|
2023
|
|
|
Administrazio doktrinari dagokion aldetik, Auzitegi ekonomiko administratiboek emandako ebazpenak aipa daitezke, baita Tributuen Zuzendaritza Nagusiari
|
eginiko
kontsulten erantzunak ere. Aurrerago esan bezala, horiek guztiak ez dira Zuzenbidearen iturri eta alderdiei begira bakarrik dira lotesleak, hots, betebeharpekoei begira eta Tributu administrazioari begira, ebazpena edo kontsulta ukitzen duen organoari begira, zehatz esateko.
|
|
|
Lege dekretu deritzonaren bitartez ere, Gobernuak lege lerruneko arauak eman ditzake, baina ez Parlamentuak
|
eginiko
eskuordetzan oinarrituta, ezpada benetako larrialdiaren edo presazko beharrizanaren ondorioz (EKren 86.1 artikulua). Beste alde batetik, bada Lege dekretuaren bitartez arautu ezin daitekeen gairik.
|
|
|
Konfiskazioa lotu behar da jarauntsia eskuratzeko eskubidearekin eta jabetza pribaturako eskubidearekin (EKren 33 art.). Horren ildotik, zergek jabetza pribaturako eskubidea edo jarauntsia eskuratzeko eskubidea muga dezakete, baina ezin dituzte eskubideok ezabatu, inolako kontraprestaziorik eman gabe. Konfiskaezintasunaren printzipioak debekatzen ditu jabetza eskubidearen funtsezko edukiari tributuen bitartez
|
eginiko
erasoak (berbarako, aurreztu eta inbertitzeko ahalbidea kentzea).
|
|
|
bata, administrazio arlo hutsean, eta bestea, modu esklusiboan Ogasun publikoaren aurkako delituei badu aitorpen edo autolikidazioak aurkeztua errekerimendurik jaso baino lehen: edota, aurretiazko errekerimendurik gabe ere, aurretik
|
eginiko
aurkezpenetako akatsak ongitzen baditu beste aitorpen edo autolikidazio batzuk aurkeztuta (horrelakoak dira aitorpen osagarriak eta ordezkoak, baita autolikidazioak zuzentzeko idazkiak ere). Ezaugarri bereizgarria izango litzateke betebeharpekoak erregularizazioa bere kabuz egiten duela eta beti Tributu administrazioak errekerimendua egin aurretik.
|
|
|
Tributu betebeharpekoari bere tributu egoera erregularizatzeko edota egiaztatzeko jarduketak hasiko direla komunikatzeko errekerimendua jakinaraziz gero, ezin da onartu tributuzko arau haustea gauzatzearen ziozko erantzukizunetik askatu denik. Araban eta Gipuzkoan, gainera, bada aurretiazko errekerimendua ere tributu betebeharpekoari edo bere ordezkariari
|
eginiko
zitazioa argitaratzea agerraldien bidezko jakinarazpenen kasuetan (TFAOen 27.1 artikulua). Edozein kasutan, errekerimenduaren ostean eginiko ordainketak gero egingo den likidazioaren kontura egin direla uste da eta ez dute zehapen egokiak jartzea saihestuko.
|
|
|
Araban eta Gipuzkoan, gainera, bada aurretiazko errekerimendua ere tributu betebeharpekoari edo bere ordezkariari eginiko zitazioa argitaratzea agerraldien bidezko jakinarazpenen kasuetan (TFAOen 27.1 artikulua). Edozein kasutan, errekerimenduaren ostean
|
eginiko
ordainketak gero egingo den likidazioaren kontura egin direla uste da eta ez dute zehapen egokiak jartzea saihestuko.
|
|
|
Administrazioak aitorpenak edo autolikidazioak aurkezteko errekerimendurik egin badu, zehapen hau bateragarria da Tributu administrazioaren jarduketei jarkitzea, oztopo egitea, aitzakiak jartzea edo horiek egitea ukatzeagatiko zehapenarekin,
|
eginiko
errekerimenduei arretarik ez ematearren (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 208 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 209 artikulua, gero ikusiko dugunez).
