|
2001
|
|
|
Bi ahizpak zutitu ziren. Gizonetako bati irria agertu zitzaion ezpainetan eta
|
emakumeengana
hurbildu zen. Margaritak bi pauso eman zituen haren bidera.
|
|
2003
|
|
|
Garai hartan emakumeak ziren hartzaile nagusiak, eta orain espektroa zabalagoa da, emakumeak lan merkatuan sartu direlako. Lehen gizonezkoak bakarrik jarri ohi ziren esatari, bazirudien
|
emakumeengana
zuzentzea gizonezkoen gauza zela, edo emakumeei gizonezkoen ahotsa erakargarriago zaiela. Baina ez nago batere ados horrekin.
|
|
|
“El de padre ausente, ése es el mejor retrato moral del varón posmoderno, compelado a eludir a la betetzea de sus compromiso amorosos y familiares”, dio Enrique Gil Calvo soziologoak. Gaur egun, bi aurpegiko txanpona da gizonaren eta emakumearen arteko harremana, eta harreman horiek bultzatzeko ahaleginak
|
emakumeengana
bideratu dira. “Erreferentzien hutsunea dago.
|
|
|
Gorputzetan ernaltzeko daudenek
|
emakumeengana
jotzen dute eta horrela dira maitekorrak, ume sorketaren bidez hilezkortasun, oroitzapen eta zoriontasuna' geroko denbora osorako beraientzat lortuz' beren ustetan. Ariman ernaltzeko daudenek ordea... arimari ernaldu eta erditzea dagozkionak 209 arimetan, gorputzetan baino are gehiago, ernaltzen dituztenak bai baitaude.
|
|
|
Horrela orduan androginoa zeritzan sexu komunaren zatia diren gizonak emakumezaleak dira eta adulteriogileetako gehienak mota horretatik sortuak dira, eta emakume gizonzale eta adulteriogile guztiak ere mota horretae tik sortzen dira. Baina emakumearen zatia diren emakume guztiek ez diete gizonei batere arretarik jartzen,
|
emakumeengana
daude zuzenduta gehiago eta mota horretatik sorten dira lesbianak. Eta gizonezkoaren zatia direnak gizonezkoen atzetik dabiltza eta, mutilak diren artean, gizonezkoaren erdiak izaki, gizonak maite dituzte eta gizonekin oheratuz eta lotuz poz hartzen dute.
|
|
2005
|
|
|
Nekazaritza eremuetako
|
emakumeengana
hurbildu nahian,. Hermandad de la Mujer y el Campo, sortu zen.
|
|
2009
|
|
|
Bizi bizi dagoen liburua da, gure herriko
|
emakumeengana
eta gizonengana hurbiltzen gaituena. Gure sustraiek, ohiturek, aintzineko bizimoduak, euskal hizkuntzak eta kulturak bat egiten dute argitalpen honetan, egungo garapenari zentzua emanez.
|
|
|
Ana Irastorzaren erranetan, «aipatu dituzuen lan horiek kulturalki emakumeak hartu ditu bere gain, heziketa hori eman digute. Egoera honetan, berdintasuna lortu arte, paper horiek
|
emakumeengana
joaten dira, ez dugulako oreka hori lortu».
|
|
|
Haizeak bela egiten zuen itzalkian, eta emakume gazteak itxi egin zuen. Bandaren ondoan solasean zeuden lebitadunak
|
emakumeengana
hurbildu ziren, apaiz zaharra atzean gelditu zen. Lebitadunek kopaletak kendu zituzten, makurtu egin ziren(... biba kabildo maitagarriya, biba autoridadia...), muin egin zuten emakume zaharrak luzatzen zien eskuan.
|
|
2010
|
|
|
Erakunde horren aurreikuspenen arabera, Behar duten
|
emakumeengana
iritsiko balitz, nahi ez diren 50 milioi haurdunaldi murriztuko lirateke eta 150.000 emakumeren eta 640.000 jaioberrien heriotza ekidingo litzateke.
|
|
|
XX. mendeko 50eko hamarkadan kokatzen da: Paulok, seme gazteenak, Daniel adimen urriko anai nagusiaren ardura hartu du. Danielen
|
emakumeengana
erakusten duen obsesio sexuala dela eta, herriko lagunak modu intolerantean jokatzen hasten dira.
