|
2007
|
|
|
Zentzu berean ulertu behar dugu ikasleak euskaltegietara erraztasunez hurbiltzeko beharrezkoak diren fondoak garatzea beka sistemetarako. Zentzu honetan, Nafarroako hainbat udalen eta mankomunitateren lana aipatu gabe ezin utzi, bertako biztanleei berezko eskubidea
|
duten
euskara ikastea ekonomikoki hain pisutsua ez izatea ahalbideratzen dutelako.
|
|
|
Haurrek ereduan euskara formala ikasten dute, baina ez kalean jolasteko behar
|
duten
euskara, euskara informala, komunikatiboa. Ahozko euskararen, edo euskara komunikatiboaren, garapen eskasaren ondorioz, haur euskaldun askok eta askok adierazkortasun bila erdarara jotzen dute.
|
|
2008
|
|
|
Gaur egungo euskara aztertzeko? Gaur egungo euskaldunek erabiltzen
|
duten
euskara aztertzeko. Gaur egun irizEuskara beharrezkoa da
|
|
|
Ondorioz bost urtetarik hizkuntza egoeraren argazki zehatza badugu: aldagai soziodemografikoak baliatuz, badakigu zein den hiztunen hizkuntza gaitasuna eta euskararen transmisioa, euskara nola erabiltzen duten etxean, ingurumen hurbilean, gizarte bizitzan, herritarrek zer iritzi eta jarrera
|
duten
euskarari buruz. Gainera aldi oroz galdetegia berdintsua baita, euskararen diakronia egin dezakegu inkesta batetik bestera.
|
|
|
Azpimarratu behar da Vianako bertako eta inguruetako partehartzaileen portzentajea; hots, nafar bisitarien %19, 7 baitira. Horrek adierazten du inguru horretako auzokideek zer nolako atxikimendua
|
duten
euskararekin eta ikastolekin. Horietatik, %73, 3 urtero joaten da.
|
|
2009
|
|
|
Are gehiago, nekezago ari da aurrera egiten esparru informaletan (familia, lagunartea, aisialdia...) esparru formaletan baino (ikasgela, jarduera ofizialak...). Beraz, ezinbestekoa da eta Administrazioaren eginbeharra, euskaldundu den pertsona orori, ikasi
|
duten
euskara hori erabiltzeko aukerak eskaintzea; alegia, erabilera esparruak sortzea gizartearen alor desberdinetan. Hala ere, gai honetan lehentasunak finkatzerakoan, argi eduki behar dugu, egun, eta etorkizun hurbilean are gehiago, pertsona elebidunak nagusiki gazteak direla.
|
|
2010
|
|
|
Newsframe analysis bezala ezagutzen da lehenbiziko ikerlerroa. hurbilpen horrek kazetaritzaren diskurtsoa hartzen du analisiaren ardatz, era horretan komunikabideen framinga zedarritu ahal izateko; baita diskurtso horrek duen informazio prozesua ere (ekoizpena, prozesamendua eta eragina). izan ere, framing prozesua estrategikoa den aldetik, bere funtzionamenduan badute zerikusia komunikabideen barruko eta kanpoko faktoreek. horrela eginez, jorratzen diren gaien eta ezaugarrien zerrendatze hutsa gainditzen da, eta errealitatea ulertzeko edo ulertarazteko eraiki den informazio eremuko egitura orokorra zedarritu eta horren arau orokorrak azalduko lirateke. gure interesgunera ekarrita, newsframe analysiaren abiapuntua hauxe litzateke: ...zio prozesua baldintzatzen edota ezartzen duten komunikabideen barneko zein kanpoko eragileak; eragile horiek zergatik sartzen —edo isiltzen— dituzte agendara euskarari buruzko albisteak; nola eta zergatik moldatzen dituzten albiste horien osaketa, ekoizpena eta prozesamendua. horrela, era sistematikoan ezagutuko genituzke interes ideologikok, politikok, ekonomikok markatzen eta gidatzen
|
duten
euskararen framinga (edo, hobeto, framing ezberdinak). horrela eginda, euskara hauteman eta interpretatzeko dagoen egitura orokorraren ezagutza sakona eta zorrotza oinarri, balizko interbentzio batek emaitza oparoagoak ekar litzake.
