|
2000
|
|
|
1963ko" Intellectual Autobiography" [Autobiografia intelektuala] idazkian adierazi zuen legez, fenomenalismoa, materialismoa eta enparauak, zio pragmatikoek bultzaturiko hizkuntza hautaketak errepresentatzen
|
dituzten
hitz egiteko moduak besterik ez dira. Prefosta, bada, Aufbau aren jitea eta xedeak sistema fenomenalista bat baino pluralagoak ziren, eta hori izan behar da kontuan batik bat.
|
|
2001
|
|
|
Sator lanean dabiltza gehienez ere Europan barrena Buddharen usteak; Indiako eremu zabal guztiak beteak daude, berriz, Europako makinaz, etxez, lantegiz, elizaz, ideiaz, asmoz eta hizkuntzaz. Afrika Asietako herri askatu berri edo askatasun bidean direnen marmar hotsa ez da gehienbat Europan ikasi
|
dituzten
hitzen, gogoeten eta hizkuntzen oihartzuna baizik. Erlijioan bertan askozaz gehiago zor zion (berak aitortua) Gandhik kristautasunari, edozein europar nabarmenek budismoari baino.
|
|
|
Gutxiena da tesia edo mezu nagusia. Azaltzen duten giroa da inportantea, erabiltzen
|
dituzten
hitzak, kontzeptuak, aukeratzen dituzten testuinguruak, egiten dituzten deskribapenak. Ikus ditzagun azken orduan eskuetara iritsi zaidanBarb eri aren lanean agertzen diren kontzeptuak, hitzak, hitz elkarketak.
|
|
2002
|
|
|
Elkarren artean bilduz ondo pasatzeko aukera paregabea eskaintzen die haurrei Antton Irusta irakasle, idazle eta ipuin kontalariak «Autu mautuan» izenburua duen liburu honetan. Adibidez, biriken indar guziz kantuan aritzeko aukera, arin arin irakurtzeko espreski eginak diren aho korapiloak ikastekoa, adineko euskaldunek bere harridura, poza edo haserrea adierazteko noiznahi esaten
|
dituzten
hitz bereziak eta norbaiti deitzeko edo haren arreta eskatzeko erabiltzen dituzten interjekzioak; ipuin bat kontatzeko orduan hasiera gisa erabiltzen diren esaerak eta borobil bukatzeko amaierak; ipuin ziklikoak eta etiologikoak nolakoak diren, euskara jatorretik jasotako esamolde eta bitxikeriak, eta beste hamaika gauzatxo.
|
|
|
Narratzaileak C. Simonen ahotan jartzen dituen baieztapenek(" oroimena plater hautsi bat da") gogorarazten digute iraganera" itzultzea" belaunaldi baten zein norberaren oroimenean sakontzeko aitzakia dela. Baina eleberri honen kasuan, oroimenaren mekanismoa martxan jartzen duten osagai sinbolikoak (Daniel Zabalegiren zapatak, erloju suitzarra...) ez dira dastamen, usaimen edo ukimenezko sentsazioetan zimendatzen, ezta objektuen itxura formalean ere (100 metron bezala), baizik hitzetan bertan," gorputz eroale" moduan asoziazio benetan harrigarriak sortzen
|
dituzten
hitzetan.
|
|
|
e) Testu horien berezitasun nabarmenetako bat dugu terminologia. Hau da, ohiko hiztegi eta lexikografia lanek jasotzen ez
|
dituzten
hitz eta unitateterminologikoak biltzen dira testu horietan. Izan ere, bildu ez ezik,. maiztasun handiz ageri dira (ohiko testuetan baino askoz ere maizago).
|
|
2003
|
|
|
J. M. S. Esanahi nahasiak
|
dituzten
hitzak arreta handiz erabili behar dira. Euskal herritar oro da jatorriz eskubideen jabea.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, zenbait esanahi
|
dituzten
hitz edo terminoen arteko gatazkak hortxe dirau, erabiltzailearen eta erabiltzeko eraren arabera. Eta erantzunakbereizteak eta, batez ere, sistema politikoaren barruko erantzun nazionalen etaerantzun nazionalisten arteko bereizketak terminoen arteko gatazka sortzen du.Batetik, nazionalismoa izeneko terminoa, aurpegi bikoitza duena:
|
|
|
“Gurekin lan egin dugun ia konpainia guztiek dute erraz identifika daitezkeen pasahitzak dituzten kontuen ehuneko handi bat” esan zuen Shipleyk, piraten tresnak erabiltzen baititu bezeroen ahulguneak atzemateko. Gehienek aukeratzen
|
dituzten
hitz errazak asmatzea piratentzat eta haien programa informatiko ahaltsuentzat jostea eta kantatzea da, minutu batean baino gutxiagoan milioika konbinazio probatzeko gai baitira. Arazoa ez da berria.
