|
2001
|
|
|
Parke tematikoek eragin
|
dute
sektore hori sendotu eta haztea; 50eko hamarkadan arrakasta izugarria izan zuten Estatu Batuetan, baina Espainiara duela sei urte iritsi ziren, Port Aventura ireki zenean.
|
|
|
Produkzio eskergan ikusleak protagonisten arriskua, abentura edo arazoak izan ditzake gozagarri, baina eguneroko historia xumean bere bizipen eta itxaropenak islaturik ikusten ditu eta, alderdi horretatik, horrelako narrazioek beti izango
|
dute
sektore bat.
|
|
2002
|
|
|
Hala nola, Erisarri eta Suberbiolak, Novaltik, Grupo de Ingenieria Reconstruccion Y Recambios, S.A. enpresak, Larrañaga y Elorzak eta Siegelek. Jakina, enpresa horiek guztiak ez dira produkzio militarrean bakarrik aritzen, baizik eta ekoizpenaren parte bat egiten
|
dute
sektore horretarako.
|
|
|
Eta egin dituzte lehenbiziko aurreikuspenak puntu horren gainean: " Exxon Mobil eta Chebron Texaco estatubatuarrek, Shell angloholandarrak, Lukoil errusiarrak, TotalFinaElf frankobelgak eta Eni italiarrak beren artean partituko
|
dute
sektorea, eta negozioetarako ate berri horren parte handi batek konpentsatuko du Texasko petrolio industriak nozituko duen prezio beherakada".
|
|
|
“Hirigintza jasangarriaren giltzarriak izan dira eta izango dira beti ingurumen alderdiak (adibidez, eguzkiarekiko egoera, aire korronteen erabilera), materialen aukeraketa eta energia sistemak”, laburbiltzen du María Jesús González arkitektoak. Energia berriztagarriek luze beteko
|
dute
Sektore Elektrikoari buruzko Legeak 2010a baino lehen Estatuko guztizkoaren %12 sortzeko hartutako konpromisoa. Presentzia nabarmena izan arren, erabilera arkitektonikora gutxi aldatu dira.
|
|
|
Espainiako arroz ekoizleek onartezintzat jo
|
dute
sektore honetarako Nekazaritza Politika Komuna (NPB) aldatzeko proposamena. Nekazari eta Abeltzainen Elkarteen Koordinakundeak (COAG) uste du Europako Batzordearen proposamenek «arroza praktikatzen duen sektorea desagerrarazi egiten dutela, industriaren interesak erabat asetzen dituzten bitartean».
|
|
2003
|
|
|
Iparraldean, 1999 urtean eskura dauden azken datu ofizialak dira, 98.652 lanpostu zeuden hirugarren sektorean; 1975 urtean, berriz, 80.415 Irakaskuntzak, osasunak eta gizarte zerbitzuek hartzen
|
dute
sektoreko zati handiena: %28 Multzo horretan, Kanboko mikroklima profitatuz ireki diren osasun zentroen ugaritzea izan da indargarrietako bat, eta orobat Hendaiaren eta Angeluren arteko kostan ireki diren talasoterapiako zen troak.
|
|
|
Orain, Iparraldean, nekazaritzako 5.939 ustialeku daude; 1955ean, 11.353 zeuden. Eta, egiatan, ardi aziendek eta haien esne produkzioak salbatu
|
dute
sektorea. Horrela ageri da, bederen, Solange Mariluzen" Ipar Euskal Herriko egoera ekonomikoa azken hogei urte hauetan" azterketan.
|
|
|
Izenpetutako akordioaren arabera, ikasturte honetarako ikasle eta ordu bakoitzeko 1,80 euroko finantzaketa izango dute euskaltegiek. Bestalde, bitariko batzordea eratu
|
dute
sektorearen epe luzerako egoera aztertzeko. Urtea bukatu aurretik alde bakoitzeko launa ordezkarik bilera egingo dute.
|
|
|
Antxoaren populazioa kuantifikatzea, ordea, lan zaila da, bizi zikloaren laburtasuna dela eta —hiru urte besterik ez dira izaten—, eta klimak eta antzeko ingurumen fenomenoek eragin handia dute bertan. Iaz espezie horren arrantzak izan zuen bat bateko beherakadak eta egungo kanpainaren bilakaera txarrak kezka bizia piztu
|
dute
sektorean. “Tradizioz gorabehera handiak izan dituen espeziea da, eta horrek justifikatuko luke joan den urtean 10.000 tona baino gutxiago pisatzea, 1990eko hamarkadan batez beste 40.000 tona arrantzatzen ziren bitartean”, azaldu du Aztiko adituak.
|
|
2004
|
|
|
Gatazkaren arazoari heldu aurretik, euskal nazioaren ezagutu beharra ikusten
|
dute
sektore horiek.
|
|
|
Gobernuak Espainiako legeriara egokitu berri du otsailaren 20an onartutako errege dekretu baten bidez. Hala ere, Bruselako agintarien erabakiak ere badu bere hutsunea, sektore horretako lan baldintzak arautzen dituen araudi bateraturik ez dagoelako “egonezina” agertu baitute. Hala ikusten
|
dute
sektoreko kolektibo profesionalek, beldur baitira Europako Estatuei araudi komunari “salbuespenak” emateko edo “aldaketak” egiteko emango zaien ahalmenak “presazko edo iraupen mugatuko ezusteko operatiboak” izanez gero aireko segurtasuna arriskuan jarri edo merkatuan “distortsioak” sor ditzakeela. Nolanahi ere, Batzordeak ohartarazten du baimen horiek, azken batean, “erkidegoko kontrolaren” mende egongo direla, baina soilik errepikakorrak edo bi hilabetetik gorako eperako ematen direnak.
