|
2008
|
|
|
Gaur egun, prozesua eta emaitza oso bestelakoak direla esan dezaket. Hasteko, gaiaren egokitasuna eta ikuspegia nirekin partekatzen dute eta, jarraian, artikulua aberasteko ipin
|
ditzaketen
esteka eta mota guztietako baliabideak bilatzeari ekiten diote. Nabarmentzekoa da, halaber, komunikazioaren atala.
|
|
|
Gizarte ingurune baten eta hizkuntzaren gizarte funtzioak eskaintzean hizkuntza bat bestearen gainetik sustatzen duen hizkuntza sistema baten artean sinbiosi bilakaera badago, beti dago galdetzerik zein den joera hori izateko arrazoia; bai gizarte ingurunean eta haren bilakaera ez arautuan, edo gizartearen ildoetan, politika, ideologiaeta ekonomiaaldaketak eragin
|
ditzaketen
pertsona horien zuzenbidezko edo egitezko hautaketetan. Hala ere, hemen konstatazio gisa balio duenak ez du azalpen eta justifikazio baliorik.
|
|
|
Aurkako jokabideak ere, hizkuntza fideltasunak, badu gertatzeko nolabaiteko aukera. Aukera horietako bakoitza gertatzeko probabilitatea ez da %50era iristen eta horrexegatik aztertuko dugu nola areago daitekeen hizkuntza fideltasuna, pertsonek izan edo beregana
|
ditzaketen
berariazko baliabideetan eraginez.
|
|
2009
|
|
|
Uste dugu kasuek, bilduma interesgarria osatzeaz gain, euskara planak dituzten eta izan nahi dituzten enpresa eta erakundeei pistak, adibideak... eskaintzen dizkietela. Alegia, izan
|
ditzaketen
zailtasunen eta zalantzen aurrean, beste batzuek probatu eta urratu dituzten bideak giltza interesgarriak izan daitezke itxita zeuden ateak zabaltzeko. Hori sinesten dugu.
|
|
2010
|
|
|
Zientzia ekonomikoa oparoa izanik, horren emaitza gutxi eskaini badigu sozio-linguistikarekin lotutako gaietan, ulertzekoa da, are urriagoa izatea literatura zientifikoan Teoria Ekonomikoak egin dituen ekarpenak hizkuntza gutxituei dagokionean. Horregatik interesgarria iruditu zaigu, lehenik eta behin, eta euskararen kasuan eduki
|
ditzaketen
balizko aplikazioak kontutan hartuz, hauetako hiru egileen erreferentzia egitea: Touissant Hocevar, Conrad Sabourin eta François Grin.
|
|
|
arrisku instituzionalak eta aurkako iritziek atzera eragin zioten Malon etxaideri lehenengo batean, lehendik idatzita zeukan lanari moldiztegirako bidea urratzeko hartan. aurrera egiteko sentitu zituen erreparoak nagusien aginduz bakarrik gainditu zituen, eta orduan ere ez kezkarik gabe: aurkako kritikariek erabil
|
ditzaketen
arrazoi eta zemai aurreikusien artean aipatzen digu Malon etxaidek gai teologikoetarako gaztelania, eta ez latina, erabili izana: argitalpena atzeratzeko zioetako bat izan zen hori(... por las razones que he dicho, lo dejase todo a un rincón, y se han pasado algunos años...), harik eta frai luis leon goak Los nombres de Cristo rekin hainbat urte geroago aurrea hartu (1583) eta idazle biek zituzten arrazoiak guztiz bat eta balekotzat argitalpenaren bidez berretsi zizkion arte47 azken buruan, berak eta frai luis maisuak egindako idazlanek erakutsi zioten Malon etxaideri guztiaren arrazoizkotasun praktikoa ere, ustezko iritzietan usteldu gabe. aurkako iritziek ez zuten bakarrik alkantzu linguistikoa; aitzitik, esanahi politiko eta teologikoak ere bazituzten, hau da, gela akademikoetatik at ondorio pastoral eta judizialak erraz ekar zitzaketenak ziren. azken buruan, kontrarreforma boteretsu baina okilduak egitasmo erreformazale irekiagoen bideak itsutzeko erabili ohi zituen argudioak. hasteko, esan ohi zenez, bibliako hizkuntzak (betiere hiru aitortuak, ez beste) sakratuak