|
2010
|
|
|
Ordurako, erabat biluzik zegoen, eta krema ontzia zeukan eskuan. " Igurtziko
|
duela
berak kremarekin, seguru asko hori esaten ziok", azaldu zuen Sebastianek. Pantxok prismatikoak begietara eraman zituen.
|
|
|
" ETEk ez du zure ideia onartu nahi arrazoi nagusi batengatik: adierazten ari zarelako jendeak ez
|
duela
bere gain hartu nahi euskaraz jabetzeak dakarkion ahalegina. Langileak" modu inboluntarioan" euskaldun bilaka daitezela aldarrikatzen duzunez, zeharka aitortzen ari zara jende askok paso egiten duela esfortzu hori egiteaz, baina horrelakorik ezin dizute onartu, funtsean adierazten ari zarelako langileek espainolez bizi nahiago dutela.
|
|
|
Ez da ergela eta ondo daki autobusean behin joateagatik ezin
|
duela
bere burua nabarmendu autobusa egunero hartzen duten langile gutxi horien aurrean.
|
|
|
Berri ona da gure Chiara guztiz maitearen haurdunaldiak eman
|
duela
bere fruitua, uzta oparoa gainera, baten partez bi kimu sortu baitira haren sabel emankorretik, mutilak biak.
|
|
2011
|
|
|
Satorrak egiten ditu bere bideak norat ere sudurrak erraten baitio, eta naski belarriak ere bai, atzemanen
|
duela
bere hazkurria. Horra zertako dabiltzan bide horiek harat honat makurtuz, itzuli eta inguru.
|
|
|
Har batzuetarik heldu denaz geroz, gaitz hori ezagun da emeki emeki, eta ez bat batean, hartzen
|
duela
bere indarra. Arrautzean daudeno, harrek ez dezakete kalterik egin:
|
|
|
Horra zertan den ulitxa hura gure onetan ari. Egia da harengatik, sagarraren etsaiak jaten
|
duela
bere lorea, baina, ez du harek kumerik eginen ondoko urteko, hala nola ez baitu ere berak minik eginen. Sagarraren etsaiak errun arrautzetarik atera hogei harrak handitzen balira guztiak, eta erruten has beren aldian non gintezke!
|
|
|
Bertze alde, itxura guztiez, tontoaren eitea du. Diote hain azkarra uste
|
duela
bere mokoa, non arbola lodi bati hirur edo lau kaska eman eta lasterka baitoa bertze aldera, ikusteko haraino zilatu ote duenez.
|
|
|
Ohartuko zara pozoiak egin
|
duela
bere lana, satorrak lanetik gelditzen badira. Hortakotz, aski dukezu, egun baten buruan, lur meta guztien barreiatzea.
|
|
|
Enara bezain azkarra, zoria bezain zehatza, nekez adierazi liteke hobeto ohiz kanpoko zaldi batek izan dezakeen sena eta harrapa lezakeen habaila. Istant batean izoztuta, bere lekutik mugitu gabe, espazioa denbora bihurtu duela ematen du edo, zehatzago, espazioa denbora bihurtu den unea bera egin
|
duela
bere.
|
|
2012
|
|
|
agintarien eta instituzio ofizialen ustelkeria, emakumeekiko diskriminazio eta zapalkuntza, fundamentalismoaren oinarriak eta arrazoiak, maila sozialez igotzeko eta aldatzeko zailtasunak. Alaa al Aswanyk dio giza egoerak hobeto ulertzen saiatzeko idazten dituela liburuak eta bizi den gizartearen ezagutza erabiltzen
|
duela
bere nobeletan ikuspegi humanista bat ematearren. " Horregatik aitortzen du, nire literatura edonork irakur dezake edonon".
|
|
|
Lehengoan nioen indarrean daukagun globalizazio prozesu honek, orokorrean, pobretze egoera larria ekarri
|
duela
berarekin. Eta hori garbi antzeman zitekeela zenbait arlotan, kulturarenean esate baterako.
|
|
|
Victor Morenoren betiko estilo zorrotz eta ironikoan, ez da isiltzen eta asko eta askori gustatuko ez zaizkion kontuak idazten ditu bertan. Izan ere, kritiko literario bati buruz ari denean, adibide soil bat jartzearren, esaten du indibiduo horrek batere erraz ez den zerbait lortzen
|
duela
bere kritikak egiten dituenean, alegia, jendeari irakurtzeko gogoa kentzea. Irakurleak uxatu egiten ditu, eta hori da, ene ustez, kritiko literario bati egin dakiokeen salaketarik handiena, eta txarrena.
|
|
|
Eta hain dama bereziak zeruko arotzek forjatzen ahal dituzten eguzki errainu guztiak biltzen zituen bere begitartean, eta, euria egin ondotik, lurrari sortzen zaizkion kolore berberek estu besarkatzen zioten gorputza. Eta hori dena ongi iruditzen zitzaion erregeari, kristau orok baitaki berdez janzten denak edertzat
|
duela
bere burua.
|
|
|
Eta ikusleria gorgarriarekin batera" Rodar y rodar!" oihu egitean, Karlos printzeari iruditu zaio kanta horrek zerikusi handia izanen
|
duela
berarekin, baina bere artean egin du ez dela hura tristezietarako une egokia, baizik eta lagunekin ongi pasatzekoa. Hortaz, gelditzen den Vasdepeñasko ardoa bota, eta Principe de Viana botila batzuk begiz jo eta haiei buruz abiatu da laster, ardo hori anitzez ere esker hobekoa baita beti.
