|
2002
|
|
|
gizon betikoa, betiko
|
emakume
eza,
|
|
2005
|
|
|
Munduari biratxo bat emateagatik! Eta beste mila
|
emakume
ez, sukaldeari ehun mila bira eman arren! Munduko emakumeak elkar gaitezen!
|
|
2008
|
|
|
Askatasunak emakumeago egin gintuzke. Baina batzuetan ez gara ohartzen ez garela ez hain
|
emakume
ez horren aske.
|
|
2009
|
|
|
Eta, suposatuz gizon
|
emakume
ez itsuak Jainkoa naturalki ikusi egiten duela: bakoitzak aski Jainko izan luke berak ikusi duenarekin, ezta?
|
|
|
«Batzuek galdetu zidaten ia zer iritzi nuen zera. kuotei buruz. ze emakume askoeskandalizatu egiten dira kuota dela eta ez dela... ba ni ez... [...], kuotak zeraahalbidetuko du. ez izatea bidezkoa kargu batean merezi ez duen emakume bategotea?, eta esan nion, egun horretan berdintasuna lortu dugula esan ahal izangodugu, esan nion. berdintasuna lortu dugu. nik karguetan
|
emakume
ez bikainakegotea errebindikatzen dut, horrela. ze karguetan konpetzentzia gutxiagoko gizonakdaude. ba nik konpetentzia gutxiagoko emakumeak egotea ere nahi dut. mastercum laude bat egin behar ez izatea kargu bat eman diezaguten... orduan, norberarenbotu bidez ez diguzuenez ematen, ba legez eman diguzue. Begira, nik horixeerrebindikatzen dut».
|
|
|
Ez dago emakume edo gizon generikorik, baina konstante batzuk errepikatu egiten dira. Simone de Beauviorrek esan zuen egoera jarraitu batek egiten duela izaera;
|
emakume
ez garela jaiotzen, egoerak egiten gaituela. Beraz, galdetu behar genuke ea nola gauden.
|
|
2010
|
|
|
Onura ekonomikoa handia izango da, tumore gaizto asko “botiken kapsula batekin” tratatu ahal izango baitira, dio Gascónek. Biriketako minbizi jakin baterako pilula tratamendua onartu da, batez ere
|
emakume
ez erretzaileek jasaten dutena. Sendagai horiek lortzeko, zientzialariek bereizi egin behar dituzte, 100.000 generen artean, gaixotasunean zerikusi handia dutenak.
|
|
|
—Ba, Platonek kontatzen du, Sinposiuma edo Oturuntza izeneko bere lan batean, gure mundua egin baino lehenago bazirela, Atlantida deritzan uharte batean, izaki batzuk, ez gizon ez
|
emakume
ez zirenak, edo gizon eta emakume batera, bi buru, lau beso eta lau hanka zituztenak. Hain eder eta indartsuak omen ziren izaki horiek, non jainkoen jelosia piztu zuten; eta, beraiei aurre egin ez ziezaieten, erdibitu egin omen zituzten izaki haiek, halako moldez non izaki bakoitzetik bi sortu ziren, buru bat, bi beso eta bi hanka zituztenak, erdiak gizonezkoak eta beste erdiak emakumeak.
|
|
|
Ez dakit Antso ohartua zen nouvelle aren egoera eta gurearen arteko antzekotasunaz. L’Obsession de Rosetti n ere testu bat bihurtzen zen gizon euskaldun eta
|
emakume
ez euskaldun baten arteko harremana aldi berean ahalbidetu eta oztopatzen zuena. Bestalde, hiriburu handiko hotela zen testuan ere ekintzaren kokagune nagusia.
|
|
2013
|
|
|
Genealogia honen baitan ezin uka izen abizenez sinatzearen garrantzia, eta aitaren eta amaren abizenaren artean aukeratzerakoan, arrazoi andana izan badu hamaika emakumek aitarena beren bizietatik erauzteko. Berdin,
|
emakume
ez direnek sufrituen margen zabaletik.