|
|
2004
|
|
|
Baina, eta gureak? Inguruan euskara baliatzeko aukera urriak dituztenean, haur eta gazteei, deklinabidea, aditz taulak, eta abar, zein gutxitan baliatuko
|
dituzten
hitzen esanahiak buruz ikas ditzaten eskatuz, euskara eraman ezinarekin eta ez gustuko dituzten gauzekin lotuz, euskara erabiltzeko gogorik hedatzen ari garen ez dut uste. Halaber, gainerako jakintza arloetan ari direnak, besteak beste, euskararen erabilerarekiko erakutsi ohi duten jarrera gainditu gabe, haien egitekoa dagokien jakintza arloa ondo garatzea ez ezik euskararen erabilera ere indartzea dela ulertarazi gabe, aurrera egin dezakegunik uste ez dudan bezala.
|
|
|
Nik hau ondorioztatu dut, justu, Imazek esandakoetatik, Ibarretxek esandakoetatik, eta Egibarrek esandakoetatik. Baina arduraz jarraituta, adjektiboei arreta jarriz, erabiltzen
|
dituzten
hitzei adi, eta esaten duten momentuan erreparaturik.
|
|
2005
|
|
|
Urtarrilaren lehenak besterik ez dira eta esan beharreko gehienak esanak daude. Jaurti
|
dituzten
hitzen zordun izan daitezela orain gure politikoak. Eta alde batekoek zein bestekoek adierazitakoetatik, niretzako, bi dira garrantzi berezikoak:
|
|
|
Honezkero denek ezagutzen
|
dituzten
hitzok esan zituen Zapaterok Espainiako parlamentuan: " bakearen truke ezin da prezio politikorik ordaindu, baina politikak lagun dezake bakea lortzen".
|
|
|
Hasteko, edo ez dute metodorik edo dutenak ez du balio, diskriminatzailerik ez duelako eta edozein hitzi euskal baliokidea ematea ahalbidetzen duelako. Metodoa baino jokabide estereotipatua da, edozer gauzak euskal itxura du, horretarako edozein modutan zatitzen
|
dituzten
hitzak, eta edozein etimologia absurdu proposatzen dute.
|
|
2006
|
|
|
Bigarren sailean, beste kantariek musikatu eta abestu
|
dituzten
hitzak leudeke, batzuk liburuetatik hartuak eta besteak neronek preseski idatziak. Batzuk grabatuak izan ziren, baina grabatu gabeak ere badaude, Lurdesek eta Valverdek kantaturiko batzuk, adibidez.
|
|
2007
|
|
|
Alabaina, abantailak ez ezik, zenbait desabantaila ere baditu. Batetik, arestian aipatu den bezala, Internet linguistikoki etiketatu gabea denez, nolabaiteko ziurgabetasuna izango du beti lema bat baino gehiago
|
dituzten
hitzekin. Pilotari hitza bilatzean, adibidez; izan ere, pilota hitzaren datiboa ez ezik, pilotan jokatzen duen pertsona ere bada pilotaria.
|
|
|
«perfektu» artifizialak izan ezik) beren erroetan behinik behin zorizko eta berezkoak (naturalak) nahasian dira, zenbait jatorrizkoagoak izan eta are naturalagoak omen79 Lehenbiziko hitzen jatorri onomatopoetikoa suposatuz, horren «adibide dira animalien soinuak adierazten
|
dituzten
hitzak eta hauetatik eratorriak»80; orobat «gertatzen omen da antzinateko germanoek, zeltek eta hauen enbor bereko beste zenbait herrik berezko senari jarraiki, R letra erabili zutela bortxazko mugimendua edota letra beronen soinuaren antzeko hotsa adierazteko»81; «eta R letrak berez mugimendu bortitza adierazten duen moduan, L letrak zerbait bigunagoa iradokitzen digu»82, eta «honi zor dio... Batetik, espezie logikoak (espezieak objektu logikoki posible gisa), hots, ezaugarrien konbinaketa pentsagarriak, infinitu dira.
|
|
2008
|
|
|
Guraso askok diote ez zaizkiela arrotzak gertatzen beren seme alabek erabiltzen
|
dituzten
hitz asko:
|
|
|
Zer helburu du jendeak egiten dituen bilaketak aztertzeak: datu estatistikoak bilatzen dituzue (web gune ikusienak, gehien bilatu
|
dituzten
hitzak...), edo hori baino gehiago da?
|
|
|
Kultura gaietan hartzaile, bestearen zordun, beraz geranez gero, bidezko da, noski, hiztegian ere hartzaile eta zordun agertzea. Gogoetak gerok sortu bagenitu, ez genduke gabiltzan bezala jakite gauzetan eta, beste hizkuntzetan sortu
|
dituzten
hitzak itzuli nahian ibili beharrik. Gauden gaudenean, ordea, maiz nabaritzen dugu premia hori.
|
|
|
4) Bakarrik jardun ordez, badakigu euskalgintzan dihardutenen laguntzaren beharra dugula. Horregatik antolatu ditugu lantaldeak, lagun diezaguten erabakitzen, irakaskuntzan, administrazioan eta zuzenbidean, edo komunikabideetan erabiltzen
|
dituzten
hitzetatik zein diren 45.000 sarrera inguruko Hiztegi Batuan normalizatu beharrekoak.