|
|
|
...du maiteen, baina ez horregatik, baizik eta bere aita On Karlosen opari amultsua delakoz —izen bereko bigarrena Nafarroako tronuan, gogor eta maltzur ospea izanagatik beste edonor bezain eskuzabal eta goxoa izan zena—, eta dobla horrekin lotu zitzaion numismatikari, eta hari esker denbora puska ederrak pasatzen ditu, ahantzarazten dizkiotenak, tarteka bederenik, bere emazte Leonorrek ez
|
duela
berarengana itzuli nahi eta zortzi urte dituela jada Gaztelako gortean babesturik, eta bere senarra akusatu ere egin duela bera pozoitu nahi izateaz...
|
|
|
...roako tronuan, gogor eta maltzur ospea izanagatik beste edonor bezain eskuzabal eta goxoa izan zena—, eta dobla horrekin lotu zitzaion numismatikari, eta hari esker denbora puska ederrak pasatzen ditu, ahantzarazten dizkiotenak, tarteka bederenik, bere emazte Leonorrek ez duela berarengana itzuli nahi eta zortzi urte dituela jada Gaztelako gortean babesturik, eta bere senarra akusatu ere egin
|
duela
bera pozoitu nahi izateaz...
|
|
2013
|
|
|
Egile gehienek nabarmendu dute euskal komunitateak material kultural aurre indoeuroparra
|
duela
bere mitologian. Bestelako burubide baten memoria gordetzen duela material horrek.
|
|
|
Gauza jakina da zangondoko haragi pila itxuragabea belzten eta usteltzen ari zaiola. Minbiziak jota omen duela diote, baina ezin
|
duela
berak ongi garbitu eta ez diola inori uzten. Hara bada nola zornez eta zoldaz enpo dagoenaren kiratsa darion.
|
|
|
Atzaluzek badaki usoak berandu baino lehen atera duela elorriondotik eta orduan ukanen duela hurrengo ehiza aukera; horixe adierazten diote senak eta gaizpentsuak. Ahuxok ere badaki, bere aldetik, dagoen zuhaixkaren garai aldean biraka eta jiraka dabilen zapelatz nabarra nekatu eginen dela noizbait eta orduantxe edukiko
|
duela
berak ihes egiteko beste aukera bat.
|
|
|
Gogorarazi du, gainera, benetan beste herrietan bezala izatekotan, hauteskundeak egin liratekeela Kokoherrin. Idazkari petralak erantsi du, azkenik, berak ez
|
duela
bere gain erabakitakoaren inolako ardurarik hartuko.
|
|
|
—Ez da berdin, ez da berdin erantzun diote batera hiru klanetakoek ez ezik bildutako beste askok eta askok, nahiz jakin ongi dakiten Lepaundik ez
|
duela
bere kaskailukerian amore emanen. Zura ezin dela luzatu gauza jakina da eta mundu guztiak badaki.
|
|
2014
|
|
|
Usteak uste, dut uste nork bere mundua behar
|
duela
beretzat, baina uste dut mundua ez dugula ororentzat egin.
|
|
|
Iparraldeko bertsolari gazteekin hobeki ageri da aspektu hori orain, zahartzen direlako poxi bat, Amets edo Sustrairi prestigioari lotua zaie. Baina onartu behar du bertsolariak kargu hartzean betekizun hori ere egiten
|
duela
bere. Berriz jiten zait gogora Angel Aitzibururen jujearen funtzioa.
|
|
|
Ez zaio gehiago bidea eskatzen bardoari, baina ezartzen da jujamendu ideologiko baten berinaren gibelean eta hor atera ebidentziak poesia deitzen dira. (Ni naiz gai berarekin, Xabier Letek frankismoaren leizean, poetaren lana metafora perkutantez definitzen du, esplikatzen digu Xalbadorrek, aldiz, azal gogorra
|
duela
berak baina bihotz biguna.) Hau eskatzen den poesia da, hau sakontasuna deituko da hemendik hara eta bertso horien errezebitzeko antolatzen da herri teatro bat sarri ikusiko ditugun kazeta artikuluetan bukatzen dena. Ez da harritzeko Odolaren mintzoa idatzi badu ondotik nahi zituen gaiak azalera ber ekartzeko.
|
|
|
Ezezagunak bere doblea, bere bertsolari pertsonaia egingabea duelako eta orduan ez da testuingururik, ez da abiapenik horren puntuatzeko, sprint partitze batean hau starting blok gabe ari bailitzan eta orduan lerratzen eta denbora galtzen du hastapenean. Batzuetan txapelketan xantzak ekartzen du topo egiten
|
duela
bere pertsonaiarekin aski fite.
|
|
|
Globalizazioa eta sexualitatearen inguruko askatasunarekin batera, gizaki hipermodernoak ulertu du, ez bakarrik munduko edozein bazterrera joateko aukera
|
duela
bere fantasiak asetzeko, bertan ere munduko beste bazterretako kultura kontsumitu dezakeela. Beste herrialde batzuetako gastronomia dastatzeko aukera duen bezala, herrialde horietako erritu, jarrera eta estilo sexualak ere kontsumitu ditzake.
