|
2005
|
|
|
Revista para la mujer aldizkarian politika pronatalistaren printzipioak azaldu zituen: ama indartsuetatik jaiotako haur osasuntsu asko lortzea, beraz, ahalegin guztiak umeen osasun ona bermatzera bideratu behar ziren eta
|
emakumeen
gorputza, erditu bezain laster, helburu horretara bideratu behar zen. 1940an, Sección Femeninako Osasun Nazionaleko aholkularia zen Luis Navas Migueloa doktoreak horrela azaldu zuen:
|
|
|
Hondartza bereziki arriskutsua zen
|
emakumeen
gorputzaren erakusketaren beldur zirenentzat. Bainujantziaren arazoa zegoen, turisten eskutik, are larriago bihurtu zena, erregimenaren ustez, turistek arropa gutxiegi eramaten zutelako.
|
|
|
Iñaki Zubeldiak egiten duen Meaberen poesiaren deskribapena oso argia da: gizartea ohituta zegoen
|
emakumeen
gorputzak biluzik ikusten, baina emakumeen arima eta sentimenduak ez[...] [hau] gauza berria izan zen euskal literaturan. (Zubeldia 2004, 154)
|
|
2007
|
|
|
Informazio hori da, hain zuzen ere, gure herrialdean egindako tamaina horretako lehena. Lan horri esker, Espainiako
|
emakumeen
gorputzeko neurririk ohikoenak zein diren jakin ahal izango da, eta, horri esker, modaren industriak modu zehatz eta homogeneoagoan landu ahal izango ditu jantziak. Estatistikoki adierazgarria den eta 12 eta 70 urte bitarteko 8.500 emakumek osatzen duten lagin baten gainean egingo da azterketa.
|
|
2009
|
|
|
Geroztik, baita Line filmean ere,
|
emakumeen
gorputzetako orbainak islatu ditu zinemagintzan eta egun, zuzendari independentea da.
|
|
|
Horrelako aurkezpenarekin inork ezin dezake ezer handirik eskatu. Oraindik eta gutxiago bi aktoreen neurrira egindako western honetan, bi
|
emakumeen
gorputzak erakusteko egindako film bat ematen baitu.
|
|
|
Emakume batek ezin du hori hartu harremanak dituen bakoitzean. Hau ez dela jolasa erakutsi behar diegu,
|
emakumeen
gorputza delako kaltetuena.
|
|
2010
|
|
|
Hori Durangon bertan. Eta bortxaketa ez da
|
emakumeen
gorputzak errazten duen ekintza bat. Gure gorputza ez dago prest bortxatua izateko, ezta erretxina olioa hartzeko ere.
|
|
|
Indarkeria sexistaren aurrean autodefentsa feminista aldarrikatu zuten. Horretaz gain,
|
emakumeen
gorputzaren, sexualitatearen eta osasunaren gainean emakumeek beraiek besterik ezin dutela erabaki azpimarratu zuten. Itxitako enpresakPresente izan ziren astelehenetako aldarrikapenetan.
|
|
2011
|
|
|
Espezialistek muskulatura uzkurtzeko ariketak gomendatzen dituzte,
|
emakumeen
gorputzaren zati hori indartzeko.
|
|
|
Feministen ustez horren guztiaren ondorioa da" emakumeen herritartasuna praktikan jartzea geldiarazi eta oztopatzen da". Horrekin batera
|
emakumeen
gorputzaren kontrola egiten dela salatu dute. EgitarauaGaur, 19:00etan Altsasuko Iortia kultur gunean film laburren emanaldia.
|
|
2012
|
|
|
Gainera, egungo murrizketek emakumeen eta gure umeen bizitza ziurtatzeko baliabideek zalantzan jartzen dituzte. Ez dute bizitza babestu nahi,
|
emakumeen
gorputza kontrolatu nahi dute. Lege horrek abortu ilegalak sustatuko ditu, emakumeen bizitza arriskuan jarriko du.
|
|
|
emakumea da. Umeki horiek
|
emakumeen
gorputzekiko erabat dependenteak diren bitartean, horrela izan du. Abortuen kopurua murrizten duena ongizate sendo bat da.
|
|
|
Auzoa malaysiarra bada, egoera oso desberdina da. Arropak goitik beheraino estaltzen du
|
emakumeen
gorputza, aurpegia salbu. Eta aurpegia ere bai, emakumeak musulman muturrekoak badira.
|
|
|
Horren kasurik paradigmatikoena Afganistango emakumeen burka dugu. AEBk Afganistani eraso egiteko arrazoien artean, talibanek
|
emakumeen
gorputz osoa (begiak barne) ezkutatzen zuen burka eramatera behartzea zabaldu zen. Horretarako, AEBko agintarien zein talibanen iritzien berri eman zuten hedabideek, baina ez zieten Afganistango emakumeei ahotsik eman.
|
|
|
Hortaz, ez du haien fisikoaren, izaeraren («alaia», «isila») edota beraien egoera afektibo familiarraren («ezkondua», «ama») daturik emango. Era berean,
|
emakumeen
gorputza gizonezkoen sexualitatearekin ez lotzeko konpromiso argia erakutsi behar du kazetariak. Gizonen esparruan dabiltzan emakumeak barregarri islatzen dituzte hedabideek, konnotazio sexualak izan ditzakeen irudiak lagunduta, batik bat.
|
|
|
Emakumeen kirolak hedabideetan oso esparru txikia hartzen du. Eguneko lehen albistea izateko,
|
emakumeen
gorputza sexualizatu behar izan zuen egunkariak, eta, horrela, emakumeen jarduna barregarri bihurtu.
|
|
|
Haurdunaldiaren lehen etapa zailenetako bat da; izan ere, ohiko galtzak edo alkandorak ondo ixten ez badira ere, arropa ez da gorputzera egokitzen eta lasaiegi geratzen da. Hilabete horietarako gomendagarria da neurri bateko edo biko arropa batzuk erostea edo maileguan eskatzea; gainera, ondoren, erditu ondoko lehen hilabeteetan erabiltzeko balioko dute,
|
emakumeen
gorputza normaltasunera itzuli arte. Denak ez du aurrelaria izan behar.
