|
2000
|
|
|
Ekonomiari dagokionez, ODACEk ekarri du Zuberoara enpresa mindegia, lantegi berriak erakartzeko ezinbestekoa suertatzen den tresna. Zuberoako industriaren ekoizpenen kalitatearen maila goratzeko asmoa landu
|
du
ere eta emaitza esanguratsuak lortu dagoeneko, ISO 9000 izena duen agiria eta saria jaso baitu enpresa zenbaitek. Enpresa horien artean daude:
|
|
|
" Nire poesia oso merkea da,/ herriaren ahotik hartu nuen/ debalde,/ eta debalde ematen diot/ herriaren belarriari". Teknika eta egituran askotan bertso librea ba
|
du
ere, beti bertsolari ta koplarien guna darabil bere esaunda guzietan. Gehiago oraindik:
|
|
2001
|
|
|
Gain gainetik bethe du bere egimbidea, lehengo gerlan eta bardin oraikoan. Eta Frantzia maitatzean, maite
|
du
ere bere chokoa, eskualherria. Eskualherria, erran nahi beita bere etchea, bere eliza, bere pilota, bere mintzaira, bere sinheste zahar ederra.
|
|
2002
|
|
|
ETTak langileen eta enpresarien bitartekoak dira, eta langileak galtzen du. Guk hemendik, ahal dugun neurrian, kontratazio zuzena sustatzearen alde egiten dugu, baina horrek ez
|
du
ere esan nahi ETT enpresak bertan behera utzi behar direla.
|
|
|
Ikasleak eta irakasleak elkarrekin joaten dira beren klaseak burutzera; oporraldiko aktibitateak bestalde. Argitaletxe baten lana egiten
|
du
ere Ikas Bik. Euskarazko liburuak urri izanik, azken hamabi urteetan matematika, zientzia, geografia eta historiazko hainbat bilduma argitara eman dute.
|
|
|
Baliteke kontsultazioren bat egitea arazoa hobekiago ezagutzeko, balore juridikorik gabekoa betiere. Baina, inork ez
|
du
ere halakorik galdetzen, funtsean inork ez du hori egin nahi.
|
|
|
Hizkuntza ez da komunikaziorako tresna hutsa, ezta neutroa ere: bere hiztun taldearen isla da eta harremanetan eragiten
|
du
ere.
|
|
2003
|
|
|
ETAren berebiziko osagaia gizartea da eta gizarte honek ez du biolentziaren erabilpena ontzat ematen. Gure ustez, ezker abertzalearen unibertsoak ez
|
du
ere biolentzia begi onez ikusten. Biolentziak sortutako egoera eutsiezina da, egoera atzeraezin batean sartu gara eta honek aldaketa bat ekarri behar du.
|
|
|
Ez da Printzea, ahal bezainbatean, baztertuko ongiaren bide zuzenetik. Baina, hala beharrez, jakinen
|
du
ere gaizkiaren bidean sartzen. Ondorioa behar da ikusi.
|
|
|
Estatu subirano horrek erabakiko du gero, bere baitarik, zer den ongia eta zer gaizkia. Berak
|
du
ere, gai orotan, izanen azken hitza.
|
|
|
Esperientzia eza horrek nolabaiteko xalotasuna eragin
|
du
ere ZBen funtzionamenduan, bere indarrekiko konfiantza larregizkoa, euren mobilizazio ahalmenarekiko fede eztabaidaezina. Gizarte mugimenduetan edota politika lokalean ibilitakobatzuek akats hori ikusten diote ZBi; baina, hala ere, bat datoz emaitza onak izandirela aipatzean.
|
|
2004
|
|
|
" Indeterminazioari" buruz ongi xamar dago Mendiburu, baña estuago jokatu bearko genuke. Duvoisin, esate baterako, eredu obea izan diteke Mendiburu baiño, naiz eta onek askotan jator erabiltzen ba
|
du
ere indeterminazioa: geldi diteke, bataia dezaten, ar nazazu, eta abar.
|
|
|
Cassirer’ek hori uste
|
du
ere: " Ez dugu xoilki mundua hizkuntzaren bidez konprenitzen eta pentsatzen.
|
|
2005
|
|
|
Patxi Lopezek bozka gehiago lortu ditu, baina ez
|
du
ere gehiengoa. Orain arte eramandako bidea Aznar gobernuak markaturikoari lotuta egon da eta Aukera Guztiak en ilegalizazioa horren adierazle nabarmena izan da.
|
|
|
Edozein kasutan, horrek eskubide historikoen potentziala azpimarratzen du, euren berezko izaera areagotzeaz gain. Bide batez, eskubideon titularitateaz eztabaidatzeko parada ematen
|
du
ere. Antzeko irakurketa egin liteke Alemaniako kasuan, Bavierako Land aren eta Estatu zentralaren erlazioetan batez ere.
|
|
|
5 Inork hala eskatuz gero, erregistratzaileak aurreko erregelen arabera inskribatuko du jabaria, hala denean, errekerimendua jasotzen duen agiria artxibatuz; interesdunek hala eskatu badute, erregistratzaileak, agiri horren ziurtagiriak eman ez ezik, eskubide errealaren idatzoharra behin betiko inskripzio bihurtuko
|
du
ere. Idatzoharra iraungi bada, eskubide erreala inskribatuko da, titulua berriro aurkeztu eta gero.
|
|
|
Herrietako berri batzuetan sartzen
|
du
ere beste kazeta genero ohargarri bat, egun gure artean gutiago ageri dena: hil ospetsuen berri, apaizkide, euskaltzale, jaun handi... adiskide edo etsai, horien laudorio edo gaitzespen eginez.
