|
2002
|
|
|
Autoestimuak ere badu eragina, gu geu pertsonarik nahi ez badugu, zaila izango da gure itxura fisikoa gustatzea. Zentzurik gabeko pentsamendu edo ideia batzuk gure burutik kendu behar ditugu – “kilo batzuen azpian zoriontsuago izango naiz, eta gehiago gustatuko zaizkit”–; pentsatu behar
|
dugu
pertsonei nofisikoki nolakoak diren, baizik eta askoz giza balio garrantzitsuagoak. Bestetik, besteek batzuetan esaten dutena (iruzkinak, isekak, etab.). (oso gaizki sentiaraz gaitzakete, gehiago ez dugu elloagatik utzi behar, baizik eta benetan garenaren alde maite gaituztenengatik.
|
|
|
Esan bezala, uste
|
dugu
pertsona bat euskalduntzeko ikas etagiza rteprozesuak, biak, ezinbestez burutu behar direla, ostantzean, porrota gertatzeko arrisku handia egongo litzatekeelako. Baina, gogoan izan, planteamendu hau hipotesia baino ez da.
|
|
2003
|
|
|
Europako Batzordearen aburuz, emakumea lan munduan sartzea lehentasunezko giltzarrietako bat da, bai eta genero berdintasuna lortzea ere. “Gizarteratzea hobetu nahi
|
dugu
pertsona horien ikuspena areagotzeko” esan zuen Goelenek, eta eskatu zuen “Ezgaitasunaren Europako Urtearen asmoak 2003ko abenduan ez amaitzea”.
|
|
|
Izan ere, aurrerapenak batzuei gauza onak ekartzen dizkie, baina ez dira horren gauza onak gizakien bizitzaren alderdi askotarako, hau da, guztiontzako. Hortaz, aurrerantz egin nahi
|
dugu
pertsona bakoitzaren onera ko eta haren hurbil egoteak balioko digu neurtzeko ona ala txarra izan den guk emandako pauso bakoitza.
|
|
|
Horrela, ikusten
|
dugu
pertsona hazten den gizartetaldeen multzoa barne sartua dagoela dimentsio handiagoko gizarte instantzietan: herria, nazioa, aberria esaten diegu.
|
|
2004
|
|
|
Bizirik zegoela hildakoak emateko borondatea agertu bazuen, familiak eskuarki errespetatu egiten du, baina ulertu behar
|
dugu
pertsona maite baten heriotzarekin lotutako erabaki batez ari garela, eta dolua oso gogorra da.
|
|
|
Nola erabaki dezakeguekintza bat zuzena ala okerra den? Zer esan nahi
|
dugu
pertsona batek hau edo hori eginbehar lukeela diogunean. Noia funtsa dezakegu iritzi hori?
|
|
2005
|
|
|
Herriek autodeterminatu behar dutela uste dut nik. Nola hitz egingo
|
dugu
pertsonen askatasunaz herrietan elkartuta dauden pertsonek ezin badute askatasun hori izan. Beren ahotsa entzuna izan dadin eskubidea dute.
|
|
2006
|
|
|
Artean zirkunstantzia materialen bat ezezaguna edo zalantzazkoa baldin bada, lehenik eta behin gure ikerketaz edo adimenaz baliatu behar dugu harik eta horretaz ziur egon arte, eta bitartean erabaki edo sentimendu moral oro bertan behera utzi behar dugu. Gizaki bat erasotzailea izan ote zen ez dakigun bitartean, nola erabakiko
|
dugu
pertsona hori hil zuena erruduna edo errugabea den. Baina zirkunstantzia guztiak eta erlazio guztiak ezagunak direnean, adimenak ez du zeregin gehiagorik, eta ez dago inongo objekturik zeinaz arduratzerik.
|
|
2007
|
|
|
Judu izatea baina shock bat da Wernerentzat. Zenbat shock behar
|
dugu
pertsonok garenaz jabetzeko. Shock edo eskarmentua, gure bizitzaren eta izaera osatzeko funtsezkoak dira, antza.
|
|
|
Gure kulturaren eta edozein sistema demokratikoren oinarriak arrazionalak izatea funtsezkoa da. Jakina, arrazionalak bagara, kontuan izango
|
dugu
pertsonak bere baitan duen sentimendu alde hori.
|
|
|
Ez
|
dugu
pertsona bat gorroto hark duen aurpegiagatik, baina aurpegia ikusi eta oroitzen dugu: o bai, gorroto dut, biziki gorroto dut.
|
|
|
Guk ez dugu kontrolik egiten, ezabatuta dagoenkontua da. Konfiantza eduki behar
|
dugu
pertsonengan. Denok saiatzen gara gauzakongi egiten, horregatik fidatu behar dugu pertsonengan eta eurek guregan.
|
|
|
Konfiantza eduki behar dugu pertsonengan. Denok saiatzen gara gauzakongi egiten, horregatik fidatu behar
|
dugu
pertsonengan eta eurek guregan.
|
|
2008
|
|
|
Ikusi izan
|
dugu
pertsona jantziek oso gaizki hitz egin dezaketela.
