|
2001
|
|
|
Lana uka ahal izateko, ez du lana hartzea beste biderik, gaur, hemen. Hortan datza, bada, Kontradizioaren muiña, alegia, lana hartu egin behar
|
duela
emakumeak, berak lana uka ahal izateko; eta lana uka egiten dioela gizarteak (nahi ba duzu gizartearen indar nagusiak)".
|
|
2003
|
|
|
Ez duela ikasi prestatze gehiegizkoak kalte egiten diela zentzumenei. Apur bat nahikoa izaten
|
duela
emakumeak, berezkoa estali gabe, gizonaren aukeran jartzen dela adierazteko. Eta gehiegiak kalte egiten diola arraren oldarrari.
|
|
2004
|
|
|
Bizitza latza izan duela iradokitzen ari zait emakumea, baina ez dit xehetasunik eman bere bizitzari buruz. Ondo ezagutzen dut nolakoa den nire herria, baina irudipena dut emakumeak, nahita edo nahi gabe, desbideratu egiten duela gertatzen zaionarekiko arrangura; konturatu naiz niri ere itogarria egiten zitzaidan herriak oso neurri laburrean
|
duela
emakumeari gertatzen zaionaren erantzukizuna. Egia da, niri ere itogarria egiten zitzaidan herria, uste bainuen herria zela nire ezinen edo aurrera ateratzeko eragozpenen errudun madarikatua.
|
|
|
Gaur egun, Menopausia Aztertzeko Espainiako Elkarteak (AEEM) honako hau dio bere webgunean: “THS osteoporosia prebenitu eta tratatzeko da, eta unibertsalki onartuta dago ekintza horrek murriztu egiten
|
duela
emakumearen bizitzako adin berantiarrenetan hezurrak hausteko arriskua”. AEEMk onartzen du 10 urtetik gorako GLHak erabiltzen dituzten emakumeen artean bularreko minbizia izateko arriskua dagoela, eta, ondorio hori gutxitzeko, tratamendua 7 urtetik gora ez luzatzea gomendatzen du, salbu eta arriskua/ onura tratamenduan jarraitzera bultzatzen bada.
|
|
2005
|
|
|
Baina argi adierazi eta salatu beharra dago ikuspegi honek ez
|
duela
kontuanhartzen emakumeek Alardean berdintasunezko egoeran gizonezkoekin batera desfilatzeko duten eskubidearen aferaren inguruan bizi izandako gertakari juridikoenbilakaera osoa, baizik eta, aurrekari guztiak albo batera baztertuz, Alarde pribatuakantolatu izanaren erabakia denboraz kanpo kokatu eta, besterik gabe, aurretik inolako gertakari edota errealitaterik ez balego bezala, ekimen pribatu s... Besterik gabe, egun batetik bestera, neronek, nire beste bi lagunekin batera, elkarte pribatu bat eratzeko erabakia hartu eta urtero irailaren 8an edota ekainaren30ean herri bietako kaleetan zehar nire festa pribatua antolatzeko erabakia hartukobanu bezala kontsideratzen dituzte epaileek betikoek antolatutako bi Alardeak, etainondik inora ere ez, aurretik festa bera, guztion ondare kulturala izanik, udalekhamarkadetan zehar antolatu eta finantziatu zutela.
|
|
2006
|
|
|
Alterazio psikologiko ohikoenak, estrogenoen administrazioari hobekien erantzuten diotenak, umore aldaketak, suminkortasuna, larritasuna edo depresioa dira. Era berean, ikerketak dio estrogenoen ekarpenak aukera ematen
|
duela
emakumearengan sexu bizitza egokia izateko eta, hartara, bikote harreman hobea izateko. Tratamendua hasi eta urtebetera, emakumeen% 26k egin du hobera.
|
|
|
Mendiguren Elizegik gogoratzen digu Martzelinak baduela, gure munduko errealitateaz gain, beste errealitaterik ere. Kortazarrek uste du (Jakin 26/ 27, 1983) narrazioaren aberastasunaren alde jokatzen
|
duela
emakumeak azaltzeko mitologia eta etnografia erabili izanak, nobelaren fantasia eta irudi munduak taxutzen dituelako. Baina, kexu da, beste erarik ezean, ez ote duen behin eta berriro erabili teknika hori, sistemaren aberastasuna agortu arte.
|
|
2007
|
|
|
Emakumeak beste irribarre bikain batekin erantzun dio, eta asko pentsatu gabe hor eseri zaigu, muturren aurrean, bere sudur handiarekin. Badakit Leirek ni izorratzeko asmoarekin gonbidatu
|
duela
emakume arraro hau gure mahaira. Baina ez nau izorratuko.
|
|
2008
|
|
|
Legeak pixkanaka ari dira aldatzen, gomendioak ematen hasi dira, baina oraindik ez dute ezer zehatzik esaten; orokortasunetan gelditzen dira. Esaten dute aztertutako gaixotasunak populazioan duen eraginarekiko proportzionala izan behar
|
duela
emakumeen parte hartzeak, eta emakumeek behar bezala ordezkatuta egon behar dutela.
|
|
|
Seguru zaude hori nahi duzula?, galdetzen du Inaziok. Ez dirudi gaizki hartu duenik Rosaren jarduna, ematen du ez dabilela plantak egiten, benetan ezagutu nahi
|
duela
emakumearen iritzia.