|
|
|
Ez nekien. Nabarrenkoxen, begiraleak eta bertze presoak jateko urriaz, zorrien mukuruaz eta
|
emakume
ezaz mintzatzen ziren, ez Nafarroako eta Frantziako tronuez. Gachissans gobernatzaileak ere ez zidan gisakorik aipatu, harekin egin nuen bazkariaren denbora laburrean.
|
|
2014
|
|
|
720 S. J. Lec gogoan: azkarrak ote dira
|
emakume
ez biluziak?
|
|
|
Nahi gabe etorri zaio sabel bete baten irudia, txitxiz beterikoa, eta haragiaren goseak esnatu du apur bat. ...behera jaisten lerratzen labaintzen da eta zakila jan nahi du, baina ez ahoarekin, bere aluarekin baino; horregatik sartzen du zakila bere barruan, bera gainean dagoela, eserita, eta olatuen mugimendu bakoitzarekin igartzen du nola doan bere alua zakila apurka jaten, murtxikatzen, irensten, eta bitartean bularrak laztantzen dizkio azpian dagoenari, lantzean behin titiburuei hozkada bat emanez; ez
|
emakume
ez gizon, edo biak batera den izaki horri.
|
|
|
Hitzaurrean itsustasunetik idazten duela esaten digu, emakume orok lortubeharreko ideal femeninoa auzitan jarriz, eta kokapen ez arauemaile batetik idaztenduela, gizon
|
emakume
ez arauemaileentzat egiten duela. Horrekin rol femeninoadeseraikitzea lortzen du, emakumeek beren identitatea, gorputza eta desira moldatueta aldatu behar dituzten neurrian, zoriontsu izaten saiatzeko eta jendarteak onarditzan, nahiz eta bizitza errealean emakume mota ugari egon (ez arauemaileak), zeinek ideal femeninoa irreala dela eta ideal horrek agintzen duen zoriontasunaeskuraezina dela erakusten duten.
|
|
2015
|
|
|
Etor gaitezen momentu batez Harawayren manifestura berriro,
|
emakume
ez hibridoari buruz ere mintzatzen baita, baina Wolf ez bezala. Harawayri Wolfi baino feminismo azkarragoa eta finagoa dario.
|
|
|
Ni naiz transgenero bat, ni naiz lesbiana bat: ez
|
emakume
ez gizon, erdibidean dagoen gorputz bat. Maskulinitatearekiko lotura bat dut nik, trabestismorako joera...
|
|
2016
|
|
|
gauzak horrelakoak direla, guk (gizonok) agintzen dugula, oso ondo dagoela, eta hala behar badu, ipurdia ukitu edo hil egingo dudala, nirea delako. Beste gizon batzuek, horiek horrela, zorionekoak direla uste dute,
|
emakume
ez direlako; hortaz, ez dago zertan kezkatu, emakumeak kezkatu eta arduratu daitezela, haiek pairatzen dute eta. Beste batzuek, aldiz, beren etxean hori ez dela gertatzen esango dute:
|
|
|
Begien bistako bilakatu zen laster asko: milioika
|
emakume
ez zeuden gogobeteta etxeko bizitza eta asmo erlijioso hutsekin. Hezkuntza kaskarra jaso zuten gehienek, eta ez zuten soldatapeko lanik lortu nahi, edo ez ziren horrelakorik lortzeko gai; hortaz, klubetako bizitzari esker konpondu zuten beren dilema pertsonala.
|
|
2017
|
|
|
Liburua amaitzeko, Beauvoirren ideiari heltzen diogu, gerora Wittigek eta Butlerrek garatu zuten ideia horri, hau da,?
