|
2023
|
|
|
3) Ahalbide printzipioak desbideraketak izan ditzake ez baita printzipio absolutua, baina norabide bakarreko desbideraketak izan daitezke, hain zuzen, ahalbidea
|
duenak
berari dagokiona baino gutxiago ordaintzea (salbuespen eta hobariak). Kasu horietan, tributua helburu estrafiskalak lortzeko erabiltzen da eta, tributu hori bidezkoa izan dadin, Konstituzioarekin bat etorri behar da gainerako aldeetan.
|
|
|
Ekonomia ahalbidearen printzipioari ekinez, ahalbide handiagoa duen pertsonak zergetan gehiago ordaindu behar du, ahalbide txikiagoa
|
duenak
baino. Eskakizun hori zerga proportzionalekin ere bete daiteke, berbarako, karga tasa bakarreko zergekin.
|
|
|
Ikus daitekeenez, ahalbide handiago duen pertsonak zerga handiagoa ordaintzen du, karga tasa berdina izanik (100 irabazten
|
duenak
20 ordaindu behar du, eta 20ko aldea du 200 irabazten duenarekin).
|
|
|
Azken hori da zergaduna. Horrexegatik, tributua nori jasanarazi eta subjektu horrek ez du jasan behar interesik, zehapenik edo kuota bera ez den beste prestazio osagarririk ere, legez eska daitezkeen errekarguak kenduta; kopuru horiek harreman juridiko tributarioen inguruabarretatik sortuko lirateke eta zerga jasan
|
duenak
ez du harreman horiekin zerikusirik.
|
|
|
Arestian esan bezala, ordezkoa bigarren mailako subjektua da. Autore batzuk halakoa ikusi nahi izan dute loteria eta apustu batzuen sarien gaineko zerga berezian; bertan, saria ordaintzen
|
duenak
%20ko atxikipena eginez gero, ordainketa hori askatzailea izango litzateke, saria 40.000 eurotik gorakoa bada. Hurrengo kasuetan ere agertzen da ordezkoa:
|
|
|
Horiek horrela, autolikidazioak aurkezteko unean zergadunak baditu arau hausteak aipatzen dituen datuak, hirugarrenek Administrazioari eman baitizkiote horien artean, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzkoak, konturako sarrerak eta atxikipenak egin behar dituzten hirugarrenek emanda. Nolanahi den ere, halako ziurtagiriak erabilgarri izan daitezke baldin eta Administrazioak eskura dituen datuen eta atxiki behar
|
duenak
edota autolikidazioa aurkeztu behar duenak dituen datuen artean desadostasunak badaude; are gehiago, Administrazioak daturik ez badu epean eman ez zaizkiolako.
|
|
|
Horiek horrela, autolikidazioak aurkezteko unean zergadunak baditu arau hausteak aipatzen dituen datuak, hirugarrenek Administrazioari eman baitizkiote horien artean, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzkoak, konturako sarrerak eta atxikipenak egin behar dituzten hirugarrenek emanda. Nolanahi den ere, halako ziurtagiriak erabilgarri izan daitezke baldin eta Administrazioak eskura dituen datuen eta atxiki behar duenak edota autolikidazioa aurkeztu behar
|
duenak
dituen datuen artean desadostasunak badaude; are gehiago, Administrazioak daturik ez badu epean eman ez zaizkiolako.
|
|
|
Are gehiago, Bizkaian Administrazioak frogatzen badu fakturazioaren kontrolerako eta kodifikazio sistemetarako euskarri moduan erabilitako programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatuak izan direla eta inguruabar hori egiaztapena egiten den unean amaitu barik dagoen zergaldian gertatu dela, orduan diruzko isun proportziozkoa berdina da, negozio kopuruaren %20, alegia, baina gutxieneko isuna 60.000 eurokoa da. Amaitzeko, Bizkaian, gainera, aurreko edozein kasutan, Administrazioak egiaztatzen badu programa informatikoa egin duen pertsonak edo entitateak, programa aldatu
|
duenak
edo sistema informatikoaren gaineko kontrola duenak programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatu dituela, orduan, pertsona edo entitate hori zehatuko da urratzaileari ezarritako zenbateko berdinarekin. Azken bi horiek 2023ko abenduko 31ra arte indarrean egongo dira Bizkaian. c) Jarduera eta ekitaldi ekonomiko berarentzat kontabilitate" bikoitza" edo desberdinak eramaten badira, 5.000 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban (behin baino gehiagotan jokabidea errepikatuz gero, isuna bikoiztu daitekeela), 10.000 eurokoa Bizkaian, eta 30.000 eurokoa Gipuzkoan, kontabilitatea horrela eraman den ekitaldi ekonomiko bakoitzeko. d) Kontabilitateak eta tributu arauek zehaztutako liburuek eta erregistroek lau hilabete baino gehiagoko atzerapena badute, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian. e) Administrazioak eginbidetu edo gaitu ez dituen liburuak eta erregistroak erabiltzen badira, edo liburu erregistrook epez kanpo eginbidetu edo gaitu badira, 300 euroko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian.
