|
2000
|
|
|
Poemak, asmatu duzue," Begiak" du izena. Begiak ez ezik belarriak, mihiak, sudurrak, eskuak har dezaketen oro egiten
|
du
bere eta barne Patziku Perurenak. Koloreak, hotsak, dastak, usainak, ukituak... hau da, naturaren ñabardura guztiak izendatzeko ahalmena daukan poeta dugu Perurena.
|
|
|
Xabier Montoia bestelako poeta da, gaueko piztia den neurrian. Aurkintza urbano desolatuak erakusten dizkigu, eta bakardadean kokatzen
|
du
bere burua. Maitasuna baino gorrotoa du balore, eta gorputzarekin batera transfiguratzen zaio espiritua, amoral bihurtzen da, indibidualtasuna aldarrikatzen du.
|
|
|
110). Historikoki, estatuaren neutraltasunaren preskripzio honek Erreforma eta XVI. eta XVII. mendeetako gatazka erlijiosoetan
|
du
bere jatorria. Orduan, Locke bezalako pentsalariek erlijio ezberdinen arteko tolerantzia aldarrikatu zuten bake soziala eta jabegoa bermatzeko nahitaezko bide bezala.
|
|
|
tradizioa sortzeko aukera galdu dugula. Coca colak 120 urte irudi berarekin tradizioa eta historia egin dezakeen bezala, EITBk du halakorik egin, zeren sortu eta adin nagusiko izan orduko, 18 urteren buruan, hil
|
du
bere irudia. Tradizioa sortzeko aukera hori galdu izana hemendik urte batzuetara deitoratuko dugula esaten du lagun horrek.
|
|
|
Inor ez da gauza izan mundu txiki gure honetan pistola hartu duten emakumeak leial eta fier azaltzen. Herri honek ez
|
du
bere kontalaria aurkitu. Harrizko herri honek ez du izkiriatzen duenik.
|
|
|
Harrizko herri honek ez du izkiriatzen duenik. Ez
|
du
bere kontraesan guztiak filmatuko dituenik. Yoyesfilm artekaitz eta trauskila da baina horrek ez luke garrantzirik.
|
|
2001
|
|
|
filologiakeria eta beste. Hala esan
|
du
berak, baina agian hori baino interesgarriagoa da, iradokitzeko indar handiagokoa, Euskal karma n ageri den heroi eta traidorearen arketipo literarioaren jolasa.
|
|
|
Kezkagarriagoa da, aldiz, maiz sarri bertan irakurri duguna, gure arteanjada gainditurik zegoena berriro ere errepikatuz. Bakoitza da bere etxearen jabe, etaEgunkari a-k eskubide osoa
|
du
bereari eusteko. Ez dugu uste, horratik, beste hainbeste esan dezakegunik inoiz bertan irakurri ahal izan dugunaz.
|
|
|
Frantzia maite duenetz, ez galda eskualdunari. Gain gainetik bethe
|
du
bere egimbidea, lehengo gerlan eta bardin oraikoan. Eta Frantzia maitatzean, maite du ere bere chokoa, eskualherria.
|
|
|
Batek euskararen estandarizazio eta modernotasuna landu ditu. Eta normalkuntza soziolinguistikoak euskararen gizarte kokapena edo hedadura
|
du
bere gaia.
|
|
|
Dena den, gauza bat da Konstituzioetan eta, nortasunaren zati gisa definiturik egon ala ez egon, baina gero hartzen diren neurrietan ikusmolde hori antzematen da. Frantziak globalizazioaren garaian ikusi
|
du
bere hizkuntzaho rrela definitzeko beharra: " la langue française est un element fondamental de la personnalite et du patrimoine de la France".
|
|
|
Liberalismoaren ikuspegitik hutsalak omen dira" hizkuntza propioa"," normalizazioa" eta gainerako kontzeptuak. Proposamen bitxia egiten
|
du
berak: katalanek hizkuntz eskubideak izan ahal ditzaten beren burua" gutxiengo" gisa planteatu behar dute.
|
|
|
1. Nafarroan UPNk beti oso garbi izan
|
du
bere jarrera euskararekiko. Estatuko PP partiduaren produktua izanik, nahiz eta" erregionalista" edo" navarrista" izen faltsupean ezkutatu eta batzuk engainatu.
|
|
|
Baina UPNn ere ez da amaitzen arazoa. NafarroakoAlde rdi Sozialistak, Juan Jose Lizarbe buru duenetik, eta PSNtik baino UPNtik gertuago dabilen Vctor Manuel Arbeloa eta Aurelio Arteta bezalako ustezko intelektualen eskutik, sekulako sarraskiak egin ditu euskararen kontra, eta kasu honetan ez du balio eskuindarrak direla esatea —ezkertiartzat jotzen
|
du
bere burua NASek— edota euskararen kontrako grina berezkoa dutela pentsatzea. Arazo sakona da benetan Nafarroako sozialistena, baina hizkuntzari dagokionez, alderdiko militante asko borrokatu dira —hauek ere lehen orain baino gehiago— euskararen alde, eta Jose Luis Castejon Parlamentuaren presidentea rn kasua adibide bat besterik ez da.
