|
2002
|
|
|
kontua ez dela Bergaminek bere emakumezko pertsonaiak ulertzeko era; kontraesana, emakumeak Bergamini aurpegiratu diezaiokeenean dagoela: alegia,
|
emakumeari
ez uztea bere destinoa aukeratzen
|
|
2005
|
|
|
Entzierroaren inguruan mutil gazteen mito heroikoa sortu da. Baina historikoki,
|
emakumeari
ez zaio interesatu mutila, senarra, aita edo maitalea korrikalaria izatea, bere ondoan nahi izan ditu. Zezenak eta gerrak naturaren aurkakoak dira emakumeen kasuan.
|
|
2011
|
|
|
Frantziako telebistan egindako elkarrizketan, gertaera hartan
|
emakumeari
ez ziola eraso egin ziurtatu du. Orduan gertatutakoak NDFko presidente kargutik dimisioa aurkeztera behartu zuen.
|
|
|
Haiekin nintzen batean emakumea ez zen azaltzen eta atean geratu ginen zain. Geroxeago mandatu batzuekin etorri zen eta bertan geratu nintzen afaltzen zuten bitartean, baina
|
emakumeari
ez zitzaion gehiegi gustatu ni han geratu izana. Maite ere maiz ikusten genuen.
|
|
2012
|
|
|
direla legezkoak (ezkontzaren bidez), direla ezkutukoak (prostitutak). Era berean irakatsi zaio
|
emakumeari
ez dagokiola berari desira sentitzea, hori nabarmen erakustea, aurrea hartzea; bai plazera sentitzea, baina gizonezkoaren nahimenaren ondorioz, eta eskerturik egon behar gainera.
|
|
2014
|
|
|
Asiain garajera berriz sartu, eta,
|
emakumeari
ez begiratzen saiatuz, lokalaren hondoan aparkaturiko autora hurbildu zen: Peugeot gorri bat.
|
|
|
emakumea kontsumo gaia daeta gizonezkoen estereotipoa, berriz, indarrarekin eta kirol jardunarekin lotutakoa (Vizcarra, Macazaga eta Rekalde, 2009). Edo bestelako estereotipoak zabaldu dira, horien artean,
|
emakumeari
ez zaiola kirola praktikatzea gustatzen, ez dela sufritzekogai (Alfaro et al., 2006). Emakumerik adintsuenak ez dira agertzen prentsan, edertasuna eta gazteria bultzatzen delako, hainbat kulturatan, gorputza estaltzen daedo janzkeraren bitartez asexuatzen da kirolari seriotasuna emateko.
|
|
2016
|
|
|
Heteropatriarkatuak beti kontrolatu nahi ditu emakumeen gorputzak eta bere sexualitatea. Batzuetan estali egiten du gorputza, beste batzuetan agerian uzten du, hondartza nudistan arropa kentzen genuelako harriak botatzen zizkiguten berak dira orain esaten ari direnak zapia daukan
|
emakumeari
ez zaiola utzi behar autobusera igotzen. Berberak dira, guk zer jantziko dugun, zer kenduko dugun, nolakoak garen, gure burua nola erakutsi nahi dugun, kontrolatu nahi duten gizonak dira.
|
|
|
Monsieur Dessein itzuli zen emakumea eta biok kotxetik kanpo ateratzera, eta jakinarazi zion
|
emakumeari
ezen L______ ko kondea, haren anaia, iritsi berria zela ostatura. Eta emakumearenganako erakusten nuen onginahia azkengabea bazen ere, ezin esan bihotza alaitu zitzaidanik gertakari horren aurrean, eta hala aitortzea beste erremediorik ez nuen izan.
|
|
2017
|
|
|
Sorgin ehizak ez zion ekarri
|
emakumeari
ez sexu gaitasun berririk, ez plazer sublimaturik. Horren ordez,, izara garbien azpiko sexu garbira?
|
|
2018
|
|
|
Añesek Xuanen gurasoen etxean afaldu zuenean ezagutu zuen
|
emakumeari
ez zitzaion botere hartatik askorik geratzen.