|
|
|
Gutako gehienok askoz gehiago dakigu, jakin, transmititu ahal duguna baino. Ezagutza esplizitua
|
dugu
pertsona batek beste bati erraz samar adieraz diezaiokeen ezagutza, dela aurkezpenen bidez, dela agirien bidez, etab. Horren osagaiak, funtsean, ezagutza teknikoak dira, baita zenbait abilezia/ trebetasun eta jarrera gutxi batzuk ere. Horrexegatik erraza da ezagutza esplizitu hori transmititzea; kodifikatuta dago eta hizkuntza formal eta sistematiko baten bidez aditzera eman liteke:
|
|
|
Eutsira jotzen dutenei eskatzen diegun gauza bakarra da hilean behin osasun azterketa bat egitea. Horrekin lortu
|
dugu
pertsona horiek alkohol kontsumoa gutxitzea, autoestimu gehiago edukitzea, beren artean eta boluntarioekin eta profesionalekin harremana eduki ahal izatea, ospitaleetan egiten zituzten sarrerak %50 murriztea... Osasun baldintzei dagokienez eta bizi baldintzei dagokienez, zerbitzua erabateko arrakasta eta sorpresa da.
|
|
|
Irakasleria Propioa lortzeko eraman duten borroka sakrifikatuak eman ditu emaitzak, EHUk laster izango baitu lan kontratu iraunkorrez kontrataturiko irakasle kolektibo zabala. Eta erkidego autonomo zein unibertsitateko konpetentziarako garrantzitsua den lorpen honetan uste
|
dugu
pertsona horiek egindakoa pisuzkoa dela. EHUk, beraz, euren lan eskerga ezagutu lieke, kaleratzearekin zigortzen segitu beharrean.
|
|
2009
|
|
|
Gure herriari ezbeharra pairatzea" egokitu" zaio, baita izateko beharrak alboko herriei ezbeharra pairaraztea" egokitu" ere. Baina behar eta ezbehar horietan ezin
|
dugu
pertsona ahaztu, pertsonok osatzen baititugu herriak.
|
|
|
Entsegu horien bitartez jakingo
|
dugu
pertsona batek dosi bat edo bi dituen immunizatzeko, erantsi du prentsaurrekoan.
|
|
|
Zelula fotorrezeptore horiek erretinan daude eta ikusmen zolitasuna ematen dute, koloreak ikusteko aukera emateaz gain. “Tratamendu hori gizakiengan arriskurik gabe egiteko formula aurkitzen badugu, tximinoetan lortu dugun bezala, pentsatzen
|
dugu
pertsona asko prest egongo direla estrategia horrekin dituzten ikusmen arazoak zuzentzeko”, dio Jay Neitzek, ikerketaren egile nagusiak. Aurkikuntza duela 10 urte hasi zen sortzen, Neitz irakaslea eta bere emaztea, Oftalmologiako irakaslea, Dalton eta Sam entrenatzen hasi zirenean.
|
|
|
Halako adierazpen batetik ezer gutxi espero daiteke. Etsigarriena da, ordea, uste berekoa dela jende asko; baldin eta aurrerantzean ere ekonomia kontutzat hartzen badugu migrazio fenomenoa, hein batean galdua izango
|
dugu
pertsona guztien berdintasunaren eta eskubideen aldeko borroka; batez ere, orain, krisia dela-eta lurra ereinda baitago edonolako demagogiari leku egiteko. Erreformaren testuari bagagozkio, berriz, pertsona immigranteen eskubideak are eta gehiago murrizten ditu.
|
|
|
Halako adierazpen batetik ezer gutxi espero daiteke. Etsigarriena da, ordea, uste berekoa dela jende asko; baldin eta aurrerantzean ere ekonomia kontutzat hartzen badugu migrazio fenomenoa, hein batean galdua izango
|
dugu
pertsona guztien berdintasunaren eta eskubideen aldeko borroka; batez ere, orain, krisia dela-eta lurra ereinda baitago edonolako demagogiari leku egiteko. Erreformaren testuari bagagozkio, berriz, pertsona immigranteen eskubideak are eta gehiago murrizten ditu.
|
|
|
tortura salaketak epaitegietan salatu behar direla, eta hori aztertu eta ebatzi behar dutenak epaileak direla. Guk behin eta berriro esaten
|
dugu
pertsona baten integritate fisiko eta morala jokoan dagoenean, epaitegiek egin behar duten ikerketa lanarekin batera, administrazioak bi gauza egin behar dituela: alde batetik, protokolo batzuk eduki behar ditu atxiloketa eta inkomunikatutako atxilotuari eskubideak behar bezala bermatzeko, eta, beste alde batetik, salaketa bat egoten denean, barne ikerketa bat abiatu behar du.
|
|
|
Pertsona batek mirarietan sinesten duela esaten duenean, interpretazio horren arabera, pertsona horrek uste du mirariak gertatu egin direla, hau da, egiazkotzat hartzen du mirariak egon izana. Pertsona batek esaten baldin badu Jesukristoren berpizkundean sinesten duela, interpretazio horren arabera, ulertu behar
|
dugu
pertsona horrek uste duela Jesukristo berpiztu dela, hau da, egiazkotzat hartzen duela Jesukristo berpiztu izana.
