|
2000
|
|
|
...eetako erroak zituena—, komertzioari eta antzeko betebeharrei buruzko zilegitasunaz eta bidezkotasunaz denaz bezainbatean... eta mesprezatzen eta arbuiatzen ere zituztela eginkizun haiek, erdeinatzen eta gutiesten, iritzi haren arabera, zeren haiek guztiak ez baitziren —nehoiz ere izan ez ziren— ohorezko gizonendako lan ohoragarriak, halako suertez, non, lan haiek eta egiteko haiek,
|
egin orduko
lohitzen eta zikintzen baitzituzten egiten zituztenak: aita, halarik ere, aldiei eta aldien zaldiei aitzinatzen zitzaiela, ohartu zen ezen mundua aldatzen ari zela eta, urrunerat joan gabe ere, bertan zituztela mudantzak, ondasunen ata aberastasunen inportantzia gero eta handiagoa iragartzen zutenak... eta, are gehiago, zeren uste baitzuen, halaber, ezen, jatorrizko eta etorkiko odol garbitasunik ezean, nola baitzen bere kasua, arbasoak Nafarroako gerla haietan galtzaileetarik izan zirelako, dirua egin eta diruz eros zezakeela faltan zuena, noblezi tituluak ere diruaren esku egon zitezkeenez gero... zeudenez gero.
|
|
|
Eta ez nintzen jadanik neure baitako, eta, nola anaiaren triunfoak eta arrakastak neure onetik atera baininduten, hala, dantzalekutik disumulurik handienean jalgi eta logelarat joan nintzen. Baina ezin izan nuen lorik egin... zeren, alde batetik, soinu baten nota urrunak aditzen bainituen eta, soinuaren konpasean, ikusten ez nuena imajinatzen nuen, baina anitzez ere modu burugabeagoan eta zentzugabeagoan, neure imajinazino beroaren meneko, eta, zeren, bertzetik, jelosiaren harrak ez baitzidan lo egiten uzten, bihotzean zulo bat
|
egin orduko
bertze bati ekiten ziolako, atsedenari leku egin gabe.
|
|
|
Ikusi izan ez banu, eta mintzoa eta boza aditu izan ez banizkio, Jainkoaren mezularitzat hartuko nuen ama, zeren baitzirudien ezen ene erregua,
|
egin orduko
, aditua izan zela.
|
|
|
Edo, gauzak, bertzerik gabe, berez joan ote ziren, eta Maddalenek azkeneko mementuan ezezkoa eman ote zion osaba Joanikoti, harreman haietarik etor lekizkiokeen kalteak onurak baino gehiago izan zitezkeela irizten ziolako, edo Jainkoak daki zeren beldur zelako, eta ahalke ote zen osaba, haren ondoren? Eta, nola ura, irakiten duenean, lehertzen den mila burbuiletan, zeinak
|
egin orduko
desegiten diren bertze mila burbuila sortzeko, hala lehertzen eta berritzen zitzaizkidan neuri galderak burmuinetan. Eta aitak, bere aldetik, ez zuen deus ere erraiten egoera haren aitzinean.
|
|
|
Eta lur sendo hura fedearen aieru eta seinale zen, federik gabe ez baitzegoen deus ere eraikitzerik. Edo, bertzela adierazirik, lur sendo hura behar zuen fedearen katedral hark azpian eta oinarrian, egin bitartean edo
|
egin orduko
desegin ez zedin eta zerurat egin baino lehenago lurrerat egin ez zezan. Zure irakaspen hartan, aldiz, lur sendoaz baino areago lur mugikorrez mintzatu zintzaizkigun.
|
|
|
" Charly" erran genion beti. Izengoitia eratxikia zekarren 15 urtetan gurekin bat
|
egin orduko
. Etxean horrela zela uste dut, eta fraideetan ere, arruntean hain zorrotzak beren menpeko ikasleekikoetan, bazen gaitzizenaz deitzen zuenik, zerrendetako Karlos Ripodas ofizialaren kaltetan.
|
|
|
Oinez itzuli nintzen, koadernoa eta grabagailua besapean hartuta. Gero eta zakarrago jotzen zuen eguzkiak, eta izerditan nengoen kazetari saldoarekin bat
|
egin orduko
.
|
|
|
Uztailak uztailei, haiek betiere 22 -23 urte, eta nik beti bat gehiago, urrunagoak eta ulertezinagoak zaizkit, galaxia ezberdinetako biztanle. Beharbada horregatik, %90etan hainbateko gorrotoa hartzen didate lantokian 48 ordu
|
egin orduko
. Gainerako 10etan, gauzak bertzela iragaten dira, honako Ana honekin bezala.
|
|
|
Niri, berriz, gatazkatsu, dudakor eta aldaberaren papera zegokidan haur eta gaztetan, eta ez dut uste horretaz begiratu naizenik; gatazkatsu, dudakor eta aldabera sekulorun sekulotan, harik eta lurrekoak egiten ditudan arte. Nire ondotik, arreba Jonek lehen jaunartzea
|
egin orduko
irabazia zuen mari-apain eta ilupa fama, eta geroan ere tema berari atxiki zaio, mari-apain eta ilupa beti. Eta segidaren bukaera, Josu gazteena, familia guztietan hazten den ardi errebelatuaren karikatura:
|
|
|
Uhuri
|
egin orduko
lotsarazten ditu
|
|
|
eskuak atzean, aldakak dantzatzen, musajea bihurritzen. Patioaren alde batetik bestera bi-hiru joan-etorri
|
egin orduko
, besoak eta eskuak halako moduz mugituz ari zaio trabestia esplikazioren bat ematen. Ez dut uste asko aztoratuko duenik Ordiziako txapelduna.
|
|
2001
|
|
|
Zertarako emakumeak eskola gehiago?". Hamar urterekin," Jaunartze aundia" ospatu ohi zen lehengo garai haietan, eta" ori
|
egin orduko
, zai dauzka batetik eta bestetik, neskametzarako eske". Eta neskame zihoazen," Goierriko emakume batek" aipatutako adibide hartan baserri batera.