|
|
|
Zientzialarien ustez, aknea garatzeko arrazoia estresa da, joera gehien duten emakume helduek betetzen baitituzte kargu profesionalak pisu handiagoarekin. Egileek azaldu dutenez, estresak hormona maskulino gehiago askatzen ditu
|
emakumeen
gorputzean, eta, horregatik, larruazalak koipe gainekoizpena sortzen du, eragin dermatologiko hori errazten duena. Hormona asaldurak ere izan daitezke berandu agertzearen arduradunak, eta ez da arraroa hori nozitzen duten emakumeek beste sintoma batzuk agertzea beste sintoma batzuetan:
|
|
|
Era berean, antimilitarismoaren ildoan, lehen esan bezala, feministek salatzen dituzte lurralde okupatuetan emakumeek pairatutako indarkeria eta sexu erasoak; izan ere, gatazka armatuetan
|
emakumeen
gorputzak guda arma eta harrapakin gisa erabiltzen dira erabateko zigorgabetasunarekin.
|
|
2013
|
|
|
Lehen eleberrian (Bakean utzi arte) Jim mutil laguna une oro du buruan, baina begirada Joana bilatzen hasten da. Beraz, lehen eleberrian Ezpeldoi bisexual gisa aurkezten zaigu, beste hurrengo bi eleberrietan (Bizi nizano munduan eta Amodiozko pena baño), bere begiradak
|
emakumeen
gorputzak bilatzen eta desiratzen ditu. Desiraren eremuetara eramaten da begirada lesbiarra.
|
|
|
Izan ere, haurdunaldiak ez du beti eragin negatiborik izaten emakumearen alderdi fisikoan. Badira
|
emakumeen
gorputzean eta aurpegian beste alterazio batzuk ere, garai honetan erakargarritasun gutxiago dutela uste dutenak baino, eta inoiz baino politago eta distiratsuago sentiarazten dituzte. Hormonak berriz ere hiru aldaketa positibo horien errudun dira.
|
|
|
Gure ustez premiazkoa da helburu horrek lehentasunezko eta etengabeko tokia izatea bizitza kolektiboa antolatu eta kudeatzeko ardura duen edozein erakunde publikoren agenda politikoan.Alabaina, indarkeria matxistak askotariko aurpegi eta adierazpenak dauzka, eta emakume guztiei eragiten die bizitza osoan zehar, gazteei, zaharrei, etorkinei, sexu langileei, politikariei, bankariei edo superreko kutxazainei. Indarkeria matxista etxeetan nozitzen dute emakumeek, baina baita eremu publikoetan ere, mota eta intentsitate desberdineko hainbat portaera matxista eta bortitzen bitartez.Ikuspegi horretatik begiratuta, eraso matxistak ez dira gizon gutxi batzuen jokabide soilak, emakumeen eta gizonen elkarrekiko bizitza antolatzeko eraikitako eredu baten parte baizik,
|
emakumeen
gorputza, afektuak eta lana gizonen zerbitzuan jartzean oinarritu dena. Eredu horrek berez legitimatzen du egoera hau, eta neurri handiagoan edo txikiagoan baimentzen du emakumeen aurkako indarkeria.Aldi berean uste dugu indarkeria ez litzatekeela indarrean egongo indarkeria hori justifikatzen, legitimatzen eta ahalbidetzen duten gizarteratze bitarteko jakin batzuk indarrean egongo ez balira.
|
|
2014
|
|
|
FC Barcelonak azkenean
|
emakumeen
gorputzera egokitutako ekipazioa atera duela, bai jokalarientzat, bai jarraitzaileentzat, kirolari eta jarraitzaile emakumezkoak badirela behingoz konturatuta.
|
|
|
Eta, hain zuzen, Iruñeko kaleetan ezarriko da protestaren erdigunea eta erreibindikazioa:
|
emakumeen
gorputz aske eta beregaina. Hala izan bedi!
|
|
|
Eta neure buruari galdetu diot: zer gertatuko litzateke emakumeak, hori bainogehiago,
|
emakumeen
gorputzak euskal kulturaren ikurtzat, ordezkaritzat hartukobagenitu?
|
|
|
Garrantzitsua da aipatutako autoezagutzaren ideia, urteetan zehar emakumeekjabekuntza ariketa horretaz baliatu behar izan baitute beren gorputza ezagutzeko, edo «esaten den horretatik» haratago
|
emakumeen
gorputzen inguruko diskurtso batsortzeko. Our bodies, ourselves izeneko proiektua gogora daiteke, non 1970 urtetik, autoezagutzaren bitartez emakumeek beren gorputzez ikasten, zabaltzen eta daramaten, osasun ikuspegi batetik, jendarte eta medikuntza hegemonikoakhitz egiten ez duen horretaz.
|
|
|
Errealitatean bezala fikzioan ere irudikatu izan da
|
emakumeen
gorputza seme alabaemaile edo objektu sexual pasibo bezala. Euskal literatura garaikidean pisu handiaizan du urteetan zehar euskal nazionalismoak ezarritako emakume irudi idealak: ama eta etxekoandre abertzalearena, hain zuzen.
|
|
|
Ahazten dute abantaila politiko horrek kostu batzuela:
|
emakumeen
gorputza gizonena zen; horren ordainetan, gizonen gorputzaprodukzioarena zen bake garaietan eta Estatuarena gerra garaian. Emakumeengorputzaren lapurketa eta gizonena aldi berean gertatzen dira, afera honetan irabazlebakarrak agintariak dira (Despentes, 2007:
|
|
|
Komunikabideak: botere eta mendekotasun harremanen produkzioa etaerreprodukzioa
|
emakumeen
gorputzen bidez
|
|
|
Zaloa Basabe Gutierrezek emakumeak komunikabideetan irudikatzen diren moduezjardungo du, komunikabideek eta publizitateak
|
emakumeen
gorputzez ematendiguten ikuspegiaz gogoeta egitera gonbidatuz. Emakumeen gorputz mediatizatuekinpentsatzean bi kontzeptu datozkio Zaloari gogora; ortopedia eta osagarria.