|
|
|
Orain, ikertzaileek diotenez, kontsumitzen duten emakume haurdunek haur alaiak ematen dituzte. Osasunerako onuragarriak izan daitezkeen emaitzak bat etortzea produktu bati balioa emateko saiakera gisa ikusten
|
dute
sektore kritiko batzuek. Kontsumitzaileek maiz onartzen duten arren, produktu horrek bere irudiari kalte egiten dioten zenbait topiko mantentzen ditu.
|
|
|
Lanuzteak ELAk eta LABek deitu dituzte, EAEko udaletako eta diputazioetako gobernu organoak osatzen dituzten alderdi politikoek" ezezkoa" eman diotelako dagozkien hitzarmenak negoziatzeari. Sindikatuek KPI gehi 600 euroko soldata igoera langile guztientzat eta 18.200 euroko gutxieneko soldata exijitzen
|
dute
sektorean existitzen den behin behinekotasun egoerari aurre egiteko. " Behin behinekotasun hori, subkontratazio, kontrata, kanporatze eta zerbitzuen pribatizazioz mozorrotuta agertzen da", gaineratu dute.
|
|
2005
|
|
|
Fabrikatzaileek ohartarazten
|
dute
sektorearen zerga sistemak merkatua eta lehiakortasuna oztopatzen dituela
|
|
|
Aurreikuspenak Sindikatuek eta ezkerreko oposizioak mobilizazio orokorrera deitu dute ondoko herrialdean, erosteko ahalmena, soldatak, enplegua eta lan zuzenbidea defendatzeko. Frantziako sindikatu handi guztiek (CGT, CFDT, FO, CFTC eta CFE) protesta masiboko eta greba orokorren jardunaldia egingo
|
dute
sektore publikoan, Frantziako lurralde osoan 143 manifestaziorekin. Parisko aireportuetan segurtasunaz arduratzen diren hainbat enpresatako sindikatuek eta Air France airelineako hamar sindikatuk ere greba aurreabisuak aurkeztu zituzten gaur astearterako.
|
|
2006
|
|
|
Pertsona horien zerbitzuak behar dituzten familiek behin eta berriz esaten dute konfiantzazko harremana ezarri behar dela eta salatzen dute" gaurko lana biharko uzten dutela". Bien bitartean, indarra duen dekretu arautzaileak eta Gizarte Segurantzako Etxeko Zerbitzuaren Araubide Bereziak aukera ematen
|
dute
sektore horrek sortzen duen enpleguaren erdia baino gehiago urpean gelditzeko. Lan baldintzak idatziz hitzartzeak, Caritas edo Red Harrera erakundeen bitartekaritza bilatuz, lan harreman hobeak eta egonkorragoak formalizatzen laguntzen du.
|
|
2007
|
|
|
Horregatik, 2005eko irailean sartu zen indarrean Elikagaien Publizitatea Auto arautzeko Kodea (PAOS Kodea), Elikadura eta Edarien Industrien Federazio Espainiarraren (FIAB) kolaborazioari esker: konpromiso hori sinatu
|
dute
sektorean Espainian dauden 35 enpresari handienek, hots, publizitate inbertsio guztiaren %75 baino gehiago biltzen dutenek.
|
|
|
Inguruabar horien aurrean, apirilarenkoak, bi aldaketa egin zituen hiri erren 30eko 2/ 1985 Errege Dekretu legeak, Politika Ekonomikoko Neurriei buruztamenduen araubidean. Aldaketok eragin handia izan
|
dute
sektore horren geroagoko garapenean. Aldaketa horiek izan ziren etxebizitzak negozio lokal bihurtzeko askatasuna, eta kontratuaren iraupena ituntzeko askatasuna, hiri errentamenduen kontratuetan nahitaezko luzapenaren derrigorrezko izaera ezabatuta.
|
|
|
Ekoizleek esan dute nahiago luketela metodo organiko ekologikoagoak erabiltzea, nahiz eta onartzen duten uztak galtzeko arriskuak eta Asian eta Afrikan beste nekazari berri batzuek duten lehiak hori galarazten diela. Gainera, labore horien aldekoek gogorarazten
|
dute
sektore horrek lanpostuak sortzen dituela eta ikastetxeak eta ospitaleak finantzatzen dituela. Hala ere, kontsumitzaileek erabilera negatibo horiek alda ditzakete ingurumenarekin eta osasunarekin.
|
|
|
Estatistikek hala adierazten dute: 30 urte arteko hamar gaztetik seik nahiago
|
dute
sektore publikoan lan egin enpresa pribatu batean baino soldata eta egonkortasun berarekin. Baina dena ez da paradisu bat, mota horretako enpleguak ere baditu bere desabantailak.
|
|
|
Espainiako gazteen% 65i funtzionario izatearen ideia ematea ez da joera berria, baina harrigarria da fenomeno hori —duela hamarkada batetik aztertzen ari da oraindik— gero eta handiagoa izatea belaunaldi berrien artean, Valentziako Ikerketa Ekonomikoen Institutuak egindako azterlan baten arabera. 30 urte bitarteko hamar gaztetik seik nahiago
|
dute
sektore publikoan lan egin enpresa pribatu batean baino soldata eta egonkortasun berarekin 200 plaza eskaintzen dituen deialdi publiko batean, milaka hautagai aurkez daitezke. Bilatzen dutena ez da eszentrikotasunik:
|
|
|
Horrela, beren negozioa dibertsifikatu nahi dute, etekinak merkatu nazional gero eta saturatuago batean jaitsiz gero. «Enpresen tamaina handiagoak, Espainiako etxebizitza merkatuaren heldutasunak eta gehiegizko likideziak azaltzen
|
dute
sektorearen nazioartekotzea», dio Yolanda Fernández Madrilgo Higiezinen Sustatzaileen Elkarteko Azterlanen zuzendariak. Espainian, metro karratua 2.054 eurokoa da, batez beste; Portugalen, berriz, 1.700 eurotik beherakoa.