|
|
|
erabileraren gehikuntza ezagutzaren gehikuntzari zor zaiola, gaurko elebidunek ez baitute atzokoek adina edo gehiago erabiltzen, gutxiago baizik kasu askotan eta adin talde batzuetan. erabilera, beraz, esparru publikoan handitu da, herri aginteen arauen eraginpeko esparruan; ez, ordea, esparrurik pribatuenean: etxeko salan eta sukaldean. elebidun gehiago izateak, elebidun kopuruaren hazkundeak alegia, ez du konpentsatzen gaur egun elebidunek atzokoen aldean egiten
|
duten
euskararen erabilera apalagoa esparru ez formaletan. nire ustean, alabaina, erabileraren korapiloa askatzeko giltzarrietako bat zera da: gaurko belaunaldi gazteek beren eguneroko bizitzan (eta batez ere esparru ez formalean:
|
|
|
6 gazTeen eraBilera: Helduen perTzepzioaK behin ikerketan agertu diren bi dimentsioak eta gizarteratzearen kontzeptua ulertzeko proposatu den bi munduko egoeran bizi kontzeptua aurkeztuta, gazteek egiten
|
duten
euskararen erabilerari buruz helduek dituzten pertzepzioetara joko da: gazteek gutxi erabiltzen omen dute euskara eta euren erabilera bermatzea da euskararen normaltze prozesuak daukan erronketarik garrantzitsuenetakoa. baina nola sumatzen dute gazteen erabilera bi munduko egoeran bizi diren helduek?
|
|
|
Heldu euskaldunek, egoeraren zailtasunaz jabeturik, ez dute harridura erakusten, irakurketa errealistagoa egiten dute. partaideen pertzepzio horien aurrean, zenbait xehetasun ematea komeni da. gazteek ei
|
duten
euskararen erabilera urriak helduengan sortzen duen ardura eta harridura ulergarriak dira, batez ere, heldu horietako askok ez dutelako euskara nahiko luketen moduan ikastea lortu, eta ez baitute ulertzen ikasi dutenek, berriz, ez erabiltzea. edozein kasutan, gazteen benetako egoera sakonago aztertu behar da zer gertatzen den jakiteko. gazte denek primeran hitz egiten dutelako pertzepzioa, hau da... Familia eta giro erdaldunetan bizi diren ume eta gazte askok euskara eskolan ikasten dute gehienbat, eta euskaraz gaitasun handiarekin moldatzen ikasi dutela ezin da zalantzan ipini. hala ere, eskolak ez ohi ditu lagunarteko hartu emanetan erabiltzen diren hizkuntza ereduak eskaintzen, eguneroko jardueretan eta parekoen artean beharrezkoak diren hizkera ereduak alegia, eta eskatu ere ezin zaio egin (euskararen aholku batzordea 2009: 48). gazteek gaztelaniaz badituzte honelako ereduak, eta horietara jotzen dute, sarri, batez ere giro erdaldunetan hazitako gazteek. inguru euskaldunean bizi direnek, berriz, badituzte euskaraz eredu dinamikoak baina, hala ere, nerabezaroan erdarara jotzen dute sarri, helduen ustez, eta konpromiso falta erakutsita. ideia hauek auzitan ipin daitezke. batetik, ez dago argi gazteek erdarara erabat jotzen dutenik. aitzitik, taldekideen arteko bat bateko harreman eta erabat informal diren egoeretan jotzen dute gazte euskaldun askok gaztelaniara baina erabat ala euskara gaztelania kode —alternantziaz baliatuta—?
|
|
2011
|
|
|
Ia denek euskaraz jakin arren gero dena erdaraz egiten dute eta gazteok hipokresia hori salatu egiten dute. Gazteek sumatzen dute musika talde askok egiten
|
duten
euskararen erabilera ia sinboliko dela. Hau da, kanta batzuk euskaraz egin arren (batzuk beste batzuk baino gehiago) kontzertuetan taula gainetik esaten dutena eta beren artean hitz egiten dutena gaztelaniaz da.
|
|
|
• Zein perzepzio
|
duten
euskarazko musikaz eta zerekin lotzen duten: Honi buruz hurrengo atalean arituko naiz, gai honi buruz ere argi utzi baitituzte beren iritzi eta aurreiritziak.
|
|
|
Hemen orain arte azaldutako datuak oso orokorrak dira eta ez dute inolako argitasunik ematen aipatutako faktore batzuei buruz. Izan ere gazteek lortu duten gaitasun erlatiboa edo inguruan
|
duten
euskarazko hiztunen maiztasuna dudarik gabe, aldagai garrantzitsuak dira. Honi buruzko daturik ez dut lortu.