|
|
|
Hau honela izanik, lan honen irakurleak argi eta garbi ondorioztatu ahal izangodu ez dela nahikoa edozein herritako konstituzioaren barnean giza eskubide batenaurrezagutza formala egitea, gerora beraren egikaritza erreala bermatzeko. Lanhonen irakurleak argi eta garbi ikusiko
|
du
ere, eskubide askoren egikaritza errealagizarte osoaren (ordezkari politikoak eta epaileak barne) garapen eta heldutasunmailaren araberakoa dela.
|
|
|
Erreferentzia sistema absolutuan finkoak diren puntu guztiek, adibide honetako A plakaren gainekoak bezala, C plakatik begiratuz geroE AC inguruko paraleloen ibilbideak osatuko dituzte, E AC puntu bera izan ezik, puntu mugiezina bezala agertzen delako. Beraz, C plakatik begiratuz gero, A plakarekiko finkoa denE AB poloakE AC inguruko paralelo baten ibilbidea eratuko
|
du
ere. Baina B plakako puntuekE AB inguruko paraleloak eratzen dituzte etaE AB puntu berakE AC inguruko paraleloa eratzen du.
|
|
|
Gaineko prismak (HST: Highstand System Track) geometria sigmoidala
|
du
ere eta itsas mailaren gorakada motelduz doanean sortzen da. Prisma honen itsaso aldeko eremua TSTren gainetik kokatzen da (downlap) baina kontinente aldekoa aurreko erregresioan eratutako higadura azaleraren gainetik (onlap) (8.33 irudia).
|
|
|
Hokkaidon, Kuriletako fosak adierazten du plaken mugako lurrikaren kokapena. Uhartearen barneko alderantz, Hidaka mendien mendebaldeko zamalkadura eremuak jarduera sismiko nabarmena erakusten
|
du
ere. Japoniako fosak adierazten duen plaken arteko muga da Japoniako arku sistema osoan lurrikara gehien sortzen dituena; 1885az geroztik M6 indarra baino indar handiagoko 100etik gora lurrikara gertatu dira.
|
|
|
Askatasunak gogor salatzen
|
du
ere beste alderdiek herri honetako zati garrantzitsu baten eskubideen ukazioari aurre egin beharrean, apurren bila doazela, hauteskundeak bertan behera utzi edo eta, ez aurkeztearen aukera baztertu eta saiak bezela boto apur batzuen bila joatea leporatu behar diegu, bereziki Ibarretxe eta Imazi.
|
|
|
Ibonek Lide maite du eta berarekin ezkondu nahi du. Egurtzak Lide maite
|
du
ere eta irakurri berri duguna asmatzen du bere nahia lortu ahal izateko. Bai Lide bai Garbiñe Ibonekin maiteminduta daude.
|
|
|
Hemen ere oinarrizko desira edota obligazio batez hitz egin dezakegu, ze pertsonak pertsona izateko bere burua etengabe landu behar du eta, honekin batera, behin eta berriz adiskidetu behar du berau inguratzen duen munduarekin. Azken finean, giza-formazioak ez du bere bidea maila kontzeptualean bukatzen eta, honengatik," aldi berean garaiagoa eta intimoagoa den zerbaiten" beharra
|
du
ere, alegia," joera espiritual eta moral guztien ezagutzatik eta sentimendutik sortzen den eta sentsibilitatearen eta karakterearen gainean harmonikoki isurtzen den" zerbaiten beharra117 Guretzat hemen esanguratsuena, gorago aipatutakoaren antzera, hizkuntzak prozesu honetan ere funtzio formatzaile ordezkaezina duela antzematea da.
|
|
|
Gogoratu beharra dago, aldez aurretik, garapen honetan pertsona bakoitzak etenik gabe situazio berriei egiten diela aurre, ordura arte bereak ez ziren ezagupenak bereganatzen dituela eta, honela, pixkanaka bere munduaren pertzepzioa eta ikuskera aberastuz doala. Prozesu honek, baina, ez du amaierarik ezagutzen eta egiaz ezin
|
du
ere horrelakorik ezagutu, ze honek gizakiaren beraren amaiera suposatuko luke. Nahiz eta batek bere perspektiba propioa asko landu eta besteenarekin asko aberastu, beti izango du zerbait berria ikasteko eta beti irekiko zaizkio bide berriak bere burua oraindik gehiago osatuz joateko.
|
|
|
Hizkuntzak, egiaz, gizakiaren helburu eta behar hutsalenak asetzeko balio du, baina, oharkabean eta bere baitatik bezala, guztia puntu garaienera eta orokorrenera zuzentzen
|
du
ere, eta berari esker bakarrik ahal dezake gainera espirituala denak bere bidea egin.128
|
|
|
Honen arabera," hizkuntzak gizadiaren monumentu zaharrenak dira" eta euren ikerketa sakona oso mesedegarri izango litzateke bai" gauzen ezagutzarako" bai eta" gure espirituaren ezagutzarako": ...kin eta, bere garaikide askoren iritziaren kontra," aspaldiko zein aro berriagoko hizkuntza ezberdinen arteko konparaketa[...] pentsatzearen eta ikerketaren gai aberats eta handia den eta onura publikoa duen" jarduera bat bezala kontsideratzen du156 Honek ez du esan nahi, absolutuki bederen, inork aztergai honen inguruan ezer egin ez duenik, ze, egiaz, ordura arteko literaturak erakusten
|
du
ere han hemenka hizkuntza ezberdinen arteko zenbait erkaketa eta hauekin loturiko hainbat gogoeta. Konparazio eta ohar horiek guztiak, hala ere, zatikakoak edo noizbehinkakoak dira gehienetan eta, askotan gainera, bestelako ikerketa historikoen edo asmo didaktiko hutsen zerbitzura bakarrik daude.
