|
2005
|
|
|
Alardean boterea dutenak agintariak dira, gizonezkoak?, beraz, oso bitxiada horrelako proposamena egitea. Hala ere, hurrengo urteetan ikusi den bezala, Hondarribian, emakumeak
|
emakumeen kontrako
–imaginarioa gailendu egin da.Emakume tradizionalistak Alardearen salbatzaile bihurtu dira.
|
|
2007
|
|
|
1998tik, etengabeak dira Guajiran
|
emakumeen kontrako
bortxaketak, hilketak eta masakreak. Paramilitarrak koadrilatan dabiltza batera eta bestera; Bogotako soldaduek batzuetan ezikusiarena egiten dute eta beste batzuetan lagundu egiten diete paramilitarrei.
|
|
2008
|
|
|
Bazuen zerabilen tonuan zerbait desatsegina,
|
emakumeen kontrako
mendeku nahi bat edo gorroto moduko bat adierazten zuena. Gizonen batzuk gauza izango zirela, pentsatu nuen, egoera horretan, zakila altxatzen ez zaielako, gerra bat piztu edo izurriteren bat eragiteko.
|
|
|
Eremu askotan gertatu ohi den bezala, herrialde bateko errealitate sozialak eta ekonomikoak eragin zuzena du gizarteko hainbat arlotan. Momentu honetan, globalizazio neoliberalak
|
emakumeen kontrako
bortizkeria modu berriak sortzea ekarri du; horietako bat, femizidioa da, hau da, emakumeen hilketak. Hori guztia gogor salatzen dugu, bizi dugun egoerak hobera egin beharrean txarrera bidean ari baita.
|
|
|
Anjel Lertxundik
|
emakumeen kontrako
bortizkeria hizpide duen eleberria plazaratu du: Zoaz infernura, laztana
|
|
2009
|
|
|
Enpresek hartu ditzaketen neurrien artean daude akzio positibokoak: trantsiziozko neurriak dira hauek,
|
emakumeen kontrako
bidegabekeriekin bukatzeko. Adibidez, gizonezkoz bakarrik osatutako sekzioetan eragitea, soldata egoerak orekatzea, lanpostuak tipifikatzea, eta abar.
|
|
|
Hainbat herritako festetan agertu izan dira
|
emakumeen kontrako
gehiegikeriak. Horren aurrean, plataformako kideek argi dute euren jarrera.
|
|
|
Denetarik dago eguzkiaren azpian. Egia da zenbait kulturatan umeen kontrako indarkeria fisikoa normaltzat jotzen dela,
|
emakumeen kontrako
jardunarekin antzera gertatzen da, eta gurean ere halaxe zen duela ez horrenbeste. Zenbait lekutako sentsibilitateak ez du umeei egurra emate horretan, ez gara ari haurra hil zorian uzteaz?
|
|
2010
|
|
|
Zer pentsatua ematen duten datuak, bien artean tarte galanta baitago. Argi dago feminizidioa(
|
emakumeen kontrako
terrorismoa) eman arte, indarkeria sinboliko izugarria eraikitzen eta legitimatzen dela gure gizartean. Eta nago, literaturan nahiz zineman, indarkeria sinboliko hori salatzen baino gehiago morboa sortzen dihardugula.
|
|
|
Era berean,
|
emakumeen kontrako
sexu-erasoak ugari daitezkeela ohartarazi dute.
|
|
|
Blancoren ahotan,
|
emakumeen kontrako
erasoen aurka guztiak batera erantzun behar dugu eta emakumeen duintasunari kalte egiten dioten adierazpen edo ekintza oro gaitzetsi, kaltetua zeinahi izan.
|
|
2011
|
|
|
Bestalde, Herrizaingo Sailak eta Deustuko Unibertsitateak master bat sortu berri dute, irailetik aurrera martxan izango dena,
|
emakumeen kontrako
bortizkeriaren ingurukoa. Emakumeekin lan egin behar duten pertsonen espezializaziorantz joko lukeena.
|
|
|
Dena den, ez gaitezen friboloak izan. Assangeren gona kontu horien atzean delitu larriak egon daitezke, Suediako legearen arabera; eta legearen nolabaiteko berrikuntza horiek aurrerakoiak eta beharrezkoak izan daitezke,
|
emakumeen kontrako
bortxa gero eta zehatzago ikertu eta borrokatzean. Bere erakundearen misioaz hain harro badago, zergatik ez du dimisioa aurkezten, auzi horiek konpondu bitartean?