|
emakume
ez da jaiotzen, emakume egin egiten da?; beraz,, gizon ez da jaiotzen, gizon egin egiten da?, eta egin egiten dira langileak, zuriak, beltzak, soldaduak, frantsesak, italiarrak edo bankari eraginkorrak. Inor ez da, mutiko zuri aberats?
|
|
|
Beauvoirren ideiari heldu diogu hemen, gerora Wittigek eta Butlerrek garatu zuten ideia horri, hau da,?
|
emakume
ez dela jaiotzen, emakume egin egiten da?; beraz,, gizon, espainol edo enpresari ez da jaiotzen, gizon, espainol edo enpresari egin egiten da?, eta egin egiten dira langileak, zuriak, beltzak, soldaduak, italiarrak edo bankari eraginkorrak. Inor ez da, mutiko zuri aberats?
|
|
|
Ahazmenak berez sortu zion une txarra gutxi bailitzan, bere burua tontotzat hartu zuen ahuldade une labur baina argi horretan, fluoreszente bat piztu zitzaion buruan, antza? korrikalari garaiko
|
emakume
ez eder baina bai desiragarri bat, horretan saiatzen zen kirol body estu markatzaileak janzten zituenean, ikusi zuen kiroldegiko atetik irteten.
|
|
|
Sorburua da. Egun naizen idazle honen, dagoeneko egiaz
|
emakume
ez den emakume honen sorburua. Aldi berean da desitxuratzen nauena eta eratzen nauena.
|
|
|
zergatik niri, zergatik guri? Ginekologiako eta Obstetriziako Espainiako Elkartearen (EGGO) protokoloek adierazten dute «ikerketa gehienek, berezko abortuaren ondorengo asteetan edo hilabeteetan, sintoma psikiatrikoak dituzten emakumeen ehuneko handiagoa deskribatzen dutela, adin bereko
|
emakume
ez diren emakumeekin alderatuta. Hori guztia dela eta, esperientzia honetatik pasatzen diren pertsonek dolu aldi bat bizi behar dute berreskuratzeko eta berriz ere ondo sentitzeko.
|
|
|
14 Galizian, merkatu arrazoiengatik, eta salbuespeak salbuespen, nekez itzultzen dira dagoeneko gaztelaniaz argitaratuta dauden liburuak. ‘Anormaltasun’ marka bat bezala ikusten da hori, baina, nire aburuz, gure geure literatur kanona sortzeko eta kanon hori ahots subertsiboz,
|
emakume
ez mendebaldarren ahotsez betetzeko ate ireki bat da.
|
|
2018
|
|
|
Arrazoia:
|
emakume
ez zuriek ikusezin izaten jarraitzen dutela, eremu askotan, baita mugimendu feministan ere. Ados dira Reimberg eta Carrizo, oso ondo ulertzen dute aldarri hori egiten duten emakumeen argudioa.
|
|
|
Horiek hala, ez da harrigarria emakume batzuek partaide bihurtu nahi izatea beste emakume batzuk mendeko patriarkal bilakatzen dituen kontratu batean. Emakumeok, oraindik ere, bene benetako
|
emakume
ez bagina bezala tratatzen gaituzte umerik ez badugu, eta, gainera, kontratuaren doktrinak dio ez dagoela mugarik pertsonen baitako jabetza modu legitimoan erabiltzeko orduan; zehazten duen gauza bakarra da erabilera hori kontratu baten bidez jarri behar dela eskuragarri. Beraz, kontratua nagusi den garai honetan, zergatik ez dira haurrik gabeko emakumeak kontratu berri horretaz baliatuko?
|
|
|
Beauvoir zuzen badago esatean
|
emakume
ez dela jaiotzen, baizik eta egin egiten dela, hortik ondorioztatzen da emakumea terminoa bera ere bidean dagoela, eginean dagoela, eraikitze bat dela eta, ezin daitekeela arrazoiz esan ez hasierarik ez amaierarik duenik. Aribidean dagoen jardun diskurtsiboa izanik, posible da bertan esku hartzea eta hura esanahi berriez hornitzea.