|
|
|
Ikusi ahal izan dugun bezala, bere" indibidualitatearen" kontzeptuak bat egiten du" historizismoaren" funtsezko ideiarekin, alegia, gizakiaren izaera singularra azpimarratzen eta berau antropologiaren ardatz bezala hartzen duenarekin. Honekin batera, baina, hark beharrezkoa ikusten
|
du
ere" karakterearen" kontzeptua erabiltzea, bere ustetan, honek gizakiaren izate konkretua edota bere ahalmenen aktualizazioa oraindik garbiago adierazten duelako. " Karaktereak", honela dio," gizaki bat beste gizaki batengandik ezberdintzen duen singulartasun guztiak biltzen ditu, gizaki hori beti ere izaki fisiko, intelektual eta moral bat bezala behatua delarik" 29 Indibidualitate hitza maila filosofikoagoan gelditzen den bezala, karaktere hitza gertuago dago errealitatetik eta, azken batean, beronek gizakiaren barne indarraren eta kanpo zirkunstantzien arteko loturaren emaitza islatzen du.
|
|
|
Bere antropologiaren izaera ulertzailea eta konparatzailea azpimarratzeaz gain, Humboldtek beharrezkoa ikusten
|
du
ere berau posible egiten duen giza-ahalmena edo" irudimena" (Embildungskraft) aztertzea. Esan beharra dago, dena den, kontzeptu honek garrantzi handia izan duela filosofiaren historian eta, garai honetan bertan, I. Kantek ere esanahi berezia aitortzen diola ahalmen honi, honek intuizioak antzeman ditzakeen hainbat elementu batzeko indarra duen neurrian.
|
|
|
hura norabide guztietan ikertu dugu, honetarako, erregulartasun sistematikoaren arrastoa duen gauza bakoitzari jarraituko diogularik; zeregin honetan, beti ere, bilatzearen gehiegizko grinan ez erortzeko edota aurkitutakoa asmatutakoarekin ez nahasteko ahalegina egin dugu baita ere. Era honetako zatitze analitikoak, jakina, hizkuntza baten ikasketa erraztu ahal izango
|
du
ere. Baina haren prozedura ez da berdina izango gure helburua errazte hori bada edo, bestela, hizkuntz estudio orokor eta zientifiko bat sustatzea bada.
|
|
|
batetik, beharrezkoa izango du, egun" antropologia sozialak" edota" antropologia kulturalak" egiten dutenaren antzera, gizakia bere izate errealean edo orain den horretan ezagutzea eta, azken finean, giza-fenomenoak ahalik eta gehien biltzea eta ondoen deskribatzea. Bestetik, beharrezkoa izango
|
du
ere, egun" antropologia filosofikoak" edota" antropologia pedagogikoak" egiten dutenaren ildotik, gizakia bere izate posiblean edo etorkizunean izatera irits daitekeen horretan ulertzea eta, azken batean, gizakiaren beraren giza-tasuna kontsideratzea eta pertsonen humanizazioa bultzatzea. Antropologiaren bi dimentsio hauek, bata" zientifikoagoa" eta bestea" humanistikoagoa", ezberdinak dira gizakiaren aspektu ezberdinetan zentratzen direlako; baina eta hain zuzen batak bestea ezin duelako ordezkatu, honengatik, Humboldtek biak elkarren osagarri bezala kontsideratzen ditu.
|
|
|
Honi buruz zera dio C. Menzek: " Hizkuntzaren jatorriari buruzko bere gogoetek problematika filosofiko linguistikoaren eta antropologiko linguistikoaren erdira eramaten gaituzte" 77 Ideia berari jarraituz honako hau idazten
|
du
ere H. Steinthal ek: " Berak jatorria esentziarekin identifikatu du eta ‘nondik’ galdera ‘zer’ galderan bihurtu" 78 Zehazki bi arazo bereizten ditu hizkuntzaren jatorriaren inguruan:
|
|
2006
|
|
|
Euskara ez da hizkuntza ofiziala, horrek erran nahi du ez dugula legez inork edozein bortxatzen ahal euskararen baliatzea. Horrek erran nahi
|
du
ere, ahal dugula joan lantegi publiko, pribatu, elkarte... bizi sozialak dituen erakunde guztien ikusterat, eta ikustea haiekin ea nola erabil dezaketen gehiago euskara komunikazio idatzian, ahozkoan... Beharbada, leku batzuetan, espero dugu eragin zabalagoa ukanen duela, zeren pentsatzen dugu gai izanen garela desmartxa militante batzuetan sartzeko prest ez diren aktore berri batzuen konbentzitzeko.
|
|
|
Eta ausartuko da Pospolo bizitza daramazu/ pospolo heriotza baten esperoan norbaiti gogoratzera. Are gehiago, Arriskatzen duguna balio dugu,/ askoz gehiago ez esango
|
du
ere. Haatik, olerkariak ondo ezagutzen du gizakiok lor dezakeguna galtzeari izan ohi diogun beldurra.
|
|
|
Tamalez, elkarrizketa itxi da plazan eta kalean. Lan izugarria egiteko dago, komunikazio bideak berrezartzen direnean konponbidea erraztu daiteke, eta honek balio
|
du
ere herri honek bizi duen gatazkaren konponbiderako».
|
|
|
Vita Karolik garrantzi handia dauka Karlomagnori buruzko detaile guztiak aipatzen dituelako, ez ditu bakarrik batailak eta garaipen militarrak kontatzen, baizik eta Karlomagnoren irudi fisiko eta psikologikoa ematen
|
du
ere. Vita Karoli honen konposaketaren oinarri argia Suetonio da.
