.
2008
‎Orain, Berlinera uda pasatzera bueltatu nahi izan duenean ere, Hermanni galdetu dio etxean gela librerik ote zegoen. Hermannek badu bere begiekin, bere isiltasunarekin eta bere gorputz handiarekin, babes sentimendua eragiteko gaitasuna. Hermannek badaki Katrinen aurpegiko zauria nabarmentzen.
2009
‎Oraindik ere lotsa eragiten zidak ETAk atera zuen komunikatua gogoratzeak. Jakin nahi nikek nork idatzi zuen ostiakeria hura, auzo lotsa eragiteko modukoa. Goian, argazki bat ageri duk, Ibarra Francorekin 1963an, Bilboko alkate izendatu berritan.
‎Eremu urriko hizkuntzen etorkizuna aurreikustea ezinezkoa da, belaunaldi bakoitzak egiten duenaren esku baitago hori. Dakiguna da belaunaldi bat oso gutxi dela hizkuntza bat biziberritzeko, baina, aitzitik, bat bakarra nahikoa dela berealdiko atzerakada eragiteko . Horregatik ez dago auzi honetan triunfalismorako arrazoirik.
‎Azkenari erreparatuz gero, aipaturikoa: badirudi gizarte antolamendu jakin batzuek gaitasun handiagoa dutela sufrimendu psikikoa eragiteko . Neurosiaren produkzio sozialak zein tamaina duen ikusi behar, eta neure buruari galdetzen diot gaurko gizarteak ez ote diren gizaki deprimituak produzitzeko fabrikak.
‎Durkheim, Soziologiaren klasikoetako bat, suizidioaren arrazoi sozialez mintzatu zitzaigun XX. mendearen hasieran, gizarte tradizionaletik moderno industrialerako jauzia kolonizatzen hasi zenean Europa guztia. Modernitateak eragindako anomiak (araurik ezak) eta lokarri kolektiboen ahultzeak, suizidioa eragiteko duten gaitasunaz idatzi zuen. Freud-ek berak bere garaiko gizarteari kritika lazgarria jaurti zion, kasu honetan gehiegizko arauagatik, sexualitatea arautzeko zuen modu zurrunagatik eta horrek sortzen zuen barne minagatik.
‎Hau da, normalean ez dute eskurik garbitzen Pilatosenak eginez, ez baitute inongo odol zipriztinik. Korporazioek eragiteko sekulako boterea dute, alboko kalteak sortzeko makinak dira, baina ezjakintasun itzelak bizi ditu. Ez dira borondate txarreko izaki kolektiboak, hori baino konplikatuagoa da, kezkagarriagoa ere bai:
‎Web orriak, posta elektronikoa, blogak, denetariko forumak..., bizitzaren erritmoa, edukia, forma eta kolorea definitzen ari diren tresna berriak dira. Badirudi espazio berriak eragiteko ahalmena duela bai harremanetan, nola psikismoan eta giza neurologian.
‎Berritasuna beste nonbait legoke: gaur gehiago ote diren, zabalagoa ote den eremu sozial hori eta, ondorioz, indarturik ote duten eragiteko ahalmena. Hori hala balitz, sektore horrek beste bi eremuak moderatzeko ahala izango luke botoen truke, nabarmenago etorkizunean.
‎" Gaur eguneko gizakia muga berezi batera iritsi da: ahalmena du bere existentzian funtsezko aldaketak eragiteko , baina baita bere burua suntsitzeko ere. Lorpen horrek historian orain arte ezagutu gabeko aro bat irekitzen du.
‎Urrun baitzeuden, errukitzeko gaitasunetik oso urrun; kulparen edo ardura moral indibidualaren eragin eremutik kanpo. Bihotz taupadek eragiteko ahalmen oro galdua duten lurralde ezin hotzagoan.
‎Pertsonaia jakinen baten portaera imitatzeko gogoa edo katarsia. Baina Brechtek dio hemendik eta gaurko garaitik urrun garatutako istorio batek aukera gehiago ematen duela katarsia eragiteko , hurbileko kontakizun batek baino.
