|
2007
|
|
|
Datuok begi bistan, argi geratzen da zelako desegokia den Altuberen legea, galdegaiaren legea (galdegaia kokatu behar da perpaus barruan aditzaren aurrean, eskuman
|
duela
aditza, beroni inkatu inkatuta). Hidalgok, erdibide bat edo aurkitu guran, hona hemen zelako proposamena egin duen:
|
|
|
Hirugarren perpausei dagokienez, lehenengo testukoan aditz ondoren dago galdegaia (behizain). Aplikatuz gero galdegaiaren galdegaia honela geratuko litzateke hirugarren perpaus hori (galdegaia
|
duela
aditz aurrean):
|
|
|
galdegaia, zehar galdera. Gainera, perpaus horretan Altuberen beste lege bat ere hausten da, zeinak baitio mendeko perpausean azkeneko lekua hartu behar
|
duela
aditzak eta menderagailuak, eta erreparatzen badiogu zehar galderari, ikusiko dugu beronen menderagailuaren ondoren osagai bat dagoela. Honela behar ei da:
|
|
2008
|
|
|
Grimshaw k (1990) eta Artiagoitiak (2000) aipatutako irizpideen arabera, plural marka hartzeak adieraziko luke ez dela, gertaera? izena (eta, beraz, izenak ez
|
duela
aditzaren argumentu egitura heredatu). Nobizio sarrera> elkartean, berriz, buru ez den osagaia, predikatu sintagmari dagokio, nobizio sartu?.
|
|
2018
|
|
|
Sintaxiaren alorrean, garbi dago utzi aditzak osagarritzat aditz izen bat duenean, adlatiboan jokatzen
|
duela
aditz izen hori. OEHk (s.v. utzi) 3 adieran jasotzen du erabilera hau, dagoeneko Etxeparek eta Leizarragak badutena, baita lapurtera klasikoko autoreek ere.
|
|
|
Ohartzeko da, orobat, zer alde handia dagoen gehien zuzentzen duen inkestatuaren eta gutien zuzentzen duenaren artean; batik bat, berriz ere, graduko ikasleen eta batxilergoko irakasleen artean (adituen artean muturreko bi balioen arteko desberdintasuna franko txikiagoa da, nahiz eta adierazgarria iduri duen). Konparazio batera, batxilergoko irakasleen artean gutien zuzendu duenak itemen% 1,6 bertzerik ez du zuzendu (ikus 6 koadroa); hots, zuzentzaile horrek ontzat eman ditu errateko moduanikergai diren item guzi guziak, eta emaitza horrek ere eramaten du pentsatzera inkestatu horrek aski jokabide sendoa
|
duela
aditza aitzinean jartzearen aldekoa. Beraz, batek oso guti zuzentzen du, eta bertze batek ia dena zuzentzen du:
|
|
2021
|
|
|
Zu baizik ez dut maite;. Zu baizik ez zaitut maite. Horrelakoetan badirudi zu baizik gisako egitura horrek hura ri dagokion beste elementuren bat duela bere baitan, isilpean edo, eta horrexekin egiten
|
duela
aditzak komunztadura. Agerian ere ikusten da inoiz delako beste elementu hori:
|
|
|
Zenbaitetan, hala ere, osagai bikoitz horren lehen elementua falta denean —inor/ ezer/ deus edo horrelakorik ez dagoenean, alegia—, agerian dagoen elementuarekin ere egin dezake aditzak komunztadura. Nori osagaia duen adibidean, esate baterako, badirudi lehen elementua agerian dagoenean harekiko komunztadura egiten dela (ez diote inori eman, niri baizik), edo bestela bigarren elementuarekin egingo
|
duela
aditzak komunztadura (niri baizik ez didate eman).
|
|
|
Emendiozko juntadura aztertu dugunean, esan dugu eta k juntagailuen batuketa bideratzen
|
duela
aditzarekiko komunztadurari dagokionez. Baina juntagailu hautakarien ‘oinarrizko balioa’ ez da batuketa edo gehiketa.
|
|
|
Horrelakoetan, badakigu" izena" gramatika kategoria bat dela. Zehaztu beharrekoa da sintaxian berez, gramatika kategoria gabe, sintaxi kategoria hautatzen
|
duela
aditzak, hau da, bota aditzak pilota izen sintagma (edo determinatzaile sintagma) hautatzen duela. Badakigu era berean bota aditzak bere adiera fisiko horretan [abstraktua] edo[+ objektua] azpikategoriako izenak aukeratzen dituela.
|
|
2022
|
|
|
Euskal hiztunen gazte adineko jendearen artean irabazi duela arrakasta nabarmena, aldi batez super, hiper, mega bezalako graduatzaileek hartu zuten bezala. Baina iritzia daukat, elai e naren antzera, etorri eta joan egingo
|
duela
aditz honek; ez duela luzaroegi iraungo euskara biziaren alorrean.
|