|
|
2002
|
|
|
Sergiok etxeko atea zeharkatu eta kanpora egin zuen, burumakur. Kanpora
|
egin orduko
, baina, atzetik joan zitzaion Sara negar-hasperenka:
|
|
|
Sergio ere negarrez hasi zen, barkatu, Sara, egin behar ez nuena
|
egin orduko
damutu bainintzen, barkatu, barkatu... Jarraian, desesperazioaren ertzeko suak harturik, biek ala biek erre zituzten arestian eta aurreko bi egunetan pilatutako tentsioak, fidakaiztasunaren eta desleialtasunaren izotzak ezarritako distantziak urtuz eta amodioa inoiz baino basatiago eginez, inoiz baino samurrago.
|
|
|
Eta sofatik altxatzeko keinua egin zuen. Baina, hark keinua
|
egin orduko
, eskuz besotik heldu, eta berriro eserarazi nuen. Esan nion:
|
|
|
Eta irri zabala egin zidan. Baina irria,
|
egin orduko
itzali zitzaion. Izan ere, aitak Euzkadi askatuarekin amesten zuen.
|
|
2003
|
|
|
Ardo on bat eskatu nuen. Monika bi trago
|
egin orduko
hasi zen barrez eta alaitu egin zuen bikote bakartiz osatutako jangela hura. Begiratzen zigutenek aita-alabak ginela usteko zuten, eta seguru nago urrutian zituzten edo beharbada inoiz izan gabeko seme-alabez gogoratzen zirela, batzuei begirada alaitu egiten baitzitzaien Monikari, erreparatuz eta besteei goibeltzen.
|
|
|
Eltzeko urak irakin duenean fideo batzuk gehitu ditu saldatan eta orduan pentsatu du, azkarregi egiten ari dela zopa. Oilaskoa
|
egin orduko
, fideoak gehiegi beratuko direla saldatan. Bigunegi egongo direla, puztuegi.
|
|
2004
|
|
|
Ez, aldiz, funtsezko auzietan. Zirriborrotik idazlanera jauzia
|
egin orduko
funtsezko auzi guztiak erabakita egon behar dira.Beraz, hemendik aurrera lanaren formari erreparatu behar diozu gehienbat. Horrek, beharbada, ez zaitu gehiegi arduratzen, auzi formalak zuretzat garrantzi gutxikoak direlako.Dena dela,, apainduren?
|
|
|
Itauna
|
egin orduko
, buruan noiznahi izaten nuèn irudia etorri zitzaidan: emakume ilara luzea, etxeko atean zain.
|
|
|
Aitak keinua egin zion, baina
|
egin orduko
etsi zuen:
|
|
2005
|
|
|
Tomasek ahoa zabaltzeko keinua egin zuen berriro, baina
|
egin orduko
desegin zuen, alabak bere bi eskuez mahaia kolpatzen zuela ohartu bezain laster.
|
|
|
–Kar, kar, kar, ez, neska, esate aldera izan da, ipurmasail horiek gehiago trinkotzerik ez dago, badakizu haginka egiteko moduan dituzula. Galdetu nire lagunei, beti nire lehengusina panpoxaz galdezka eta jeurt
|
egin orduko
denen begiak zure atzealdeari josita.
|
|
2006
|
|
|
Generalaren asmoa, tropekin Zaragozatik, Iruñetik, Burgosetik eta Valladolidetik Madril aldera jotzea zen, agintea eskuratzeko asmoz. Eta hori
|
egin orduko
, 1923ko estatu kolpearen ondorengo antzeko diktadura martxan jartzea. Karlistek 1936ko ekainaren 11n Jose Luis Zamanilloren bitartez Molari berari aurkeztu zioten programa askoz osatuagoa zen ordea.
|
|
|
Estefaniak lepoa libratu eta urruntzeko keinua egin zuen. Urrats bat
|
egin orduko
, ordea, itzuli eta irriño erdi batez zabaldu zizkidan bere beso gotorrak.
|
|
2008
|
|
|
Esan nahi baita orduantxe egin ziola buruak beste jauzi bat, beharbada, auskalo nora. Jauzia
|
egin orduko
, ordea, beste jauzi bat egin behar izan zuen, errealitateranzko jauzia?, emaztea jauregitik irteten ikusterakoan. Gero, harengana hurbildu, eskutik heldu, eta honela esan zion:
|
|
|
Pozik zegoen, beraz, amarekin izan zuèn elkarrizketa zela-eta, baina, bere gelara
|
egin orduko
, porrotaren sentipenak hartu zuen berriro, ez istantean, baina bai pixkaka, garaipenari zein porrotari lotutako sentipenen barne-sekuentzian, garaipen-porroten balantzan, beraz, porrotaren zama nagusi.
|
|
|
Beldurrak airean zegoen izeba Eugeni, alde batetik, baina, bestetik, dar-dar zegoen arren, lehenengo adrenalina-uholdearen eraginpean, beldurra garaitzeko beharra ere sentitu zuen, antza, eta hara: makinatik kanpora egitera zihoala zirudienean, zutitzearekin batera, ezker hanka ere alboratu zuen apur bat, mugimendu ezin azkarrago batean?, ilobaren aurrean emakume indartsua zela agertzearren-edo, sorginen ipuin asko zekizkien arren, izeba Eugenik ez zuen sorginetan sinesten, azken batean!?, barrura egin zuen kanpora
|
egin orduko
–Eta orduan, jarlekuan ostera eseri eta berriro estutu zuen eskuaz goma puztua:
|
|
|
Esan nahi baita morroiak Reginari eskua jaurti eta eskumuturretik heldu ziola, tximista batek baino azkarrago heldu ere. Reginak, Alvarorengandik askatzeko ahaleginarekin batera, garrasi erdiragarri bat egin zuen,
|
egin orduko
Alvarok isilarazi zuena eskua haren lepora eramanez eta harekin estutuz:
|
|
|
(b). Denporeorrek> emun badagi,/ ez egon tentatzakarik? (28v),. Ari jakea
|
egin orduko
,/ alabeorrek> gonea? (42r),, donzelleari Lora ereitzan,/ morroeorri> Don Martin?