|
|
|
40 Apirilaren 11ko 468/ 2023 AGEk (4566/ 2021 errek.) ezarritako doktrinaren arabera, Administrazioak aurreko prozedura iraungi dela berariaz adierazi behar du betebehar beraren gainean beste tributu prozedura bat hasi aurretik. Iraungitzea adierazi ezik, la prozedura berria hasteko komunikazioak eta prozeduran zehar
|
eginiko
hurrengo jarduketek ez dute preskripzioa geldiaraziko zorra zehazteko Administrazioak duen ahalari begira. Bizkaiko TFAOn, doktrina hori saihestu nahi izan da uztailaren 15eko 6/ 2020 Foru arauaren bidez 102.5 artikuluari azken parrafoa gehituz:
|
|
|
Modu berezian, Zigor Kodeak 305 artikuluan lerrokada bat dauka, hirugarren lerrokada alegia, Europar Batasuneko Ogasunaren aurkako iruzurrezko jokabideak tipifikatzeko. Ez dugu jokabide hori nahasi behar ZKren 306 artikuluak jasotako jokabidearekin, azken horretan Europar Batasuneko aurrekontuei
|
eginiko
iruzurra jaso baita, eta lehenago esan genuen bezala, ez dugu aztertuko liburu honen edukia gainditzen duelako.
|
|
|
Lehenengo motakoak ugariak dira, eta erregelamendu bidez zehaztu ohi dira: ulerbidez, enpresak urtero duen betebeharra bere langileek lorturiko ordainsariei buruzko eta horien gainean
|
eginiko
atxikipen eta konturako sarrerei buruzko informazioa; enpresari eta profesionalek euren bezero eta hornitzaileekin burututako salmentaeta erosketa eragiketei buruzko informazioa emateko beharra, kopuru batzuetatik gora; atzerrian kokatutako ondasun eta eskubideei buruzko informazioa ematekoa; edo azkenetarikoa, kriptomonetei buruzkoa.
|
|
|
69 Araban eta Gipuzkoan, gainera, bada aurretiazko errekerimendua ere tributu betebeharpekoari edo bere ordezkariari
|
eginiko
zitazioa argitaratzea agerraldien bidezko jakinarazpenen kasuetan.
|
|
|
Premiamendu probidentziak hurrengo oinarrizko osagaiak izango ditu nahitaez: ordaindu gabeko zorra identifikatzea, errekarguak eta interesak zehaztea, eta betebeharpekoari
|
eginiko
errekerimendua ordainketa egiteko. Probidentziak beste osagai batzuk ere izango ditu, hala nola, zordunaren
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 136 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 135 artikuluak jaso duenez, Ikuskaritzak edozein jarduketa burutzeko ahalmenak ditu, tributu betebeharrak egiaztatu eta ikertzeko, baita merkataritzako kontabilitatea aztertzeko ere (jarduera ekonomikoei buruzko agiriak, liburuak, kontabilitate orokorra eta lagungarria, fitxategiak, fakturak, egiaztagiriak, informatizatutako datu baseak, programak eta artxibo informatikoak). Bestetik ondasunak, elementuak, ustiapenak ikuskatuko dira, eta tributu betebeharra behar bezala betetzeko Administrazioari eman behar zaizkion informazio guztiak lortuko ditu, horien artean hirugarrenei edo subjektu pasiboari
|
eginiko
errekerimenduak, bankuko kontuak ikertzea, eta abar. Ikuskapen prozedura kontrolik handiena egiten duen prozedura, kudeaketa prozeduretan ziren mugak gabe.
|
|
|
TFAOek (eta TLOk) ezartzen duten moduan, zergen bilketa elkarren laguntzaren esparruan ere gerta daiteke; halakoetan, prozedura honetako ahalmenak erabiliko dira baina beste Estatu batek, nazioarteko erakunde batek ala nazioz gaindiko erakunde batek
|
eginiko
errekerimendua betetzeko. Titulu betearazlea ere jatorrizko arauketaren arabera eratu izan da.
|
|
|
Berandutze interesen egitezko kasuak lotzen dira sarrerak egiteko epeak ez betetzearekin, hala nola, Administrazioak
|
eginiko
likidazioa epe barruan ordaindu ez denean, aurretiazko aitorpenaren ondorioz nahiz autolikidazioa aldatu edo zuzentzearen ondorioz; aitorpena edo autolikidazioa epe barruan aurkeztu ez denean edota aurretik aurkeztutakoen akatsak zuzentzen direnean epez kanpoko aurkeztutako aitorpen edo autolikidazio osagarri edo ordezkoen bidez baldin eta horietan ordaintzeko kopurua atera bada eta betearazpen a...
|
|
|
Horiek horrela, esan daiteke berandutze interesek ez dutela zigor izaerarik, ezpada kalte ordainaren izaera ala hartzekodunari
|
eginiko
kaltea medeatzeko izaera soilik, ordainketa atzeratu delako Administrazioari ala betebeharpekoari egin zaion kaltea konpontzekoa. Apirilaren 26ko 76/ 1990 Konstituzio Auzitegiaren Epaiak dion bezala, esangura hertsian zigor bat baino gehiago, konpentsazio berezia dira berandutze interesak, irizpide objektiboaren araberakoak:
|
|
|
Amaitzeko, beste sailkapen interesgarri bat gastu eta sarrera publikoen inguruko kontrolen artekoa da. Horrela, alde batetik,
|
eginiko
gastuak aurrekontuetako aurreikuspenei egokitzen ote zaizkien ikusten da eta, bestetik, sarrerak egitean legezkotasuna betetzen den ala ez aztertzen da.