|
|
2015
|
|
|
Aukera haren kontra, esan ohi da euskaraz egitea gainkargaturik dagoela, esanahi zehaztuegia
|
duela
bere jokatze eremuan, eta nahikotan entzuten dugu partzialtasun horrek kalte egiten diola. Kontua ez da, ordea, partea galtzea eta konnotazioz hutsik geratzea eta, bidenabar, antagonismoak gainditzea.
|
|
|
Hala gauzak, gogoratuko dut nominalismo estrategikoak pragmatikara biratu
|
duela
bere burua, izendatzea eta haren efektu performatiboak praktikara mugatzeko. Horregatik ere esan liteke, esan nezake, euskararen aurka jo behar dugula, bai eta euskal Zeraren aurka ere, horiek esentzia gisara aurkeztuta enuntziatu hutsak direnean, hots, pornografikoak direnean.
|
|
|
Lasaitasun gordin moduko bat dario irudiari. Berari begira ezinen genuke igarri argazki honen barnean, hiri txukun horretako lorategietan, gerra zibilak berriz ezarri
|
duela
bere eguneroko bizimodua. Setiorik ez dago, hala ere, orduko Iruñean.
|
|
|
—Eta nik errepikatzen dizut Gaztañagak oso diziplina gutxi daukala lehen mailako boxeolaria izateko, nik diotsut ez
|
duela
bere burua behar bezala zaintzen, ezta hurrik eman ere.
|
|
|
Badu hainbat egun On Eloi Fernandezekin izana naizela eta erran zidan nafar Eliza bete egin
|
duela
bere misio erreformatzaile bikoitza bere buruari eta zanpatuei buruz, eta bukaturik zegoela harez gero —ortodoxian— Elizaren kanbioa. Behin Argedasen, buztin grisezko igeltso haitzari atxikiriko lehen karrikaxketan, atso batek erran zidan On Eloiri deika ari zitzaizkiola.
|
|
|
ELAk badaki, negoziazio kolektiboa birbanaketarako garrantzia handiko tresna izanda ere, ezin
|
duela
bere ahalegina lan hitzarmenetara mugatu: batetik, langile klasearen parte bat —langabetuak eta jubilatuak, esaterako— lan hitzarmenen aplikazio eremutik kanpo geratzen delako; bestetik, lan hitzarmenetan nekez irabazitakoa erraz galdu daitekeelako etxebizitza, zerbitzu publiko edo babes sozialerako politika egokirik ezean.1130 Hori horrela izanda ere, ELAk aitortu behar du urteetan bere arreta batik bat negoziazio kolektiboan jarria izan duela, eredu sozialaz zegokion ardura atzenduta.
|
|
|
Gizarteko talde antolatuekin, berriz, protokolo hutsezko bilerak egin ostean, ez du, guk dakigunez, harreman gehiagorik izan. Badirudi lehendakariak beste inork baldintzatu eta esku hartu gabe kudeatu nahi
|
duela
bere proposamena, edukian nahiz pauso eta abiaduran. Eta noski, ikuspegi horretatik askoz ere egokiagoa da etxeetara gutunak bidali eta herritarren iradokizunak jasotzeko web guneak zabaltzea, eragile sozial eta politikoekin bildu eta adostasunak lortzen saiatzea baino.
|
|
|
ELA prest dago onartzeko ezinbesteko autonomia horrek denbora behar
|
duela
bere ibilbidea egiteko, baina" era berean onartu beharra dago autonomia mailak ekimen batasuna guztiz baldintzatzen duela"; horregatik, ondorioztatzen du Nazio Batzordeak," egungo egoeran batasun hori areagotzea eta aurrera eramatea zaila gertatzen da".
|
|
|
Normala den moduan, bestalde. Pena galanta
|
duela
berak ere, nazioarteko lankidetzaren gaia pertsona horien esku geratu zelako.
|
|
|
Ikasketaz abokatu, bere curriculumak adierazten du ur desberdinetan igeri egin izan
|
duela
bere karrera profesionalean. Franco hil ondorengo UCDren lehen gobernuetan Kanpo Harremanetarako Ministerioan hainbat goi postu izan ostean, 80ko hamarkadan batez ere karrera diplomatikoan eman zituen urratsak, Nairobiko eta Londresko espainiar enbaxadetan lehenik eta ondoren Houstongo (AEB) kontsul nagusi gisa.
|
|
|
Marianak eskaini kafea edan bitartean, Angelitok gualfa bete botilatxo bat atera eta edaten hasi ginen; halaber, kasik entzuten ez den bere ahots apalarekin, Angelitok Jururuko azken bietan hogeita hamar urteak nahi izan zizkigun bata bestearen ondotik kontatu, guztiz ere Orlanditoren aitaren sasoia eta ostra haztegiko lehen urteak. Ageri da Angelitok maite
|
duela
bere xoko hura. Ñuñok seme alabekin joateko orena ez ote zen iritsi galde eginez, isilune baten ondotik, Angelitok" Ba!
|
|
2016
|
|
|
Carlosi nire amak aspaldi esaten ziona gertatzen zaio. Ez
|
duela
bere orduetan lo egiten, eta gero sonanbulu baten moduan ibiltzen dela egun osoan. Nik uste horregatik aukeratu zuela hoteleko okina izatea, desordutan ibiltzeko aitzakia bat izatearren.