|
|
|
Malko bidearen ukipenak izaten dira malko bidean eragozpen larriak, malkorik eza edo bidea oztopatzea eragin dezakeen malko jario etengabea, ospitaleko oftalmologoarengana, batez ere
|
emakumeengana
, joateko arrazoi nagusia. Horiek ebazteko ohiko metodoa ebakuntza kirurgiko klasikoa izan da, ia mende batean aldatu ez dena.
|
|
2011
|
|
|
Beraz, ez zen mobilizaziorik egon, eta emakumeek ez zuten gizonezkoen tokirik hartu administrazioan edo lantegian.Paradoxa dirudi: demokraziaren sendotasunak berak galarazi zuen demokrazia
|
emakumeengana
zabaltzea. Konstituzioak botoa gizonezkoei eman zien, eta bozketak hala egin ziren, besterik egitea Konstituzioa aldatzea litzateke. Beraz, gizonezkoen gehiengoa behar zen aldaketa gertatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Sasoia ematen digu, baina sasoi horren ondorio batzuk ez ditu atsegin eta kastigatu egiten ditu. Sasoiak eraman zuen Michel
|
emakumeengana
, eta gero, zuek ere ikusi zenuten, erotuta bukatu zituen bere egunak.
|
|
2014
|
|
|
Sangarre, ezari ezarian bi
|
emakumeengana
joana zen ilunpetan, eta haien aldamenean gelditu hainbat orduz, belarria adi... Baina ezin deus ere entzun.
|
|
|
Irudia: Esku Batuak Gizonak eta emakumeak sentsibilizatzeko antzerkia Indian, antzerkia funtsezkoa da
|
emakumeengana
iristeko. UNICEFen datuen arabera, 15 eta 24 urte bitarteko gazteen alfabetatze tasa% 74 baino gehiago da, baina zifra hori aldatu egiten da eremuen arabera eta, bereziki, belaunaldien artean.
|
|
|
60 urtetik gorakoentzat ere egin ziren saioak. Askoz ere zailagoa da tarteko adinean dauden
|
emakumeengana
, 35 urte ingurukoengana, iristea. Beste lehentasun batzuk dituzte eta zaila da tailerretara erakartzea”.Emakumeenganako indarkeriaren aurkako nazioarteko eguna ospatu ohi da azaroaren 25ean, eta egun horren inguruan, emakumearen inguruko zikloa antolatu dute:
|
|
2015
|
|
|
Bizkaiko Foru Aldundiaren babesagaz antolatu dute Helmuga emakume elkarteak eta Zaldibarko Udalak martxoaren 8ko Emakumeen Nazioarteko Egunaren bueltako egitaraua. Programaturiko ekintza horien bitartez, hainbat belaunalditako
|
emakumeengana
hurreratzea dute helburu.
|
|
|
Benetan oinarritik hasitako mugimendu bat da. Egunean zehar, gizonak etxetik kanpo daudela,
|
emakumeengana
joan eta beraiekin hitz egiten dute. Sentsibilizazio lanak egiten dituzte, esaten diete beraiek ere badirela mugimenduaren parte, are, beraiek gabe mugimendua ez zela posible izango.
|
|
|
eleberri galdu eta ahantziak, bizitza zapuztu egiten dio Juan Martini ezkututik. Emakumeekin elkartu ezina, halabeharrak agindua, hemen
|
emakumeengana
idazle ospez inguratuz konpontzen ahalegintzen da protagonista. Baina. Adio atsekabe?
|
|
|
Bestalde, eskatzen hasita, nazioarteko feminismoari babesa eta indarra emango dioten brigadista berri askorekin amaitzea nahi genuke.Bereziki nori zuzendua daude jardunaldiok, edo nortzuk gonbidatu nahi zenituzkete. Jardunaldiok guztiz irekiak dira, nahi duen oro etor dadila. Euskal feminismotik gertu kokatu eta internazionalismoarekin eta herrien arteko borrokekin sentsibilizatuak dauden
|
emakumeengana
gerturatu nahi genuke zehazki. Baina bereziki, hain ondo hartu gaituzten Usurbilgo emakumeak gonbidatu nahi genituzke.
|
|
|
Dena den, Ehun metro n Saizarbitoriaren hurrengo eleberrietako protagonisten zenbait ezaugarri ageri da jadanik: besteak beste, aitarenganako sentimendu sakon anbibalentea, protagonistaren ezaxola nekatua bera maite duten
|
emakumeengana
, egin beharreko zerbait garaiz ez egiteagatiko damua, ustekabeko kointzidentziak beti txarrerako izatea, Historiak maitasuna izorratzen diolako amorrua eta etakide hilarekin bat egitea, Saizarbitoriak sumatuko balu bezala erakundearen inguruan gelditu izan balitz hiltzea suertatzen zaien horietakoa zatekeela... Edozein gisaz, Ehun metro n, Historiaren eta aitaren bidez, iraganeko katea nabari da, orainaldian sustraiturik bizitzeko ahalegina eragozten ari.