|
|
2002
|
|
|
" ez gero lar fidatu, izan espainiar nazionalista besterik ez baitira". Zorionez, ez
|
du
berak azken hiru urteotako PSOEkoen jarrerak ikusteko aukerarik izan.
|
|
|
Ezin baitu permititu irakurzaletasunaren gorabeherak berarenprodukzio literarioan eragin zuzen eta inposatzailea izan dezan, kontsumo testuak egiteko alegia. Merkatuaren arabera aldatuko
|
du
bere lana. Eta merkatuaren abiadura berean?
|
|
|
Euskarazko campus autonomoaren zeru-mugak herri euskalduna
|
du
bere helburuan; euskalduna bizi den erkidegoa ez dadila arazo izan, berdin dadila ikaslea edo irakaslea hegoaldekoa zein iparraldekoa izatea, mendebalekoa nahiz ekialdekoa.
|
|
|
Itxuraz, epe luze batean petrolioa izango da oraindikenergia iturri nagusia. Mendebaldeak, petrolio hornikuntzabe rmatzearren, erregimen autoritario horietako buruzagi oligarkikoekin hitzarmenak egitera —batzuetan etika izpirik gabe— derrigo rtuta ikusi
|
du
bere burua.
|
|
|
Honen aurrean sistemak, hots, sistema globalitarioak, doktrina bat zehaztu behar
|
du
bere totalitarismo bortitza zilegitzeko: zibilizazioen arteko talka.
|
|
|
Itxuraz, epe luze batean petrolioa izango da oraindikenergia iturri nagusia. Mendebaldeak, petrolio hornikuntzabe rmatzearren, erregimen autoritario horietako buruzagi oligarkikoekin hitzarmenak egitera —batzuetan etika izpirik gabe— derrigo rtuta ikusi
|
du
bere burua.
|
|
|
hizkuntzaren alderdi sozialean arretarik ez eskaintzean datzala, euskaldundu nahi zuten euskaltzale zintzo askok huts egitea. Bestela esanda, euskalduntzeak, ikas prozesuaez ezik, giza rte prozesuae re hartzen
|
du
bere baitan. Azter ditzagun, ondoren, hipotesiaren bi prozesu horiek.
|
|
2003
|
|
|
Bere teoria estetikoak errotik birpentsatzen hasten da klasikotasunaren birdefinizio bila. Artearen eta naturaren arteko loturaren ikerketan sakondu nahi
|
du
berak. Naturaltasuna baita, ohituretan, artean, jendean harriturik atzematen duena.
|
|
|
Gauzak doi doi nola izan diren, ez dago garbi, bai dena oso zikin. Beatricek torturapean aitortu
|
du
bere egiletza. Clemente VIII.ak klementziarik ez du, familia dena konplize gisa heriotzara kondenatu du eta ondasun guztiak konfiskarazi.
|
|
|
Orain, hogei urte geroago, telezinea ia ia museorako pieza baino ez da, Euskadiko Filmategiaren eskakizunak eta dokumentu historikoak edo izan ezik, telebistak eskaintzen duen programazio arrunt guztia bideoz banatzen baita. Baina, hala ere, udazkenero, Donostiako Zinemaldiarekin batera, telezine zaharra sasoi bateko protagonismoaz jabetzen da, premiazkotzat sentitzen
|
du
bere burua, aurreko hamaika hilabeteetan hartutako hautsak astintzen ditu eta, arin asko, lanean jartzen da, gaztaroan bezainbateko harrotasun eta distiraz.
|
|
|
Gizarte giroa pozointzen bada, ‘moda’ bihurtzen da aldaera eta goizetik gauera gal daiteke hizkuntza. Gure gizaldiko edozeinek ikusi
|
du
bere etxean. Egoera hau izan zen azken aldiko ezkortasunaren orri ilunena.
|
|
|
Denbora berriei egokitutako hizkuntza modernoa bihurtu da, eta eskolan egin
|
du
bere tokia. Datozen euskaldunei dagokie orain mintzatzea, ahoan datza-eta, azken finean, hizkuntzaren benetako eremua, ez agintarien erabakietan.