|
|
|
Etika zintzoko anbizio politikorik gabeko jendeak baino ezin ditu, fruitua epe luzean emango duten erabakiak hartu. Anbizio politikorik gabeko politikariak baino ezin du segurtatu, gizartearen interesa izango duela ipar-orratz eta bestelako interes ustelik ez
|
duela
bere jardun publikoa baldintzatuko. Gaur egun ohiko bihurtu diren hainbat jokabide gaitzesagarri zeharo aienatuko lirateke politikaria benetan gizarteak hautatua balitz.
|
|
|
Okerrago ere izan daiteke, eraso bat sufritu duen norbaiti esango dio beste norbaitek edo, gutxienez, pentsatuko du isilean, zerbait egingo zuela, erasoa sorrarazi duen zerbait, emakume bortxatuari gona motzegia eramatea leporatzen zaion bezala. Norbaitek pentsatuko du eta batzuetan esan ere egingo du, egin zuen hura egin aurretik neurtu behar zituela arriskuak, bera dela bere burua ataka horretan jarri duena, berak kokatu
|
duela
bere burua dianaren erdian, berak sortu duela okasioa, berak altxatu zuela tximistorratza guztien begi bistan.
|
|
2017
|
|
|
Berba hori erabili arren, jakina, Elisee Reclus ez da arrazista, nahiz badakigun ez duela betetzen egungo" korrekzio politikoa". Alde horretatik, deigarria suertatzen da Arbelbidek, arrazari buruz barik, hizkuntzaren inguruan harildu
|
duela
bere eztabaida, eta, hortaz, politikoki korrektoa litzateke, bere hitzak behar bezain zorrotz aztertzen baditugu behintzat. Dena dela, nortasun etnikoaren kontserbaziorako elkarteak eta sortu ziren arren, egia da ere Ameriketan nortasunaren galera bizkortu egin zela.
|
|
|
Argi dago Labegerie eta Xalbadorren esperimentu horrek izan
|
duela
bere segida, gero eta gehiago, musika tresnaz laguntzen zaiola bertsolariari bere doinuetan. Baina zenbaterainoko saiakera egin da beste erritmoekin?
|
|
|
[...] bertsolariei proposatzen zaizkien gaiak gehienbat topiko arketipikoak dira. Bertsolariak badaki euskaltasunaren baieztatze hutsak, ezkutuena dela ere, bertso saioaren inguruabar ia liturgikoetan (performance a), emozio sakona eragingo
|
duela
bere entzulerian. Badaki entzulea bat datorrela kristau fedearekin eta balio tradizionalekin:
|
|
|
Kultura kofiguratiboan, beraz, umeek zein helduek beraien adinekoekin batera, belaunaldi berekoengandik, elkarrekin, ikasten dute. Honek zera esan nahi du, nagusiek autoritatea galdu eta belaunaldi berekoen arteko harremanak nagusitzen diren kasuetan, denak ez
|
duela
bere horretan jarraitzen, kontrakoa baizik. Aldaketa da nagusi, belaunaldien artean eten bat gertatu ohi baita.
|
|
2018
|
|
|
Bikote bat sartu da bost poltsa handirekin. Xuanek pentsatu du bikote honek garbigailua jartzeko itxaroten
|
duela
berak botila erabiliak itzultzeko itxaroten duen bezala: arropa zikin asko dutenean baino ez datoz.
|
|
|
Añesek pentsatu du aitzurrak eta palak jenio txarra baretu ziotela aitari, baina miraririk egin gabe: tomateak hazten ez
|
duela
berarengana hurbiltzeko gaitasunik garatu. Baina niri ere ezinezkoa iruditu zait askotan Añesengana heltzea.
|
|
|
Christianek ardo bat hartzera sartzea proposatu dio Claireri, baina Xuanek beste egun baterako utzi dutela erantzun dio, berak dagoeneko plana eginda duela. Orduan ohartu da Claire, Xuan feltrozko kapela eta beroki luzez jantzita dagoela, eta, Xuanekin inora joan behar badu, ganoraz jantzi
|
duela
berak ere.
|
|
|
Lassek bere arreba ekarri duela Berlinera, baina honek ez duela kalera irten nahi, leihotik begira ematen duela eguna. Estebanen anaia nagusia ikusi
|
duela
bere seme alabekin futbolean jokatzen. Laiarekin hitz egin duela aireportuan.
|
|
2019
|
|
|
Kanpora eramaten dutenean, eta buzoa kendu, iduri du irribarre tristeko neska hark, ile beltzekoak, gona eta jertse zurrunekin janzten zenak, hantxe bukatuko
|
duela
bere bidaia, ahaleginaren 181 egunean, trainerra eta suhiltzaile batzuk lekuko; ez 207 delakoa, baizik eta bidaia nagusia. Ezin du arnasarik hartu, lehertzear dago hala dio suhiltzaile batek ahapekaharen bihotza.
|
|
|
Esan behar da, Laguntza, toponimo gisa ez-ohikoa izateaz gain, lekuko bakarra eta oso beranta
|
duela
bere alde, notarioaren akatsa dena, ziur aski. Beste lekuko guztiak, eta ez dira gutxi, aurka dauzka.
|
|
2020
|
|
|
Aipatu nuen aurrekoan politikan denik eta baliorik gorena atxikimendua dela, lagunen lagun eta gainerakoen etsai izatea, eta hoplita gerlari haiek bezala egiten dutela talde politikoek aurrera, prietas las filas, formazioan. Gauzak hola, taldetik modu publiko eta nabarmenean aldentzen denak segituan antzematen du ezin duela ia inorekin hitz egin, ezin
|
duela
bere burua azaldu, zuhur ibili beharra daukala bere iritziekin hoplitaz betetako zelaietan. Denborarekin, apika, fedea galduko du bere buruarengan, urritzen eta ximeltzen hasiko da, arima galtzen.