|
|
|
XVIII. mendearen amaierarako, ordea, ikuspuntu honen kontra, alegia, orgasmo femeninoaugalketa prozesuaren parte esentziala ez zela eta umeki bat sortzea posible zela emakumeak plazerasentitu barik deskubritzeak eragin inportantea izan zuen
|
emakumeen
gorputza eta haren funtzionaturalak eta sozialak definitzeko orduan (Laqueur, 1987). Organoen eta gorputzen esanahien etainterpretazioen aldaketa eman zen eta, zer esanik ez, feminitatea definitzeko orduan ere egitate honekeragina izan zuen.
|
|
|
Emakumeak etengabe alienatuta bizi dira gizonek eurentzat eta euren neurriraegindako mundu honetan. Eta beren gorpuztasuna ere alienaziotzat biziko dute.Esperientzia femeninoa ezin da norbere gorputzaren esperientziatik banatu.Feminitatearen eraikuntza
|
emakumeen
gorputzetan haragiztatzen den praktika batbaita. Feminitatea bera, zapalkuntza haragiztatua.
|
|
|
Zapaldua, gainditua, bere buruarentzat arrotz bihurtzen da. «Femeninotasuna»gorde gura duen zibilizazio patriarkalaren esanetara eta kodeetara moldatubeharko den/ duen objektua da
|
emakumeen
gorputza. Existentzia mutilatu baterakondenatutako gorputz alienatua.
|
|
|
Aipatu ikusmoldeen biziraupena gorabehera, joera orokorra izan zen esanahipolitikoz aldatzen joan ziren ezberdintasun sexuala ulertzeko modu zaharrakabandonatzea, horien ordez zientzia zilegitasun irizpide nagusitzat zeukatenakhartuz. Zientifikoek ustez gizonezkoaren aurkako eta osagarri zen naturafemeninoaren egia «deskubritze»aren ardura hartu zuten eurengan, eta euren buruakaurkeztu zituzten naturaren misterioa desestali eta
|
emakumeen
gorputzen zirrikituguztiak argituko zituzten aditutzat. Emakumeen gorputza haien ordez mintzatukozen eta emakumetasunaren funts ontologikoa bilakatuko.
|
|
|
Ikusi dugu nola
|
emakumeen
gorputza ezinbesteko patu bilakatu zen; are, gorputz horren zati batzuek garrantzi berezia hartu zuten diskurtso zientifikoetan.Zehazki, nerbio sistema, burmuina, antolaketa hormonala eta ugaltze aparatuanatura femeninoaren giltzarri kontsideratu ziren, momentu eta tokiaren araberaenfasi ezberdinarekin. Teoria zientifiko berriek bere kondizio sexualak guztizmenderatutako emakumezko gorputza eraiki zuten.
|
|
|
Gorputz pribilegiatu horiek orainaldiko sinbolo eta adierazlezilegi bakartzat hartu ziren. Behe arraza edo maila baxuko klaseen, umeen eta, noski,
|
emakumeen
gorputzak gizateriaren garapeneko aurreko aroetara egokitzenziren, eskema horri jarraituz, eta lehenaldiko anakronismo hutsak ziren beraz.
|
|
|
Objektiboa eta neutrala izatetikurrun, zientzia ezagutza otzan eta, azken buruan, indartsuki preskribatzailea bilakatuzen, menderakuntza tresna bortitza bihurtu zelarik. Izan ere, diskurtso zientifikoaezberdintasun sexuala, generoa eta
|
emakumeen
gorputza ulertzeko modu berriareneraikuntzan giltzarri izan zen. Ikusmolde berri horren baitan, generoa eta sexuabaliokidetzat jo ziren, eta kritika feministaren erronka jasoko zuten gizon emakumekategoria itxietan zedarritu.
|
|
|
Komunikabide arrunt bat gainbegiratzen badugu eta bertan ageri diren gizoneta
|
emakumeen
gorputzei erreparatzen badiegu, bakoitzaren jarrera, adierazpeneta jokabideak kontuan izanik, azaldutako ideia argi ikusiko dugu: gizonak askoeta ezberdinak dira; emakumeak, ordea, gutxi eta berdintsuak.
|
|
|
«Gauza bilakatze»aren kontzeptua emakumeek komunikabideetandaukaten irudiaren analisian aplikatu da hirurogeita hamarreko hamarkadaz geroztik, baina kontzeptu hori beti agertu izan da, nola edo hala, eta zenbait ikerlan sorraraziditu, botere sistema asimetriko honen iraupenaren ondorioen berri emateko. Sistemahonetan, izan ere,
|
emakumeen
gorputzek objektuen papera betetzen dute, subjektuenpaper pribilegiatuaren mende, batzuetan objektu horiek plazererako eta kontsumoaukera gisa ere erabiltzen dituztenak. Caroline Heldman estatubatuar soziologoakSexu Objektuen Testa1 diseinatu zuen, emakumeen gorputzak komunikabideetangauza bilakatzen diren edo ez identifikatzeko.
|
|
|
Sistemahonetan, izan ere, emakumeen gorputzek objektuen papera betetzen dute, subjektuenpaper pribilegiatuaren mende, batzuetan objektu horiek plazererako eta kontsumoaukera gisa ere erabiltzen dituztenak. Caroline Heldman estatubatuar soziologoakSexu Objektuen Testa1 diseinatu zuen,
|
emakumeen
gorputzak komunikabideetangauza bilakatzen diren edo ez identifikatzeko. Test horrek zazpi galdera dauzka:
|
|
|
Haugorputzen jabeen deshumanizazio ariketa jarraituaren adibide ona da. Ezpainak (haragitsuak, distiratsuak eta gorriminez margotuak), hankak (argalak, amaigabeak, oinak takoi zapata estuetan sartuak), bularrak (erabat simetrikoak, biribilak, eskoteiradokitzaile baten ertzean) eta begiak (margotuak, begirada sentsualekin etaerdi itxita)
|
emakumeen
gorputz atalik erakutsienak dira publizitate kanpainetan.Askotan, baina, iragartzen den objektuak ez dauka zerikusi handirik gorputz atalhoriekin. Hortzak, goiko ezpainaren gaineko ilea, belaun nabarmenak, hanketakoilea, titiburuak eta begi adierazkor eta irekiak, bekain sarriak... ez ohi dira agertzenaipatutako gorputz atalekin, arraroa badirudi ere, gorputz zati horiei ez dagokielakofuntzio hori.
