|
2015
|
|
|
Ikusten duzunez, pertsona arrunten eguneroko arazoak, izaera sozialeko gaiak, islatzen saiatzen naiz dokumentaletan, eta gustuko dut ahoan bilorik gabe hitz egitea haietaz?. Modu horretan, Kuban dokumentalak egiteko molde akritikoarekin hautsi nahi izan du Sánchezek, eta
|
duela
hamarkada batzuetako dokumentalisten ereduari heldu dio.
|
|
|
–(...) [EAEn] euskararen ezagutza asko hedatu den arren, euskaraz erdaraz baino gehiago motako erabilerak puntu batez baino ez du egin gorantz, eta euskaraz gaztelaniaz hainbat tankerakoak bi puntuz. Bestela esanda,
|
duela
hamarkada batzuetako gizartean nagusiki bi hiztun multzo ia elebakarrak (euskararena eta erdararena) eta bereiztuak egotetik, multzo handi ia bakar bat osatzera igarotzen ari da(...) Euskal eta erdal hiztunak gizartean gero eta nahasiagoak daude, horren ondorioz euskararen eta erdararen txandakako erabilera areagotuz.. Behin hori esanda, datuok xehekiago aztertzen ditu:
|
|
|
–Baina gaur egun euskaraz daukagun hedabide ugaritasuna amestu ere ez zuten egingo
|
duela
hamarkada batzuk...?, esango du norbaitek bere bostean, eta ez zaio arrazoirik faltako. Orduko kinka eta egungoa desberdinak dira ordea.
|
|
2017
|
|
|
Euskararen erabileraren kalitatean halako, proletarizazio? bat gertatzen ari zela gogorarazten zigun Txepetxek
|
duela
hamarkada batzuk. Oraindik ere bizirik daude zantzu horiek euskaldunon batez besteko gaitasun komunikatibo eskasean.
|
|
|
Noizean behin berarekin akordatzen naiz. Hauetako batean bere izena eskelaren batean aurkituko ote dudan, beste hainbat izenen artean, bilobek sinaturiko poema sufriezin baten gainean, letra larriz, bere argazkia ikusiko ote dudan, zuri beltzean,
|
duela
hamarkada batzuk ateratakoa. Adin batetik aurrera ez digulako inork inon argitaraturik ikusi nahiko genukeen argazkirik ateratzen.
|
|
|
Turistei oparitzen zaizkien mapa koloretsuetan idazten dituzten kronika laburren arabera, Guggenheim efektuaren ondorioz Bilbo hiriburu modernoa bihurtu da azken urteetan. Atzean geratu dira
|
duela
hamarkada batzuetako fatxada ilunak, nekez aurki daiteke MCD taldeak esaldi bakarrean laburtutako hiriaren arrastorik: " Bilbao, mierda, Rock and roll".
|
|
2019
|
|
|
Atzera begira jarrita,
|
duela
hamarkada bat baino gehiago, guk geuk ere ez genuen akaso ezagutza handirik transexualitatearen inguruan, batere ez genuela ez esateagatik; hala ere, lagun artean, Ainarak dioen intuizio horretatik edo, ume jolasa bailitzan, esaten ari ginen hainbat gauza, ari ginen laguna ikusten, ari ginen laguna izendatzen.
|
|
|
Eguzkia agudo sartzen da ospitale inguruko auzoan. Mendi kontra harrapaturik, iragan industrialeko auzoa etxebizitza blokez bete zen
|
duela
hamarkada batzuk.
|
|
|
Begiratua, biziraupenaren paradigma, n lerrokatuz gero, ordea, galderak aldatu egiten dira, paradigma honek planteatzen dituen galdera nagusiak honako hauek baitira: nola liteke,
|
duela
hamarkada gutxi batzuk arte bere historian zehar sekula ofiziala izan ez den hizkuntza bat, beti botereguneetatik kanpo egon dena, botere ekonomikorik inoiz izan ez duena, hiztun kopuru mugatukoa, jazarria eta debekatua, estandarrik izan ez duena, bertako agintari eta pertsona ikasi askok baztertua eta mespretxatua, eta eskoletatik egotzia izan dena. Nola liteke hizkuntza hori XXI. mendera iritsi eta berreskurapen prozesu sendo batean murgilduta egotea, inguruko hizkuntza asko desagertzear dauden bitartean?
|
|
2020
|
|
|
Orduan, itsaslasterrak berotuz doazen heinean, azpitik ere higatzen dute izotz plataforma, hau da, kontinentetik jaisten den izotza ur gainean geratzen da, baina kontinenteari atxikia. Halako tapoi edo kortxo efektu bat sortzen du, baina, plataforma bat apurtzen hasten denean,
|
duela
hamarkada batzuk gertatu zen moduan, kortxo efektu hori desagertu egiten da, eta izotza oso azkar galtzen hasten da".
|
|
|
Eta berarekin batera, oihanean gaixo zegoen animaliak zekarren gaitza Afrikatik mundu osora egun gutxitan zabaltzea. Halaxe gertatu zen
|
duela
hamarkada bat pasa SARS gaitzarekin, ordu gutxitan Asiako merkatu batetik mundura zabaldu baitzen. Eta antzera gertatu omen da orain ere COVID, oraindik ez dakigun arren zeintzuk diren gaitz honen benetako jatorri epidemiologikoa —zein animaliarengandik egin duen jauzi gizakiongana— eta balizko gordailua —zein animaliarengan bizi den normalean birusa—.
|
|
|
Eta horretan oso eraginkorra da. Horrela, milioika pertsonari erabat zaharkituta iruditzen zaie sakelan duten iPhonea, eta hurrengo bertsioa erostea dute amets, eta gaur egun erosten diren auto gehienak hiri lur orotakoak dira,
|
duela
hamarkada bat mundu guztiari barre eragingo lioketen aberrazioak. Sistema kapitalistaren hazkunde behar amaigabeak asetzeko, gure beharrak eta gure nahiak kolonizatu egin dira.
|
|
2021
|
|
|
elkarri agur esaten diote. Posible litzateke,
|
duela
hamarkada batzuetako Hollywoodeko pelikula komertzialetan, horrelako amaiera bat irudikatzea, eta saritua izatea gainera. Ez ote da egungo giroaren seinale argia?
|
|
2022
|
|
|
Gizon zurien maskulinitateak, esaterako, emakume zuriekiko harremanean ez ezik, gizon beltzekiko harremanean eraikitzen dira. Paul Hoch ek
|
duela
hamarkada pasa idatzitako White Hero, Black Beast [Heroi zuri, piztia beltz] liburuan nabarmendu zuenez, maskulinitatearen inguruko mendebaldar diskurtsoak arraza imajinarioz blai daude. Gizon beltzen indarkeriarekiko beldur zuriek luze iraun dute egoera kolonial eta postkolonialen historian.
|