|
2010
|
|
|
Hiztegi solas gaudeno errekurentzia aski handia
|
duten
hitzak badira, bietan adierazgarriak. Baigorriko Basaitzearen ekimenez C eta Z rekin egin zen bilkura ireki baten ondotik (solas biziak izan ziren), C k editorial batean eskuzabalki onespena ematen zuen tokiko kulturei, baina" confinement" deitzen zuena ekidinez.
|
|
2011
|
|
|
Edana ote zigorra? " Pot" horrek ba al du mugaz bestaldean" muxu" esateko erabiltzen
|
duten
hitzarekin zer ikusirik. Ezpainak erabiltzen ditugu, azken batean, bietan.
|
|
|
" Bizitzako gudan etsi gabeekin" elkartu nahi du Ruperrek eta" norbere lotsaz arduratu" ondoren" beti aurrera doan bide estuari" ekin. Denborak erakusten duen kontua da ez dagoela" okerreko belaunaldikoa" ez den inor, giza legea denez ulertzea zein funtzio bete behar
|
duten
hitz handiek, utopiek.
|
|
2014
|
|
|
Aurrekoarekin oso loturik dago, bestetik, ki ren bigarren adiera. Ki erabilera ezberdinak dituen euskarazko atzizkia ere bada; alde batetik, emeki edo poliki bezalako hitzak sortzeko moduzko adberbiogilea dugu; bestetik, materia edo zatia adierazten
|
duten
hitzak sortzekoa —aterki, izozki, odolki—; eta, azkenik, osotasun baten zati berdinak adierazteko hitzak sortzen dituena — biki, hiruki.
|
|
2015
|
|
|
elur xafla, busti, geldo, beratz, xehe, lapats, mataza, baltsa, pinporta, irin, gesal, kresal, garapa, lahiña, osin, bildu, mukuru, satarabi, axka, meta, ur, gazur, begi, salda, jausi, bisuts, ekaitz, erauntsi, lauso, zulo, eta abar luze edo labur bat. Ez da beti horrela, hala ere; egon bai baitaude ele nagusiarekin zerikusirik ez
|
duten
hitz banaka batzuk, hagitz ederrak, zeinei nire ezjakintasunak kutsu enigmatikorik ematen baitie, hala nola: kalotxa, Lapurdiko eta Nafarroa Behereko zenbait herritan oinetako zoletan itsasten den elurra omen dena; uxin, elur erauntsia; txarpaleta, urtuz doan elurrak utzitako lokatz edo ur putzua.
|
|
2017
|
|
|
Euskaraz itzuliezina den ñabardura izenburuan. Adieraziko genuke, informazioa gehituz, Bat hori —gizonezko— beste hura da emakumezko— Edo nola hizkuntza guztiek asmatzen
|
duten
hitzetan jarriz dena adierazten.
|
|
2018
|
|
|
Haizeak itsasoa harrotu du. " Parisen ez duzu hau." Haize burrunba zeharkatzen
|
duten
hitzak. Añesen barrua astintzen.
|
|
2019
|
|
|
Juan Mari Lekuonak erabilitako puntuak aztertu ditugu, eta ondorioak estonagarriak dira: oso aberatsak dira haren puntuak, bai luzeak direlako, bai puntu gisa hitz osoak erabiltzeko joera duelako, puntuak ez kategorialak direlako (esan nahi da errima osatzen
|
duten
hitzek kategoria gramatikal desberdinetakoak direla), oso gutxitan errepikatzen dituelako puntuak...