‎Kanta berez den adierazpen musikal hutsarekiko hurbilketa antropologiko soil bat egiteaz haratago, nazio nortasunaren ideiaren inguruan pentsatu eta idatzi nahi dugu hemen, bai eta nortasun hori moldatzen duten diferentzia kulturalen eraikuntza sinbolikoan jokatzen duen papera aztertu ere. Izan ere, kanten mezuetan ageri diren elementuen dimentsio sinboliko horrek boterea ematen dio kantagintzari, gizarte kontzientzian eragiteko gaitasuna (eta hori, azken batean, nazio kontzientzia sortzeko gaitasuna da) ematen dion neurrian.
‎–Aurretik, halere, komunitate berri horien eragiteko era aztertzen hasiko naiz. Katalizatzaileen metafora erabiltzen dut hori azaltzeko.
‎Egia al da? Hiru metafora edo eredu erabili dugu mintzo komunitateen eragiteko era adierazteko: Jantzi gelarena, profeta itsuarena eta katalizatzailearena.
‎Oztopoak kenduz, hain zuzen. Hori da katalizatzaileen eragiteko era. Horrela, nazioak ez du errepublika jakin bat inposatzen; aitzitik, errepublikara daraman bidea ixten edo zailtzen duten oztopoak kentzen ditu.
2010
‎Urdangarin jaunari berarekin izan zuen jarrera eskertzeko modu bat izan zitekeen. Ez bakarrik hori, bildumari buruzko erreportajearen hasieran jartzeko asmoa jakinarazi zion Albertori eta honek oso ideia ona iruditzen zitzaiola esan zion, modu horretan arteak duen izaera soziala irudikatu ahal izango zelakoan, terroristen erreakzioa eragiteko gauza izan zelako.
‎Begi bistakoa dena, ordea, zuraje honen jatorrizko izenetik datorrela gero zingun zangun bikoiztua [27], bi hauspoei eragiteko zuraje honen mugiera bikoitzagatik, errepika onomatopeiko gisan sortua. Eta erro berbera dizu zingulu zangulu hitzak ere, nondik sortua den Goizuetako zangulu (erd. culumpio) hitza.
2011
‎–Zu azaldu baino lehen, martirioan hildakoei buruzko informazioaren bila ibili naiz Interneten. Ezin duzu imajinatu zer nolako bideak erabili zituzten, kristauei estirak eta oinazeak eragiteko .
‎Gutako inork, denok ginen hamabost urtetik hogeira bitartekoak, eszeptizismoaren adina? ez genuen sinesten naturaz gaindiko fenomenoetan; aitzitik, pentsatzen genuen, eta ez arrazoirik gabe, hura iluntasunari, isiltasunari eta, segur aski, denok bizi genuen arrisku egoerari zor zitzaiola, hainbeste hilabeteren ondoren zertxobait ohitzen hasita bageunden ere, beldurrak airean bizi baikinen eta iruditzen zitzaigun hori nahikoa zela gure arimako indar inkontzienteei eragiteko eta horrek ahalbidetzen zigula geure asmoak, geure nahikunde ezkutuenak, geure ametsak egoera normalean baino argiago eta xehetasun handiagoz sumatzea. Eta noski, imajinatuko duzuen bezala, gure kezka gehienen sorburua maitasuna izaten zen, eta, subkontziente magikoak, etengabeki, iragartzen, komentatzen eta zehazten zituen gure itxaropenak eta irritsak.
‎Ez nekien zer, baina zerbait egin beharra zegoen. Ez nik ez nire lagunek geneukan ezertan eragiteko tresna ideologiko handirik, baina itogarria zen zerbaitetan parte hartzeko premia.
‎Baserriko osabaren berba egiteko modu lasai, (inkontzienteki) estetiko hura gomutatu zait berriro, eta Ignacio Ramonetek gaur egungo hedabideen jardunari buruz zioenarekin alderatu dut. Haren ustez, sinpletasuna, labur beharra eta zirrara eragiteko gogoa dira egungo kazetari berbetaren hiru ezaugarri nagusiak. " Eta noren berbeta oinarritzen da uneko zirraran, sinplea eta motza izateaz gain?", galdetzen du berak, eta puntuan erantzuten du (2000:
‎Eskuetatik joan zitzaien, nonbait. bonba delakoak gaitasuna agertu zuen Hiroshimakoak baino mila bider hondamendi handiagoa eragiteko . Ez bat, ez hogei, ez ehun eta hogei; mila bider.