|
|
2010
|
|
|
Nahi
|
dugu
pertsona bakoitzaren nortasuna ahalik eta libreen garatzea, feminitatearen eta maskulinitatearen ereduari lotua egon gabe.
|
|
|
Ez beste batzuek bezala. Orain dela gutxi arazo bat eduki
|
dugu
pertsona batekin, eta kapitainak atzemana dauka hor." Hamar bat metrora zegoen jeep bat seinalatu zidan. Jatorrian, retener aditza erabili zuen berak:
|
|
2011
|
|
|
zer osagarritasun dago morenoen eta rubioen artean, pertsona rubioa morenoa baldin bada aldi berean? zer bereizketa osagarri ezarri
|
dugu
pertsona altuen eta bajuen artean, pertsona altua aldi berean bajua baldin bada edo izan baliteke, definizio horiekin ez dut uste urrutira goazenik.
|
|
|
Konpainiak horrela azaltzen du: bideo teknologia erabiltzen
|
dugu
pertsonak hurbiltzeko, eta hauek aurrez aurre jartzeko. Bestalde, mugikorretan erabilgarri jarri dute zerbitzua, erabiltzaileak edozein tokitan eta edozein momentutan komunikatzen direla ikusi dutelako.
|
|
|
Gainera esan du Callolek, horri esker jende gehiagok eskura ditzake behar dituen kaloriak eta proteinak. Hori bai, erabat ziur egon behar
|
dugu
pertsonentzat eta ingurumenarentzat segurua izango dela, eta ez duela monopolio bat eragingo.
|
|
|
Orain arte ikusi dugu bakarrik konpontzen diren arazo edo krisiei egiten dietela aurre bizitzan zehar pertsonak zein familiak, bizitzaren zati baitira; krisi horiek, oro har, esperientzia eta heldutasuna ematen dute, eta hori hurrengo etapei aurre egiteko egokitzapen faktore bat da. Era berean, ikusi
|
dugu
pertsona edo familia jakin batzuek gainditzea lortzen ez duten egoerak gertatzen direla batzuetan, eta horrek zailtasun berriei aurre egiteko gaitasuna kentzen die, edo zailtasun horiei aurre egitea eragozten die. Kasu horretan, garrantzitsua da jakitea zer faktorek eragin dezaketen krisi bat, eta nola prebeni edo diagnostika daitezkeen.
|
|
|
Berresten
|
dugu
pertsona guztiek dutela gizarte eta nazioarteko ordena izateko eskubidea, horretan guztion giza eskubideak gauzatu daitezkeelarik, inolako bereizkeriarik gabe;
|
|
|
Baieztatzen
|
dugu
pertsonen salerosketa modu guztiak saihestu, eragotzi eta ezabatzeko presazko beharrizana, bereziki emakume eta haurrena, eta aitortzen dugu salerosketa horren biktimek, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurrean arrisku berezia dutela;
|
|
|
Besteengan konfiantza izatea ezinbestekoa da bizitzeko. Izan ere, besteek gureganako asmo onak dituztela sentitu behar izaten
|
dugu
pertsonok. Hala ere, nortasun paranoidea duenak galdu egin du besteez fidatzeko gaitasuna, besteenganako mesfidantza orokortua baita haren ezaugarririk nabarmenena.
|
|
|
Biak bereizten dituztenak ez dira azaleko sintomak, sintoma horiek azpiko nortasunaren testuinguruan hartzen duten esanahia baizik. Horregatik, norbait eskizoide bakartia eta hotza dela diogunean, informazio gehiago ematen
|
dugu
pertsonaren nahaste eskizoidea eta bakardaderako joera bereizita aurkezten ditugunean baino. Beraz, II. ardatzeko nahasteek I. ardatzeko sintomak ulertzeko testuingurua ematen digute, eta horregatik da garrantzitsua nortasunaren nahasteak ezagutzea, sintoma patologikoak interpretatzeko.
|
|
|
“Ikaskuntza, Emozioa eta Erabakia” eta “Ergonomia Kognitiboa” taldeetako ikertzaileek, Granadako Unibertsitateko Psikologia Fakultatean (UGR) kokatuta eta Antonio Cándidok koordinatuta, frogatu dute zama mentalak eta faktore emozionalak eragina dutela ziklomotoreak eta motozikletak gidatzeko arrisku egoeretan erabakiak hartzeko orduan, UGR erakundeak jakinarazi duenez. “Egiaztatu
|
dugu
pertsonek arrisku egoera bat era berean ebaluatu dezaketela, emozioek eragin handirik izan gabe. Baina balaztatuz edo azeleratuz jarduteko erabakia hartzean, barneko eta kanpoko faktoreen eragina dago.
|
|
2012
|
|
|
Gaitasun artistikoak eta emozionalak (enpatia, harremanak egiteko ahalmena…) ere garrantzitsuak dira. Bere osotasunean ikusi behar
|
dugu
pertsona eta atzetik betiko eztabaida dago: zer nolako ikasleak nahi ditugu?
