|
2002
|
|
|
Anitzetan, umeak txikiagoak zirenean, larderia ederra izaten nuen argitaraturik dauden ipuinak ohe bazterrean irakurtzeko, han esaten denari ez bainion inola ere tonu edo hizkera doinu egokirik aurkitzen: hitzak ponpoxoak dira, denak euskaldunak edo euskararen antzekoak, baina hizkuntzaren egokitasuna falta zaie, hitzak lotzeko modua arras bortxatua baita, eta urrun nik betitik ezagutu izan
|
dudan
euskaratik. Euskara ortopedikoan daude idatziak, plastikozkoan, hizkuntza guztiek duten naturaltasun goxo hori errekara bota ondoren.
|
|
2004
|
|
|
Ez doi doi territorio geografikoez, baizik eta haratago joaten diren territorio horietaz mintzatzea. Gasteiztarra naiz ni, baina gero eta gehiago kostatzen zait nongoa naizen esatea, nafarra ere banaizelako, eta liburuan hartu du horrek guztiak kolorea, muga batean bizi naizelako azken finean, eta erabiltzen
|
dudan
euskaran bertan ere sumatzen delako hori, nagoen lekuaren arabera egiten baitut modu batean edo bestean, eta jakina, hori ere bada mugaldeko kontu temoso tematikoa.
|
|
|
Herriminez bizi izan da ama beti. Inoiz baztertu ez
|
dudan
euskaraz hitz egiten genion elkarri, euskal kanta eta abestiekin esnarazten ninduen, dantzak ere erakutsi zizkidan. Beti ere milaka kilometrotara zegoena hurbilago sentiarazteko asmoarekin egiten zuen, ni Euskal Herrian jaioa, baina Ameriketan hezia bainaiz.
|
|
2006
|
|
|
Neurri handi batean, gure literaturari begirada berriak, mundu ikuskeraberriak, kolore berriak eskaini nahia da ni euskal literaturan segitzera animatzennauena. Behin baino gehiagotan galdetu didate nolatan, Castejonekoa izaki, amahizkuntza gaztelania izaki, idazten
|
dudan
euskaraz. Eta halakoetan metaforabatekin erantzuten dut beti.
|
|
2008
|
|
|
Liburu ororen hasiera funtsezkoa izan ohi da irakurlea harrapatu eta aurrera egitera bultzatzeko. Ispiluaren kalteak irakurtzen hasi eta Tatuajeak izeneko ipuinarekin egingo du topo irakurleak lehenik, zeina, niretzat bederen, azkenaldian irakurri
|
dudan
euskarazko ipuinik borobilena baita. Alabaina, hasiera indartsuak bi ahoko ezpatak izaten dira maiz, langa goian ezartzen duelako eta liburu osoan zehar apustu horri eutsi behar zaiolako.
|
|
2009
|
|
|
Egungo berriak komentatuz hasi genuen bazkari batean egotea gertatu zait oraintsu. Eta batek, nik noizbait aipatu izan
|
dudan
euskararen gainean aplikatu litzatekeen CRM delakoaren gainean galdetu zidan. Bere buruhaustea ez zen hainbeste nola funtzionatzen duen jakitea, sistemaren funtsa ulertzea bezainbeste.
|
|
|
Euskaraz ikasteaz gain, kalean ere erabiltzen duten belaunaldiak hazten ikustea da euskal hezkuntzak duen erronka nagusietako bat. Ni neu ez naiz hasiko orain beleen ipurdi beltzez; norekin erabiltzen
|
dudan
euskara, eta norekin gaztelera. Baina hemendik gutxira irakaslea izateko asmoa dut, eta, nire ustez, gure belaunaldiarekin egin diren hainbat akats metodologiko ez errepikatzea espero dut.
|
|
|
Laburra da oso gogoratzen dudan orduko gure etxeko irakurgarri guztien zerrenda: ...albo batean pilatuta; baita liburu solte batzuk ere, amaren gau mahaitxoan eta armairuan, erlijioarekin zerikusi zuzena edo zeharkakoa zutenak asko; igandetan erositako edo anaia nagusiak trukean ekarritako komikiak (txiste deitzen genien guk, hitzaren oinarrizko irrigarritasun bera gordetzen duen komiki Euskaltzaindiak hobetsi baino askoz ere lehenago); bazen bertso liburutxo bat ere, gogoratzen
|
dudan
euskarazko bakarra. Basarrik Atano III.ari eskainitako laudorioekin osatua; baziren eraikuntzarekin zerikusia zuten bizpahiru liburu tekniko ere, nahiz gure aita ez nuen ikusten liburu batekin...
|
|
2010
|
|
|
Xabier Aizpurua zuen izena eta laster konturatu nintzen ez zela hain erradikala; hala ere, urte batzuk geroago EAJko gobernu batean goi mailako kargu bat izatera iritsi zela jakitean apur bat harritu nintzen. Nik erabiltzen
|
dudan
euskara mintzatuak asko zor dio Xabier Aizpuruaren familiarenari. Bera izan zen nire zizeronea euskal munduan, ez kultura arloan bakarrik.
|
|
|
ama hizkuntza ez
|
dudan
euskara maite dut.
|
|
|
Nolabait esan, planzones hori gaurko erdaran plantones izanen genuke, nik hobekiena ezagutzen
|
dudan
euskaran esateko, berriz, mintegitik atera eta nonahi aldatu litekeen" landare kozkorra" duzu.