|
|
|
Irakaskuntzan bi muturretan muga latzak ditugu, euskaraz ikasteko oinarri sendoa eman dezakeen haurtzaindegirik ia ez dugu, eta hizkuntzari prestigioa eman liezaiokeen Unibertsitateak erabat gaztelaniaz funtzionatuko duela ziurtatu digute bai UPNk eta bai PSNk proposatu duten plangintzarekin. Irakaskuntza prozesua hizkuntz oinarririk gabe hasi eta gazteek lan mundura sartzeko beharrezko dituzten ikasketak —Lanbide Heziketa eta Unibertsitatea— erdaraz izateak, makina bat guraso atzeratuko
|
du
bere haurra euskarazko eredura eramatetik.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzara bulego orduz kanpo deitu, eta" jSeguridad!" dioen hitz hotsa entzuten da telefonoz bestalde, baina harek ere ez du zehazten zein segurtasun bermatzen duen. Iruñean bizi eta udalarekin harremanak euskaraz izan nahi dituenak, zerrenda berezi batean eman behar
|
du
bere izena, baina ez diot inori entzun nazien garaiko Alemanian oinarritutako metodoa denik (fitxatuta daude euskaraz hitz egin nahi duten iruindar guztiak, bai). Eta...
|
|
|
Periodikoak ezin dugoizerogoizero irakurleei plastada bana ematen ibili. Irakeko gerraren kontra dagoen irakurleari ezin zaizkio egunero Bush-en onurak besterik kontatu (tarteka beharbada bai, pieza periodistikoak rara avis baten estatusa galtzen ez duen bitartean); gerraren kontra dagoen irakurle horreka rgi ikusi behar
|
du
bere periodikoa ere gerraren kontra dagoela (berriro diot, nahiz eta tarteka gerraren aldekoei ere hitza eman) eta ez dabilela epelkeriatan. Jarri orain Irakekoge rraren ordez beste edozein gai —gai nagusi, pertsona baten ideologia definitzen duten horietakoak— eta emaitza begi bistakoa da:
|
|
|
Herri honen ahaleginak beti estatuen asmo eta ekimenak aurrez aurre topatu ditu. Burujabetasunean oinarritutako egitasmo orok
|
du
bere bizkar estatu arrotz horren mehatxua. Beraz, ezin gera gintezke egun bat bera ere gehiago estatuen" kontzesioen" zain, berak jotzen duen soinuaren araberako dantzan, hurrengo zartakoa nondik etorriko(...) Eskubide horiek bermatzeko tresna eraginkorrak artikulatzeko garaia da.
|
|
|
Generoen arteko banaketan narratiba ageri da nagusi, beti bezala, produkzioaren erdia eta gehiagorekin. Bigarren lekuan datorren olerkiak bai iaz eta bai aurten hobetu egin
|
du
bere postua, baina baliteke datozen urteetan atzerakada izatea, hain zuzen ere Susa argitaletxeak XX. mendeko poesia kaieren argitaraketa amaitzen duenean.
|
|
|
Turismoaren helmuga nagusi izanik, irits gaitezen behingoz New Yorkera. Iazko urte amaieran Zumeta bezala, 2003 honetan Jorge Oteiza (Oteitza sinatzen
|
du
berak) Marlborough galerian izatekoa da (ez bera, bere obrak baizik). Altzuzako fundazioarekin hainbeste gorabehera izan ondoren (digresioa:
|
|
2004
|
|
|
Hainbat familia, zehatz esanda, baina niri gazteak interesatzen zaizkit orain. Zorigaitzeko alardea ren kariaz, jende askok ezin
|
du
bere herrian lasai ibili. Bertakoak dira denak.
|
|
|
Egintzak eta ekintzak ditu gustuko, eta halakoxeak egiten ditu, sarri askotan egunkarietan horien berri agertu ez arren. Huntaz eta hartaz ongiin fo rmatua dabilela ere agerian
|
du
berak, igarriiga rrian. Horrek nahiz berez duen halako puntu mingots kritikoak erakartzen naute berarengana, ohiko losintxa merkeetatik ihes eginda.
|
|
|
" Dena ikuspuntu pribatu soiletik juzgatzen duena, dela jakintsua, negozio gizona, apaiza edoerregea, gizon gaiztoa da". Horregatik, norberak eman behar dio bere buruari legea gizarteko kide gisa, eta horrelalo rtuko
|
du
bere egiazko askatasuna garatzea borondate aldebakarra utzi eta nahimen oro ko rragoa osatuz, gizatasunaren ideiara hurbilduz. Horretarako helburu onak zehaztu behar dira, hau da, halabeharrez beste edonork onartuko lituzkeenak, beste edonoren helburuak izan litezkeenak.
|
|
|
Kontua da ea mundu honetan hobe gaitezkeen, ea Jainkoaren erresuma lurrera ekartzeko gai garen eta ongi goren komuna eraiki dezakegun, eta horregatikKanten interesa gizateriak historian duen garapenera zuzendu zen. Eta, beraz, itxaropenaren galderak historian jasotzen
|
du
bere esanahi konkretua, eta hau da: ea gizadiaren hoberanzko aurrerapena itxaron ahal daitekeen.