|
|
|
Batzuetan gertatzen da? lehenengo momentuan idealizatu egiten
|
dugu
pertsona...
|
|
|
Arlo motorra: horren arabera jakin behar
|
dugu
pertsonak zer gaitasun duen jarduera fisikoak aurrera eramateko. Arlo kognitiboa:
|
|
2013
|
|
|
Atzo, azaroko ohiko Osoko Bilkuran gertatutakoaren aurrean, Getxoko EH Bildu tik azpimarratu eta argi utzi nahi dugu, koalizioa osatzen dugun guztiok eskubideen urraketa edo mehatxua suposa dezakeen edozein jokaera ukatzen dugula. Irmoki apustu egiten
|
dugu
pertsona ororen eskubideak bermatuko dituen eszenatoki baten eraikuntzagatik, zeinetan “inongo biolentzia eta inongo inposizio” printzipioa oinarritzat izanda, berdintasun aukeratik, herritarren atxikimendu libre eta demokratikotik eta eskubide guztien errespetutik, proiektu politiko oro garatu ahal izango den. Horiek horrela, atzoko (azaroaren 26) Osoko Bilkuran, bai Alderdi Popularrari bai Udalbatza osatzen duten gainontzeko alderdiei ere, transakzional modura aurkeztu genuen proposamen testuaren bidez hori bera adierazi genien.
|
|
2014
|
|
|
Espainian, duela urtebete, kilo eta erdi hondakin sortzen genuen pertsona bakoitzak egunean. Orain, ordea, bi kilotik gora sortzen
|
dugu
pertsona bakoitzak eguneko. Horri aurre egiteko, zer proposatzen duzu?
|
|
|
–Zutarrien inguruak arakatzen ari gara, biktimen arropa edo dokumentuen bila. Baina momentuz ez
|
dugu
pertsona horiek identifika ditzakeen objekturik aurkitu.
|
|
2015
|
|
|
" Leku erosoan biltzen gara, ahal bada presarik gabe. Eta aztertzen
|
dugu
pertsona bakoitza hiruhileko horretan zelan dagoen, aldaketarik izan duen osasunean, lanean, zaintzan... Gero aztertzen dugu zelan sentitu den norbera aurreko hiruhilekoan taldearekiko eta proiektuarekiko, zerk sentitu arazi duen ondo eta zerk gaizki.
|
|
|
Atutxak eta Gorroñok argudio ekonomikoak eta pertsonalak mahaigaineratu dituzte akordioaren oinarriak eta programaren nondik norakoak izan daitezkeenak azaltzeko orduan. «Guk sarritan esan
|
dugu
pertsonak direla gure jarduera politikoan garrantzizkoena. Hori dela eta, norbanakokeriak eta alderdikeriak albo batera utzi, eta baiezkoa eman diogu Gernika Lumoren alde egiteko erronkari», azaldu du Atutxak.
|
|
|
1 Jakina, makinaria on bat behar
|
dugu
pertsonen bizi funtzioak aurrera eramateko. Badugu makinaria
|
|
|
Igarri egin behar
|
dugu
pertsonek zer emozio adierazten dituzten (antsietatea, beldurra, sumina eta ezina, besteak beste), eta emozio horiei erantzun.
|
|
2016
|
|
|
Bere ustez," diferentziara daraman eskubidea" ren parean ezezagun izateko eskubidea ere bermatu behar da. Ezin
|
dugu
pertsonarik taldekatu bere nahiaren kontra. Ezin ditugu talde etnikoak parke tematikoak bilakatu.
|
|
|
Hondoko emozioak. Emozio hauek kontuan hartuta, esaten
|
dugu
pertsona batek tenperamentu edo izaera alaia, serioa edo goibela duela. Ez dira jokabidean hautematen, baina funtsezkoak dira.
|
|
|
Gorago egin dugun azalpenaren guztiz paralelo bat egin genezake gailu industrialetan izan den bilakaeraz hitz egitean. Beraz, ikusten
|
dugu
pertsonen gailuek dituzten teknologiak gailu industrialen arteko komunikazioetan inplementatuta daudela.
|
|
|
1 Jakina, makinaria on bat behar
|
dugu
pertsonen bizi funtzioak aurrera eramateko. Badugu makinaria ona, baina matxuratu ere egin liteke.
|
|
|
Mikel Zuloaga eta Begoña Huarteren arabera, egungo testuinguruan hiritarrek duten desobeditzeko eskubidea gauzatu dute: " Gobernuek izua legeztatzen jarraitzen duten bitartean, giza eskubideak urratzen jarraitzen duten bitartean, eta kuota ahula bete gabe jarraitzen duten bitartean gizarte eragileek, hiritarrek eta fede honeko hiritarrek desobeditzeko eskubidea
|
dugu
pertsona errefuxiatuak ekarriz eta Euskal Herria harrera herri eginez".