‎Iraultza Neolitikoak edo Iraultza Industrialak adinako eragina izan dezake. Festa alaitu digu beste ezerk ez bezala, eldarnio betean sartu gaitu, eta beharbada beste ezerk ez du ahalmen handiagorik sistema ekonomiko globalaren eta merkatu ekonomia nazionalen zainak airean uzteko; kolapsoa eragiteko , alegia. Bada motiborik pentsatzeko 2008tik aurrerako krisi ekonomiko globalak harremana duela energiarekin:
‎aipaturiko krisi askotarikoa. Krisi ugarien konbergentziak ahalmena du bizitza moderno industrialaren berregituratze erradikala eragiteko . Eta, berregituratze hori bizigarria ala tragediaren erregistrokoa izango den, hartuko ditugun erabakien baitan dago.
‎Zer egingo dute Arrasateko kooperatibistek Kontxan duten bigarren etxebizitzarekin? Eta Kontxan bizi diren profesio liberaleko afrantsesatuek, izango al dute erreparorik euren ego puztuari kontrakziorik eragiteko –
‎Geurean ere, krisi finantzario globalari aurre egin behar eta nafar gobernuak ohore egin zion espeziaren inboluzioa dakarren diseinu ekonomiko politikoari: " Baliabide publikoak erabiliko ditugu kontsumo pribatu handia eragiteko ". Aurreranzko ihesa.
2012
‎Bietatik izango zuela, ziur asko, begitandu zitzaion. Halako saltsetara labain egiten diolarik pentsamenduak, berehala agintzen dio, apaiz arimazaleak bezala hasi beharrean, gertatutakoari gehiago ez eragiteko eta aurrera zuzentzeko begirada tinko.
‎Baina litekeena da arrosaz jantziriko neskatxa haietakoren batek, honezkero amona xahar bihurturik, oraindik oroitzea mutil argal hura, eguzkiak beltzarandua, bere bibotetxo beltz finaren azpian hortz zorrotz haiek erakusten. Behin Coletteri hitz egin nion neure bibote puntazorrotzaz, barre eragiteko . Ez, ez nintzen gaur imajinatzen diren bezalako 1910 urteetako gizaseme gazte horietakoa, artesia erdian eta burua dena gomaztaturik, ile apaindegietako ezkozko buru horiek bezala.
‎Irakurritakoa imajinazioaren zerbitzura jartzea da bere lana. Eta ohartxoak motibo asko eman dizkio imajinazioaren errotari eragiteko . Suziri bat balitz bezala, hor non bururatu zaion galeoiko kapitainak ere ez ote zuen morroiaren tentazio bera izan:
‎Espainiar Konstituzioek, bere artikuluen baitan, 1808koak izan ezik, ez zuten Foru Konstituzioa aintzat hartu. 1839ko legeak aldiz, Foru Konstituzioaren arazoa espainiar Konstituzioaren baitan sartu zuen eta aldaketak eragiteko negoziazioaren premia agindu zuen. Foru Konstituzioa 1837ko Espainiar Konstituzio politikoaren aurrekoa izanik, hainbat liberal espainiarrek pentsatzen zuen nahitaez aurkakoa zela, eskubide indibidualen bermean eta gizarteko aginte publikoaren antolaketan kontraesanak zituelako.
‎Horrela, 1861ean, Ahaldun Nagusi aukeratu zuten. Nekazaritzarako eskola antolatzeaz gain ardogintza berria eragiteko Bordeleko adituak ekarri zituen. Lan publikoak ere, batez ere trenbidea, bultzatu zituen.
2018
‎Tinko eta luze begiratu zion soldaduari, eta abian jarri zuen tresna: hirurogei kolpe minutuko, gizakiaren ohiko taupada kopurutik hurbileko erritmoa, Sophiek sugestio hipnotikoa eragiteko egokitzat jotzen zuena. Soldadu gaztearen begiak itxi zituen, eskua gainean jarrita, eta bake isilean geratu ziren denak.
‎Paisaia hunkigarria iruditu zitzaidan, edonori zirrara eragiteko modukoa, eta lamarenera heldu ginenean, honek irribarretsu hartu gintuen bere gela xumean. –Namaste?, egin genion diosala elkarri, eta hitz soil haren benetako esanahia honakoa zela argitu zidan:
2019
‎" Nik nahi bai, baina ezin...". Andereak gorputzari eragiteko eskatu zion orduan, imintzio bat egiteko. Esan eta egin, ezker aldean aurrena besoa eta hurrena eskua atera zitzaizkion, eta hartara alaba salbatu ahal izan zuen.
