|
2023
|
|
|
(c) Langileak enpresan gauzatu beharreko jarduerak zuzeneko lotura izan behar
|
du
lan kontratazioa justifikatzen duten prestakuntza jarduerekin. Ondore horretarako, lan jarduera eta prestakuntza jarduerak koordinatu eta prestakuntza plan erkidean jaso behar dira.
|
|
|
Azken buruan, bidezko kaleratzeak baliozkotzen
|
du
lan kontratua azkentzea.
|
|
|
Enpresaburuaren erabakiaren aurka langileak erreklamazioa egin ahal izango du jurisdikzio sozialean JSALren 138 artikuluan araututako prozedura bereziarekin bat etorriz (20 egun balioduneko iraungitze epea). Epaiak adieraziko du neurria justifikatua ala justifikatu gabea den; azken kasu horretan, epaiak adieraziko
|
du
lan kontratuak berehala berriro ere ondorioak sortzea, eta enpresaburua kondenatuko du, kontratua berriro ere ondorioak sortzen hasi arte langileak kobratu gabe zituen alokairuak ordaintzera edo, hala denean, etenaldian zehar langabeziaren ondorioz jasotako prestazioei begira dauden kasuan kasuko diferentziak ordaintzera, kalterik egin gabe enpresaburuak prestazio horien zenbatekoa itzuli behar i... Enpresaburuaren erabakiak ukitzen duenean kaleratze kolektiborako ezarri langile kopurua edo gehiago (infra 3.3.3), gatazka kolektiboaren bidez egin ahal izango da erreklamazioa, JSALren 153 artikuluek araututako prozedura bereziarekin bat etorriz (20 egun balioduneko iraungitze epea), kalterik egin gabe banakako akzioari.
|
|
|
Lanaldiari buruzko erregistroa aplikatzearen ondorioz, 2019ko ekainaren 20ko (115/ 2019 errek. zk.) AudNEk, 4 Salakoak, onartu du alokairu nominatik deskontatzea lantokira atzerapenaz heltzeagatik zor ez diren zenbatekoak, betiere, garaiz ez heltze horiek justifikatu gabeak badira edo justifikatuak izanik ordainsariak jasotzeko eskubiderik ez badakarte. Bestalde, 2019ko ekainaren 12ko (1652/ 2019 errek. zk.) Galiziako ANEk, 4 Salakoak, bidezkotzat jo
|
du
lan partea faltsifikatzen duen langile bat kaleratzea. Eta 2019ko apirilaren 30eko (183/ 2019 errek. zk.) Murtziako ANEk, 4 Salakoak, agertzen du langileek jasandako presioak erregistroko datuak faltsutzeko enpresaren mesedetan.
|
|
|
Lan egutegiaren arauketa LELTBren 34 artikuluan jaso da. Horren arabera, enpresaburuak urtero egingo
|
du
lan egutegia.
|
|
|
Zuzendaritza ahalmenak bat egiten
|
du
lan kontratuko edo lan zuzenbideko ezaugarri den mendekotasunarekin: lan zerbitzuak ematea" enplegatzaile edo enpresaburu deritzon beste pertsona fisiko zein juridiko baten antolaketaeta zuzendaritza esparruan".
|
|
|
Bestalde, enpresaburu berriak lan kontratuari eusteaz gain, ezin
|
du
lan kontratua aldarazi. Lan kontratuaren edukia errespetatu behar du.
|
|
|
Osagarri horiek sor daitezen kualifikazio pertsonal edo profesionalen bat izan behar
|
du
lan prestazioa ematen duen langileak.
|
|
|
Horren bidez, gehienbat, alokairu igoerak murriztu edo saihestu nahi izaten dira. Beraz, erakunde horrek balio
|
du
lan kontratuko baldintza onuragarriagoak neutralizatzeko.
|
|
|
Itundutako alokairuak ordaintzen ez badira edo ordainketa behin eta berriro atzeratzen bada, langileak auzitegietan eskatu ahal izango
|
du
lan kontratua azkentzea, bidegabeko kaleratzeari dagokion kalte ordaina jasotzeko eskubidearekin: lan egindako urte bakoitzeko, 33 eguneko aldiari dagozkion alokairuen zenbatekoa, 24 hilabeteko mugarekin (ikusi LELTBren 50.1b artikulua).
|
|
|
Hori guztia dela eta, datuak babesteko eskubideak gero eta garrantzi gehiago
|
du
lan harremanetan ere, eta, are gehiago, 2018ko maiatzaren 25etik aurrera Europako Parlamentuko eta Kontseiluko 2016/ 679 (EB) Erregelamendua, datu pertsonalak tratatzeari eta datu horiek askatasunez zirkulatzeari dagokienez pertsona fisikoak babesteari buruzkoa eta 95/ 46/ EE Zuzentaraua indargabetzeari buruzkoa (datuak babesteko Erregelamendu Orokorra), indarrean jarri zenetik. Arean ere, erregelamendu horren xedea da teknologia berrien ondorioak aintzat hartzea, interesdunentzat gardentasuna areagotzea eta pertsonek euren gaineko datuei buruz izan dezaketen kontrola indartzea.
|
|
|
LGA, urtero Gobernuak ezartzen duena, aplikatzen da lan harreman berezi hauen esparruan, lan arloko antolamendu juridiko arruntean ezarritako baldintzekin bat etorriz. Gutxieneko alokairu horrek bere baitan hartzen
|
du
lan harreman berezi horietarako zehaztutako lanaldi osoa. Baina ordainsariak lainduta jasoko dira, lanaldia murritzagoa denean.