|
|
2013
|
|
|
Era berean, emakumeen ahotsa azaleratzea izan da taldearen asmoetako bat. Izan ere, Zinkunegiren arabera, espetxeak" gizonentzako" daude eraikita, eta"
|
emakumeen kontrako
jazarpena" areagotu egiten da halakoetan.
|
|
|
New Yorken sortutako Guerrilla Girls kolektibo artistiko feministaren atzera begirakoa dago ikusgai Bilboko Alhondigan. 1985etik hona artearen munduan ematen den
|
emakumeen kontrako
diskriminazioa salatzen jardun izan dira gerrilla kideak, museoetan paratzen dituzten gizon-emakume artisten obren presentziari buruzko datu estatistikoak plazaratuz eta bazterketa praktikatzen duten zentroetako arduradunak izen abizenez seinalatuz. Kartelak eta posterrak itsasten dituzte hirian, nortasuna ezkutatu eta hildako emakume artisten ezizenez identifikatu.
|
|
|
Berdintasunerako Udal Batzordeak ez du bertze aukerarik galdu nahi, «aspaldi erabaki genuen
|
emakumeen kontrako
erasoei aitzinerat egitea eta eraso jonek, berriz ere, izkutarazten gaitu arlo publikotik baztertuz». Emakumeek kontrabandoan parte hartu zuten eta hori ukatzerik ez dagoela dio Berdintasun Batzordearen idatziak, «ez gaude ados emakumearen presentzia baztertzen duenarekin, emakume zein gizonentzat berdintasun aukerak defenditzen ditugulako, ez dugu horrelako egoerarik gure herrietan onartzen ahal, ez soilik legeak babesten gaituelako, baizik eta justizia sozialean oinarritzen den aukera berdintasunean sinisten baitugu».
|
|
|
Izan ere, kopurua handitu egin da azkeneko urteetan. 2002 urtetik, Ertzaintzak ekintza prozedura bat arautua du
|
emakumeen kontrako
tratu txarrei aurre egiteko.
|
|
|
Bilgune Feministaren beste borroketako bat
|
emakumeen kontrako
biolentziarekin lotutakoa da. Hilketak salatzeko deitzen dituzuen elkarretaratzeez haratago, nola ari zarete lantzen arlo hori?
|
|
|
Neskatoak salaketa jartzean jakin dugu ikastetxetik bere etxera jarraitu ziola erasotzaileak eta igogailuan gona altxatu eta igurtziak egin zizkiola. 14 urteko neskak aurre egin zion 30 -40 urte bitarteko gizonari eta ihes egitea lortu zuen. Erasotzailearen bila ari da Ertzaintza.Deustuko PARE talde feministak erasoa salatu du eta gaur 19:30ean elkarretaratzea deitu du Sarrikoko metro geltoki aurrean.PARE taldearen komunikatua: NAZKATUTA GAUDE!!! Berriro ere
|
emakumeen kontrako
eraso bat egon da, San Inazion izan da oraingoan. Pasaden ostegunean, gizon batek adin txikiko emakume bat erasotu zuen, gaztea etxera sartzen zegoen bitartean.Eraso hau ez da kasu isolatua.
|
|
2014
|
|
|
Bereizkeriazko jazarpena emakumeen kontrakoa den moduan, jazarriak, boikoteatuak, irain matxistak aditu ditugunak, beti alde berekoak izan gara. Akitzeko salatu nahi dugu UPNko eta Baztango Ezkerrako zinegotzi batzuk hori dena babesten dutela
|
emakumeen kontrako
diskriminazio saio horietan parte hartuz. Baztanen azken egunetan hainbertze aipatu den auzolana gogora ekarriz, lohian emakume eta gizonezkoak elkarrekin aritu garen gisan, egin dezagun orain dantza elkarrekin.
|
|
|
Izan ere, indarkeria matxista desoreka materialean jaio eta hazten da, eta hura desagertzea ezinbestekoa da emakumeak libre izaten has daitezen» Gipuzkoako Foru Aldundia «Eraso eta jarrera matxistak ez dira gizabanakoen jarduera isolatuak, mundu osoan indarrean dagoen sistemaren osagaia baizik. Zoritxarrez, oraindik ere badaude gizartean
|
emakumeen kontrako
erasoak baimentzen eta legitimatzen dituzten jarrera eta portaerak, esaterako, salaketei sinesgarritasuna ukatzen dieten adierazpenak edo erasoei garrantzia kentzen dietenak» Eudel «Aurten, arreta berezia eskaini nahi diegu emakumeen bizimoduan eragin itzela izan arren, inor konturatu gabe igarotzen diren eta ezkutatzen diren indarkeria-motei, baita gizartearen barruan normalizatuta eta, are g... Zuzeneko indarkeria legitimatzen eta hari eusten dioten biolentzia sinbolikoen multzoaz ari gara, emakumeek euren egunez eguneko bizimoduan aurre egin behar dieten indarkeriez, alegia» Bilboko Udala «Donostiako Udalak ezinbestekotzat jotzen du esparru politikoan zein herritarren artean eman beharreko adostasuna eta konpromisoa gauzatzea, biolentzia matxistarik gabeko bizitzaren espazio komunak lortu asmoz.