|
|
|
(...) Besterentzat sortzen ez duenak ez
|
du
beretzat ere sortzen. Eta ezinbestean, besteri eman nahi eza dela medio, besteren mirabe eta mendeko bihurtzen da.6
|
|
|
FORTAren baitan dago ETB, Espainiako gainerako telebistekin batera egiten ditu adibidez erosketak, filmerosketak (Estatu Batuetako major handiei, of course). Etengabe neurtzen
|
du
bere burua Espainiako gainerako kateekin. Inguru horretan ari da borrokan leku bat erdiesteko, sinesgarritasuna eta egonkortasuna lortzeko, Euskal Irrati Telebista, euskal ikus entzunezkoen industriaren ardatza behar lukeena.
|
|
|
Alderdi teknikoan gauzak aldatzen dira formatu bat edo bestea erabili, baina istorioa kontatzerako orduan formatuak ez du garrantz irik. Gary Winick zinemagileak formatu digitala erabiltzen
|
du
bere lanetan eta zera dio formatu digitalari buruz:
|
|
|
Beste arrazoi bat, lehen aipatu bezala, film laburrak prestigioa ez izatea da. Inork ez
|
du
bere muturra sartu. Eusko Jaurlaritzak egitasmoan jarritako diru eskasaren truke ordain handia jaso du eta ETBko" gestoreak" ez dira oraindik enteratu Kimuak existitzen denik.
|
|
|
Antzerki taldeak eskutik loturik joaten dira nazioartekojaialdietara. Idazleen Elkarteak kide guztien ingelesezko lagina argitaratuko
|
du
beraren web orrian. Editoreek ferietara eramateko katalogoa egin dute hizkuntza ezberdinetan eta, horrez gain, Renoko Unibertsitatean ekoiztutako euskal literaturaren antologia ingelesera itzulita daramate maletan.
|
|
|
Gure herri langileak emeki emeki sortu ere
|
du
bere burruka elea. Poesia burruka bat da, bere buruaren jabe izan nahi duen herri langile baten elea; bere manifestazioetan, bere teatroetan, bere bertsolari saioetan, bere kantaldietan, bere toberetan, bere ikastoletan, bere alorretan, bere uzinetan, bere portuetan, bere elizetan, bere artista lantegietan, bere karriketan... daraman bere burrukaren neurriko elea.
|
|
|
Bihotzaz jokatzeaz edo ez jokatzeaz ari bagara, hain zuzen ere Txillardegiri egokitzen zaio bihozkadaka jokatzearen soslaia. Bihotzak agindu
|
du
beraren erabaki askotan eta bihotzabaltasun horrek erakarri dizkio kritikak alde batetik eta bestetik, baita etxetik ere. Eta hori izaten da mingarriena:
|
|
|
Honela planteatzen
|
du
bere egitekoa:
|
|
|
Ezer gehiago ez errepresentazioei buruz, ezta objektibotasunari buruz ere. Filosofia Txikiak, filosofia literarioak, aldatu
|
du
bere hiztegia eta orain nahiago du elkartasunez mintzatzea, hermeneutikak babesten duen elkartasunez.
|
|
2005
|
|
|
Taldeak zirikatzaile lana egiten du horrelakoetan, eta adin horretako subjektuekin aritzeko oso metodo egokia begitandu zaigu: nerabeak seguruago aurkituko
|
du
bere burua talde ezagun baten barruan, eta, gure ustez, erosoago sentituko da erantzunak arrazoitzeko. Guk botatako galderei Bai/ Ez soilekin erantzutea saihestu nahian, ikaskideen artean sortuko den solas giroan espero dugu aurkitzea bila gabiltzana.
|
|
|
Gugan dauden nortasun gaixotuei ematen diegu hitza. Idaztea komunikazioa eta jolasa dela esaten da era berean, eta horrek ere ez
|
du
bere horretan balio, norbere mania, gorroto eta frustrazioak irakurleek konpartituko dituzten itxaropena ere badu idazten duenak.
|
|
|
FONeko Martin Varsavskik, ordea, Madrilen sortu duen arren, hizkuntza ezberdinetan, ugaritan ematen
|
du
bere informazioa. Euskaraz ere ageri da, eta euskaldunakere bere bezero eta hornitzaile izan gaitezkeela uste du berak.
|
|
|
FONeko Martin Varsavskik, ordea, Madrilen sortu duen arren, hizkuntza ezberdinetan, ugaritan ematen du bere informazioa. Euskaraz ere ageri da, eta euskaldunakere bere bezero eta hornitzaile izan gaitezkeela uste
|
du
berak. Eta komunitate birtual handia sortzen eta hedatzen ari da, Europan lehenbizi, eta mundu osoan gero.