|
|
|
Arrazoi hauek direla-eta geldiaraziko da preskripzio epea: a) Estatu laguntzari lotuta Europako Batzordeak edo haren eskariz Tributu administrazioak
|
eginiko
edozein jarduketagatik. b) Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta tributu betebeharpekoak modu formalean horren berri jaso badu, eta helburua hauetarikoa bada: berreskuratze erabakiak ukitutako elementuen ondoriozko tributu zorra aitortu, erregularizatu, egiaztatu, ikuskatu, segurtatu eta likidatzea, edo berau ordaintzea. c) Tributu zorra likidatu edo ordaintzeko, tributu betebeharpekoak modu sinesgarrian eginiko edozein jarduketagatik, edo errekurtso egokiak jartzeagatik.
|
|
|
a) Estatu laguntzari lotuta Europako Batzordeak edo haren eskariz Tributu administrazioak eginiko edozein jarduketagatik. b) Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta tributu betebeharpekoak modu formalean horren berri jaso badu, eta helburua hauetarikoa bada: berreskuratze erabakiak ukitutako elementuen ondoriozko tributu zorra aitortu, erregularizatu, egiaztatu, ikuskatu, segurtatu eta likidatzea, edo berau ordaintzea. c) Tributu zorra likidatu edo ordaintzeko, tributu betebeharpekoak modu sinesgarrian
|
eginiko
edozein jarduketagatik, edo errekurtso egokiak jartzeagatik.
|
|
|
Ordainketa horiek tributuaren likidazio osoaren kontura egiten dira. c) Konturako sarrerak. Konturako sarrerak gauzatan
|
eginiko
ordainketetan egin behar dira. Mota horretako etekinak ordaintzen dituenak diru sarrera egin behar du Ogasun publikoan.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 49.1 artikuluak dionez, eta Bizkaiko TFAOren 48.1 artikuluak dionez (eta TLOren 50.1 artikuluak dionez), zerga oinarria da zerga egitatea neurtzeko edo balioesteko ateratzen den diruzko magnitudea, edo beste izaerako magnitudea. Definizioa nahi izanez gero, esan dezakegu zerga egitatearen adierazpena dela zerga oinarria, zenbakietan
|
eginiko
adierazpena, hain zuzen. Bestela esanda, legeak definitzen duen magnitudea da zerga oinarria, eta horren bidez zerga egitatearen neurketa adierazten da.
|
|
|
Hala ere, Administrazioak tributuok zuzenean kobratu behar bidean, horretarako berariazko baimena duten erakundeei ordaintzea agin dezake (gero zehaztuko ditugu zeintzuk diren erakunde horiek). Eskumenik gabeko erakunde edo organoei
|
eginiko
ordainketek ez dute zorra azkentzen, hots, ez dute zorduna askatzen ordaintzeko betebeharretik.
|
|
|
Horretara, subjektu pasiboak ezin dezake Administrazioa behartu zorraren zati bateko ordainketak onartzera (zatiezintasuna). Azken baldintza hori gorabehera, zenbait kasutan Administrazioak ahalbidera dezake ordainketak geroratu eta zatikatzea, beste atal batean aztertuko dugun bezala, baita borondatezko epealdian
|
eginiko
zati bateko ordainketak ere, eta zeresanik ez, betearazpen aldian eginikoak; hala ere, ordainketa osoak bakarrik askatzen du betebeharretik.
|
|
|
Tributu zorra ordaintzen duenak, ordainagiria jasotzeko eskubidea du. Diruz
|
eginiko
ordainketaren frogagiri izango dira, kasuan kasuan: a) ordainagiriak; b) ordainketa gutunak; c) erakunde laguntzaileek sortutako Aipamen Zenbaki Osoak (NRC); d) eginiko sarrera egiaztatzen duten ziurtagiriak; e) frogagiri izaera duen beste edozein agiri.
|
|
|
Diruz eginiko ordainketaren frogagiri izango dira, kasuan kasuan: a) ordainagiriak; b) ordainketa gutunak; c) erakunde laguntzaileek sortutako Aipamen Zenbaki Osoak (NRC); d)
|
eginiko
sarrera egiaztatzen duten ziurtagiriak; e) frogagiri izaera duen beste edozein agiri. Ordainketa egiteko efektu tinbredunak erabili direnean, berriz, efektu horiexek behar bezala baliogabetuakdira ordainketaren frogagiriak.