|
|
2019
|
|
|
Bistan da neska nerabeari leporatzen zaizkion makur guztiak haren egoeraren erakusgarriak baino ez direla. Kondizio penagarria da harena, zeren, esperantzaren eta anbizioaren adin horretan, bizinahia eta munduan toki bat aurkitzeko borondatea areagotzen diren adin horretan, ohartzen baita pasiboa eta mendekoa dela; adin konkistatzaile horretan ikasten du
|
emakumeari
ez zaiola zilegi inolako konkistarik, bere burua ukatu behar duela, gizonen apeten araberakoa izango duela etorkizuna. Ernatzen zaizkion asmo berriak kondenatuak daude bete gabe geratzera, bai arlo sozialean eta bai arlo sexualean; bizi edo gogo bulkada oro ezabatua zaio hasi orduko.
|
|
|
Han bukatu zuen Ouroanak arropa garbitzen, agindutako eguna iritsiagatik ez baitzen beharra bukatu, Mogueimek bere bizitza kontatzen zion bitartean, gurasoez ezer ez, ez zituelako ezagutzen, emakumeak, aitzitik, bahitu eta geroko bizitzaz ez zion ezer esan, eta gainerakoaz, nekazari jende guztiarena bezalakoa zen, ordurako horrelakoa zen, eta ez kasualitatez. Ouroana Monte da Graçako kanpamentura joan zen, arropa eramatera, kanpamentu hartan pasatu baititu egun hauek, beste batean itzultzeko esan zioten, orduan ordainduko ziotela, jenerotan, jakina, baina
|
emakumeari
ez zitzaion axola izan, ez zitzaizkion axola behar zerbitzatzen dituen aitoren semeen atzerapenak, ordutik aurrera beste bizitza batera zihoalako, gizon hau aldamenean duela, aurkitu nahi nauenak bila nazala gerra piztuen eta gorien dagoen tokian, Porta de Ferro aurrean, baina gaurko gauean ez, elkarrekin egongo garen lehena izango delako, emakumea eta gizona, kanpamentutik ahalik eta urrutien, g...
|
|
2020
|
|
|
Ohatzean etzan dute gizona, arropak kendu, zapi busti bat paratu kopetan, eta mantaz estali dute. Baina nabari zaio
|
emakumeari
ez dakiela jada zer egin: buelta bueltaka hasi da logelan barrena, hartu eta uzten ditu objektuak bere lekuan, zeharka begiratzen dio senarrari, eramaten ditu eskuak aurpegira.
|
|
|
Libre uzten bainau libre utz dezadan. Haren gaineko
|
emakumeari
ez diot aurpegia ikusten baina ile kolore guziak pasatzen ditu, pelukaz aldatuko bailitzan: gaztaina kolore, beltzaran edo zuria berdin.
|
|
2021
|
|
|
Baina aldez bertze gertatu zen; zeren, nola soldadu jator bat bere odola ikustean are gehiago berotzen den, bere etsaien mendekua hartu eta ohorea irabazteko, hala emakumearen bihotz xahua are gehiago ahalegindu zen lasterka egiten eta dohakabe harengandik ihes egiten, ahal zituen hitzik egokienak erranez, nola edo hala bere hutsegitea onartzera behartzeko. Baina gizona hain zen suturik bere amorruan, non
|
emakumeari
ez baitzitzaion gelditzen kolpe gehiago non harturik; eta kolpe gehiago eman zion oraino, zeinei ihes egiteko emakumeak lasterka jarraitzen baitzuen, hankek eutsi bitartean. Eta, odola galduaren galduz, heriotza hurbil zuela sentitu zuenean, begiak zerurantz goititu eta eskuak bildurik, eskerrak eman zizkion Jainkoari, bere indarra, bere bertutea, bere pazientzia eta garbitasuna aipatuz, eta otoituz onar zezan bere odola, Haren agindua betetzeko eta Haren Semearenaren ohoretan isuria, zeinaren bitartez uste osoa baitzuen bere bekatuak oro garbituko zitzaizkiola eta Haren haserrearen oroimenetik ezabatuko.
|
|
|
Jarraian sakondu zuen eran, baina,
|
emakumeari
ez diote era beregainean egiten eta, bidenabar, izaten uzten.