|
|
|
Supituan, badirudi Inaziok zerbait bitxia nabaritu
|
duela
emakumearen aurpegian, aurreko enkontruetan ikusi ez dion prestasun halako bat agian, argitasun irribarretsua loratzen baitzaio ezpain artean. Eskuarekin atzeko eserlekuan kolpetxo bat eman eta gonbita egiten dio ezezkorik onartzen ez duen tonu batez:
|
|
2009
|
|
|
Historia egin duten emakume asko anonimoak direlako, izena izatera iritsi ez direnak. Norberak bere inguruan arakatzen badu ziur aurkituko
|
duela
emakume ekintzaile bat duela 80 edo 100 urtekoa. Baina familiaren anekdota dira emakume horiek, ez dira garrantzitsuak.
|
|
|
Guraso bakarrak hartzen badu haurraren zaintza, beste gurasoak inplikazio gutxiago izango du. Aztertzen denean guraso baimenetan gizonezkoek zer parte hartze duten, ikusten da eragina
|
duela
emakumeak lanean ematen duen denborak.
|
|
|
Amak luke jasan bere gorputz biluzia semearen eskuetan, hark belaki batekin igurtzi bitartean. Gaur Reginak egin dio eta Rikardok badaki ama lasaiago dagoela, nahiago
|
duela
emakume horrek egitea garbiketa bere semeak baino, eta ez gizona delako, bere semea delako baizik, bizitza osoa igaro du semeari erakusten ez dagoela ezer ama lurrera bota dezakeenik, ama burdinazkoa dela, eta lasai egon daitekeela, ama beti izango delako bertan, bere burdinazko besoekin bera defenditzeko. Mirenen burdinazko besoak herdoilduta daude dagoeneko eta semeari halakorik erakustea da min gehien ematen diona.
|
|
|
Lanak egingo du gizona gizon, baina dudarik ez da lanak egin
|
duela
emakumea emakume.
|
|
2011
|
|
|
«Tranpa anker bat da gizonek osatutako administrazio kontseilu batean onenak eta adituenak bakarrik daudela pentsatzea. Hori sinesten duenak bikoitza eskatuko dio emakumeari, une oro frogatzea kargua ez
|
duela
emakume izate hutsagatik lortu. Baina konplexu horiek baztertu egin behar ditugu, eta kuotak ezarri ostean kargu bat lortzen badugu, ez dugu pentsatu behar kuotengatik izan dela, balio dugulako eta gaitasuna dugulako baizik».Goikoetxearen ustetan, emakumea agintzen ikustea eraso gisa hartzen dute gizon batzuek, «boterea galtzen ari direla iruditzen zaie, eta ez zaie gustatzen».
|
|
|
Moranek bere liburuan dio arratsaldeko seietatik aurrera gizon orok behar
|
duela
emakume bat ondoan. Ni hogei urterekin, gazte gehienak bezala, bakardadera kondenatua eta zorigaiztoko sentitzen nintzen, eta esaldi hori irakurri nuenean munduko jakituria guztia bertan laburbiltzen zela iruditu zitzaidan, eta nik ere, Moranek bezalaxe, bizialdia emakumeak konkistatzen emango nuela erabaki nuen eta historia horiek liburu batean biltzen.
|
|
|
David Bowiek China Girl kanta ederra argitaratu zuen garaian hasi zen Euskal Herrian antisorgailuen erabilera masiboa eta libertarioa. Dudarik ez medikuntzaren aurrerapen horrek eragin handia izan
|
duela
emakumeen askapen prozesuetan, beno, gizakion askapen prozesuetan, hobeki esanda. Baina belaunaldi batzuengan antzutasun arazo larriak ekarri ditu ere.
|
|
2012
|
|
|
Alde batetik, «zaintzako azpiegitura zibikoan» gertatzen den gainordezkaritzak nabarmentzen du besteen premia eta interesen defentsak akuilatzen
|
duela
emakumeen mobilizazioa. Mobilizazio kolektiboaren ohiko azterketek azpimarratu izan dute sari material nahiz sinbolikoen banaketan desabantaila egoerak nozitzen dituzten talde sozialak izan ohi direla egintzaren subjektuak.
|
|
|
Hain zuzen, lehenago adierazi denez, emakumeen parte hartzea rol tradizionalak betetzeari lotuta egon ohi da behin baino gehiagotan. Egia da tokiko partaidetzak etxeko hormetatik harago bizitzea esan nahi
|
duela
emakume askorentzat, autoestimu eta boteretze prozesuak eskuratzea ere badakarrela. Baina, parte hartzea ez dago anbibalentziatik gorderik.
|
|
2013
|
|
|
Horrek ilusio itzela egiten dit. Esan gura du, bertso mundua bere espazioa dela sentitu
|
duela
emakumeak.
|
|
|
Hori berrestera dator harekin hartu emana izan zuen Nestor Basterretxea euskal margolaria. " Egia da beti izan
|
duela
emakume askearen irudi hori, ez. Indartsua, ahaltsua, egundoko abailan pintatzen zuen; alegia, gauza zen denbora laburrean arazoak ebazteko, ezta?» Irundar artistak hainbat etapa igaro zituen bere margogintzan, Iñaki Ruiz de Eginok dioen bezala.
|
|
|
–Idazteko agindu zidanak esan zidan, Karmengo gure Amaren monasterioetako moja hauek otoitzeko zalantza batzuk norbaitek argitu beharra dutela, eta uste
|
duela
emakumeek hobeki ulertzen dutela beste emakume batzuen hitz egiteko era, eta niri didaten maitasunaz egokiago etorriko zitzaiela nik esan niezaiena; arrazoi honengatik, uste du, nolabaiteko garrantzia izan dezakeela, zerbait esaten asmatzen bada; eta horregatik, idaztean haiekin hitz eginez joango naiz, beste pertsona batzuei egoki etor dakiekeela pentsatzea zentzugabea delako?.