|
|
|
Estreinatu eta urtebetera kanoien frogatokia guztiz ondatuta zegoela jakinarazi eta konpontzea eskatu zuen kainoiginen gremioak. Gainera, badirudi armafrogatokia
|
egin orduko
, armaginak berriz Olaerreaga, Eizaga eta Azurtzara joaten hasiak zirela, eta 10 errealeko isuna indarrean jarri zen ostera ere889 Oro har, garai horretan udalaren eta armaginen arteko elkarlana nagusitu zela atzematen da, eta udala, ahal zuen mailan, armagintza suspertzen saiatu zen. Gremioek ere, armafrogatoki berriaren egokitzapenak ordaintzeko zeharkako zerga gehitzea onartu zuten, eta udalari lagundu zioten inguruko ostatuetako ardozaleen jazarpenean.
|
|
|
Pozik zegoen, beraz, amarekin izan zuèn elkarrizketa zela-eta, baina, bere gelara
|
egin orduko
, porrotaren sentipenak hartu zuen berriro, ez istantean, baina bai pixkaka, garaipenari zein porrotari lotutako sentipenen barne-sekuentzian –garaipen-porroten balantzan, beraz– porrotaren zama nagusi. Eta arestian hautsitako korapiloa berritu zitzaion, baita bularreko estutasuna ere:
|
|
|
Esan nahi baita morroiak Reginari eskua jaurti eta eskumuturretik heldu ziola, tximista batek baino azkarrago heldu ere. Reginak, Alvarorengandik askatzeko ahaleginarekin batera, garrasi erdiragarri bat egin zuen,
|
egin orduko
Alvarok isilarazi zuena eskua haren lepora eramanez eta harekin estutuz:
|
|
|
Esan nahi baita orduantxe egin ziola buruak beste jauzi bat, beharbada, auskalo nora. Jauzia
|
egin orduko
, ordea, beste jauzi bat egin behar izan zuen –errealitateranzko jauzia–, emaztea jauregitik irteten ikusterakoan. Gero, harengana hurbildu, eskutik heldu, eta honela esan zion:
|
|
|
Beldurrak airean zegoen izeba Eugeni, alde batetik, baina, bestetik, dar-dar zegoen arren, lehenengo adrenalina-uholdearen eraginpean, beldurra garaitzeko beharra ere sentitu zuen, antza, eta hara: makinatik kanpora egitera zihoala zirudienean –zutitzearekin batera, ezker hanka ere alboratu zuen apur bat, mugimendu ezin azkarrago batean–, ilobaren aurrean emakume indartsua zela agertzearren-edo –sorginen ipuin asko zekizkien arren, izeba Eugenik ez zuen sorginetan sinesten, azken batean! –, barrura egin zuen kanpora
|
egin orduko
... Eta orduan, jarlekuan ostera eseri eta berriro estutu zuen eskuaz goma puztua:
|
|
|
...ka egiteko aitzakia, baina okerretik makurrera egin nuen txango, hori da egia, berorri ez dakit baina gizonezko gehienei berenak garela sartzen zaie kaskoan, begiz jotzen gaituzten unetik nik uste, neskamotz hori nirea izango duk erabakitzen dutenean ez dute etsitzen pieza ehizatu arte, hori da hitza, ehizatu, ehiza garela uste dute gizonezkoek, eta horixe bera sinistu zuen Tomasek ere nik bi hitz
|
egin orduko
, baina egun batzuetan nirekin nahiko itxuroso portatu eta gero, akabo berriro nireganako begirune guztiak, egun osoz beldurrak airean ibili behar, eta loak hartzen zuenean, ni esna egoten nintzen hainbat denboraz, pentsatzen eta pentsatzen, eta horrek ez zidan mesederik egiten, gauez pentsatzen direnek ez diote batere mesederik ekar  tzen egunari, niri behintzat ez, dena ilun-ilun ikusten da hu...
|
|
|
Isopaz ferekatzea aski zen. Lana
|
egin orduko
, horra axuranta! Kadira batean jarriz, kopeta tzar batean deraitala:-Kenzkidak oineko zikinak, garbiak jantz!
|
|
2009
|
|
|
Irizarren hasi berritan, bertan esku hartu zenuen lehenengo Batzar Nagusian, han non jaikitzen den langile bat eta zuk hitzik
|
egin orduko
enpresaren gidaritza hartzea aurpegiratzen dizun…
|
|
|
Baina argi hura garraiatzea beste kontu bat zen. Zuntz optikoak bazeuden, baina, garai hartakoekin, 20 metro
|
egin orduko
argiaren% 1 baino ez zen gelditzen.
|
|
|
Eulalik ez dio entzun, baina zuzen antxean joan da lagunak dituen mahairaino. Eskerrak pentsatu du Ixabelek, erokeria horiek sinistear nengoen. Lagunei diosal
|
egin orduko
atera ditu, ordea, mahai gainera diru-zorroa, giltzak eta berakatz atala.
|
|
|
Ez zuen gehiago esan, beharrik ere ez, antza, hain zen esanguratsua Teofilo Mariak berak orduantxe egin zuèn irri ezin zabalagoa, inozotik ere zerbait zuena eta arestian egindako galderari erantzun zehatza emateko modu bat ere bazena, zalantzarako tarterik utzi gabe: moroen aurkako borrokan Santiagok kristau herriari lagundu bazion, nola ez digu lagunduko guri, aita, hain data gogoangarrian?; eta orduan, aitak ere irri egin zuen,
|
egin orduko
desegin zuena: gogoratu, seme, nora eraman ninduen petrikilo famatuaren trigeminoterapiak?
|
|
|
Gabinok irri egin zuen,
|
egin orduko
desegin bazuen ere; eta, etsipenaren mugetatik erreboltarenetatik baino hurbilago paratzen zela, esan zuen:
|
|
|
–Zer demontre da hau? , galdetu zuen Txaroren amak, zutik jartzeko ahalegina egin baina
|
egin orduko
eseri zenak.
