|
2002
|
|
|
Ikertzaileak konturatu dira gizona
|
emakumea
baino gutxiago bizi dela testosteronak ahuldu egiten duelako.'
|
|
2003
|
|
|
Izan ere, sexu bakoitzak bere lekuan egon behar du, bestearengandik ahalik eta bananduena. Ez dago, horregatik, gizonen artean ibili eta, are, gizonaren planta hartu nahi duen
|
emakumea
baino gauza deitoragarriagorik. Adierazpen esanguratsuak dira honakoak:
|
|
2004
|
|
|
Estuegi eta prestuegi irizten ziola akordatu da, harremanen zuzentasunekiko milikeria haiekin guztiekin. Oker dabil Miren, lehendabizi marikoi batekin ibili nahi eta gero ezkondu batekin bukatu, nahiz eta adimenak esan ez dutela elkarrekin bukatuko; Harakinendako behintzat, ongi ezagutzen du Harakin, Miren tartetxo bateko
|
emakumea
baino ez baita. Esan egin lioke Harakini; komun zulo honetatik atera, mutur aurrean jarri, eta bazekiat Mirenekin habilela bota, hotz hotzean.
|
|
2005
|
|
|
Gero, libre geratutako eskua bular aldeko kondekorazio distiratsu eta koloretsu ugarietatik pasatu du, bera ere nor badela erakutsi nahi balu bezala, baina emakumeak bere tokia hartu du, aulki bi dituen mahaiaren aldean, eta paperak birpasatzen hasi da, arreta handirik eman gabe. Koronela, kontrastean, beltzarana da, bai ilez –urdintzen hasitakoak izan ezik– bai azalez, eta
|
emakumea
baino nagusiagoa, aurpegi zaildua. Emakumeak, ordea, orbanik gabeko esne zuriko azala du, aurpegi erregular eta polit samarra makillaje gehiegirik gabe, eta panpina hutsa izatetik guztiz urruntzen duen begirada zorrotz eta hotza.
|
|
2007
|
|
|
1979 urtea da. Gizona biluzik agertzen da, ia
|
emakumea
baino gehiago. 1979 urtea da.
|
|
2008
|
|
|
–Kanpoan geldituko naiz, orduan, lasai, esan dio Gorettik Boubacarri. Honek harriduraz begiratu dio, nolabait Goretti
|
emakumea
baino lehen zuria balitz legez.
|
|
2012
|
|
|
Baina nire asmoa ez da zaintzen dudan emakumeaz jardutea, egunero etortzen zaigun gizon onberaz baizik. Ni baino zaharxeagoa da eta nik zaindutako
|
emakumea
baino hogei bat urte gazteagoa. Hurbiltzen denean, irribarre egiten du eta txera handiz mintzatzen zaio emakumeari.
|
|
2013
|
|
|
Eta herritarrek beste zerbait ere ikasten zuten zigor horiei esker: judua edo musulmana izatea baino askoz hobea zen kristau izatea,
|
emakumea
baino hobea gizon izatea, nekazaria baino hobea noble izatea. Bortxaketak delitugileak nekazariak eta biktimak nobleak zirenean soilik zigortzen zituzten heriotzaz.
|
|
|
" �Jipoitu nazazu, mindu nazazu,
|
emakumea
baino ez naiz!"
|
|
2014
|
|
|
Emakume gutxik eduki dute sukaldaritzan lan egiteko aukera, eta gizonezkoek, berriz, askatasun handiagoa izan dute. Baina gizona ez da
|
emakumea
baino hobea. Emakumeak askatasun handiagoa izan balu, goi mailako sukaldari emakumezko gehiago izango genituzke orain.
|
|
|
Agian puntu hori hobeto argitu dezakegu Hollywoodeko melodrama on baten (edo txar baten) inguruan hitz eginda. Charles Vidor en Rapsodia ren funtsezko lezioa da maite dugun emakumearen maitasuna jasotzeko gizonak erakutsi behar duela bera gabe bizirauteko gai dela, nahiago duela bere misioa edo ogibidea
|
emakumea
baino. Bat bateko bi lezio daude:
|
|
|
Bikotea izan zitekeen, elkarrekin joan zitezkeen. Normalean korrika ikusten ez diren pertsonak iruditu zitzaizkion, gizonak kilo batzuk sobera ere bai, baina
|
emakumea
baino arinago korrika hala ere. Ez zirudien atzetik inor zutenik.