|
|
|
Tankinak, biquiniak bezala, bi pieza ditu. Aldea da goiko aldeak ez
|
duela
emakumearen bularra bakarrik estaltzen, baizik eta kamiseta moduan, beherantz luzatzen da, sabela nahi den mailara iritsi arte. Beheko pieza egokitzeko modukoa, gerri altukoa keinukariak tolestu edo banatu egin dezakeela, tripa gehiago edo gutxiago eduki nahi duen kontuan hartuta.
|
|
2014
|
|
|
Besteen begirada stand by jartzea. Bigarrenari dagokionez, bada denbora Marcela Lagardek proposatzen
|
duela
emakumeen arteko paktuak eta sororitatea emakumeen askatasunak hazteko estrategia gisa erabiltzea (Lagarde, 2006). Ikerlanean parte hartutako emakumeek ez dute inoiz sororitate hitza erabili, baina askok adierazi dituzte, euren ekintzen bidez, sororitatean oinarritutako estrategiaren inplementazio gorpuztu desberdinak.
|
|
2015
|
|
|
Nahiz eta hala dioten horiei ez dien inolako deskalabru etikorik ekartzen hogei urte luzez Irun eta Hondarribiko Alarde parekideei bizkar ematen aritu izanak.Burua astintzen ibilita, naftalina kiratsa ere kanporatzen zaio baten bati sotana azpitik, entzun behar izan baitugu infernuko hauspoa dela generoaren teoria. Halakorik dioen apezpikuari bost axola dio, ordea, arrosarioa eskuan
|
duela
emakumeen parte hartzea galarazteak eliza katolikoaren egituran, eta etxe santuko leihotik kanpora begiratzen jartzen da arau heteropatriarkala apurtzen dutenen kontra eragiten dituzten biolentzia ekintzen aurrean.Eta horrela arituz, bada epidemia eta gaixotasunez hitz egitera iritsi denik, naturak eragindako kalamitateak bailiran, konpondu ezineko ustekabeak nonbait, eta, jakina, haien sortze bu... Bururatu ere ez baitzaie egiten horiei guztiei emakumeen kontrako biolentzia anitzen iturburua beraiek eta beraien jardunak ere badirela.Biolentzia matxista eta eraso sexisten inguruan jarduten denean botatzen diren zentzugabekeria eta zurikeria horien guztien aurrean, bada garaia argi esateko elikatzen dugun sistema sozial heteropatriarkala dela honen guztiaren iturburua, eta hura hankaz gora jartzen ez dugun bitartean mikro eta makro erasoak gure artean egonkortu eta normalizatu besterik ez direla egingo.Beraz, ahoa hitzez betetzen zaien tertuliakide, ordezkari instituzional, ustezko pentsalari eta balizko aditu artalde horiek egunerokoan emakumeen eta gizonen arteko berdintasun erreala gauzatu dadin zer egiten duten aztertzetik hasi behar lukete lanean.Eraso sexistak egunero pairatzen baititugu, leku guztietan eta eragile gehienen aldetik, jendarte ereduaren oinarriak biolentzia perbertso horiek elikatzeko eraikiak baitaude.
|
|
|
–Mekasuen la letxe! Teman segitzen
|
duela
emakumeak! –apaizak.
|
|
|
Orduan pentsatu dut, erdi britainiarra izanik, Sara beharrean Sarah izena izango
|
duela
emakume lirainak. Galdetu nahiko nioke, zalantza hauek enbarazu egiten baitidate, baina ez naiz ausartu.
|
|
|
4 Idazteko agindu zidanak esan zidan, Karmengo gure Amaren monasterioetako moja hauek otoitzeko zalantza batzuk norbaitek argitu beharra dutela, eta uste
|
duela
emakumeek hobeki ulertzen dutela beste emakume batzuen hitz egiteko era, eta niri didaten maitasunaz egokiago etorriko zitzaiela nik esan niezaiena; arrazoi honengatik, uste du, nolabaiteko garrantzia izan dezakeela, zerbait esaten asmatzen bada; eta horregatik, idaztean haiekin hitz eginez joango naiz, beste pertsona batzuei egoki etor dakiekeela pentsatzea zentzugabea delako. Mesederik nahiko egingo dit gure Jaunak, haietakoren bat horretaz baliatzen bada Bera pixka bat gehiago goresteko:
|
|
|
–Idazteko agindu zidanak esan zidan, Karmengo gure Amaren monasterioetako moja hauek otoitzeko zalantza batzuk norbaitek argitu beharra dutela, eta uste
|
duela
emakumeek hobeki ulertzen dutela beste emakume batzuen hitz egiteko era, eta niri didaten maitasunaz egokiago etorriko zitzaiela nik esan niezaiena; arrazoi honengatik, uste du, nolabaiteko garrantzia izan dezakeela, zerbait esaten asmatzen bada; eta horregatik, idaztean haiekin hitz eginez joango naiz, beste pertsona batzuei egoki etor dakiekeela pentsatzea zentzugabea delako? (Hitzaurrea, 4).
|
|
|
7 Oi, ene Jainkoa, bai askatasun handia
|
duela
emakume honek gertakari guztien aurrean! Bat ere ez zaiola gaizki etorriko uste du, ez berari ezta Paulori ere.