ziren, ukiezinak edo oso eskutik kontrolatuz begiratzekoak (bere hartan eta bereziki itzulpenetan). agi denez, heterodoxiaren arriskua handia zen hizkuntza herritarretan, gai biblikoetan ez ezik ondoko teologian ere. egia ortodoxoari eta eskritura Santuei zor zitzaien begiramena ongi neurtuta zeuden latinez, ez hainbeste, hurrik eman ere, herrihizkuntzetan. teologiako zehaztasun zientifikoak latinezko terminologia eta tradizio linguistikoan zituen jarrita bere segurtasunak. hortaz, frai luis edo Malon en lan herritarrek, segurtasun beharreko garai haietan, zalantza eta nahasmendua ekar zezaketela uste zuten kritikariek. aurreko pasarte bat osatuz, gure idazleak honela laburtzen ditu arerioen arrazoiak:
|
|
2012
|
|
|
Finean, hizkuntzak bizirik irautea edo mintzaira galtzea hiztunen hautuen emaitza da (Fishman 2000: 93); hau da, norbanakoen hizkuntza hautu eredu koherenteek epe luzera ekar
|
ditzaketen
ondorio sozialak (Fasold 1995: 213, 239).
|
|
2014
|
|
|
Inolako zalantzarik gabe, lurraldearen antolamenduko elementu batzuek, telekomunikazioen edo garraio sareen garapenak esate baterako, funtsezko garrantzia izango dute hizkuntzaren eta ezagutzen transmisio prozesuetan, inguru desberdinetako pertsonen artean sortzen dituzten erlazioen ondorioz. Lurraldearen antolamenduak, arazo honetan funtsezko elementua edo behin betikoa ez izan arren, ezaugarri hauek kontuan hartuta ihardun du, proposatzen diren iharduketek horien gainean izan
|
ditzaketen
eragina aintzat hartuz beti.
|
|
|
Hots, inkesten diseinuak eta ezartzen diren erantzun aukerek" errealitate" bat irudikatzen dute gure pentsakeran. Inkestak modu ezberdinetan egin daitezke, eta hauek ezkutuko helburuak ere izan ditzakete edota inkontzienteki ere eragina izan dezakete sortu
|
ditzaketen
zenbait aldagairen ondorioz. Bestetik, estadistiken bitartez kanpainak bideratzen dira, dirulaguntzak ematen dira eta baita legeak egin ere.
|
|
2015
|
|
|
Nor dira haur eta gazteekin zuzeneko harremana duten eta hizkuntzaohiturak landu
|
ditzaketen
eragileak?
|
|
|
Nor dira haur eta gazteekin zuzeneko harremana duten eta hizkuntza ohiturak landu
|
ditzaketen
eragileak. Gurasoak, irakasleak, eskola orduz kanpoko jardueretako hezitzaileak eta gazteak beraiek.
|
|
|
(...) Lurraldearen antolamenduko elementu batzuek(...) funtsezko garrantzia izango dute hizkuntzaren eta ezagutzen transmisio prozesuetan, inguru desberdinetako pertsonen artean sortzen dituzten erlazioen ondorioz. Lurraldearen antolamenduak(...) ezaugarri hauek kontuan hartuta jardun du, proposatzen diren jarduketek horien gainean izan
|
ditzaketen
eragina aintzat hartuz beti". Baieztapen esanguratsu hori ez da azterketa soziolinguistiko batean txertatu, baizik eta EAEko lurralde antolakuntzaren tresnarik garrantzitsuenean.
|
|
|
Eragin linguistikoaren ebaluazioa (ELE) Gipuzkoako Foru Aldundiak 2012an abian jarritako proiektua da. Bere xedea, lurralde eremu jakin bateko (auzo, herri, hiri, eskualde) proiektu eta jarduera pribatu zein publikoek bertako errealitate linguistikoan izan
|
ditzaketen
balizko eraginak aurreikustea, identifikatzea, ebaluatzea da, eta euskararen eta euskal hiztun elkartearen egoerari kalterik eraginez gero, horiek murrizteko eta aurrea hartzeko neurriak hartzea. Egitasmoaren aplikazio eremua, bereziki, euskararen arnasgune diren herri euskaldunak dira, egoera soziolinguistiko onean dauden eremuak babesteko, nahiz eta gainerako eremuetan ere aplikatu ahal izango den.