|
|
|
Kontzeptuekin jarraituz, Esperanza Boschek eta Victoria Ferrerek (2002: 3436) terrorismo patriarkala eta domestikoa edo indarkeria patriarkala aipatzen dituzte, baina dena terrorismo misogino kontzeptuaren barruan sartzen dute; izan ere,
|
emakumeen kontrako
mespretxuan oinarritzen dute indarkeria guztia. Kontzeptuhauetan guztietan aipatu ez duguna maiztasuna da.
|
|
|
Bi kantutan besterik ez genituen halako kezkak kantatu, eta hain zuzen ere, nik kantatzen nituen bi izan ziren: «Karenka» eta «Ihes».Lehenak, «Karenka» kantuak
|
emakumeen kontrako
tratu txarrak salatzen ditu, nirebirramonaren heriotza gogoan; eta «Ihes» kantuaren letrak nire lagun Arritxurenespetxealdia du gogoan, haren hitzetan oinarrituz.
|
|
|
Eta horregatik, ON taldearekin erabaki nuen hainbat errealitate eta kezkaabestea, oihukatzea: Saturraranen borrokatu ziren emakumeak, Virginia Woolfenbizitza, zaintza-lanak, bulimia,
|
emakumeen kontrako
tratu txarrak...
|
|
2015
|
|
|
Halakorik dioen apezpikuari bost axola dio, ordea, arrosarioa eskuan duela emakumeen parte hartzea galarazteak eliza katolikoaren egituran, eta etxe santuko leihotik kanpora begiratzen jartzen da arau heteropatriarkala apurtzen dutenen kontra eragiten dituzten biolentzia ekintzen aurrean.Eta horrela arituz, bada epidemia eta gaixotasunez hitz egitera iritsi denik, naturak eragindako kalamitateak bailiran, konpondu ezineko ustekabeak nonbait, eta, jakina, haien sortze-buruan inolako erantzukizunik ez dutela pentsatzera iristen dira. Bururatu ere ez baitzaie egiten horiei guztiei
|
emakumeen kontrako
biolentzia anitzen iturburua beraiek eta beraien jardunak ere badirela.Biolentzia matxista eta eraso sexisten inguruan jarduten denean botatzen diren zentzugabekeria eta zurikeria horien guztien aurrean, bada garaia argi esateko elikatzen dugun sistema sozial heteropatriarkala dela honen guztiaren iturburua, eta hura hankaz gora jartzen ez dugun bitartean mikro eta makro erasoak gure artean egonk... Ikus ditzagun bestela egunerokoan egonkortu diren adibideak.Emakumeen kontrako biolentzia instituzionala da hogei urtez alarde parekideei harrera ofizialik egin nahi ez izana erakundeetan, emakume eta gizonek libreki erabaki zutelako jaietan elkarrekin jardun nahi zutela.
|
|
|
Zergatik? Sistema patriarkal batean
|
emakumeen kontrako
biolentzia norma delako, hau da, egoera normala, egoera baketsua. Biolentzia pairatzea eta bakean bizitzea ez da inolaz bateraezina patriarkatuan (Goikoetxea, 2015).
|
|
|
Urtean egun bat hartzen dugu, azaroaren 25a, jabetzeko zer garrantzitsua den
|
emakumeen kontrako
indarkeri mota guztien kontra lan egitea, haien kontra borrokatzea eta garaitzea. Denok gaude ados; hori urte osoan egin beharrekoa da.
|
|
2016
|
|
|
Edozein komunikabide zabalduta motiboak nonahi ikusiko ditugu: gerrak, jendea goseak eta ihesean, beroketa efektua eta klima aldaketa,
|
emakumeen kontrako
erasoak, lan prekarioak eta pobrezia, eskubide sozialak murriztuta, presoak etxetik ehunka kilometrotara, aberatsak gero eta aberatsago, esplotazioa… Hori guztiori gero eta nabarmenagoa izateaz gain, zailago ikusten dut konponbidea, hara hor nire ezkortasuna.
|
|
|
emakumeentzat, aldiz, debekatuta zegoen. Horrez gain,
|
emakumeen kontrako
epaiak zorrotzagoak
|
|
|
" Jasoa dugu Euskaltzaindian zure 2011ko urriaren 13ko gutuna. Horretan, erdarazko sociedad-société kontzeptua adierazteko, euskaraz gizarte ala jendarte, bietako zein den egokiena galdetzen diguzu, hor ezkuta litekeen sexismo eta
|
emakumeen kontrako
bereizkeriak uxatzeko.
|
|
|
Durangon azken hilabetean izan diren sei eraso sexistak direla-eta daukagun egonezina transmititu gura dizuegu. Gainera, San Fausto jaiak hastear dauden honetan, zuen laguntza eskatu gura dizuegu indarkeria sexistaren arazo larria ikustarazteko eta
|
emakumeen kontrako
erasoak prebenitu ahal izateko.
|
|
2017
|
|
|
Presidenteordearen bitartekaritza lana garrantzitsua izango da Trumpen eta Ryanen etsaitasuna baretzeko. Ryanek babesa kendu zion Trumpi kanpainan,
|
emakumeen kontrako
adierazpen iraingarrien bideoa kaleratu ondoren.Erositako karguakEsanguratsua da, kargudun guzti-guztiek donazio eskuzabalak egin zituztela Trumpen kanpainarako, eta diru hori inbertsio ezin hobea izan da orain gobernuan direnentzat; izan ere, beren negozioak hazteko politikak diseinatzen ari dira jada. Amerika berriz ere handia egiteko goraldia agindu zuen Trumpek, eta horrela izango da, batzuentzat.
|
|
|
Zortea zuela azpimarratu zuen; familiak ez zuen ezkontzera behartuko, ez eta bestelako kargarik inposatuko, baina ezin zituen besoak gurutzatu abusu horiek ikusirik. . Borrokatzen jarraitu behar dugu
|
emakumeen kontrako
erasorik egon ez dadin, ez hemen, eta ez inon?, zioen Husseinek.
|
|
|
Hain zuzen,
|
emakumeen kontrako
sexu jazarpenak errutinazkoak dira protestak eta manifestazioak dauden bakoitzean. 2011ko Tahrirko herri matxinadan ehunka bortxaketa izan ziren.
|
|
|
Era berean, sexuaren testuinguruan, moral bikoitzeko arauek gizonei ezkontzaz kanpoko harremanak izaten uzten zieten eta emakumeentzat, aldiz, debekatuta zegoen. Horrez gain,
|
emakumeen kontrako
epaiak zorrotzagoak izan ohi ziren".
|
|
|
Emagune ekimena edota 2016ko apirilaren 9an, Gasteizen, eginiko “11 eraso, 12 erantzun. Feministok Prest! ” manifestazio erraldoia, non Euskal Herriko mugimendu osoa bildu zen
|
emakumeen kontrako
mota guztietako indarkeriak salatzeko (motibazio politikokoak barne), bi adibide dira.
|
|
|
" Jasoa dugu Euskaltzaindian zure 2011ko urriaren 13ko gutuna. Horretan, erdarazko sociedad-societe kontzeptua adierazteko, euskaraz gizarte ala jendarte, bietako zein den egokiena galdetzen diguzu, hor ezkuta litekeen sexismo eta
|
emakumeen kontrako
bereizkeriak uxatzeko.
|
|
2018
|
|
|
Nafarroako Gobernuak ere salatu zuen Uharteko hilketa, eta" emakumeen aurkako indarkeria guztiak" gaitzetsi zituen. Ana Ollo kontseilariak" izozmendiaren puntatzat" jo zituen
|
emakumeen kontrako
erasoak, eta egiturazko indarkeriaren aurkako gobernuaren konpromisoa berretsi zuen.
|
|
|
Espazio publikoa, gaua eta festak ez dira neskentzat; ez, behintzat, izan behar luketen bezain gune erosoak eta seguruak. Testuinguru horretan gertatzen dira
|
emakumeen kontrako
erasoetako asko; etxera bueltatzeko bidean, batez ere. Emakume gehienentzat horixe izaten da gaueko unerik zailena, kezka handiena eragiten diena, beldur gehien sentitzen dutena.
|
|
|
Zarauzko Bilgune Feministak ere begi onez hartu du zerbitzu berria, baina gabeziak ere ikusten dizkio. " Guretzat ongi etorriak dira
|
emakumeen kontrako
erasoak saihestea helburu duten neurri guztiak, baita taxi-bus zerbitzu berri hau ere, baina uste dugu egokiagoa litzatekeela elkarlanean osatutako eta gizarte guztiari zuzendutako kanpaina osoago baten barnean etorriko balitz, eta ez neurri puntual gisa", adierazi du mugimendu feministako kide Ainhize Muniozgurenek.
|
|
|
Duela astebete Tahrir plazan (Kairo, Egipto) jazotako
|
emakumeen kontrako
sexu erasoen harira Joyce Carol Oatesek Twitter bidez egindako adierazpenek hautsak harrotu dituzte Egipton. Egile estatubatuarraren arabera, delitu egileen jaioterrian nagusi den erlijioarekin zerikusia dute bortxaketek.
|
|
|
Aktore onenarena, bestalde, James Francok jaso zuen The Disaster Artist filmagatik.Telebistari dagokionez, The Handmaid' s Tale, The Marvelous Mrs. Maisel eta Big Little Lies izan ziren garaile nagusiak.Iragarria zegoen bezala, ekitaldia
|
emakumeen kontrako
jazarpenaren aurka aritzeko baliatu zuten andrazko ugarik. Nicole Kidmanek eta Barbra Streisandek, besteak beste?. Beltzez jantzita joan ziren, gainera, protesta gisa.
|
|
|
Lortu diren eskubide eta gaitasun kolektibo guztiak, borrokaren bidez izan dira, Bizkaiko erresidentzietako emakumeek bikainki erakutsi diguten moduan. Emakume izateagatik gutxiago kobratzeari, lan gehiago egiteari, gobernari eta zuzendaririk apenas egoteari, plan industrial eta teknologiko propiorik ez izateari eta estatuak jasotako dirua gure menderakuntzarako erabiltzeari,
|
emakumeen kontrako
gerra esaten zaio, ez emakumeen kontrako biolentzia. Eta halaxe izendatu behar da, gerra hitzak biolentzia egituratua eta estrategikoa azalduz gain, erresistentzia badagoela eta menderakuntzaren asmoa sistemikoa dela erakusten baitu, non gizon zehatzen intentzioak edo buenismoak garrantzia galtzen duen eta haiek okupatutako posizio menderatzailean jartzen duen arreta.
|
|
|
Lortu diren eskubide eta gaitasun kolektibo guztiak, borrokaren bidez izan dira, Bizkaiko erresidentzietako emakumeek bikainki erakutsi diguten moduan. Emakume izateagatik gutxiago kobratzeari, lan gehiago egiteari, gobernari eta zuzendaririk apenas egoteari, plan industrial eta teknologiko propiorik ez izateari eta estatuak jasotako dirua gure menderakuntzarako erabiltzeari, emakumeen kontrako gerra esaten zaio, ez
|
emakumeen kontrako
biolentzia. Eta halaxe izendatu behar da, gerra hitzak biolentzia egituratua eta estrategikoa azalduz gain, erresistentzia badagoela eta menderakuntzaren asmoa sistemikoa dela erakusten baitu, non gizon zehatzen intentzioak edo buenismoak garrantzia galtzen duen eta haiek okupatutako posizio menderatzailean jartzen duen arreta.
|
|
|
Ikusezinagoa da gizonez betetako enpresa, erakunde eta elkarte horien intentzio falta des-patriarkalizazio prozesua sustatu eta finantzatzeko. Berdintasun politiketarako aurrekontuak, hala nola zerbitzu sozialetan, hezkuntzan eta osasungintzan egindako murrizketak ez dira deskuidu bat,
|
emakumeen kontrako
gerran erabilitako arma klasikoak baizik. Guztiok dakizue jada.Hortaz, iraultzak eta subjektu politiko berrien ernalkuntza subjektu zapaltzailearen borondatezko kontzientzia aldaketaren bidez gertatzen dela uste dutenak, presta daitezela.
|
|
|
Orain
|
emakumeen kontrako
erasoek protagonismo handia izan dute. Nola egingo zenioke aurre bortizkeria horri zure esparrutik?
|
|
|
Zalantzagarria da emakumeok pairatzen dugun zapalkuntza. Zalantzagarriak
|
emakumeen kontrako
eraso mota guztiak. Neska hori bortxatu zuten edo ez zalantzagarria da, juergan ipurdia zilegitasun guztiarekin ikutu dizun tipoa botatzen duzunean bezalaxe.
|
|
2019
|
|
|
Mexikoko Hiria inguratzen duen entitatea da hori, eta beraz, hiriaren periferia. Eskualde hori ezagun egin da
|
emakumeen kontrako
bortizkeriaren zigorgabetasunak Ciudad Juarez-ekoa gainditu duelako. Hango ikasleek irakasle eta ikasleen kontra pilatutako 77 salaketak kontuan hartzeko exijitu zuten.
|
|
|
Horregatik, azpimarragarri dira, besteak beste, Anjel Lertxundiren Hamaseigarrenean, aidanez (1983) edota Zoaz infernura, laztana (2008). Bigarren horretan
|
emakumeen kontrako
bortizkeria du hizpide nagusi, nobela beltzaren ezaugarriak eta intriga baliatuz eta, bide batez, Jamen Cain-en Karteroak beti deitzen du bi aldiz (1934) eleberriaren argumentua irauliz. Tratu txarren biktima baten aitortzan esandakoak jasoz osatu du eleberria Lertxundik, muturreko egoeran dagoen emakumearen sufrimendua erakusteko asmoz.
|
|
|
ezkontzaren kontra mintzo da, gizona esklabo bihurtzen duelako, eta engainatua izatera kondenatzen;
|
emakumeen kontrako
diatriba bortitza egiten du. Erantzun ziotenean, emakumearen defentsariak haren gehiagotasuna frogatzen saiatu ziren.
|
|
|
Horrexegatik ezin sinetsi zaie gizasemeei saiatzen direnean pribilegio batzuk defendatzen, zeinen luze-zabalak ezin neurtu baitituzte. Beraz, ez gara beldurtuko ikusirik zenbat diren eta zein bortitzak
|
emakumeen kontrako
erasoak; era berean, ez gaituzte limurtuko, egiazko emakumeari, erruz egiten zaizkion goraipamen interesatuek, eta ez dugu bat egingo haren patuak gizonen artean pizten duen entusiasmoarekin, gizonek ez lukete inolaz ere izan nahiko patu hori?.
|
|
|
John Anduezak gaur egungo gizartean, tamalez, puri-purian dagoen gaia jorratu du:
|
emakumeen kontrako
sexu-erasoen plaga. Gure herrietan, gure kaleetan, etxe-azpian bizitzen ari garen drama.
|
|
2020
|
|
|
Estrategia etengabe gaurkotzeko beharra dago, besteak beste, gaur egungo Europan gertatzen ari diren egoera guzti horiei aurre egiteko: eskubide urraketak, errefuxiatu eta migranteekin sortzen ari den arrazismo basatia,
|
emakumeen kontrako
biolentzia sistematikoa... Mugimendu Feministak proposamen holistiko bat izatea lortu dugu, hau da, feminismoa lehen zuhaitz baten adar bat baldin bazen, gaur egun zuhaitz baten enborra da.
|
|
|
Lan ez-ordainduan ematen diren desoreka patriarkalak lan ordainduan bezain materialak dira. Hau da,
|
emakumeen kontrako
biolentzia materiala lan ordainduan eta ez-ordainduan ematen da. Kontua da, gizonak, kapitalismoaren garapenarekin, beren lan indarra saldu behar izan dutela bizirauteko, baina lan ordainduak edo soldatak sortzen duen biolentzia materiala (gainbalioaren estrakzioarekin lotutakoa) lan ez-ordainduan ere ematen da emakumeen kasuan, lan indarraz gain gorputza eta bizitza osoa saldu behar izan dutelako:
|
|
|
Mugatu egin dugu eta komunikabideetan, alderdi (eta zenbait erakunde) politikoetan, sindikatuetan eta mugimendu sozialetan zentratu gara. Bosgarren eta seigarren dimentsioak, sexualitatea eta
|
emakumeen kontrako
gizonen biolentzia zuzena, hurrenez hurren, ez ditugu aztertuko.
|
|
|
Biktima datuak eman ditu Vehik eta" salbuespen egoera" salatu du. Horrez gain,
|
emakumeen kontrako
biolentzia eta gerra zikina aipatu ditu. Kataluniako herritarrak kolpatu dituzten poliziei dominak kenduko ote dizkien galdetu dio Sanchezi.
|
|
|
Nola egin dugu geurea horrelako figura bat, emakume izate hutsagatik emakumeak betiko demonizatzeaz baino hitz egiten ez diguna? XVI. eta XVII. mendeetan gertatu zen sorgin ehiza Europa mailan ezagutu dugun Feminizidiorik handiena izanda,
|
emakumeen kontrako
eraso zuzen bat izan da, bere bidetik urruntzen ziren emakumeak zigortzeko: nola jarraitu dezakegu sorginen mitoa elikatzen?
|
|
|
Proposatutako iniziatibak lau atal nagusitan banatuko dira: “Ekonomien eraldaketa eta antolaketa soziala,
|
emakumeen kontrako
biolentziarekin amaitzea, emakumeen ahalduntzea eta gobernu ona”.
|
|
|
EHBildutik gogor gaitzetsi nahi dugu bart Soraluzen gertatu den hilketa matxista. Osasun alerta dela eta bizi ditugun egunak ez ohikoak dira, baina zoritxarrez,
|
emakumeen kontrako
biolentzia estrukturala da eta bere horretan darrai.
|
|
|
Lehen eta bigarren prozesuak, gurean, landa eremuaren gutxiespena, hizkuntzaren gaineko jazarpena eta
|
emakumeen kontrako
errepresioa ekarri zituen. Horrela, euskara deabruaren hizkuntza bilakatu zen, herriaren jakintzak eta errituak ezabatu eta kristautu ziren; herritar asko eta, zehazki, emakume asko sorginak izatearen akusazioren pean erre zituzten (Sara, Zugarramurdi, Durango... asko dira inguruan ditugun adibideak).
|
|
2021
|
|
|
Aholkularitza espezializatua da Emakumeen Txokoan eskaintzen dutena. Hainbat gai lantzen dituzte bertan; besteak beste, dibortzioa,
|
emakumeen kontrako
erasoei buruzko prozesu penalak, dibortzio prozesuetatik sortutako gatazkak, bisita erregimenak ez betetzea, etxeko langileen zein gainontzeko langileen kaleratzeak, mantenu pentsioen ordainketa eza zein laguntza sozialak.
|
|
|
Hilean behin izango dira Orion, hileko azken astelehenean, eta hainbat gairen inguruko aholkularitza eskainiko dute: dibortzioa,
|
emakumeen kontrako
erasoei buruzko prozesu penalak, dibortzio prozesuetatik sortutako gatazkak, laguntza sozialak, atzerritartasunarekin lotutako arazoak, diskriminazioa eta etxeko langileen kaleratzea, besteak beste. Ahalduntze eskolako bulegoan bilduko dira abokatuak emakumeekin, eta horretarako egunak zehaztu dituzte dagoeneko.
|
|
|
COVID-19ak eragindako krisian ere gobernuek kapitala lehenetsi dutela salatu du mugimendu feministak, eta
|
emakumeen kontrako
erasoek ez dutela etenik izan: «Abusu polizial eta instituzional arrazistak jasan ditugu, ehunka kide etxetik kaleratuak izan dira, milaka emakumek lan merkatua utzi behar izan dute zaintza lanei heltzeko, indarkeria matxistak ez du etenik izan, eta krisialdiak eragin zuzenekoa izan du eremu feminizatuetan, bereziki egoera irregularrean dauden emakumezko langileen eremuetan».
|
|
|
Biztanleria zibilaren kontrako erasoak ugaritu egin ziren iaz, eta aurten ere maila handian gertatzen ari dira, bereziki, herrialdearen ekialdeko Pibor eskualdean, baina baita lurraldearen hegoaldeko Ekuatorian eta erdialdeko Warrap eta Jonglei eskualdeetan ere. Hilketak,
|
emakumeen kontrako
sexu erasoak, eta emakumeen eta haurren bahiketak salatu dituzte.
|
|
|
Dolores Redondoren Baztango trilogia irakurri gabea nintzen, baina bai filmak ikusitakoa, eta idazlearen opera prima omen den Aingeruaren pribilegioak honetan idazle donostiarrak hiru liburukietako zenbait motibo aurreratzen dituela konprobatu dut, hala nola herri txikietako gizarte matxista, gertakari fantasmagorikoak eta
|
emakumeen kontrako
biolentzia. Hemen, Pasaiako herritik dator istorioa, eta narratzaile protagonistaren bitartez irakurleak haren haurtzarora bidaiatuko du, kostaldeko herrian bizitako pasadizoak ezagutzera.
|
|
|
«2021 urtea gogor hasi da
|
emakumeen kontrako
biolentziari dagokionez. Beste behin ere, emakume bat hila izan da Euskal Herrian», salatu dute feministek.
|
|
|
Egunerokotasunera eta erresistentzia espazio txikietara; etxean, lurrak kudeatzen, ekonomia kudeatzen, lan munduan... protagonistak izan ziren emakumeak, baina itzaleko protagonistak; gainera, oso garai gogorrean. Alde batetik, Nafarroan gerra piztu zelako, baina, bestetik, Europan Aro Modernoaren eta estatu modernoaren eraikuntzan
|
emakumeen kontrako
zapalkuntza oso bortitza izan zelako.
|
|
|
Switzer ikur bihurtu baino 71 urte lehenago, beste emakume batek aurre egin zien garaiko debekuei, eta agerian utzi zituen bai
|
emakumeen kontrako
bidegabekeria, bai gizonen arauen zentzugabekeria. Stamata Revithi zen.
|
|
|
Euskadi Sarien emanaldian esaldi terriblea bota zuen: " Gizonak honi buruz[
|
emakumeen kontrako
bortizkeriari buruz] idazten jarriko balira, agian emakumeek idatzi ahalko genuke munduaz".
|
|
|
Euripidesek basakeria sail bat erakutsi zien obran: sarraski bihozgabe bat, oldarraldi suntsitzaile mendekuzale bat, bortxaketa kolektiboak, odol hotzean harresietatik amildegira jaurtitako haur baten erailketa, gerra galdutako
|
emakumeen kontrako
izugarrikeriak...
|
|
|
Protesten ondorioz, araua praktikan oso gutxitan aplikatu zen. I. mendearen amaieran, esaterako, Juvenalek" Non zaude, lex Iulia, lotan apika?" zioen sumindurik
|
emakumeen kontrako
kritika iraingarri kartsu batean.
|
|
2022
|
|
|
Besterik ez. Baina
|
emakumeen kontrako
sorta hura irakurtzean, zeharo minduta, erantzun egingo ziola erabaki zuen. Hilabete batzuetara, sei bertso bidali zituen Anaitasunara, “Oikinako neska” goitizenez sinatuta.
|
|
|
Emakume zientzialarien argitan egitasmoak emakume zientzialariak ezagutzea du helburu. Izan ere, zientziaren eta teknologiaren historian emakumeen ekarpenak ezkutuan geratu dira, eta gaur egun ere
|
emakumeen kontrako
diskriminazioa nabarmena da arlo horretan.
|
|
|
[15] “Sorginak, kapitalismoa eta
|
emakumeen kontrako
indarkeria” sorgin ehizaren historiari buruzko I. Topaketa Feministak antolatu ziren 2019ko martxoaren 22tik 24ra.
|
|
|
Non jaio zen
|
emakumeen kontrako
biolentzia?
|
|
2023
|
|
|
Poliziak jakinarazi duenez, Nabizadaren etxean hil dituzte parlamentari ohia eta haren bizkartzaina. Oraingoz, inork ez du bere gain hartu hilketaren erantzukizuna, eta Poliziak esan du ikerketa bat abiatu dutela gertatutakoa argitzeko.Talibanak agintean direnez geroztik,
|
emakumeen kontrako
errepresioa etenik gabe gogortu da herrialde hartan. Batik bat, andreak guztiz baztertuak izan dira parte hartze politikotik.
|
|
|
1974an sortu zuten, Alemanian, Zelula Iraultzaileetako zenbait emakumek. Hitzekin eta indarkeriazko ekintzekin egin zioten aurre
|
emakumeen kontrako
bortxari, eta borroka feministari atxiki zioten arrazakeriaren, inperialismoaren eta kapitalismoaren kontrako borroka. 1995 urtean desegin zuten, eta tarte horretan sabotajeak egin zituzten askotariko erakundeen kontra:
|
|
|
Saioaren helburuen artean hauek nabarmentzen dira:
|
emakumeen kontrako
erasoei buruzko prozesu judizialetan sortzen diren gatazken eta ondorioen inguruko ezagutza barneratzea; prozesua hasi baino lehen kontutan hartu behar diren elementuak ezagutzea (erasoa pairatu duen pertsonaren egoera pertsonal eta soziala, bere beharrak eta nahiak, etab.); prozesu judiziala ahalik eta efektiboena izan dadin, erasoa ematen denean, froga bilketa eta salaketa jartzea nola egin beh...
|
|
|
Cortesen zurikatzaileek ez zekiten zer asmatu haren koldarkeriak eta izena garbitzearren; horrela, bada,
|
emakumeen kontrako
eraso sexualak-andereen salerosketak, bortxaketak, bahiketak edo trukaketakindiarren neurrigabeko seDiego Duranen irudiak (XVI. mendea) Ezkerrean: 1520an Tenochtitlango jauregian Pedro de Alvaradok egindako sarraskia.
|
|
|
Horren adibide dira pride jaialdietan eredu jartzen diren gorputzak eta bizimodua. Jendarte heterosexualean
|
emakumeen kontrako
biolentzia baldin bada norma, bikote eredua eta lotura legala ere norma izango dira. Arazoa da eskubide gisa zabaltzen dela, errealitatean onartua izateko oinarrizko baldintza denean (Butler, 2006a:
|