|
|
|
Begiko dau Aita Grazianen aholkua: . Karmengo gure Amaren monasterioetako moja hauek otoitzeko zalantza batzuk norbaitek argitu beharra dutela, eta uste
|
duela
emakumeek beste emakume batzuen hitz egiteko era eta niri didaten maitasunaz egokiago etorriko zitzaiela nik esan niezaiena; arrazoi honengatik, uste dut, nolabaiteko garrantzia izan dezakeela zerbait esaten asmatzen bada? (Hiztaurrea 4).
|
|
|
Pena ematen nien. Irabazten nienetan, ordea, harrituta eta burumakur geratzen ziren”.Halterofilia ere gizonekin lotu izan den kirola dela azaldu zuen Lurdesek; indarra behar den kirola denez, gizarteak ez
|
duela
emakumeekin lotzen. Gainera, emaitza oso onak lortuta ere, ez zituzten emaitza horiek medioek zabaltzen zituztenik ikusten.
|
|
|
Hurrengo guztiak defendatzen ditugu: ...k izateko eskubidea gizarte bizitzaren erreprodukzioa bultzatzen duten tresnak direlako, tokiko enplegua eta tokiko ekonomia sustatzen dituzten kontratazio publikoak, diskriminazio positiboa, gizarte ekintzailetza, ekonomia iraunkorra eta pertsonen zaintza, betiere guztion interesak babesteko.Horrela bada, garbi eduki behar da hainbat alorretako zerbitzu publikoak pribatizatzeak berebiziko eragina
|
duela
emakumeen bizitza eta lan baldintzen kalitatean.f) Ingurumena iraunarazten duten nekazaritza praktikak sustatu eta nekazaritza txiki eta familiarra babestu nahi ditugu.g) Instituzio publikoek botere politikoa eta beharrezko egiturak mantendu behar dituzte, hainbat arlo ahul babesteko eta gure bizitzaren kalitatea ziurtatzen duten arauak bermatzeko. Nazioartean adostu diren lan eta ingurumenaren arauak errespetatu behar dira.
|
|
|
Horretan lan egindako orduak emakume baserritarraren lan moduan jasotzen dira, bai. Kontuan hartuta horrexek direla emakume baserritarrek historikoki egin dituzten lanetariko batzuk, aurrerapauso moduan ikusten dugu.Elikadura burujabetzan eragingo dun horrek. Ikusteko dago nola zehaztuko den dena, baina, ematen du aukera zabaltzen
|
duela
emakume batzuek ustiapenaren gaineko titulartasuna lortzeko; andrek orain arte egin duten lan horren aintzatespen bat emateko bidea ere bada.Gizarte segurantzan kotizatzea eta titular lez agertzea bultzatzen ere lagunduko du. Emakume baserritar gutxik kotizatzen dute.
|
|
2016
|
|
|
Bere lehen poesia liburuarekin emakumeak nola hunkitu zituen kontatu du ondoren, emakume helduak ia beti, horietako batzuk bere etxearen aurretik igarotzen baitziren disimuluan, alde batera lehenik eta bestera gero, paretik pasatzean leihoetara begiratzeko aprobetxatuz. Berak ez
|
duela
emakumeekin suerterik izan, baina ezagutzen duela, aitortu du, begiratzeko modu hori. Idazleak emakumeekin duen adur hori etengabe iristen zaizkion gutunetan ikusten dela erantsi du ondoren arrantzaleak, bere gain hartu baitzuen horiei erantzuteko ardura.
|
|
|
Oihuek beldurtuta, erasoan ari zaiolakoan, Alsinak atea ireki eta lasterrari eman dio, atzera begiratu gabe. Taxistak orduan, bere etsaia itzuli aurretik autoa berriz martxan jarri eta arineketan alde egin du bertatik; Elgetarako bidegurutzera iritsi arte ez da gogoratu ordaindu gabe alde egin
|
duela
emakumeak, baina larrua salbatu duelakoan, horrenbestean konforme duela-eta etsi du gizonak: badu zer kontatua, hurrengoan lagunekin biltzen denean:
|
|
2017
|
|
|
Esan behar da esku handia hartzen
|
duela
emakumeak amoros itsutuaren gainean, halako enperadore bat eme ezdeus batek hala errendatzen duenean.
|
|
|
Beste batek esango dio berak gisa horretako zapatak kokteletara joateko janzten zituela eta oinak minduta zituenean erantzi eta ortutsik gelditzen zela zapata parea esku batean zintzilik zuela, eta beti etortzen zitzaiola gizonezkoren bat ea norabait eramatea nahi al zuen galdezka. . Ez dago takoidun zapata parea eskuan
|
duela
emakume bat ikusi eta hunkitzen ez den gizonezkorik?, esan dezake, eta hasiko gara eztabaidan gizonezkoen bihozberatasunari buruz. Tarteka txaketa zuridun zerbitzariari begiratuko diogu.
|
|
|
Egonkortasun bat izan arte itxarotea erabaki dezakete, baina kontuan hartu behar da 29 urterekin sartzen garela lan merkatuan. Beste aukera da haurdunaldiko azken hilabeteak eta umea jaio ondorengo aurrenekoak langabezian pasatzea, jakinaren gainean lanera itzultzea zailago izango
|
duela
emakume horrek, zerrendetan atzera egingo duelako. Horregatik, askok egoiliar urte horiek baliatzen dituzte ama izateko, alegia, 24 orduko guardiak ere egin behar izaten diren urte horiek.