|
|
|
Orain arte gure analisiak
|
emakumeen
gorputzen irudikapen ohikoenak aztertuditu. Eman diezaiogun begirada bat orain beste aldeari.
|
|
|
Leioako Kazetaritza Fakultatean egin nuen lehenbiziko lana, orain 17 urte, gai honi buruzkoa izan zen, nire gabezia eta iritziekin. Harrezkeroztik, bi kontzeptuetortzen zaizkit beti gogora,
|
emakumeen
gorputz mediatizatuekin lotzen ditudanak: ortopedia eta osagarria. Biek ala biek «gehitze» hitzak iradokitzen dizkidate, komunikabideen bilakaeraz eta haietan emakumeak «agertzeaz» dihardutenikerketetan maiz agertzen dena.
|
|
|
Komunikabideek
|
emakumeen
gorputzaz egiten duten irudikapenean, uniformetasuna ezaugarri bat izan da beti, joan den mendetik gaurdaino. Emakumeengorputzaren estandarizazioak aspertu arte errepikatu du edozein emakume (edo harenirudia) erraz ordezkatu ahal dela beste batekin, denak baitira berdintsuak proportzioeta jarreretan.
|
|
|
Emakumeen gorputzak pentsatzen baditugubetierekoak eta iraunkorrak bailiran, izaki sexutuaren gorpuzte konstante etauniformeak bailiran, ideia oker bat osatuko genuke eta ideia horrek arriskuak ekarditzake. Horren ondorioz,
|
emakumeen
gorputza betierekotzat jotzearen ondorioz, gorputzak ospatzen baditugu gorputz emeak direlako (modu kaltegarrian ahaztuzexistentzia generotuaren denborazkotasuna eta malgutasuna), zailagoa izango zaigu, era berean, kritika feminista koherentea egitea, adibidez, emakumeen gorputzenkokatze instrumentalari buruz, zeren eta kritika horrek ere behar du nolabaitekodenborazkotasun irizpidea.... Baiezta genezake begirada sadikoaren ezaugarrietakobat dela bere objektua finkatzea eta izoztea, diferentzia absolutua azpimarratzea, mugimendua debekatzea.
|
|
|
Pentsamendu ildo batek baietz erantzun behar du, alegia, emakumeengorputzak
|
emakumeen
gorputz bilakatzen direla soilik tiranietan harrapatutagelditzen diren heinean, bai naturaren bai gizonaren sarraldi harrigarrietan; edo, modu baikorragoan, badirela, halaber, plazer eta gozamen suharrak, subordinaziobiolento eta neurrigabekoaren historia orekatzeko. Baina, «gorputza», kontzeptugisa, etengabe aldatzen ari dela dioen iradokizunari leial eutsi nahi badiogu, urrunduegin behar dugu aurresuposizio honetatik:
|
|
|
Baina, «gorputza», kontzeptugisa, etengabe aldatzen ari dela dioen iradokizunari leial eutsi nahi badiogu, urrunduegin behar dugu aurresuposizio honetatik:
|
emakumeen
gorputzak sistematikokieta osoki diferenteak direla, emakumeen gorputzak batuta daudela bestetasun osobatean. Kontrara, baieztatu genuke emakumeak soilik batzuetan bizi direlaemakumearen haragi bereizgarrian, nolabait esatearren, eta horixe dela kategorizaziohistorikoen funtzioa, baita eguneroko fenomenologia indibidualarena ere.
|
|
|
Baina, «gorputza», kontzeptugisa, etengabe aldatzen ari dela dioen iradokizunari leial eutsi nahi badiogu, urrunduegin behar dugu aurresuposizio honetatik: emakumeen gorputzak sistematikokieta osoki diferenteak direla,
|
emakumeen
gorputzak batuta daudela bestetasun osobatean. Kontrara, baieztatu genuke emakumeak soilik batzuetan bizi direlaemakumearen haragi bereizgarrian, nolabait esatearren, eta horixe dela kategorizaziohistorikoen funtzioa, baita eguneroko fenomenologia indibidualarena ere.
|
|
|
Horiesatea ez da, inolaz ere, ukatzea emakumeen kasuan, oro har, sarriagotan gertadaitezkeela gorputzaren kontzientzia hartzearen sartu irten horiek, emakumearenfisiologiaren zikloak direla-eta. Baina aspektu hori ere beti interpretatu dahainbat modutan, eta
|
emakumeen
gorputzak ez ditu zinez bateratzen, aldizkakofisiologia baino errotikakoagoa den ezerk.
|
|
|
Ondorioz, gorputz sexutua ez da konstate fidagarri bat, oinarri on bat eskaindezakeena «emakume»ei buruzko hamaika diskurtsoren konplikazioak antolatzeko.Ezin dugu zehatz mehatz aurreikusi nola eta noiz ulertuko eta biziko den gorputzazerbait generotu gisa, ezta gorputz gisa ere. Berriro ere, hori ez da soilik banakakoenfenomenologia baten funtzioa, ezpada fenomenologia historiko eta politiko batena.Ez dago
|
emakumeen
gorputzen kolektibitate natural eta sakon bat, ondoren historianedo biopolitikan modu jakin batean kudeatuak izateko abiapuntu gisa balio duena.Gorputza marka ezegonkor bat baldin bada, bere hondatze prozesu luzean orbainduzdoana, gorputz sexutuak ere antzeko errotikako denborazkotasun bat jasaten du, etabeste hainbat egoera iragankor.
|
|
|
Dena dela, emakumeei gorputz partikulartasun aktibo etaautonomo mota bat aitortu beharrean, kasurik onenean emakumeen gorputzakepaitzen dira «ezberdintasun natural» baten oinarrian, gorputzaren balioa neurtzekoestandar edo neurri bat balego bezala, sexutik at dagoena. Beste modu batera esanda,
|
emakumeen
gorputz partikulartasuna erabiltzen da esplikatzeko eta justifikatzekobi sexuen arteko posizio sozial eta gaitasun kognitibo desberdinak (alegia, desorekatuak). Ondorioz, onartzen da emakumeen gorputzak ez direla gizonenlorpenetarako gauza, ahulagoak direlako, eta joera gehiago dutelako (hormonekinlotutako) irregulartasun, intrusio eta ustekabeetarako.