|
|
|
Egun hain berezi honetan lanean eta mobilizatzen jarraituko
|
dugu
pertsona helduen eta pentsiodunen eskubideen kartan azaltzen diren aldarrikapenak errealitate bihurtu daitezen. Besteak beste ondoko aspektu hauek azpimarratuko genituzke:
|
|
2017
|
|
|
Saski hauek egiteko, errazio bat finkatu
|
dugu
pertsona eta aste bakoitzeko; lekaleei bakarrik begiratuta, komeni baino kopuru txikiagoa ezarri dugu, baina aurrez prestatuta dauden gisatuei begiratuta, komeni baino handiagoa, beste osagai batzuk ere sartzen dira-eta tartean.
|
|
|
–Guk beti baloratu izan
|
dugu
pertsonen garapena, eta kontziliazioa ere garapen horren baitan kokatzen dugu?. Haren onurak neurtzea ez dela erraza dio, baina hor daudela.
|
|
|
–Bi izaten gara, geure artean ere kontrastatzeko gauzak. Gutako guztiok ere ez gara enplegu orientatzaileak, baina hitz egiten
|
dugu
pertsona horrekin, entzun, behintzat badaki hilean behin edo bitan norbait izango duela bere arazoak kontatzeko?. Abandonu sentipena ohikoa da langabeen artean.
|
|
|
Kontsumo datuen inguruan hausnarketan... Hegoaketik, ez dugu egokia ikusten kontsumitzaile profil bat markatzea, hala ere, uste
|
dugu
pertsona bat; informaziorik gabe, trebetasun sozialik gabe eta dagokion formaziorik gabe drogen kontsumoaren fenomenoari dagokionean, ezaugarri zehatz pertsonal batzuekin eta testuinguru zehatz batean, drogen erabilera problematikoa izateko aukera gehiago duela. Zenbait erabilera mota, kaltegarriak izan daitezke pertsonarentzat, hala ere, erabilera arduratsu bat egiterakoan, edo erabilera ziurra, arriskuak izan arren, arazo asko saihestu daitezke.Nahiz eta estatistika propiorik ez izan, gure eremuan hautematen dugu gehien kontsumitzen den droga alkohola dela eta cannabisaren kontsumoa ez dugu detektatzen hain hedatuta, baina jakina denez, substantzia ilegalen artean gehien kontsumitzen dena da.
|
|
2018
|
|
|
Bestalde autogestioaren ideia ere bada, gure baitatik antolatzearena. Ez ote
|
dugu
pertsona gisa beste gisako bizi bat antolatzen ahal, bazter batean. Autonomiaren bilaketa, autogestio geroz eta gehiago ukaiteko beharra begi bistakoa zen BBGan, baina berdin Errekaleorren, Ziordian...
|
|
|
Denboraren poderioz, arazoaren neurria gutxitzen ez, aldatzen ari dela uste du Tellaetxek. " Lehen, Downen sindromea zeukatenak ez ziren iristen 40 urtera, baina gaur egun, 45 urteren langa igarota, ikusi
|
dugu
pertsona horiek gaixorik ez dagoenak 70 urte bete ondoren izan dezakeen dementzia berbera izan dezaketela. Errealitate berri horrekin topo egin dugu".
|
|
|
27). Tokaren kasuan adibidez, aurreko puntuetan ikusi
|
dugu
pertsona batzuek hizkuntza mudantza hori lantokieOnintza Legorburu Larrea – Genero rolek hitanoaren erabileran izan duten Antzuolako herritarren diskurtso eta praktikak tan egiten dutela. Hau da, tokaren kasuan badirudi, ez dela derrigorra toka hiztun izateko transmisio informal baten bidez jasotzea berau.
|
|
|
Eta zer lortu dugu buenismo horrekin? Besoak zabalik hartu
|
dugu
pertsona hori, eta berak erdaraz dantzan jarri gaitu. Haietako asko hemengoak dira, hemen jaioak, baina ez dira konturatu edo ez dute konturatu nahi izan hemengo egoera linguistikoaz.
|
|
|
Uste
|
dugu
pertsona erakargarriak (haurrak nahiz gure sexu berekoak izanda ere) alaiagoak, sentiberagoak eta arrakastatsuagoak direla eta gizarte trebetasun handiagoak dituztela, baina ez dugu pentsatzen zintzoagoak edo errukiberagoak direnik. Ikerketen arabera, pertsona erakargarriek eta ondo jantzitakoek aukera handiagoak dituzte elkarrizketatzailearen gogokoago izateko lan entrebista batean.
|
|
|
Kontuan hartuko
|
dugu
pertsona horiek beste nahasmendu batzuk ere badituztela: hitz egiteko arazoak, komunikatzeko arazoak, edo adimen arazoak.
|
|
2019
|
|
|
Iria Marañonek eskaintzen dizkigun adierazle horietakoren bat ikasgelako norbaitek egin edota esaten duenarekin bat baldin badator, ez
|
dugu
pertsona horren kontra egin behar. Adierazle horietakoren bat betetzeak ez du esan nahi pertsona matxistak direnik.
|
|
|
Orain, pentsamendu matxista dutenen barne borroka behar dugu. Egun ikusten
|
dugu
pertsona asko daudela berdintasunaren alde. Guk borrokatzen jarraitu dezakegu baina pentsamendu matxistak dituzten horiek aldatzen ez diren bitartean...".