|
|
|
Ordenantzan ez ziren existitzen emakumeak. Motxila hori eramaten dugu nekazaritza munduko emakumeok eta hiriko emakumeok, baina niri egun ezin didate esan kontzeju batean ohiturak debekatzen
|
duela
emakume batek parte hartzea, horri ezin zaio eutsi.
|
|
2018
|
|
|
Obamak amore eman, eta esan du beste bideren bat jarriko
|
duela
emakumeek antisorgailuak lortzeko, Elizak ezer ere ordaindu gabe. Elizaren salbuespena onartu dela ikusi eta gero, haien kontzientzia ere errespetatu behar dela adierazi dute enpresari lobby ek.
|
|
|
Subrogazio kontratuan, gizon baten jabetzaren parte bat (haren esperma edo hazia) eta emakume subrogatuaren jabetzaren parte bat (uteroa) trukatzen dira. Prostituzio kontratuarekin duen aldea da gizonak ez
|
duela
emakumearen gorputza zuzenean erabiltzen sexurako; aitzitik, zeharka eta modu artifizialean erabiltzen du, intseminazio artifizialaren bitartez. Gizonaren hazia emakumearen uteroarekin, nahasten?
|
|
|
Auzia aski bestelakoa da. Norberak uste badu gizon bat ikusi
|
duela
emakume gisara jantzita, edo emakume bat gizon gisara, pertzepzio horietako bakoitzaren lehenengo terminoa hartzen ari da norbera generoaren, errealitatetzat?: konparazioaren bidez sartzen den generoak, errealitatea?
|
|
|
Beharbada Irigarayren ideiarik eztabaidatuena izan da aluaren egiturak? «elkar ukitzen dauden bi ezpainen» modukoak? eratzen
|
duela
emakumeen plazer ez bakun eta autoerotikoa, zakilaren penetrazio plazer ukatzaileak bikoiztasun hori «banatu» aurretikoa. Ikus Irigaray, Ce sexe qui n, en et pas un.
|
|
|
Femeninoa, berriz, pertsonatasunaren arau unibertsalizatzaileetatik kanpo dago, eta etsigarriro «konkretua» da, gorpuztua, immanentziara kondenatua. Esan ohi da Beauvoirrek aldarrikatzen
|
duela
emakumeen eskubidea zinezko subjektu existentzial bilakatzeko, eta, hortaz, unibertsaltasun abstraktuan sartzeko, baina haren ikuspegiak aldi berean badakar bere baitan funtsezko kritika bat subjektu epistemologiko abstraktu maskulinoaren desgorpuzteari berari ere. Subjektu hori abstraktua da bere gorpuzte sozialki markatua ukatzen duelako, eta, are gehiago, ukatutako eta mespretxatutako gorpuzte hori alderdi femeninoan proiektatzen duelako, gorputza eme berrizendatuz.
|
|
2019
|
|
|
Eta gainera kanta punkienean. Mirenen ahotsa ez da horren polit eta oniriko entzuten, zuzena da, eta nik uste laguntzen
|
duela
emakume baten ahotsa egoteak hor ere", azaldu du Mindegiak. Abesti horren letra Oskar Alegriak eta Bernardo Atxagak Iruñean eman zuten Oteizari buruzko hitzaldi batetik atera zen.
|
|
|
Desberdintasunak ez du ezertxo ere naturalik. Esan ohi da gizonak baino gutxiago behar
|
duela
emakumeak sexu jarduera: gezur handiagorik ez dago.
|
|
|
Ezkontzaren drama ez da emakumeari agindu dion zoriona ez bermatzea, zorionak ez baitu bermerik?, baizik mutilatu egiten
|
duela
emakumea: errepikapenera eta errutinara kondenatzen du.
|
|
|
Mistifikazio bat da esatea amatasunak gizonaren berdina bilakatzen
|
duela
emakumea, gizonaren berdin konkretua. Psikoanalistak gogotik saiatu dira erakusten haurrak zakilaren pareko zerbait ekartzen ziola emakumeari; baina, ezaugarri desiragarritzat joko balitz ere, inork ez du esaten zakila edukitze hutsa aski denik existentzia bat justifikatzeko, ezta helburu gorena denik ere bere hartan.
|
|
|
–Zarean kaka egitea gero buruaren gainean ezartzeko?. Asmo onez onartzen du, hala ere, gizonen zuhurtziak arrunt egoera makurrean jartzen
|
duela
emakumea.
|
|
|
Orduan, maitasuna da egiaz? Zentzurik aurkitu nahi badiegu ideia lauso eta solte horiei, badirudi gizonak eskubidea
|
duela
emakume bat aukeratzeko behar orokorrak ase diezazkion, orokortasun hori baita fideltasunaren bermea: gero, emaztearen amodioa piztu behar du zenbait errezeta erabiliz.
|
|
|
Batzuetan, baditu hari partikularki egiteko kexak, baina senarra gizon izatearen errudun da batez ere; gizonak ere izan ditzake gaixotasunak eta kezkak, baina, ez da gauza bera?; gizonak pribilegio bat du, emakumeari etengabe bidegabekeria iruditzen zaiona. Nabarmentzekoa da senarrarenganako, maitalearenganako ezinikusiak haiekin lotzen
|
duela
emakumea, urrundu ordez; emaztea edo maitalea gorrotatzen hasia den gizona harengandik ihes egiten saiatzen da, baina emakumeak eskura izan nahi du gizon gorrotatua, mendekua hartzeko. Gauzak aurpegiratzen ibiltzeko hautua egitea ez da gaitzetatik libratzea, baizik haietan murgiltzea; martiriarena egitea du kontsolagarririk handiena.
