|
2018
|
|
|
Eta ez hori bakarrik: helduek baino gehiago egiten
|
dute
euskaraz. Ostia, orduan zergatik esaten da gazteen artean euskaraz ez dela egiten?
|
|
|
Berreskuratze prozesuetan zelan jokatzen dute emakumeek? Azken kale neurketaren arabera, emakumeek gehiago erabiltzen
|
dute
euskara adin tarte guztietan. Arrasaten gazteen artean egindako beste ikerketa batek esaten du euskaraz diharduten lagunarte bakarrak neskez osatutakoak direla.
|
|
|
Zer gertatu da langile euskaldun horiekin, euskara plana abian jarri arte enpresan euskaraz ez egiteko? Langile horiek, enpresak euskara plana abian jarri duenean, beren burua babestuta ikusi
|
dute
euskaraz egiteko, eta orduan hartu dute euskaraz azaltzeko erabakia. " Gatazkaren sindromea" dute eta euskararen alde dauden arren, enpresaren hizkuntza jokaera zalantzan jarri gabe, enpresan gaztelaniak duen nagusitasunera arau sozialera makurtu eta egokitu egin dira.
|
|
|
Zer gertatu da langile euskaldun horiekin, euskara plana abian jarri arte enpresan euskaraz ez egiteko? Langile horiek, enpresak euskara plana abian jarri duenean, beren burua babestuta ikusi dute euskaraz egiteko, eta orduan hartu
|
dute
euskaraz azaltzeko erabakia. " Gatazkaren sindromea" dute eta euskararen alde dauden arren, enpresaren hizkuntza jokaera zalantzan jarri gabe, enpresan gaztelaniak duen nagusitasunera arau sozialera makurtu eta egokitu egin dira.
|
|
|
Horregatik, euskararen alde egon arren, gatazkarik txikiena sor daitekeela antzematen dutenean, gaztelania erabiltzen dute, sistema sozial horretan gaztelaniaren aldeko arau soziala dagoela antzematen dutelako. Euskaldunek euskaraz egiten
|
dute
euskaraz egiteko aukera dagoela dakitenean. Euskaraz egiteko, ziurtasun bila ibili ohi dira euskaldunak.
|
|
|
Zer gertatu da langile euskaldun horiekin, euskara plana abian jarri arte enpresan euskaraz ez egiteko? Enpresak euskara plana abian jarri duenean, beren burua babestuta ikusi
|
dute
euskaraz egiteko, eta orduan hartu dute euskaraz azaltzeko erabakia. Gatazkaren sindromea dute eta euskararen alde dauden arren, enpresaren hizkuntza jokaera zalantzan jarri gabe, enpresan gaztelaniak duen nagusitasunera makurtu dira.
|
|
|
Zer gertatu da langile euskaldun horiekin, euskara plana abian jarri arte enpresan euskaraz ez egiteko? Enpresak euskara plana abian jarri duenean, beren burua babestuta ikusi dute euskaraz egiteko, eta orduan hartu
|
dute
euskaraz azaltzeko erabakia. Gatazkaren sindromea dute eta euskararen alde dauden arren, enpresaren hizkuntza jokaera zalantzan jarri gabe, enpresan gaztelaniak duen nagusitasunera makurtu dira.
|
|
|
Horregatik, euskararen alde egon arren, gatazkarik txikiena sor daitekeela antzematen dutenean gaztelania erabiltzen dute euskaldun gehienek, liskarrik ez sortzeko. Euskaldunek euskaraz egiten
|
dute
euskaraz egiteko aukera dagoela dakitenean. Ez dakitenean, ez dute egiten.
|
|
|
udalak, aldundiak, Jaurlaritza; baina, ez dute horren aldeko hautua egiten. ereduko eta ikastoletako irakasle guztiek egin al
|
dute
euskaraz bizitzeko hautua. Hau da, gelaz haratago ba al daramate euskaltzaletasuna euren bizitzaren esparru guztietara?