|
|
|
Beste modu batera esanda, emakumeen gorputz partikulartasuna erabiltzen da esplikatzeko eta justifikatzekobi sexuen arteko posizio sozial eta gaitasun kognitibo desberdinak (alegia, desorekatuak). Ondorioz, onartzen da
|
emakumeen
gorputzak ez direla gizonenlorpenetarako gauza, ahulagoak direlako, eta joera gehiago dutelako (hormonekinlotutako) irregulartasun, intrusio eta ustekabeetarako.
|
|
|
naturalismoan eta biologismoan14 oinarrituta, pentsamendu misoginoak emakumeamurrizten du ugalkortasunaren eskakizun biologikoetara, ondorioztatuz emakumeakgizonezkoak baino nolabait biologikoagoak, gorpuzdunagoak eta naturalagoakdirela, soilik transformazio biologiko, fisiologiko eta endokrinologiko jakin batzuenpoderioz. Feminitatea gorpuztasunarekin lotzearen ondorioz, gizonezkoei praktikokiahalbidetzen zaie soilik kontzeptuala dela (faltsuki) uste duten ordena batean bizitzea, eta aldi berean, posible zaie beren gorputz kontakturako premia (batzuetan ukatua) asetzea,
|
emakumeen
gorputzetarako eta zerbitzuetarako duten sarreraren bitartez.
|
|
|
Patriarkalek gorputzaren kontzeptu finko bat erabili dute emakumeei eusteko, eta, ondorioz, ulergarria da feministek gisako kontzeptuak arbuiatzea eta berenburua definitzen saiatzea termino ez gorpuzdun edo gorputzetik kanpokoetan, etaberdintasuna aurkitzen saiatzea esparru intelektual eta kontzeptual baten oinarrian, edo nolabaiteko unibertsalismo edo humanismo abstraktu batean. Pentsamendumisoginoak emakumeekiko eta feminitatearekiko erakutsi duen etsaitasunaarrazionalizatu izan da
|
emakumeen
gorputzen erdeinu eta laidoaren bitartez. Horikontuan hartuta, nahiko argi uler daiteke, hasiera batean zergatik piztu zituensusmoak edo kontrakotasunak emakume gorpuztasunaren nozioak berraztertzekoeta berrarakatzeko asmoak, emakumeentzat beraientzat garrantzitsuak izan zitezkeenikuspuntu eta interesetatik emakumeen gorputzak berreskuratzeko eta berraurkeztekoasmoak15 Azkenaldian egindako gorpuztasunaren berrebaluazioetan, feministekezusteko aliatuak aurkitu dituzte hainbat gizonezko filosofo tematiren idatzietan, zeintzuek marko alternatibo edo kritikoak proposatu baitzituzten gorputzeneta subjektutasunen partikulartasun sexualen (eta arrazazkoen) irakurketa batformulatzen laguntzeko.
|
|
|
Pentsamendumisoginoak emakumeekiko eta feminitatearekiko erakutsi duen etsaitasunaarrazionalizatu izan da emakumeen gorputzen erdeinu eta laidoaren bitartez. Horikontuan hartuta, nahiko argi uler daiteke, hasiera batean zergatik piztu zituensusmoak edo kontrakotasunak emakume gorpuztasunaren nozioak berraztertzekoeta berrarakatzeko asmoak, emakumeentzat beraientzat garrantzitsuak izan zitezkeenikuspuntu eta interesetatik
|
emakumeen
gorputzak berreskuratzeko eta berraurkeztekoasmoak15 Azkenaldian egindako gorpuztasunaren berrebaluazioetan, feministekezusteko aliatuak aurkitu dituzte hainbat gizonezko filosofo tematiren idatzietan, zeintzuek marko alternatibo edo kritikoak proposatu baitzituzten gorputzeneta subjektutasunen partikulartasun sexualen (eta arrazazkoen) irakurketa batformulatzen laguntzeko.
|
|
|
menstruazioa, haurdunaldia, amatasuna, edoskitzea, etab.?, alde batetik, mugatzat hartzen dira kultura patriarkalak gizonei eskaintzen dizkieneskubide eta pribilegioak erdiesteko orduan; eta, bestetik, modu baikorrago eta ezkritikoago batean hartzen dira, epistemologista feministengan eta ekofeministenganohikoak diren terminoak, non gorputza ikusten baita jakintza eta bizibidearenezagutza lortzeko modu berezi eta bakar gisa. Ikuspuntu negatiboak emakumeengorputza hartzen du emakumearen berdintasun gaitasunerako berezko mugatzat, etaikuspuntu positiboak, aldiz, uste du
|
emakumeen
gorputzek eta bizipenek zorroztasunberezi bat ematen dietela emakumeei, gizonezkoek ez dutena. Dirudienez biikuspuntuek onartu dituzte gorputzari buruzko ideia patriarkal eta misoginoak, alegia, emakumearen gorputza gizonezkoarena baino nolabait naturalagoa dela, ezdela hain inpartziala eta bere «objektu»ekin engaiatuago edo lotuago dagoela.
|
|
|
Hala ere, pentsamendu ildo horrek ez du asetzen gure hasierako galdera, alegia,
|
emakumeen
gorputzena historian. Generoa kontuan hartzen duen soziologiahistoriko batek ere ez luke ulertuko eta barnean hartuko.
|
|
|
Soilik batzuetan inposatuko dio gorputzak bereburuari, edo antolatuko du gorputzak bere burua emakume edo gizon gisa. Ondorioz, historian zehar
|
emakumeen
gorputzak aurkitzeko bideari ekiten badiogu, aldezaurretik mugatuko genuke zer den benetan harrapatu behar duguna, formulazioaegitean. Bi hauetako bat ere ez da kasu honetarako kontzeptu egokia:
|
|
|
Emakumerik emankorrena da. Hala ere, obulua 48 ordura ernaltzen denez eta gizonezkoen esperma hainbat egunetan
|
emakumeen
gorputzean bizirauteko gai denez, ziklo emankorra lau edo bost egun lehenago luzatzen da obulatu aurretik egun bat edo bi egunera arte. Obulazioa hurrengo hilekoa baino 12 eta 16 egun lehenago gertatzen da normalean.