‎Ez zeukan parerik horretarako. Esku eta begi ziurrak zituen amonal kargak leku estrategikoetan kokatzeko, ahalik eta kalte gehien eragiteko . Berrehun kilo sakatzen zituen autoaren mazela ezberdinetan, hemezortzi paketetan banatuak.
‎Bonba autoa gertu zegoen, ahalik eta desmasiarik handienak eragiteko . Machado kaleko eliza zapal baten atarian aterpetu zen Marian.
‎Bideetan zebilen, mugaren bi aldeetan, enpresaren inoxezko materialak saltzen, eta ona zen. Mesfidantza soberarik ez eragiteko , hitz egitera lerratu zen:
‎Auskalo nondik ateratako erantzunak eragiteko moduko galderak adierazten genizkion. Honako galdera honekin zirikatzen genuen sarri askotan:
‎Domingo izenak" gorringo" du itzal gainetik ken ezina, usteak" ustela", atsoak" astoa". Hitz paronomasikoak dira, elkarren berdintsuak izaki, aproposak oso hitz jokoak egiteko, harridura eragiteko , inoren edo zerbaiten kontura barre egiteko... Baita ezizenak, topikoak eta klixeak asmatzeko ere.
‎hizkerak ezagutarazten gaitu. Hizkera ez da bakarrik zer esaten den, baizik nola, zein trenputatik, zer asmorekin, nork entzuteko, noren erreakzioa eragiteko ... Hitz egitea eszenifikazioa da, interesen eta gibel asmoen dantza;" Mariri diotsot Peruk entzun dezan" kalkulatua; ironiaren, zehar esanen, hipokresiaren habitat naturala.
‎Esaten dena akzioaren parte da, ez bakarrik eragiten dituen erreakzioengatik eta situazio berriengatik, baita per  tsonaien alde berriak ezagutarazteko ere, eta, jakina, akzioan eragiteko . Bizitza errealean, koldar zena oldar egiten du hizkerak, herabetzat zenuena laster da lotsagabe, eta desioa hitzez espresatzetik ekintzen pasiora pasatzen da.
‎Seguru asko deigarria egiten zitzaion. Algara eragiteko beste ateraldi bat da gisa bereko beste ateraldi askoren artean: arraroagoak dira, eta horregatik irrigarriagoak?
‎Besterik da, ordea, hortik ateratzea itzulpengintza –literatura oro har– indartsu egoteak euskararen errealitatea islatzen duela. Horrek esan nahiko luke literaturak indarra duela euskararen errealitatean eragiteko . Sorkuntzak eta itzulpengintzak hutsaren bezperakoa du halako botererik, eta komeni da garbi esatea ez dezagun errealitatea desitxuratu:
2020
‎Inork ohartarazi zion baino askoz mingarriagoa gertatu zitzaion hari begiratzea, eta gauza izugarriren bat egiteko gogoa izan zuen, bere buruari su ematea edo autoarekin arbola bat jotzea bezalako zerbait. Bere buruari minik handiena eragiteko moduak imajinatzeko erreflexua izaten zuen beti atsekabeturik zegoenean. Ematen zuen tarte labur batean arindu egiten zuela benetan sentitzen zuen baino oinaze askoz okerragoa eta erabatekoagoa imajinatzeak, beharbada horretarako behar zen energia kognitiboak, une batean pen  tsamenduaren katea eteteak, baina gero okerrago sentitzen zen.
‎Dublindik etxerako bidean autoan zihoazelarik, Marianne eta Connell gelditu gabe aritu ziren hizketan, txantxak egiten eta ahots xelebreak jartzen elkarri barre eragiteko . Orain, atze  ra begiratuta, Mariannek pentsatzen du urduri ote zeuden.
2021
‎Adibidez: " Ikusleari liluragarri gertatu behar zaio zure antagonista gorrotatzea"," Ironia dramatikoa eragiteko modurik onena da ikusleari lehen ekitaldian uztea protagonistak baino gehiago jakiten", edo" Zure antagonista eraikitzen ari zarenean, kontuan hartu bilauek ez dakitela bilau direla. Gauean kontzientzia garbi dutela oheratzen dira, zuzen jokatzen dutela ziurtasun osoz".
