|
2003
|
|
|
Emaztearekinduelarikgizonak beregozoa, zenbatara berezigizon batetikbertzeraetagizonberarenbaithan, adinarau, aldartearau, ahal etabeharorduarau! Begiukaldi, behatze, usna, entzute, musu, jasta, murtxa, milika, ausiki, xurga, hunki, pereka, tinkatze, borroka, kutsatze bitxibezainxikin, orobaderamatzagubatbertzearenondotik,
|
egunetik
biharreraedobakhanagoaldizkatzenditugularik, arduraarahoitarikbati edobierdagolarikgutarikbakotxa.
|
|
|
Nolanahi, aurrekoeuskaltzainarenheriotza
|
egunetik
hurrengoarenizendapen eguneraartekohiruhilabetehorietan, antza, hainbateskutitzidatziziren, euskalakademiarenhistoriaofizialakdamaigunprotokolozkoargazkiarenatzetikbenetangertatuzenaargitzenlagunduko digutenak.AzkueBibliotekakoartxibategianarakatuz, besteakbesteorduko dozenbatagutunirakurriditut, argitaratugabeak, Buruzainenordezpenarenbarnehistoriako zenbaijazokunteezezagunetaosoesanguratsuakaur...
|
|
2009
|
|
|
Eta guztiz zeuden kontsagratutamartxanteen zirkuitokomertzialetan. Guy Debordsituazionistakjada60kourteen amaieranadierazi zuenbezala, espektakuluarengizartean biziginen.Gaur
|
egunetik
begiratuta, harenhitzak zentzu beteagoahartzen dute.
|
|
|
Herri aginteek, Aldundiek, sortu zuten euskara ikertu eta babesteko. Euskararen unibertsoan talde eta elkarte asko egon daitezke, asko egon dira eta daude orain, baina ezaugarri propioak ditu Euskaltzaindiak sortze
|
egunetik
. Estatus berezi hori aldarrikatu beharrean ikusi du bere burua behin baino gehiagotan kondairan zehar.
|
|
|
Herri erakundeek sustatuta dihardu Euskaltzaindiak lehen
|
egunetik
.
|
|
2010
|
|
|
Legeak ez du esaten, ordea, neurri horietariko bakoitza beranduenik noiz hartu behar den. Are gutxiago, legea argitaratu eta hurrengo
|
egunetik
aurrera hiritarren eskubideak eta herri aginteen betebeharrak indarrean daudenik erabat. Legearen ezarpen efektiboari dagokionez, EEN legeak ez du epemuga zehatzik ezartzen.
|
|
2013
|
|
|
Baina inon ez dugu aurkitu halakorik ukaiten zutelako aipurik, eta deusek ez digu ahalbidetzen halako ondorioen ateratzea. Dena den, egunean hiru aldiz zabaltzen ziren agiri haiek egunkarientzat zuten interesa bereziki; astekariek epe luzeagoak zituzten berri horien jakiteko, eta gainera, egoerak
|
egunetik
egunera guztiz alda zitezkeen.
|
|
|
Bainan hola gertatzen bada, ez naiz eskualdun zenbeiten zintzurrentzat beldurrik gabe. Somme hartan frantsesak eta anglesak etsaiari hain borthizki jazarri zaizkoten
|
egunetik
, goizetan argi hastean, eta arratsetan ilhuntzean, zoin gehiago irrintzinaka ari dire. Bai eiki, phiztu baitire soldado eskualdunak.
|
|
|
Batzuetan alemanek oldar batzuk egiten zituzten, baina deus ez omen zen Verdunekoekin konparatuz. Hamabost
|
egunetik
behin hil bat edo bi ukaiten zituztela zehaztu zuen, kalte haien gutxiesteko gisan. Lasaitasunaren adierazteko bide zuzenago bat erabili zuen Verduneko gudutik landa herri batean bilduak zirela kontatu zuenean.
|
|
2014
|
|
|
Gaurko
|
egunetik
begiratuta, garbi ikusten dut une hartan, hileta hartan, jarri zela aurreneko aldiz ikusgai Euskal Herri berria, au rreko. Euzkadi, delakoa ordezkatzera zetorren oraingo. Euskadi?
|
|
2019
|
|
|
Oleaga E19 izango duzue aurrerantzean, nire ordez, azalpenak ematen, Nazario Oleaga euskaltzaina (Bilbo,) irudikatzen duen androidea, 1919an euskaltzain urgazle izendatua; Nazario Oleagak Azkueren ondoondoan egin zuen lan urte askoan. Ez zuten euskaltzain oso izendatu 1941era arte, baina akademiaren lehendabiziko
|
egunetik
izan urgazle, eta ni hil ondorengo urteetan Euskaltzaindian gertatutakoaren lekuko zuzen eta pribilgiatua izan zen.