|
|
2015
|
|
|
Gizona
|
emakumea
baino indartsuago da eta honek jasandako indarkeria mendekatzea dagokiona, auzitegiaren esku uzten ez bada behintzat. Marteren senar Paulin mandazainak Agatonekin borrokan egingo du Marteri koplak jarri izana leporatuz.
|
|
|
Une batzuetan didaktikoa izanagatik ere, naturalagoa zirudien, nolabait esateko. Ausaz, Frantziatik trenez etorritako
|
emakumea
baino gutxiago saiatu zelako naturala izaten. Hura baino hobea bai, baina horixe:
|
|
2016
|
|
|
Errazena epaitzea da. Nor naiz ni beloduna bizitza guztia dieta egiten ari den
|
emakumea
baino zorrotzago epaitzeko. Dietak gure lasaigarria dira.
|
|
|
Nire ondotik pasatu zen ezer eskatzeke, eta hara non nigandik bost urrats ere eman gabe limosna eskatu dion emakumetxo bati. Argi zegoen ni gertuago nengoela limosna emateko
|
emakumea
baino. Emakumetxoarekin ia bukatu ez duelarik, hara non sonbrerua erantzi duen eta oldartu zaion bide beretik zetorren beste emakume bati.
|
|
2017
|
|
|
Ezezagun bat. Bere ama izanagatik, bizitzan behin bakarrik ikusitako
|
emakumea
baino ez baitzen neskatoarentzat.
|
|
|
–Lurraren gainean ez dago ezer lotsagabeagorik eta nazkanteagorik
|
emakumea
baino?, zein dena delako Homeroak dio jada Odisean (XI, 427). Tradizio biblikoan Eba dagoen maneran, Hesiodoren Teogonian ama guztien amagoia Pandora dago, munduko lau aldeak gaitz guztiekin bete dituen bere kutxatilarekin,, honela etorri zen mundura emakumearen genero hondagarria, kalte handia gizonentzat?
|
|
|
Bere sexuaren izenean mintzatzen zaio, gizonen berezko nagusitasunean bermatzen da neska kinka estuan jartzeko. Paris Hilton, ordea, ez da bigarren mailako aktoresa porno bat; bera, pottotta ikusi diogun
|
emakumea
baino areago, Hilton hoteletako oinordekoa da. Pentsaezina zaio gizarte maila xumeagoko gizon batek arriskuan jar dezakeenik, ezta istant batez ere.
|
|
|
Historian zehar eskandalurako eskubidea izan duen gizarte mailakoa da; herriari ezartzen zaizkion arauak ez betetzeko eskubidea izan dute beti. Gizonaren begiradaren mendeko
|
emakumea
baino areago, gizarte maila nagusiko kidea da eta badu ahalmena bera bezain aberatsak ez direnen epaia isilarazteko.
|
|
2018
|
|
|
Jende izateko baldintza' giza' izatea baldin bada, gizonak bakarrik sartuko dira eskubide osoz kategoria horretan; emakumeei ere sartzea uzten bazaie, gibeleko ate txikitik izango da, denominazioa mailegatua baitute, ez propioa. Nabari da gizona
|
emakumea
baino hurbilago dela' giza' tik eta emakumeak ez direla inoiz gizonak bezain' giza' izango. Ez lirateke hemengo bazterrak guti harrotuko, halako batean EEBB etako jakintsuek dekretatuko balute' pertsona' esateko hitz egokiena' yankee' dela eta inork ez duela zergatik eulitu,' yankee' ez baita yankee, eta gainera, hitzaren esanahia arbitrarioa izanik, aski da denak ados jartzea engoitik" homo sapiens sapiens" esan orde," Yankee sapiens sapiens" esateko.
