|
2001
|
|
|
Senarra hil ondorengo murrizpen horrek pobretze nabarmena eragiten du, eta, sarritan, miseria gorrian murgiltzen
|
ditu
emakumeak. Etxe guztiek dituzten gastu finkoek (argindarra, gasa, alokairua, telefonoa, eta abar.) bere horretan jarraitzen dute, nahiz eta bat gutxiago izan familian.
|
|
2002
|
|
|
Antzerkia bizitzaren edergarri» liburua idatzi du. ARGIA saria, Hotel Erzilla antzerki saria eta Euskal Aktoreen Batasunak telebistako aktore onenari emandako saria jadanik jasoak dituen Kontxu Odriozola, ezagunagoa izango da, ziur aski, ETBko «Goenkale» sailean egiten duen paperarengatik, hau da, Maria Luisa Galardi bezala, baina hamaikatxo lan eginak
|
ditu
emakume honek antzerkian (afizionatu, amateur eta profesional gisara), baita zinean eta telebistan ere. Bada, horren guztiaren eta gehiagoren berri ematen du Pako Aristiren liburu honek.
|
|
2003
|
|
|
Hori nola jakin litekeen pentsatu du Damianek eta istant batez, forentseak irudikatu
|
ditu
emakumearen sabeletik ateratako ardo zuria dastatzen. Irudikatutakoak ernarazi dion goragaleak kafea eta Dexedrinaren zapore mikatza ekarri dizkio eztarrian gora, baina ez du egin eztul txiki bat baino.
|
|
2004
|
|
|
Emakumeak sua eskatzen dio. Zaindari ohiak metxeroaren sua piztu orduko ezagutu
|
ditu
emakumearen begi hondoratuak. Desenkusaka hasten da zaindari ohia.
|
|
|
Horregatik, betidanik, barizeak emakumeen kontua izan dira, baina gaur egun maizago ikusten da gizonen artean. “Zain gutxiegitasun kronikoak gehiago zigortu
|
ditu
emakumeak, gehienak etxekoandreak zirelako edo administrazio postuetan lan egiten zutelako; landa lanean ari zen gizonak, berriz, jarduera handiagoa egiten zuen. Hori guztia aldatu egin da, nahiz eta emakumeak gehiengoa izaten jarraitzen duten kontsultetan”, adierazi zuen espezialistak, eta haurdunaldiak dakarren arrisku faktorea aipatu zuen.
|
|
|
Gero eta irekiagoak
|
ditu
emakumeak begiak, eta gero eta gehiago mugitzen ditu besoak. Noizbehinka, esaldi bakoitzaren amaieran, kolpea ematen dio eskuineko eskuarekin izterrari.
|
|
2005
|
|
|
Aldaketa kualitatiboa goitik behera era neurobegetatiboan agertzen da: arnasestuak, izerditzea, taupaden azelerazioa, bertigoak, zorabioak eta zefalea edo nozitzen
|
ditu
emakumeak orduan.
|
|
|
hala ere, batzuk beldur dira horrek haurraren eta haurraren osasunean eragin dezakeela. Ekitaldiaren abantailak Ariketa fisikoak abantaila nabarmenak
|
ditu
emakumea erditzearen ondoren, ez baitu aurreko hasierako pisua berreskuratzen bakarrik laguntzen haurdunaldian, muskuluen indarra ere mantentzen du, biguntasuna saihesten du, hezur masa kontserbatzen laguntzen du eta zirkulazioa hobetzen du. Gainera, ariketa autoestimua eta bizi kalitatea erlaxatzen eta hobetzen ditu.
|
|
|
Horretarako, FSH eta LH hormonak mezulari gisa erabiltzen ditu administrazio kontseiluak. FSH jariaketa handitzean, folikuluen hazkundea eta garapena estimulatzen dira (obuluak dituzten egitura mikroskopikoak), eta horrek kate aldaketa batzuk eragiten
|
ditu
emakumeen ugaltze aparatuan, obulu heldu bat askatu arte. Gaur egun, ugalketa tratamendu gehienek obulazioaren estimulazio artifiziala dute emakumeengan, hormona horien bidez, eta ez obulatzeko arazoak dituztenetan bakarrik.
|
|
|
Horregatik, Francisco Camarelles doktorearen iritziz, semFYCren Tabakismoari Ekiteko Taldearen koordinatzailea, “ezinbestekoa da osasun sistemak osasun zentroak aprobetxatzea tabakoa erretzeari uzteko eta tratatzeko programak orokortzeko”. Erakunde berak egindako beste ikerketa baten arabera, Espainiako erretzaile ertaina duela 10 urtetik da, eta 14 zigarro kontsumitzen
|
ditu
emakumeen kasuan, eta 19 gizonen kasuan. Hala ere, emakumeak, Camarellesen iritziz, tabakoa uzteko zailtasun gehiago ditu; izan ere, “badaude tratamenduan eragina izan dezaketen zenbait faktore, hala nola familiako eta laneko presioak edo gizentzeko beldurra”.
|
|
|
Arantxa Iturbek aletxoga rrantzitsu bat ipini du euskal ipuingintza modernoanharremanei buruzko hausnarketa umorez zipriztinduz eta emakumearen ikuspuntutik kontatuz. Laura Mintegik euskal giro sozio-politikoan kokatu
|
ditu
emakume irudi gaurkotuak eta maitasuna eta psikoanalisia elkartu ditu euskal letretan. Gainera, ezin dugu ahaztu emakumeenarteko harremanen gainean hitz egin digula (literaturan orain dela gutxi arte oso gutxi jorratu den gaia da hau).