|
|
|
Ez da harritzekoa, noski, egoera horrek euskaldun batzuengan ezinegona eta haserrea ere piztea. Izan ere, ez dirudi oso bidezkoa, batasunaren izenean, batzuei berenak ez
|
dituzten
hitzak, aldakiak eta adizkerak ikasteko eskatzeak, eta besteak, ordea, eta bereziki idazle, kazetari eta esatari ustez profesionalez ari naiz?, beren bor hesteari begira lasai egotea, besterenik ezer jaso eta erabiltzeko inolako interesik izan gabe. Eta zabar alferkeria hori are salagarriagoa iruditzen zait gainera, bitartean, milaka euskal herritar erdaldun euskara ikasten ari direla gogoan izanda, gizarte inte grazioaren izenean batzuei eskatzen zaiena ez baitago inola ere orekaturik beste muturrekoen axolagabekeriarekin.
|
|
|
Hortaz, tradizioan zer dugun galdera ahaztu gabe ere, eguneroko bizitzan zer behar dugun galderari erantzun behar zaio. Euskaldunek eguneroko bizitzan behar
|
dituzten
hitzak detektatu egin behar dira, eta kontuan hartu behar da, gainera, kon tzeptu horiek adierazteko zerbait erabiltzen dutela jadanik euskaldunek. Eta hitz horietako askok ez dute testigantzarik izango idatzizko tradizioan.
|
|
|
(b) espezializazio maila handiagokoak (ataque, > ración, > rgencia?). Honako hauek ere hiztegi orokorrak erabaki lituzke, hiztun guztiek erabiliko
|
dituzten
hitzak baitira. Baina on litzateke hitz hauen azterketa egiteko orduan espezialisten, terminologoen eta osasun administrazioko ordezkarien iritzia jasotzea.
|
|
|
Atzizki honekin sorturiko izenak ugariak izan arren, urriak dira horre lako izenak buru
|
dituzten
hitz elkartuak (beti ere kontuan harturik Euskaltzaindiaren (1991) adibidetegiaz baliatzen garela, eta corpus zabalagoek emaitza joriagoak eman ditzaketela):
|
|
|
Interesgarriagoa da, ene ustez, zehazki nazioarteko kontzeptu estandari zatuekin bat etorri zein etorri ez, baina zehaztasun osoaz muga daitezkeen esangura bereziak adierazten
|
dituzten
hitz lokal eta dialektalei hautsa kendu eta, literaturaren ate nagusitik sartuta, eredu baturako berreskuratzea, jadanik Axularrek urratu zuen bideari garraizkiola: ahalke>= > lotsa, > alderrai38, > aldiriak, > amankomun, > anaia>/ > neba, > behatu, > > gainean, > bertan>/ > berton, > egoi > liar, > erreximenta, > > etsai>= > arerio>/ > izterbegi, > hatz>/ > behatz>/ > eri, > hau > rride, > kuxidade, > lekuko, > >/ > sein, > so> egin, > txukun, > udatiar, > ugazaba, > ulertu, > urde, > urineko, > xukatu, > nortzuk, > zertzuk, > zeintzuk... > gisakoak, adibidez, nor bere eskualdeko berbak ez direlako aitzakiaz, horietako anitz sistematikoki saihesten ibili beharrean, tamalez batzuek oraindik egiten dutenez.
|
|
|
Eratorpenetan ere huts egiten du: antzeko atzizkiak
|
dituzten
hitzek ordezkatuko dituzte jatorrizko hitzak.
|
|
|
– Aurkitu beste hizkuntza batzuetako sustraiak edo elementuak
|
dituzten
hitzak:
|
|
|
– Loturak jarri letrak bata bestetik bereizita
|
dituzten
hitzetan. –
|
|
|
Hizkuntza fonologikoetan (euskara), lan asko egin behar izaten du uharteak; japonieran bezala, sinbolo batek hitz osoa ordezkatzen badu, lan gutxiago egin du uharteak. Dirudienez, zerebeloak ere esku hartzen du hizkuntza prozesatzen (arazo dislexikoak eta oreka arazoak elkarturik) eta eskuin hemisferioak ere bai (irudiak gogorarazten
|
dituzten
hitzetan eta hitz izenetan, funtzio gabeko hitzetan).
|
|
|
Ez jartzeak, zatikatzeak, elkarketak, trukatzeak, orientazio simetrikoa duten letren nahasketak, translazioak eta alderanzketak zuzentzeko: ereduaren berdinak diren irudiak aukeratu, zatitzen
|
dituzten
hitzak ongi idatzita aurkeztu, hitz bakartuak diktatu, nahasten dituzten letrak marraztu eta hatzez pasatu, letra simetrikoen ezagutze ariketak egin, ereduaren berdinak diren silabak biribilean sartu, alderantzika daitezkeen letrak alderatu, hitz elkartuak idatzi (marratxoz elkartuta edo bereizita).