|
|
|
Argi dago oraingo lan hau orduko haren zorduna dela, subliminalki izan arren, baina, aldi berean, zilegi ez, guztiz beharrezkoa ikusten dut oraingo belaunaldiaren ordezkari batek bere gogoetak Stereo hark bezain zintzo eta ausart plazaratzea, gorputzaren itxurari eta emakume legez duen rol sozialari begira. Horrez gain, kontuan hartu behar
|
dugu
pertsona, antzezle eta pertsonaiari buruzko gogoeta ironiko ugari entzun ditugula. Dantzertin emandako Zauri Bolodia gogoan?, eta horiek guztiak sendo, hurbiltasunez eta argien zein musikaren ganorazko erabileraz lagunduta etorri direla. Aspalditik zetorren kontu hau, baina orain ukaezina da:
|
|
|
Gainera, Hondarribia kaleko 3 zenbakiko udal jabetzako etxean Kalexka zerbitzuarekin agintaldi honetan jarri dugun interbentzio programa berritzailea zabalduko
|
dugu
pertsona gehiago artatzeko. Egun 10 pertsona ingururi ematen zaio zerbitzu eta bikoiztu egin nahi dugu zerbitzua.
|
|
|
Gustura eta gogo handiz egin dugu, herriko danborradak merezi duela uste dugulako.Baina egoerak aldatzen doaz, eta gutako batzuk ezin diogu lan horretan jarraitzeko konpromisoari eutsi, eta batzuk jarraitzeko prest dauden arren, ez dute lortu beharrezkoa den gutxieneko antolatzaile kopurua osatzea. Antolaketa batzordetik dei egin
|
dugu
pertsona berriek izena eman dezaten: oharrak egunkarian, bilera deialdiak…; baina inork ez du bere burua aurkeztu doazenak ordezkatzeko.
|
|
|
Gure metodologia aberastu nahian, kontuan hartu
|
dugu
pertsona izenordainen lagun taldea. Hemen sartuko ditugu haien gibeletik agertu edo asmatu izan ziren bertze elementu batzuk; hau da, pertsona izenordainak asmatu geroztik hizkuntzara sartu ziren hitzak edo estrukturak.
|
|
|
Edozein hizkuntzarentzat garrantzi handiko osagarriak, bai; baina, are gehiago, komunztadura dela-eta, haiei dagozkien hizkiak aditz jokoetan markaturik eramaten dituztenentzat. Honen adibidea euskara da, zeren eta, bere esaldietan agertzen diren zenbait izen sintagma, pertsonen arabera, aditz jokatua haien izenordainaren markekin eratzen baitira; beraz, inolako dudarik gabe ondorioztatzen ahal
|
dugu
pertsona markarik gabe, eta zehatzagoa izanda, pertsona izenordain markarik gabe, euskal aditz konjugazioa pikutara joanen litzaigukeela.
|
|
2020
|
|
|
Philip Nitschke mediku australiarrak 1997an sortutako Exit elkarteak eskaintzen du itsaso nahasi horretan nabigatzeko informazio asko: " Exiten sinesten
|
dugu
pertsona heldu burutsu guztien giza eskubide oinarrizko bat dela gai izatea planifikatzeko bere biziaren amaiera modu ziur eta lasaian, norberak hautatako orduan". Eskaintzen dituen material eta zerbitzuen artean famatua egin da The Peaceful Pill eHandbook, Pilula Lasaigarriaren Eskuliburu elektronikoa.
|
|
|
María José Sierrak, Osasun, Kontsumo eta Gizarte Ongizate Ministerioko Osasun Alerta eta Larrialdiak Koordinatzeko Zentroko Arloko buruak, argitu duenez, “maskara kirurgikoa oso garrantzitsua da birusa iraizten ari diren pertsonengan. Horregatik, beti esaten
|
dugu
pertsona batek sintomak hasten dituenean maskara kirurgikoa erabili behar duela, birusa besteei transmititzerik ez izateko, osasun langileak barne”. Osasun Ministerioaren arabera, gaixo batek COVID kodean positibo ematen badu, gonbit egingo zaio “maskara kirurgikoa jartzeko eta isolamendu zirkuitura bideratzeko, ohiko zirkuituan artatzen ari diren pertsonekiko kontaktua saihesteko”.
|
|
|
Juan Cruzek, Madrileko 11Mko atentatuetan familiei laguntzeko taldean lan egin zuenak, oso ondo daki besarkada bat izuaren kontrako terapia dela. “Psikologook larrialdietan parte hartzen dugunean, giza besarkada erabiltzen
|
dugu
pertsonen arteko beldurra, antsietatea, ziurgabetasuna edo bakardadea gehien baretu dezaketen afektu gisa”, zehaztu du. Hitzarekin jotzea edo urrutitik emozioak nola partekatu Dena gertatu eta berriro elkar ukitu arte, gure komunikatzeko modua indartzen saia gaitezke.