|
|
|
hala ere, Mayk kontatzen dionean kide batekin oheratu dela, Kyok sufritu egiten du pentsatzean beste gizonak usteko duela, eduki?
|
duela
emakumea; erabakita dauka errespetatuko diola independentzia, ondotxo baitaki ezinezkoa dela inor edukitzea, baina mingarria eta umiliagarria zaio beste gizon batek halako pentsamendu konplazentziazkoak izatea Mayren bitartez. Gizarteak ez ditu bereizten emakume librea eta emakume larru merkea; maitaleak berak ere askotan ez du aitortzen emakumearen askatasuna, nahiz eta horretaz baliatzen den; nahiago du pentsatu emakumeak amore eman diola, men egin diola eraman dezan, berak konkistatu eta seduzitu duela.
|
|
|
Hona hemen emakume maiteminduaren zorion betea: gizon maitatuak onartzea bere parte bat
|
duela
emakumea; gizonak, gu, esaten duenean, emakumea harekin baturik eta identifikaturik geratzen da, gizonaren prestigioa du, eta harekin batera erreinatzen du gainerako munduaren gainean; etengabe errepikatzen du, baita gehiegikeriaz ere?
|
|
|
Kexa horiek ez dira funtsik gabeak. Baina argi dago, ikusirik nolako erreportxu esplizituak egiten dizkion Montherlantek emakume amari, bere jaiotza bera gorroto
|
duela
emakumearengan. Jainkoa izan uste du, jainkoa izan nahi du:
|
|
|
Asko falta zaio, abere emeez? aurreiritzirik gabe gozatzeko; haiek zera dira,, gaixoak, gaiztoak, sekula ez guztiz garbiak?; Costalsek aitortzen digu mutil gazteen ileak usain hobea eta azkarragoa
|
duela
emakumeenak baino; batzuetan, Solangek nazka ematen dio,, haren usain melenga, ia okaztagarria, eta haren gorputz gihargabea, zaingabea, bare zuriena bezalakoa?. Amets egiten du berak merezi bezalako besarkada batzuekin, berdinen arteko besarkadekin, zeinetan indar menderatutik sortuko bailitzateke eztitasuna...
|
|
|
Azken esaldi horretan beste mito bat ageri da: gizonak orbandu egiten
|
duela
emakumea. Egiaz, esperma ez da gorozkia;, gaueko poluzioa?
|
|
|
esamoldeetan eta beste batzuetan, iradokitzailea da batzuetan haurraren irudimenarentzat; imajinatzen du transfusio solemneren bat egiten dela ezkontzean. Baina, maizago, gernu eta iraitz sistemarekin loturik agertzen zaio, kontu fisikoa?; bereziki, askotan haurrek pentsatzen dute gizonak pixa egiten
|
duela
emakumearen barrenean. Sexu jarduna zikina iruditzen zaie.
|
|
|
Eta, hala ere, Gaizkiaren beharra du Ongiak, materiaren beharra ideiak, eta gauaren beharra argiak. Gizonak badaki bere desirak betetzeko, bere existentzia iraunarazteko, ezinbestekoa
|
duela
emakumea; hura gizartean sartu beharra dauka: emakumea jatorrizko tatxatik araztuko da gizonek ezarritako ordenari amore ematen dion neurrian.
|
|
|
Emakumea, Beste gisa agerturik, izatearen osotasun gisa ageri da aldi berean, gizonari bere baitan ezereza sentiarazten dion existentzia horren kontrakarrean; Bestea, subjektuaren begietan objektu gisa ageri denez, bere izatean ageri da, hau da, izaki gisa. Emakumeak hezurmamitzen du, modu positiboan, izatedunak bihotzean daraman gabezia, eta gizonak, berriz, espero du bere burua mamituko
|
duela
emakumearen bitartez bere burua aurkitu nahian ibiliz.
|
|
|
Askori nazka ematen die eskuarekin laztanduak izateak, eskuak ez duelako parte hartzen emakumeak ematen duen plazerean, eskua tresna bat delako, jarduera bat, eta ez haragia; eta sexua bera ere ez baldin bada desiraz beteriko haragia, baizik lanabes trebeki erabilia, orduan nazka berbera sentituko du. Gainera, irudituko zaio zernahi konpentsaziok argiro berresten duela porrot egin
|
duela
emakume normal baten sentipenak ezagutzeko garaian. Stekelek azpimarratu du, hainbat behaketa egin ondoren, frigido deituriko emakumeen desirak araura jotzen duela:
|
|
|
Askotan esan izan da, debozioz esan ere, hizkuntzaren pobreziak behartzen
|
duela
emakume mistikoa halako hizkera erotikoa erabiltzera; dena dela, mistikoak gorputz bat bakarra du, eta, hitzak ez ezik, jarrera fisikoak ere hartzen ditu amodio mundutarretik; bere burua gizon bati eskaintzeko dituen portaera berberak ditu Jainkoari eskaintzeko ere. Gainera, horrek ez du batere apaltzen haren sentimenduen balioa.