|
|
|
Haurrek esaten
|
dituzten
hitzak ataleko Hitz zerrenda azpiatala 56
|
|
|
Haurrek esaten
|
dituzten
hitzak ataleko Haurrak
|
|
|
1 Haur batzuek entzun berriak
|
dituzten
hitzak errepikatzen dituzte, esaterako, osabaren sudurra entzuten badute sudurra edo osaba esaten ahalegintzen dira. Zureak halakorik egiten du?
|
|
|
Haurrak hitzen bat horrela edo beste era batera esaten badu (adibidez, pilota esan beharrean piota edo antzekoren bat esaten badu, edo zure herrian edo etxean bakarrik erabiitzen duzuen moduren batean egiten badu) markatu hitza. Zerrenda hau haurrek erabiitzen
|
dituzten
hitzena da, eta ez duzu zertan kezkatu, inondik inora, zure haurrak hauetariko batzuk esaten ez baditu.
|
|
|
4.5.2.1 Haurrek esaten
|
dituzten
hitzak ataleko Hitz zerrenda azpiatala
|
|
|
Sail honetan hiztegiaren garapena neurtzeko hitz zerrenda zabal batean haurrek ekoizten
|
dituzten
hitz kopuruak jasotzen dira. Hitzen ekoizpenaren garapena etengabea da haurrengan, eta halaxe erakusten du 4.10 irudiak.
|
|
|
4.5.2.2 Haurrek esaten
|
dituzten
hitzak ataleko Haurrak hitzak nola erabiltzen dituen azpiatala
|
|
|
Ikerlan akademiko bati leitu paxara bat eman diot. Ume umeek gehien esaten
|
dituzten
hitzak ditu aztergai. Hitz izendatzaileak ez zaizkit axola(" ama"," ninia"," kaka"...); zerbait egiten duten hitzak jo ditut begiz, eta" agur" eta" ez" ageri dira aurreneko puntan.
|
|
2009
|
|
|
Batetik, emakumeen rol tradizionala azpimarratzen da, eta, bestetik, emakumeek bizi dutendiskriminazio egoerari erreferentzia egiten zaio. Azkenik, azalean aurrez aipatutako dimentsioak aberasten
|
dituzten
hitzak aurkitzeaz gain, beste zenbait dimentsio azaleratzen dituzten hitzak daude. Alderdi indibidualei dagokienez, «estresa», «motibazioa» eta «depresio» hitzak ditugu, prestakuntzari lotua «kalifikazioa»hitza, eta sostengu egiturei erreferentzia eginez, «ANPE» (lanpostuetarako agentzia nazionala).
|
|
|
Batetik, emakumeen rol tradizionala azpimarratzen da, eta, bestetik, emakumeek bizi dutendiskriminazio egoerari erreferentzia egiten zaio. Azkenik, azalean aurrez aipatutako dimentsioak aberasten dituzten hitzak aurkitzeaz gain, beste zenbait dimentsio azaleratzen
|
dituzten
hitzak daude. Alderdi indibidualei dagokienez, «estresa», «motibazioa» eta «depresio» hitzak ditugu, prestakuntzari lotua «kalifikazioa»hitza, eta sostengu egiturei erreferentzia eginez, «ANPE» (lanpostuetarako agentzia nazionala).
|
|
|
bi bokalak ezin dira berdinak izan. Baldintza guztiak betetzen
|
dituzten
hitzak bistaratzearekin batera, kontagailu batekin baliozko hitzen kopurua kontrolatuko du programak, bukaeran kopurua bistaratuz.
|
|
|
Izan ere, \w\w jarrita, Perl ek gutxienez bi karaktere elkarren jarraian dituen edozein string balekotzat jo du. Bi letra besterik ez
|
dituzten
hitzak bilatzeko, ondokoa egokiagoa litzateke: Oraingoan parekatze positiboen kopurua txikiagoa izan da. Hala ere, ez gaude guztiz konforme gure programarekin.
|
|
|
bokalez hasi eta amaitzen diren lau karaktereko hitzak, hiru karaktereko hitzak, etab. Atal honetan, gure bilaketa esparrua zabalduko dugu edozein luzeratako hitzak edo string ak jasotzeko, adibidez: gutxienez bi kontsonante
|
dituzten
hitzak, bokalez hasi eta amaitzen diren hitz guztiak, etab.
|
|
|
Programa honek fitxategi bat jaso eta jarraian bi karaktere berdin
|
dituzten
hitzak bistaratzen ditu.
|
|
2010
|
|
|
Krisiak erakusten digu kapital handiaren (nazional eta multinazionalak) erakundeak gerra egiteko prest daudela, eta ahoskatzen
|
dituzten
hitzak geroz eta erasokorragoak, krudelagoak, lotsagarriagoak eta iraingarriagoak direla jende umila eta pobrearekiko.