|
|
|
Bertan, Bizkaiko jaunen, Lara, Cerda, Castro, Ayala eta Salcedo etxe nobleen eta Muñatones, Marroquin, Gaztela Zaharra, Salazar, Calderones eta Zamudioko leinuen jatorria aztertzen da. Lan horren ondorengo pasartean Jaun Zuriaren kondaira jasotzen
|
du
ere:
|
|
|
Goi Erdi Aroko bidaien narrazio eta liburu geografikoen testuinguruan, egile ezezaguna duen Ravenako anonimoa aipatu behar dugu. Kosmografia horrek De Geografica izena jaso izan
|
du
ere. Bertan, VI. mendean ezagutzen zen munduaren berri ematen da.
|
|
|
Bestelaesanda, enpresariak froga dezake enpresaren krisi egoerarekin harremana duenarrazoi objektiboa dela eta langilearen lanpostua amortizatzeko beharra duela, baina hori ez da nahikoa bere erabakia Zuzenbidearen araberakoa izan dadin. Frogatu behar
|
du
ere bere erabakiak langilearen amatasun edo aitatasun egoerarekinzerikusirik ez daukala eta legeak eskatzen dituen prozedura eta gainerako inguruabarrak bete behar ditu. Gauza berdina esan daiteke diziplinazko kaleratzeariburuz, LEren 55.5 artikuluaren harira.
|
|
|
Langileak lanaldia murrizten duen neurrian soldata murriztuta ikusiko
|
du
ere, beraz, etenduran gertatzen den bezala, soldata galtzen du. Dena den, edozeinmementotan langileak bere betiko lanaldia berreskura dezake, horretarako lanarauak eskatzen dion gauza bakarra da enpresariari hamabost eguneko aurrerapenarekin abisatzea (LE 37.6 art.). Langileak duen aukera honek antz handia duetenduraren kasuan gertatzen den lanpostuaren erreserbarekin.
|
|
|
Ikus hauei buruzko datu gehiagorako J. A. García de Cortázar (1980) eta Botella (1988); lehen egileak dioenez aldatu egiten da bere esanahia, eta Naiara aldeko adibide bati jarraituz, XI. mendearen bukaerarako lur marjinal bat dena kolonizaziotik sortua, lursail arrunt izatera igarotzen da (eta esanahi hori hartuko
|
du
ere), populazio hazkundearekin lanketak hazi egiten direlako eta bazterreko lurrak gunearen parte ere bihurtuz eta dena bat eginez; horrez gain, J. A. García de Cortázar ek, definitzen du jaun baten mendean eta haren eragin eta aginduz bere mendekoek kolektiboki landutako lurra dela, jabego eskubideengatik (García de Cortázar, 1980: 121), horregatik gero prestazio feudalak nahiz lur motak hartuko du landua izan zen moduaren izena.
|
|
|
Ordenantza honek eragina izango
|
du
ere, gerora, dagoeneko zabalik dauden ostalaritza establezimenduetan.”Arautegia beteko ez dutenak' ordenazioz kanpo' utzi edo erabilera toleratupean geratuko dira, saltokia zabaldu, multzoz aldatu, zaharberritze lanak egin, beste arau batzuetara egokitu... mugatuta izango dutela”, Landak zehaztutakoaren arabera. Hain zuzen ere, horrelako aldaketak egitean egokitu dituzte lokalak ordenantza berrira.
|
|
2007
|
|
|
gehört immer der ganzen Nation an») 733, eta nazioarena izanez gizadi osoarena izateak, eta ez da gizaditarra nazionala izanez baino?, bihurtzen du hizkuntza oro gizadiaren/ gizatasunaren hizkuntza, eta oinarritzen du giza ezagutzaren, komunikazioaren objektibotasun unibertsala(«? wird die Sprache der grosse Uebergangspunkt von der Subjectivität zur Objectivität») 734; oinarritzen
|
du
ere, ordea, objektibotasuna, gizadiaren historia bezala, progresiboa izatea, ez behin eta betiko lorpena.
|
|
|
Beraz, berdintasunean egon du diferentziak; hots, hizkuntzen arteko diferentziak, guztiok berdintzen gaituenaren barruko ñabardurak dira izan. Horrek berak erakusten
|
du
ere apropos gizatasuna ñabardura txikien inportantzia handia, gizatasuna esentzia abstraktu bat legez ulertu gura ez bada, eta bai gizatasun bat esentzialki plurala. Gizakide txinatarrak gure diferentziaren analisi bat egin diezaguke, hau da, bera gure baitara sar daiteke, eta bere baita bestelakoa guri erakus diezaguke.
|
|
|
Horrez gain, aritze horrek eskatzen
|
du
ere, ez soilik aritzea, baizik eta aditzea. Ezagutarazi, ikusi, elkartrukatu, baliatu, eragin.
|
|
|
Euskal hezkuntzaren inguruko gure saiakerak, bigarren pauso batean, nahitaez hartu behar
|
du
ere kontuan egun euskal hizkuntz komunitateak —guretzat erreferente nagusia denak— bizi duen egoera soziolinguistikoa. Euskal hiztunak, jakina den bezala, espainol eta frantses hiztunekin batera bizi dira eta, egiaz, unitate instituzional ezberdinetan daude banatuta, hala nola, Espainiako" Euskadi" n eta" Nafarroa" n, baita Frantziako" Pays Basque" n —Pyrenees Atlantiques en barruan— Kontua da nahasketa hark eta sakabanaketa horrek ez dutela batere errazten" euskal komunitate linguistikoa" identifikatzen —ez barrutik ez kanpotik— eta, are gutxiago, berori osotasun nazional bezala garatzen.