|
|
|
«bat ez da eme jaiotzen, egin egiten da; eta are erradikalago: bat, nahi izanez gero, egin daiteke ez eme ez ar, ez
|
emakume
ez gizon. Egia esan, lesbianak hirugarren genero bat dirudi, edo, erakutsiko dudanez, beste kategoria bat, erabat zalantzan jartzen duena sexu eta genero kategoria politikoek balio deskribatzaile egonkorra izan dezaketenik.
|
|
2019
|
|
|
Hondoko nota gisa, lurrin ia sumaezin bat, arestian aipatutako usainek ongi estalia: oraindik
|
emakume
ez diren baina izateko amorratzen dauden neskato batzuen irrika basatia, lurrin zertxobait baginala. Soinua:
|
|
|
Libre nahi dugu kategorizaziotik, subordinaziotik, irakurketa partzialetatik... baina gorputz markatuak gara, emakume izendatuak eta emakume irakurriak. Ez dakit larregi esatea ote litzatekeen jendaurrean mintzo garen bakoitzean ahalegintzen garela, nolabait eta kontzientzia handiagoarekin edo txikiagoarekin,
|
emakume
ez izaten. Danele Sarriugarteri aditu nion bezala, piztia beraren kontra ari garenez, estrategia guztiak, emakume identitatea markatzearen aldekoak eta haren kontrakoak erresistentzia bide gisa ulertu eta kokatu behar genituzke.
|
|
|
Identitate subalternoa identitate eraldatzaile bilakatzera. Haatik,
|
emakume
ez izateko deiari lotuta dator emakumeen artean ez aliatzeko aholkua. Txokokeria, tranpa, erosokeria eta, are, pribilegioa egotziko dizkiote kolektiboki antolatzen eta askatzen saiatzen denari.
|
|
|
" Ez dakit zenbateraino sailkatzen dudan neure burua emakume kategorian; horrekin ez dut esan nahi
|
emakume
ez naizenik, baina ez dut inoiz modu horretan planteatu nire ingurua: nik beti ikusi ditut pertsonak, edo izenak.
|
|
2020
|
|
|
Esentziala, burua, subjektua, unibertsala, arrazionala, ausarta, autonomoa, etab. Hau da, mendebaldean, gizon modernoa da emakume modernoa ez dena: lizuna, irrazionala, mendekoa, emozionala, pribatua, objektua, gorputza, ahula, apala, isila, etab. Oposizio horretatik at, ez dute zentzurik, ez
|
emakume
ez gizon kategoriek. –Emakume?
|
|
|
13 segundoan behin jaioberri bat hiltzen da. Ordu oro, 33
|
emakume
ez dira erditzen. Eta 33.000 neskatila ezkontzera behartuta daude; normalean, emakumeak baino askoz gizon zaharragoekin.
|
|
|
Hala hitz egiten gogoratzen du: “Denok dugu uzki bat eta, uste orokorraren aurka, gizon eta
|
emakume
ez gaituzte gainontzeko genitalek egiten, baizik eta uzki horrekiko dugun harremanak. Generoa uzkiarekiko dugun harremanak markatzen du eta, aldi berean, generoa uzkiarekiko dugun harremanaren bitartez hautsi dezakegu”.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, Simon de Beauvoirren esaldiak"
|
emakume
ez da jaiotzen: egin egiten da" inoiz baino indar handiagoa dauka señoron kasuan, emakume egin ostean, beste eraldaketa bat behar dugulako señora bihurtzeko.
|
|
|
Street artist gisa eta emakume gisa,
|
emakume
ez konbentzionalak irudikatu nahi ditut, beraien burua identifikatzeko espazioak aurki ditzaten. Horren adibide da Bilbiko Plazan margotu nuen Espainiako Gerra Zibileko murala; auzokideen eskari bat izan zen eraikina eraberritu zenean, aurreko murala ezabatzen zelako.