|
|
|
Lurralde eremu (auzo, herri, hiri, eskualde) jakin bateko proiektu eta jarduera pribatu zein publikoek bertako errealitate linguistikoan izan
|
ditzaketen
balizko eraginak aurreikustea, identifikatzea, ebaluatzea, eta euskararen eta euskal hiztun elkartearen egoerari kalterik eraginez gero, horiek murrizteko eta aurrea hartzeko neurriak hartzea da proiektu honen xedea.
|
|
|
Lurralde eremu (auzo, herri, hiri, eskualde) jakin bateko proiektu eta jarduera pribatu zein publikoek bertako errealitate linguistikoan izan
|
ditzaketen
balizko eraginak aurreikustea, identifikatzea, ebaluatzea, eta euskararen eta euskal hiztun elkartearen egoerari kalterik eraginez gero, horiek murrizteko eta aurrea hartzeko neurriak hartzea da proiektu honen xedea.
|
|
2016
|
|
|
Sortutako baliabidearekin egindako interbentzioek ez dute bere horretan partaideen diskurtsoetan argumentu berriak sendotasunez bereganatzeko aukera eman. Bai ordea solas espazioetan aritzeko normalean hitz egiten ez den moduan hitz egiteko, hizkuntza ekologiarekin lotzen diren beste argumentu eta ideiak ere badaudela ikusteko, horretaz jabetzeko, aurretik eduki
|
ditzaketen
argumentuak indartzen laguntzeko, eta horiekiko interesa ere pizteko.
|
|
|
224 Eguneroko bizimodu arruntean euskarazko jardunari amor eman beharrik ez dakarten ogibideak eta komunikazio aukera mediatikoak segurta
|
ditzaketen
ingurumenak sartu genituzke hor.
|
|
|
225 Erdararekiko social dependency relations direlakoak, giza arteko mendekotasun harreman euskal galgarriak bereziki, ebitatu edo minimizatu
|
ditzaketen
baldintzak hartu behar dira hor kontuan, batetik, eta euskal osaera etnolinguistiko jatorra modernotasun supratenikoarekin era pizgarrian konbinatzeko sormen esparruak bestetik. Moderno izan nahi ez duen gero eta gizatalde gutxiago dago hemen, Mendebal Europako beste leku gehienetan bezala.
|
|
2017
|
|
|
Euskalgintzan beraz, ziklo berri bat abiatzeko beharra da kezka iturri nagusia eta bidegurutzetik irteteko hartu beharreko neurriak zeintzuk diren identifikatzea lehentasun. Prozesu konplexuek irtenbide sinpleak ez dituztela jakinik, Topalabe taldeak" Berrikasi eta Berrikusi" gogoetan palanka funtzioa izan zezaketen lan ildo batzuk proposatu zituen eta hari horietatik tiraka, herriz herri Euskaltzaleen Elkarteek bete
|
ditzaketen
funtzioetara ekarri nahi izan ditugu artikulu honetan. Neurri edo proposamenok berez eragin dezaketen mugimenduaz gain, dinamika berriak pizteko baliagarri izan daitezkeelako izendatu ditugu palanka modura.
|
|
|
Aurrera eginez, epigrafean atera diren ideia desberdinak lotuaz, nire iritziz gazteek hitanoa hitz egiterako orduan eduki
|
ditzaketen
zailtasun hauek lotura handia dute Ozaitak (2014) argitara ateratzen duen beste elementu batekin. Ozaitak (2014) dio Tolosaldean herri handietako gazteak hitanoarekin sozializatzen hasten direnean bailarako herri txikiagoetako gazteekin azken hauek hitanoa jakin eta erabili egiten dute, lehenek ezherri handietakoen artean" hizkera esperimentazio" (Ozaita, 2014, 88 orr.) edo hizkerarako hitanorako" gerturapen moduko bat" (Ozaita, 2014, 89 orr.) ematen dela ez derrigorrean ezagutza oso bat garatuz.