|
|
|
Ez neskek, ez irakurleek ez dute sarbiderik, «Photoshop luxua, entrenatzaile pertsonalak, sukaldari pribatuak, etab.» azaltzen dute. Horregatik erabaki zuten irudi galeria hau argitaratzea, erditu ondoren
|
emakumeen
gorputzaren irudiaren tiraniaren aurka protestatzeko eta bere publikoari laguntzeko modu gisa.
|
|
|
Zenbait ekimenek
|
emakumeen
gorputzaren edertasuna aldarrikatu dute erditu ondoren, publizitateak zabaldutako perfekzio desiratuaren aurka
|
|
|
Pisua pixkanaka galtzea Komunikabideetan agertzen diren emakume ospetsuen irudiak, erditu eta egun gutxira, haurdun egon baino egun batzuk lehenago ikusten direnak, kaltegarriak izan daitezke ama berri askoren animorako eta autoestimurako. Baina badira
|
emakumeen
gorputz imperfektu baina errealak erakusten dituzten hainbat ekimen, jaiotza ondoren, ondoeza saihesteko. Garrantzitsuena da figurarekin obsesionatu ez eta pisua pixkanaka galtzea.
|
|
|
Estatu batek
|
emakumeen
gorputzak arautzera bideratuta daudenak
|
|
|
II. ekitaldiko Klingsorren erreinua fantasmagoria digitalaren domeinua da, aisialdi birtualarena. Harry Kupferrek arrazoi zuen Klingsorren lorategi magikoa bideo areto bat bezala irudikatzean, telebista pantaila sakabanatuetan agertzen diren Lore Neskatxak
|
emakumeen
gorputz pusketetara murriztu dituzte (bisaiak, zangoak...). Ez al da Klingsor Matrixen Nagusi moduko bat errealitate birtuala manipulatzen duena, Rupert Murdochen eta Bill Gatesen konbinazio bat?
|
|
|
Bukatua zen mundu gerra eta emakumeak etxera itzuli behar zuten. Akabo lanerako jantzi erosoak, ongi etorri berriz ere
|
emakumeen
gorputza eta janzkera status quo aren menpe jartzeko joera. Ahal zutenentzat, noski.
|
|
2015
|
|
|
Nola esango nuke, testosterona, insulina, estradiola, adrenalina, dopamina, oxitozina? Horiek denak ez daude alferrik, are guttiago
|
emakumeen
gorputzean. Beste bat ere badago, somatrotopina izenekoa, eta horrek hazten laguntzen digu?.
|
|
|
Sarekada handiak daudenean eta gazte asko atxilotuak direnean, espazio publikotik hainbat gorputz desagertzen dira, eta gorputz edo bizitza berriek euren lekua bete behar dute, borrokak aurrera jarraitu behar duelako. Horrelako egoeretan,
|
emakumeen
gorputzak espazio pribatuko mugak gainditzeko aukera sortzen da eta militante bilakatzeko aukera erreala. Hori bai, full time ko zaintzaileen ezaugarriekin ailegatzen dira izozmendiko goiko aldera, eta ziztu bizian full time ko militanteen ezaugarriekin uztartu behar dute bere militantzia.
|
|
2016
|
|
|
adibidez, indigenok ez ditugu emakumeak eta gizonak bereizten, gure erreferentzia" herria" izan da beti. Gure iritziz oso interesgarria da herriaz mintzatzea, eta ikustea nola ezkutatu den, kategoria horren barruan,
|
emakumeen
gorputzen azpiraketa. Zeren eta, antolatutako komunitate indigenetan, nolatan dira beti nagusi gizonen hitzak eta ekintzak, emakumeenen kaltetan?
|
|
|
Sanferminetako txupinazoan polizia ugari jarri dutela jakitean ere kustodializatzearen arriskuaz oroitu naiz. Hedabide alternatibook txupinazoko argazkiei (gizonak
|
emakumeen
gorputzak ukitzen eta arropetatik tiratzen) erreparatu genienean, kontzientzia eta jarrera aldaketa desio genuen, ez erantzun errepresiboa. Sexu erasoei aurre egiteko kontrol soziala areagotzea?
|
|
|
Zergatik uste duzu nahi dela abortatzea debekatzea? Horrela kokatu nahi dut gaia,
|
emakumeen
gorputza kontrolatu nahi dute. Patriarkatuaren estrategia da, gure gorputza ikerketagai da, gure gorputzaz komentarioak egin daitezke, iritzia eman daiteke, eta gainera, gure gorputzak borroka zelaiak dira.
|
|
|
I. Uria: Heteropatriarkatuak beti kontrolatu nahi ditu
|
emakumeen
gorputzak eta bere sexualitatea. Batzuetan estali egiten du gorputza, beste batzuetan agerian uzten du, hondartza nudistan arropa kentzen genuelako harriak botatzen zizkiguten berak dira orain esaten ari direnak zapia daukan emakumeari ez zaiola utzi behar autobusera igotzen.
|
|
|
A. Eguskiza: Fatema Mernissifeminista marokoarrak" El haren en Occidente" liburuan 38 arropa neurriaz hitz egiten du,
|
emakumeen
gorputzak kontrolatzeko modua da bere ustez. Bestetik, emakumeek zapia daramatela gizonen objektu sexual ez izateko?
|
|
|
Eta iraultza bioteknologikoaren bidez, gizakion ugaltzea goitik behera aldatzen da. Kasu batzuetan
|
emakumeen
gorputzak manipulatu eta merkantilizatzeraino. Matxismoak ere gogor dihardu.