|
|
|
Halaber, Lurralde Historiko batean egoitza fiskala izan, aurreko ekitaldiko eragiketen zenbatekoa 10 milioi eurotik gorakoa izan eta ekitaldi horretako eragiketen zenbatekoaren% 75 edo gehiago lurralde erkidean egin ez dituzten subjektu pasiboek zerga ordaindu behar dute eragiketa gehien zein Lurralde Historikotan egin eta bertako arauketaren arabera, baldin eta Euskadin
|
eginiko
eragiketa guztiak bere egoitzako ez den beste Lurralde Historiko batean edo bietan egin badituzte. Ulerbidez, Bizkaiko Sozietateen gaineko Zergaren abenduaren 5eko 11/ 2013 Foru Arauaren 2 artikuluaren arabera, Bizkaiko arauketaren arabera zerga ordainduko dute Araban edo Gipuzkoan egoitza fiskala duten subjektu pasiboek, baldin eta aurreko ekitaldiko eragiketen zenbatekoa 10 milioi eurotik gorakoa izan eta ekitaldi horretako eragiketen zenbatekoaren% 75 edo gehiago lurralde erkidean egin ez badituzte eta Euskadin eginiko eragiketa guztiak Bizkaian egin badituzte, edota Bizkaian eta egoitzakoa ez den beste Lurralde Historiko batean eginez gero eragiketa gehien Bizkaian egin badituzte.
|
|
|
Halaber, Lurralde Historiko batean egoitza fiskala izan, aurreko ekitaldiko eragiketen zenbatekoa 10 milioi eurotik gorakoa izan eta ekitaldi horretako eragiketen zenbatekoaren% 75 edo gehiago lurralde erkidean egin ez dituzten subjektu pasiboek zerga ordaindu behar dute eragiketa gehien zein Lurralde Historikotan egin eta bertako arauketaren arabera, baldin eta Euskadin eginiko eragiketa guztiak bere egoitzako ez den beste Lurralde Historiko batean edo bietan egin badituzte. ...Sozietateen gaineko Zergaren abenduaren 5eko 11/ 2013 Foru Arauaren 2 artikuluaren arabera, Bizkaiko arauketaren arabera zerga ordainduko dute Araban edo Gipuzkoan egoitza fiskala duten subjektu pasiboek, baldin eta aurreko ekitaldiko eragiketen zenbatekoa 10 milioi eurotik gorakoa izan eta ekitaldi horretako eragiketen zenbatekoaren% 75 edo gehiago lurralde erkidean egin ez badituzte eta Euskadin
|
eginiko
eragiketa guztiak Bizkaian egin badituzte, edota Bizkaian eta egoitzakoa ez den beste Lurralde Historiko batean eginez gero eragiketa gehien Bizkaian egin badituzte.
|
|
|
%50 Bizkaian, %35 Gipuzkoan, %10 Araban, eta %5 lurralde erkidean. Arauketa aplikagarriari dagokionez, ostera, aurreko ekitaldiko eragiketen zenbatekoa aintzat hartuko da; Bizkaiko arauketa aplikatu behar du bere egoitza fiskala Bizkaian dagoelako, Euskadin eragiketa guztien %25 baino gehiago egin dituelako (9.600.000/ x 100= %80), eta Euskadin
|
eginiko
eragiketa guztiak ez ditu Gipuzkoan eta Araban egin.
|
|
|
subjektu pasiboak, bere jardueran egindako ondasun emateak eta zerbitzu emateak direla-eta, ekitaldi batean hartutako kontraprestazioen guztirako zenbatekoa, Balio Erantsiaren gaineko Zerga kenduta. Lurralde bakoitzean
|
eginiko
eragiketen zenbatekoa ehunekotan adieraziko da, bi dezimalekin borobilduta.
|
|
|
Atzerrian
|
eginiko
eragiketak Administrazio bati edo besteari egotziko zaizkie gainerako eragiketen proportzio berean.
|
|
|
Esan bezala, EKk toki autonomia jaso du; ez da beren beregi printzipio bezala aitortzen, baina kontzeptua bai aipatzen da 137 artikuluan modu orokorrean, 140 artikuluan udalei dagokionez eta 141 artikuluan probintziei dagokionez. Alde batera utziko dugu EKren 2 artikuluak
|
eginiko
autonomiaren aldarrikapena, horrek lotura handiagoa duelako autonomia erkidegoekin toki erakundeekin baino. EKk ez du toki autonomiaren definiziorik ematen, horrek ekarri duen auzitegien interpretazioarekin.
|