|
|
|
Lehenengo galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 8 hilabete bitartean, zelako komunikaziogarapena duten honako alderdi hauetan: zenbatean ulertzen
|
dituzten
hitzak eta esaldiak, eta zenbatean ekoizten dituzten hitzak eta keinu komunikatiboak. Bigarren galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan:
|
|
|
Lehenengo galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 8 hilabete bitartean, zelako komunikaziogarapena duten honako alderdi hauetan: zenbatean ulertzen dituzten hitzak eta esaldiak, eta zenbatean ekoizten
|
dituzten
hitzak eta keinu komunikatiboak. Bigarren galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan:
|
|
|
Bigarren galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ekoizten
|
dituzten
hitzak, marka morfologikoak eta adizkiak, haurrek ekoitzitako hiru esaldi luzeenen hitzen eta morfemen batez bestekoa, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbatean sintaxia egiten duten konplexua. CDI egokitu da 40 hizkuntzatara baino gehiagotara (CDI Advisory Board, 2003), tartean euskarara (Barreña, et al., 2008).
|
|
|
Lehenengo galdetegiaren bidez (KGNZ) neurtzen zaie haurrei, 8 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ulertzen
|
dituzten
hitzak eta esaldiak, eta zenbatean ekoizten dituzten hitzak eta keinu komunikatiboak. Guztira 510 item ditu.
|
|
|
Lehenengo galdetegiaren bidez (KGNZ) neurtzen zaie haurrei, 8 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ulertzen dituzten hitzak eta esaldiak, eta zenbatean ekoizten
|
dituzten
hitzak eta keinu komunikatiboak. Guztira 510 item ditu.
|
|
|
Bigarren galdetegiaren bidez (KGNZ) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ekoizten
|
dituzten
hitzak, marka morfologikoak eta adizkiak, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, zer batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako hiru esaldi luzeenetan (morfematan eta hitzetan neurtua), eta zenbatean sintaxia egiten duten konplexua. Guztira 746 item ditu.
|
|
|
KGNZren bertsio laburrak ere bi galdetegi ditu. Lehenengoak neurtzen ditu zenbatean ulertzen eta ekoizten
|
dituzten
hitzak, 8 hilabete bitartean, 90 itemen bidez. Bigarren galdetegiak neurtzen ditu, 16 hilabete bitartean, zenbatean ekoizten dituzten hitzak, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbateko batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako hiru esaldi luzeenetan. Guztira 104 item ditu.
|
|
|
KGNZren bertsio laburrak ere bi galdetegi ditu. Lehenengoak neurtzen ditu zenbatean ulertzen eta ekoizten dituzten hitzak, 8 hilabete bitartean, 90 itemen bidez. Bigarren galdetegiak neurtzen ditu, 16 hilabete bitartean, zenbatean ekoizten
|
dituzten
hitzak, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbateko batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako hiru esaldi luzeenetan. Guztira 104 item ditu.
|
|
|
KGNZ galdetegiaren emaitzak azaltzean, lehenengo aztertuko dira bertsio luzean eta laburrean neurtzen diren aldagaiak (zenbatean ulertzen eta ekoizten
|
dituzten
hitzak), eta ondoren, bakarrik bertsio luzean neurtzen direnak: zenbatean ulertzen dituzten esaldiak, eta zenbatean ekoizten dituzten keinu komunikatiboak.
|
|
|
KGNZ galdetegiari dagokionez, aurretik azalduko dira bertsio laburrean eta luzean neurtzen diren aldagaien emaitzak, hau da, zenbatean ekoizten
|
dituzten
hitzak, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbateko batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako hiru esaldi luzeenetan (morfematan eta hitzetan neurtuta); ostean, aldiz, bakarrik bertsio luzean neurtzen diren aldagaiak aztertuko dira: zenbatean ekoizten dituzten marka morfologikoak eta adizkiak.
|
|
|
Aztertzeko zer erlazio dagoen hitz konbinazioaren (zeinetan neurtzen den haurrek zenbatean konbinatzen
|
dituzten
hitzak hiru aukeraren arabera: oraindik ez, batzuetan edo sarritan) eta generoaren artean, kontingentzia taulak erabili ziren, eta erlazioa esanguratsua izan zen, bai bertsio luzean(? 2= 6,14, a.g.= 2, p< 0,05) baita laburrean ere(? 2= 7,18, a.g.= 2, p< 0,05); kasu bietan neskatoek joera azaltzen dute hitzak gehiago konbinatzeko (ikusi 8 taula).
|
|
|
Emazteek beren azken indarrak eman ondoan borrokaldiak uzten dituzte. Entzun
|
dituzten
hitz hunkigarriei ez dute deusik gehitzeko.
|
|
|
Ezkerreko filosofoen artean nabarmenena. Eta nazioarteko hainbat aldizkarik hura deskribatzeko erabili
|
dituzten
hitzak izan litezke horren froga: pop filosofo, akademiako rock izar eta filosofiaren Elvis Presley gisa aurkeztu dute behin baino gehiagotan, haren ekarpen nagusia marxismoa eta psikoanalisia uztartzea izan den arren.
|
|
2011
|
|
|
Esanahi desberdinak izan ahal
|
dituzten
hitzak ulertuko dira kontratuaren izaera eta objektuari gehien egokitutako esanahiarekin.