|
|
|
Medikuek zehaztu dute gero eta gehiago eskatzen dutela bi sexuek, baina gehiago dira erabiltzen duten emakumeak eta, batez ere, gazteak. Adituek diotenez, badirudi modan jarri dela tratamendu estetikoak nerabeei oparitzea.' Profesionalengana jo Tratamendu estetikoen eskaera handitu denez, edergintza zentro askok negozio aukera bat ikusi
|
dute
sektore horretan prezio lehiakorrak eskainiz, baina ez dute beti laguntza mediko espezializaturik izaten. Hain zuzen, SEMek dio esku hartzeen %20 estetika zentroetan aplikatutako praktiken emaitzak zuzentzeko edo hobetzeko direla.
|
|
|
Afrikan, langileen% 70 nekazaritzatik bizi da. Lehorteek eta uholdeek arriskuan jartzen
|
dute
sektore hori. 2001az geroztik, lehorteak elikadura arazo larriak eragin ditu hegoaldeko Afrikan.
|
|
2008
|
|
|
Alegaziorik egon ez denez, behin betiko onartu da-eta. Berdin egingo
|
dute
sektore tertziariorako zen (1.400m2) lursail baten, 10 txalet atxiki egiteko itunarekin ere bai. Aurkeztutako zenbait alegazio onartu ditu Udalak, oinarrian hitzarmena aldatzen ez duenak batetik; bestetik, zehaztutako gune berdea 3.500etik 2.580 metro koadrora jaitsiko da.
|
|
|
2.Sektore edo Ataleko Batzarrek beren ordezkariak aukeratuko dituzte, lau urteko gehienezko epe baterako, aurretiko baliogabetzea ez bada erabakitzen. Horrela izendaturiko ordezkariek EKEren Batzar Nagusia osatuko dute eta horren barruan beraien Sektore edo Atala ordezkatuko dute, eta Batzar Nagusiaren erabakien berri emango
|
dute
Sektore zein Atalotan.
|
|
|
Egia esan, eraikuntza, egungoa bezalako burtsa garaietan, prezioak zuzentzen dituen lehen sektorea da, batzuetan oso modu oldarkor eta jarraituan, eta 2008ko lehen hilabeteetan metatutako gainbalioak %50 murriztera iritsi da. Higiezinen merkatua moteldu egin daitekeela ikusita, ahots kualifikatuak sortu dira, eta ohartarazten
|
dute
sektore hori osatzen duten balioak izango direla ondorioak izango dituzten lehenak, burtsaren gainbehera gertatu zenean gertatu zen bezala," Ibex 35" delakoa %7, 5 jaitsi zenean. Iragarpenak ez dira onak, eta zenbaitek mugimendu hori 90eko hamarkadaren amaieran konpainia teknologikoekin gertatutakoarekin konparatu du; izan ere, konpainia horiek okertzera eraman zituen, benetako baliotik gorako prezioetan kotizatu ondoren.
|
|
|
Gaur egun, hipotekak ez ordaintzearen indizea igotzen hasten den arren, 90eko hamarkadan lortutako tasetatik oso urrun dago oraindik, etxebizitzen enkantean benetako" booma" gertatu zenean. Baina higiezinen merkatua moteltzen ari denez, higiezinen kopuru izugarria duten finantza erakundeek berriz ere enkantea erabiltzen dute beren jabetzei irtenbidea emateko; baliteke orain etxebizitza bat metodo horren bidez eskuratzeko unea izatea; izan ere, ekimen publikoek eta pribatuek asko hobetu
|
dute
sektore menderatu bat, duela urte batzuk arte, enkante egileek menderatzen zuten sektorea, zeren eta, batzuetan legez kanpo geratzen ziren metodoen bidez, ia ezinezkoa baitzen edozein ondasun eskuratzea. Gaur egun lanean jarraitzen duten arren, haien presentzia ez da hain nabarmena.
|
|
|
Irudia: David Siqueira Hala ere, gaur egun, Eraikuntzaren Kode Teknikoak (CTE) edo Eraikinetako Instalazio Termikoen Erregelamendu berriak (RITE) energia eraginkortasuneko gutxieneko baldintza batzuk betetzera behartzen
|
dute
sektorea eraikin berrietan eta birgaitzen direnetan. Azken finean, energia ekologikoena eta merkeena gastatzen ez dena da.
|
|
|
" Prestakuntza irekiaren aldeko apustuak hainbat arrazoi ditu", azaldu du Manuel Fandos akademiako irakasleak. Alde batetik, pertsona guztiak ez dira berdinak; oposiziogile batzuek lanaldi osoan lan egiten
|
dute
sektore pribatuan, edo seme alabak edo adinekoak dituzte beren kargura, eta beste batzuek lanaldi partzialean lan egiten dute, edo langabezian daude eta gurasoekin bizi dira. Horrelakoetan, ordutegi malgua ezinbestekoa da.
|
|
|
Askok aitortzen dute une zailak igarotzen ari direla, likidezia behar baitute beren negozioen eguneroko bizitza finantzatzeko. Beste muturrean, banketxeek ekaitza harrapatzen
|
dute
sektore horretarako produktu espezializatuak merkaturatuz. Egoera horren aurrean, ETEentzako kreditu saldoaren hazkunde aurreikuspenak moteldu egingo dira aurreko urteekiko.