|
|
|
baldin eta euskal pertsona bada euskal hezkuntzaren erreferente nagusia —eta ez gizaki abstraktua edota gizabanako isolatua—, orduan hezkuntza horrek ezinbestean egin behar du lan ere euskal komunitatea bera osatzearen eta berorren talde nortasuna garatzearen alde. " Gizakiak", honela Ferrero," subsistentzia ‘indibidualaren’ beharrarekin batera, subsistentzia ‘kolektiboaren’ edo konpartituaren beharra sentitzen
|
du
ere" 228 Subsistentzia kolektiboaren behar hori, gure kasuan, euskal komunitate linguistikoak gutxieneko duintasun batekin bizirik irauteko ahaleginarekin du zerikusia, edo, bestela esanda, balizko euskal hezkuntza nazional batekin. Euskal hezkuntzak, bestela, ez du ahaztu behar euskal hizkuntz komunitatearen oinarrizko batasuna historian zehar ahuldu den bezala, egiaz, historian zehar indartu ahal izango dela ere:
|
|
|
Kontua da, alabaina, hizkuntza batekiko edo bestearekiko gizakiaren atxikimendua historikoa dela, ez esentziala, eta horrexegatik da posible ez bakarrik euskararen orain arteko atzerakada ulertzea baizik eta baita berorren hemendik aurrerako berreskurapena planifikatzea ere. Gure hezkuntzak, horrenbestez, abiapuntu eta aldagai bezala onartu behar du egoera eleanitz hori, jakina, baina horrekin batera —eta aurrera begira— euskararen normalizazioaren aldeko prozesuan duen erantzukizuna hartu behar
|
du
ere bere gain.
|
|
|
euskaldunek edo euskaraz hitz egiten dutenek gertakari antropologiko propioa osatzen dute, edo, bestela esanda, euskal errealitate linguistiko kulturala gizadiaren berezko aniztasunaren fenomeno natural moduko bat da, zeina orokorrean" nazio" bezala ezaugarritu dezakegun. Euskal hezkuntzak, bada, egiaztapen horretan kokatu behar du bere abiapuntua —bestela bere oinarrizko zentzua galduko luke" euskal" izenlagunak— eta, horrekin, kontuan hartu behar
|
du
ere zeregin eta erantzukizun berezia duela bere erreferentziazko hizkuntz komunitatearekiko. Horrek berak, baina, euskal hezkuntza nazional eta euskal curriculum propioaz hitz egitera garamatza, non euskararen sakoneko funtzio humanizatzailea eta euskal komunitate linguistikoaren dimentsio sozio-kulturala eta historikoa serioski kontsideratzen diren.
|
|
|
Idazlan honi bukaera emateko egokia iruditu zaigu Bollnow() pentsalari alemaniarraren testu bat eranstea, non autoreak —elkarrizketaren perspektibatik— gure aztergai ere izan diren" hezkuntza" eta" hizkuntza" kontsideratzen dituen. Filosofo eta pedagogo ospetsu horrek, bada, ezinbestekoa ikusten
|
du
ere hizkuntza kontuan hartzea, baldin eta egiaz gizakiaren izaera ezagutu eta berorren garapena bultzatu nahi bada; eta, horregatik, objektu horrek aparteko lekua betetzen du bere obraren sakon zabalean. " Erziehung zum Gesprach" da guk geuk —ahal bezain txukun—" Elkarrizketarako hezkuntza" izenez itzuli dugun testuaren jatorrizko izenburua, eta, atzeman daitekeen bezala, berorrek lotura zuzena du gure idazlan honetan" hizkuntzaren pedagogiaz" esandakoarekin.
|
|
|
Loch, 1981: 406 Hizkuntzak, finean, ez du bakarrik indibidualki eragiten, aldiz, hezkuntza interakzioa bera ahalbidetzen
|
du
ere.
|
|
|
esan dezagun, lehenik," hizkuntzaren funtzio komunikatiboa" —orokorrean—" pertsonen arteko elkarreragin sozialaren bitarteko nagusi izatetik" datorrela, hemen aurkitzen dugularik ere hizkuntzak —zehazki—" hezkuntza interakzioari" egiten dion ekarpena160 Kontua da, baina, hezkuntza prozesuan partaide direnen arteko interakzio soziala berezia dela, ze irakasleak bertan ikasleari eskaintzen dion laguntza ezin daiteke bestelako ekintza sozialen bitartez ordezkatu. Hizkuntzak, horren ondorioz, zeregin propio bat
|
du
ere prozesu horretan, hala nola," kultura ikastearen jarduera" eta" kultura irakastearen jarduera" lotzea161 Funtzio komunikatibo horrek, beraz, aurrekoaren dimentsio soziala ikusarazten du162 Hizkuntzaren funtzio hezitzaile horiek, beti ere, hitz egiteko modu egoki bat eskatzen dute, ze bestela —honela berriz Loch— funtzio horien onura desitxuratu egin daiteke, hizk...
|
|
|
Horren haritik, eta aurrekoa osatuz, zera dio berriz ere Bollnowek: ...Kontua da gizakiaren izaera bera, baita berorren garapen intelektuala eta etikoa, ezin direla kontsideratu ere egin hizkuntzatik at." Gizakiaren pentsatzea eta gizakiaren moralitatea", honela Liebrucks," gizakiaren linguistizitatearekin daude erlazionaturik" 171 Hori horrela bada, alabaina, hezitzaileak —gizakiaren garapen integralaren helburupean— ezinbestean aztertu
|
du
ere hizkuntz pedagogiaren eta hizkuntz (ar) en ikas irakaskuntzaren alde etikoa.
|
|
|
Bestearekin bakarrik da berori emankor. Horretara iristeko, baina, bestea ez da mugatu behar etengabeko objekzio kritikoak egitera; aldiz, berorrek bere aldetik saiatu egin behar
|
du
ere bere ibilbide propioa egiten, modu horretan —joan etorrian dabilen hitz egite horretan— elkarrizketa osoa guztiz garatuko delarik.