|
|
2021
|
|
|
alegia, kontakizunaren harirako garrantzitsua den daturen bat gehitzen du: Hala ere, sarjentuak luzaz galdekatu zituen bi zerbitzari bakarrak (Rosannaren salbuespena eginda) etxekoandrearen neskamea eta etxeko neskame burua izan ziren, beren lankide dohakabea etxera iritsi zen
|
egunetik
bertatik hura zirikatzen jardun zuten bi emakume haiek, hain zuzen (Olano). g) Bai birformulakizuna eta bai atal birformulatzailea perpaus beregainak direnean, lehen perpausean esandakoa berresten du, oro har, birformulazioak (argudioak emanaz, batzuetan): Herri gogoak dinamikoak dira, zalantzarik gabe; hain zuzen, beraiek dira dinamismoaren iturriak historian, kulturan (Azurmendi).
|
|
|
5 Hitz Elkarketa/ 1 liburuak ‘amredita nahasi’ deitzen die beste hauei (eta, beraz, bikoiztapenetan sartzen ditu): onez onean, pozaren pozez,
|
egunetik
egunera. Lexema bera da bi osagaietakoa —hemen legoke bikoiztapenetan sartzeko arrazoia—, baina osagai bakoitzak hartzen du postposizio atzizkiren bat.
|
|
|
Azken egitura hauen ordez, beste hauek dira euskaraz tradizioa dutenak: hamabost
|
egunetik
behin, hamabost egunean behin, hiru urterik behin, hiru urtetik hiru urtera, lau urtetatik lau urtetara, lau urtez behin, lau urtetarik behin eta abar.
|
|
|
Lehenengo
|
egunetik
bertatik errezelak egin behar izan genituen; egia esan, ez dute izen hori merezi, trapu zati batzuk baizik ez baitira, ez formaz, ez kalitatez ez marrazkiz elkarren antzik ez dutenak (J. Zabaleta).
|
|
|
42.23.6d Perpausean hartzen duen lekuari dagokionez, gehienetan hasieran eta barnean agertzen da, eta inoiz amaieran ere bai, perpausa laburra denean: Zorigaitzez gainera[...] beren begiz egiaztatu ahal izan zituzten lehenengo
|
egunetik
. Izan ere, laster ohartu ziren[...] irteten zela...
|
|
|
zerbait bizitzeko ondasun al ote zezaketen iduki, ez bakoitzaren izenian, baña guztien izenian? Au esaten zuten,
|
egunetik
egunera ugarituaz zijualako praile txikienen taldia (Beobide).
|
|
|
Adberbioek kasu marka hauek hartzen dituztenean ez dira betetzen izenkiekin agintzen duten arauak: egun izenetik eguneko eta
|
egunetik
sortzen dira, baina egun adberbiotik egungo eta egundik. Gailur hitzak gailurretik egiten du, baina gaur adberbioak gaurtik.
|
|
|
(Agirre), ‘inoiz ere ez’ esan nahi du. Egunero ere egun etik sortzen da, baita egunean egunean, egunez egun,
|
egunetik
egunera, egungo egunean esaerak ere. Eta egundaino.
|
|
|
Ablatiboko tik atzizkia dute iraupeneko gertakarien aurreko muga adierazten duten postposizio sintagmek (atzotik, gaurtik, egundik —epentesirik gabe,
|
egunetik
izena ez bezala—; eta arratsetik, igandetik, joan den urtetik); danik forma ere erabiltzen da euskara jasoan (atzodanik, oraindanik, aspaldidanik).
|
|
|
Denbora adierazpena zehazten duten postposizioak ere onartzen ditu esapideak: duela hamar
|
egunetik
hunat; orain dela hamar egunez geroz; duela hamar egun arte; horrelakoetan iraupenekoa izan ohi da predikatua: { Duela ∼ orain dela} hamar urtetik hona ez dugu bakerik izan (§ 35.2.11a).
|
|
|
Baina hori ez da hola: Neure buruak
|
egunetik
egunera kezkatzen nau; Zure buruak zoratzen zaitu; Oihanean sartu eta galdu naiz, baina azkenean neure buruak gidatu nau... Tradizio idatzian ez dugu holako adibiderik aurkitu, baina perpaus horiek gramatikalak dira, eta ez dira halakoak falta egungo testuetan:
|
|
|
26.6.1.2.1d Gertakari baten gradualtasuna agerian emateko, iraganaldian ere [tu (a) z+ joan] perifrasia erabiltzen da: Konfiantza zuen, baina bere aitaren sumina handituz zihoan
|
egunetik
egunera, kondenatuak hiltzeko eguna hurbildu ahala (Rey); Barrualdera, autoritatea galduz zihoan, baina kanpoaldera ez zirudien ahala urrituz zihoanik (Iñurrieta).
|
|
|
Horrek ez du tradiziorik euskaraz, egia esateko. Bi orduz behin, bi ordutik behin, hamabost
|
egunetik
behin, hamabost egunean behin edo bi ordutik, besterik gabe, erabili izan da beti: Bi ordutik pasatzen da autobusa.
|
|
2023
|
|
|
Egitasmoaren helburuak bete daitezen, Euskal Herri osoko ikastetxeetan dabiltzan bertsolaritza irakasleak elkarlanean eta era koordinatu eta jarraituan formatzen dira, programaren kalitatea
|
egunetik
egunera hobetzen jarraitzeko asmoz. Irakasleek bertsolaritzaren eta bertsogintzaren ikasprozesua etengabe behatzen eta ikertzen dute, haien jardunean erabilitako metodo didaktikora egokituz.
|