|
|
|
Onartu egin dute hitzez, baina ez ekintzaz. Probokazio kanpaina bat ere sustatu
|
dute
sektore kontserbadoreek, erreferendumaren eta demokraziaren aurka; agintariek ez diote amore emango probokazio halakoari, eta ez diete inolako aitzakiarik emango eraso talde haserretu horiei. Gizartean liskarra baino ez baitute eragin nahi.
|
|
|
Abuztua da oraindik goi denboraldiko hilabete emankorrena eta denek dute asteburu honetatik aurrera datuak hobetuko diren itxaropena. Orain arte baturiko datuek kezka sortu
|
dute
sektorean, dena den.
|
|
2009
|
|
|
Bizkaiko Metalgintza arloko enpresen jarduerak %29 egin zuen behera joan den urtarrilean eta zenbait enpresaren eskaerak %60 jaitsi ziren. Guztira, orain arte 4.000 lanpostu galdu direla nabarmendu
|
dute
sektore honetako buruek gaur egindako prentsaurrekoan.
|
|
|
Batera zein bestera, bai Galiziako enpresariak bai jostun bilbotarrak argi
|
dute
sektore horrek ere nabarituko duela krisia.
|
|
|
Batera zein bestera, bai Galiziako enpresariak bai jostun bilbotarrak argi
|
dute
sektore horrek ere nabarituko duela krisia.
|
|
|
Egiaz, gaitasun berezia
|
dute
sektore hauek beren ikuspegi propioak politika ekonomikoaren eztabaidetara ekartzeko. Eta hori enpresarien eta langileen arteko interesen bat egitearen ikuspegitik, edo ekoizleen eta kontsumitzaileen artekoak, kapitalaren eta lanaren artekoak, etab. Ikuspegi berezi hori interes handikoa izan litzateke politika ekonomiko osorako, bai eta politika horiek norabide egonkor batetik bideratzeko orduan ere.
|
|
|
Antzeko zerbait gertatu zen, neurri batean, banku sektorearen bilakaera historikoan. XIX. mendetik aurrera, gero eta indar gutxiago izan
|
dute
sektore horretan mutualitateek eta kooperatibek, erakunde publikoek bankuen jardueran izan duten esku hartzea indartu ahala. Esku hartze horren ondorioz, gero eta gehiago murriztu da enpresa bakoitzaren kaudimenagatiko lehia sektore horretan.
|
|
|
Dakigunez, azken hamarkadotan politika ekonomiko guztiek murriztu
|
dute
sektore publikoaren pisua enpresa jardueren kudeatzaile gisa.
|
|
|
Aditu batzuek (Acocella, 2000) harremanetan jarri
|
dute
sektore politika eta politika ekonomikoaren ikuspegi dinamikoa edo epe luzekoa.
|
|
|
Sektore guztirako lan itun bat sortzea mesedegarria litzateke, profesioa arautzeko, gutxieneko lan baldintzak arautzeko, eta, bide batez, egungo anabasa honetan ordena apur bat jartzeko. Lan honetarako elkarrizketatu diren iritzi igorleek begi onez ikusten
|
dute
sektorerako hitzarmena sortzea, egungo lan baldintzak hobetzeko lagungarria izan litekeelako. Hala ere, zaila iruditzen zaie euskarazko komunikabideen sektore osoa arautuko duen hitzarmena gauzatzea.
|
|
|
Horren aurrean panorama, argitaletxe tradizionalei ez zaie gehiago geratzen. tituluak salgai jarri behar dira hemen formatua. Baina (e) tik ferietatik kanpo uzten
|
dute
sektoreko nagusiak errealitate berria onartzen hasi dira. Hala ere, ordaindu gabe goza dezakezu literatura onaz.
|
|
|
Baldintza horien barruan sartzen dira instalazioen diseinua, elikagaiak manipulatzen dituzten langileen prestakuntza eta animaliek jasaten dituzten zorabiatze sistemen zaintza. Ahalegin handiak Proposatutako neurri askok ahalegin handia eskatzen
|
dute
sektore inplikatuenetako batek, ekoizleek. Alde horretatik, eta Talavera de la Reinan maiatzean egin zen Abere Ekoizpeneko Animalien Babesari eta Ongizateari buruzko Nazioarteko Lehen Topaketatik ondoriozta daitekeenez, “erraz neurtzeko moduko adierazleak bilatu behar dira, animaliak behar bezala zorabiatu ote diren baloratzeko”.
|
|
|
Hitzarmen horrek prekarietatea betikotu egiten duela ikusita, ELAk eta LABek Euskal Autonomia Erkidegorako lan hitzarmenaren aldeko kanpaina abiatu zuten 2006 urtean. Sindikatu abertzaleek ordezkaritzaren %70 biltzen
|
dute
sektorean.
|
|
2010
|
|
|
Hain justu, bide horretatik indarkeriari azkena eman arte lanean jarraituko duela adierazi du Gasteizko Gobernuak.ETAri eta haren inguruari adierazi dio espetxea dela espero dezaketen bakarra. ...behar direla ETArekin negoziatzeak PSE PP hitzarmena urratzen duela eta, ondorioz, gutxiengoan geratuko lirateke eta Patxi Lopezek luke lehendakari bezala jarraitu.Espero dut Eusko Jaurlaritzak azalpen bat emango digula, eta bestela, informazio horiei sinesgarritasuna emango diegu, erantsi du.Ergel batek soilik sinets dezake, laugarren aldiz, ETAn eta ezker abertzalean terrorismoarekin amaitu nahi
|
dute
sektore posibilistak existitzen direla", nabarmendu du.