|
|
|
—Poemaren bitartez jauntxoak esan dio nekazariari zera, bera behar
|
duela
bere iruditeria eraikitzeko, gizandi dela harentzat, bai, baina kontuz, gainezkaldi lirikoaren gorabehera, jauntxoa ez da trenetik jaitsi, benetako lur ez abstraktua, izerditan blai jorratu behar den lurra, baserritarraren lanari baitagokio. Eta beraren lurra, noski, hirian dago.
|
|
|
Edonondik begiratuta ere, etorkizun belaunaldientzat Leyre Olcoz gure gizartearen heroietako gisan geratuko da. Sinetsita nago berak nahiago
|
duela
bere bizitza galdu demokraziaren duintasuna arriskuan jarri baino lehenago.
|
|
2021
|
|
|
Papiro biribilkien denboretan, egilearen izena eta izenburua idazteko tokirik gustukoena testuaren bukaera zen, bildutako liburuaren parte babestuena —hasiera aise hondatzen zen, zilindroaren kanpoaldean, eta maiz hautsi ere bai— Kodex formatuan lortu zuen izenburuak hasierako tokia, liburuen aurpegia —eta liburu bizkarra ere bereganatu zuen— Agustin Hiponakoak argi uzten du IV. menderako ohikoa zela informazio hori" atariko orrian" bilatzea, hau da, hasieran, kontakizunaren atalasean. Gaur egun aurrena hori irakurtzen dugu liburua oraindik guretzat misterio bat denean, eta espero dugu hamar hitz baino gutxiagorekin definituko
|
duela
bere unibertsoa. Sorginkeriak funtzionatzen badu, norbaitek liburua mahaitik hartu, eta gehiago jakin nahiko du hari buruz.
|
|
|
" nik dakidala"," uste dudanez"," ez dakit nork esanda jakin dudanaren arabera"," ez dakit egia den; esaten dutena baizik ez dut idatzi". Gaur egungo ikuspegi aniztasuna sortu baino milaka urte lehenago, lehen historialari greziarrak oroimena hauskorra, iheskorra eta aienakorra dela ulertu zuen, eta, norbaitek bere iragana gogora ekartzean, errealitatea deformatzen
|
duela
bere burua zuritzeko edo lasaitzeko. Horregatik, Cicizen Kane(" Kane herritarra") eta Rashomon filmetan bezala, ez gara inoiz ailegatzen egiarik sakonena jakitera, baizik eta haren zantzuak, aldaerak, bertsioak, itzal luzea, ezin konta ahala interpretazio.
|
|
|
Irakurtzean —kontatzen digu harriturik, haren begiak orrialdeetan zehar pasatzen dira eta buruak ulertzen du esaten dutena, baina mingaina isilik da. Agustin ohartzen da irakurle hori ez dagoela bere ondoan, nahiz eta oso hurbil izan; ohartzen da alde egin
|
duela
berak aukeratutako mundu libreago eta arinago batera, bertatik mugitu gabe bidaiatzen ari dela inori ere esan gabe nora. Ikuskizun hura txundigarria zitzaion eta liluratu egiten zuen.
|
|
|
Heroiaren erabakiak jakinduria berri bat adierazten du, Akiles mugiarazten zuen ohorezko kode zorrotzetik urrun dagoena. Jakinduria horrek xuxurlaka esaten digu giza bizitza apal, akastun eta iragankorrak merezi
|
duela
bere muga eta zoritxarrekin ere, nahiz eta gaztetasuna aienatu, haragia belaka bihurtu eta oinak arrastaka bukatu.
|
|
|
Filmaren soinu bandak giro goibela sortzen du. Eta, Georgeren izu aurpegia ikusita, espero izatekoa da ikusleak eskuak burura eraman eta esanen
|
duela
bere artean: Ez, otoi, liburuzaina ez!
|
|
2022
|
|
|
Ezen, nork esango zukeen hilabete lehenago geure bizimodu eta harreman aldaketa erabatekoa izango zenik, goitik behera aldatuko zitzaigunik, eta aldaketa errotik izango zela eta iraunkorra gainera. Joane A. k oso garbi zuen Gregoriok zalantzaz beterik ikusten
|
duela
bere etorkizuna eta familiarena ere bai hasiera batean:
|
|
|
Obrigado! —erantzun dio Alfonsinhak, behar izanez gero eskatuko diola laguntza, baina momentuz nahiago
|
duela
bere kasa ibili eta liburu artean galdu eta, nola ez, liburu denda zoragarriaz gozatu.
|
|
|
Ez zakin enarak beltzak egiten
|
duela
bera, eder, bakan airean.
|
|
|
Sartu dira, eta pelukeroari galdetu diote bera ere poeta ote den. Baietz, pelukeroak, ia edonork daukala herrian gaitasun hori, baina poeta bakoitzak
|
duela
bere tamaina, batzuek handia beste batzuek txikia. Berak nahiago du dedikatu poesiatik bizi baino:
|
|
|
Teresak arratsaldean esan dit joan beharra duela, zinegotzien bilera
|
duela
bere herrian. Zinegotzien bilera?