|
|
|
27 Joselu Anayak musika taldeak akordeoi jotzaile bat behar du, taldeko kide bat gaixotu delako eta kide horrek ezin izango duelako parterik hartu taldeak Amorotoko Udalarekin berbatua duen kontzertuan. Joselu Anayak egin ahal izango
|
du
lan kontraturen bat, gaixorik dagoen kidea egun horretan ordezteko. Hala bada, zein kontratu mota egin luke?
|
|
|
Alderdien eskubideeta betebehar multzoak osatzen
|
du
lan kontratuaren edukia. Are gehiago, halako eskubide eta betebeharren zenbait alde galdatu ahal izango dira lan kontratua etenda, geldiarazita edo azkenduta dagoenean ere (adib. isilpekoa).
|
|
|
ezaugarri hori LELTBren 1.1 artikuluan modu espiritualizatuan edo malguan mendekotasunaren inguruan jasotako kontzeptuaren aurkakoa da(" beste pertsona baten antolaketaeta zuzendaritza esparruan..."). Horrenbestez, langile autonomoak erabateko kontrola
|
du
lana egiteko moduaren gainean, inolako baldintza juridikorik ez baitago horren inguruan. Bestela esanda, ikuspuntu tekniko eta funtzionaletik langile autonomoak askatasun eta independentzia juridikoa izan behar du; eta beste horrenbeste lana antolatzeari dagokionez ere.
|
|
|
" ondasun erkidego" deritzona. Horrekin legegileak ziurtatu nahi
|
du
lan kontratua izatea nahiz eta lan hartzekodunak nortasun juridikorik ez izan. Gogorarazi behar da gure zuzenbidean uste dela ondasun erkidegoko titularren erantzukizuna mankomunatua dela.
|
|
|
(b) Zilegia, hau da," legeen edo ohitura onen aurkakoak ez diren zerbitzuak" (KZren 1271 artikulua). Gainera, LELTBren 3.1.c) artikuluak ezarri
|
du
lan kontratuak" objektu zilegia" izan behar duela. Objektu zilegirik izan ezean, lan kontratua deuseza izango da.
|
|
|
Nolanahi ere, LELTBren 8.2 artikuluak ezarri
|
du
lan kontratuak nahitaez idatziz egin behar direla, lege xedapenen batean hala ezarri denean eta ondoko kontratuetan beti:
|
|
|
Profesional horiek sozietate irregular gisa ere jardun ahal izango dute. Ñabardura gisa, EAEOn" inorentzat lan egitea" esamoldeak ez
|
du
lan zuzenbidean duen esangura bera. Bada, EAEOn alienazio edo alteritate moduan erabiltzen da, hau da, bulegoen alde hitzartutako lanbide jarduera bezala.
|
|
|
Edozein kasutan ere, erregela orokor horrek baditu salbuespenak. Horrela, jurisprudentziak ulertu
|
du
lan mota batzuetan, hiri finketako langileen zerbitzuan kasu, garbitasuneko langileei dagokienez, lantzean behingo ordezpenak ez dakarrela lan prestazioaren izaera pertsonalik eza, betiere, kasu horietan zerbitzuaren jarraitutasunak lehentasuna baldin badu prestazio pertsonalari begira, eta, ondorenez, ordezpenak enpresa-buruarentzat onuragarri izaten jarraitzen baldin badu, beraren ahalmenak nor...
|
|
|
★ Borondatezko lana. Borondatezkotasunak esan nahi
|
du
lanak oinarri duela langileak askatasunez emandako adostasuna. Ideia hori bat dator lan egiteko askatasunaren printzipioarekin; printzipio hori Konstituzioak sendotu du eta lan kontratua sortzeko alderdien artean behar den loturari datxekio.
|
|
|
Bestalde, LAZLTBk arau hauste astuntzat jo
|
du
lan kontratua idatziz ez egitea, betekizun hori ezarri denean edo langileak kontratua idatziz jasotzea eskatu duenean (ikusi 7.1 artikulua).
|
|
|
Egia esan, lan arloko ohiturak eginkizun murritza
|
du
lan iturri arauemaile gisa: dela" tokiko eta lanbideko usadio eta ohiturez" ari delako; dela ohiturak eginkizun ordeztailea duelako, legeak ohitura jaso duenean edo legeak ohitura jakin batera igortzen duenean izan ezik (LELTBren 3.4 artikulua).
|
|
|
(b) Konstituzio Auzitegiak" lan" kontzeptuari esangura zehatza eta mugatua eratxiki dio; bada, esangura hori bat dator kontzeptu horren ohiko erabilerarekin, hots, inorentzako lanarekin. Horrenbestez, Konstituzio Auzitegiak ulertu
|
du
lan legeria dela arautzen dituena lan harremanak, hau da, ordaindutako zerbitzuak inorentzat ematen dituzten langileen eta enpresaburuen arteko harremanak. Azken buruan," lan legegintzaren" gainean estatuak duen eskumen titulua batasunean oinarritzen da, eta horrek berarekin dakar" estatuak araututakotik kanpo autonomia erkidegoek inolako arauketa esparrurik ez izatea; izan ere, autonomia erkidegoek estatuko arautegia betearazteko eskumena bakarrik izan dezakete".
|
|
|
7 Zer esan nahi
|
du
lan kontratuko baldintza onuragarriagoak. Ba al du enpresaburuak hori ezabatzeko aukerarik?
|