|
|
|
Ergel batek soilik sinets dezake, laugarren aldiz, ETAn eta ezker abertzalean terrorismoarekin amaitu nahi
|
dute
sektore posibilistak existitzen direla, nabarmendu du.
|
|
|
Dakigunez, azken hamarkada hauetan politika ekonomiko guztiek murriztu
|
dute
sektore publikoaren pisua enpresa jardueren kudeatzaile gisa.
|
|
|
Arauen bidez ez badira sortzen, «pseudomonopolioak» dira egitura ohikoenak. Kasu honetan enpresa handi gutxi batzuek talde gisa
|
dute
sektorea kontrolpean4.
|
|
|
Elikadura industrialeko prozesuak robotika bidez automatizatzea apustu argia da elikagaien industrian. Mundu globalizatu gero eta lehiakorragoan, hazten ari diren zenbait ekonomiak, hala nola Txinak, hazkunde ikusgarria izan
|
dute
sektore horretan. Kalitate eta segurtasun handieneko produktuak dira nagusi merkatuan.
|
|
|
Fusio itxiak eta martxan daudenak Azken hilabeteetan, bat baino gehiago jarri dira martxan, eta gehiago dira negoziatzen ari direnak. Negozio marjinen beherakadak eta berankortasun gero eta handiagoak pentsarazten
|
dute
sektoreko kontzentrazioak epe labur eta ertainera jarraituko duela. Hona hemen eragiketa esanguratsuenetako batzuk:
|
|
|
Energia berriztagarrietarako primen kontrolak ere eztabaidak sortu ditu azken hilabeteetan. Batzuek beharrezkotzat jotzen
|
dute
sektorea arautzeko eta irregulartasunik gabe hazteko; beste batzuek, berriz, eraso interesatutzat jotzen dute. Energia berriztagarriek tarifa jakin bat jasotzen dute Europa osoan, haien garapena sustatzeko.
|
|
2011
|
|
|
Gaur egun, Australia da artile esportatzaile nagusia. Eta asko zaintzen
|
dute
sektorea. Hain zuzen ere, Adelaidako Unibertsitateko biokimikari batzuek ardi transgenikoak sortu dituzte E. coli bakterioaren bi gene gehituta; ardi horiek gai dira zisteina sintetizatzeko, eta ohikoei baino artile gehiago ematen dute.
|
|
|
Aurrerapen garrantzitsua izateaz gain, azaroko Industriako Negozioen Zifren Indizeak (ICN) bere hamaikagarren igoera jarraitua eragin zuen. Estatistika Institutu Nazionalak (INE) argitaratutako datuek erakusten
|
dute
sektoreko eskaeren sarrerak %11, 1 igo zirela, urrian baino ia bederatzi puntu gehiago. Ondasunen helburu ekonomikoaren arabera, azaroko fakturazioaren urtetik urterako igoeran ekarpen handiena egin zuten industria sektoreen artean tarteko ondasunena dago; izan ere, sektore hori osatzen duten jarduera gehienetan izandako igoeren ondorioz, %14, 8 igo zen negozio zifra.
|
|
|
Biek laguntza handia ematen diete guraso eta seme alabei; izan ere, Editoreen Gremioen Federazioaren azken zifra ofizialek adierazten dutenez, 2010ean guztira 12.622 titulu argitaratu ziren haur eta gazte literaturan, %64, 8, berrikuntzei edo lehen argitalpenei dagozkienak. Kopuru horiek, berez, handitu egiten
|
dute
sektore honetarako liburuen katalogo zabala, 50.000 lanetik gorakoa. Udarako gomendioak Aukeraketa errazte aldera, uda bakoitzean haur eta gazte literaturarekin zerikusia duten erakunde eta entitateek beren zerrendak egiten dituzte, udarako irakurketa gomendagarrienekin.
|
|
|
Ostalaritza biziberritzeko beharra ikusten
|
dute
sektoreak eta Udalak
|
|
2012
|
|
|
Erreformak lehentasuna ematen die enpresetako hitzarmenei. Zer funtzio eta garrantzi izango
|
dute
sektorekoek edo probintzietakoek. Enpresaburuek aukera izango dute horiek ez aplikatzeko.
|
|
|
Gutxik ezagutzen
|
dute
sektore hori berak bezain ongi, bai ikuspegi tradizionaletik eta bai digitaletik, haren argitaletxeak ere egin du-eta Sarerako jauzia.
|
|
|
Azterlanaren indize orokorra (OHE indizea), hotelen perspektibak (OHE Hotelero) eta aurreikuspen makroekonomikoak (OHE Makroekonomikoa) jasotzen dituena, iazko udako denboraldiarekiko jaitsi da, eta 36 puntutan dago. Itxaropen negatibo horiek hautsi egiten dituzte 2009az geroztik udako azken denboraldietan izaten ziren ikuspegi onak, eta erakusten
|
dute
sektorean kezka orokorra dagoela laster izango den denboraldiaren bilakaeraren aurrean. Igurikimenen jaitsiera OHE Hotelean aztertutako faktore guztien beherakadan islatzen da (plazak, egonaldia, prezioa, errentagarritasuna barne), baina bereziki esanguratsua da gaualdien (32 puntu) eta errentagarritasunaren (21 puntu) gaineko aurreikuspenetan izan den beherakada.