|
|
|
Rossetti-ren obsesioa n, zehazki," Adio atsekabe" eleberri galdu eta ahaztuak zapuzten dio amodioa Juan Martini ezkututik. Emakumeekin elkartu ezina, halabeharrak agindua, hemen
|
emakumeengana
idazle ospez inguratuz konpontzen ahalegintzen da protagonista. Baina" Adio atsekabe" horrexek berak hautsiko du benetako bizitzan emakume erreal batekin polito biltzeko aukera," Adio atsekabe" ko testu fazatiak oharkabean erabili eta ondorioz bertako eszenak errepikatzeko protagonistaren joerak hain oker ere.
|
|
|
bata, emazte Flora hil ostean, sardina kiratseko erregresio batek joa, huts eginiko lur hartzea da; eta bigarrena, Asaba zaharren baratza ren amaieran. Bertan oraina onargarri izatera heltzen da nolabait, edo orainaldia berreskuratu ahal izateko baldintzak jartzen ditu bederen, zabalik gelditzen baita
|
emakumeengana
hurbiltzen hasteko aukera.
|
|
2016
|
|
|
" Botere harremana ikuspegi poliedriko batetik ulertzen dugu, forma ezberdinak hartzen dituelako: izan daiteke bullyinga, izan daiteke naturarekiko dugun erlazioa, gizonak
|
emakumeengana
indarrez zuzentzea…". Harreman desorekatuoz jabetzea da horiek iraultzeko lehen urratsa.
|
|
|
Zoritxarrez Elizaren eragina oso handia da oraindik ere. Eliza, Argentinan, lobby boteretsua da eta abortuaren aurkako diskurtsoa erabilita ahalduntze maila txikiko
|
emakumeengana
zuzenean heltzeko gaitasuna dauka. Baliabide gutxiko emakume hauekin GKEok lan handiagoa egin genuke, sarritan Elizaren bertsioa baino ez dutelako.
|
|
|
Alternatiba badago, aldaketa posible da. 1.200 euroko gutxieneko soldata eta 35 orduko lanastearen aplikazioarekin, lan osasunerako eta euskaraz lan egiteko eskubidea aitortuz, eta neurri guzti hauek
|
emakumeengana
iristeko erabakiak hartuz lan mundua goitik behera aldatuko da. Helburu hauek lortzeko egunerokoan aurrera daramatzagun borroka guztiek isla izango dute maiatzaren 28an Bilbon egingo dugu mobilizazio nazionalean.
|
|
2017
|
|
|
Ikaragarria zen ikustea azazkalarekin nola markatzen zituen, zehaztasun milimetrikoarekin, bere fantasian baino existitzen ez ziren bildumagileen zigilu ikusezinak. Eztarria ikaraz lotua nuen, ez nekien zer esan; baina nahasmen honetan murgildua nintzela, begirada jaso nuen
|
emakumeengana
eta, berriro ere, emazte zaharra ikusi nuen eskuak goian eta keinu ikarati eta aztoratua egiten zidala. Indarrak berreskuratu eta hitz egiten hasi nintzen.
|
|
|
»Eta emakumea baldin bada, ah, hitzematen diat negarrez hasteko gogoa ematen didala! Berorren Mesedea ez da nekatzen niri adarra jotzen
|
emakumeengana
etzanegia naizelako. Baina nola ez ditiat, adiskidea?
|
|
|
Bi kopa edan ondoan
|
emakumeengana
itzuliko zen beti Rollo Martinsen gogoa: modu Iauso, sentimental, erromantiko batez, sexu bezala.
|
|
|
Espero gabe,
|
emakumeengana
ireki ninduen egoera berriak. Gizonezkoen begiradentzat, gizonezkoen iritzientzat, haien presentziarentzat eta oniritziarentzat gorde izan nuen gainezkako arretak ez zidan ahizpatasun apurrik praktikatzen utzi.
|
|
2018
|
|
|
«Bizi dugunari zentzu politikoa ematen dio». Bera mugimendu feministako kide zen jaioterrian, Perun, eta, Euskal Herrira iritsitakoan, mugimenduan jarraitzea erabaki zuen.Naffarek ere, bere egoera berean zeuden
|
emakumeengana
jo zuen. «Oso garrantzitsua da elkar laguntzea eta ezagutzea».