|
|
2019
|
|
|
horra hor maiz agertzen den beste ikuspegi bat; haremeko emakumeak ez al dira zoriontsuagoak, emakume hautesle bat baino? Etxekoandrea ez al da zoriontsuagoa, fabrikan lanean dabilen
|
emakumea
baino. Ez dago batere garbi zer esan nahi duen zorion hitzak, eta are gutxiago egiaz zer balio dituen atzean; ez dago modurik besteren zoriona neurtzeko, eta beti da erraza zorionekotzat jotzea inposatu nahi den egoera:
|
|
|
gogoko ditu mesede bidegabeak; dendariak merkeago kobratuko dio, eta poliziak pasatzen utziko, igarobaimenik izan gabe ere; bere irribarrea gehiegi estimatzen erakutsi zioten, eta ahaztu zitzaien esatea emakume guztiek egiten dutela irribarre. Kontua ez da auzoko
|
emakumea
baino bikainagoa delakoan dagoela, baizik ez duela inorekin konparatzen bere burua; horregatik, zaila izaten da esperientziak iritzia aldaraz diezaion: porrot egiten du behin, porrot berriro, baina ez du dena batera kontsideratzen.
|
|
|
–Bakarrik egonez gero, okerrago lan egin, gutxiago saiatu, eta egonean geratzen da?, diote zenbaitek. Askotan, prostituta maitemindurik dago proxenetaz; amodioagatik egin edo justifikatzen du lan hori; bizi den giroan, gizona askoz gehiago da
|
emakumea
baino: distantzia horrek bidea zabaltzen dio erlijio gisako amodioari, eta horren ondorioz jokatzen dute zenbait prostitutak halako abnegazio grinatsuarekin.
|
|
|
Eta halako maitasun furia baten arriskuak salatzen ditu; egia izugarri bat iruditzen zaio Koheleten liburuko harako hura: . Hobe kalte egin nahi dizun gizona, on egin nahi dizun
|
emakumea
baino?. Gogora dakar Lyauteyren esperientzia:
|
|
|
Gorputz eta arima inplikatzeko moduko abentura baten bila dabilenean, hauxe du arazoa: berak bere berdintzat jo dezakeen gizon bat aurkitzea, eta gizon horrek ez pentsatzea gehiago dela
|
emakumea
baino.
|
|
|
Hitz horiek bakarrik, gehiagorako esperantza uzten ez zuen tonuan, eta Raimundo Silvak, hitz erdiak ere ulertzen badakienak, ulertu zuen bi horien ondoren han ez zuela zer eginik, probak ematera zen etorria, eman egin zituen, agurra esatea baizik ez zuen falta, Arratsalde on, edo galdetzea, Beste ezertarako behar al nauzu, hau oso galdera arrunta da, eta berdin balio du menpekotasunezko apaltasuna adierazteko nola frenoa ezartzen zaion inpazientzia adierazteko, eta, oraingo kasu honetan, gainera, aipamen lizun ere bihur zitekeena, tonu egokia erabiliz gero, gertatzen dena da askotan esaldiaren helburua den pertsonak entzun egiten duela esaldia, baina ez dela asmoaz jabetzen, nahikoa litzateke proba tipografiko batzuk arreta profesionalaz begiratzen egotea, are eta gehiago bertsoak baziren, bertsoek arreta berezia eskatzen baitute, Ez, ez dut ezeren beharrik, erantzun zuen, eta zutitu egin zen, une honetantxe Raimundo Silvak, pentsatu eta aurretik gogoeta egin gabe, ekintza eta ekintzaren ondorioa berarekin ez balihoaz bezala, arrosa zuria bi hatzez ukitu zuen, Maria Sara doktoreak aurrez aurre begiratu zion, zeharo estonaturik, ez zen estonatuago egongo gizonak lore hau loreontzi huts batean agerrarazi izan balu, edo hori bezalako balentriarik egin izan balu, baina guztiz espero ezin zitekeena zen hura bezalako emakume segurua bat batean aurpegia gorriz tindatzeraino asaldatzea, segundo bateko kontua izan zen, baina oso nabarmena, izan ere gezurra dirudi gaur den egunean inor hola gorritu ahal izatea, oraindik ere, zer pasatuko zitzaion burutik emakumeari, baldin eta zerbait pasatu bazitzaion, gizonak, arrosa ukitzean, emakumearen baitako intimitate ezkutu bat azalarazi izan bailuen izan zen, arimaren intimitatea, baina, eta ez gorputzarena. Baina are harrigarriagoa izan zen Raimundo Silva gorritu zela, baita ere, eta