2022
‎obulua heltzea hormona bidez; obulazio kontrolatua eta endometrioaren prestaketa, uteroaren barruko ehuna enbrioia txertatzeko gertu egoteko. Obulua heltzea lortzeko, 12 eguneko tratamendua hasiko genuke, obulazioan eragiteko eta obuluak prestatzeko. Estimulazio horrek arrakastaren aukerak gehitzen ditu, emakumeak, naturalki, hileroko ziklo bakoitzean obulu bat sortzen baitu, eta tratamenduarekin bat edo bi garatzea bermatzen baitugu.
‎Espezialistak, alegia, nik? estimulazioaren jarraipen estua egiten du, ekografia eta odol analisien bidez. Folikuluak kopuru eta tamaina egokira iristen direnean, hcg hormonaren dosi bat ematen dugu obulazioan eragiteko . Horren ondoren, 36 ordu pasatuta egingo genuke intseminazioa.
‎Eta amona! Amona Victòria, gaixoa, tióri kaka eragiteko egunean8 DÃdac ezin joango zen haren etxera bazkaltzera, eta amona oso triste egongo zen, DÃdacek harrezkero maite ez zuela pentsatuko zuelako. Baina DÃdacek maite zuen!
‎Bi gizon igaro ziren furgoneta batean eta tutua jo zuten. Begiak goititu zituen Adak eta mihia atera zuen kopilotuak, ondoren bizkor eragiteko . " Subnormalak ez besteak" murmurikatu zuen Adak, eta halako hotzikara sentitu zuen sabelari erreparatu ziotela gogoan hartu zuenean.
‎Beste egun batean, ama bizi zutela, Howth muinora joan ziren denak picnic egitera. Gogoan zuen nola aitak amaren txanoa jantzi zuen haurrei barre eragiteko .
‎Esan zien entzuleei bera ez zegoela han ez beldurra eragiteko ez burugabekeriak esateko, mundu honetako gizon baten gisa baizik, lagun hurkoei hitz egiteko. Negozio gizonei hitz egitera etorri zela eta negozioetan bezala hitz egingo ziela.
‎...urtean zehar desfilatzeko ordena ezartzen zuenean, belaunak tolesten nituen soinekoaren barruan, azpian, seguruago egoteko, zeren txikia banintzen ere, ez nintzen txikiena, ezta pentsatu ere, eta beraz pixka bat lagundu beharra zegoen, nire tamaina txikiagotu, leku hautatu hura niretzat izango zela seguru egoteko, eta gainera ez zitzaizkidan helduak gustatzen, haien hitz bat aski zen niri negarra eragiteko , hargatik ez nuen tratatu nahi haien sabelekin baizik, zeren sabelek ez baitute hitz egiten, ez dute ezer eskatzen, ahizpen sabelek oroz gain, globo biribil horiek, ukabilez jo eta erreboteak eragin nahiko nizkieke, eta gaurdaino ongi atera naiz txiki izan behar horretatik, hainbat urtez plataforma oinetakoak jantzi ditut nire burua altuagotzeko, baina ez larregi ere, nire bezeroei aurpegira begi...
‎Hori sortu gintuenari galdetu genioke, ala? Badugun zantzu eskizofrenikorik, ankerkeriarako bulkadarik, izua eragiteko jaidurarik..., zer dakit, bada, nik.
‎hara non berrekuratzen duen, kolpean, bere garrantzi osoa: zigortzeko, saritzeko, atsekabea emateko, ordaintzeko; lurreko ondasunak nahieran banatzeko; besteak mendean hartzeko; besteengan eragiteko ; lehenengo lekua hartzeko. Hurrena zeremonia bakar batean izango zuen lehenengo lekua, kutxa beltz batean, katafalkoaren gainean, lore artean, baina sinbolo huts gisa, arima hegaldun modura baino ez; hemen, aldiz, beste behin ere, bizirik zegoen.
‎Hala ere, ederretan ederrena, askatasuna dugula hasiera horren oinarri (Hannah Arendt, Egutegi filosofikoa,). Aldi berean, ordea, askatasunak, txikian eta handian libreki eragiteko aukerak, izutu egin behar gintuzke eta zentzatu:
‎Bakegile izatea da gizabanakoen artean eragiteko era. Nola edo hala supergizakiak bakea ezarriko du banakoen artean
‎Espiritu hitzak, arima, gogo, buru?, idazkeran eragiteko era adierazten du. Idazkera materiala da, noski.