|
|
|
Aholkuak Haurrekin hitz egitea. Beti beren ekintzen larritasuna ulertzeko gai ez badira ere, nola edo hala irakatsi behar zaizkie jokabide batzuk, eta zenbait arriskuren berri eman, ezagutzen
|
dituzten
hitz argi eta sinpleen bidez. Garrantzitsua da kontuan hartzea haurrek noiznahi gogora dezaketela heldu batek esaten duen guztia. Haurrak sendagai batzuk errazago har ditzan helduak “gozoki” deitzen badie, baliteke, aukerarik txikienaren aurrean, haurrak “debekatutako gozoki” horiek hartzea.
|
|
2012
|
|
|
Baina kontagarri bihur daiteke. Ez da" erredentzioa" eta ez da" sublimazioa", horiek artistek erabiltzen
|
dituzten
hitzak dira, baina kontaezina dena kontagarri egin daiteke artearen bidez. Eta kontatzeak zertarako balio du. Entzuna izateko.
|
|
|
Itzulpenaren ikuspegi antropofagoa praktikan jarri duten idazlerik garrantzitsuenak Haroldo eta Augusto de Campos anaiak genituzke. Beren lanetan erabat ezabatzen dira sorburu eta xede sistemen arteko bereizketak, itzulpena izendatzeko erabili izan
|
dituzten
hitzek adierazten duten bezala: transkreazioa, transtestualizazioa, transiluminazioa, transluziferazioa, kanibalizazioa...
|
|
|
194). Izenburua eta poemaren lehen lerroa osatzen
|
dituzten
hitzek Sarrionandiak poemaren hasieran aipatzen duen Cesare Paveseren. Verrà la morte e avrà i tuoi occhi, poemari egiten diote erreferentzia.
|
|
|
Zer motatako oztopoa da igorleak edo hartzaileak ulertzen ez
|
dituzten
hitzak erabiltzea?
|
|
|
3 Proposamenak egitea. 4 Komunikazio estrategia, bezeroengan emozioak eta sentimenduak eragiten
|
dituzten
hitzak eta esaldiak erabiliz.
|
|
|
12 Zer dira “#” laukitxoa duten hitzak? Aurrean kuxina duten hitzak, hau da, “zinema” edo “gizarte” hitzekoak, erabiltzaileek gai beraren barruan mezuak biltzeko modu gisa gehitzen
|
dituzten
hitz gakoak dira. Modu horretatik, beste pertsona batzuek azkarrago aurki ditzakete bilatzailearen bidez. Hitz horiei “hashtag” deritze, eta gertaera eta gertaerei buruz idazteko, telebista programei jarraitzeko edo gizarte aldarrikapenetarako eta aktibismorako ere erabiltzen dira.
|
|
|
Azken aholku bat: ahal baduzue hauteskunde antzerkia urrutitik ikusi; eta ez liluratu esaten
|
dituzten
hitz potoloekin, kontuan hartu beraien jarrerak, beraien duintasuna, beraien bestearekiko errespetua, balio horiek ere garrantzitsuak baitira. Hilaren 21ean elkar ikusiko dugu zorte on!!!!
|
|
2013
|
|
|
Haurren mintzairarekin egin bezala, kaieraren atzealdean hiztegitxoa osatzea proposatu diot neure buruari. Afera honen harira adiera berriak hartuko
|
dituzten
hitzak bil nitzake, aipaturiko hirurez gain. Eta egoerak baldintzatuta deformatuko direnak.
|
|
|
Bertan[* edo**] erabiliz zeintzuk diren lehentasunezko hitzak ematen da aditzera. Hori ezinbestekoa dugu gure ingurukoek eguneroko bizitzan beharrezkoak
|
dituzten
hitzak ikasteko. Honako hau irakurtzen dugu aurkezpenean:
|
|
|
da. Euskaraz idazterakoan sortu izan den hainbat zalantzari erantzuna ematera dator, hala nola beste hizkuntza batzuetan jatorria duten nazioarteko hitzen formak (iceberg, webgune, etab.), nazioartekoak izan ez arren erabilera zabala dutenenak (txupete), hainbat herrialdetako biztanleak adierazten
|
dituzten
hitzenak (hegosudandar, jubatar, etab.), arazo konplexuagoak izan ditzaketen forma berrienak (immunoeskasia, etab.) eta beste zenbait arazo zituztenak finkatzen ditu. Horretaz gain, lehendik arauturik zeuden forma batzuk ohar argigarriz eta xehetasunez osatu dira.
|
|
|
Dasta itzazue sentimenduak adierazten
|
dituzten
hitzak, atera ahotik, keinuzlagunduetabientzuleenbegi belarrietarabidali. Egindezatelahaienbihotzetarabidea: hitzezkolaztanak, poemabelarrondokoak, bertso besarkadak, haginka hitzak
|
|
|
Ahotsa bihotzari! osagaiaren amaierara heldu zara, eta sentimenduak adierazten
|
dituzten
hitzak dastatu, ahotik atera, keinuz lagundu eta entzuleen begi belarrietara bidali dituzu.