|
|
|
(Ezpata atera ta Egurtza’gana dijoa. Onek ere ateratzen
|
du
bere ezpata)
|
|
|
Ibonek Lide maite du eta berarekin ezkondu nahi du. Egurtzak Lide maite du ere eta irakurri berri duguna asmatzen
|
du
bere nahia lortu ahal izateko. Bai Lide bai Garbiñe Ibonekin maiteminduta daude.
|
|
|
Igone Etxebarriak 1997an bere lanak bildu eta argitaratu zituen, eta bere hitzetan" EuskalHe rriko XX. mendearen hasierako mugimendu abertzale aren erakusgarria da". Bere esaldi adierazgarri bat aipatzen
|
du
bere izaeraren adierazle: " Haize gozo batek hunkitu egiten nau eta haize erauntsiak ez nau botatzen" 25.
|
|
|
Duela urte gutxi batzuk Amaia Lasak aldarrikatzenzuen beste hizkuntza bat, eta orain Miren Agur Meabek egiten du hori, Azalaren kodea aldarrikatzen
|
du
berak, gorputzak hitz egin dezala nahi du, sentitzen duena azaleratuz. Iñaki Zubeldiak egiten duen Meaberen poesiaren deskribapena oso argia da:
|
|
|
Milan Kundera bete betean dago mugimendu horretan sartuta. Areago, 1967an argitaratzen
|
du
bere lehen nobela, Txan txetan (frantsesez La plaisanterie eta gaztelaniaz La broma bezala argitaratu direnak). Nobela politiko tipikoa, askorentzat 68ko Pragako udaberriaren erakusgarri osoena.
|
|
|
Bigarren mailako kontua litzateke euskaraz ez dakiten edo erabiltzen ez dutenen jarrera edo jokabidea. Nire ustez, ordea, euskarak, euskal hiztunen komunitateak iraungo badu, ezinbestekoa
|
du
bere inguruan onarpen edo adostasun zabal hau ematea gure gizartean. Gaur eta hemen zail egiten zait imajinatzea nola biziraun lezakeen euskara hutsean bizi den komunitate txiki batek erdaldunen itsaso luze zabalean.
|
|
2006
|
|
|
Nahiz eta titulu kopurutan aurrekoan galdutakoa bi urterik behin edo berreskuratu, liburu mota honek azken urteotan arindua
|
du
bere pisua ekoizpenaren baitan. %20ren itzulinguruan dago finko samar.
|
|
|
" Literaturan zein bizitzeko eran ez dut kide handirik ikusten Euskal Herrian". Desertu batean bezala ikusten omen
|
du
bere burua, bakarrik. Ideia bera errepikatu zuen Sautrelan eta ETBko Galdezka saioan egin zizkioten elkarrizketetan(" Nahiko bakarrik nagoela esango nuke").
|
|
|
testuliburuek ez dutela inoiz ere irakaslearen zereginaren lehentasuna ordezkatu behar. Irakasleak gai izan behar
|
du
bere eskuetan dagoen ikasmaterialak bete dezakeen funtzioa jakiteko eta funtzio horiek derrigorrezkoa den curriculumarekin eta bere ikastetxeko Hezkuntza Proiektuarekin zenbateraino uztargarriak diren erantzuteko.
|
|
|
Pertsona bakoitzaren muga psikikoak ezezagunak dira, eta horregatik: noraino estutu behar du/ ahal
|
du
bere burua idazle batek. Auto exijentzia noraino eraman dezake/ behar du?
|
|
|
Urteok ikusita, gobernamenduan euskararentzat lekurik aproposena museoen eta orkestraren ondoan al da? Ez ote
|
du
bere leku propioa aparte behar. Are, irudikatu ezinezkoa ote da hizkuntz politika bat instantzia ezalderditar batek diseinatua, Jaurlaritza batez ere exekutibo dela?
|
|
|
Natur Zientziak, Filosofia, Psikologia, Teologia, Ekonomia, Historia, Matematika, Fisika Kimika, Teknologia, Hizkuntza, Soziologia. Eta honetara amaitzen
|
du
bere txostena:
|
|
|
Gulu gulu gulu gu, gulu gulu gulu; errekatxoak an
|
du
bere zurru murru.
|
|
|
Gutxirekin asko esaten
|
du
bere buruaz eta besteez, inguruaz eta ofizioaz.
|
|
|
Euskarak duen poetarik sakon eta borobilenetako batek, Xabier Letek, idatzia
|
du
bere Izarren hautsa poeman: " Gizakien lana jakintza dugu, ezagutuz aldatzea".
|
|
2007
|
|
|
Aurrekari horien ondoren, argitalpen alorrean hurrengo urteak berritasun anitz metatuko
|
du
bere hamabi hilabete laburretan, ikusiko dugun bezala.