|
|
|
" Adberbializazioa erabat burutu
|
duten
hitzak ditugu lehen mailan. Horrelakoak dira, hasteko, historikoki kasu marka baten bidez sortuak, baina gaur egun hiztunek holakotzat ez dituztenak:
|
|
|
Azken batean, berez bukaeran —e zeukaten hainbat hitz —a edukitzera aldatu dira. Nahasketa, dena dela, ez da —e bukaera
|
duten
hitz guztietan gertatzen; banaka batzuetan baizik ez. Hauexek aldatu dira Urdiainen:
|
|
|
Gure udaletako kontu zaharretan maiz ageri dena almudi sinonimoarekin batera, gero guk gerok ezagutu genuen alondiga gisako zerbait adierazi nahi du azoka horrek. Hain zuzen, hiruak erro arabiarra
|
duten
hitzak. Herrirako behar beharrezko lehengaiak almazenatzen, neurtzen, saltzen zireneko lekua:
|
|
2020
|
|
|
Bi helduok isileko hitzarmena geneukan sinatuta, zeinaren arabera aspaldi eskuen artetik ihes egin zigun elkarbizitza eramangarria ez baitzegoen oraindik gu ezin iritsizko mortuan. Txikiek eginiko hitzarmena zen haur guztiek beren buruarekin ez besterekin sinatzen
|
duten
hitzik gabeko ituna: ahalik eta zoriontsuenak izatea; hots, bide guztiak erabilita, helduek unean uneko atseginak zaputz ez diezazkietela.
|
|
|
Bere idatzietan, bai poemei dagokienez eta baita abestiei dagokienez ere, erraz antzeman daitezke oinazearen eta sufrimenduaren zipriztinak, giro horrek baldintzatutako bizitza baten kontaerak, gogoetak, sentipenak. Hala ere, gaixotu ondorengo argitaraldietan aldi berean antzeman daitezke baita ere plazera bilatzen
|
duten
hitz sortak, sufrimendua arintzeko beste bide bat jorratzen dutenak. Edertasunaren, maitasunaren eta lasaitasunaren bidetik sufrimendua arintzea bilatzen duela dirudi, eta horregatik aurki ditzakegu berarengan poema argitsuak, maitasunari gorazarre egiten dioten eresiak, iraganera eta ekialderantz egindako bidaiak:
|
|
2021
|
|
|
Izena+ handi izenondoa
|
duten
hitzetan bokal aldaketa antzematen da (Bizkarrandi/ Bizkarrondi, Zatandi/ Zatondi, Zapatezar/ Zapatazar). Bertze kasu batzuetan, g> k bilakabide arrunta topatzen dugu (Aizkaina Haitz+ gaina) eta hitz konposatuak Altxirria (artzirria, txirria> alrxirri (a), alzirri (a)).
|
|
|
Idazkera, aurreneko aldiz, bere garaiko balioekin behaztopa egiten
|
duten
hitz ozar eta lotsagabeetara lerratuko da. Korronte harrigarri hori Arkilokorekin hasi zen (greziar noble baten eta emakume esklabo barbaro baten sasiko semea):
|
|
|
Eskarmentu eta zentzabide, heriotza zigorra sufritu zuten liburu madarikatua zirkulazioan jarri zuten kopistek eta liburu saltzaileek ere. Suetoniok itzulpenik behar ez
|
duten
hitz batzuekin azaldu zuen azken horien kondena: librariis cruci fixis.
|
|
|
Hein batean, irakurle guztiok daramatzagu barrenean gugan arrastoa utzi
|
duten
hitzen liburutegi klandestinoak.
|
|
2023
|
|
|
Bat batean, uhinen soinuaren artean, hitzak entzuten hasi dela begitandu zaio: errimatzen
|
duten
hitzak edo errimatzen ez dutenak, garrasika ari diren hitzak edo xuxurlaka ari direnak, harramazka egiten duten hitzak, tonu ezberdinetan, hizkuntza desberdinetan, edota existitzen ez diren kodeetan.
|
|
|
Bat batean, uhinen soinuaren artean, hitzak entzuten hasi dela begitandu zaio: errimatzen duten hitzak edo errimatzen ez dutenak, garrasika ari diren hitzak edo xuxurlaka ari direnak, harramazka egiten
|
duten
hitzak, tonu ezberdinetan, hizkuntza desberdinetan, edota existitzen ez diren kodeetan.
|