|
|
|
Urrunera, morroi bat arrastaka dator, geldo, arrasto luzea utziz. Hurbildu ahala ohartu naiz paraplegikoa dela, eta besoekin nekez garraiatzen
|
duela
bere soina, hogei zentimetroko sakonerako bailara utziz hondarrean. Aurreratzen batere laguntzen ez diola, plastikozko zaku beltza darama esku batean.
|
|
|
Kaskagorri ohiak pentsatzen du, tximista baten liluraz, agian horixe bilatzen
|
duela
berak azken etxean, gogoratu nahi ez dituen kontuei sarrera debekatuko dien paradisua. Agurearekiko desberdintasun nagusia da gizonak ez duela hori propio egiten eta berak bai.
|
|
|
Emakumeak esaten dio horregatik jo
|
duela
beregana, ospe handiko notarioa delako eta berak gauzak legeak agintzen duen bezala egin nahi dituelako. Notarioak esaten dio idazkariak emango dizkiola eginbeharrak ondo zehaztuak, pausoz pauso adieraziak, baita izapideen aurrekontua ere.
|
|
2023
|
|
|
...alabek ikasketak eta lanbide onak dituztela eta pozaren pozez bizi dela orain berea den etxe horretan bizitza osoan izan duen altxorrik preziatuena horrelaxe amaitu du bere mintzoa azken mahaikidearen hitzaldia bukatu ondoren entzuleen txanda izan da emakume adinduaren ezagun batek eskua altxatu du zorionak eman dizkio erakutsi duen kemenagatik guztiok gaude zurekin esan dio eta gogotik sentitzen
|
duela
berak bizi izandakoa, senar onik ez izana eta horren gaizki pasatu izana berehala moztu dio ondo baino hobeto dakit neure bizitza ez dela erraza izan ondo baino hobeto dakit zuk senar ona izan duzula baina hori ez da berez zorion bermea zuri esaterako, jarraitu du, ez zaizu hori batere lagungarri izan gaizki zaude orain, senar ona izanik senarra faltan ez baituzu bakarrik bizitzen ikasi izan eta ... Basaurin izan da, Bilbo Handian, euskaltasunaren ertzean euskararen azentu eta ahoskera (omen) desegokiak nekez onartuko zaizkigun inguru berean ezpain margoa hortzetan txikia, argala eta ile eskasduna da ahotsa ozta ozta ernatu zaio hitz egiten hasi denean burua sorbaldetan sartua baimen eske bailitzan nazionalek aita hil izanak ondorio latzak ekarri zizkiela etxekoei guda ondokoak direla bere bizitzako lehen oroimenak hastapen tristeak, harrotasunez beteak bi esaldi besterik ez eta isiltasunak zapaldu du aretoa amak eta amonak, aspaldi joanak, familia aurrera atera zuten aberatsen arropak garbitzen, bata, patatak saltzen, bestea, bi emakume horien oroimena dela bera urte haietako onena, ahizpa nagusiarekin partekaturiko sekretuak eta jolasak izan zirela igande arratsaldeko dantza herriko enparantzan oraindik neskatila herabe bat besterik ez zela bertan ezagutu zuen laster Euskal Herrira lan bila etorri behar izan zuen mutil laguna jabetzerako haurdun eta ezkondu berri zegoen urte gutxitan ugalduz joan ziren etxe orratz horietako baten zortzigarren solairu batean ume zain senar zain etxekoengandik urrun handik herri honetara etorri zela baina herri honetara iritsi baino lehen bazela hemengoa ez diela bere sorburuari uko egin nahi baina hemengoa dela errepikatu du isildu eta txanda pasatu dio albokoari gogora datorkit osasun zentrora etorri zen lehen aldia hamabi bat urte badira alaba nagusiak lagunduta, behartuta gizonarekin arazoak zituela horixe da orain gogora ekar dezakedana hori eta bera bezalako emakume zorigaiztokoak kontsultatik irteten zirenean haien destino petrala bizi ez izateagatik hitza hartu du berriro baina oraintxe esaten ari dena ezaguna zait lau seme alaba izan zituela gizon horrekin bi mutil eta bi neska baina ia hasieratik jakin zuela ez zela izango bere bizitzako gizona holakorik balego, gehitu du gizon horrekin gelditu zen seme alabak nagusitu arte eta gauzek txarrera egin zutenean etxeak eta atariak garbitzen jarri senarrarengandik apartatzerakoan pisu berean bizitzen jarraitu zuen seme alabekin laster gizonak etxe erdia eskatu zion baina beste erdia eta aurreztuta zeukanarekin pisu txiki bat erosteko adina diru bildu zuen gaur egun berea duen etxebizitza seme alabek ikasketak eta lanbide onak dituztela eta pozaren pozez bizi dela orain berea den etxe horretan bizitza osoan izan duen altxorrik preziatuena horrelaxe amaitu du bere mintzoa azken mahaikidearen hitzaldia bukatu ondoren entzuleen txanda izan da emakume adinduaren ezagun batek eskua altxatu du zorionak eman dizkio erakutsi duen kemenagatik guztiok gaude zurekin esan dio eta gogotik sentitzen duela berak bizi izandakoa, senar onik ez izana eta horren gaizki pasatu izana berehala moztu dio ondo baino hobeto dakit neure bizitza ez dela erraza izan ondo baino hobeto dakit zuk senar ona izan duzula baina hori ez da berez zorion bermea zuri