|
|
2013
|
|
|
Arazo sozialek sor dezaketen itsukeria arazo soziologikoa diagnostikatuz eta honi aurre egiteko politikak martxan jarriz gailentzen da. Baina, Europako gobernuek politika egiteko duten gaitasuna eta borondatea eskasak dira, nahiago
|
dute
sektore finantzario eta ideologo neoliberalen esanetara jartzea. Horregatik, alderdi konbentzionalak geroz eta gehiago ari dira beren programetan eta diskurtsoetan barneratzen eskuin muturrak aireratu dituen mezuak.
|
|
|
Ikus entzunezko enpresak, ordea, ez dira gai izan kanpoko merkatuetan sartzeko, eta ETB dute bezero ia bakarra. «EITBko murrizketek modu garrantzitsuan eragingo
|
dute
sektorean, eta baldintzak txartzeko tentazioa egon daiteke», azaldu du Azpillagak. Jon Sarasua Mondragon Unibertsitateko irakasleak euskarazko komunikazio esparrua deritzona antolatzearen garrantziaz idatzi du.
|
|
|
Gogoratzen zara Karta Sozialaz? ELAko buruzagiek, egindako adierazpenetan, aditzera eman
|
dute
sektoreko borroka enpresetako borrokaren osagarri izateko apustu egin dugunok uko egin diogula enpresa eremuko borrokari. LABek enpresetan ekintza sindikala alde batera utzita daukala?
|
|
|
Enpresa batzuek, erkidegoetako turismo ordenamenduen legeetan azaldu ez arren, parte hartze nabarmena
|
dute
sektorean, eta, beraz, turismo enpresatzat har daitezke. Hauek dira:
|
|
|
Akuikulturarako pentsuak Debekatuta dago arrain irinak ez diren azpiproduktuak erabiltzea akuikulturako pentsuetarako. Oro har, neurria ongi hartu
|
dute
sektoreko eragile guztiek. Azpiproduktuak ez beste batzuk erabiltzeko debekua kentzea arrain irinak (…) PAPak, animalia proteinak prozesatzea) akuikulturarako pentsuen formulazioan; beste bide bat irekitzen du EBn hamar urtez baino gehiagoz debekatuta egon diren azpiproduktuak berriro sartzeko, behi eroak. EBk hartu duen erabakia normala eta espero zitekeena zen, kontsumitzaileen osasunerako arriskurik ekar dezakeen ebidentzia zientifikorik ez dagoela kontuan hartuta.
|
|
|
Erresilientzia ekologikoaren kontzeptua hirigune edo eskualdeen eboluzioa aztertzeko erabil daiteke, horiek beren jokabidea aldatu behar izaten baitute erronkei erantzun eta aurrera egin ahal izateko. Industriarekin erlazio zuzena duten lanpostuak desagertzen direnean esaterako, eskualdeek ezin
|
dute
sektore berdinetan dirua xahutzen jarraitu lehengo garaiak etorriko diren esperoan, nitxo berriak bilatu eta ekonomia globalizatuan etorkizun hobea daukaten sektoreetan inbertitu baizik. Erresilientziaren azterketak pauso sendoak eman ditu azken urteetan, eta naturarengandik jasotakoa ekonomia eta antropologia bezalako arloetan erabiltzen da galdutako oreka berreskuratzeko ahaleginetan.
|
|
2014
|
|
|
Andaluziak, Extremadurak eta Valentziak biltzen
|
dute
sektorearen %62.
|
|
|
Irudia: Charles&Hudson Telebisten fabrikatzaileek argi utzi
|
dute
sektoreko azken azoketan, modelo berriei dagokienez, 4K formatuaren aldeko apustua egiten dutela. Espainian, 4K telebista batzuk eros daitezke hainbat saltokitan, nahiz eta oraindik oso garestiak izan.
|
|
2015
|
|
|
Produktu horiek (IV. gama) garbi, moztuta eta prest daude kontsumitzeko, eta jangarriak ez diren zatiak kendu zaizkie. Frutak, barazkiak eta barazkiak leku berezia hartzen
|
dute
sektore honetan, ez baitute etxean garbitzen eta mozten. Baina oinarrizko oinarrizko premia dute:
|
|
2016
|
|
|
Esne ekoizleek argi
|
dute
sektorearen etorkizuna bermatzeko modu bakarra produkzioaren eta prezioaren gaineko esku hartzea dela
|
|
|
Esne ekoizleek argi
|
dute
sektorearen etorkizuna bermatzeko modu bakarra produkzioaren eta prezioaren gaineko esku hartzea dela. Frantziak joan den urtean esne industria eta distribuzioarekin bideratu zuen akordioa dute hainbat ekoizle elkartek babes politiken eredutzat.
|
|
|
Industria da azkenaldian langabezia modu nahiko egonkor batean jaisten ari den sektorea, eta hala izan da otsailean ere(). Gizonek askoz pisu handiagoa
|
dute
sektore horretan emakumeek baino. Andre gehientsuenak, berriz, zerbitzuetan ari dira:
|
|
|
Nafarroan, berriz, ANEL, UCAN, CIS eta REAS elkarteak daude. Horiek parte hartu dute planaren lanketan.Kontratazio finkoa, %90Manu Aierdi Garapen Ekonomikorako lehendakariordeak eta Miguel Laparra Gizarte Eskubideetako lehendakariordeak giltzarritzat jo
|
dute
sektore horren aldeko apustua. «Halako enpresek ahalmen handiagoa erakutsi dute krisian egokitzeko eta irauteko, pertsonekiko konpromiso handiagoa dutelako, eta kudeaketa malguagoa, gardenagoa eta parte hartzaileagoa», nabarmendu zuen atzo Manu Aierdik prentsaurrekoan.Ildo beretik, Miguel Laparrak azaldu zuen enplegu mota batez bestekoak baino kalitate hobea duela eta egonkorragoa dela.