|
|
|
–Lagun maitea:?; handik aurrera, baina, buruan ezin lotu zituèn ideia asko zituelako, ausaz, pentsamendu bat etorri orduko beste bat zetorkiolako-edo, aurrea hartzen ziona?, ez zuen letra bat bakarra ere idatzi: luma orrira hurbiltzeko keinua egiten zuen, erabakitasun handiz egin ere, baina
|
egin orduko
desegiten zuen, erretira hura buruaren mugimendu batez edo hasperen batez erremataturik; gero, gainera, ama etorri zitzaion, afaltzeko ordua zela?. Banoa, ama!?, eta afaltzeko ordua zela?. Bai, banoa!??, azkenean amaren esanetara jarri arte; afaldu zuen, ahalegindu zen berriro ere karta idazten, baita berehala etsi ere; gero, joan zen ohera; egon zen ordu pare batez loa ezin bereganaturik, mugitu alde batera eta mugitu bestera; gelditu zen Morfeoren besoetan, esnatu zen goizeko zazpiak laurden gutxietan, jaiki zen, hasi zen idazten?; ezustean, ordea, hurbildu ez ezik, orrira ere itsatsi zitzaion luma, lehen ahaleginean itsatsi ere, halako eran, non lotutasunik gabe idatzi baitzuen:
|
|
|
Egun batean, etxeko penduluak goizeko hamarretako hotsak zekarzkion?, bezperan hasitako bi bider bi metroko tapakia egin eta, autosuntsitze sinboliko baten uretan murgildurik-edo,
|
egin orduko
desegin zuen; eta hain barregura handia sartu zitzaion jarraian, non halaxe aritu baitzen segundo luzetan: bera ere erotzen hasia ote zen, bada, amaren antzera?; hasierako barrea, gainera, hain berezkoa eta naturala zirudiena, itxuraldatzen hasi zitzaion pixkaka, barrealdiaren sekuentziari orain hasperen baten nota disonantea eta orain intziriarena sartzen eta tartekatzen zitzaizkiola, zenbat eta aurrerago, orduan eta gehiago, harik eta hasperenak eta intziriak nagusi egin ziren arte; Ada, beraz, negar batean zegoen, eta halaxe egon zen, malkoak bukatu zitzaizkion arte; gero, malkoak xukatu eta, arimaren autoerrukizko mugimendu baten menera-edo, langelako ispiluaren aurrean jarri zen; huraxe zen, beraz, bera:
|
|
|
harik eta, hilabete pare bat igarota gero, Gabinok arkatza eskuan hartu eta orri zuri baten aurrean jarri zen arte; egin zituen hamar minutu jarrera hartan, hogei minutu, ordubetea? Gabinoren keinuei erreparatzen ari zitzaièn balizko ikusle bat berehala ohartuko zen minutu haien tentsioaz, arkatzari eusten ziòn eskuak mugimendu azkarrak egiten zituen,
|
egin orduko
desegiten zituenak, lehen marra egin nahi eta ezinean balebil bezala, arkatza orrira hurbildu ahala urruntzen baitzuen?, zalantzek Gabino erdibituta zuten seinale; Gabinok, izan ere, bere joera hura zuen, alde batetik, marrazkiak, marrazkitxoak, egitera bultzatzen zuena eta bere istorioak kontatzera, berari ateratzen zitzaizkion bezala, aitarengandik bereiz; bestetik, baina, gogoan behar zuen aitaren jarrera gogorra?. Lehen egiten zenituèn marrazkiak gehiago gustatzen zitzaizkidan??, Gabino bere burua ukatzera zeramatenak; Gabino, beraz, bere buruarekin borrokan zebilen, antza; joko-eremu hartan, gainera, bi parametro adierazle zeuden, borrokaren nondik norakoen berri eman zezaketenak:
|
|
|
Henrikerengandik ez nintzen lau berga urruntzen. Hark seinalea
|
egin orduko
, ziztuan aterako nintzaion ondotik. Noizbait, xehetasunak eman zizkidan:
|
|
|
Arrasateko hiruko txapelketako lehen partidua 16:30ean hasi zen eta 19:15ean bukatu zen hirugarrena. Bergarak lehen biak jokatu zituen, eta sari banaketa
|
egin orduko
, jokalariak dutxatuta eta arropaz aldatuta zeuden. Mondra futbol taldeko presidenteak, Patxi de Andres, eman zion trofeoa domekan Bergarako kapitaina izan zen jokalariari, Iñaki Mujika.
|
|
|
" Lagun maitea:"; handik aurrera, baina, buruan ezin lotu zituèn ideia asko zituelako, ausaz –pentsamendu bat etorri orduko beste bat zetorkiolako-edo, aurrea hartzen ziona–, ez zuen letra bat bakarra ere idatzi: luma orrira hurbiltzeko keinua egiten zuen, erabakitasun handiz egin ere, baina
|
egin orduko
desegiten zuen, erretira hura buruaren mugimendu batez edo hasperen batez erremataturik; gero, gainera, ama etorri zitzaion, afaltzeko ordua zela –" Banoa, ama!" – eta afaltzeko ordua zela –" Bai, banoa!" –, azkenean amaren esanetara jarri arte; afaldu zuen, ahalegindu zen berriro ere karta idazten, baita berehala etsi ere; gero, joan zen ohera; egon zen or...
|
|
|
Egun batean –etxeko penduluak goizeko hamarretako hotsak zekarzkion–, bezperan hasitako bi bider bi metroko tapakia egin eta, autosuntsitze sinboliko baten uretan murgildurik-edo,
|
egin orduko
desegin zuen; eta hain barregura handia sartu zitzaion jarraian, non halaxe aritu baitzen segundo luzetan: bera ere erotzen hasia ote zen, bada, amaren antzera?; hasierako barrea, gainera, hain berezkoa eta naturala zirudiena, itxuraldatzen hasi zitzaion pixkaka, barrealdiaren sekuentziari orain hasperen baten nota disonantea eta orain intziriarena sartzen eta tartekatzen zitzaizkiola, zenbat eta aurrerago, orduan eta gehiago, harik eta hasperenak eta intziriak nagusi egin ziren arte; Ada, beraz, negar batean zegoen, eta halaxe egon zen, malkoak bukatu zitzaizkion arte; gero, malkoak xukatu eta, arimaren autoerrukizko mugimendu baten menera-edo, langelako ispiluaren aurrean jarri zen; huraxe zen, beraz, bera:
|
|
|
–Zer demontre da hau? –galdetu zuen Txaroren amak, zutik jartzeko ahalegina egin baina
|
egin orduko
eseri zenak.
|
|
|
Ez zuen gehiago esan, beharrik ere ez, antza, hain zen esanguratsua Teofilo Mariak berak orduantxe egin zuèn irri ezin zabalagoa, inozotik ere zerbait zuena eta arestian egindako galderari erantzun zehatza emateko modu bat ere bazena, zalantzarako tarterik utzi gabe: moroen aurkako borrokan Santiagok kristau herriari lagundu bazion, nola ez digu lagunduko guri, aita, hain data gogoangarrian?; eta orduan, aitak ere irri egin zuen,
|
egin orduko
desegin zuena: gogoratu, seme, nora eraman ninduen petrikilo famatuaren trigeminoterapiak...
|
|
|
Bazirudien, beraz, marrazkirik ezean, zibaren dantzaldiek ezabatzen zituztela Gabinoren pentsamendu eta sentimendu negatiboak, Gabinoren eta zibaren artean indentifikazio prozesu bat izango balitz bezala, zeinaren bidez Gabinok zibari pasatzen baitzizkion bere kezkak eta estualdiak, zibak, gero, dantzaldiaren jirabirek eragindako indar zentrifugoaren bidez kanporatzen zituenak, Gabinoren barrura halako lasaitasun bat ekarriz... harik eta, hilabete pare bat igarota gero, Gabinok arkatza eskuan hartu eta orri zuri baten aurrean jarri zen arte; egin zituen hamar minutu jarrera hartan, hogei minutu, ordubetea... Gabinoren keinuei erreparatzen ari zitzaièn balizko ikusle bat berehala ohartuko zen minutu haien tentsioaz –arkatzari eusten ziòn eskuak mugimendu azkarrak egiten zituen,
|
egin orduko
desegiten zituenak, lehen marra egin nahi eta ezinean balebil bezala, arkatza orrira hurbildu ahala urruntzen baitzuen–, zalantzek Gabino erdibituta zuten seinale; Gabinok, izan ere, bere joera hura zuen, alde batetik, marrazkiak –marrazkitxoak– egitera bultzatzen zuena eta bere istorioak kontatzera, berari ateratzen zitzaizkion bezala, aitarengandik bereiz; bestetik, baina, gogoan... Gabinoren betartea eta arkatzari eusten ziòn eskuaren mugimenduen maiztasuna; lehenengoari dagokionez, nabaria izan zen nola Gabinoren betartea pasatu zen, pixkaka, kemena adieraztetik –ez al zen, bada, aita gorrotatzeko gai zena bere bide propioari ekiteko gai izango? – kemen arrastorik ez adieraztera; esku mugimenduei dagokienez, berriz, gero eta urriagoak egin ziren, Gabinok arkatza alde batera utzi eta eskua orri gainean pausatu zuen arte... baita, jarraian, orria eskuan hartu eta lau zati egin ere, hirak eta suminak hartutako hiruzpalau segundoko erreakzioan.
|
|
|
Gabinok irri egin zuen,
|
egin orduko
desegin bazuen ere; eta, etsipenaren mugetatik erreboltarenetatik baino hurbilago paratzen zela, esan zuen:
|
|
|
Bide berri bat lagunok. Agintariek eta kudeatzaile teknokratek ohituta ez gauzkaten bide bat, aitzindaria izan daitekeena, berandu
|
egin orduko
. Eta hor zer ikasi asko eskainiko dugu.
|
|
|
Hemen ez du inork irakasteko pazientziarik. Hitz erdi bat
|
egin orduko
, gaztelaniaz hasten zaizkit denak.
|
|
2010
|
|
|
Kontua ez zen han bukatu, Helenak etxera
|
egin orduko
, eskuetan zituèn sagarretako bat bota baitzidan, nik airean hartu nuena; gero, beste sagarra ahora eraman eta kosk egin zion, eta nik ez dakit zer gertatu zitzaidan, suaren gaineko sua piztu zitzaidala haragian, baita bat-bateko haize-zurrunbilo bat ere, suaren garretan Helenaren gorputzeraino eraman ninduena, bi gorputzen arteko distantziak ezabatuz; hala nengoen, bada, edo hala nengoen, ustez,... –Zuk ez duzu jan behar???; eta ni nora ezean gelditu nintzen, bat-batean beldur ezkutu batek atzera eragin balit bezala, harik eta begiak eskuan nuèn sagarraren azalean iltzatu eta erantzun bat aurkitu nuen arte:
|
|
|
Helenak, emakume bat zen neurrian, ni baino hiru urte zaharragoa gainera, oinak lurrean behar zituen nola edo hala? gure artekoa ezinezkoa zela ikusten zuen, argi eta garbi ikusten ere ordurako; Helenak, ondorioz, itzal hura zuen, porrotaren itzala?, noranahi jarraitzen zitzaiona, harik eta itzalari ihes egiteko modua aurkitu zuen arte, etengabeko jardun-ekinak bitarteko, gauza bat
|
egin orduko
beste bat egitera bultzatzen zuena; edo hala jokatzen ote zuen, bera ere halakoa zelako, tximeleta geldiezin bat bezalakoa, lana eta dantza zeregin nagusi zituena?; baliteke; ororen buruan, baina, behin-behineko irtenbidea zuen hura Helenak, pausaldia ohi baita bi jardunen arteko tartea, nora itzalak noiznahi egin baitzezakeen berriro ere; horregatik, bada, itzala inguruan sentitzen zuelako-edo ... –Eta orain zer egingo dugu??; eta ni erantzutera nindoakion, baina lizardiaren ertzean ikusi nuen Estibaliz, guregana pauso azkarrean zetorrena eta erantzuna guztiz aldatu zidana:
|
|
|
Tanta lodi eta zaratatsuek zafratzen dute autoa. Kilometro bat
|
egin orduko
, Manuk abiada moteldu eta bolumena igo behar izan du:
|
|
|
KEVIN.-Hala ere, diru pixkat
|
egin orduko
, zerbaiten bila hasiko nauk.
|
|
|
" Eta orain zer egingo dugu?" galdetu zidan, lizardira itzuli ahala, Helenak noiznahi baitzuen galdera hura ezpainetan, eta orain ulertzen dut zergatik... ulertzen-edo: ...ak —emakume bat zen neurrian, ni baino hiru urte zaharragoa gainera, oinak lurrean behar zituen nola edo hala— gure artekoa ezinezkoa zela ikusten zuen, argi eta garbi ikusten ere ordurako; Helenak, ondorioz, itzal hura zuen —porrotaren itzala—, noranahi jarraitzen zitzaiona, harik eta itzalari ihes egiteko modua aurkitu zuen arte, etengabeko jardun-ekinak bitarteko, gauza bat
|
egin orduko
beste bat egitera bultzatzen zuena; edo hala jokatzen ote zuen, bera ere halakoa zelako, tximeleta geldiezin bat bezalakoa, lana eta dantza zeregin nagusi zituena?; baliteke; ororen buruan, baina, behin-behineko irtenbidea zuen hura Helenak, pausaldia ohi baita bi jardunen arteko tartea, nora itzalak noiznahi egin baitzezakeen berriro ere; horregatik, bada, itzala inguruan sentitzen zuelako-edo ... " Eta orain zer egingo dugu?"; eta ni erantzutera nindoakion, baina lizardiaren ertzean ikusi nuen Estibaliz, guregana pauso azkarrean zetorrena eta erantzuna guztiz aldatu zidana:
|
|
|
Kontua ez zen han bukatu, Helenak etxera
|
egin orduko
, eskuetan zituèn sagarretako bat bota baitzidan, nik airean hartu nuena; gero, beste sagarra ahora eraman eta kosk egin zion, eta nik ez dakit zer gertatu zitzaidan, suaren gaineko sua piztu zitzaidala haragian, baita bat-bateko haize-zurrunbilo bat ere, suaren garretan Helenaren gorputzeraino eraman ninduena, bi gorputzen arteko distantziak ezabatuz; hala nengoen, bada, edo hala nengoen, ustez,... " Zuk ez duzu jan behar...?"; eta ni nora ezean gelditu nintzen, bat-batean beldur ezkutu batek atzera eragin balit bezala, harik eta begiak eskuan nuèn sagarraren azalean iltzatu eta erantzun bat aurkitu nuen arte:
|
|
|
Satisekalde
|
egin orduko
etorri zitzaidan Mirentxu bulegora. Leihoa ireki zuen, ezeren aurretik.
|
|
|
Satisekalde
|
egin orduko
sartu zen Mirentxu, alkatearen idazkariak deitu zuela esanez:
|
|
|
Ze desberdina zinera gustuko neskarekin gaztetan ala berrogeita bost urtetan joatea! Iluntasuna
|
egin orduko
sortzen zen esku jokoa hurbiltze etereo bat besterik ez zen izan oraingo honetan, gaztetako lotsa falta beldurra edo errespetua zen orain, urrutiegi ez joateko arriskurik ez hartzearren. Lehenago berdin baldin bazen pelikularen nondik norakoa, orain interesa jarri nuen eta, batez ere, ondoren hitz egiteko gaia izango zen, gaztetan ilunpetara sartzeko aitzakia baino ez zelarik.
|
|
|
Guk ez genien ezer ulertzen eta beraiek guri ere ez. Kortesiazko agurrak
|
egin orduko
, bakoitzak bere solasari heldu zion, aldamenekoak entzun zezakeenaz batere kezkatu gabe.
|
|
|
Zintzo-zintzo daude aitonaren aldamenean, zutik jarrita. Zuzendariak makilarekin lehen keinua
|
egin orduko
hautsi da isiltasuna. El Niño de Jerez.
|
|
2011
|
|
|
Hainbatetan eta hainbatetan, gurasoek eragiten dute haurraren jarrera txarra: etengabe aritzen zaizkio jateko esanez, edozein ordutan eskaintzen diote jatekoa, haren adinari dagokion baino janari gehiago jartzen diote, edo apeta guztiak onartzen dizkiote eta gehien gustatzen zaiona ateratzen diote kexarik txikiena
|
egin orduko
...
|
|
|
Gogorra izan behar duela pentsatu nuen, adin batetik aurrera, emandakotik bizi beharra. Begira zeuden umeak jarri ziren aktorea egondako lekuan, eta gelditasunaren artean ahalegindu ziren, baina arrakasta gutxirekin, egia esan behar bada, barrez lehertzen hasten baitziren lehen balantzak
|
egin orduko
. Lan gogorra zela pentsatu nuen orduan ere, entrenamendua eskatzen duen ofizioa.
|
|
|
Ohi bezala haatik, paradoxaz, anaiarekikoak
|
egin orduko
bere baitan berpiztuko zaio, mintzoz besterik ez bada ere. Zenbat maltzurkiago Kropotki erreala desagerrarazi, hainbat ozenkiago adituko du haren berbaroa bere gogoan, maizago eman beharko dio arrazoia.
|
|
|
Argia zilarrarekin pintatu nahi nuen, eta hondoa oso ilun. Prestatu nuen koadroa, koloreak eta dena, hasi nintzen, baina nik zerbait
|
egin orduko
eguzkia mugitu edo lainoak mugitu eta dena aldatu egiten zen. Berriro hasi, eta berdin, une batetik bestera dena aldatzen zen.
|
|
|
Ikusirik gizasemea Kaskezur bihurtu zela, andereñoa txorabiatzen hasi zen, baina Kaskezurrek esan zion hiltzekoa bazen, hilko zela, eta berarekin joan behar zuela bere etxeraino. Baina hori esaterakoan, marmar egiten zuen ahots ikaragarriz eta gainera bere onetik aterata zegoen eta norbait egon balitz handik bi miliara aise adituko zuen marmar hura arretarik jarri gabe ere, beraz andereño hau ihesi hasi zen basotik barrena bere bizia salbatzearren, baina Kaskezurrek atzetik abiatu eta harrapatu egin zuen yarda bat edo beste
|
egin orduko
, oso argia eta bizkorra baitzen, Kaskezur hutsa zelako eta gainera jauzi bat egin orduko handik milia batera lurreratzen zelako. Honela harrapatu zuen andereñoa:
|
|
|
Ikusirik gizasemea Kaskezur bihurtu zela, andereñoa txorabiatzen hasi zen, baina Kaskezurrek esan zion hiltzekoa bazen, hilko zela, eta berarekin joan behar zuela bere etxeraino. ...en ahots ikaragarriz eta gainera bere onetik aterata zegoen eta norbait egon balitz handik bi miliara aise adituko zuen marmar hura arretarik jarri gabe ere, beraz andereño hau ihesi hasi zen basotik barrena bere bizia salbatzearren, baina Kaskezurrek atzetik abiatu eta harrapatu egin zuen yarda bat edo beste egin orduko, oso argia eta bizkorra baitzen, Kaskezur hutsa zelako eta gainera jauzi bat
|
egin orduko
handik milia batera lurreratzen zelako. Honela harrapatu zuen andereñoa:
|
|
|
Debekatua geneukan urmaelaren ertzean jolasean ibiltzea: zorua labainkorra zen eta lau euri tanta
|
egin orduko
lohi likido batez estaltzen zen dena, gure oinetakoak eta soineko barrenak zerri eginda uzten zizkiguna. Ez dut beste inon ikusi hangoak bezain mariorratz urdin ederrik.
|
|
|
Talde bakoitzeko zazpi lagun sakrifikatu zituzten, sendietako garrantzitsuenak, denon aurrean labanaz hilda. Sakrifizio horiek
|
egin orduko
, odol-euria hasi zuen eta zazpi egunez luzatu zen, gau eta egun eten gabe. Zazpi egun horien buruan, txerrien gorputzak deabruz puztu ziren eta amorraturik jendeari eraso egiten zioten, hozka eta haginka eginez.
|
|
|
Egiek hegan egiten badakite, libre bizitzeko irrikan bizi den txoriak kaiolako atetxoa zabaltzean nola, horrela alde egin ohi dute gugandik. Noizean behin gure eskuetan pausatzen badira ere, harrapatzeko keinua
|
egin orduko
lekutan daude... hegan bueltan datozen arte. Eta orduan ere, pausaldi labur-laburra egiteko.
|
|
|
Diego oheratzerako izaten ziren goizeko seiak edo zazpiak. Ordubete elkarrekin ohean
|
egin orduko
jaikitzen zen Idoia autobusa hartu eta lanera abiatzeko. Modu sonanbuloan baino ezin larrutan egin horrela.
|
|
|
Egunkaria zimur-zimur egin eta hura zakarretara bota du kiosko ondoan topatu duen lehen zaborrontzian, berripaper-saltzailearen harridurarako. Halako umekeria
|
egin orduko
damutu zaio kasketa Lazkanori, eta etxera igo aurretik berriz erosi du beste kiosko batean egunkaria. Asteak daramatza unibertsitatera joan gabe, baina bost axola.
|
|
2012
|
|
|
Atsedenaldian hutsean zen emaitza Balaidosen, orain bi aste Riazorren bezalaxe. Baina gol aukerak sortzeko arazo handiak izaten jarraitzen du Mendilibarren taldeak etxetik kanpoko partidetan, eta aurkariak gol bat
|
egin orduko
goitik behera erortzen da Iruñeko taldearen planteamendua. Celtak ez zuen partida dotorerik jokatu.
|
|
|
Eguzkilorea jartzen da etxe atarietan etxea jagoteko. Gaizkile horiek guztiak gabez irteten dira, eta eguna
|
egin orduko
, eguzkia ateratzen denean, galdu egiten dira.
|
|
|
Udazkeneko egun triste, ilun eta isil batean, behe-behean astun hodeiak, alderik alde igaro nuen zaldi gainean, bakarrik, eskualdeko parte harrigarri beldurgarri bat; eta ilunabarreko itzalak biltzen ari zirenean hantxe nengoen azkenean, begien aurrean Usher Etxe malenkoniatsua nuela. Ez dakit nola gertatu zen; baina, eraikinari lehen begiratua
|
egin orduko
eraman ezinezko goibeltasuna barneratu zitzaidan espirituan. Eraman ezinezkoa diot; zeren sentipen hura ez baitzidaten arintzen, poetikoak izaki, gogoari atseginak-edo gertatzen zaizkion goibelaren edo ikaragarriaren irudi natural horiek, ezta latzenek ere.
|
|
|
Era horretara, sei bala batera botatzeko gai izango ginen, taldearen erdiak tiro eginda. Dena den, ez genuen premiarik izan, lehenengo tiroa
|
egin orduko
etsaia geldi-geldi geratu baitzen, bai zaratak eta bai suak izututa. Lau otso zerraldo geratu ziren, tiroa buruan hartuta, beste zenbait zauritu genituen, eta odola zeriela joan ziren, elurretako arrastoek adierazten ziguten bezala.
|
|
|
–aitzin-solasa
|
egin orduko
neure garunei,
|
|
|
Guk hitz bat
|
egin orduko
, bertatik ditu deuseztarazi
|
|
|
BEGOÑAK ere eten egin du telefonoa, pentsakor hartuko dugu telefonoa eskuan. Hori
|
egin orduko
, hots bat entzungo dueta jiratu egingo da.
|
|
2013
|
|
|
Bazekien Dionixiok gaizki egin zuela?
|
egin orduko
jakin zuen?, baina, biharamunean, berriro jausi zen, eta, biharamunaren biharamunean, berdin: hiru aldiz jausi zen.
|
|
|
Spritz bat edatera gonbidatu ninduen eta adiskide egin ginen. Bera ere ni bezalaxe isilpean lan egindakoa zen, bera noski artearen merkatu beltzean eta ni politikarenean, baina, bizpahiru trago
|
egin orduko
, antzekotasun handiak aurkitzen hasi ginen bion ibilbideen artean. Gauerdirako erabakita zuen lana niretzat izango zela, esan zuen, eta egongelako hormetan zintzilik zeuden artelanak seinalatu zituen.
|
|
|
Ferra galdu horrek behartu ninduen hirian sartzera. Ferratzaileak bere lana
|
egin orduko
hetsiak ziren hiriko ateak eta ilun bazterrak.
|
|
|
Baina, zaldunak iritsi zirenez geroztik, Jane ez zen gehiago izan arretagunea. Bingley andereñoaren begiak Darcyrengana zuzendu ziren berehalakoan, eta, gizonak gela barrurantz urrats gutxi batzuk
|
egin orduko
, Carolinek bazeukan zer edo zer gizonari esateko. Hala ere, Darcy jauna Bennet andereñoari mintzatu zitzaion aurrena zorion-agur eratsu batez; Hurst jaunak ere egin zion erreberentzia arin bat «asko pozten zela» esanez; baina benetan bero eta jariotsua Bingley jaunaren agurra izan zen.
|
|
2014
|
|
|
Sarah Hopkins-ek dio Genevieve, Roberta eta hirurok gardenia-neskak garela! Segur naiz bere bizitzako hamar urte eta Europako ikasketak emanen lituzkeela gardenia-neska bat izan eta hiruzpalau mutil atzetik izateagatik, dantzaldietan urrats gutxi batzuk
|
egin orduko
dantzara beste norbaitek gonbida dezan.
|
|
|
Baporea urpean zegoen. Bi egun lehenago omen ziren ibaian gora abiatuak, berehalako presaldi batean, zuzendaria ere ontzian zela, borondatezko patroi baten kargu, eta bidean hiru ordu
|
egin orduko
, ontziari harrien kontra krosko azpia arrakalatu, eta hegoaldeko hegitik hurbil urperatu omen zen. Neure baitan galdetu nuen zer egin behar ote nuen han, ontzia galduta neukanez gero.
|
|
|
Emakume gaixoak, gero, bere buruaz bertze egiteko, indigestioak-edo jota? , eta Elisak irri ironiko bat egin zuen, baita hura
|
egin orduko
desegin ere, ezin serioago eransten zuela?: Horregatik ibili behar dugu emakumeok kontuz gizonekin, Felisa?
|
|
|
Kristalezko emakume izan nahirikkale hustuak ibiltzen ditut gauero biluzik.Ilargi eri bat bezain garden dut azalaeta beldurtu egiten dira txakurrak nire soadaz.Uhuri
|
egin orduko
lotsarazten dituburmuinean daramadan galderaren usainak.Eta loak hartzen ditu nire oin ausartak, papiloien hauts hilurrenekoaz estaltzen.Eta ez nabil inorantzzorabioak hartzen bainau besoetan.
|
|
2015
|
|
|
Abadiñoko gobernu taldeak azpimarratu duenez, ordenantzan aldaketa hau
|
egin orduko
, hondakinak biltzeko guneak atondu dituzte baserri guneetan ere: " Durangaldeko Mankomunitatearekin batera martxan jarritako sistema horri esker baserri-auzoek hiriguneen erraztasun berdinak dituzte hondakinak birziklatzeko", azpimarratu du Abadiñoko gobernu taldeak.
|
|
|
Ez da normala egunero plazan aparkatuak egotea polizia furgoneta, polizien auto partikularrak edota beraien ezagunenak. Ez da normala plazako bankuetan eserita dauden nerabeek selfie bat
|
egin orduko
polizia bat ateratzea ea zer argazki egin duten kontrolatzeko. Ez da normala asteazkeneko pintxo potea polizia etxeko musikarekin egitea.
|
|
|
Hogeita lau metroan-edo ibili eta gero, basoan barreneratuko gara, Izarbe gailurraren pean gutxi gorabehera.Behin basoan sartuta, emeki-emeki egingo dugu behera desbideratze bateraino, eta handik igaroko ditugu Bitoleko sakaneko ur-lasterrak. Hori
|
egin orduko
, sakanaren bestaldetik igotzen hasiko gara, aldapa batean gora, eta langa kanadar batzuetaraino iritsiko gara; hurrengo, pista bateko bihurguneari segika, Baretosko Itzuliko bidegurutzea aurkituko dugu, Montoriko larreen pean.Horraino eraman gaituen pistatik segituko dugu zuzenean, betiere mendebalderantz joz, eta, behin pagadiaren erdi-erdira iritsitakoan, panel iragarle batekin topo egingo dug... hasieran, tarte zelai batean; hurrengo, beheraino eginda, bitan banatuko zaigu bidea, eta eskuinera utziko dugu Argastellyra doan basabidea, eta berriro ere beheraka hasiko gara Iguntzeko sakaneko ur emaria igarota.Ondoren, beherantz joko dugu berriro ere, hurrengo bidebanatzeraino.
|
|
|
Nola egin ihes bizkarrera izain gosetia bezain tinko itsatsi zitzaien kabroi hari. Euren autoa ez zen hain azkarra, berak ere ez zuen gidatzen horrelako trebetasunik, keinu txikiena
|
egin orduko
atzean izango zuten berriro. Ezingo zuten gainetik kendu.
|
|
|
Gortinak baztertzeko keinua
|
egin orduko
urbanizazioko argi guztiak piztu dira batera, eta auzokoen setter urduria zaunka bizian hasi da lorategi bazterretik. Oraindik ez da gaua guztiz sartu, eta itsasoaren zerrenda zilarkara garbi-garbi ageri da pinuen artetik.
|
|
|
ari jaquea eguin orduco, alabeorrec gonea, hari [semeari] jaka
|
egin orduko
, alaba horrek [eskatzen dio] gona?
|
|
|
Eskutik heldu dio emakume zaharrak alargunari, hiribidea gurutzatzeko. Bide erdia
|
egin orduko
gorri jarri zaie semaforoa, autoak abiatu dira, eta zain geratu behar izan dute. Hizketan ari dira, baina oroimena lanean ari da, bere emazte zena du gogoan alargunak, eta istant batez beste eszena bat dakusa.
|