|
|
2017
|
|
|
Federicik dioenez, karrera ordaintzeko prostituziora jo behar duten ikasle gazteak, gainera, zorrak antzututa ere sentitzen dira, ezin dute amestu ama izatea hil arteraino zorrari lotuta. Beste askok beren uteroa alokatu behar diote ume subrogatuen industriari, horra
|
emakumeen
gorputzaren komertzializazio berri bat.
|
|
|
arrisku sexualaren kontaketa eratzeko eta, hala, status quo sexistari eusteko tresna izan ziren. Bestalde, mugarria
|
emakumeen
gorputzetan dago, kontaketa haiei buruzkoa baitzen eta haiek jasan baitzuten bereziki.
|
|
|
Halaber, neskek baino iniziatiba jokabide gehiago azaldu zituzten mutilek; esaterako, baloia galdu ostean neskek ez zuten borroka egiten hura berreskuratzeko, mutilek baloia hartzeko keinua egitean azkar etsitzen zuten neskek. " Gizartearen ispilu dira jarrera hauek,
|
emakumeen
gorputza eta espazioaren jabekuntza ezaren ondorio", dio txostenak.
|
|
|
Horrenbestez, sexualitatea, ugaltzea eta amatasuna teoria feministaren eta emakumeen historiaren erdian kokatu izan dira. Bereziki, gizona ardatz duten esplotazio sistemek erabilitako estrategiak eta indarkeria azaleratu eta salatu dituzte feministek,
|
emakumeen
gorputzak zigortzeko eta gorputz horiez jabetzen ahalegintzeko baliatutako estrategiak eta indarkeria. Frogatu dutenez, emakumeen gorputzak izan dira jomuga nagusi, kokaleku pribilegiatu, botere teknikak eta botere harremanak zabaltzeko.
|
|
|
Bereziki, gizona ardatz duten esplotazio sistemek erabilitako estrategiak eta indarkeria azaleratu eta salatu dituzte feministek, emakumeen gorputzak zigortzeko eta gorputz horiez jabetzen ahalegintzeko baliatutako estrategiak eta indarkeria. Frogatu dutenez,
|
emakumeen
gorputzak izan dira jomuga nagusi, kokaleku pribilegiatu, botere teknikak eta botere harremanak zabaltzeko. Emakumeen erreprodukzio funtzioa kontrolatzeari buruz, nahiz emakumeengan bortxaketek, tratu txarrek eta emakumeei edertasuna onarpen sozialerako baldintza bezala ezartzeak eragindako ondorioei buruz azterlan feminista ugari egin ziren 1970eko lehen urteez geroztik, eta, jakina, lan horiek egundoko ekarpenak dira gorputzari buruzko gaur egungo diskurtsorako; eta, orobat, aurkikuntza hori Michel Foucaultena dela dioten akademikoen uste okerraren adierazle ere badira.
|
|
|
euren lehenengo esplotazio eta erresistentzia eremua. Izan ere, Estatua eta gizonezkoak
|
emakumeen
gorputzaren jabe egin dira, erreprodukziorako eta lana metatzeko funtziora behartuta. Beraz, teoria feministan eta emakumeen historian gorputzak bere alderdi guztietan eskuratu duen garrantziak, amatasuna, umeez erditzea, sexualitatea?
|
|
|
Gaur egun aldea da konkistatzaileak Munduko Bankuko nahiz Nazioarteko Diru Funtseko zuzendariak direla, oraindik ere zentimoaren balioari buruzko predikuan, zeini eta munduko botere nagusiek mendez mende lapurtu eta pobretu dituzten herritar horiexei, hain justu. Oraingoan ere, emakumeen aurka zuzendu izan da indarkeria gehiena, ordenagailuen aroan,
|
emakumeen
gorputza konkistatzea aurre baldintza baita oraindik ere lana eta aberastasuna biltzeko; horixe erakusten digute, inoiz baino gehiago, emakumeak umetoki huts izatera murrizteko ugaltze teknologia berriak garatzen dituzten inbertsio instituzionalek.
|
|
|
bezala irudikatzea. Baldin eta
|
emakumeen
gorputza, lan honetan argudiatu dudanez, gizonezkoek eta Estatuak berenganatu dituzten erreprodukzio jardueren eremu baterako adierazlea bada, eta lan indarra ekoizteko tresna bihurtu bada (horrek sexu erregela eta arau, kanon estetiko eta zigorrei dagokienez dakarren guztiarekin), orduan gorputza funtsezko alienazioaren kokalekua da, eta definitzen duen lan diziplina deseginez bakarrik gaindi daiteke.
|
|
|
berria.66 Emakumeen, ama, emazte, alaba, alargun? definizio horretan, ezkutuan gelditzen zen beren langile estatusa, eta, bien bitartean, gizonen eskueran uzten ziren
|
emakumeen
gorputza, lana eta beren seme alaben gorputza eta lana.
|
|
|
zituzten. Sutan erretzeko mehatxuaren azpian, hesi izugarriak altxatu zituzten
|
emakumeen
gorputzaren inguruan, herri lurrak itxituran sartzean baino handiagoak.
|
|
|
–sexu kontratu? funtsezkoago batean oinarritzen zela, eta
|
emakumeen
gorputza eta lana bereganatzeko gizonen eskubidea onartzen zuela kontratu horrek.
|
|
|
Ordena patriarkal berri bat eraikitzeko baliabidea izan zen orobat sorgin ehiza,
|
emakumeen
gorputza, lana eta sexu eta erreprodukzio ahalmenak estatuaren kontrolpean jartzeko eta baliabide ekonomiko bihurtzeko. Horrek esan nahi du sorgin ehiztariek interes txikiagoa zutela edozein transgresioren gaineko zigorrean, jasan ezin zituzten emakumeen portaera orokortuak suntsitzean baino; horregatik, higuingarri modura agerrarazi behar zituzten herritarren begietara.
|
|
|
Testuinguru horretan, elementu esanguratsua izan zen abortua eta kontrazepzioa sorginkeriatzat zigortzea: estatuaren eta medikuen eskuetan geratu zen
|
emakumeen
gorputza, umetokia lana erreproduzitzeko makina izatera mugatuta. Geroago itzuliko naiz kontu horretara, sorgin ehizari buruzko kapituluan, non adieraziko dudan sorginei jazartzearekin jo zuela goia aro modernoko proletario gorputzaren aurkako estatuaren esku hartzeak.