|
|
|
Halaber, lan egiten dudan Arrasateko ikastolan bertan ikusi dut, musikaz gain beste arlo askotan ere sumatzen dutela gabezia hau ikasleek. Gazteak ondo moldatzen dira, oro har, behar akademikoetarako egin behar
|
duten
euskara jasoarekin. Baina ez dira batere ongi moldatzen, adibidez, txisteak kontatu, sexuaz berba egin edo messengeren elkarrizketan aritzeko.
|
|
|
Euskaldun askok etxean erabili
|
duten
euskara Bilbon kalea zapaldu orduko ahaztu egin izan dute, eta beste askok ahazte hori etxera eraman eta transmisioa eten dute. Zergatik ahazte eta etete hauek?
|
|
2012
|
|
|
Ikasleen esparruarekin jarraituz, egunez eskolan eta eskolaz kanpo egiten
|
duten
euskara erdaren erabilera zehatzago aztertzeko, Gela argazki deritzon galdetegia erabili ohi dugu, eta, gela bakoitzeko honelako emaitzak jasotzen ditugu.
|
|
|
Kontuan izan behar da inkestatuen artean 16 eta ia 100 urte bitarteko pertsonak daudela. Horren ondorioz, orain dela ia ehun urtetik hona gurasoek nola transmititu
|
duten
euskara jakin dezakegu.
|
|
|
Izan ere, datu demolinguistikoen osagarri, egokia iruditu zaigu ikasleen hizkuntza erabilerari erreparatzea. Zenbat eta non erabiltzen
|
duten
euskara. Belaunaldi berriak dira, arnasgune horietan sortuak, bertan bizi direnak, euskarazko ereduetan hezten ari direnak.
|
|
2013
|
|
|
Iñaki Mart� nez de Lunak urteak daramatza euskal gizarteak euskarari buruz duen irudia eta hark euskarari atxikitzen dizkion balioak aztertzen; urteak, halaber, plaza publikoan nolabaiteko presentzia
|
duten
euskararen gaineko diskurtsoak erkatu eta batzuen eta besteen mugei buruzko ikerketak eta hausnarketak egiten; urteak daramatza, orobat, euskararen geroa iritzi publikoaren baitan irabazi behar dela predikatzen, eta, testuinguru horretan, diskurtso eta esparru kontzeptual berri baten premia azpimarratzen. Hala, bada, euskararen framing berriarena hainbat hitzaldi eta artikulutan jorratu duen gaia da (BAT, 76 zk., urrutira gabe).
|
|
|
Zergatik eta non hitz egiten
|
duten
euskaraz – Itxaro Artola
|
|
|
" Euskararen aingurak Arrasateko gazteen hizkuntza praktikatan. Zergatik eta non hitz egiten
|
duten
euskaraz". HIZNET hizkuntza plangintzagraduondokorako sakontze egitasmoa, ikasturtea.
|
|
|
Itxaro Artola – Euskararen ainguralekuak Arrasateko gazteen hizkuntza portaeran. Zergatik eta non hitz egiten
|
duten
euskaraz zuen bakarrik eta %17, 4ak, bietara. Elkarrizketatu ditugun hamabost gazteetatik hamabi %25 horretan leudeke.
|
|
|
Itxaro Artola – Euskararen ainguralekuak Arrasateko gazteen hizkuntza portaeran. Zergatik eta non hitz egiten
|
duten
euskaraz mota aipatzen ditu euskararen inguruan: Baieztapen diskurtsoa, Axolagabekeriaren diskurtsoa eta Ukapenaren diskurtsoa.
|
|
|
Arrasateko gazteen hizkuntza portaeran. Zergatik eta non hitz egiten
|
duten
euskaraz
|
|
|
Itxaro Artola – Euskararen ainguralekuak Arrasateko gazteen hizkuntza portaeran. Zergatik eta non hitz egiten
|
duten
euskaraz
|
|
|
Zergatik eta non hitz egiten
|
duten
euskaraz – Itxaro Artola
|
|
|
Zergatik eta non hitz egiten
|
duten
euskaraz – Itxaro Artola
|
|
|
Itxaro Artola – Euskararen ainguralekuak Arrasateko gazteen hizkuntza portaeran. Zergatik eta non hitz egiten
|
duten
euskaraz duguna. Formazio zentro gisa Arrasate Musikalek baditu hutsuneak euskararen erabileran, eskolak euskaraz emateko gaitasunik ez duten irakasle beterano batzuk mantentzen dituelako.