|
|
|
Irakurleak gogoratuko du Orixeren atakea Txillardegiren nobela honi (garbi ala mordoiloren atzean badago bi mentalitate, bi kultura ere). Eskerrak, Intxaustik ez
|
du
bere burua lakio horretan harrapatzen utzi, eta ez du gutxi egin. Hala, gutun berarekin jarraituz, hurrengo zenbakia, Pazkoaldikoa, Bilbon dagoela, jakinarazten zuen Josebak (Yakin litografiatu hura Arantzazun mekanografiatzen zen eta Bilbon bota), eta hilabete barru inguru jasoko genuela Erriberrin; maiatzaren erdi aldera, hortaz.
|
|
|
Nazioarteko multinazionala da prentsaren alorrean. Gurean ere egin
|
du
bere tokitxoa. Ez oso handia.
|
|
|
Kafea baino lehen makina bat letra inprimatu irakurri ditu bulegora doanak. Ase
|
du
bere informazio gosea. Agentziek, teletipoek, Internetetik eta gertutik jasotakoak irakurri ditu, bizkor bizkor bulegora bidean.
|
|
|
Heterogeneotasun eta autonomia horretan datza euren arrakastaren gakoa. Inork ezin du mugimendua erabili, inork ezin
|
du
beretzat hartu.
|
|
|
Gizarte mugimendu orok behar
|
du
bere eragin eremua zabaltzea. Bestela, bereak egin du.
|
|
|
Bere literaturan loreak erruz ernetzen dira, baina kresalak ez die arnas haize aise hartzen uzten. Literaturaren kolorea herdoila da nagusi, kresalak ez
|
du
bere paisaiaren pintura luzerako bermatzen. Bere literatura itsaso bat da, baina ez du almirantea lausengatzen ez laudatzen, ez irabazlea milikatzen.
|
|
|
Liburu orok
|
du
bere orritxoa Gara eta Berria n, ia liburu guztien egileei —nahi izanez gero behintzat— egiten dizkiete elkarrizketak Euskadi Irratian eta Herri Irratian. Nor ez dute noiz edo behin Sautrela tik deitu elkarrizketatzeko ez bada erreportajerako.
|
|
|
Artetak ‘euskaldun demokrata’ gisa aurkezten
|
du
bere burua. Milaka euskaldun abertzalek erantzungo diote horixe direla beraiek ere.
|
|
|
Kolonizatuaren sindromea esaten zaio. Kolonizatuak metropolian behar
|
du
bere identitatearen onarpena. Kolonia metropolira begira dago.
|
|
|
Liburuaren kontraesan horren muina aztertu nahi zuen, Historia dela medio, dilema historiko bati emandako zenbait irtenbide, alegia: Botereak berari komeni zaion zientzi mota lantzen du, ala Zientzialariak boterean eragiten
|
du
berak nahi duen eran?
|
|
|
Baina aspaldiko partez, TATek berak berriro hartu
|
du
bere zereginen artean, ez soilik torturatuen elkartasuna bideratzeko kemena, baizik eta Eva Forestek, urteak joan urteak etorri, horren inguruan eskainitako lan kulturala: bideak ekoitzi, liburuak apailatu nahiz zabaldu eta eztabaidari behar besteko maila ideologikoa eman...
|
|
2008
|
|
|
ikasmaterialgintza. Ekoizpen osoaren %93 hartzen
|
du
berak. Material mota hori LHn kontzentratzen da gehien:
|
|
|
Manifestuaren ahozko bertsioa ere badago, hitzaldia, agintari edo pertsona ikasien aurrean emana normalean. Edozein kasutan, manifestu edo hitzaldi, intelektual modernoak publikoki adierazten
|
du
bere iritzia, mundu guztiak jakin dezan, herritar zein agintari.
|
|
|
Nor ez da umetan zapo hizkuntzan hitz egiten saiatu? Nork ez
|
du
bere izena atzekoz aurrera esan belarrira zer soinu egiten duen jakiteko. Nork ez du maitemindutakoan sms formatuko poesiarik egin?
|
|
|
Baina jaioterriak ez du erlazio lineal zuzenik komunitate identitatearekin, euskararen aldekoa izatearekin, jarrera politikoarekin eta Euskal Herriarekiko identifikazioarekin. Horrenbestez, Euskal Herrian bizi diren biztanle guztien %25 inguru euskaldun bakarrik sentitzen da, eta %40 euskal espainiar edo euskal frantziar sentitzen da; jatorri espainiarreko eta frantziarreko immigrante biztanleei dagokienez, %20 inguruk euskaldun bakarrik sentitzen
|
du
bere burua, eta %50 inguruk identitate bikoitza dutela aitortzen dute. Azkenik, euskal gizarte osoari dagokionez, espainiar edo frantses sentimendua bakarrik dutenen batez bestekoa %24 ingurukoa da; immigrante espainiarren eta frantziarren kasuan, berriz, batez bestekoa %30 ingurukoa da28.