|
|
|
Zaila da esatea, baina orain arte ikusi duguna da birusak eragin handia duela batez ere adineko jendearekin eta ahulekin. Horiek zaindu eta babestu behar dira beste jendearengandik; eta beste guztiok onartu behar dugu aukera dugula kutsatzeko, ez dela gauza larria izango baina ekidin behar
|
dugu
pertsona ahul horietara iristea gaixotasunarekin. Bizitza kolektiboa antolatu behar da horren inguruan.
|
|
|
Bai boluntario modura izena emateko bai laguntza eskatzeko telefono zenbaki bat() bai posta elektronikoko helbide bat eskaintzen dituzte (erandiogaitezen@gmail.com). " Laguntza eskaera helduz gero, koordinazio taldean gabiltzanok harremanetan jartzen
|
dugu
pertsona hori hurbilen bizi den boluntarioarekin", dio Olazabalak," eta hortik aurrera boluntario horrek baino ez dio lagunduko, pertsonen arteko harremanak ahalik eta gutxien izateko".
|
|
|
Planteamendu horrek, halabeharrez, galdera batzuk pausatzen ditu. Zergatik eta zertarako kooperatu behar
|
dugu
pertsonok. Zer dio eboluzioak kooperazioari buruz?
|
|
2021
|
|
|
Goraxeago esan
|
dugu
pertsona zein animalia adierazten dituzten izenez predikatzen direla horrelako adjektiboak gehienetan. Hala da, baina badira bestelako adibideak ere gure literatura tradizioan, nahiko bakanak izan arren:
|
|
|
Adibidez, vengo tarde ‘berandu nator’ esan daiteke yo ‘ni’ pertsona izenordaina isilduz eta ez da perpaus ez gramatikalik sortzen, baina hortik aurrerako osagarri zuzena edo zehar osagarria ezin daitezke isildu. Adibidez,* traigo tarde ‘berandu dakart’ soila jasotzen duen perpausa ez gramatikala da gaztelaniaz (berdin* J’apporte retard), hau da, dakardan" hori" agerian adierazi behar
|
dugu
pertsona izenordaina isildu gabe: lo traigo tarde ‘berandu dakart’.
|
|
|
Zinemaren industriak «eskuraezinagoa» dirudiela azpimarratu du, eta hor dauden «dinamikek» zailtzen dutela emakumeen sarbidea: «Zuzendariaren irudia oso lotuta dago maskulinotzat jotzen ditugun izaerekin, guztiok imajinatzen
|
dugu
pertsona autoritario bat, gaitasuna duena bere ahotsa besteei inposatzeko, eta, emakumeak ez garenez halako jarreretan sozializatuak izan, zaila da guretzat bai eredu horri egokitzea, baita kontra egitea ere».
|
|
|
Gonbidatuaren inspirazioak zein diren, haren ibilbidea nolakoa izan den, zergatik ari den zinemagintzan... Nahi
|
dugu
pertsonatik aritu, eta ez filmetik.
|
|
|
Atzo protesta egin zuten Irungo San Juan plazan, sareak deituta: «Ez
|
dugu
pertsona errugabeen heriotza normalizatuko, ezta onartuko ere; harrerarako eta bizitzarako lurraldea gara».
|
|
|
Pandemiak ere, ikaragarrizko elkartasun erantzuna eragin du. Ia hasieratik ikusi
|
dugu
pertsona mordoak beren bizilagunak zaindu edo entzun dituztela, ala arreta eman dietela, eta zein eskuzabalak izan diren Gipuzkoako Caritas erakundearekin.
|
|
|
Baina horrek ezin du horrela jarraitu. Uste
|
dugu
pertsona guztiek dutela talentua, bakoitzak berea. Pertsona normalak gara, baina gauza paregabeak egiteko jaio ginen, eta horregatik, gure etorkizunaren sortzaileak gara”, azaldu dute Googaz 3.0 proiektuaren atzean daudenek.
|
|
|
dena aurrera ateratzen dela bermatu, soinua kontrolatu, argiak maneiatu... Ekoiztetxe txikia garenez ez
|
dugu
pertsona bakoitzak gauza bakarra egitera mugatzeko haina jende. Horregatik, batzuetan niri ez dagozkidan gauzak egiten ditut, baina pozik hartzen dut lana, asko ikasten dudalako.
|
|
|
Hau da, denetarik egiten dut grabaketetan. Ekoiztetxe txikia garenez, ez
|
dugu
pertsona bakoitzak gauza bakarra egitera mugatzeko haina jende”
|
|
|
Baina besteei galdetzeak, erantzuna jasotzeak eta esandakoa entzuteak ez al gaitu beste modu batera elkartzen? Zergatik baztertu
|
dugu
pertsona duintzen duen elkarrizketaren metodologia sinple hori. Begiaren politika sustatu beharrean, agian belarriarena gehiago landu genuke, elkarrizketarako tartea berreskuratuz.
|
|
|
Irabazi asmorik gabeko fundazioa sortuko
|
dugu
pertsonen gurariak betetzeko.
|
|
2022
|
|
|
Eta lortu dugu gure hiriak eta inguruak fisikoki irisgarriak izatea. Baina lan egin behar
|
dugu
pertsonak ere izan daitezen irisgarriak. Oztopoak Hausten eta Goratu programetan, elbarriak eurak joaten dira bankuko profesionalengana, edo behar egiten dute administrazio publikoko erakundeekin, azaltzeko zer behar duten gizartean erabat parte hartu ahal izateko.