esaterako, jarraitu du, ez zaizu hori batere lagungarri izan gaizki zaude orain, senar ona izanik senarra faltan ez baituzu bakarrik bizitzen ikasi izan eta horixe da ikaskuntza nagusia emakumeon bizitzan goizago edo beranduago ikasi beharreko lezioa nik aldiz larrutik baina betirako dut ikasia ez zaitez nitaz errukitu, errukitu zaitez zeure buruaz eta hori esandakoan sorbaldak zuzendu zaizkio eta haren burua beste mahaikideenen artean gailentzen ikusi dut ezusteko gehiago ditu guretzat prestaturik bere entzule umil eta mireskor bihurtu gaituenontzat plazer sexuala ere izan du hizpide berak ez duela horretarako sekula arazorik izan ez senarrarekin ezta ondorengo maitaleekin ere eta alboan eserita dagoen belaunaldi gaztearen testigantza eman duenak jauzi txiki bat egin du aulkian oharkabean, ia lurrera eroriz saioa amaitu ostean mokadutxo bat eskaini digu udalak jardunaldietako izar, guztiek hitz egin nahi dute harekin halako batean ikusi nau eta niregana hurbildu da zorionak eman dizkiot hitzaldiagatik eta haren bizitzaren kontakizunarekin jarraitu du ez dago ubera geldiarazterik senarrarengandik dibortziatzera ailegatu ez zenez hura hildakoan pentsioa gelditu zitzaiola eta gaur egun zoriontsu bizi dela asteburuetan lagunekin ateratzen da erretiratuen egoitzako dantzaldira joateko neskatilatan bezala, dio irribarrez, hori bai, ezkontzeko premiarik gabe ama keinu batez atzamarra pasatu dit aho ingurutik ezpain margoa ezpainetatik kanpo atera omen zait berari ere antzera gertatu ohi zaiola haginak zikintzen dituela behin eta berriro senarrak ezin zuela hori jasan esan du irribarre lotsati eta maltzurraz etxetik alde egiteko agindu zion egunean bertan andregai berriak, bai, harek bazekiela ondo janzten eta haren burua apaintzen bota zion aurpegira ez bera bezala, ezpainak ere behar den moduan margotzeko gai ez zela eta barre egin du berriro, erruz oraingoan eder eta dotore nagoela esan dit gero beno, beti bezala, gaineratu du baina aurrean ispilurik ez izan arren ezabatu ezinean nabilen neure irribarrea harenaren aldean metalezkoa dela sumatu dut bisitak semearekin joan naiz jaio nintzen herrira gure lehen etxea bisitatu dugu herriaren goiko partean trenbiderik ez duen geltokiaren alboan hantxe izan da semea pozarren kamera eskuan paretak zeharkatzen dituen huntzari denboraren usaina erretratatu guran bigarren etxe atzeko errekastoa eta aurreko zelaia txikitu egin dira urte hauetan guztietan amaren eskolak herri osoa besarkatzen du bere tronutik inoiz bukatu ez zen Engañako tuneleraino ere iritsi gara gure aitak eskolak eman zizkien beharginen umeei erdi eraitsitako etxeak alaitu dira gu ikustean argazki honetan bi gorputzen itzalak azaltzen dira sarrerako lokatzaren gainean, iluntasunari begira barruan gordetako sekretuak asmatzeko ahaleginean uda gorri honetan Zamorara eraman ditugu seme alabak eta ilobak haurtzaroko paisaiak eta jabetzak ikustatzera
|
|
|
Basaurin izan da, Bilbo Handian, euskaltasunaren ertzean euskararen azentu eta ahoskera (omen) desegokiak nekez onartuko zaizkigun inguru berean ezpain margoa hortzetan txikia, argala eta ile eskasduna da ahotsa ozta ozta ernatu zaio hitz egiten hasi denean burua sorbaldetan sartua baimen eske bailitzan nazionalek aita hil izanak ondorio latzak ekarri zizkiela etxekoei guda ondokoak direla bere bizitzako lehen oroimenak hastapen tristeak, harrotasunez beteak bi esaldi besterik ez eta isiltasunak zapaldu du aretoa amak eta amonak, aspaldi joanak, familia aurrera atera zuten aberatsen arropak garbitzen, bata, patatak saltzen, bestea, bi emakume horien oroimena dela bera urte haietako onena, ahizpa nagusiarekin partekaturiko sekretuak eta jolasak izan zirela igande arratsaldeko dantza herriko enparantzan oraindik neskatila herabe bat besterik ez zela bertan ezagutu zuen laster Euskal Herrira lan bila etorri behar izan zuen mutil laguna jabetzerako haurdun eta ezkondu berri zegoen urte gutxitan ugalduz joan ziren etxe orratz horietako baten zortzigarren solairu batean ume zain senar zain etxekoengandik urrun handik herri honetara etorri zela baina herri honetara iritsi baino lehen bazela hemengoa ez diela bere sorburuari uko egin nahi baina hemengoa dela errepikatu du isildu eta txanda pasatu dio albokoari gogora datorkit osasun zentrora etorri zen lehen aldia hamabi bat urte badira alaba nagusiak lagunduta, behartuta gizonarekin arazoak zituela horixe da orain gogora ekar dezakedana hori eta bera bezalako emakume zorigaiztokoak kontsultatik irteten zirenean haien destino petrala bizi ez izateagatik hitza hartu du berriro baina oraintxe esaten