|
emakumea
baino luzaroago iraun zuen gorriturik, segurutik arras irrigarri sentitu zelako, A zer lotsa, esan zion bere buruari, edo esango dio. Hau bezalako egoeretan, ausardiarik ez dagoelarik, eta ez dezagun galdetu, Ausardia zertarako, salbazioa ihesean dago, bizirik irauteko sena aholkulari ona da, txarrena ondoren dator, hitz nazkagarriak errepikatzen ditugunean, A zer lotsa, denok pasatu ditugu hori bezalako izugarrikeriaren bat edo beste, amorruz eta umiliazioz ukabilka erasotzen diogu burukoari, Nola izan nintzen horren ergela, eta ez dakigu zer erantzun, seguru asko oso adimentsua izan delako ergelkeria azaldu ahal izateko, eskerrak gelako iluntasunak babesten gaituen, inork ez gaitu ikusten, dena den gauak badu, eta horregatik pizten du gugan beldur gorria, ezbehar ñimiñoena ere higuingarri eta erremediorik gabeko bihurtzeko dohain maltzur bat, are eta gehiago hura bezalako ezbeharra.
|
|
|
–Ondo dago hori jakitea, hartu du hitza beste ikasle batek, aurreko
|
emakumea
baino urte gehiagoko gizon kaskazuri batek?, baina izango zen zuek bezala pentsatzen ez zuenik ere, euskararen akademiari buruzko beste ikuspegirik. Sabino Arana Goiriren jarraitzaileek nekez egin zezaketen bat, adibidez, zuk aipatu dituzun printzipio nagusi horiekin.
|
|
2020
|
|
|
Ez naiz poeta,
|
emakumea
baino ez.
|
|
2021
|
|
|
Beauvoirren ustez, jaiotzez, gizona edo
|
emakumea
baino, gizakia da. Hamabi urte izan arte, neskak mutilak besteko indar fisiko eta gaitasun intelektuala du (II:
|
|
|
Neska edo
|
emakumea
baino lehen gizakia izanik, emakume izatea bere giza kondizio edo norbanakotasunari uko egitea da: " gizakia da emakume bihurtu baino lehen, eta badaki emakume dela onartzea bere burua ukatzea eta mutilatzea dela:
|
|
2022
|
|
|
Edu baino gazteagoa da. Are
|
emakumea
baino gazteagoa ere. Gorbata autoan utzita, bulegotik zuzenean gimnasiora etortzen direnetarik, seguru aski.
|
|
|
Ilea urdinduta zuen. Ez bata ez bestea ziren gazteak, baina urteek gogorrago tratatu zuten gizona
|
emakumea
baino. Senarra txikia zen, erkina, nekatu eta narras itxurakoa.
|
|
2023
|
|
|
" Jainkoak halako ordena ezarri du gizonaren zein emakumearen baitan erran zuen Oisillek, ezen, abusatzen ez bada, ezkontza dateke, ene iduriko, munduan den estaturik eder eta segurena, eta segur naiz ezen hemen diren guziak, egiten duten itxura egiten dutela, hala pentsatzen dutela. Eta, gizona
|
emakumea
baino zuhurragoa dela erraten denez, larderia handiagoz gaitzetsia izanen da hobena harena baldin bada; baina, aski mintzatu garenez honetaz, ikus dezagun nori ematen dion hitza Dagoucinek".
|
|
|
Nahasmendu haren erdian, gutxienez ez zen ohartu taxilariak eragin zidan inkoherentziaz, ezta nire autoaren kuxidadeaz ere. Lehenengo taxia Batan aldera jaitsi zen, baina unibertsitate inguruko Adurtza auzategira iritsirik,
|
emakumea
baino ez zen handik jaitsi. Zakar samar geldiarazi nuen autoa, eta orduan jabetu nintzen beste taxia atzean genuela, geldirik hura ere.
|
|
|
Uste dut gehiago maite nuela aktorea
|
emakumea
baino.
|