‎Idazkera materiala da, noski. Hala bada, ez ditugu espiritu edo halako hitzak erabiltzen materiala ez den mundu bat dagoela esateko, baizik eta idazkeran eragiteko era berezia azaltzeko.
‎Platonen metafora erabiliz, bizitzaren zalgurdia aurrera daramaten zaldiak dira oinarrizko bultzada horiek. Eta Platonen mitoan gertatzen zen bezala, era ezberdinean, noski?, bi bultzada horien helburua nahiz eragiteko modua ezberdinak dira. Kontrajarri egiten dira, errealitatea eta desira58 kontrajartzen diren bezala.
‎Askapen prozesu hori argitzeak garrantzi handia du gaur egun ere, Helenen historiak erakusten duenez, gizon emakumeen baitan prozesu hori behin eta berriro errepikatzen baita. Zer egiten du zehatz mehatz irudimenak halako jauzi kognitiboa eragiteko –
‎Konstituzioek estatu subiranoen barnean nagusi diren botere harremanen adierazpen formal eta instituzionala gorpuzten dute. Botere harreman horiek bilakaera naturala izan dezakete, baina fundatze asmoek babes gisa jardun ohi dute, eragileek esku hartzeko eta elkarri eragiteko dituzten espiritua eta mugak gogoraraziz guztiei. Antzekoa gertatzen da estatu subirano multinazionaletan; izan ere, testuinguru berdinean, elite nagusiek edo talde nazional nagusiak posible dute akordio konstituzionalak ezartzea komunitate politiko globala osatzen duten kideen arteko bizikidetza errazteko.
‎Arrazoiak bi multzotan biltzen dira: merkatuak bultzatutakoak eta arauekiko estrategiak (arauak saihesteko, haien garapena eragiteko eta abar). Aurreko paragrafoan aipatutako diru kontuen eta erregulazioen ispilu dira, eraldaketa batekin, ordea.
2023
‎Eta astiro hurbiltzen nindoakiola, ezkila hotsa aditu nuen iraganari bultzaka eta orduan gogoratu nuen nola txikitan dorrera igo eta Minho ibaiaren beste aldean lainopean zegoen lurralde misteriotsura egoten nintzen begira. Dorreko ezkilari eragiteko aitzakian, orduak eta orduak egoten nintzen han eserita, Minho ibaiak zedarritutako mugaz harago zer ote zegoen jakin minez. Orduan ez zitzaidan burutik pasatu ere egingo urte gutxi batzuk geroago muga ezkutuan zeharkatuko nuenik.
‎Orain Alcântarako nasan nagok himno nazionala abesten, gainerako soldadu gazteekin itsasora  tzeko zain, orain Luandako auzo portugesean, orain mundu guztiak ospa, ihes, hegan egin nahi dik portugeson paradisu izandako infernutik. Zurrumurruak zaudek hirian gordeta dauden matxino urde horiek agindu baten zain daudela sarraskia eragiteko . Gure talde armatuak matxinoen bila zabiltzak etxez etxe nekaezin.
‎Using Computers to Change What We Think and Do" liburua argitaratu zuen. Obra horretan, teknologiaren bidez erabiltzaile baten pentsaeretan, jokabideetan eta ekintzetan eragiteko lehen oinarriak finkatu zituen. Horren guztiaren harira, unibertsitate berean eta gai honetan sakontzeko asmoz, gaur egun mundu mailan ezaguna den limurtze teknologien laborategia sortu zen.
‎produktua ordaintzen ez baduzu, zu bihurtzen zara produktu. Hortaz, gu geu gara enpresa horiek sal  tzen duten produktua, hots, gure arretak eta horren bidez lortutako informazioak eman die gugan eragiteko ahalmena. Haien negozioa, erabiltzailea ikertzea, ebaluatzea eta ahalik eta maila zehatzenean klasifikatzea da (politikan, erosle gisa...), beren erosleei saltzeko ondoren; haien artean daude diktadoreak, marketin politikoko enpresak, desinformazio agentziak, publizistak eta bestelakoak.10 Gure erabileraren ondorioz lortzen duten informazio horrekin guztiarekin, garenaren profil gero eta zehatzagoa eraikitzen dute (beldurgarriki zehatza izatera helduko dena), eta ondorioz, gero eta errazagoa izango da guregan eragitea, gu konturatu ere egin gabe, zer erosi edo bozkatu (Cambridge Analytica ren kasua11) hautatu behar dugunean, adibidez.