|
|
2018
|
|
|
Nolakoa da hizkuntza ekarpen horri ematen diogun erantzuna? Joseba Sarrionandiak diosku lau direla immigranteek izan
|
ditzaketen
jokabideak harrera gizartearekiko: asimilazioa, integrazioa, bereizketa eta marjinazioa:
|
|
|
Euskararen sustapena ahalbidetu eta bizkortu
|
ditzaketen
politika publikoak garatzeko orduan testuinguruak, abiapuntuak, eskumenek, legezko egoerak eta beste hainbat faktorek duten eragina saihetsezina den arren, baditu behingoz euskarak bere aurrerabidearekin konprometitutako erakundeak lurralde guztietan. Eta lurralde horietako administrazioek badute, behingoz eta aurrenekoz, elkarrekin jardutea ahalbidetzen dien marko bat:
|
|
|
Amaitzeko, azpimarratu nahi dugu etorkizunera begira oso kontuan izatekoak direla legeek sor
|
ditzaketen
eta dagoeneko sortzen dituzten ondorioak auzolana eta herrigintza bultzatu nahi direnean. Hauek dira elkarrizketetan jaso ahal izan ditugun kezkak:
|
|
2019
|
|
|
Labur eta argi esan dezadan: orokorrean, bat nator artikuluan arnasguneen inguruan egiten den planteamenduaren oinarriekin eta xehatzen diren ideia eta proposamen gehienekin. gai konplexua izanik, aintzat hartu beharreko aldagai ugariak xehe mehe aletzen zaizkigu, aukera arriskuak identifikatuz eta balizko interbentzioek jorra
|
ditzaketen
lan ildoak aletuz. hizkuntza politikarekin eta euskalgintzarekin zerikusia duten pertsona guztiek irakurri beharreko dokumentua da, ezbairik gabe. hurrengo lerrootan, beraz, nire ekarpenak gehituko ditut edo zalantza sortu didaten atalak aipatuko, artikuluan esandakoak ez errepikatzen saiatuko naizelarik. arnasguneetan gertatzen ari zaiguna azaltzen duen IV. atalean egingo dugu lehen geldialdia. ...
|
|
|
5 euskarazko Ikten inguruko datuak lortu (erabilera, sartzea...). a. diruz laguntzen diren proiektu guztien arrakasta neurtzeko behar diren datuak lortu. b. Neurketa estandar bat diseinatu. c. Neurgailu bat egokitu," piwik" edo antzeko bat, eta hura erabil dadin eskatu. d. urtero, edo behintzat, aldiro, inkesta bidezko emaitzekin erkatu sistema ezberdinek eman
|
ditzaketen
datuak. e. aginte taula sinple eta eraginkor bat osatu ekimen ezberdinak bilduko dituena. f. Laguntzen diren Iktek euskararen sustapenean duten eraginkortasuna neurtzeko parametroak erabaki eta taula batera ekarri.
|
|
|
— G. Salcesek, hainbatek iradokitzen duenaren kontra, zera defendatzen du: ohiko guneetan bermatu behar dela euskararen presentzia; nahitaezkoa dela"... hurrengo belaunaldiei sinetsaraztea erdaretan izan
|
ditzaketen
bizipen guztiak euskaraz ere izan ditzaketela. (Salces, 2017:
|
|
2020
|
|
|
Saiatu gara, herritarren aktibazioa erraztu
|
ditzaketen
urratsak eta eginbeharrak identifikatzen ideala den prozesua irudikatzen. Horrelako prozesu bat abiatzeko, nahiko borondate eta aldeko baldintzak gertatzen direnean, bidea modu egokian egiten eta zaintzen asma dezagun balio dezake.
|
|
2021
|
|
|
Jatorri atzerritarreko biztanleek jatorri herrialdeetako hizkuntza ofizialak hitz egiten dituzte; hizkuntza ofizialez gain, jatorrizko herrialdeetan hitz egin
|
ditzaketen
hizkuntzak ere identifikatu behar dira.