|
|
|
Beraz, nahiz eta euskarak azken 30 urteotan %70 lur gehiago izan; nahiz eta elikatzeko %70 aukera gehiago izan, lur hori elikagai potentziala du, baina ez benetakoa. Euskara elika dezakeen lur berri horrek, hiztun berri horiek, ez
|
dute
euskara elikatzen, baizik eta, loreontzi berean dauden erdarak elikatzen dituzte. Hiztun horiek horregatik moldatzen dira hobeto erdaraz:
|
|
|
guztira, ziurtagiridun erakundeak, 1.355 dira Euskal Herri osoan, Euskal Autonomia Erkidegoan, aldiz, 839 (%0, 4) eta, horietatik, Zerbitzua eta lana euskaraz maila daukatenak 152 (0,08) (12). Beraz, datuek begi bistan uzten
|
dute
euskarak, laneko hizkuntza gisa, estimazio eta balio eskasa duela euskararen lurraldeko enpresa edo lan erakundeetan.
|
|
|
Adibide bat jarriko dizut: Bilbo Basurtuko osasun erakundearen euskara zerbitzura hurbiltzen diren hamar euskaldunetatik zortzi erdaraz zuzentzen zaizkigu, eta jarrera alde batera, utzita, nolanahi ere den, sarritan ez
|
dute
euskaraz jarduteko gaitasunik, ezta EGA agirian eskuan dutela ere.
|
|
|
Gaurko gizartearen balioetan, nekez izango da euskal hiztun herriari loturiko zerbait, eta oso erraz EEBBetako auzo zikin, satsu, kirastu, lizuntsu eta erdi hondatu bateko gaizkile beltz batek sortutako ia edozer. Esan gabe doa ezen txalogarriak direla euskal ekoizpen onak sortzeko ahaleginak, behar ditugu eta, noski, eta halaber, nire mirespena merezi
|
dute
euskara lan munduan sustatzeko ekimenek ere. Arazo ez datza hor:
|
|
|
Udalerri handienetan, eta erdaldundutako beste guztietan, euskaldun berriek ez
|
dute
euskaraz bizi ahal izateko heldulekurik apenas. Euskaraz egitea bitxikeria moduko bat da euren artean.
|
|
|
Euskarari lantokietan sarbidea eman nahi baldin badiogu, lan erakundeek igarri behar
|
dute
euskara erabiltzea errentagarria zaiela... edota euskaldunak aintzat ez hartzea zama bilakatzen zaiela.
|
|
|
Hezkuntza munduan belaunaldi berriak euskalduntzeko ahaleginak deskonektatuta daude, gazteek beraien eskolaz kanpoko bizipen hurbilenekoekin, zein etorkizunerako izan ditzaketen bizi proiektuekin. Beraien eredu diren helduak maizegi erdaraz mintzatzen dira eta lanerako ez
|
dute
euskararik behar kasu gehienetan.
|
|
|
Eztabaida gaietako bat izan da lana arlorik garrantzitsuena den ala ez. Batzuek garrantzi handiagoa ematen diete hurbileko funtzioak betetzen dituzten esparruei, baina gehienek pisu handia onartzen diote lan munduari, eta gehienek onartzen
|
dute
euskararen normalizazioa multifaktoriala dela. Hizkuntza nagusiak ez dira arlo hurbilenetatik desagertzen hasten," goi mailakoetatik" baino.
|
|
|
Baina hori ez da hola. anitz dago gure artean, eta ereduetan ume anitzek ikasten
|
dute
euskara bigarren hizkuntza gisan. Zer pentsatzen dugu?
|
|
|
Euskararen berezko hiztunek badute ezaugarri bat: gaztelania ulertzeko hainbestean moldatzen dira, arazorik gabe, baina mintzatzeko ez
|
dute
euskaraz adinako erraztasunik. Erdal eremuko hiztun berriei euskararekin gertatzen zaienaren antzera, baina ez neurri berean, askoz txikiagoan.
|
|
|
Besterik gertatzen da euskara ikasitakoekin, izan ere, euskaraz mintzo diren une beretik dira euskaldun, beste edozein euskaldunen pareko, ez gehiago, baina, batez ere, ez gutxiago. Maiz, gainera, gainontzeko euskaldunen esker ona eta miresmena jasotzen
|
dute
euskaraz egiteagatik. Euskarak bere hiztunak" egiazko" euskaldun bihurtzen ditu; ez, ordea, gaztelaniak eta frantsesak bereak.