|
|
|
Are gehiago, Bizkaian Administrazioak frogatzen badu fakturazioaren kontrolerako eta kodifikazio sistemetarako euskarri moduan erabilitako programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatuak izan direla eta inguruabar hori egiaztapena egiten den unean amaitu barik dagoen zergaldian gertatu dela, orduan diruzko isun proportziozkoa berdina da, negozio kopuruaren %20, alegia, baina gutxieneko isuna 60.000 eurokoa da. Amaitzeko, Bizkaian, gainera, aurreko edozein kasutan, Administrazioak egiaztatzen badu programa informatikoa egin duen pertsonak edo entitateak, programa aldatu duenak edo sistema informatikoaren gaineko kontrola
|
duenak
programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatu dituela, orduan, pertsona edo entitate hori zehatuko da urratzaileari ezarritako zenbateko berdinarekin. Azken bi horiek 2023ko abenduko 31ra arte indarrean egongo dira Bizkaian. c) Jarduera eta ekitaldi ekonomiko berarentzat kontabilitate" bikoitza" edo desberdinak eramaten badira, 5.000 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban (behin baino gehiagotan jokabidea errepikatuz gero, isuna bikoiztu daitekeela), 10.000 eurokoa Bizkaian, eta 30.000 eurokoa Gipuzkoan, kontabilitatea horrela eraman den ekitaldi ekonomiko bakoitzeko. d) Kontabilitateak eta tributu arauek zehaztutako liburuek eta erregistroek lau hilabete baino gehiagoko atzerapena badute, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian. e) Administrazioak eginbidetu edo gaitu ez dituen liburuak eta erregistroak erabiltzen badira, edo liburu erregistrook epez kanpo eginbidetu edo gaitu badira, 300 euroko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian.
|
|
|
Frogabideak Zuzenbidea onartutakoak izan daitezke, Kode Zibilean eta Prozedura Zibilaren Legean jaso direla. Tributuak aplikatzeko prozeduretan, eskubide bat baliarazi nahi
|
duenak
hura sortu duten egitateak frogatu behar ditu (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 101 Artikulua, Bizkaiko TFAOren 103 Artikulua, eta TLOren 105 artikulua). Tributu administrazioak bere esku baditu froga elementuak, betebeharpekoek haiek zehatz mehatz adierazita beteko dute eskubidea frogatu beharra.
|
|
|
Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Zerga bilketako Erregelamendua onetsi duen abuztuaren 2ko 38/ 2006 Foru Dekretuaren 1 artikuluak ezarritakoari eta lurralde erkideko Zerga bilketako Erregelamendu Orokorra onetsi duen uztailaren 29ko 939/ 2005 Errege Dekretuaren 2 artikuluari jarraiki, Ogasun publikoaren zerga bilketa honela defini daiteke: ordaintzeko beharra
|
duenak
kitatu behar dituen tributu zorrak, tributu zehapenak eta izaera publikoko gainera baliabideak kobratzea helburutzat duen administrazio eginkizuna da. Esangura berean, baina idazketa zertxobait ezberdinarekin ari dira Arabako Lurralde Historikoaren Zerga bilketako Erregelamendu Orokorra onetsi duen
|
|
|
Hizpide ditugun horien guztien artean, gizarte errealitatearen irizpidea nabarmendu behar da. Auzitegi Gorenak zenbait epaitan adierazi duenez, interpretazio irizpide horri esker," jurisprudentzia zaharkiturik" geratzea oztopatu da (1988ko urtarrilaren 22ko epaia) eta, horrez gain, Zuzenbidea aplikatu behar
|
duenak
" modu egoki eta malguan joka dezake, kasuan kasuko inguruabar bereziak aztertuta" (1988ko martxoaren 22ko epaia). Ulerbidez, gizarte errealitatearen irizpidearekin lotuta, Nazio Entzutegiak 1996ko uztailaren 2an emandako epaia aipa daiteke, gero eta hedatuago dagoen errealitatea ukitzen baitu epai horrek:
|
|
|
Konstituzioko lege erreserba printzipioaren arabera, botere legegilearen egintzen bidez bakarrik sor daitezke tributu berriak edo arau daitezke tributuen oinarrizko osagaiak. Analogiak eta, oro har, integrazioakarau berriaren sorrera dakar, lehenago araututa ez zegoen kasurako; sormen hori interpretatzaileak edo araua aplikatzen
|
duenak
egiten du, hots, legegilea ez den pertsona batek. Ondorenez, analogiaren aplikazioak lege erreserbaren printzipioa hausten du.