|
|
|
• Ondorioz, hizkuntza ofizialez gain, jatorrizko herrialdeetan hitz egin
|
ditzaketen
hizkuntzak ere identifikatu behar dira.
|
|
|
Esan bezala, EAE n, hiztun kopuru handienak izan
|
ditzaketen
hizkuntzak hogei jatorri–estatu nagusikoak dira. Emari gehien duten estatuak Maroko, Kolonbia, Errumania, Bolivia eta Nikaragua dira (10.000 biztanle kopurutik gora).
|
|
|
Hogei jatorri estatu nagusietatik etorri diren biztanleen artean, bederatzi hizkuntza komunitate zerrenda daitezke, zeinak EAE n 4.000 hiztun baino gehiago izan
|
ditzaketen
: 1) Arabiera eta amazigera hitz egin ditzaketen biztanleak (jatorria Marokon eta Aljerian), 2) errumanieraz aritu daitezkeenak (jatorria Errumanian), 3) portugesez mintzo daitezkeenak (jatorria Portugalen eta Brasilen), 4) Mandarin txinera eta kantonera hizkuntzetan aritu daitezkeenak (jatorria Txinan), 5) Wolofera, fula, serer... hizkuntzak ezagutu ditzaketenak (jatorria Senegalen), 6) frantsesez hitz egin dezaketenak (jatorria Frantzian), 7) jorubera, igboera, hausa... hizkuntzak ezagutu ditzaketenak (jatorria Nigerian), 8) Urdu eta punjabera hizkuntzetan aritu daitezkeenak (jatorria Pakistanen), eta, azkenik, 9) jatorri estatuan gaztelania ofiziala duten biztanleak (Kolonbia, Bolivia, Nikaragua, Ekuador, Venezuela, Paraguai, Honduras, Argentina, Peru, Dominikar Errepublika...).
|
|
|
Hogei jatorri estatu nagusietatik etorri diren biztanleen artean, bederatzi hizkuntza komunitate zerrenda daitezke, zeinak EAE n 4.000 hiztun baino gehiago izan ditzaketen: 1) Arabiera eta amazigera hitz egin
|
ditzaketen
biztanleak (jatorria Marokon eta Aljerian), 2) errumanieraz aritu daitezkeenak (jatorria Errumanian), 3) portugesez mintzo daitezkeenak (jatorria Portugalen eta Brasilen), 4) Mandarin txinera eta kantonera hizkuntzetan aritu daitezkeenak (jatorria Txinan), 5) Wolofera, fula, serer... hizkuntzak ezagutu ditzaketenak (jatorria Senegalen), 6) frantsesez hitz egin dezaketenak (jatorria Frantzian), 7)... Azpimarratzekoa da gaztelania ofizial duten estatu gehienetan jatorrizko beste hizkuntza ugari hitz egiten direla; beraz, EAE n, hizkuntza horietako batzuetako hiztunen presentzia egon daiteke:
|
|
|
Euskara, gaztelania eta ingelesa albo batera utzita, 4.000 hiztun potentzialetik gora izan
|
ditzaketen
hamar hizkuntzakomunitate aurreikusi dira Euskal Autonomia Ekidekoan.
|
|
|
Euskara, gaztelania eta ingelesa albo batera utzita, 4.000 hiztun potentzialetik gora izan
|
ditzaketen
hamar hizkuntza komunitate aurreikusi dira: (1) galegoz mintza daitekeen komunitatea (jaioterria Galizian), (2) arabieraz edo amazigeraz hitz egin dezakeena (jatorria Marokon eta Aljerian), (3) errumanieraz mintzo daitekeena (jatorria Errumanian), (4) katalana (jaioterria Katalunian, Valentzian edo Balear Uharteetan), (5) portugesa (jatorria Portugalen edo Brasilen), (6) mandarin txinera edo kantonera (jatorria Txinan), (7) frantsesa (jatorria Frantzian), (8) wolofera, fula edo serer hizkuntzak (jatorria Senegalen), (9) Jorubera, Igboera edo Hausa hizkuntzak (jatorria Nigerian) eta (10) urdu edo punjabera hizkuntzak (jatorria Pakistanen).