|
|
|
‘arra= gizona= maskulinoa’/ ‘emea= emakumea= femeninoa’, era kontrajarri eta asimetrikoan definituta eta desira/ familia heterosexualaren bidez osagarrituta. Hala,
|
emakumeari
ez zizkioten subjektu edo norbanako libre eta berdinen ezaugarri, gaitasun eta estatusa aitortzen. Emakumearen mendekotasuna naturaz justifikatzen zuten, emakumea naturaz ahul, emozional eta partikulartzat ezaugarrituz eta ‘emakumearen auzia’ familiaren eremu naturaleko auzi pribatutzat joz.
|
|
|
Era esanguratsuan, Frantziako Iraultzaren abaroan osatu zuten Gizonaren eta Herritarraren Eskubideen Adierazpena (1789) halaxe zen literalki, gizonarena. ‘Hirugarren estatuko hirugarren estatu’ gisa,
|
emakumeari
ez zitzaion aitortzen gizaki razional, norbanako, subjektu eta hiritar estatusik, ezta horri zegokion independentzia zibil eta eskubiderik ere.
|
|
|
Perikles, 24, 8 (Perikles eta Aspasia); Platon, Menexeno, 236b (Aspasiak, besteak beste, Hileta diskurtsoa idatzi zuen); Tuzidides, Peloponesoko gerraren historia, II, 36 or. eta hurrengoak (Hileta diskurtsoa); Juan Carlos IglesiasZoido, El legado de Tuudides. Discursos e historia, Coimbra, 2011, 228 or. (Obamaren eta Kennedyren diskurtsoek Hileta diskurtsoa dute eredu); Euripides, Medea, 230 or. eta hurrengoak (Medearen kexuak); 10881089 (musa batek lagun egiten digu jakinduriaren bila); Platon, Timeo, 90e91d (gizon bidegabeak, emakume hurrengo belaunaldian); Platon, Errepublika, V, 455c456b(
|
emakumeari
ez dagokio inongo zereginik emakumea izateagatik); Diogenes Laerzio, Filosofoen bizitzak, III, 46 (Akademiako emakume filosofoak); VI, 9698 (Hiparkia zinikoa); X, 46 (Leontzia epikuroarra); Zizeron, Jainkoen izaeraz, I, 93 (Leontzia puta ziztrina); Jose Solana Dueso, Aspasia de Mileto y la emancipacion de las mujeres: Wilamowitz frente a Bruns, Amazon Ebook, 2014 (Atenasko emantzipazio mugimendua).
|
|
2022
|
|
|
Ez zuen berak aukeratu produkzioan aritu edo biltegian. " Ni sartu aurretik biltegian zegoen
|
emakumeari
ez zitzaion batez besteko hori interesatzen, eta produkziora igaro zen. Hutsune hura sortu zelako hasi nintzen ni biltegian.
|
|
|
Emakumeak, dio norbaitek, eta kontrako ahotsak altxatzen dira berehala, ezetz, hori matxismoa dela, guztiok, emakume eta gizon. Gertatutakoa gogoratzen ari den
|
emakumeari
ez zaio jarduna axola, biluzteko prest dago, badaki bere bikotea sendoa dela, ez duela gorputz biluztu batek hautsiko eta berak ere ikusi nahiko luke tximeleta biluzik. Baina tximeletak ez du nahi eta proposamena burgesa dela esaten du, jostaketa burgesa, hitzez hitz. Eta hor bukatzen dira algarak, hor hiltzen da proposamena.
|
|
2023
|
|
|
Psikologo perinatalak ohartarazi du praktika zaharkituak ere erabiltzen direla hainbat ospitaletan: Kristeller en maniobra, umea ateratzeko emakumearen tripa belaunarekin edo ukondoarekin zapaltzea, etzanda erditzea,
|
emakumeari
ez uztea jaten, edaten edota ohetik altxatzen, arrazoirik gabe ama eta umea banantzea zesarearen ostean esaterako, edo umea neonatologiara behatzera eramatean. Ez artatzea ere bada indarkeria:
|
|
|
" Praktika zaharkituak erabiltzen dira hainbat ospitaletan: umea ateratzeko emakumearen tripa zapaltzea,
|
emakumeari
ez uztea ohetik altxatzen, arrazoirik gabe ama eta umea banantzea..."
|
|
|
Bere ohorea hiltzen defendatzen duen
|
emakumeari
ez zaio maitalea izatea eskaintzen, emaztea baizik.
|