|
|
|
24. " Makinak eta eskala handiko industria" kapituluko oin ohar batean agertzen da hori, azaltzen duenean gero eta gizonezko (langile) gehiagok hartzen
|
duela
emakumeen tokia makinak fabriketan sartzen hasi zirenez geroztik," familiako kide guztiak lan merkatura bidaliz". Honela dio:
|
|
|
Bakarrik etorri al zara, bakarrik? galdetu nion jakinda aitak beti eduki
|
duela
emakumeren bat aldamenean. Seguru norbaitekin zabiltzala maiteminduta.
|
|
2020
|
|
|
Argi dago kalean hain begi bistakoa ez den etxegabeen arazoak eragin zuzena
|
duela
emakumeengan, forma desberdinetan, eta sarri etxebizitzan bertan ematen da. Bizitoki arriskutsu eta desegokietan, berriz alokatutako logeletan bizi dira asko.
|
|
|
Koronabirusa herrialde eta sektore guztiei erasaten ari den honetan, ohartarazpen bat egin zuen atzo UNHCR Iheslarientzako Nazio Batuen Goi Mandatariak. Hala, azaldu zuen pandemiak areagotu egiten
|
duela
emakume desplazatu eta aberrigabekoek genero indarkeria pairatzeko duten arriskua. Kontu handiarekin eta arduratsu jokatu beharra azpimarratu zuen Gillian Triggs agentziako goi ordezkariak:
|
|
|
Adinari eta sexuari dagokienean, aipatzekoa da pobrezia larriak eragin handiagoa
|
duela
emakumeengan eta 16 urtetik beherakoengan. Emakumeei erreparatuta, kopuru hori %12ra iristen da gizonezkoen %10, 8ren parean.
|
|
|
Otxoak argudiatu du, era berean, alargun pentsioa eskuratzeko aurreikuspenak ezkutuko lana sustatzen
|
duela
emakumeen artean, eta pentsio horren azken helburua senarrarekiko mendekotasunari eustea dela.
|
|
|
" Oso trebea da hezurrak konpontzen", jarraitu du Luisak. Umea arrantzaka
|
duela
emakumea sartu denean,"... guretzat ere izango du erremedioa" esan du Luisak. Egongelan agurea eta hirurak geratu direnean, hasperen artean esan du:
|
|
|
Lauren ere jan eta jan ari da, Txarroren hitzei kasu handirik egin gabe. Agerikoa da Txarrok begitan hartu
|
duela
emakumea, hain zuzen ere, bidean topatutako ataundarrak frantses soldaduekin oheratzen dela jakinarazi zien une hartatik beretik. Eta bistan da jaten ari diren gazta primerakoa irudituko litzaiokeela mugaz honatagoko ardiena balitz, axuriak Frantziako mugatik oinbete eskasera sortuak izanda ere.
|
|
|
Nik esango nuke edonor ikaratzeko moduko indarkeria sistematiko batek sostengatzen
|
duela
emakumeon gaur egungo egoera hau, bai gizartean eta baita kulturan ere.
|
|
|
Hainbeste emakume daude Senatuan George Mitchellek agindu
|
duela
emakumeen komuna jartzea.
|
|
2021
|
|
|
Adierazpen honen bidez, udalak argi uzte du ez
|
duela
emakumeen aurkako inolako erasorik onartzen. " Indarkeria sexistak erasotzaile eta erasotu banakakoak ditu, noski, baina ez dira kasualitate hutsa, ez dira kasu isolatuak; emakumeak indarkeriaz tratatzen dituen sistema baten ondorio dira, indarkeria sexista estrukturala da".
|
|
|
" Iduri zait, andereak, hitza eman didanak hain gaizki hitz egin
|
duela
emakumeez, zoritxarreko baten egiazko istorio baten bidez, non ene denbora guzian ikertu behar baitut bere bertuteaz haren iritzi txarra gezurtatuko duen emazteki bat kausitu ahal izateko; eta, ez ahanztea merezi duen bat bururatu zaidanez, hura kontatuko dizuet".
|
|
|
Ezkontzaren drama ez da emakumeari agindu dion zoriona ez bermatzea zorionak ez baitu bermerik, baizik mutilatu egiten
|
duela
emakumea: errepikapenera eta errutinara kondenatzen du[...] Sakrifizioa eta abnegazioa goraipatzen zaio[...] Oso polita da bere burua ahaztea, baina jakin beharra dago noren edo zeren alde ahaztu.
|
|
|
bide ezinago okerra da, pasiboa baita, alienatua, galdua; subjektua, horren ondorioz, borondate arrotzen preso gertatzen da, bere transzendentziatik erauzia, balio guztiaz gabetua. Baina bide erraza da[...] ematen
|
duela
emakumea, batzuetan, laketua dela Beste izateko rolean. (I:
|
|
|
Eta ez al da ebidentea gure balore moralak, gure dogma erlijiosoak, gure kode etikoa, gure lanerako grina, eta abar eta abar ospetsuak direla mundu osoan? Ez al da ebidentea hori guztia arriskuan jarri
|
duela
emakume lizun, artista handiuste horrek. Ez al da hori ebidentzia bat?