|
|
|
Horregatik esan dezakegu" formazioa hizkuntzan eta formazio gizatiarra", Menzeren hitzak gure eginez," modu bereiztezinean datozela bat": ...uistikoak, azken batean, batek bere burua etengabe ‘objektiboago’ eginez joatea esan nahi du, alegia, nitasunean lotuta egotetik askatzea edota nitasun hori bera infinituki zabalduz joatea" 121 Hizkuntzari buruzko hausnarketa horiek, hala ere, pedagogiatik abiatutako ikerketa linguistikoen esparru orokorra baino ez dute zehazten, eta, zentzu honetan, hezitzaileak ezinbestean aztertu
|
du
ere gainontzeko giza eta gizarte zientziek hizkuntzaz esaten dutena.
|
|
|
Gizakiak ez du bere burua errealizatzeko eskubidea bakarrik; bere burua errealizatu egin behar
|
du
ere. Hezigarritasuna ‘ahal izan’ bat da, ‘behar izanera’ hurbiltzeko itxaropen bat, perfekziorako autoexijentzia bat, ‘ni’ hobe baten bilaketa amaiezin bat.21
|
|
2008
|
|
|
Gogoeta berezia merezi
|
du
ere euskal intelektualaren euskarazko obrak ebaluatzeko orduan gertatzen denak. Euskaraz egiten den oro, eta euskaraz dagoelako, Herri subiranoen ebaluaketa" kriterioetan oinarrituz" maila gabea kontsideratzen da, eta aurrez bazterturik aurkitzen da.
|
|
|
Hizkuntza horien aldeko lege bat hitzeman du, 2009ko berantenaz. Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutuna berresten saiatuko ez dutela esan
|
du
ere, Frantzia Gutunaren helburuetatik urrunago joaten dela baieztatuz! Azkenik, eta hori da berri harrigarria, maiatzaren 22an deputatuek, Legeen Batzordearen proposamenaren ondotik eta Gobernuaren aldeko irizpinarekin, Konstituzioaren 1 artikuluari emendakin hau bozkatu dute ustekabean:
|
|
|
baziren berehun bat buru pasaturik». «Besta eder hortan pharte hartu nahi izan
|
du
ere Nathalie Serbiako erregina ohoragarriak». Nolanahi, kronika horretan interesgarriena izan da, nire ustez, «primak eman aitzinean, Murde Goyeneche, Donibaneko mera aiphatuak eta paregabeak» esan duen hitzaldi ederra, bertan osorik jasota dagoena, eta hemen bizpahiru ideia azpimarratu beharrean, ilustratiboagoa iruditu zaigu eranskin gisa ematea (ikus 1 eranskina).
|
|
|
«Aurreko urteetan batez beste hiruzpalau egun egiten bazituzten aurten bizpahiru egun egin dituzte». Horrekin batera, bezero batek huts eginez gero erabiltzen den itxarote zerrenda aurreko urteetakoa baino murritzagoa dela azaldu
|
du
ere.
|
|
|
NBE «kezkatuta dago» 2006ko urtarrilaren 23ko 2006/ 64ko legeak terrorismo delitua egozten zaien pertsonak denera sei egunez atxilotuta edukitzera uzten duelako. Kezka azaldu
|
du
ere atxilotze unetik 72 ordura arte abokatuaren aurrean egoteko bermea ez dutelako, eta egoera hori bost egunera luzatzea erabaki dezakeelako epaileak. NBEk esan du atxilotuak epaile aurrera «berehala» eramateko eta tratu txarrak eragozteko abokatuarekin egotea oinarrizko bermea dela.
|
|
|
Laukoteak porrot egin
|
du
ere, txostenaren arabera, israeldarrek ezarritako kontrol guneak eta beste hainbat traba ezabatzeko ezarritako baldintzetan, eta, bide batez, herritarrak eta merkantziak mugitu ahal izateko eta, hartara, palestinarren eguneroko bizitza hobetzeko ahaleginean.
|
|
|
Landak kezkaz ikusten
|
du
ere nola, orokortu, diren, mehatxu terroristaren?
|
|
|
Serbiako jokalariak esku artean dauka Bruesaren aginte makila. Taldeak erasoan dituen komerien inguruan iritzia eman du, eta Ligako lehen hereneko balantzea egin
|
du
ere bai.
|
|
|
haurra haur eskolara eramatea, haurra aiton amonek zaintzea, zaintzaile bat kontratatzea edo bestelakoak. Ama aita ezkongabeen kasuan zein eredu aukeratuko luketen eskatzen
|
du
ere inkestak, eta honakoak dira proposamenak: lanaldi murrizketa, haur eskola, aiton amonak, zaintzailea edo bestelakoak.
|
|
2009
|
|
|
Gure Errepublikaren sorreran eta oinarrian horiek baitira. Etorkinak ez
|
du
ere nondik datorren ukatu behar, ezta bere sustraiei uko egin ere. Hiritar bezala bere betebeharrak ditu.
|
|
|
Batetik, aurrekontu orekatu eta bideragarria eratzea elkartea epe luzean kudeatzeko, eta bestetik hartzekodunen hitzarmena negoziatzeko baliagarria izatea. Bideragarritasun plangintza hori bigarren mailako diru sarreren menpekoa izango da eta Aperribaik onartu
|
du
ERE ak nahiz kaleraketak aurreikusten dituztela, hala nola jokalarien salmentak.
|
|
|
Ezker Batua Bilbo aukeratu
|
du
ere hauteskunde kanpainari hasiera emateko, Ezkerreko alderdiaren egoitzan Javier Madrazo zerrendaburuak hitzaldia emango du zortzi eta erdietan hasiko den ekitaldian.