|
|
|
Arrazoiak bilatzen hasita, gizakion eboluzioan ikusmenak izan duen bilakaera aipatzen da: nonbait, gizakiok arreta handiagoa jartzen
|
dugu
pertsonengan eta azkar mugitzeko gai diren animaliengan, mugitzen ez diren landareengan baino.
|
|
|
Denok ezagutzen
|
dugu
pertsona horietako bat. Bizitza errazten diguten pertsonak dira.
|
|
|
Getty Images Pertsona osasuntsuek gatz gutxiago hartu behar dute? Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziaren (AESAN) arabera, Espainian, batez beste, 9,8 g gatz kontsumitzen
|
dugu
pertsonako eta eguneko, eta kopuru hori Osasunaren Mundu Erakundeak gomendatutakoa baino ia bi aldiz handiagoa da (5 g/ pertsona/ egun). Gatz horren zatirik handiena ez dator gatzontziarekin eransten denetik, baizik eta %70 eta %75 artean dago gatz ezkutua, elikagai prozesatuetan eta etxetik kanpo hartzen ditugun elikagaietan kontsumitzen dena.
|
|
|
pertsona bakoitzak 900 euro inguru ematen dizkiola esan nahi du horrek. Guk 100 euro inguruko kenkaria egin ohi
|
dugu
pertsonako, baina berdin du zenbat egin: kontua egitea da.
|
|
|
bizitza hori ere bada. Zergatik zigortu behar
|
dugu
pertsona bat erabateko trantsizioa egiten duelako. Bizitza larrualdatze bat da beti; hori eskatzen du etengabe.
|
|
|
Jende bat zaurituta utzi dugu. Hor ere ikasi
|
dugu
pertsona erakundearen aurretik jarri behar dugula beti. Horregatik, Prelatutzak barkamena eskatu du.
|
|
|
Mugikortasunari dagokionez, Gonzalezek azaldu du eskualdeko garraioaren hobaria osatzen jarraitzeko funts bat aurreikusi dutela erakundeen arteko akordio bat egonez gero. «Ezin
|
dugu
pertsona guztientzako garraio guztia linealki eta denbora mugarik gabe diruz lagundu, baina bai beste erakunde batzuekin koordinatuta jardun, 2023an inflazioa kontrolik gabe igotzen bada». Araba Lagun planean beste laguntza batzuk luzatzea aurreikusita dago, bereziki energia eraginkortasuna eta aurrezpena indartzeko.
|
|
|
itxurak garrantzia du, batez ere —eta bereziki—, andrazkoen kasuan, baina inor gutxi dago zama horretatik libre. Noiz susmatzen
|
dugu
pertsona bat bereizi edo dibortziatu dela. Filosofia presokratikoa ikasten hasten denean?
|
|
|
Duela hamar urteko arropa bota eta janzkera cool, modernoagoa aukeratzen duenean. Erraz pentsatuko
|
dugu
pertsona hori merkatuan dagoela. Berriro.
|
|
|
Carmen Diaz Gizarte Kohesio Arloko arduradunak azpimarratu duenez, “aurrekontua% 1,7ko igoerarekin optimizatuko dugu, tasak eta zergak izozteko agertoki batean, 2022an hedatutako politika publikoak sendotuz, herritarrek aukeratutako 5 kultura, kirol eta aisialdi proiektu gehituz; energia eraginkortasuna hobetuz kontsumoak murrizteko, mugikortasun jasangarrian, espazio publikoen kalitatean eta eraikin publikoetan herritarren gozamenerako, hala nola Emakumeen Etxea, Tangorako Gaztelekua, adinekoentzako tutoretzapeko apartamentuak, Algortako eta Romoko gizarte zerbitzuak edo Ikastetxeetan egindako inbertsio garrantzitsuak. Gizarte Arlotik, apustu garrantzitsua egiten jarraituko
|
dugu
pertsonak erdigunean jartzeko, gizarte iraunkortasunaren alde, garapen komunitarioaren bidez, berdintasun politiken bidez (V. Berdintasun Planaren aurkezpenarekin), harreran parte hartzeko plan berriaren bidez etab. Adinekoei lagunduko diegu eta mendeko pertsonak zainduko ditugu, eta gure gazteak eta hezkuntza inbertsioak bultzatuko ditugu”.
|
|
|
Eta egia da hori. Guk egunero egunero ikusten
|
dugu
pertsona horiek zer bizipoz duten eta zer gogo duten gauzak egiteko. Beharbada, gu gara ez dakigunak haien beharretara egokitzen.
|
|
|
–Ondorioztatu
|
dugu
pertsona amorala zarela –bota zuen purrustada–, ez zarenez gai moralki zuzena izango den zerbait asmatzeko!
|
|
|
Haurtzaroa dela esan zidan bizitzaren kutxa beltza. Kutxa hori aztertzea aski omen
|
dugu
pertsona baten ibilbidea ulertzeko.
|