|
|
|
Ondorioz, esan genezake erotismoak indar handia
|
duela
emakume garaikideen poesian, eta baliteke bere indar transgresoreagatik eta sortzen duen asalduragatik izatea hain omnipresentea. Miren Agur Meabek diskrezioaren hesiaren deseraikuntzan, maitasunaren eta erotismoaren adierazpen molde ezberdinak landu ditu:
|
|
2022
|
|
|
Agirrek azaldu du orain arte pentsamenduaren transmisioan gizonen lanak nabarmendu direla, baina bolumena apalagoa izan arren," garrantzia izugarria"
|
duela
emakume horien lanak," ez zegokien eremu batean sartuz, pronostikoen kontra eta garaian esleitzen zitzaizkien lanetatik kanpo, bestelako baldintzapenetan" sortu zituztelako. Horregatik uste du emakume horien lana baloratzeko ezinbestekoa dela beste begirada bat izatea:
|
|
|
Hala ere, ez da nahikoa emakumeen zapalkuntza arruntaz hitz egitea; klase gizartean nola gertatzen den ikusi behar da. Zeren egia bada emakumeen zapalkuntza klase guztietan dagoela, ez da hain egia klase posizioak eragina
|
duela
emakumeek beren zapalkuntza zehatza jasateko modu konkretuan. Emakumeen klase posizio desberdinari dagozkion desberdintasunak daude eta aberastasunarekin, kulturarekin, eraginarekin eta botere sozialarekin zerikusia dutenak.
|
|
|
Beste gauza bat kontatu zidan: ez
|
duela
emakumeekin ezer nahi. Hala ere, asteazkenean Marianek eta biok topatu genuenetik zenbaitetan egin dugu topo, kafeak hartu ditugu eta paseoren bat egin dugu.
|
|
|
«Lantokiko sexu jazarpen kasuen %92 salatu gabe geratzen dira». Erantsi du indarkeria horrek sarri eragiten
|
duela
emakumeek lana uztea: «Arrisku psikosozialengatik hartutako bajen edo lan baimenen atzean halako erasoak daude maiz».
|
|
|
Europako Txapelketa bukatu berria da hemen; Hego Amerika ez dago Europaren mailan, baina jokalari profesionalak daude, ekonomikoki dirua mugitzen hasi da, estadioetan jokatzen dira partidak eta zaleak partidak ikustera etortzen dira. Entrenamenduetarako baliabideak asko hobetu dira, eta uste dut neu jokalaria nintzen garaitik koska bat aurrera egin
|
duela
emakumeen futbolak. Aldi berean, bi hilabete hauetan bizitakoak gogorarazi dit errendimenduko kirolak baduela alderdi hotz eta gogorra ere, emaitzak askotan pertsonen aurretik jartzen baitira.
|
|
|
...si beharrekoa, eta ituna da gogoa sentitu daitekeela lehenengo datorrenarekin, izan gizena edo ergela, baina, jakina, gizonek ez dute ikusten emakumearen gizentasuna baizik, berena ez, berek nahi duten bezalakoak izan daitezke, erdipurdikoak eta haragi bigunak, edo erekzioak dituztenak, baina emakumeei dagokienez barkaezinak dira halakoak, haragi bigunak eta zimurrak, gogoan hartu gorputzak egiten
|
duela
emakumea, puta da horren lekuko, putak darama zaharregiak eta itsusiegiak diren guztien zuzia, putak jartzen du gorputza gizonen exijentzia asetzen ez duten emakumeen tokian, beti emakume haragi tinkoagoen, gazteagoen gainean kitzikatzea dute gizonek koska.
|
|
|
Bigarrenik, Marokoko gobernuak emandako erreserbei eusten die. Hala, bada, azpimarratu behar da Marokok sinatu
|
duela
Emakumearen aurkako Diskriminazio Modu guztiak Ezabatzeko Konbentzioa (CEDAW ingelesezko siglak dira), baina erreserbekin, eta, batzuetan, nazioarteko erakundeek eskatu diete kentzeko.
|
|
2023
|
|
|
Hasierako atala Romeo eta Julieta ren antzezpenaren ustezko prestaketarekin hasi da, eta hala izanik, jatorrizko argumentuan funtsezkoak ziren zenbait eszena solte ikusi ditugu, une batean edo bestean bat batean moztuta eta interpreteen komentarioekin han hemenka hornituta. Kontua da makina bat Julieta agertu direla protagonistaren rolean, denak ere soineko zuri polit batez jantzita, eta hautu horrek sano azpimarratu
|
duela
emakumeen irudi kolektiboa, amodio erromantikoaren kontuari ironiaz heltzen zioten bitartean.
|
|
|
Eta, berriro ere, fokua emakumeengan. Ze, zer espero du ministroak egingo
|
duela
emakume horrek. Berehala gizon hori laga?
|
|
|
gizonak galbidera eramateko gaitasuna daukala andreak. Horrexegatik hartu behar
|
duela
emakumeak mendean alderdi hori, eta Ama Birjina eredutzat hartu. Egoista hutsa dela besteei emana bizi ez bada, eta, horrenbestez, hil egin behar dituela barruko bulkada eta nahia.
|
|
|
Emakumeen bizitzetan maitasunak duen" gehiegizko dimentsioaz" hitz egiten zuen Laiak bere tesian. Esaten zuen maitasunak leku handiegia hartzen
|
duela
emakume askoren bizitzan, haren ardatz bihurtu arte, eta honek guztiz baldintzatzen duela haien egunerokoa. Maitasunagatik dena egiteko prest egoteko agindua txikitatik bularrean tatuatuta izango balute bezala.
|
|
|
Memento berean, nonbait han, presondegiko tailer batean, emakume kondenatu batek josten ari da, berak ere behar den bezala josteari pentsatuz, baina hark zigortua izteko beldurra duelako. Pentsa genezake bi emakumeek momentu berean obra bera egiten ari direla eta zailtasun tekniko berak okupatzen
|
duela
emakume bien arreta. Alta leizearen heineko diferentzia dago bi lanen artean.
|