|
|
|
Halaber, jatorri atzerritarreko biztanleen artean, gaztelania jatorri estatuan ofiziala dutenen presentzia esanguratsua ere azpimarratu da, baita jatorri estatuetan ofizialak izan ez arren bertako biztanleek ezagutu
|
ditzaketen
hainbat hizkuntza gutxitu zerrendatu ere.
|
|
|
Gipuzkoako hizkuntzen aniztasunaren ikerketa egiteko, metodologia kualitatiboa erabili da. Izan ere, hori izan ohi da metodologia aproposena" gai zehatz baten inguruan pertsonek eduki
|
ditzaketen
esperientziak, bizipenak eta pertzepzioak sakontasunez ezagutzeko" (Hernández Garc� a 2010, 295).
|
|
|
Gainera, ikasketa prozesuan beste eragile desmotibatzaileak ere badira, esate baterako, bertakoen aldetik euskaraz ondo ez egiteagatik jarrera uzkurrak eta desegokiak aipatu dituzte zenbait etorkinek. Horrelakoek sortu
|
ditzaketen
sentimenduek euskararengandik erabat aldendu dezakete ikasten ari den pertsona:
|
|
|
Informatzaile gehienen arabera, herri txikitan asko laguntzen du harremanak egiten, bertako jendearen artean lagunak egiteko. Sare euskaldunak sortzeko aukerak biderkatu egiten dira, bai maila ofizialeko eremu formaletan eta baita bertako biztanleekin izan
|
ditzaketen
harreman informal hurbilekoetan ere. Gainera, sozializazio prozesuan, herriko gizarte ekimenetan parte hartzeak edota antolatutako taldeproiektuetan aktibo izatea errazagoa da.
|
|
|
Horrela, espazioa ez dute osatzen bakarrik testuinguru soziolinguistikoari dagozkion elementuek, esate baterako, euskaldun kopuruak, edo erabilera ehunekoak; badaude beste elementu batzuk ideologiekin, hizkuntza balioekin eta arau sozialekin zerikusia dutenak, eta askotan aurreiritzi moduan funtzionatzen eta erabilera eragozten dutenak, adibidez, gazteen artean Bilbon euskaraz hitz egitea frickya dela pentsatzea. Espazio sinboliko eta sozial hori zelan osatzen den garrantzitsua da hiztunen hizkuntza praktikak hobeto ulertzeko eta mudantza prozesuetan gazteek izan
|
ditzaketen
zailtasun eta oztopoak aurreikusteko.
|
|
|
Espazio sinboliko eta sozial hori zelan osatzen den garrantzitsua da hiztunen hizkuntzapraktikak hobeto ulertzeko eta mudantza prozesuetan gazteek izan
|
ditzaketen
zailtasun eta oztopoak aurreikusteko.
|
|
|
Gure kasuan, nagusiki bi mailatan gertatzen diren tentsioak identifika ditzakegu: batetik, gazte kultura desberdinetako gazte gisa jasan
|
ditzaketen
tentsioak leudeke; eta, bestetik, euskara ezagutzeagatik" izan luketenari" aurre egiten dioten hiztun gisa jasan ditzaketenak (ibid).
|
|
|
Bi mailatan gertatzen diren tentsioak identifika ditzakegu: batetik, gazte kultura desberdinetako gazte gisa jasan
|
ditzaketen
tentsioak, eta, bestetik, euskara ezagutzeagatik" izan luketenari" aurre egiten dioten hiztun gisa jasan ditzaketenak.
|
|
2022
|
|
|
Beraz, ezin daiteke esan irakasle horiek islatzen dutenik Amonarrizek (2019) eta UEMAko teknikariek (d.g.) identifikatutako formazio eza. Bestalde, irakasleek soziolinguistika eta hizkuntza ekologiaren inguruko lanketa egiterakoan izan
|
ditzaketen
zailtasunen artean, alde batetik," euskaltzale helduen" gai direnaren ustea legoke, eta bestetik, gaiok mikrotik lantzeak eta beraz, ohiturak, jarrerak edota ideologiak bezalako gai pertsonalak jorratzeko beldurra legoke. Zailtasun horiek ohikoagoak izan daitezke gune erdaldunetan, euskaraz aritzea" arau soziala" ez den tokietan eta, bereziki, euskara ofiziala ez den guneetan.