|
|
|
Kode Zibilak, 6.4 artikuluan, jasotako kontzeptuaren definizio zehatzarekin bat ez badator ere, TFAOen 14 artikuluko itzurpenaren aurkako klausula (edo TLOren 15 artikuluko tributu araua aplikatzeko gatazka) da tributuen arloan lege iruzurrari eman dioten izena Tributuen Arau Orokorretan (ekainaren 18ko 65/ 2020 KAE, 10 ZO). Kasu horietan, legearen espiritua saihesten da legearen hitzak errespetatuz, edo bestela esanda, lege iruzurraz dihardu legearen esana bete arren horren helburua saihesten
|
duenak
.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiaren hitzetan, tasak lege erreserbaren menpe jartzeko azken arrazoia da Administrazio publikoek sortzen duten monopolioaren antzeko egoeran. Hortaz, herri jabaripeko ondasunen aprobetxamendu berezia edo bakarreko erabilera nahi
|
duenak
baimena edo emakida lortu behar du, eta erakunde publikoek bakarrik eman ditzakete horrelakoak. Gauza bera gertatuko da Zuzenbide publikoko jarduketak egitean edo zerbitzuak ematean.
|
|
|
Ez dago garbi, hala ere, ordaintzaileak konturako sarrerengatik ordaindutakoa noren kontura izan behar den, etekinak lortu dituenaren kargura ala ordainketa egin duenaren kontura. Edozein kasutan, errenta lortu
|
duenak
zergaren kuotaren kontura kendu dezakeen zenbatekoa da. Errentaren ordaintzaileak konturako sarrera jasan duenean, errenta lortu duenak bere zerga oinarrian sartu du konturako sarrera hori, berarentzat irabazitako diru gehiago delako.
|
|
|
Edozein kasutan, errenta lortu duenak zergaren kuotaren kontura kendu dezakeen zenbatekoa da. Errentaren ordaintzaileak konturako sarrera jasan duenean, errenta lortu
|
duenak
bere zerga oinarrian sartu du konturako sarrera hori, berarentzat irabazitako diru gehiago delako.
|
|
|
Tributu zorra ordaintzen
|
duenak
, ordainagiria jasotzeko eskubidea du. Diruz eginiko ordainketaren frogagiri izango dira, kasuan kasuan:
|
|
|
Horietatik lehenengoa ustiapen ekonomikoaren eskualdaketarena da. Hariari segituz, tributu erantzukizunari buruzko kasu bat arautzen da, eta ez tributuaren eskualdaketa bat; izan ere, ustiapenaren jatorrizko edo lehenengo titularrak (hau da, ustiapena eskualdatzen
|
duenak
) tributu betebeharpean dirau. Eskuratzaileak ustiapena hirugarren bati eskualdatzen dionean ere, katea ez da mozten eta erantzule jarraitzen du izaten erantzukizunaren kasua gauzatu duelako.
|
|
|
Isilpekotasunak bere baitara biltzen du enpresako edozein datu, hala nola, bertako zuzendariak, bezeroak, hornitzaileak, aholkulariak eta lankideak. Denak ere ezagun dira antolakundearekin duten loturarengatik, horien berri
|
duenak
gauzatutako jarduera gorabehera.
|
|
|
26 PEVASA atun arrantzako enpresak, Bermeon egoitza
|
duenak
, kontratatu ahal ditu" Segur Iberica" segurtasun pribatuko enpresaren zerbitzuak, horren segurtasun pribatuko guardiak PEVASAk Indiako ozeanoan dituen hiru atun-ontzietan ontzira daitezen, bertako arrantzaleak babesteko?
|
|
|
Eskubide hori egikaritzen
|
duenak
, bere borondatez, eskubide horren ordez ordu erdi gutxitu ahal izango du bere lanaldia helburu berberarekin, edo eskubide horren araberako denbora lanaldi osoetan pilatu ahal izango du, negoziazio kolektiboan ezarritakoaren arabera, edo enpresaburuarekin egindako akordioan ezarritakoaren arabera; azken kasu horretan, hala denean, errespetatuko da negoziazio kolektiboan jasotakoa.