|
|
|
Era berean, enpresaren zuzendaritzak jakin behar du nola sustatu berrikuntza eta etengabeko hobekuntza eta aurre egin zaharkitze azkarrari. Hori dela eta, marketin arduradunek bildu egin behar
|
dute
sektoreko eta sektore hurbileko teknologiari buruzko informazioa.
|
|
|
kogokotxo Noiz komeni da mailegua eskatzea erreforma baterako? Gaur egun, mailegu pertsonalek prezioa jaitsi
|
dute
sektorean lehia handia izan ondoren. Hala ere, ez da ahaztu behar mailegu gutxik lortzen dutela %7 jaistea, gaur egun hipotekek eskaintzen dutena baino interes tasa askoz ere handiagoa.
|
|
2017
|
|
|
Literaturaren oraina eta erronkak lantzeko mahai ingurua egin
|
dute
sektoreko hainbat profesionalek. Kalitate handiko inoiz baino idazle gehiago dagoela diote.
|
|
|
Ordudanik %51 hazi dira salmentak, baina hala ere merkatua 2007koa baino heren bat txikiagoa da oraindik ere. Aurten eta datorren urtean, asko jota, gorakada txiki bat izango dela iragarri
|
dute
sektoreko iturriek.Citroen, gailurretik kanpoMarka guztiek ez diote berdin erantzun krisiari. Prezio txikiagoen eskutik, Renaultek arrakasta handia lortu du Dacia errumaniarrarekin eta hego korearrek ere beren lekua egin dute.
|
|
|
Irudia: Brabissimos Zifra horiek erakusten
|
dute
sektoreak egoera ona duela; izan ere, azken 10 urteetan, ekoizpena% 50 handitu da, eta 2006an lortutako 457.768 tona alde batera utzi dira. Nafarroa, Murtzia eta Andaluzia, barazki izoztuetan aitzindari Estatuan, Nafarroan, Murtzian eta Andaluzian berdura izoztu gehien sortzen dituzten autonomia erkidegoak dira.
|
|
2018
|
|
|
Donostialdeako eta Bidasoako Behemendi Landa Garapenerako Elkarteak baratzegintza profesionalean jardun nahi dutenentzako deialdia zabaldu du Astigarragako Udalarekin elkarlanean: udalaren lursail bat eskaintzen
|
dute
sektorean hasi nahi dutenentzat alokairu sinboliko truk. Gipuzkoako Foru Aldundiak duela lau urte abiatutako" Enplegu Berdea" egitasmoaren baitan dago ekimena.
|
|
2019
|
|
|
Azkenean, arrantzaren etorkizuna kuota banaketa egokian egongo da. Madriletik esaten
|
dute
sektoreko kideon artean adosteko, baina ez dugu denok berdin pentsatzen".
|
|
|
Izan ere, etxebizitzak kostu handia izan behar duela uste dugun arren, oso litekeena da gehiegi baloratzea. Hala uste
|
dute
sektoreko aditu gehienek, eta adierazi dute arazo handienetako bat dela jabeek etxebizitzak merkatuan saltzen denaren gainetik tasatzea. Prezio altuagoa jartzea eta salmenta asko luzatzea saihesteko, profesional batengana jotzea komeni da tasatu gaitzan.
|
|
|
finantza bitartekari edo hipoteka broker baten zerbitzuak kontratatzea. Profesional horiek oso ondo ezagutzen
|
dute
sektorea, eta harreman asko dituzte banketxeetan; beraz, produktu horien kontzesioa negozia dezakete, arrakasta izateko aukera handiagoekin. Hala ere, lortutako hipotekaren kapitalaren% 2 eta% 5 bitarteko ordainsariak kobratzen dituzte.
|
|
|
Iaz abenduko azken asteburuan izan zen; aurten baita, baina larunbatetik igandera izan ordez, ostiraletik larunbatera, abenduaren 27tik 28ra izango da herri erdiguneko plaza ezberdinetan. Herriko merkataritza eta ostalaritza sustatzea xede duenez, egokiago ikusi
|
dute
sektoreko eragileek dendak irekiak izango diren egunetan izatea parkea. Jolas ezberdinetaz gozatzeko sarrera da.
|
|
2020
|
|
|
industria horretan, lanpostu batetik maila altuagoko beste lanpostu batera igotzea ia ezinezkoa da; gainera, lan gehien gehienak espezializaziorik gabekoak dira eta lan merkatuko soldatarik baxuenak dituzte. Ziurtasun ekonomikoaren faltak eta tokian tokiko egoerek eragin handia izaten
|
dute
sektore horretan. Sindikaturik ez dago eta aldi baterako kontratuak dira nagusi.
|
|
|
Nazioarteko bidaien kopurua %60 eror liteke 2020an. Gogoratu UNWTO ez dela sektorean interesik ez duen eragile independentea, parte inplikatua da, baina jendarteratu nahi izan dituzten ondorioek agerian uzten
|
dute
sektorean dagoen kezka: Munduan 850 milioi nazioarteko turista gutxiago izango dira aurten, turismoaren jarduerak sortuko lituzkeen 910.000 milioi eta 1.2 bilioi dolar arteko galera, eta 100 milioi lanpostu arriskuan.
|
|
|
Beti itzaletan eta orain are gehiago. Teknikariok sindikatua sortu
|
dute
sektore honetako langileen baldintzak borrokatzeko. Lan taldeetan antolatzen dira eta erabakiak asanbladan hartzen dituzte.
|
|
|
Tira, bereziki horretarako dago diru laguntza prestatuta. Gizarte Segurantzan urte osoan izena emanda ez duten autonomo asko dagoela esan izan
|
dute
sektoreko ordezkariek urteetan. Beren beregi haientzat dago pentsatuta laguntza.
|
|
|
Hiriko hoteletan erreserba asko galdu dituzte, baina landa guneetan ez hainbeste». Azken finean, COVID arazoaren «iraupenak eta sakontasunak» erabakiko
|
dute
sektorearen patua aurten, Perezen arabera. Eta barne kontsumoaren flotagailuari erreparatzen dio berriro:
|
|
|
Ohartarazi du «esne sektorearen azken urteotako dinamika etsigarria» dela eta galbidera doala. Nafarroan, adibidez, duela bost urte 200 etxalde zeuden, baina orain 150 besterik ez, eta Euskal Herri osoan ehunka abeltzainek utzi
|
dute
sektorea. «Merkatuaren logika ez da naturala, ezta bidezkoa ere.
|
|
|
Biek adierazten dute gizartean batzuk beste batzuk baino hobeto prestatuta daudela arazoei aurre egiteko, esaterako, bai teknologia aldetik eta bai balio kolektiboen aldetik herrialdeek ezberdintasun nabarmenak dituztelako. Azkenik, biek ala biek erakusten
|
dute
sektore publiko indartsua behar dela krisi konplexuei aurre egiteko. Ekonomia pribatuaren eraginkortasunaren diskurtsoa kinka larrian jartzen da klima edo koronabirusaren ispiluan jartzen bagara.
|
|
|
Mobilizazioetan, zaintza profesionalizatuak" publikoak, duinak, unibertsalak eta doakoak" izan behar direla aldarrikatu
|
dute
sektoreko langileek: " Greba honek aldaketa historikoa bultzatu behar du sektorean, lehentasun politiko handiena izango duen zaintza publikoen sistema bihurtzeko".
|
|
|
Koronabirusak amildu egin du aire trafikoa, eta eragin duen krisiak, gainera, luze irauteko traza hartu du. Bidaiatzeko modu batzuk ere betiko ez ote dituen aldatu, uste hori
|
dute
sektoreko enpresek eta hainbat adituk.
|
|
2021
|
|
|
Adosturiko baldintzek, ordea, ez dute lortu gehiengo sindikala osatzen duten gainerako sindikatuen onespena, eta ELAk eta CCOOk adierazi
|
dute
sektoreko ia 700 langileen baldintzak hobetuko dituen beste akordio bat lortzeko lanetan jarraitu nahi dutela.
|
|
|
Aurreko urteak ere ez dira haiek nahi bezalakoak izan, eta 2019a ere galerak zituztela amaitu zuten (%10). Automobilgintzaren sektorean gertatzen ari diren aldaketek eragin nabarmena
|
dute
sektorearen egoeran, baina ez dira bakarrak.
|
|
|
Etorkizun beltza marraztu du Martinezek; aurreikuspenak oso txarrak direla dio. Gipuzkoako ostalarien elkarteak bere kideen artean egindako azterketa baten arabera, datorren urte eta erdian 200 300 establezimendu inguru itxiko dituzte lurraldean, eta, horietako batzuk berriz irekiko dituzten arren, uste
|
dute
sektorea 2023ra arte ez dela itzuliko pandemiaren aurreko mailara. 2019tik 2.306 lanpostu galdu dira Gipuzkoako taberna eta ostatuetan; %11 langile gutxiago daude.
|
|
|
Azkeneko urteetan hazi eta hazi aritu da, «maila apalagoan», eta Goñik zera nabarmendu du: «Orain lortu dugu erreferentzialtasuna, eta guregana jotzen
|
dute
sektoreko alderdi desberdinetako profesionalek zein zinemazaleek. Oso pozik gaude».
|
|
|
Enpleguan izandako eraginari dagokionez, datuek erakusten
|
dute
sektoreko eragileen %37k aldi baterako erregulazioan daukatela oraindik lantaldearen zati bat. %59k, berriz, aitortzen dute lantaldea murriztu behar izan dutela pandemiagatik.
|
|
|
lan baldintzak kaskartu izana, lanbidea arautu gabe egotea eta erreleborik eza. Hain zuzen ere, arrazoi horiek eraman
|
dute
sektorea langile atzerritarrak kontratatzera. Izan ere, Erresuma Batuan gertatzen den moduan, Europa mendebaldeko herrialdeetan ere ekialdeko langileek izan dute kamioien bolantea hartzeko ardura:
|
|
|
Deitzaileek «arrakastatzat» jo
|
dute
sektore publikoko greba, «erantzun zabala eta oso orokorra» izan duelako. Jaurlaritzak datu apalagoak eman ditu.
|
|
|
Usurbilgo ostalariek azarotik abendura aurre egin behar izan zioten bigarren itxialdiaren ondorioei aurre egiteko diru-laguntza deialdi berria plazaratu zuen berriki Usurbilgo Udalak. Eskabideak aurkezteko urtarrilaren 28ra arteko epea
|
dute
sektoreko langileek.
|
|
|
Beren babesgabetasuna zuzendu nahi
|
dute
sektoreko langileek, ondoen egiten dakitena egiten segitu ahal izateko. Eurek ere pentsio duinak behar dituztelako, langabezia saria, pizgarri fiskalak, diru-laguntza espezifikoak, sormen indarra eta kultur sareak sustatuko dituzten politikak, azpiegiturak, komunikabide publikoen eta pribatuen plaza...
|