|
|
|
Sandrak, Isaias Carrascoren alaba nagusiak, urte gogorra igaro dutela esan du komunikabideen aurrean, baina orain arte bezala borrokan jarraituko dutela zehaztu du. Gaurko omenaldian, terrorismoaren biktima guztiak omendu nahi dituztela azpimarratu
|
du
ere.
|
|
|
6 urteko gatazkari bukaera emango dio Obamaren egitasmoak. 4.250 estatubatuar hil dira, bitartean, eta herriaren ahuldura ekonomikoa ekarri
|
du
ere.
|
|
|
Hastapenetik, herriko etxeari sostengu teknikoa ekarri dio Harri borobilen interpretazio zentroa sortu aitzineko ikerketa fasean, besteak beste Lauburu elkarteak, Euskal Museoak, Larzabaleko aitzineko herriko kontseiluak eta CAUE egiturak osatu egitasmoaren Batzorde eragilean parte hartuz. Ondotik, zentroaren animazioaren ardura daukan herriko kontseilutik kanpoko batzordean parte hartu
|
du
ere. Batzorde horretan, harrien memorioa sorkuntza garaikidearekin uztartzeko gertakari zehatz bati buruz gogoetatzen hasi da...
|
|
|
Gipuzkoan, Lasarterainoko Eusko Trenbidearen sarea Donostialdeako etorkizuneko metroan bilakatuko dela esan
|
du
ere.
|
|
|
Etxenikeren inguruan zerbait esan
|
du
ere Alonsok: Hamabostaldiak asko zor dio Jose Antonio Etxenikeri.
|
|
|
Lopez guztiontzat, bereizketa barik gobernatzen ari dela adierazi
|
du
ere, EAEren ardatzak ulermena eta elkartasuna direlarik, eta terrorismoaren gaitzarekin amaitzeko Exekutibo zentralarekin elkarlanean ari da.
|
|
|
Poloniako presidenteak EB beste herrialde batzuetara zabaltzea eskatu
|
du
ere, batez ere Ukrania eta Georgia erakundearen barne izateko.
|
|
|
Mariano Rajoyren hitzetan, Jose Luis Rodriguez Zapatero da popularren eta sozialisten arteko ituna apurtzeko gai den bakarra; eta hori horrela gertatu ez dadila espero duela esan
|
du
ere. Bestalde, Rajoyk bere alderdiaren babesa eskaini dio kontzertu ekonomikoari, guztiona dela esan du eta gaineratu du ezin duela inork bereganatu.
|
|
|
Kongresuaren azkeneko egunean, Jose Blancok PSOEko idazkariordea eta Sustapen ministroak parte hartu
|
du
ere, krisiari aurre egiteko Espainiako Gobernuak ezarri dituen irtenbide ekonomikoak defendatuz, zergen neurrizko igoera besteak beste.
|
|
|
Sozialista euskaldunek lortu dugun bezalako hainbesteko babesa izan duen Gobernurik ez da egon denbora horretan, adierazi du Lopezek Donostian ospatu duten Gipuzkoako PSEko VI. Kongresuan. Lehendakariak EAJ Jaurlaritzak zabaldu duen akordiora gehitzea ospatu egin
|
du
ere.
|
|
|
Enpresari batek, Txinako merkatura hurbiltzen denean, nahitaezkoa du iruzurrezko proposamenak antzematen ikastea, baina beharrezkoa
|
du
ere enpresa bat sendoa den jakitea, berarekin modu iraunkorrean lan egitea posiblea den igartzea, alegia.
|
|
|
Bilboko Udalan gertatuko dena euskal politikan eragin handia izango duela gogoratu
|
du
ere.
|
|
|
2008ko martxoaren 30ean hautatu zuen EAJk eta PSEk gobernatutako batzarrak Vital Kutxako presidente. Epaitegiak batzar hori deuseztatu egin
|
du
ere.
|
|
|
2008ko martxoaren 30ean hautatu zuen EAJk eta PSEk gobernatutako batzarrak Vital Kutxako presidente. Epaitegiak batzar hori deuseztatu egin
|
du
ere.
|
|
|
Gobernua ez da egokiena eta ez dira erabaki onenak hartzen luzaroan krisitik irteteko. Langabetuak eta lehen sektoreak eta eraikuntzarenak jasaten ari diren egoera gogoratu
|
du
ere.
|
|
|
Auzi honen fundamentu teoriko, filosofiko eta antropologikoak ulertzeko, Moses Finley renekarpena (1975) zein Pierre Nora ren lanak (1997) arakatzea ezinbestekoa da. Auzi honetakoeztabaida eta garapenari buruzko sintesi lan egokia egiten
|
du
ere Joel Candau k (2005). Beste autorebatzuen moduan, Marie Claude Lavabre (2006) ikertzaileak antagonismoa alde batera utzi etaosagarritasun gakoan interpretatu ditu bi kontzeptu hauek, bai eta adiera hauen arteko harremana ere.
|
|
|
Arestian aipaturiko historialarien arteko eztabaida horrek izan
|
du
ere bestealdaerarik. Lehenago historiaren eta memoriaren arteko eztabaida teorikoak bezalatsu, memoria kolektiboa edo oroimen komuna kontzeptuak azken hamarkadetaneztabaida ugari sortu izan ditu adituen artean.
|
|
|
Hala, Jay Winter (2007) generazio arteko loturaz mintzo zaigu, lekukoaren eta bere seme alaben artean bainoago, iloben belaunaldiarekin lotura estuaksortzen direla aipatuz. Naziek Italian burututako masakreak aztertu dituenFrancesca Cappelletto ren iritziz (2003), berriz, lekukoaren inguruan taldetasunasortzen da, eta talde izaera honek berezko forma bat hartzen
|
du
ere. Antropologoitaliarraren ustetan, vkomunitate mnemoniko» bat osatzen dute lekukoek eurek baieta haien ondorengoek ere.