|
|
|
batez beste, guraso pobreenek 600 hitz esaten diete seme alabei orduko, langile klasekoek 1.200 eta profesionalek 2.100 bat. El eskola errendimendua bederatzi urteko haurretatik, entzun
|
dituzten
hitzen arabera ere aldatu egiten da, eta gurasoek haiekin hitz egin ahala, handiagoa da. Hartek eta Risleyk beren esperientzien emaitzak bi liburutan argitaratu zituzten:
|
|
|
Orain lurraldetasunaren trataera jorratuko dugu, eta modu horretara agerian geldituko da nola zedarriztatzen diren harreman pertsonal, kolektibo zein instituzionaletarako eremuak. Horretarako, subjektuen jatorriaz gain, aipatzen diren notiziak non gertatu diren eta eragina non daukaten aztertuko dugu; eta, nola ez, kazetariek egiten
|
dituzten
hitz zein irudi bidezko esplizitazioei egingo diegu kasu.
|
|
|
Egun adostasun nahikoa zabala dago Sapirrek eta Whorfek beren hipotesia justifikatze aldera emandako adibideak eta ebidentziak ez direla batere egokiak. Esaterako, eskimalek elurra izendatzeko erabiltzen
|
dituzten
hitz kopuruaren kasu ospetsua. Prinzek berak onartzen du Sapirrek eta Whorfek ez zutela fin jokatu beren tesia justifikatzeko orduan.
|
|
|
Gizakiok, hiztunak garen neurrian, hizkuntzan murgilduta bizi gara, eta hizkuntzak berekin ebaluaketa atributuak dakartza. Hizkuntza guztietan badaude, egon, gaitzespena eta gorespena (hau da, balio negatiboa eta positiboa) adierazten
|
dituzten
hitzak. Zerrenda luzea da.
|
|
2014
|
|
|
Agian, itzulerek ez dutelako hitzik ekarri behar. Agian, oraindik ez direlako elkarri esateko
|
dituzten
hitzak sortzeko gai.
|
|
|
Hainbat herrialdetako biztanleak adierazten
|
dituzten
hitzenak (hegosudandar, jubatar, etab.),
|
|
|
WordNet ingeleserako garatu zen datu base lexikalbat da non izenak, aditzak, adjektiboak eta adberbioak kognitiboki sinonimoak direnmultzoetan biltzen diren, synset etan alegia. Synset ak semantika kontzeptual etaerlazio lexikalen bidez lotuta daude, esanahi loturak
|
dituzten
hitz eta kontzeptuensarea eratuz (Miller et al., 1990). Hasiera batean ingeleserako eraiki zen baliabidea; aurrerago, beste hizkuntzetarako ere garatu zen, hala nola euskararako (Pociello etal., 2010).
|
|
|
Ordinalitatea (kopuruerkaketaren kontzeptua) 12 eta 18 hilabete inguruan hasten dela dirudi, eta, hasieran, objektu gutxiren arteko erkaketara mugatzen da (Siegler, 1998). Lau urteetarako, umeen gehiengoak badaki kopuruak konparatzen
|
dituzten
hitzekin kontatzen. Zuhaitz bat beste bat baino handiagoa dela edo katilu batek beste batek baino zuku gehiago duela esan dezakete.
|
|
|
Lotura hitzak: kontzeptuak lotzeko, haien artean zer erlazio mota dagoen azaltzen
|
dituzten
hitzak dira, gehienetan galdera moduan agertzen dira.
|
|
|
a) Gaur egun, teknologiaren garapenari esker, gero eta sarriago entzuten ditugu mega, giga, nano, mikroeta halako aurrizkiak
|
dituzten
hitzak. Adibidez, informazioaren memoria edukiera neurtzeko, byte (b) unitatea erabiltzen da, eta haren multiploak kilobyte (kb), megabyte (Mb) eta gigabyte (Gb) dira.
|
|
2015
|
|
|
Egunero mezua elikatzeko. Egunero beren egunkaria irakurri eta beren posizioak agerian uzteko, aukeratzen
|
dituzten
hitzak nabarmentzeko, esan gabe buruan sartzen dizkiguten kontu guztiak identifikatu eta agerian uzteko. Eta noski, ateratzen ez dituzten albisteak zein diren identifikatzeko.
|
|
|
–Ezagunak dira oso ikus entzunezko komunikazioak hizkuntza publikoaren baitan eragin dituen metastasiak edota frantses hizkuntzak mundu video esferikoan dituen betebeharrak: zortzi hitz baino gutxiagoko esaldiak, silaba asko
|
dituzten
hitzak baztertzea beti silaba bakarrekoak hobetsiz, termino afektiboen lehentasuna (adiskidea, maitatu, sentitu eta abar) eta dinamismoa (eraiki, aurrera egin eta abar). Tele evanjelistak bostehun hitz erabiltzen ditu gehienera jota; lider modernoak, beste hainbeste?.