|
|
|
(g) Norbaitek, legezko zaintza dela bide, 12 urte baino gutxiagoko adingabea edota desgaitasuna duen pertsona, ordaindutako jarduerarik egiten ez duena, zuzenean zaintzeko ardura badu, orduan, horrek lanaldia murrizteko eskubidea izango du, alokairua ere modu proportzionalean gutxituta; alokairua, gutxienez, lanaldiaren zortzirena gutxituko da, eta gehienez, erdia. Eskubide bera izango du ezkontidea nahiz izatezko bikotea, edo odol bidezko edo ezkontza bidezko bigarren gradurainoko senideak, horien artean direla izatezko bikotearen odol bidezko senideak, zuzenean zaintzeaz arduratu behar
|
duenak
, baldin eta horiek euren kontura baliatzeko gaitasunik ez badute, adinarengatik edo istripu nahiz gaixotasunarengatik, eta ordaindutako jarduerarik egiten ez badute (ikusi LELTBren 37.6 artikulua).
|
|
|
(h) Gurasoak, adopzio ondoreetarako hartzaileak edo familia harrera modu iraunkorrean gauzatzen
|
duenak
eskubidea du lanaldia murrizteko bere kargura dagoen adingabea zaintzeko, horren ospitalizazioak eta jarraikako tratamenduak iraun bitartean, baldin eta adingabe horrek badu minbizia (tumore gaiztoak, melanomak eta kartzinomak) edo bestelako gaixotasun larriren bat, eta horrek eskatzen badu iraupen luzeko ospitalizazioa eta adingabe hori zuzenean, etengabe eta modu iraunkorrean zaintzea, hala egi... Lanaldi murriztuari eutsi ahal izango zaio, gehienez ere, seme edo alabak nahiz familia harrera iraunkorrean edo adopzio ondoreetarako harreran hartu den pertsonak 23 urte bete arte (ikusi LELTBren 37.6 artikulua).
|
|
|
Areago, enpresaburuaren adostasunik gabe ez da posible langile nagusiak edo laguntza jasoko
|
duenak
, bere ekimenez, langile laguntzailea beste pertsona batekin ordeztea, edozein arrazoi dela bide; hurrean ere, hori gertatuko balitz kontratuan berritze subjektiboa legoke, eta horretarako nahitaezkoa da enplegatzailea ados etortzea (FERNaNDEz CosTALEs MuÑiz).
|
|
|
12 Eguneroko prentsako enpresa batek, lantoki bakarra Bilbon
|
duenak
, orain arte ez du enpresako hitzarmen kolektiborik izan. Horren ondorioz, estatu mailako eguneroko prentsako hitzarmena aplikatu zaio.
|
|
|
Gainera, urteko kontuak ekainaren 1a baino lehen aurkeztuko zaizkio toki erakundeko Kontuen Batzorde Bereziari, txostena egin dezan. Batzorde hori Korporazioa osatzen duten talde politikoetako kideek osatuko dute, eta txostena jendaurrean jarriko da nahi
|
duenak
egoki ikusten dituen erreklamazio, eragozpen edo ohar egin ditzan. Gero, Osoko Bilkurak kontu orokorra onartuko du, baina aurretik egindako erreklamazio, eragozpen edo ohar horien ingurukoak erantzun ditu.
|
|
|
"... ezarpena koordinazioa bereziten duen nota esanguratsuenetarikoa da, kooperazio tekniketan borondatearen ezaugarriaren aurkari. Horiek horrela, argi dago ahal hori (koordinazio) esleiturik
|
duenak
legitimatuta dagoela(...) horretan sartuta dauden erakundeen jarduera eragingarria lortzeko egokien jotzen dituen harmonizazio neurriak aldebakarrez ezartzeko" 252.
|
|
|
Egun hori baino lehen aurrekontu orokorra udalbatzari bidaliko zaio kontu hartzailetzaren txostenarekin batera. Aurrekontu orokorra behin behineko izaerarekin onetsita, horren iragarkia argitaratuko da eta 15 eguneko epean zehar jendeaurrean egongo da nahi
|
duenak
egoki ikusten dituen alegazioak egin ditzan. Epe hori eta gero alegaziorik ez badago, behin behineko erabakia behin betiko bihurtuko da.
|
|
|
APKLTBren 3.1.k artikuluak, APKLTBren manu honek aipatzen
|
duenak
, honako hauek aurreikusten zituen: " Balore negoziagarrien edo beste finantzatresna batzuen salerosketarekin eta transferentziarekin zerikusia duten kontratuak eta Espainiako Bankuak emandako zerbitzuak"," SPKLTBren indarrean dagoen 4.1.l artikuluarekin (lehen transkribatua) partzialki bat datozen terminoetan, bere aplikazio eremutik kanpo uztea", eta" finantza eragiketen arloan aurreikusitako maileguen tresneriarekin zerikusia duten kontratuak, eta antzeko beste finantzabehar batzuk finantzatzeko".
|