|
|
|
Cabanis filosofo eta mediku frantsesak honela idatziko du: " Gibelak behazuna bezalaxe jariatzen du garunak pentsamendua", eta ondoren erbestera jo
|
du
bere larrua babesteko. Tankera honetako ikuspegiei monista deritze.
|
|
|
Arimaren prozesuak ez dira jadanik behaketa eta neurketa objektibotik guztiz aparte; bere korrelatu neurofisiologikoak bederen zientziaren eskura daude, nahiz eta gogoan izan behar den korrelazio batek ez duela kausa efektuaren norabidea argitzen, eta erredukzionismoa tentuz erabili beharreko prozedura dela, tautologian ez erortzeko. Ez
|
du
beraz aparteko harridurarik sortu, duela gutxi zendutako Francis Crick Nobel sariak, bere lan ospetsuenetako bati," Arimaren bilaketa zientifikoa" deitu izanak. Ikertzaile handi hori bezala, gero eta filosofo eta neurozientzialari gehiago dira arimaren misterioak garunean aurkitzeko asmoarekin dihardutenak; horretarako, alde batetik, laborategi tresna sofistikatuenak erabiliz, eta, bestetik, giza gogoaren eredu teoriko berrienez baliatuz.
|
|
|
Elkarrengandik urruti bizi arren, Joxe Felixek gogoan du Rebekka Guoleifsdottir neska islandiarra, adierazgarririk ezagunena gaur egun Flickr en zabaldu den estiloarena, arte ikasleak maisuen pare lantzen baititu argazkiak, baina ez hori bakarrik, inork baino hobeto lantzen baititu Flickr ek eskaintzen dizkion erremintak bere argazkiak partekatu eta beste argazki zaleekin batera eragiteko. Halakoa izan da bere arrakasta, ze Toyota autogile japoniarrak kontratatu egin
|
du
bere auto modelo bat Islandian promozionatzeko argazki bidez.
|
|
|
Azkenik, izaten ikasi behar dute, autonomia, zentzuzko bereizmen eta erantzukizun pertsonalaren bidea urratu eta patu kolektiboa mamitzeko gai izan daitezen. Hezkuntzak gizarte aldaketetara egokitu behar
|
du
bere jarduna, betiere jakintzak, printzipioak eta esperientziaren emaitzak hedatzeari utzi gabe[...] (Delors, J. eta beste (1996): La educacion encierra un tesoro, Madril, Santillana Unesco).
|
|
|
GHEE delako horrek hiru zutabetan oinarritzen
|
du
bere funtsa: ECTS kreditu sistema, tituluaren europar gehigarria (SET TEO) eta hezkuntzaren bat egitea titulu katalogo berriarekin.
|
|
|
Eguneko 24 orduak ikasketei begira jarri behar ditu egungo unibertsitarioak. Ezin
|
du
bere kideekin solasean denborarik galdu, ezin du musika talde batean denbora galdu, ezin du bere diziplinakoa ez den bestelako jarduera batean denborarik galdu, ezin du museoetan denborarik galdu... eta, gainera, metodologia berriaren arabera, klasera derrigorrez joan behar du, bere burua nola formatu eta akademikoki nola antolatu jakingo ez balu bezala, institutuko ikaslea balitz bezala.... Garapen intelektual eta akademikoaren zentzua guztiz galtzen du horrela full time ikasleak, klasera joatearen beharrarekin nahasten baitu jarduera unibertsitarioa.
|
|
|
Eguneko 24 orduak ikasketei begira jarri behar ditu egungo unibertsitarioak. Ezin du bere kideekin solasean denborarik galdu, ezin du musika talde batean denbora galdu, ezin
|
du
bere diziplinakoa ez den bestelako jarduera batean denborarik galdu, ezin du museoetan denborarik galdu... eta, gainera, metodologia berriaren arabera, klasera derrigorrez joan behar du, bere burua nola formatu eta akademikoki nola antolatu jakingo ez balu bezala, institutuko ikaslea balitz bezala. Garapen intelektual eta akademikoaren zentzua guztiz galtzen du horrela full time ikasleak, klasera joatearen beharrarekin nahasten baitu jarduera unibertsitarioa.
|
|
|
Europan mugak aldatzen dira, moneta aldatzen da (pezeta, libera eta abar), ekonomia harremanak aldatzen dira, gizarte zerbitzuak zabaltzen dira, aldaketa demografikoak biziak dira, teknologiaren garapena abio handikoa da eta irakaskuntza, oro har, sano aldatzen ari da. Alabaina, unibertsitateak esklusibotasunez gorde
|
du
beretzat goi mailako lanbideetarako gaitasun agiriak, tituluak, partitzeko eskumena. Estatuak, unibertsitatearen bitartez, erabakitzen du titulu unibertsitario ofizialak zein diren eta zertarako balio duten.