|
|
|
esaldi gordinak ordezkatzen
|
dituzten
hitzak
|
|
|
Hiru silaba
|
dituzten
hitzetan, hasierakoan e > i egiteko joera egon da Euskal Herri osoan, ondoren i edo u bokalak zeudenean (Mitxelena 1977: 64).
|
|
|
erabiltzen
|
dituzten
hitzak?
|
|
|
diren egiturazko bat etortzeek frogatu eta inskripzioak osatzen
|
dituzten
hitz batzuek adierazten
|
|
|
indarkeriara bultzatzen
|
dituzten
hitzak esatea ere zilegi al da?
|
|
|
Ondorioz, esan dezakegu bai crawling eta bai bilatzaileen bidez lor daitezkeela euskarazkocorpus handiak, baina handiagoak crawling bidez (bilatzaileen bidez lor daitekeen tamainamugatuta dago). Kalitate aldetik corpus egokiak dira, corpus klasikoen hitzak ia osorik barnehartzen dituztenak eta besteek ez
|
dituzten
hitzen ekarpen handia egiten dutenak. Beraz, webaiturburu egokia da euskarazko corpus orokorren egoera nabarmen hobetzeko, eta hobekuntzahau gauzatu egin da, 100 milioi hitzetik gorako corpus handi horietako bat Web CorpusenAtarian jarri baita jendearen eskuragarri6.
|
|
|
Guti goiti beheiti (batez bertze) erran liteke 1990 urtearen inguruan jaioak direla edo hortxe hortxe eskolan hasiak. Beraz, kontuan hartzekoa da zein irizpide izan ote
|
dituzten
hitz ordenari buruz beren hezkuntza ibilbidean. Adituen taldeko kideen aldean, bertze belaunaldi bat osatzen dute.
|
|
|
Kontua honakoa da: lekuak, datak, ohiturak, keinuak, ezin izan dizkiot asmatu nire izenkide hari; ezin asmatu haren inguruko hutsunea beteko
|
dituzten
hitzak, molde batean trinkotuko ziren hitzak, hitz urtuen molde bat nondik gizon haren begitartea aterako zen. Ezin idatzi nobela baten ahots narratzaileari usu eskatzen zaiona:
|
|
|
Edo hitz definitiboak esateko gai izanen zen? Ongiaren eta gaizkiaren arteko marra ezartzen
|
dituzten
hitz nahasezinak ahoskatuko zituen. Esaterako:
|
|
|
Hitz eta esaldi horiek errepikatzearen bidez nabarmentzen dira eta errepika horiek margotzen dituzte pertsonaien nortasunak. Noski, Saizarbitoriak, pertsonaiak funtsatzeko orduan, ezaugarri fisikoak, keinuak eta jokabideak ere erabiltzen ditu, baina Ur Apalategiren ustez ahoskatzen
|
dituzten
hitzen bidez ezaugarritzea da Saizarbitoriak nahiago duen baliabidea. Beste edozein euskal autorek baino gehiago darabil Saizarbitoriak hizkuntza pertsonaiak pintatzeko orduan.
|
|
|
Informatikak dauzkigu naski ingelesezko hitzak gehienik ekarki, web, wifii, skype, mail, book, facebook, twitter eta bertze hamarnaka hitz. Ekonomiaren alorrak ere hor ditu saldoan, arruntak bilakatzen ari zaizkigunak, hala nola enpresen arteko cluster edo mulkoa, coworking edo lan kooperatiboa eta laster etorriko zaigu hain segur ere crowdfunding delako horren iduriko bat, crowdsourcing, ekoizpen edo produkzio... Hemendik berrehun urtetara zeren euskara oraindik bizi izanen da, bistan da orduko Euskaldunek arrunt normalak aurkituko
|
dituzten
hitzak, euskara hutsezkoak balire bezala. Bizirik den hizkuntza hitz arrotzekin ere hazten da.
|
|
2016
|
|
|
Hemen, baina, aitzindaria Ezin Izan taldea izan zen eta haien kontzeptua, lehen aipatutakoekin alderatuta, aski desberdina. Pop ari edo melodia oso borobilei abiadura eta distira eman beharrean, ordura arte gustuko zituzten hardcore punk erritmo eta melodia estuagoak ahotsak lagunduta goxatu egin zituzten, eta punk zein hardcoreak oinarrian izan
|
dituzten
hitzei, problematikei eta egiteko moduei zuk zeuk egizu eutsi zioten irmo, umiltasunez eta koherentziaz.
|
|
|
haren atal bakoitza? Erreparatu koloreak adierazten
|
dituzten
hitzei, badira-eta hainbat poeman.
|
|
|
1.1 Sarritan pasioa da kirol ikuskizunen ezaugarria, eta irabaztearen edo galtzearen zirrarak erakartzen ditu ikus entzuleak. Hain zuzen, horregatik, garrantzi handikoa da kazetaritzako profesionalek ez ematea ez biderik, ez aukerarik, aurkariak kiroletik kanpoko gaien bidez txarretsi nahi
|
dituzten
hitzei.
|
|
|
Hitz egiteko modua eta esaten dutena: erabiltzen
|
dituzten
hitzak
|