|
|
|
Garapen kapitalistaren historia zabal berreraikitzea izan da emaitza, erdigunean jarrita erreprodukzio sozialean eta batez ere lan indarra erreproduzitzeko jardueretan izan duen eragina. Ardatz horren erdian daude, batetik, Marxengan ezinbestekoa den baldintza bat, soldatapeko proletariotza osatzeko lurrak hesitzea, eta, bestetik, erreprodukzio lanaren debaluazioa,
|
emakumeen
gorputza eta erreprodukzio gaitasuna lan indarra ekoizteko makina bihurtzea eta, eraso horien giltza moduan, emakumeen botere soziala suntsitzea.
|
|
|
Bitartean, emakume gorputza kontrolatzeko ahalegina aurrera doa fronte askotan; emakumeen, emankortasun tasa? altuari egotzi zaio munduko pobreziaren errua, eta bizitza erreproduzitzeko gai diren teknologiak sortzeko ahaleginetan ari dira etengabe, kapitala
|
emakumeen
gorputzarekiko duen mendekotasunetik askatzeko asmoz.
|
|
|
deabruaren aurka borroka egitearen izenean, harreman kapitalisten aurrerabidearekin bat ez zetozen subjektu eta praktiken mundua suntsitu zuten. Soldatapeko proletariotza osatzeko, lurrak itxi behar zituztelako; eta ezinbestekoa zutelako erreprodukzio lana debaluatzea,
|
emakumeen
gorputza eta erreprodukzio gaitasuna lan indarra ekoizteko makina bihurtzea. Merkatuaren agintaritza nagusi den honetan ere, emakumeak ari dira garestien ordaintzen.
|
|
|
Ama puta dikotomia erregelaz marraztua dago
|
emakumeen
gorputzen gainean, Afrikako mugak finkatu ziren bezalatsu: tokian tokiko inguruabarrei jaramonik egin gabe, kolonizatzaileen interesei begiratuz bakarrik.
|
|
|
Pertsonaia femeninoak eszenaratzean, gizonak oso bakanetan saiatzen dira emakume horiek emakume gisa dituzten bizipenak edo sentimenduak ulertzen. Beren gizonen sentiberatasuna
|
emakumeen
gorputzetan eszenaratzeko aprobetxatzen dute gehienetan. Gaiari helduko diot berriz pornografiaz aritzean, logika bera erabiltzen baita han.
|
|
|
Ahazten zaie jasotako abantaila politiko horrek kostu bat dakarrela beti:
|
emakumeen
gorputza gizonen jabetzapekoak dira baina, ordain gisa, gizonen gorputzak ekoizpenaren jabetzapekoak dira, bake garaian, eta Estatuarenak, gerra garaian. Emakumeen gorputzak bahitzearekin batera etortzen da gizonen gorputzen bahiketa.
|
|
|
Baina, egiaz, teoria hori hobeto egokituko litzaieke gizonei, zapuztuak daude-eta beren sentsualitatearen eta orgasmoen eskasiagatik. Gizonak dira
|
emakumeen
gorputza neurriz kanpo balioesten eta goresten dutenak, espero duten gozamena lortu ez, eta konkistak metatzen dituztenak egunen batean egiazko orgasmoaren pareko zeozer sentituko dutelakoan. Berriro ere, funtsean gizonei dagokien egia bat bidegabe baliatzen da emakumezkoen sexualitatea estigmatizatzeko.
|
|
|
Zesareek
|
emakumeen
gorputzaren bilakaeran duten eragina
|
|
|
Duela gutxi arte, pelbisa oso estua zuten emakumeek arazoak zituzten erditzean, eta asko hiltzen ziren haien garapenean. Zesarea bidez erditzeko aukerak, azken hamarkadetan, aldaketa ebolutiboa eragin du
|
emakumeen
gorputzean, seme alabak baitituzte eta aldaken zabalera zehazten duten geneak transmititzen baitituzte. Artikulu honetan, zesarearen, amen heriotza tasa murriztearen eta pelbisa estua duten emakumeen erditze kopuruaren arteko erlazioari buruzko xehetasunak ematen dira, baita teknika kirurgiko horren beste eragin batzuk ere.
|
|
|
Ohitura aldaketa txiki edo handi horiek aldaketa ebolutiboak ere eragiten dituzte, hain modu geldo batean, ezen ez baita hautematen eguneroko bilakaeran, baina oso bizkorra da asaldura mota horiek modu naturalean gertatzen diren abiadurarekin alderatuta. Adibide bat zesareek
|
emakumeen
gorputzaren eboluzioan duten eragina da. Gizateriaren ia historia osoan, pelbisa estuegia zuten emakume gehienek, erditzen ari zirela, modu naturalean erditzen zuten, eta haiekin batera, askotan, haurtxoak ere bai.
|
|
|
Funtsean asko partekatzen dute helburu berbera dutelako, baina ez dena, eta batzuetan haien azaleko ezaugarriek talka egiten dute. Hala gertatzen denean,
|
emakumeen
gorputza da maiz guda zelaia. Najat El Hachmi ren La hija extranjera nobela (Destino, 2015) argigarria da:
|
|
|
Ez zen egiazki ederra baina bazuen emazteek xarma deitzen dutena. Haren manera so egiteko, haren manera solaskidea eskanatzeko, behako zalu batez, bereziki
|
emakumeen
gorputza. Haren begiak, haren begirada sakona non ezer ez agertzen baitzen, non ezinezkoa baitzen sartzea.
|
|
2018
|
|
|
Bertiz, Urbasa, Orgi. Nafarroako basoetan galtzen da Iosune, eta bertan aurkitzen du bere burua eta
|
emakumeen
gorputzen islada. Lurrarekiko eta gorputzarekiko dituen harremanak oso presente daude bere sorkuntzan, eta horiek bateratzen saiatzen da teknika berezi baten bidez. Film souparen ideia pelikulak likidoren batekin interakzio kimiko bat izatean datza, lomografian ustekabeko efektua izan eta espero gabeko emaitzak lortzeko.
|