|
|
|
Beste hainbat aditu feministak, berriz, arreta jarri diote Platonek (Diotimak) eginiko baieztapen honi: gizonezko batzuek,
|
emakumeengana
jotzen duten horiek ez bezala,, arimaren barrenean[?], daramate? [kontzepziorik] ederrena,[?] hiriak eta etxeak ordenatzeari dagokiona, eta horri neurritasun eta justizia esaten diogu?.
|
|
|
Alabaina, agian ez da bere identitate maskulinoa, baizik eta haren ikurra den desira heterosexual maskulinoa aldi berean ukatu eta gauzatu nahi duena, bere buruari maitatzea debekatu dion horixe bihurtuz. Ataka horrexetan jartzen gaitu edozein sexu edo generotako subjektuek
|
emakumeengana
sentitutako desirak jatorri maskulino eta heterosexuala duela azaltzen duen matrizeak. Matrize horren arabera, sexualitate oro maskulinoa den libidotik sortzen da.
|
|
|
I.: Lehenengo urtean kosta egin zen, baina behin animatu zirenean
|
emakumeengana
jotzea errazagoa izan da.Bidea zabalduko duten kideak behar dira, atzetik besteek bide horretan jarrai dezaten. Aurtengoan kirol jarduera guztietan emakumezkoak zein gizonezkoak ikusiko ditugu.Sanpedroetan zein leku hartzen du herri kirol desafioak. J.
|
|
|
Xuani bezain luze erortzen zaie ile motots beltzarana gerriraino, gona loredunak orkatiletaraino heltzen zaizkie eta txankletak narrasten dituzte asfalto gainean. Elizaren alboko ateko mailetan eserita dauden beste
|
emakumeengana
hurbildu dira. Eskola adineko hainbat haur espaloian jolasean dabiltza; Añesek errumanierazko bisikleta hitza ulertu ahal izan du haien artetik pasatzean.
|
|
|
Orduan hasi da Sara gertatutakoaren berri izaten. Antza, kultur guneko zinemaz arduratzen den mutil batek bere posizio kultural eta artistikoa, eta baita gizonezkoarena ere, baliatu ditu
|
emakumeengana
hurbiltzeko eta eraso egiteko. Izenik ez dute esan, nahiz eta zirkulu alternatiboetan izena eskuratzen ari zen zine zuzendaria izan.
|
|
|
Baina nola? Jeanne Rolandek aipatu digu premia sentitzen duela ikerketa lana
|
emakumeengana
eta eragile sozial ugarirengana helarazteko; eta Gurrutxagak ere liburuaren aurkezpenari egin dio erreferentzia, xumetik eta jendearen emozioak ukituz egin nahi zuela. Hala egin zuen, testigantzen errezital baten bidez:
|
|
2019
|
|
|
Oraindik ere, emakume gehienei bide hori iruditzen zaie erakargarriena, baita independentzia onartzen zaienean ere; estugarria da nork bere bizitzaren giderrak hartzea; mutil nerabeak ere maiz jotzen du bera baino zaharragoak diren
|
emakumeengana
, gidari, hezitzaile, ama baten bila, baina bere baitan aurkitzen dituen hezierak, ohiturek, kontsignek ez diote uzten irtenbide errazari heltzen betiko, hau da, ez diote uzten amore ematen; halako amodioak etapa bat baizik ez dira harentzat. Gizona behartua dago, hala helduaroan nola haurtzaroan, biderik gogorren baina seguruenei ekitera, eta horixe du zortea; emakumea, berriz, tentazio ia garaiezinez inguraturik dago, eta horixe du zoritxarra; den denak errazkeriaren maldan behera egitera bultzatzen du:
|
|
|
Emakume bat bezala tratatzen zutenean, asko haserretzen zen, eta larrimin handia sentitu zuen berriz emakume arropa jantzi behar izan zuenean. . Hogeita lau eta hogeita hamar urte bitarteko
|
emakumeengana
indar magnetiko batek erakarria bezala, sentitzen zen.
|
|
|
Bi metodologia uztartu ditugu, batetik kuantitatiboa, horrela 2002bertsolari
|
emakumeengana
iritsi nahi izan dugu galdetegi baten bidez modu azkar eta zabalean haien profilaren datu batzuk jasotzeko. Bestetik, behin emaitzak eskuan, 25 bertsolari eta aditurekin izan gara eta jakin nahi izan dugu nola ikusten eta ezagutzen duten aurreko bertsolarien historia.