|
|
2011
|
|
|
–Irakurri nahi/ ahal duenarentzat?, Berria, Iztuetarena etxetik kanporanzko norabidean doan enpatia baldin bada, Lafit Jatabi bereberearena kanpotik etxeranzkoa da: . Zergatik ikasi behar
|
dudan
euskara. Bertako hizkuntza jakitea bertan bizitzea delako, komunikaziorako bideak zabaltzea delako; eta, horrela, norbera ere ez delako hain atzerritar sentitzen.
|
|
2013
|
|
|
Ohitua nago ikasle euskaldunak beren artean erdaraz entzuten, baina azken urteotako progresioa usteko nuena baino nabarmenagoa da. Aurten, lehen asteotan apenas entzun
|
dudan
euskararik, begiz jo ditudan eskukada baten artean kenduta. Erdaraz ari den horietako batengana hurbildu naiz, nirekin gurutzatutako esaldi batean Oarsoaldeko doinua sumatuta.
|
|
2014
|
|
|
–Eta nork jar lezake
|
dudan
euskara dela astoa eta gaztelania zaldia, gure kasuan. Nahi badute bertze hizkuntza bat, ados, baina jar dezatela bertze beste zaldi bat:
|
|
|
idazten
|
dudan
euskara
|
|
2016
|
|
|
Behin baino gehiagotan galdetu didate ea zergatik ez
|
dudan
euskarara itzuli Ese idioma raro y poderoso. Once decisiones cruciales que un escritor vasco está obligado a tomar saiakeratxoa (Lengua de Trapo, 2012).
|
|
|
Erran gabe doa nire lehen helburua dela haurtzarotik segitzen eta maitatzen
|
dudan
euskarazko antzerkiaren iraunaraztea. Ene ametsa laike lehenagorat itzultzea, hots herri bakotxak ukan dezan bere taldea, herrietako antzerki kultura hori berpiztu dadin eta atseginekin ikusten dut batzu hortan bermatzen direla (Armendaritz, Banka, hauek aspaldi huntan eta berrikiago Makea, Jatsu etab?). 425
|
|
2018
|
|
|
Horrelako egoeretan egin ohi den bezala, bizitzari eta bizipenei begirada bat bota eta nire eguneroko lan ardura
|
dudan
Euskara nirearen antzeko bidegurutze batean dugula ohartu nintzen, hobeki esan, aspaldian nengoen ohartuta euskararen abeleraz, eta nire aletxoa jartzea otu zitzaidan. Nire hasierako helburua xumea zen:
|
|
|
Horrela, batuari esker
|
dudan
euskararen ezagutzak, hementxe idaztean, adierazpide anitz ematen dizkit, hiztun ororengana heltzeko heinekoak.
|
|
2020
|
|
|
EPak hiru gutizia jasotzen ditu. XVIII. mendeko Beñat Mardo koplagile barkoxtarraren Barkoxeko gatü jaleen kantorea, katu jaleen inguruko bertsoen moldaketa, iaz entzun
|
dudan
euskarazko kantu onenetarikoa da: ekialdeko giroetan loratzen da, baina garapenean Amaren Alaben ahotsak gailentzen dira, kantuari sekulako itxiera emateko, a capella.
|
|
2021
|
|
|
Nik badakit pasio bat dela literatura, pasio bat dela antzerkia, pasioa dela irakurtzea, orduan, badakit hori transmitituko diedala, denei noski. Irakurri dudan edo ikusi
|
dudan
euskarazko azken liburua edo antzerkia badakit pasioz iritsiko zaiela, nik pasioz bizi dudalako. Horregatik saiatzen naiz horiek sortzeko dituzten tresnak ematen.
|
|
|
Bueno, itxaron, hau da, irakurtzeko zein espresatzerako orduan. Nik nola ez
|
dudan
euskara batuan hitz egiten, irakurtzen badut nobela bat euskaraz edo horrela desberdin egiten zait. Gaztelaniaz antzekoago egiten zait, ze nik gaztelania berdina edo antzekoa hitz egiten dut.
|
|
|
Ramon Saizarbitoria bat edo Jokin Muñoz bat edo Iban Zaldua bat, adibidez. Nahiz eta uste
|
dudan
euskarazko literaturan intimitatea, horrela deituko diogu, handiagoa izan dela biktimagilearekin biktimarekin baino. Inpresio bat da, esan bezala, nire euskara oso herdoilduta dagoelako eta, beraz, ez dudalako irakurri euskaraz argitaratu den gehiena; asko argitaratu da, baina uste dut ustea zuzena dela.
|
|
2022
|
|
|
Kontua da ez nuela euskararekin kontakturik izan hiru bat urterekin ikastolan hasi nintzen arte, baina hala ere, harrigarriki azkar, aise, eta ongi ikasi omen nuen, garaian maisu maistra izandakoek kontatu didatenez. Nonbait, erraietan hezurmamitua neukan ordurako euskal identitatea, hainbeste non irudipena
|
dudan
euskara nigan lora zedin beharrezko ongarri gisa funtzionatu zuela, hitzei nire mihirainoko bidean berezko manera batez lagunduz.
|
|
2023
|
|
|
Hala esan zidan euskaldunak: “Sekula ez nuen imajinatuko euskaraz egiteko aukera izango nuenik hemen [Kuban] nengoen bitartean, eta ez dakizu zenbat eskertzen
|
dudan
euskaraz hitz egin ahal izatea”. Egia da horren falta sumatzen dela, baina gaur egun ditugun baliabideekin… Oraintxe euskaraz ari gara…
|