|
|
2020
|
|
|
Zerikusirik ez Iolanda Zuñigaren Post it bizitzak ipuin liburuak erakusten dizkigun Vigo eta enparauekin. Horiek gutxiek, ordea, eta gehiagok, osatzen
|
dute
euskaraz irakur dezakegun literatura galegoaren kartografia.
|
|
|
Erakunde publikoek ardura handia
|
dute
euskaraz dastatzerik eta kontsumitzerik ez daukaguna eskaintzeko bideak jorratuz beste artikulu baterako lana litzateke zerrenda bat egitea, eta talde lana balitz hobe, eta geuk ere badugu zeregina, euskarazko produktu kulturalak galdeginez eta kontsumitzen enplegatuz.
|
|
|
Hortaz, modu normalean eta orokorrean erabiliko da Euskadiko toki entitateetan eta Euskadiko tokiko sektore publikoa osatzen duten gainerako entitateetan, baina beste hizkuntza ofiziala inolaz ere mugatu gabe. Hori bermatzeko, bada, entitate horiek gero eta gehiago erabiliko
|
dute
euskara, bai barne jardueretan, bai kanpora begira egiten dituztenetan." Aldeak alde, lehen karlistada ondoko esaldi famatu hura bezala: foruak bai baina batasun konstituzionala hunkitu gabe.
|
|
|
zenbatean B1?, zenbatean B2?, zenbatean C1?, eta zenbatean C2? Administrazioetan, onenean, zerbitzuetako langileei B1 eskatzen zaie, udaltzainei B2, ertzainei beste horrenbeste gehienez...; gero C1 daukatenetako batzuek euskaraz lan egiten dute, beste batzuek erdaraz, eta C2ko denek ere ez
|
dute
euskaraz lan egiten. Maila hori eskatzeaz gainera, zerbitzu hizkuntza gisa lan egiteko soilik ala zerbitzu hizkuntza eta lan hizkuntza gisa lan egiteko eskatzen zaie?
|
|
|
Euskarazko eskaintza asko hobetu eta hedatu arren, hedabide eta ikus entzunezko eskaintza eta kontsumoa proportzio handi batean (nagusian?) hizkuntza hegemonikoetan izango da (kasu honetan, gaztelaniaz edo frantsesez izan beharrean, seguruenik ingelesez). Euskal Herritar askoren etxeko eta ohiko hizkuntzak euskara ez bestelakoak izaten jarraituko dute, eta iristen joango diren etorkin gehienek ez
|
dute
euskararik berehala ikasiko, baina, topatuko duten egoeraren arabera, beren seme alaben erabilera hizkuntza nagusia euskara izango da ala ez. Alegia, estatu bat edo estatus politiko berri bat oso lagungarriak gertatu arren, hizkuntza normalizazio prozesua ez dela hor amaituko". (180 orr.).
|
|
2021
|
|
|
mintzatzen
|
dute
eskuara. Hemen bederen bizi da orainokoan nabartar odola.
|
|
2022
|
|
|
Ez
|
dute
euskara aditzen andere, gehienak arabieraz mintzo dira Santxak. Alexia, lagundu eta jar ene hitzak arabieraz.
|
|
|
Kohesio hizkuntza gaztelania. Gaztelaniadun elebakarrek ez
|
dute
euskara ikasi beharrik. Euskaldunak onartu behar du gaztelania dela jendaurreko hizkuntza, eta praktiko izanik hobe duela gaztelaniaz erraztasuna lortu, eta ahal badu, ama hizkuntza erdara dutenek baino hobeki egin, oratoria dohainak gaztelaniaz landurik, eta, jakina, erabiliena da egokien ezagutzen dena, eta erabiltzen ez dena gutxi landua gelditzen da, hizkuntza nagusiaren premia tristean.
|
|
|
Batzuk Altsasura joango dira lanera, beste batzuk Iruñera. Uste izatekoa da euskaldun horiei egunaren buruan maiz gertatuko zaiela gaztelaniaz egin beharra, eta, beharbada, bizi diren baldintza soziolinguistikoetan, askoz gehiagotan ere ezin
|
dute
euskara erabili. Eta baliteke, beharturik, erdaraz egiteko ohitura hartu izana gurean erdaraz ondo ez dakiena, benetan errukarria da, eta euskara gero eta atzenduago eta kamutsago izatea eta horregatik gutxiago erabiltzea.
|