|
|
|
Hori pentsatu eta aurreko atalaren amaieran" min hartu dut" ikurrarekin ordezkatutako belaunaldiko gizon
|
emakumeengana
jo dugu. Bada, kontuan hartuz gero, ume zirelarik, haien guraso eta aitatxi amatxiren hizkuntza maila jaso zutela," beldur naiz" ikurrarekin ordezkatuko dugu gurasoen belaunaldia.
|
|
2020
|
|
|
Dagoeneko hainbat herrialdek ohartarazi dute azkenaldian gora egin dutela gehiegikerien aurkako laguntza jasotzeko telefono deiek. Itxialdiak, baina, askoz zailagoa egiten du zerbitzuak eta erakundeak etxean bakartuta dauden
|
emakumeengana
iristea, eta alerta piztea eragin du horrek.
|
|
2021
|
|
|
«Gainera, ohartu gara esperientzia antzekoak bizi ditugula». Lopezen esanetan, Pasaiako
|
emakumeengana
hurbildu nahi izan zuten jasotzeko osasun krisiak nola eragin dien, alor ezberdinetan: bizikidetzan, harremanetan, lanean, ohituretan, emozioetan...
|
|
2022
|
|
|
" Erronkari buruz informazioa ematen ari gara, eta izena ematen laguntzen dugu. Herri batzuetan beste batzuetan baino gehiago kostatu zaigu
|
emakumeengana
iristea, baina, oro har, harrera ona izan du. Zarautzen, adibidez, 50 emakumek eman zuten izena".
|
|
|
Haatik, askok sentitzen dute aldatzeko beharra: aski zabaldutako ustea da sexu diferentzia edonola ere gutxitzen ari dela, eta gizonak
|
emakumeengana
gerturatzen edo haien antzekoago bihurtzen ari direla.
|
|
|
Zehazki, honi buruz ari naiz: Euskal Herriko pentsamendu eta praxi feministaren ernamuina ildo politiko ezkertiar eta liberaletan baina nazio auziari dagokiola ardatz frantziar eta espainiarretankokatzen ziren
|
emakumeengana
eta horien borroketara mugatzeaz. Eta, bereziki, Emakume Abertzale Batzaren bueltan eratutako mugimendu hura guztia feminista izendapenetik kanpo uzteaz, katolizismoarekin zuen loturagatik, eta, batik bat, nazio estatu handien logikatik egindako ezker eskuin banaketa murriztailea aplikatzearen ondorioz.
|
|
|
Hala dago ura, ilun, berde eta eder, borobilaren ertz osoan berrogei metro goragotik zuhaitzen sustraiak lianak bezala uretaraino sartzen direla. Zenotearen erdi erdian hurbildu naiz
|
emakumeengana
igerian. Agurtzeko, galdera atera zait:
|
|
|
Emakumeak* gara gehiengoa lan murrizketak eskatzen edota telelana hautatzen, eremu publikotik berriro pribaturanzko norabidean goazela. Zaintza zama arintzen laguntzen duten zerbitzuak itxi ahala, zama horiek familiako
|
emakumeengana
* itzuli dira. Jule Goikoetxeak, Lore Lujanbiok, Zuriñe Rodriguezek eta Estitxu Garaik (2020:
|
|
2023
|
|
|
Aurten, parte hartzaileen %70 emakumezkoak direla azpimarratu nahi izan du Isastik, eta 165 pertsona inguruk eman dutela izena, oraingoz. «Gure helburua da
|
emakumeengana
eta gazteengana gerturatzea; beraz, pozik gaude hainbeste emakumeren izen ematearekin», esan du. Euskal Herriko txoko ugaritatik animatu da jendea, antolatzailearen esanetan.
|
|
|
Bizkaian emakumeek ohitura dute erditu berri dauden
|
emakumeengana
bisitanjoatea, lagundurik eta opariekin, opariz zamatutako neskameak eramanez, eta honetatik kaltea sortzen da herrian. Eta hau saihesteko agindu eta manatu zuten Legearen bitartez, hemendik aurrera ez emakumerik, ez neskarik, ausart dadin joaten, eta ez dadin joan agerian, ez ezkutuan, erdi den beste emakumerik bisitatzera, opariak agerian, ez saskiz zamatutako neskameak eramanez, ez beste gisaz ere, emakume ala neska bakoitzari seiehun marabediren isunpean...".
|