|
|
|
Ahozko historiaren garapen eta nondik norakoak ulertzeko, ikus Pilar Folguera ren (1994) eskuliburua zein Historia, Antropologia y Fuentes Orales aldizkari espezializatua. Ahozko historiakoproiektuak diseinatzeko eta elkarrizketak egiteko jarraibide sorta erabilgarria jasotzen
|
du
ere LindaShopes en artikuluak (2001).
|
|
|
Proposatu da generoaren araberako balio honek eraginhandia duela gizonezkoek erakusten duten hilkortasun prebalentzia nabarmenean, gorputzetik datorkigun informazioa ez prozesatzean ez direlako behar diren osasunneurriak hartzen (Courtenay, 2000; Martinez et al., 2006). Gaixotasun fisikoezgain, gorputzetik datorren informazioa ez ulertzeko joerak eragina
|
du
ere osasunmentalean. Bada, esate baterako, alexitimia izeneko nahaste psikologikoa, emakumezkoen artean arraroa dena eta bereziki gizonezkoengan gertatzen dena.
|
|
|
Atseden falta horrek eragiten
|
du
ere ongizate psikologikoan eta sintoma fisikoen bizipenean. Aipatutako ikerketako emakumezkoek, gizonezkoekin alderatuta, adierazi zuten denbora presio handiagoa, lan eskakizunen presio handiagoa, tentsioa, nekea, haserrekortasuna, eta sintoma fisiko gehiago (Lundberg eta Frankenhaeuser,
|
|
|
Baina eragina
|
du
ere ekonomian sarrera horiek zelan eskuratzen diren eta, noski, zelan gastatzen diren. Gastuaren eraginkortasuna, gaur eguneko kontsumoaren eta etorkizuneko kontsumoaren arteko aukera, ekonomia jardueraren antolaketa legediaren aldetik, enpresen eta erakunde publikoen arteko harremana, edota gizartearen beraren eta gobernuaren arteko harremana ere.
|
|
|
Alde batetik, Ekialdeko ekonomietan gertatutakoa, kapitalismorako trantsizioan gero eta nabariago azaldu delako horretarako beharrezkoak diren instituzioen garapenaren garrantzia. Bestaldetik, garatze bidean dauden herrialdeetan jarraitutako politika ekonomikoen etengabeko porrotak argi utzi
|
du
ere ekonomia garapenerako instituzioek duten garrantzia. Azkenik, azken urteotan lehertutako finantza krisialdian Mendebaldean bertako garapen ekonomikoaren hutsuneak nabaritzen ari dira eta, gero eta gehiago, garapen horrekin loturiko instituzioen hutsune nabariak ere65.
|
|
|
Batez besteko inflazio tasak txikiagoak dira banku zentralak autonomoagoak diren herrialdeetan. Ematen
|
du
ere truke tasa finkoak inflazio tasa txikiagoekin lotzen direla.
|
|
|
Oro har, gaur egun, gastu publikoa urteko BPGren% 40% 50ean kokatu ohi da. Eta, jakina, horren ondorioz, sektore publikoaren finantzajarduerak eragin zuzena
|
du
ere sektore pribatuan eta gizarte osoan (Jordan, Garcia eta Antuñano, 1999).
|
|
|
– Populazio magrebtarrak oinarrizko beharrak asetzeke ditu oraindik (egoera juridikoa, lana eta etxebizitza), emozio positibo gutxiago sentitzen ditu eta ziurtasun falta handiagoa
|
du
ere. Baita integrazio jarrera eta gainerako gutxiengo kulturalek baino kontaktu eta babes gutxiago ere.
|
|
|
Elizak eskandalizatu egin du Nafarroako gizartea, eta lotsatu egin ditu kristau asko. Eta jarraitzen badu ildo horretatik, ez dago dudarik ondare eta diru asko irabaziko dituela, baina Infernua irabaziko
|
du
ere, arima eta sinesgarritasuna betiko galduko dituztelako.
|
|
|
Dekanatuak sustatuko du itzulpena. Agi denez, Eusko Jaurlaritzak horretarako dirua bideratuko
|
du
ere bai.
|
|
|
Nabarmendu du hori guztia Poliziaren ikerketetan eta prentsan oinarrituak direla. Ohartarazi
|
du
ere zerrendan agertzen diren hautagaiak inoiz ez direla kondenatuak izan, eta beste alderdi batzuekin aurkeztu zirenean legezkoak zirela.
|
|
|
Morenok gogoan hartu du Eusko Legebiltzarrean bi aldiz, gehiengo handiz, atera direla aurrera erabakitzeko eskubidearen aldeko neurriak, eta bietan Espainiako Estatuak mugak jarri dituela. Nafarroan, NaBaik duela bi urte bere estrategian huts egin zuela aipatu
|
du
ere, eta alderdi abertzaleei mezu hori zuzendu die: Hitz gutxiago, eta gehiago egin.
|
|
|
Egunkari, telebista eta irratien bidez zabalduko da kanpaina, baita internet bidezko hedabide batzuetan ere. Hiriburuetan kaleetara jauzi egingo
|
du
ere. Gasteiz, Bilbo eta Donostiako markesinetan ikusgai izango da kanpainaren leloa, baita Bilboko metroan ere.
|
|
|
Hala uste
|
du
ere Michel Houellebecq idazle frantsesak, Plataforme nobelan dioenez: –Mestizaje prozesua azkeneraino eraman duen bakarra da Michael Jackson:
|