|
|
|
Baina genero identitatearekin gertatzen den bezala, kategoriak continuum batean jarritako mugak baino ez dira. Zein
|
emakume
ez da urruntzen emakume kategoriaz pentsatzean irudikatzen dugun horrekiko. Eta zein txinatar ez da urruntzen txinatar kategoriaz pentsatzean irudikatzen dugun horrekiko?
|
|
|
Askotariko pentsalarien ekarria baliatu arren, testuaren abiapuntuan De Beauvoirren Bigarren sexua (1949) jarri du Urdangarinek; lan horretako aipu famatu batek ekarri zuen paradigma aldaketa:
|
emakume
ez dela jaiotzen, egin egiten dela. Filosofian graduatua eta Joxe Azurmendi katedrako lehen bekadun ikertzailea da Urdangarin, eta liburuan landu dituen gaien bueltan dihardu doktorego tesia garatzen ere.
|
|
|
«ekologiaren bueltan bi profil ditugu: ohiko militanteak, 50 urtez goitiko gizon zuri, buruzuri eta euskaldunak batetik; bertzetik, Fridays For Futureren gisakoetatik etorritako 30 urtez azpiko
|
emakume
ez beti zuri eta ez beti euskaldunak. Horrek hizkuntza talka ekarri zuen.
|
|
|
Alaskaren hitzak baliatuz, Beauvoirren aipu famatua honela biribiltzen du Zigak: "
|
emakume
ez da jaiotzen, eta sekula ez da izatera heltzen" (2009: 26).
|
|
2022
|
|
|
Askotariko pentsalarien ekarria baliatu arren, testuaren abiapuntuan De Beauvoirren Bigarren sexua (1949) jarri du Urdazgainek; lan horretako aipu famatu batek ekarri zuen paradigma aldaketa:
|
emakume
ez dela jaiotzen, egin egiten dela.
|
|
|
Baina kanta hau ez da gure errepresentazio bakarra, eta ez gaitu denok errepresentatzen ere. Guztiok ez gara ama, eta ama diren pertsona guztiak ez dira emakume; ama guztiek ez dituzte beren umeak titi esnez elikatzen; badira bi titi ez dituzten emakumeak; badira titiak dituztenak eta
|
emakume
ez direnak. Komeni da esatea eta gogorararaztea, badaezpada ere.
|
|
|
Erabakia antzematen zitzaion, mugimenduetan, hizketan aritzeko moduan... Ilea motots batean biduta zeraman eta, txamarrak garbi ikusten uzten ez bazuen ere, 35 urte arteko
|
emakume
ez oso mehea zirudien.
|
|
|
Guraso zaharren ezintasuna nola hala daraman semea, bere bizitza noragabea zuzentzeko asmoz bikote zita batera jotzen duen norbait, etxeko jaun andreen gustuak bete behar dituen neskame etorkina, ama izatea lortzeko gorriak ikusteko prest dagoen
|
emakume
ez haiz gaztea...
|
|
|
...uk ez zenekien ni literatura ikasten ari nintzela unibertsitatean, eta inondik ere zeure buruari galdetuko diozu nora eramango ote nauten ikasketa hauek, liburu baten orriak bata bestearen ondotik pasatzea, literatura ikasketak, tira inora ere ez eta are gutxiago lan merkatura, neuk hartu nuen erabakia, eta ikasten baldin badut da helburu estetiko bat dudalako, ikasteak ongi ematen duelako, artean
|
emakume
ez diren ikasle horietarik izan nahi dudalako, ikasle guztiz kitzikagarriak, diotenez, otza  nak dira, dardaraka begiratzen diete gizonezkoei, bai, putarena egite aldera ikasten dut, zeren koherente izan beharra dago zeinahi egoeratan, baita gelako ikasmahaietan ere, jakin behar da inozo izaten eta irakasleak kitzikarazten, aldakak kulunkatuz eta kulero txikiak, guztiz zuriak gehienetan, bistar...