ari dena ezaguna zait lau seme alaba izan zituela gizon horrekin bi mutil eta bi neska baina ia hasieratik jakin zuela ez zela izango bere bizitzako gizona holakorik balego, gehitu du gizon horrekin gelditu zen seme alabak nagusitu arte eta gauzek txarrera egin zutenean etxeak eta atariak garbitzen jarri senarrarengandik apartatzerakoan pisu berean bizitzen jarraitu zuen seme alabekin laster gizonak etxe erdia eskatu zion baina beste erdia eta aurreztuta zeukanarekin pisu txiki bat erosteko adina diru bildu zuen gaur egun berea duen etxebizitza seme alabek ikasketak eta lanbide onak dituztela eta pozaren pozez bizi dela orain berea den etxe horretan bizitza osoan izan duen altxorrik preziatuena horrelaxe amaitu du bere mintzoa azken mahaikidearen hitzaldia bukatu ondoren entzuleen txanda izan da emakume adinduaren ezagun batek eskua altxatu du zorionak eman dizkio erakutsi duen kemenagatik guztiok gaude zurekin esan dio eta gogotik sentitzen duela berak bizi izandakoa, senar onik ez izana eta horren gaizki pasatu izana berehala moztu dio ondo baino hobeto dakit neure bizitza ez dela erraza izan ondo baino hobeto dakit zuk senar ona izan duzula baina hori ez da berez zorion bermea zuri esaterako, jarraitu du, ez zaizu hori batere lagungarri izan gaizki zaude orain, senar ona izanik senarra faltan ez baituzu bakarrik bizitzen ikasi izan eta horixe da ikaskuntza nagusia emakumeon bizitzan goizago edo beranduago ikasi beharreko lezioa nik aldiz larrutik baina betirako dut ikasia ez zaitez nitaz errukitu, errukitu zaitez zeure buruaz eta hori esandakoan sorbaldak zuzendu zaizkio eta haren burua beste mahaikideenen artean gailentzen ikusi dut ezusteko gehiago ditu guretzat prestaturik bere entzule umil eta mireskor bihurtu gaituenontzat plazer sexuala ere izan du hizpide berak ez duela horretarako sekula arazorik izan ez senarrarekin ezta ondorengo maitaleekin ere eta alboan eserita dagoen belaunaldi gaztearen testigantza eman duenak jauzi txiki bat egin du aulkian oharkabean, ia lurrera eroriz saioa amaitu ostean mokadutxo bat eskaini digu udalak jardunaldietako izar, guztiek hitz egin nahi dute harekin halako batean ikusi nau eta niregana hurbildu da zorionak eman dizkiot hitzaldiagatik eta haren bizitzaren kontakizunarekin jarraitu du ez dago ubera geldiarazterik senarrarengandik dibortziatzera ailegatu ez zenez hura hildakoan pentsioa gelditu zitzaiola eta gaur egun zoriontsu bizi dela asteburuetan lagunekin ateratzen da erretiratuen egoitzako dantzaldira joateko neskatilatan bezala, dio irribarrez, hori bai, ezkontzeko premiarik gabe ama keinu batez atzamarra pasatu dit aho ingurutik ezpain margoa ezpainetatik kanpo atera omen zait berari ere antzera gertatu ohi zaiola haginak zikintzen dituela behin eta berriro senarrak ezin zuela hori jasan esan du irribarre lotsati eta maltzurraz etxetik alde egiteko agindu zion egunean bertan andregai berriak, bai, harek bazekiela ondo janzten eta haren burua apaintzen bota zion aurpegira ez bera bezala, ezpainak ere behar den moduan margotzeko gai ez zela eta barre egin du berriro, erruz oraingoan eder eta dotore nagoela esan dit gero beno ...alabek ikasketak eta lanbide onak dituztela eta pozaren pozez bizi dela orain berea den etxe horretan bizitza osoan izan duen altxorrik preziatuena horrelaxe amaitu du bere mintzoa azken mahaikidearen hitzaldia bukatu ondoren entzuleen txanda izan da emakume adinduaren ezagun batek eskua altxatu du zorionak eman dizkio erakutsi duen kemenagatik guztiok gaude zurekin esan dio eta gogotik sentitzen
|
duela
berak bizi izandakoa, senar onik ez izana eta horren gaizki pasatu izana berehala moztu dio ondo baino hobeto dakit neure bizitza ez dela erraza izan ondo baino hobeto dakit zuk senar ona izan duzula baina hori ez da berez zorion bermea zuri esaterako, jarraitu du, ez zaizu hori batere lagungarri izan gaizki zaude orain, senar ona izanik senarra faltan ez baituzu bakarrik bizitzen ikasi izan eta ...
|
|
|
Odolkia eta txorizoa txikitzean zentratuta dago, babarrunen artean nahasteko asmoz. Urduri dirudi baina, era berean, konfiantza handia
|
duela
bere buruarengan. Eskuak luzatu dizkie eta, gero, indiar erritual batean baleude bezala, arnasa hartu eta sagardo edalontziak altxatzeko keinua egin die.
|
|
|
zeinen beharrezkoa den bizitza letren azterketari emana egitea irabaziei lotutako logika orotatik urruntzeko eta bertutearen bideari jarraitzeko. Azken orrialdeetan kutsu autobiografikoa dute, idazle arkitekto ospetsuak aditzera ematen du ezagutzarekiko maitasuna izan
|
duela
bere ahaleginetarako akuilu bakarra:
|