|
|
|
Akarregik halakoxe titulua ikusi duenean, eskuorri batean idatzita, barre txikia egin
|
du
bere kautan. Halakorik!
|
|
|
inertziak pilatuz doaz, agintari batzuen tik ak agintekeria bihurtzen, besaulkiak norbere ipurdiaren forma hartzen duenean erosokeria ez da urruti izaten. Jendeak erabakiko
|
du
bere botoekin zer egin eta nor nahi duen agintean; EAJk 30 urtez eutsi baldin badio botereari, horri esker izan da (beraren bertuteek edo kontrakoen akatsek izan duten zerikusi gehiago, axola ez zaigun auzia da eta objektiboki argitu ezin dena); beste 30 urte ere iraun lezake, orain arte bezala batarekin edo bestearekin aldian aldiko itunak eginez, horretarako abilezia ere erakutsia baitu (anbigu... Eta hala ere, errepikatzen dut, noizean behin gelak egurastea komeni den bezala, oposizio aldi bat ez litzaioke txarto etorriko akaso Alderdiari, higieneagatik besterik ez bada.
|
|
|
Hemen jarduteko euskararen faktorea ezinbestekoa da eta talde erreakzionarioenek ere euskaraz jardun behar izatea ezinbestekotzat jotzen dute: Ermuko Foroak berak euskarazko bertsioa eskaintzen
|
du
bere webgunean, euskarazalea ez izanagatik. Lorpen sozial handia delakoan nago.
|
|
|
1998an, Kontseiluak XXI. menderako akordioa, plan estrategikoa eta konpromisoa eskatu zituen," normalizazioa ondo ez zihoalako". Orain, hamar urte beranduago, konpromisoa eskatu du berriro ere, gizarteko maila guztien eta norbanakoen konpromiso aktiboagoa," euskaraz bizitzeko dekalogoa" gauzatu dezagun eta denok euskaraz bizitzeko gai izan gaitezen (gero bakoitzak erabakiko
|
du
berea).
|
|
2009
|
|
|
ohiko ezagutza, ezagutza indigena, herri folklorea. Zientzi ezagutzak jatorrizko kulturatik bereizi nahi
|
du
bere burua (unibertsala izan); tokiko ezagutza, aldiz, berori ekoizten duen kultura espezifikoari guztiz lotua dago (eta testuinguru horretan interpretatua).
|
|
|
Lurraldeaz ari garenean, bada, kontuan hartu behar dugu zein egitura politikoz ari garen. Gaur egun, nazio estatua dugu lurralde antolamendurako forma nagusia, eta nazio estatuak erabateko jabetza errebindikatzen
|
du
bere lurraldean; subiranotasuna errebindikatzen du.
|
|
|
Iraultza predikatzen dutenek oraingoz ez dute asmatu, hots, liburu digitalak ez
|
du
bere anaia zaharra hil. Eboluzioaren mugimendu lasaiagotik hurbilago dago errealitatea, itxura guztien arabera.
|
|
|
Iragarpen katastrofiko guztien gainetik bizikidetza baketsua daramate biek. Bakoitzak
|
du
bere gustuko eremua, dirudienez. Digitalizazioak indar handia hartu du sektore batzuetan, eta hori ez da kasualitatez horrela.
|
|
|
Alegia, askatasunaren aro berrian editoreak ez du egitekorik. Aukeratzea hiritarrari dagokio, berorrek du horretarako gaitasuna, eta bitartekari batek ezin
|
du
bere ordez aukera egin. Webak ez du behar editorerik, ez argitalpen zuzendaririk, ez bibliotekaririk, eta ez liburu dendaririk.
|
|
|
Editoreari gauza bera gerta dakioke, eta horrek ere ez luke deus kobratuko nahiz eta berak idazleari egina dion jada ordainketa. Liburu dendak ikusiko
|
du
berak dendan daukan liburu bera han dagoela, eta merkeago edo doan ez bada.
|
|
|
Lehen Connect Reader zeritzon. Sonyk eBook Library Software erabiltzea gomendatzen
|
du
bere irakurgailuetara fitxategiak inportatzeko eta transferitzeko. Wordeko fitxategiak inporta ditzake prozesuan RTF formatuko bihurtuz.
|
|
|
Whorfen hipotesi hertsienaren arabera, hiztun elebakar baten hizkuntzak erabat baldintzatzen
|
du
bere kosmobisioa eta munduan duen ekiteko joera. Izan ere, horren arabera, munduko hizkuntzen estrukturak oso ezberdinak dira eta estruktura horiek baldintzatzen dituzte hiztunen funtzio kognitiboak.
|