|
|
|
Kanada aitzindaria da hizkuntza eta osasun arretaren kalitatearen inguruko ikerketetan. 2001ean Kanadan argitaratutako artikulu batean oso argi adierazten dira hizkuntza gutxituek izan
|
ditzaketen
mugak eta horiek zer eragin izan ditzaketen osasun arretan. Hala, hizkuntza mugek osasun zerbitzuetako sarbidea oztopatzen dutela frogatzen duen ebidentzia sendoa dago.
|
|
|
Kanada aitzindaria da hizkuntza eta osasun arretaren kalitatearen inguruko ikerketetan. 2001ean Kanadan argitaratutako artikulu batean oso argi adierazten dira hizkuntza gutxituek izan ditzaketen mugak eta horiek zer eragin izan
|
ditzaketen
osasun arretan. Hala, hizkuntza mugek osasun zerbitzuetako sarbidea oztopatzen dutela frogatzen duen ebidentzia sendoa dago.
|
|
|
Aitzitik, erabileraren bilakaera horri buelta eman eta unibertsitate garaian euskaraz gehixeago egiten duten gazteak topatzea espero da (Ortega eta beste, 2016; Pujolar eta beste, 2017). Hala ere, testuingurua eta izan
|
ditzaketen
harreman sareak gaztelaniaz izango direla espero denez, ez dugu aurreikusten muda asko egongo direnik (Amorrortu eta beste, 2017; Goirigolzarri eta beste, 2019). Alabaina, aipatutako lanak kontuan hartuta, gazte batzuen aldeko jarreragatik euskara erabili ahal izateko estrategia batzuk erabil ditzaketela aurreikusten da eta, ondorioz, gazte hauek mudaren bat gauza dezaketela pentsa daiteke.
|
|
|
Bakoitzaren garrantzia ezberdina izango da enpresarentzat, berarekin duen harremanaren arabera. Enpresa taldeen entzute ariketa egiterakoan, partekatu
|
ditzaketen
politika sozioenpresarialetako helburuetan euskararen normalizazioarekin lotutako helburuen garrantzia azpimarra dezakete. Adibidez, praktika eredugarri gisa aipa dezakegu Mondragon korporazioko kooperatibetan Euskara Normalizatzeko Oinarriak kooperatiba guztietan sustatzea.
|
|
|
Aisialdian, gaztelaniaz edo ingelesez adierazitako herri kulturaren ordezko erreferentzia ereduak eskain
|
ditzaketen
pertsonei laguntzeko apustua egiten da. Ahots horiek berek azpimarratzen dituzte dakitenen jarrera pasiboak, baina ez dute euskara normaltasunez erabiltzen, eta uste dute egoera hori lotuta egon daitekeela euskararen izaera ez baliagarriarekin, funtzio publikoaren esparruan izan ezik.
|
|
2023
|
|
|
Aurrera begira, ikerketa interesgarriak izan daitezke EITBren lana beste herrialdeetako hedabideen lanarekin alderatzeko saioak, hizkuntza gutxituko hedabideek hizkuntzaren biziberritzean egin
|
ditzaketen
ekarpenak zehatzago definitzeko. •
|
|
|
Lehenengo zatian beraien ibilbidearen berri eman zuten eta bertan agertu ziren partekatzen dituzten hainbat gai: ekarpenak egiteko desira, beraien testuinguru mugatzailean altxatzeko beharra, norbere burua aurkitzea aktibismoan, momentuko baldintzek izan
|
ditzaketen
eraginak etab. Bigarren zatian, aldiz, ikuspegi pertsonalago batetik heldu zioten eta luze hitz egin zuten osasun mentalean aktibismoak duen eraginari buruz, denbora eta indar faltaz, lagun sare bat izatearen garrantziaz, fruituak ikusteak dakarren poztasuna eta beste hainbat gertakari.
|