|
|
|
Gero, Vésineten egokitu da ama, Jules Blanc kanpainan ahalik eta maizenik izan dadin; txikia pentsio erdian ari da Pariseko lizeo batean, badu gela xuri aspergarri bat, apaingarri txikiz betea: amaren gustua, haren erreportxuak, behar bezain
|
emakume
ez agertzegatik; honela esaten dio, hasperen eginez: " zuen belaunaldi guztiak bezala".
|
|
|
Zein da nire okerra? Beharbada
|
emakume
ez musulman bat toki sakratu eta sekretu honetara ekartzea?
|
|
|
Sinestezina da oraindik ere emakume batzuek lotsa sentitzea beren umeei bularra beste norbaiten aurrean eman behar dietenean. Hain ekintza naturala baztertzearen atzean pentsamolde erabat hertsia ezkutatzen da; hain zuzen, edoskitzea sexuarekin nahasten saiatu diren gizaseme gaixoen eraginez, hainbat
|
emakume
ez dira ausartzen bularra besteen aurrean ateratzera. Edoskitzea ama eta seme alabaren arteko une intimo bat izateaz gain, elkarren arteko lotura emozionala indartzen duena, alegia, umea elikatzeko unea besterik ez da.
|
|
|
Bi
|
emakume
ez zeuden prest, eta haiekin geratu zen zain.
|
|
|
" Ilustrazioak unibertsoaren eta Bing Bangaren hedapenera eramaten gaitu. Inklusibitatearen baitan, pertsona ezberdinen, ez
|
emakume
ez gizon, ideiak, ilusioak eta norberaren imaginazio koloreduna irudikatu dut. Kulturak berak, bai literatura, bai musika, beste leku batera eramaten gaituenaren isla da.
|
|
2023
|
|
|
Manifestazioa ere egin zuten. Hala ere, epaiketa bertan behera utzi zuten; bi
|
emakume
ez ziren bertaratu, ez zietelako zitaziorik egin.
|
|
|
Politikagintzaren mundua gogorra eta hotza zela ikasi zuen Sarak azken hilabeteetan, baina konturatu zen, denbora pasatu ahala, zurruntzen hasia zela. Bera ere harrizko
|
emakume
ez ote zen bilakatzen ari galdetu zion bere buruari.
|
|
|
1851n," The Enfranchisement of Women" artikuluan, Harriet Taylorrek
|
emakume
ez emantzipatuaren irudi bat iltzatu zuen irakurleen buruetan: emakume" ekialdetar edo asiar" bat giltzapetuta bizi zena eta horrenbestez" zerbitzari mentalitatea" zeukana.7 Geroago, sufragistak askoz urrutiago joan ziren; 1879ko panfleto batean, honako hau zioten:
|
|
|
1970eko hamarkadan, Beauvoirren beste jarraitzaile bat, Kate Millett estatubatuar feminista erradikala, gauzak hobeki egiten ahalegindu zen,
|
emakume
ez mendebaldarrekiko elkartasuna landuz. Hala, Sexual Politics liburuan," feminismoaren bigarren olatu" deritzonaren oinarri teorikoa azaldu zuen, literatura kritikaren eta soziologia ikerketaren arteko nahasketa zorrotz bat eginez eta sakonki aztertuz Estatu Batuetako hiru heroi literario eta artistikoren lana:
|
|
|
Inertziaz izendatzera pasatu da, bi ondorio aski negatibo utziz. Bata,
|
emakume
ez diren gainerako subjektibitateak izendatzeari utzi zaiola asteriskoak jasotzen dituelakoan. Bestea, emakumea soilik izendatuz, indartu egiten dela borroka feministaren subjektua emakumea dela defendatzen duen ideia.
|