|
|
|
Bestalde, azpimarragarria iruditzen zait barrundiarrek
|
duten
euskararekiko atxikimendua eta nola sentitzen duten euskara euren herriko hizkuntza gisa, nahiz eta kasu gehienetan ez ezagutu.
|
|
|
Bestalde, azpimarragarria iruditzen zait barrundiarrek duten euskararekiko atxikimendua eta nola sentitzen
|
duten
euskara euren herriko hizkuntza gisa, nahiz eta kasu gehienetan ez ezagutu.
|
|
|
Galde sortaren emaitzak ikusita, honako ondorio hau nabarmendu nahi nuke beste guztien gainetik: Barrundiako herritarrek
|
duten
euskararekiko atxikimendua.
|
|
2014
|
|
|
" Lehen hitza euskaraz" leloa
|
duten
euskararen erabilera sustatzeko sortutako kanpaina ugari indartu egiten ditu ikerketa honek.
|
|
|
" Lehen hitza euskaraz" leloa
|
duten
euskararen erabilera sustatzeko sortutako kanpaina ugari indartu egiten ditu ikerketa honek. Bere erabileraren hautemate kualitatibotik harago, orain baieztatu genezake herritarren artean harrera ona duela elkarrizketak euskaraz hasteak, edozein dela ere solaskidearen hizkuntza gaitasuna.
|
|
|
Gazteen euskararekiko jarreren inguruan egin diren ikerketen artean, bat Nekane Larrañagaren (1995) Euskalerriko gaztetxoek euskararekiko dituzten jarrerak eta beren eragina euskara ikasi eta erabiltzean doktorego tesia da. Bertan Euskal Herriko gazteek euren hizkuntza aldaerekiko dituzten jarrerak bildu nahi izan ditu, ikusteko jarrera horiek nola eragiten
|
duten
euskara ikasterako orduan. Jarrerek euskararen ikaskuntzan eta erabileran badutela zuzeneko eragina baieztatu zuen.
|
|
2015
|
|
|
Irakasleekin lanean hasi ginenean, gure irakasleek bi kezka zituzten: bata, haien ikasleek espero zitekeena baino euskara gutxiago erabiltzen zutela, eta ikasle horiek erabiltzen zuten/
|
duten
euskararen kalitatea ez dela espero zitekeena bezain kalitatekoa. Horren ondorioz, 2010/ 11 ikasturtean hasi ginen, hala eskatu ziguten ikastetxe eta irakasleekin, ahozkoaren lanketa sistematikoarekin eta planifikatuarekin.
|
|
|
Ikasleek lortzen
|
duten
euskara maila oso oinarrizkoa izaten da, A1 mailatik beherakoa.
|
|
|
Ikasleek lortzen
|
duten
euskara maila oso oinarrizkoa izaten da, A1 mailatik beherakoa. Halere, hainbat salbuespen daude, zeintzuetan euskara ikasturte ezberdinetan hautatzeko aukera dagoen, eta beraz, ikasleek hizkuntza gaitasun txukuna lortzen duten A2, B1 edo altuagoa.
|
|
|
Bi erakunde hauek kale erabileraren neurketaz arduratzen diren arren, horretaz gain, inkesta soziolinguistikoak eta Arrue ikerketa dituzte abian. Lehenengoak hiztun kopurua, hauen ezaugarriak eta datu hauek denak izandako bilakaera ditu aztergai (Eusko Jaurlaritza, 2011), eta bigarrenak, berriz, eskolan umeek egiten
|
duten
euskararen erabilera (Soziolinguistika Klusterra, 2011). Zalantza izpirik gabe, UNESCOren bigarren faktoreari sendotasuna emateko baliabidea dugu lehenengoa, eta eskolaren garrantzia eta transmisio soziala aztertzeko baliabidea, berriz, bigarrena.
|
|
2016
|
|
|
6 Oso garrantzitsutzat jotzen du eskola orduz kanpoko ekintzak euskaraz izatea, bere seme alabek eskuratu
|
duten
euskara mailak horrela adierazten baitio.
|
|
|
Oso garrantzitsutzat jotzen du eskola orduz kanpoko ekintzak euskaraz izatea, bere seme alabek eskuratu
|
duten
euskara mailak horrela adierazten baitio. arabera jokatu dugun arren, ahalegin berezitxoa ere eskatu diegu, euren bikotekideen buruan jar zitezen esan eta bere hizkuntzaren araberako lelo bat aukeratzea.
|
|
|
Bat Soziolinguistika Aldizkariaren urteko bigarren ale honek, Soziolinguistika Klusterrak eta Eusko Jaurlaritzak elkarlanean egin
|
duten
euskararen bilakaera soziolinguistikoaren gaineko hausnarketa lana du oinarritzat. Lan horrek helburu bikoitzari erantzun dio.
|
|
|
Hots, mintzajardunaren maiztasuna kategoria batean edo bestean tipifikatuz jardun ohi dugu askotan27 Inportantea da, nolanahi ere, a) eta b) multzoak ongi bereiztea: gauza bat da zenbatek euskaraz egiten duen (zenbat hiztun), eta beste bat euskaraz egiten duten horiek zenbatean (zer proportziotan, zer maiztasunez) egiten
|
duten
euskaraz (zer maiztasun). Gero, kontuak xeheago argitzeko, beste galdera hauei ere erantzuten saiatu da:
|
|
|
Inportantea da, nolanahi ere, a) eta b) multzoak ongi bereiztea: gauza bat da zenbatek euskaraz egiten duen (zenbat hiztun), eta beste bat euskaraz egiten duten horiek zenbatean (zer proportziotan, zer maiztasunez) egiten
|
duten
euskaraz (zer maiztasun).
|
|
|
Ahozko jardunera mugatu dugu kasu gehienetan. Gutxi asko euskaraz mintzo direnek zenbat irakurtzen/ idazten
|
duten
euskaraz, zertaz eta zertarako, nekezago jakin ahal izango dugu: ez daukagu horretarako, zoritxarrez, ahozko jardunaren pareko informazio oinarri demolinguistiko zabalik.
|
|
|
Hor ez da adierazten, euskaraz dakiten horiek zenbat dakiten (elebidun hartzaileak ere kontuan hartzen ote dira bertan?). Udalerri bakoitzean" euskaraz egiten duten" horiek (gutxienez) zer maiztasunez egiten duten ere ez; are gutxiago zer jardungunetan egiten
|
duten
euskaraz. Kontuok argitu arte kontuz hartu behar ditugu, beraz, horko emaitzak.
|
|
|
Bere osoan harturik zenbait lekutan132, zenbait jardungunetan eta zenbait gai jorratzeko orduan euskaraz egiten du euskaldun jendeak, orain dela hogei urte bezainbat edota, inoiz, orduan baino zabalago; Gauzak kolpean aldatzen ez badira halatsu egingo ere du133 gaurko euskaldunon hurrengo belaunaldiak, seguruenik, hemendik hogei urtera. Oraingook baino gehiago ala gutxiago egingo
|
duten
euskaraz (ET eta, bereziki, E4 jardunean), E4eta ET hiztunok elkarrengana bilduago ala elkarrengandik bananduago egongo diren, beren euskal jardun hori espazio soziofuntzionalaren zein gunetan oinarrituko den bereziki, eta abar, hori ezin dugu goiko analisi global horretatik atera. Has gaitezen, beraz, hurbilagoko betaurrekoak jartzen.
|
|
|
Dagoeneko lortu duguna hurrengo belaunaldian galdu, hutsetik abiatu eta berriro oraingo lorpen maila lortzen saiatzea da, horrela jokatuz, gehienik egin dezakeguna: berriro hutsetik hasiz maiz asko398, etxetik, auzotik eta lagunarte hurbiletik jasotzen ez
|
duten
euskarazko jardun biziaren truk euskara ikasteko bide formala eskaintzea399. " Orain ikasi" lelopean indarberritze saioaren esfortzu nagusia de facto eskolara mugatzeak badakigu nora garamatzan.
|
|
|
Aipatutako bi kasuak baikorrak dira baina beste kasu batzuetan, aldiz, indar batek itzali, ezkutatu egiten du bestea eta horretan datza ondorio okerrak ateratzeko arriskua. Adibidez, Barakaldoko, Portugaleteko eta Sestaoko 30.000 gaztek, (ia) inoiz erabiliko ez
|
duten
euskara pixka ikasten duten bitartean Ean, Lekeition, Ondarroan eta Markinan bost mila gaztek euskara galtzen badute (edota ohiko bidetik transmititzen ez bazaie) kuantitatiboki oso egoera baikorra baten deskribapena edukiko
|
|
2017
|
|
|
inkestatuek erantzuteko errealitateari buruzko iritzi bat eraiki behar dute eta iritzi hartan nahiak, usteak eta halakoak sartzen dira (amonarriz eta Joly, 2007); euskara jakitea oso desberdina da herri euskaldun bateko edo erdaldun bateko hiztunentzat, oso bizipen desberdinak izango dituzte euskararen erabileran (Joly, 2012: ...jarraikiz, oso agerikoa da inkesta Soziolinguistikoetan hiztunek ez dutela euskararen erabilera espazio orokor batean neurtzen (hau da, ez dute erreferentzia espazio bera), ez dituzte parametro berberak erabiltzen, ezta neurtzeko sistema berbera ere. gutxienez, kontuan hartuko genuke zein den euren inguruan hautematen eta bizitzen duten egoera soziolinguistikoa. zein den, esaterako, bizi inguruan
|
duten
euskara erabilera.
|
|
|
9.2.2 Inkestatuen erabilera maila denbora esparruetan esparruetako erabilera mailari dagokionez, hau da, zenbatek erabiltzen
|
duten
euskara denbora erdiz edo gehiagoz ala gutxiagoz, zenbait esparrutan datu adierazgarriak ateratzen dira: haurren zaintzan, trebakuntzan eta etxeko erosketetan, hain zuzen ere. hona hemen taula eta grafikoak:
|
|
|
Esparruetako erabilera mailari dagokionez (zenbatek erabiltzen
|
duten
euskara denbora erdiz edo gehiagoz ala gutxiagoz), zenbait esparrutan datu adierazgarriak ateratzen dira: jende kopuru handiena biltzen duen tartea %75100 bitarteko erabileramailarena da trebakuntzan (%39, 7), etxeko erosketetan (%36, 4) eta haurren zaintzan (%44, 1). grafikoan ikus daitekeenez, jardun mota hartzaileak dira euskararen erabilerarik baxuena dutenak:
|
|
2018
|
|
|
Eneko Gorrik zenbaki honetan bertan dio" erritual" modukoa bihurtzen ari dela Inkesta Soziolinguistikoaren eta Kale erabileraren neurketaren emaitzen irakurketa; alegia, bost urtean behin, Eusko Jaurlaritzak eta Soziolinguistika Klusterrak, hurrenez hurren, egiten
|
duten
euskararen biziberritzeprozesuko bi datu bilketa handien emaitzen irakurketa eta interpretazioa.
|
|
|
Hori horrela da. Horren erakusgarri da, adibidez, euskaldunek etxeetan, euren artean, erabiltzen
|
duten
euskara tasa, zentsuetan neurtu ohi dena.
|
|
|
Horietako 8 herritan 20 puntu baino aldea handiagoa neurtu da (Aretxabaleta, Hernani, Anoeta, Arrasate, Bermeo, Igorre, Aramaio eta Astigarraga) — Zarautz da herriz herri egindako azterketa honetan herri bakarra non mutilen erabilera datuak altuagoak diren haurtzaroan eta gaztaroan. Gainera, Zarautz da herri bakarra non sexuaren araberako datu orokorretan gizonek gehiago erabiltzen
|
duten
euskara (emakumezkoek %48, 7 eta gizonezkoek %52, 9) eta haur eta gazteen adintaldeetan ere portaera hori jasotzen den.
|
|
|
Gainera, Zarautz da herri bakarra non sexuaren araberako datu orokorretan gizonek gehiago erabiltzen
|
duten
euskara.
|
|
|
Ikusi zen espazio ez formaletan, alegia, arlo edo espazio kurrikularretatik kanpo dauden horietan eta ikasleak haien artean dauden tokietan, euskararen erabilera %62koa zela (emaitza kuantitatiboa). Horrez gain, ikusi zen euskararen ezagutza bermatuta izan arren, ikasleek lan esparrutik kanpoko erabilerarako
|
duten
euskara gaitasuna nahiko mugatua dela (emaitza kualitatiboa).
|
|
|
esate baterako, euskalduna izateko gogoa piztea komeni da. Baina ez da ahaztu behar, euskaldun izatearen nahia identitateari lotuta dagoela; ikasleei azaldu litzaieke zergatik ikasten
|
duten
euskara.
|
|
|
Baina ez da ahaztu behar, euskaldun izatearen nahia identitateari lotuta dagoela. Juan Carlos Etxegoien Xamar en hitzak gogora ekarriz, ikasleei azaldu litzaieke zergatik ikasten
|
duten
euskara, izan ere, askok inposizio moduan ikusten dute euskara. Baina euskaldun izatearen poz eta gogoa ikasleengan pizteko ardura egon litzateke.
|
|
|
Izan ere, gaur egun biztanleriaren parte handi batek ezin izan zuen euskara eskolan ikasi, eta ikastekotan beste baldintza zailagoetan ikasi behar zuten. Eta gaur egun ikusten denean umeek zer nolako aukera
|
duten
euskara eskolan ikasteko, aldaketa hori ondo baloratu behar da. Beraz, ahalegin berezia egin behar da ezagutza ziurtatzeko.
|
|
|
Elkarte eta taldeetan zumaiarrok gabiltza, eta jakin nahi izan nuen, galdetuta, nola ikusten eta bizi
|
duten
euskara bilguneetan. Bakarka erantzuteko galdetegia zen, baldintza batzuk betetzen zituztenentzat:
|
|
|
Honen harira, Jone Miren Hérnandezek, gazteen euskararen erabilerari buruz planteatzen duena etorri zait gogora: " Gazteek zergatik ez
|
duten
euskaraz egiten" galdetzea baino, galdera hau egin genukeela: " Zer eskaintzen die euskarak gure gazteei?" (Hernández, 2011:
|
|
|
Batzuek arrazoi profesionalak dituzte; izan ere, EGA agiria erreferentzia da beste gaitasun profesionalak ere eskatzen dituzten hainbat lanpostutan. Beste batzuek, berriz, arrazoi pertsonalak dituzte, esate baterako,
|
duten
euskara gaitasuna egiaztatzea. Probara aurkezteko gutxieneko adina 17 urte da.
|
|
2019
|
|
|
Nagusiki, bi arrazoigatik: alde batetik, euskararen normalizaziorako interesgune garrantzitsua delako ezagutzea nerabeek zenbat erabiltzen
|
duten
euskara testuinguru informaletan eta, era berean, zer nolako euskara darabilten; eta bestetik, interesgarria delako jakitea euskal hiztun gazteek zenbateko lekua ematen dioten euskarari sare sozialen bidezko komunikazioan, zeina bihurtu baita haien eguneroko —eta ia une roko— harreman bide nagusietako bat.
|
|
|
Aldaketa handirik ez, zentzu horretan. Baina hautu hori egiteko arrazoietan hasi da aldaketa. horregatik izango da interesgarria gai hori ikertzea, eta jakitea belaunaldi berriko musikariek nola argudiatzen
|
duten
euskaraz kantatzeko erabakia.
|
|
2021
|
|
|
Proiektu honen nahia hiztun komunitateen inguruko informazioa partekatzeko testuinguruak sortzea izan da, jatorri atzerritarreko biztanleriaren hizkuntzen inguruko iritziak, jarrerak eta praktikak hobeto ezagutzeko. Era berean, eurek
|
duten
euskararen biziberritze prozesuarekiko ezagutza, pertzepzioak, irudiak, jarrerak, nahiak eta praktiketara hurbiltzea ere nahi izan da, kudeaketan lagungarri izan dadin.
|
|
|
Ardatz ideologikoan ideien, errepresentazioen eta iritzien munduan murgiltzen gara. Aztergai da zein ideologia duten gazteek hizkuntzei buruz, nola ikusten
|
duten
euskara gure gizartean, zer iritzi duten hizkuntza politikaz edo euskalgintzaz, eta abar.
|
|
|
Gazteek esan behar digute nola bizi duten hizkuntza, zer pentsatzen
|
duten
euskarari buruz. Gazteak dira protagonista, eta besteok ezin ditugu ordezkatu.
|
|
|
Bai, gazteek hitz egin behar dute, eta helduok aditu. Gazteek esan behar digute nola bizi duten hizkuntza, zer pentsatzen
|
duten
euskarari buruz. Gazteak dira protagonista, eta besteok ezin ditugu ordezkatu.
|
|
2022
|
|
|
Halere, euskararen asoziazioek batasunean eraikitzen
|
duten
euskararen irudia aho biko ezpata dela baieztatu genezake. Euskarari izaera mitiko moduko bat ematen zaio, eguneroko praktikotasunetik aldentzen duena.
|
|
|
Ikerketaren helburu nagusia, Urola Kosta mailan adinekoen osasun arretan hizkuntzak duen garrantzia eta jasotzen
|
duten
euskarazko arretarekiko asebetetze maila neurtzea da.
|
|
|
Ikerketaren helburu nagusia, Urola Kosta mailan adinekoen osasun arretan hizkuntzak duen garrantzia eta jasotzen
|
duten
euskarazko arretarekiko asebetetze maila neurtzea da.
|
|
|
1 Urola Kostan bizi diren adinekoek jasotzen
|
duten
euskarazko osasun arretaren iritzi subjektiboa jasotzea galdetegi baten bidez.
|
|
|
Osasun zentro guztietako datuak eduki ez arren, bildutako datuekin taula bat osatu da. Bertan, osasun zentro horretako erabiltzaileen artean, hizkuntza erregistroaren galdera zenbati egin zaion (proportzioa) eta horietatik zenbatek lehenetsi
|
duten
euskara (proportzioa) azalduko dira. Era horretan, hauek dira, herriz herri, hizkuntza erregistroari dagozkion datuak:
|
|
|
– Oro har, beren osasun zentroetan jasotzen
|
duten
euskarazko zerbitzuarekin gustura dauden arren, gutxi gorabehera erdiek berau hobetu daitekeela uste dute.
|
|
|
Hiru multzo egin daitezke euskararen erabilerari dagokionez: batetik, umeak, lautik hiru euskaraz ari direla; bigarrenik, gazteak eta heldu gazteak, hirutik bi inguruko erabilerarekin; eta azkenik, 40 urtetik gorakoak, non erdiek egiten
|
duten
euskaraz. Metodologia aldetik aldaketa bat egin da 2021eko neurketan:
|
|
2023
|
|
|
Grafikoetan ikus daitekeen moduan, Zumaiako haurrek eta nerabeek etxeko giroan egiten
|
duten
euskararen erabileran badaude aldeak:
|
|
|
Ikerketa honek eman duen beste datu interesgarria izan da etxeko euskararen erabilerak duen lotura haurrek euren lagunekin kalean egiten dutenarekin. Izan ere, etxean guztiak daudenean euskaraz beti edo gehienetan hitz egiten den kasuetan, etxe horietako haurrek eskolan eta kalean egiten
|
duten
euskararen erabilera oso handia dela ikusi da, baina, bi hizkuntzetan berdin edo gaztelaniaz gehiago egiten den kasuetan, baieztatu da modu nabarmenean jaisten dela euskararen erabilera eskolan eta lagun artean. Beraz, ziur asko, ezaugarri hori arretaz zaintzeko modukoa izango da.
|
|
|
Era berean, arretaz begiratu behar da etxeko erabilera elebiduna eta, haurrek
|
duten
euskaraz hitz egiteko gaitasun erlatiboa, aldagai horiek erabakigarriak baitira euren euskararen erabileran bai esparru formalean eskolan, eta, baita, lagun arteko aisialdiko sozializazioan.
|
|
|
Horien artean daude ikerketan parte hartu duten LH4ko haurren euskararen erabileran antzeman den erabilera nabarmen baxuagoa, edota aisialdiko zenbait eremutako euskararen erabilera apala. Era berean, arretaz begiratu behar da etxeko erabilera elebiduna eta, haurrek
|
duten
euskaraz hitz egiteko gaitasun erlatiboa, aldagai horiek erabakigarriak baitira euren euskararen erabileran bai esparru formalean eskolan, eta, baita, lagun arteko aisialdiko sozializazioan.
|
|
|
24 Aldagai hau ARRUE ikerketak ere kontuan izan du ikasleek egiten
|
duten
euskararen erabileran aldagai eraginkorra delako (Martinez de Luna et al. 2013, 23). Era berean, Inkesta Soziolinguistikoak ere beretsi du euskararen erabileran eragiten duten faktore nagusienetakoak erraztasuna eta harreman sareak direla (Eusko Jaurlaritza 2023, 11).
|
|
|
Hain zuzen ere, Zumaian gazteekin egindako ikerketa batean ikusi da euskaraz egitea naturaltasunarekin lotzen dutela gazteek beraiek (Altuna Zumeta eta Hernández García 2021). Ikertzaile horien arabera, ez dago argi gazteek zer esan nahi
|
duten
euskara" natural" egiten dutela diotenean. Hala ere, honako ezaugarri hauekin lotu daitekeela uste dute:
|
|
|
– Haurrek eskolan, etxean eta aisialdian egiten
|
duten
euskararen erabilera kuantifikatzea.
|
|
|
Egindako behaketaren arabera, eskola inguruko esparru ez formaletan Zumaiako haurrek egiten
|
duten
euskararen erabilera orokorra% 75,4koa da; alegia, behatutako haurren artean% 75,4 euskarazko elkarrizketetan parte hartzen ari ziren eta gaztelaniazkoetan,% 24,6; azpimarratzekoa da ez zela beste hizkuntzen erabilerarik behatu.
|