‎Hainbat estimulu sortzen dira, like delakoak esaterako (sare sozialetan erabiltzen diren errekonozimendu teknikak alegia: iruzkinak, jarraitzaile kopurua...), pertsonaren erantzun zehatz bat eragiteko (dopamina), eta horrek jokabide zehatz bat sortzen du. Jokabide hori zertarako?
‎Eta, hala ere, istripuak gertatzen dira. Automobilak ez ziren sortu istripuak eragiteko , baina gertatzen dira, nahi baino sarriago gainera. Alabaina, ez dugu horregatik automobilaren erabilera debekatu.
‎Ez nator bat ateratzen dituen ondorio guztiekin eta egiten duen narrazio konspirazionistarekin, nahiz eta, prismaren alde batetik begiratuz gero, halako gauzak ikusten diren munduan; errealitatearen prismak, ordea, alde asko ditu. Dena dela, erabiltzen duen dokumentazioa zorrotza eta txorrotxa da, zauriak eragiteko modukoa. Zaurituta utzi nau; miresten nituen psikologo, soziologo eta pentsalari zenbaiten alde ustela erakutsi dit, eta min hartu dut.
‎Holokaustoa ukatzen dutenei deitu izan zaie negazionista; aldi berean, ordea, Hitlerrek eta agintari faxistek beren ideologia (eboluzioaren hautespen naturalean oinarritua omen, gainera; hala aldarrikatzen zuten bere garaian, harrapaitzak!) ukatzen zutenak negazionistatzat zeuzkaten. Kontzeptu berbera erabiltzeak Covidaren kasuan era askotako zalantzak eta jarrerak agertu dituztenak zaku berean sartzeko, ba, ez dirudi oso neurrizkoa; diseinu baten emaitza gehiago ematen du, baldar bezain eraginkorra; oso eraginkorra beldurra eta bazterkeria eragiteko , lehen anbulatorioko mediku paregabea omen zenari orain negazionista txatxua deitzeko, sorginak ehizatzeko; aldiz, jokabide arduratsua eragiteko, ez dakit ba. Ditxosozko hitz horrek Orwellek deskribaturiko neohizkuntza p (r) entsabakarreko hiztegitik aterea dirudi, eta horrekin batera erabili diren beste zenbait hitzek ere bai.
‎Holokaustoa ukatzen dutenei deitu izan zaie negazionista; aldi berean, ordea, Hitlerrek eta agintari faxistek beren ideologia (eboluzioaren hautespen naturalean oinarritua omen, gainera; hala aldarrikatzen zuten bere garaian, harrapaitzak!) ukatzen zutenak negazionistatzat zeuzkaten. ...ptu berbera erabiltzeak Covidaren kasuan era askotako zalantzak eta jarrerak agertu dituztenak zaku berean sartzeko, ba, ez dirudi oso neurrizkoa; diseinu baten emaitza gehiago ematen du, baldar bezain eraginkorra; oso eraginkorra beldurra eta bazterkeria eragiteko, lehen anbulatorioko mediku paregabea omen zenari orain negazionista txatxua deitzeko, sorginak ehizatzeko; aldiz, jokabide arduratsua eragiteko , ez dakit ba. Ditxosozko hitz horrek Orwellek deskribaturiko neohizkuntza p (r) entsabakarreko hiztegitik aterea dirudi, eta horrekin batera erabili diren beste zenbait hitzek ere bai.
‎edo basoengatik, edo mineralak ustiatzeagatik, edo interes ekonomikoengatik, edo gerrengatik, gizaki batzuk soberakin bihurtzen dira. Eta gero, diru funts berberek negozio ekologikotan inbertituko dute, eta propaganda ere maneiatuko dute gainerakooi kontzientzia txarra eragiteko beren produktuak eros ditzagun. Afrikako zenbait aldetan, askorentzat ez dago beste aukerarik:
Emaitza gehiago eskuratzen...
Aldaerak
Lehen forma
Argitaratzailea
Konbinazioak (2 lema)
Konbinazioak (3 lema)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia