|
2004
|
|
|
Eguzkitan luzaroan egonez gero, emakume menopausikoen azala lehortu egiten da, batez ere eguzki babesgarririk erabiltzen ez badute. Urteek aurrera egin ahala, helduaroan dauden
|
emakumeek
beren itxura fisikoan izaten dituzten aldaketa nagusiak dira gorputz pisua handitzea eta feminoide koipearen banaketa androgeniko bihurtzea, estrogenoak murriztearen ondorioz. Baina Santiago Palacios Menopausia Aztertzeko Espainiako Elkarteko presidenteak (AEEM) ohartarazi duenez, emakumearengan estrogenoak desagertzeak 4 motako kolagenoa eta larruazalaren lodiera murriztea dakar, baita deshidratazioa areagotzea ere.
|
|
|
Premiazkoa da aginte publikoak zerbait egitea euskaldunek beren eskubideei uko egiteko duten jarrera endemiko hori zuzentzen saiatzeko. Afghanistango
|
emakumeek
beren eskubideei uko egitea bezalakoxea da. Mendeetako menpetasunaren ondorioulergarri bezain onartezina.
|
|
2005
|
|
|
Horrela,, aberriaren eta espeziearen? mesedetan,
|
emakumeek
beraien gorputza zaindu behar zuten, ahalik eta seme alaba gehiago eta ahalik eta osasuntsu eta indartsuenak izateko. Diskurtso medikoaren bidez mezu horri indar gehiago eman nahi izan zitzaion.
|
|
|
Kasuhonetan ere gatazka irrazionalitate eta eskandaloaren bidetik eramateko saiakeraegin zen. Aitzitik, beste garai batzuk ziren eta hiritarren parte hartzea instituzioetan errazagoa zen; gutxienez, une horretan
|
emakumeek
beraien iritzia ematekoaukera izan zuten. Bitxia bada ere, garai haietan egunkarietan emakumearen partehartzearen kontra azaldu ziren iritziak eta iritzi emaileak eta gaur egungoak berdinak dira.
|
|
|
...iritzi horretakoa da Hondarribiko alkate Borja Jauregi, zeinarentzat Alardean desfilatzea eta parte hartzea gauza ezberdinak diren (Bullen eta Egido, 2003: 217), horrela, emakumeek jada parte hartuko lukete Alardeetan espaloietan txalo eginez.Edota, are gehiago, senarraren eta semeen jantziak lisatzen parte hartzen dutela.Esaldiok emakumeek eurek esandakoak dira, beraz argi gelditzen da, sarritan,
|
emakumeek
berek dutela barneratuta bazterketaren diskurtsoa. Horri lotuta, bitxiada ere Alarde tradizionaleko kantinerek beti aipatzen dutela Alardean parte hartzeagauza zoragarria dela eta oso ezberdina dela espaloian txalotzen egotea edota Alardebarruan izatea musikaren erritmopean.
|
|
|
Espezialistak ohartarazi zuen haur eta gazteen gehiegizko pisu hori helduarora eramanen dela, horrek dakarren prebalentzia handituz. Helduei dagokienez, hezkuntza maila handieneko
|
emakumeek
beren nagusitasunari eutsi diote azken urteetan; gizonezkoetan, berriz, obesitatea nabarmen handitu da. Gainera, kultura maila handiagoko amak dituzten haurrek elikadura arrisku txikiagoa dute.
|
|
2006
|
|
|
Aita eta amaren arteko familia erantzukizunen banaketa sustatzea, seme alabenarreta gurasoen partetik hobetzea eta
|
emakumeek
beren lanpostuekin lotura mantendezaten posible egitea, amatasunak beren lanbide promozioa inoiz oztopa ez dezan.
|
|
|
Esku hartze guztiak bikoiztuta egiten dira, kasuren batean hirukoiztuta, denbora galtzea saihesteko, txostengileei gehien interesatzen zaizkien kirurgia uneak xehetasunez ikusteko aukera izateko eta, batez ere, arazoren bat dela-eta emisioa eten behar izanez gero saioarekin jarraitu ahal izateko. Ekimen horretan parte hartzeko gonbita jaso zuten
|
emakumeek
beren adostasuna adierazi zuten idatziz “segundo bakar bat ere ez zalantzan jarri gabe”, adierazi du Iñaki Brouard Basurtoko ospitale bilbotarreko ginekologoak. “Guztiek dute osasun arazo bat, eta kirurgia egin behar da; Espainiako eta Europako espezialista onenetako batzuek ebakuntza egingo diete, teknikarik modernoenekin”, azaldu du aditu horrek.
|
|
|
Tratu txarrak jasaten dituzten
|
emakumeek
beren eskubideak defendatzea galarazten dieten 24 oztopo dituzte, Amnistia Internazionalak (AI) egindako txosten baten arabera, Babes Integralaren Legea indarrean sartu eta urtebete betetzen denean. GKEak ikerketa honetan salatu duenez, ez dago neurri eraginkorrik osasun arloan genero indarkeria goiz detektatzeko; biktima guztiek kalitatezko baliabideak eskuratzeko zailtasunak dituzte; haiekin harremanetan dauden profesional guztiek ez dute derrigorrezko prestakuntzarik, eta epaitegi espezializatuek eragin txikia dute araudi berria egin aurretik emakumeek zituzten oztopoak kentzeko.
|
|
|
eBay salmenta atarian on line ongintzazko enkante bat dago, Intermón Oxfam ek antolatua, oso osorik Nikaraguako Terrabona, San Isidro eta Matagalpa hegoaldeko udalerrietako emakumeekin lankidetzan aritzeko hezkuntza proiektua finantzatzeko funtsak biltzeko. Ekimen solidario honen bidez, eremu horietako landa
|
emakumeek
beren eskubide ekonomiko, sozial, politiko eta kulturalak ezagutu, sustatu eta defendatu nahi dituzte. Horrela bakarrik gauzatu ahal izango da “herritartasun osoa bizitzako esparru guztietan”, adierazi zuten antolatzaileek.
|
|
|
Azterketa batean sartu ziren garatze bidean zeuden 30 herrialdeetatik hamarretan soilik, emakumeen erdiak edo gehiagok hartzen zuten parte etxeko erabaki guztietan; besteak beste, etxeko gastu nagusiei, osasun arretari eta lagunei edo etxetik kanpoko senideei egindako bisitei buruzkoak. Txostenaren arabera,
|
emakumeek
beren bizitza kontrolatzeko eta beren familiei eragiten dieten erabakiak hartzeko duten gaitasuna estu lotuta dago haurren elikadurarekin, osasunarekin eta heziketarekin. Emakumeek erabakiak hartzeko zeregin erabakigarria duten familietan, haurrei eskainitako baliabideen proportzioa askoz handiagoa da emakumeak garrantzi txikiagoa duen etxeetan baino.
|
|
2008
|
|
|
seme alabaren kargu egin behar du eta ekonomikoki kaltetuta ateratzen da gainera, aitak arazo ekonomikoak baditu, haurraren pentsioa jasotzeari utzi diezaioke. Kidetzak egindako inkesta baten arabera,
|
emakumeek
beraiek ez dute pisuan geratu nahi, denarekin apurtu nahi dute, baina etorkizunik gabe ikusten dute euren burua; nora joan. Dibortzioak ekonomikoki bi aldeak kaltetzen ditu eta bakoitzak bere ongizatea bilatzen du.
|
|
|
Oztopo handia bihurtzen da hori
|
emakumeek
beren lan ibilbidean aurrera egin ahal izateko, batik bat, sektore pribatuan ari direnentzat(% 33k hala diote) eta autonomo direnentzat(% 32,5).
|
|
|
Sare horiek, lehenago esan den bezala, senitartekoek edota lagunek osatzen dituzte, eta zailtasunak daudenean babesten dute eta leku ezezagun batean informazioa eta laguntza ematen dituzte. Latinoamerikako eta Magrebeko
|
emakumeek
beren familiako pertsona asko dituzte ondoan, hala ere, emigratzean duten garrantzia desberdina da bientzat. Latinoamerikako emakumeei dagokienez, gehinenetan emakumeek prozesua hasten dute, horregatik ezagun horiek ezinbestekoak dira bizi berria hasteko.
|
|
|
Enbolia potentzialak Koagulu horiek biriketako enbolia potentzialak eragin ditzakete, Janet Woodcock FDAren programa mediko eta zientifikoetarako ordezkariordeak dioenez. Azken horrek azpimarratzen du garrantzitsua dela “antisorgailuak erabiltzen dituzten
|
emakumeek
beren medikuekin zehatz mehatz eztabaidatzea arriskuak eta onurak”. FDAk dermisean zeharreko adabakiaren prospektuan ohartarazi ditu ikerketa horren emaitzak.
|
|
2009
|
|
|
Ikerketen emaitzekin sortutako hainbat teoriak faktore biologikoa erabakigarritzat jotzen dute, eta ikuspuntu horren baitan gizon eta emakumeen fisiologiaezberdinak (gizonezkoek testosterona eta emakumezkoek estrogenoak) izateakezberdintasun emozionalak azalduko lituzke. Beste teoriko batzuen esanetan, ordea, aldagai soziokulturala da denetan garrantzitsuena, eta ikaskuntza etagizarteratze prozesuen bitartez gizon eta
|
emakumeek
beren mundu emozionalamodu ezberdinean eraikiko eta erabiliko lukete, naturak hala zehazten ez badu ere.Azkenik, badira beste hainbat teoria soziobiologiko generoen arteko ezberdintasunak ulertu ahal izateko faktore biologikoak zein soziokulturalak kontuan hartubehar direla diotenak. Ez da gure lanaren helburua teoria hauek aztertu eta elkarrenarteko eztabaidan zentratzea, eztabaida interesgarria bada ere, guk hemendik aurrera faktore sozialak eta ikaskuntzakoak izango ditugu kontuak, berauek generoarekin zerikusi handiagoa baitute aldagai biologikoek baino, sexuen arteko ezberdintasunaz hitz egingo bagenu beste kontu bat litzake.
|
|
|
Etxekoandre, ama eta emazte diren
|
emakumeek
beren eguneroko bizitzaetxearen eta familiaren zaintzan igarotzen dute. Hiru rol horiek osasun mentalarenbermetzat jo badira ere luzaroan, emakumeen ondoeza ekarri duten funtzio sozialbilakatu dira.
|
|
|
Bestalde, gizonek ez dute ongi hartzen beren estatus berdinekoek edo
|
emakumeek
beraiek ukitzea; ukitzaileak goi mailakoak edo estatus altuagokoak direnean, ongi hartzen dute. Emakumeen erreakzioak ez dira horrenbeste aldatzen solaskidearen sexu eta estatusaren arabera.
|
|
|
Sare horiek, lehenago esan den bezala, senitartekoek edota lagunek osatzen dituzte, eta laguntza eta babesa ematen diete gizarteberrian. Latinoamerikako eta Magrebeko
|
emakumeek
beren familiako pertsonaasko dituzte ondoan; hala ere, emigratzerakoan duten garrantzia desberdina dabientzat. Latinoamerikarren kasuan, gehienetan emakumeek hasten dute prozesua, eta horregatik ezagunak ezinbestekoak dira bizi berria hasteko.
|
|
|
Hain zuzen, etorkizuneanpresidente izan zitezkeen emakumeek ispilu izan litekeen eredurik ez izateak norkbere kudeatzaile ibilbidea proiektatzea galarazten die. Horregatik, eredu hauenezagutaraztea eta promozionatzea abiapuntu hartuz, egun kirolari diren
|
emakumeek
beren burua presidente ikusi ahal izango lukete kirolari ibilbidea bukatutakoan. Baina horretarako beharrezkoa litzateke kirol egiturak berak emakumehauek bultzatu eta sostengatzea.
|
|
|
hain lineala eta jarraitua izaten (Flippen etaTienda, 2000). Lan merkatuan lan egin duten
|
emakumeek
beren etxeko lanakegiten jarraitzen dute, eta horrek (beren oinarrizko rola lanbidetzat jo arren) aukeraeskaintzen die etxea «koltxoi» modura erabiltzeko (nahiz eta beti horrela ez izan, are gutxiago etorkizuneko emakume langileen kasuan). Ildo horretatik, emakumezko gehienen iritziz, erretiroak ez du jardueren amaiera eragiten, betidanikeginiko beste jarduera batzuez aldatzen baitira, horietarako denbora gehiago izanda (Moragas, 1991; Becerril eta Becerril, 1997).
|
|
|
Estalduraren gutxieneko denbora bi hilabetekoa izanen da, urtebete eman ondoren, eta gehienekoa sei hilabetekoa, gutxienez 36 kotizatu ondoren. Gainera, 35 urtetik beherako gazteek eta
|
emakumeek
beren langabezia prestazioaren %80 batez beste 7.400 euro inberti dezakete negozio bat sortzeko. Arau horretan, era mugagabean lehen soldatapekoa kontratatzen duen autonomoaren enpresa kuotaren% 50eko hobaria ere jasoko da.
|
|
|
Langileak ez du langabeziako estaldurarik izan behar. Kuoten murrizketa 35 urtetik beherako gazteek eta
|
emakumeek
beren langabezia prestazioaren %80 negozio baten sorreran inbertitu ahal izango dute Bestalde, Profesionalen eta Langile Autonomoen Batasunak (UPTA) kolektibo horri Gizarte Segurantzari ordaintzen dizkion kuoten %0, 5eko murrizketa aplikatzeko eskatu du. Hori da Gobernuak gizarte elkarrizketaren arloan proposatutako neurrietako bat.
|
|
|
Presoz mozorrotuta ibili ziren Bilboko kaleetan, obispoz jantzitako lagun bat aurrean zutela. Abortatzea erabakitzen duten emakumeak ez direla delitugileak salatu zuten, eta
|
emakumeek
beren gorputzaren gainean erabakiak hartzeko eskubidea dutela aldarrikatu.
|
|
|
Covadonga Solaguren Arabako Foru Aldundiko Gizarte Gaietarako diputatuak jakinarazi duenez,, terapia jasotzera joaten diren
|
emakumeek
beren seme alabak nonbait uzteko arazo larriak zituztela ohartu ginen?. Heldu den uztailaren 1etik aurrera jarriko dute martxan zerbitzu berria.
|
|
|
Mugimendu feministarentzat, aukera galdua da atzo onartutako legearen testua. Alde batetik,
|
emakumeek
beren gorputzaren eta amatasunaren inguruan erabakitzeko duten eskubidearen alde feminismoak urteetan egindako lanaren ondorio da legea, eta aurrerapausotzat ikusten dute, batez ere haurdunaldiaren hamalaugarren astera arte libreki abortatzeko aukera ematen duelako. Bestetik, ordea, Espainiako Gobernuak egin zitekeen lege mugatuena dela diote.
|
|
2010
|
|
|
Azaroaren 25ean, ostegunean, genero indarkeriaren aurkako eguna da. Urtero bezala, Zentro Zibikoko
|
emakumeek
beren harri koskorra jarri nahi dute borroka horretan eta sentsibilizaziora eta herritarren parte hartzera bideratutako zenbait ekimen egingo dituzte ostegun eta ostiralean.Eguneko egitarauaOstegunean, genero indarkeriaren aurkako egunean, ekitaldiei hasiera emango zaie gosari batekin. Hori 11:00ak aldera izango da eta ostean, Nosotras pelikula emango dute.
|
|
|
Aipatu nahi nuke, bestalde, Karmele Jaioren Musika airean honek Alberdiren Aulki jokoa liburuarekin akordarazi nauela, edadeko
|
emakumeek
beren iraganaz eginiko hausnarketaren gaiari heltzen baitiote biek. Edadeko emakume protagonistaren oroimenean haurtzaroko jolasek eta hauei loturiko kantek duten oihartzuna aipatu nahi nuke esanguratsutzat, zeren Elenaren narrazioan errekurrenteak dira kantuak, haurra lokartzekoak («Arrateko ama?»), sokasaltokoak («Aita, ama, zenbat urtekin ezkonduko naiz?») edota desirazkoak («Ese lunar que tienes?»).
|
|
|
ez dagoelako diruz zenbatetsia, baina denbora terminoetanneurtu daitekeelako. Hainbat ikerlanek (bereziki denboraren erabilerari buruzkoinkestek) emakumeen lan jardunaldia gizonena baino luzeagoa dela erakutsi dute,
|
emakumeek
beren etxebizitzetan egiten dituzten ordainsaririk gabeko etxeko lanakbarneratuz gero. Era berean, emakumeak berriki lan merkatuan barneratu izanak ez duekarri paraleloki gizonak etxeko lanetan eta seme alaben zaintzan barneratu izana: seme alaben, adinekoen, beste familiarteko batzuen eta gaixoen zaintzan besteak beste.Lan merkatuko lanari dagokionez, bereziki emakumeei gogor erasaten dieten lauesklusio modu existitzen dira:
|
|
|
Indarkeria sexistaren aurrean autodefentsa feminista aldarrikatu zuten. Horretaz gain, emakumeen gorputzaren, sexualitatearen eta osasunaren gainean
|
emakumeek
beraiek besterik ezin dutela erabaki azpimarratu zuten. Itxitako enpresakPresente izan ziren astelehenetako aldarrikapenetan.
|
|
2011
|
|
|
Basamortuak gizakia behartu duen erlojupeko lasterketan asko ari dira munduan saiatzen. Hil berria da Wangari Maathai nobel saridun kenyatarra, sortu zuen Green Belt Mouvementen bidez lortu duena Kenyan eta Afrikako beste herrialde batzuetan milioika zuhaitz berri landatzea, funtsean baserrietako
|
emakumeek
beren gain hartutako lanarekin. Horiek gehien bat mintegietan ernetako zuhaitz txikiak landatzen dituzte.
|
|
|
–Badakit adiskide eta ezagunak hurbildu eta eskuetatik kenduko didatela liburu jaio berria, eta batzuek haren azala usaindu eta musukatuko dutela. Litekeena da
|
emakumeek
beren bularren kontra besarkatu eta, azala eskuekin behin eta berriz igurtzi ondoren, pasarteren bat irakurtzen hastea ere. Ni ikaraturik egongo natzaie entzuten, nora begiratu ez dakidala, baina aldi berean harro?, esaten nien.
|
|
|
Zuzenean eta bereziki nesketan inbertitzen ez badugu osasuna, hezkuntza, babesa, haien bizitza eta emoziozko garapena bermatzeko, ezinezkoa izango da Milurtekoko zortzi Garapen Helburuetatik sei betetzea”. GKEak egiten dituen azterketen arabera, bigarren hezkuntzako aparteko urte batek, neskato baten kasuan, %10 eta %20 artean handituko ditu diru sarrerak, eta horrek eragin positiboa du familian,
|
emakumeek
beren soldataren %90 berrinbertitzen baitute etxean. “Beraz, nesken eskubideak defendatzea eta horietan inbertitzea adimentsua da, eta garapen globalari ekarpen erabakigarria egiten dio”, dio.
|
|
2012
|
|
|
165). Bizitza historiaren bidez ikertzaileak aztertzen dituen gizon
|
emakumeek
beren bizitzari ematen dioten zentzua eta beren bizitzan garrantzitsua edo adierazgarria izan dena ezagutu nahi du. Metodo narratibo biografikoan oinarrituta, Jiř� Nekvapil ikertzaileak language biography teknika landu du, honela definiturik:
|
|
|
Gizonek kanpoan kantatzen zuten, emakumeek barruan. Gizonek espektakulurako kantatzen zuten,
|
emakumeek
beren buruarentzako.
|
|
|
Padrók laburtzen duenez, «antzeko egoerak bizi izan dituzten beste ama batzuekin elkartzeko gunea izatea» da haien onura garrantzitsuena. Horrela,
|
emakumeek
beren kezkei erantzun diezaiekete. «Amagandiko edoskitzeari laguntzeko taldeak epaitu gabe hitz egiteko gunea dira», dio.
|
|
|
Hezkuntza jasotzeko aukerarik ez izateak, ikasteko aukerarik ez izateak edo ikasten jarraitzeko aukerarik ez izateak, aurrera egitea eragozten du eta pobrezia aktiboaren zirkuluari eusten dio. Hezkuntza ezinbestekoa da etorkizun oparo baterako, kalitatezko enplegua lortzeko,
|
emakumeek
beren eskubideak ezagutu eta beren erabakiak har ditzaten, edo haurrek beren gisa jardun dezaten, familiak mantentzeko lanik egin gabe. Emakumeak eta neskak, hezkuntzarik ez izateak gehien eragiten dienak Irudia:
|
|
|
Bakarrik etorri zen. Hélènek eskua eman zion, gainerako guztiei bezalaxe, baina une batez, ezpainak zimurtu eta muzin irribarretsu bat egin zuen,
|
emakumeek
beren benetako sentimenduak disimulatzeko egin ohi dituzten horietako bat.
|
|
|
—Hi beti bezain inuxentea, Filipe. Bizi nahi ote huke hik
|
emakumeek
beren ezaguera eskasari jarraikiz joka lezaketen mundu batean. Bai, hire aurpegieragatik ikusten diat ez litzaiakeela gaizki irudituko.
|
|
2013
|
|
|
Horretan datza emakumeen gaineko kontrol ideologikoa: 2010eko legea indarrean egonda ere, abortatzera joaten diren
|
emakumeek
beren burua justifikatzen jarraitzen dute, moral jakin batek behartuta, iruditeria kolektiboan abortua oraindik ez baita eskubide bat, ondo arrazoitu beharreko gaitz bat baizik. Lege berriaren xedea ez da soilik abortuak kriminalizatzea, baizik eta emakumeak epaituko eta errudun bihurtuko dituen ideologia bat legearen bidez hedatzea.
|
|
|
Emazteak alde egin eta berehala atera naiz etxetik, langelako besaulkian eserita ez nintzelako ezer egiteko gai, eta parkean barrena abiatu naiz ordubeteko itzulia egiteko asmoarekin, zakur bat atzetik segika hasi zaidan arte. Behin eta berriz agertu diot ez nintzela bere jabea, nahiz eta bere jabearen antza izan nezakeen, ez niola hori eztabaidatzen, umeek ere maiz nahasten bainaute beren aitarekin edo
|
emakumeek
beren senarrarekin. Gizakiekin erakusten ez dudan pazientziarekin eman dizkiot arrazoi horiek guztiak zakurrari, baina alferrik izan da, nire inguruan jauziak eta balakuak egiten jarraitzen baitzuen, urte askoan elkar ikusi gabe egon eta elkartu izan bagina bezala.
|
|
|
Liburu denda barrura sartu orduko gizonezko andana ikusten dut apaletan aztarrika. Itxura guztien arabera,
|
emakumeek
beren isilpeko kontuak argitara ditzaketela pentsatze hutsak aztoratu egin ditu. Pasilloetan barrena ezker eskuin bultzaka lortzen dut. S?
|
|
|
Amagandiko edoskitzea uzteko arrazoi nagusia lanera itzultzea da Bularra emateko bularra emateari uzteko amek argudiatutako arrazoi nagusiak esne kantitatearen murrizketa eta denbora falta dira, batez ere lanera itzultzeagatik. ‘Global Breastfeeding Study’ delakoan jasotako mediku espainiarren iritziaren arabera, lanera itzultzea da gure herrialdean
|
emakumeek
beren umeei bularra emateari uzteko arrazoi nagusia: zerotik bosterako eskala batean, arazo horrek lau jasotzen ditu.
|
|
|
Amatasunari bakarka aurre egiten dioten
|
emakumeek
beren kargura seme alabak dituzten familientzako kenkari edo prestazio orokor batzuk jaso ditzakete
|
|
|
Betiere, nork ordaintzen duen argi eta garbi. Hori dela eta, aurrezki edo autolaguntza taldeak sustatzen dira, baita
|
emakumeek
beren negozioa abian jartzeko erabiltzen duten funts komun bati ekarpenak egiten dizkioten emakume taldeak ere. Kasu batzuetan dirua aurrezten da eta taldea osatzen dutenen artean ematen da, baina beste batzuetan, banku batean kontu bat irekitzeko adina diru metatu arte itxaroten da, talde osoa jasotzen duen erakundearen kreditu bat lortzeko.
|
|
|
Lehendabizikoa iragan azaroan egin zuten, Emakumeen kontrako Indarkeriaren Aurkako Egunean. Tailer hark izan zuen harrera ona, eta jendearen balantze baikorra ikusita, bigarrengoz egitea erabaki dute.
Kontzientzia lana eta
|
emakumeek
beren gorputza ezagutzea da egitasmo honen helburua. Eta bide batez, emakumeak elkartu eta euren artean konplizitatea sortzeko aukera eman nahi dute.
Tentsioak askatzen, erlaxatzen eta energiaz betetzen ikasteko ariketa aunitz proposatuko dituzte bi psikologoek larunbat goizeko saioan.
|
|
|
Norabide berean jarraituta, Sacramento ibaiaren inguruetan, indio" gurutzedunak" aurkitu zituzten, espainiarren aurrean gurutzeak jartzen zituztenak kopetan, haiei atsegin ematearren.* Eta, Ri' o de Buena Esperanza** izendatu zuten ibaiaren bi ertzetan, handik itsasora arteko berrogeita hamarren bat legoako bidean, hainbat eta hainbat indio nazio: Amacava eta Bahacecha nazioak,*** beren rancheriak utzi eta multzo handitan, gizon, andre eta ume, heldu berrien atzetik abiatzen zirenak sekula ikusi gabeko jende haiek ikusteagatik; ibaiertz guztiko beste nazioak bezala, aldarte onekoak, garaiak eta ongi osatuak, eta oin zolatik bururaino biluzik zihoazenak,
|
emakumeek
beren parteetan zeramatzaten belar edo hari batzuengatik izan ezik. Koral puska bat erakutsita, handik gertu hartutakoa zela esan zien indio nagusietako batek, marea jaistean hondarretan aurkitzen zituztela.
|
|
2014
|
|
|
Itsasondon jaioa zen, baina gurasoak Donostiara etorri ziren eta hemen bizi zen, Narrika kalean. Oso abertzalea zen, eta propaganda egiten zuen
|
emakumeek
beren umeei euskarazko izenak jartzeko. Aita, berriz, tipo karlista zen, baina EAJko alkate izan zen Itsasondon gerra aurretik.
|
|
|
Zu Bretainiako herri batean mediku ari zara. Mundu guztiak dio adin batetik aurrera gizonek prostata txekeatu behar dutela,
|
emakumeek
beren bularrak bezala. Baina zu ez zaude ados.
|
|
|
Garrantzitsua da aipatutako autoezagutzaren ideia, urteetan zehar emakumeekjabekuntza ariketa horretaz baliatu behar izan baitute beren gorputza ezagutzeko, edo «esaten den horretatik» haratago emakumeen gorputzen inguruko diskurtso batsortzeko. Our bodies, ourselves izeneko proiektua gogora daiteke, non 1970 urtetik, autoezagutzaren bitartez
|
emakumeek
beren gorputzez ikasten, zabaltzen eta daramaten, osasun ikuspegi batetik, jendarte eta medikuntza hegemonikoakhitz egiten ez duen horretaz. Ariketa horren printzipioa da poema honetan nipoetikoak hilerokoaren odola hartu eta probatzen duenean azaltzen zaiguna.
|
|
|
Hitzaurrean itsustasunetik idazten duela esaten digu, emakume orok lortubeharreko ideal femeninoa auzitan jarriz, eta kokapen ez arauemaile batetik idaztenduela, gizon emakume ez arauemaileentzat egiten duela. Horrekin rol femeninoadeseraikitzea lortzen du,
|
emakumeek
beren identitatea, gorputza eta desira moldatueta aldatu behar dituzten neurrian, zoriontsu izaten saiatzeko eta jendarteak onarditzan, nahiz eta bizitza errealean emakume mota ugari egon (ez arauemaileak), zeinek ideal femeninoa irreala dela eta ideal horrek agintzen duen zoriontasunaeskuraezina dela erakusten duten. Irakur dezagun lanaren hitzaurrearen hasiera:
|
|
|
Mutilek bereak egin dituzte jolas eta kirolak mutilentzat direla esan baitiete eta, era berean, neskek ez dituzte bereak egin, arrazoi berak eraginda (Herranz, 2006). Aisialdia ere gizonentzat gordeta egon da, haientzat bakarrik, horregatik haientzataisiaren espazioa eskuratzea aldarrikapena izan da, kirola ongizate eta atsegin iturridenez,
|
emakumeek
beren bizi proiektuetan sartu behar izan dute (Diez Mintegui, 2003). Emakumeen parte hartzea kiroletan gizonezkoena baino txikiagoa izan da, eta hala, modalitate gutxiago daude emakumeentzat (Fontecha, 2003).
|
|
|
Horrekin ez dut esan nahi historia horiek luketenik indar moralikizan, betiere, gai izango balira morbosotasunari izkin egiteko, haragi entrenatu, esplotatu eta distortsionatuaren historiei izkin egiteko, bortxatutako gorputzak, erdaindutakoak, kutsatutakoak, erditzean oker kudeatutakoak edo etengabekohaurdunaldietara derrigortutakoak? 7 Garatutako herrialdeei dagokienez, esandaiteke emakumeak gaur egun ez daudela neke fisikoetan hain harrapatuta, ezbehintzat garai batean zeuden bezain modu gordinean; izan ere, haurdunaldia saihestudaiteke eta ginekologia arriskuak ez dira, inondik inora, hain katastrofikoak. Beraz, zentzu horretan,
|
emakumeek
beren bizitzako denbora gutxiago ematen dute berengorputzen barruan deseroso. Edonola ere, kontuan hartzen badugu kontrazepzioa ezdela sekula izan erabateko misterio bat, ezta erreprodukzioaren fisiologia zehatzaargitu gabe zegoen garaietan ere?, ezin diogu aurrerakuntzaren baieztapen hauskorhorri ere eutsi.
|
|
|
Autoestimua hobetzea eta ahalduntzea bultzatzea Irudia: Esku Batuak Antzerkia oso baliagarria da
|
emakumeek
beren eskubideak ezagutu, elkartu eta defendatu ditzaten. Helburu komun batekin lotzen ditu, autoestimua indartzen du eta proposatzen dena lor dezaketela jakiteko behar den indarra injektatzen ditu.
|
|
|
Baina herritarrek ere parte har dezakete. Artikulu honetan bost proposamen nabarmentzen dira,
|
emakumeek
beren eskubideak aitortuta eta errespetaturik ikus ditzaten.
|
|
|
Rosalie M doktorearen hitzetan. Grivell, bi ikerketen egileetako bat, «gure esperantza da haurdun dauden
|
emakumeek
beren osasuna eta haurtxoena hobetu ahal izatea, aholku erraz, praktiko eta lorgarriak jarraituz». Honako neurri hauek proposatu dituzte ikertzaileek:
|
|
|
Hamarkadatako borrokaren bidez lortutako eskubidea zartada batez ezabatu nahi dute:
|
emakumeek
beraien bizitza sexual eta erreproduktiboaren inguruan erabakitzeko eskubidea izatea, alegia, inolako tutelarik eta jarraipenik gabe. Egin asmo duten kontrarreformak emakumeen autonomia urratu, emakumeen heldutasuna, erabakitzeko gaitasuna eta ardura ukatu eta infantilizatu egiten ditu, abortatu ahal izateko beste batzuekiko menpekotasuna ezarriz.
|
|
|
Baina, natural gisa agertzen den unetik, legitimaturik dagoen neurrian, nahi bezala aritu daiteke. Biolentzia sinbolikoaren bitartez, printzipio maskulinoaren arabera neurtzen da dena azkenik, askotan
|
emakumeek
beraiek ere amaitzen dutelarik oinarri maskulinoa defendatzen eta sostengatzen. Menperatuak amaitzen ohi du askotan diskurtso hegemonikoa onartzen eta berea egiten.
|
|
2015
|
|
|
Horrela, etxeetan dauden
|
emakumeek
beren arazoak kontatzen dizkiete batzordeetako emakumeei. Emakumeak joan daitezke batzordeetara eta esan:
|
|
|
Lehengo egunean, adibidez, finalean, kantatu genuen 70 urterekin lehenbiziko aldiz masturbatzen den emakume bati buruz. Uste dut entzule batzuk lehen zeukaten gai horren inguruko pertzepzioa eta orain daukatena ez dela berdina, agian saio horren ondoren pentsatuko dutelako zer lanak izan dituzten
|
emakumeek
beren buruari plazera emateko.
|
|
|
Haren ustez, gizartearen inertziak eta erabakiak hartzen diren guneetan egon ohi diren zehartasunak daude oinarrian, eta, arazoa gizartean sustraitua dagoenez, gutxienezko erregulazio bat beharrezkoa da.Nolakoa da ikertu duzun beirazko sabai hori. Wall Street Journal egunkarian azaldu zen kontzeptu hori lehen aldiz, orain dela hiru hamarkada. Funtsean,
|
emakumeek
beren garapen profesionalean topatzen duten oztopo ikusezina da sabai hori, eta ardurako postuetara heltzen diren emakumeen kopurua gutxitzen du. Gaia ikuspegi enpirikotik ere lantzen hasi ziren 1995ean, AEB Ameriketako Estatu Batuetan sortu zen batzorde baten lanari esker.
|
|
|
Ez litzateke, noski, harritzekoa izango latinez, hebreeraz nahiz grekoz balego; baina gure erromantzean ere zenbat gauza dauden David errege aintzatsuaren salmoetan, erromantzez soilik azaltzen dizkigutenean, latina bezain ilun geratzen zaizkigunak! Beraz, ez jardun burua hausten ez nekatzen gauza hauekin,
|
emakumeek
beren adimenerako aski dena baino besterik ez baitute behar. Honekin laguntza emango die Jainkoak.
|
|
|
Hitz gozo hauek gorde itzazue zeuen Senarrarentzat, Harekin luzaro egon behar baituzue, bakarrean egon ere; orduan guztiaz baliatu duzue, bada, Haren Maiestateak jasaten ditu, baina hemen hain erabiliak direnez gero, ez dute bihotza hainbeste ukitzen Jaunarekin gaudenean; eta horretarako ez bada, ez dago zertan erabilirik; oso emakumeena da hori, eta nik ez nuke nahi, ene alabak, ezertan halakoak izan zaitezten, ezta hala ager zaitezten ere, gizaki kementsuak izan zaiteztela baizik: izan ere,
|
emakumeek
berei dagokiena egiten badute, Jaunak guztiz kementsu bihurtuko ditu, gizonak harritzeraino. Eta zein erraz zaion hau Haren Maiestateari, ezerezetik egin baikaitu!
|
|
|
Genero ikuspegitik gaiei erreparatuz gero, berriz, batetik, oro har neskei axola zaizkien ustezko gai intimoak ez direla jartzen ohartuko gara, eta, bestetik,
|
emakumeek
beraiek ez dute ohikoak diren gaiei buruz ezer esatekorik edo ekarpenik egiteko dutenik sentitzen. Ohiko gaiei buruz hitz egitean, eguneroko albisteei buruz, politikaz, gizarteaz, kirolaz... ari gara.
|
|
|
Hori ere, egoera horretan bizi den adineko emakume baten ohiko sentimendua dela esan dezakegu, eta emakumeen kasuan gehiago errepikatzen dena, gainera ziurrenik, gizonezkoen kasuan baino. Hori, nagusiki, adineko
|
emakumeek
beren bizitzan zaintzara bideratutako lanak egin behar izan dituztelako da, beren seme alabena, bilobena, adineko familiakoena... Ondorioz, bestea beren buruaren aurretik jartzeko ohitura dute, eta era berean, badakite zaintza lanak zer nolako karga dakarren egin behar duenarentzat.
|
|
|
Sei aste bete aurretik egiten dutenentzat ratioa 2,25 aldiz igotzen da. Aldiz, etxetik kanpo ordutegi murriztuarekin (part time) lan egitea ez zen zailagoa izan
|
emakumeek
beren seme alabak bularra emateko helburua lortzeko, bizitzako lehen hiru hilabeteetan behintzat. Edoskitzeko eskubidea Ama langileak edoskitzeko eskubidea du.
|
|
|
Baina bere proposamena zaharkitua egon liteke, milioika emakumerekin lan merkatuan sartuta, eta hotz egiten dute planteamendu horrekin. Zorionez, itxaropena dago
|
emakumeek
beren bulegoetan «izoztu» ez dezaten. Herbeheretako ikertzaileek Fanger en eredua eguneratu dute, eta udan pertsona gehienak eroso sentitzeko moduko tenperatura bilatu dute:
|
|
2016
|
|
|
Berdintasun politikoaren alde antolatutako mugimenduaren barruan hartu zuten
|
emakumeek
beren ugaltze eskubideen gaineko kontzientzia, eta ez da kasualitatea. Are, baldin eta emakumeek etengabe jasan behar bazuten erditze eta ilaurtzeen zama, ez zuten aukerarik izango lortu nahi zituzten eskubide politikoak erabiltzeko.
|
|
|
Gure literaturak bekatu iturri eta objektu sexual gisa tratatu baditu ere,
|
emakumeek
beren lekua lortzeko ahalegina egin dute
|
|
|
Azken hori 2014ko abenduan Amatasun and Child Helalth Journalen argitaratu zen bezalako azterketek erakutsi dutenez, osasun profesional askok aitortzen dute ez dutela denborarik, ez baliabiderik, ez prestakuntzarik haurdunei nutrizio heziketa egokia emateko. Beste ikerketa batzuen arabera,
|
emakumeek
berek adierazten dute jasotako informazioa ez dela nahikoa. Horrek azpimarratzen du Lehen Mailako Atentzioan dietista nutrizionistak daudela, Mendebaldeko herrialde gehienetan gertatzen den bezala.
|
|
|
Lyon/ Saint Etienne (Frantzia) eta Sussex-eko (Erresuma Batua) zientzialariek egindako ikerketa batek baieztatu du ez dela horrela:
|
emakumeek
beren seme alaben negarra identifikatzeko gaitasuna emakumeengan berdina da. Hori lortzeko gakoak ez du zerikusirik aitaren sexuarekin, baizik eta pertsona helduak haurrarekin igarotzen duen denborarekin.
|
|
|
Gizon eta
|
emakumeek
beren rola bete dute betidanik!
|
|
2017
|
|
|
Hau da, emakumeak artista izateko oinarrizkoa da burujabetza ekonomikoa eta pertsonala izatea. Woolfek mundua interpretatzeko emakumeen bizitzak, kezkak, istorioak…
|
emakumeek
beraiek idatzita gera zitezen nahi zuen, garai hartako emakumeen hitzak egun irakur ditzagun. Eta horixe egin zuen berak.
|
|
|
Merkataritza askeko akordioen ondorioz,
|
emakumeek
beren lurrak galdu dituzte, bai eta beren enpleguak ere; bestalde, lana edukita ere, oso kalitate baxukoa da beti, eskolatze maila halakoa delako. Bestalde, emakumeen aurkako indarkeria handitu egin da.
|
|
|
Eta alderantzizko efektua ere gerta daiteke, eta naturalki gertatzen diren bi prozesutan ikusten dugu hori. Menopausia garaian, hasieran batez ere, estrogenoak eta progesterona jaitsi egiten dira, eta, ez beti, baina nahiko arrunta da
|
emakumeek
beren burua triste nabaritzea, suminkorrago egotea Bestalde, hilekoaren zikloaren bigarren fasean, hilekoaren aurreko nahastearen barruan, suminkorrago edo tristeago egotea nahiko arrunta da.
|
|
|
Baina ezin zuen asko iraun arrazoibide horrek. Gobernuak laster kendu zuen pribilegio hura, eta itxituren aurkako matxinadetan zabiltzan emakumeak atxilotzeari eta espetxeratzeari ekin zion.37 Areago, ezin pentsa dezakegu
|
emakumeek
beren aldetik ez zutenik interesik lurraren desjabetzeari aurre egiteko. Guztiz bestela gertatzen baitzen.
|
|
|
Aldi berean, eta kontuan hartuta soldatapeko langileak zeinen baldintza miserableetan bizi ziren, mugatuta zeukaten
|
emakumeek
beren familien erreprodukziorako etxean egiten zuten lana. Emakume proletarioek, ezkonduek nahiz ezkongabeek, diru apur bat irabazi beharra zeukaten, eta hainbat lan egin behar zituzten horretarako.
|
|
|
Imajina dezakegu zer nolako eragina izango zuen emakumeengan auzokoak, lagunak eta senitartekoak sutan erretzen ikusteak, eta, kontrazepziorako ekimenen bat hartzen bazuten, deabruzko perbertsiotzat har zitekeela konturatzeak.26 Sorgin gisa ehizatutako emakumeek eta haien komunitateetako gainerako
|
emakumeek
beren aurkako eraso lazgarri haien aurrean zer pentsa, senti edo ondoriozta zezaketen ulertzen ahalegintzeak, bestela esanda, jazarpenari, barrutik, begiratzeak, Anne L. Barstowk Witchcraze (1994) [Sorgin eroaldia] lanean egin duen bezala?
|
|
|
Baina nahi zuen biztanleria ratioa berreskuratzeko estatuak abiarazitako ekimen nagusia emakumeen aurkako benetako gerra izan zen, helburu argi batekin:
|
emakumeek
beren gorputzaren eta erreprodukzioaren gain izan zuten kontrola apurtzea. Liburu honetan aurrera egin ahala ikusiko dugunez, sorgin ehizaren bidez bultzatu zuten gerra hura lehenbizi, jaiotzak kontrolatzeko metodo oro eta ugalketaz kanpoko sexualitatea deabrutuz, eta emakumeei umeak deabruari eskaintzea leporatuz.
|
|
|
Haurdun zeuden
|
emakumeek
beren haurdunaldia etengo ez zutela ziurtatzeko, zaintza modu berriak hartu ziren. Frantzian, 1556ko errege dekretu batek beren haurdunaldia erregistratzeko agintzen zien emakumeei, eta ezkutuan erditu ondoren bataiatu aurretik haurra hiltzen zitzaien emakumeek heriotza zuten zigor, deliturik egin zuten edo ez kontuan hartu gabe.
|
|
|
Nolanahi, ez dago horren agnostiko izan beharrik; ez dugu zertan erabaki sorgin ehiztariek beren biktimen aurka zuzendutako kargu haiek sinesten ote zituzten, edo zinikoki erabili zituzten gizarte errepresiorako. Sorgin ehizaren testuinguru historikoa, akusatuen generoa eta klasea nahiz jazarpenaren eraginak aintzat hartuta, ondorio nagusia da harreman kapitalisten hedapenaren aurrean emakumeek erakutsitako erresistentziaren aurkako erasoa izan zela sorgin ehiza Europan, bai eta
|
emakumeek
beren sexualitateari, erreprodukzioaren gaineko kontrolari eta sendatzeko trebetasunari esker bereganatutako boterearen aurkako erasoa ere.
|
|
|
Galdetzen dutenean ea zergatik aldarrikatu edo jaso behar luketen nazioek eskubide berezi bat (kasu honetan, lurralde nazionala gobernatzeko eskubidea), edo zergatik eduki behar duten
|
emakumeek
beren gorputzen jabe izateko eskubidea, erantzun moralak espero dituzte. Baina eskubideak ez ditu moralak banatzen, baizik eta konfrontazio eta mobilizazio politikoak (2 tesia).
|
|
|
Oraindik ez dut garbi ikusten zer ezberdintasun dagoen prostituzioaren eta soldatapeko legezko lanaren artean, prostituzioaren eta emakumezkoen sedukzioaren artean, sexu ordainduaren eta sexu interesatuaren artean, urte haietan ezagutu nuenaren eta ondoko urteetan ezagutu dudanaren artean. Uste dut, azken finean, oso antzekoa dela beti
|
emakumeek
beren gorputzekin egiten dutena, gizon boteretsuak eta dirudunak inguruan izan orduko. Aldizkarietan saltzen diguten emetasun horren eta putaren emetasunaren artean, ezin ñabardurarik atzeman nik.
|
|
|
Zeure burua defendatzen jakitea, otzana bazara ere. Emetasuna galarazia izatea,
|
emakumeek
beren barruko gizontasunari uko egiten dioten neurri berean, ez egoera batek edo nortasun batek hartaraturik, baizik eta gorputz kolektiboak hala eskatzen duelako. Helburua, garbia:
|
|
|
Hiru filmen hasieran bortxaketa hein handi edo txiki batean doilorrak daude (hein askoz ere handiagoan txikian baino, bestalde). Eta, gero, bigarren zati batean,
|
emakumeek
beren erasotzaileei jasanarazten dizkieten mendeku ultraodoltsuak zehazten dira. Pertsonaia femeninoak eszenaratzean, gizonak oso bakanetan saiatzen dira emakume horiek emakume gisa dituzten bizipenak edo sentimenduak ulertzen.
|
|
|
Eta bizirik iraun zuten. Emakumeek pairatutakoa ez da soilik gizonek bere historian, gizon gisa, pairatutakoa,
|
emakumeek
beren zapalkuntza berariazkoa ere jasan dute. Ezin sinetsiko indarkeria.
|
|
|
Denboran
|
emakumeek
beren egoerari begira bizi duten atala, atal bakartzat lantzea erabaki da; izan ere, iraganeko lan egoerez ez da nahiko edukirik jaso gaika landu ahal izateko.
|
|
|
Galegoaren kasuan, argi dago hizkuntzaren estereotipoak hizkuntza ‘basatia’, ‘landugabea’emakumeak beren hizkuntza uztera presionatzen dituen aliantza bat eragiten duela; izan ere, emakume horiek ‘finak’ izan daitezen espero da, eta gizonek baino zigor handiagoa pairatzen dute hizkuntza hori hitz egiten badute. Beste komunitate batzuetan, bereziki Mendebaldearen presio koloniala jasaten dutenetan, ingelesak (edo dagokion hizkuntza kolonialak) genero identitate irekiagoa eskaintzen dielako falazia dago, eta horrek oso modu negatiboan eragiten dio
|
emakumeek
beren hizkuntzekin duten harremanari.5
|
|
|
Sailkapen horri jarraituz Euskal Herriko feminismoa britainiarraren tankerakoa izan da, tokian tokiko auto antolaketa indartzen saiatu dena eta
|
emakumeek
berek kudeatutako zerbitzuen sorrerara bideratua.
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, bere lana zen bere lehentasuna. Ezkontzaren aurka zegoen, ezkontzean
|
emakumeek
beren interesak alboratzen zituztelako. Ez nau inoiz kezkatu zahartzeak zioen.
|
|
|
–Prostituta baten bizimoduak hainbesteraino ukatzen du gizarteko bizimodu normala, ezen drogazale baten bizimoduaren parekoa baita?. Horrez gainera, emakumeak prostituta zergatik bihurtzen diren, horri ere arreta handia jarri izan diote, baina, frogen arabera, arrazoia ez da batere misteriotsua; in extremis,
|
emakumeek
beren gorputza sal dezakete jana lortzeko. Horren adibide bat da XIX. mendeko Ingalaterrako neska gazte pobre langabe bat, galdera hau egin ziotena (My Secret Life idazlanean):
|
|
|
Hauxek haren hitzak: gizonek, emakumeak baino aberatsagoak izateari uzten diotenean, jabetza orokorretan emakumeek baino eragin handiagoa edukitzeari uzten diotenean, eta daukaten indar handiago hori dagokion maila praktiko neurrizkora apaltzen denean,
|
emakumeek
beren borondatezko afekzioz emana izango da gizonek lortuko duten sexu sari bakarra?. Alegia:
|
|
|
Alegia:
|
emakumeek
beren eskubide zibil eta politikoak segurtaturik izango balituzte, eta ekonomikoki independenteak balira borondatezko kooperazioan oinarritutako mundu berri batean, ez lukete arrazoirik izango gizonen mende egoteko babesaren truke, eta gizonek ez lukete modurik izango emakumeen sexu ugazaba bihurtzeko.
|
|
|
Eta hona hemen liburuko azken hitzak: . Ezinbestekoa da[?] gizonek eta
|
emakumeek
beren anaitasuna berrestea inolako zalantzarik gabe, beren diferentziazio naturalen gainetik?. XIX. mendetik aurrera, liberalek ahalegina egin zuten, ikuspegi sozial eta komunitario egokiago bat erabiliz, kontratuaren teorialari klasikoek (liberalek) norbanakoa ulertzeko zuten modu abstraktu hura zuzentzeko, eta orduan ere anaitasunaren ideiara jo zuten.
|
|
|
Haren aburuz, senarrek emazteen gain duten eskubidearen mende dago ordena zibila, eta eskubide hori naturatik eratorria da, sexuek naturaz dituzten ezaugarri guztiz ezberdinetatik. Zer ote dute
|
emakumeek
beren izatean, bizimodu zibiletik kanpo egotera behartzen dituena. Bada, gai horren inguruan askoz gehiago du esateko Rousseauk, kontratu sozialaren gainerako teorialari klasikoek baino.
|
|
|
batetik, Zuzenbide Erkideko Estalduraren Doktrina izeneko ezkontza legean, ezarrita zegoen emaztea senarraren jabetza zela; bestetik, gizonek oraindik ere ekinean dihardute gizonezkoen sexu eskubidearen legea betearaz dadin; eta, horrez gainera, gizonek gaur egun ere exijitzen dute emakumeen gorputzak publikoki eskuragarri edukitzea, hala hezur mamiz nola errepresentazio gisa. Horrenbestez,
|
emakumeek
beren baitako jabetza dutela onartzea, dirudienez, kolpe erabakigarria da patriarkatuaren kontra, baina, historian (nahiz eta mugimendu feministak norberaren baitako jabetzaren hizkeran erraz formula zitezkeen auzien inguruan egin dituen kanpainak), arrazoibide feminista nagusia izan da emakumeek askatasun zibila behar zutela emakume gisa, ez gizonen isla hits gisa. Argudio horren oinarrian, beraz, inplizituki errefusatu zuten norbanakoa jabe gizonezko gisa agertzen zuen eraikuntza patriarkal hura.
|
|
|
Meatzariaren figura, hark hezurmamitzen duen elkartasuna eta anaitasuna, horixe aurkeztu izan da askotan langilearen irudi gisa, nahiz eta, adibidez, 1931n, Britainia Handiko erroldan meatzariak halako bi ziren etxeko zerbitzariak. Gizon langileek ere ez dute gogo bizi bizirik izan
|
emakumeek
berekin batera lan egin zezaten, emakume ezkonduek bereziki. Emazteek enplegu ordaindu bat izateak, azken batean, arriskuan jartzen du gizonek emakumeen zerbitzuaren gainean duten kontrola, baita lantokietako anaitasun ordena bera ere.
|
|
|
Zenbait saio egin dira koalizio politikak formulatzeko «emakume» kategoriaren edukia aldez aurretik jakintzat jo barik. Proposatu den alternatiba da elkarrizketa batzuk egitea, eta haietan posizio desberdinetako
|
emakumeek
beren identitateak formulatzea eratuz doan koalizioaren baitan. Koalizio politiken balioa ez da inola ere gutxietsi behar, baina ezin daiteke koalizioak izango duen forma aldez aurre irudikatu, hain zuzen sortzen ari delako, eta posizioen batura aurreikusi ezina delako.
|
|
|
Garrantzitsua da azpimarratzea indarkeria eta borroka testuinguru berrian jartzen direla lan hauetan, eta ez dituztela zapalkuntza testuinguruetan dauzkaten esanahi berak. Ez da beste barik «tortillari buelta ematea» eta emakumeek indarkeria gizonen kontra erabiltzea, edo beste barik arau maskulinoak barneratzea eta
|
emakumeek
beren buruaren kontra erabiltzea indarkeria. Testuan agertzen den indarkeriak sexu kategoriaren identitate eta koherentzia du jomuga, hau da, eraikuntza bizigabe bat, gorputza sorgortzeko helburua duen eraikuntza.
|
|
|
–Dakizunez, hemen
|
emakumeek
beren erabakiak hartzen dituzte, eta baimena, egia esan, haiek eman behar dizute, baina ez dut uste arazorik egongo denik?.
|