|
|
2006
|
|
|
Haurdunaldiak zenbait behar sortzen
|
ditu
emakumearengan. Lan Zuzenbideakkontuan hartzen ditu behar horiek eta babes arauak ezartzen ditu.
|
|
|
Amaeta jaioberriaren aparteko lotura ideal horren atzetik, edoskitzearen aldekoideologiak generoaren araberako emozioen kudeaketa bat bultzatzen du, eta taldeezberdinen (helduak/ umeak, medikuak/ bezeroak, gizonak/ emakumeak) artekoharreman menpeko batzuk finkatzen ditu. Edoskitzea emakumeen emozionaltasuneta psikologia horien ikur bihurtu da gure gizarte ezberdintzailean, eta horrekondorio ezkorrak
|
ditu
emakumeentzat, genero eta estratifikazio sistema zehatz batsendotzeko baliagarria baita.
|
|
|
“Epidemia” gutxitzea “Haurdunaldi anizkoitzen izurrite” horren beherakada, Europako beste herrialde batzuetakoa baino tasa altuagoekin, lagundutako ugalketari buruzko legearen azken erreforma indarrean sartu baino urtebete lehenago gertatu da. Arau horrek in vitro ernalketa zentroak behartzen
|
ditu
emakume eta in vitro ernalketa ziklo bakoitzeko hiru enbrioi baino gehiago ez ezartzera 2003tik. Horrenbestez, Espainiako Ugalkortasun Elkarteak uste du beheranzko joerak hurrengo urteetan jarraituko duela.
|
|
|
Bere artikuluan gogorarazten du arrautza bakoitzak 0,6 mmol/ L murrizten duela triglizeridoen maila; izan ere, 1 mmol/ L baino gehiago gehituz gero, arrisku kardiobaskularra %76 handitzen da emakumeetan, eta %32 gizonetan. Hori dela eta, omega aberastutako arrautzak eta azukrerik gabeko fruta zukuak edo gosariko zereal barratxoak txandakatzera bultzatzen
|
ditu
emakumeak. Bioprozesatzera?
|
|
2007
|
|
|
Hori guztia Legearen lehenengo titulura bildutako printzipio orokorrekin bat etorriz. Azken buruan, berdintasun eskubidea eragingarria izan dadin, botere publikoek neurri zehatzak hartuko dituzte emakumeen alde gizonekiko egitezko desberdintasun egoerak zuzentzeko, betiere, arrazoizkoak badira eta kasu bakoitzean lortu nahi den xedearekiko proportziozkoak (11 art.). Legeak bereziki aipatzen
|
ditu
emakumeen kolektibo zaurgarriak, gutxiengoak osatzen dituztenak, emakume etorkinak, neskatoak, desgaitasuna duten emakumeak, adineko emakumeak, alargunak eta genero indarkeriaren biktima izan diren emakumeak. Botere publikoek ekintza positiboko neurriak har ditzakete horiei begira (14 art.). Pertsona pribatuei dagokienez, fisikoak edo juridikoak, Legean ezarritakoaren arabera «mota horretako neurriak har ditzakete Lege horretan ezarritakoaren arabera» (11 art.). Amaitzeko, ez da ahaztu behar 12 artikuluaren arabera edonork modu judizialean eska dezakeela eskubide horren babesa, baita ustez bereizkeria eragin duen lotura amaitu ondoren ere.
|
|
|
God natt! Eta pauso lasaian egin
|
ditu
emakumeak atarira arteko hamar metroak. Heriotzari alde egin dion batek baino askoz lasaiago, inongo dudarik gabe.
|
|
|
Eta hori gutxi balitz, gainera, soinu kutsadurak eta musika altuegiak obesitatea eragin dezakete. Pennsylvaniako Unibertsitateak Journal of Applied Social Psychology aldizkarian argitaratu zuen azterlan baten arabera, giro zaratatsuak kaloria askoko elikagaiak kontsumitzera bultzatzen
|
ditu
emakumeak tentsioari aurre egiteko. Loezina eta estresa baino gehiago Zarataren ondorio kaltegarriak loezina edo kontzentrazio falta baino gehiago dira.
|
|
|
Eta istripua etxean gertatzen bada, kalte ordain gehigarria bermatuko da. Emakumearentzako istripuak, produktu honi esaten zaion bezala, aldi baterako baliaezintasunaren eta ezkontidearen heriotzaren kasuan ere babesten
|
ditu
emakumeak, baldin eta heriotza istripuz gertatzen bada. Enpresariak dira merkatura iritsi berri diren azken formulen helburua.
|
|
|
Egia esateko, ez du zer ikusirik koadroaren eszenarekin. Han itsasoa zakartuxe dago, eta enbatak harrotzen
|
ditu
emakumeen jantziak. Gaurko hau ez da ez itsas ez murru ere.
|
|
2009
|
|
|
Ikusi zenuke nola zaindu duen Ada, baita beste gaixo batzuk ere: Iñaxi, esate baterako; Iñaxi emakume xahar bat da, hitzik egiten ez duena, begiak beti zerumugan galduta; bada, Maria Bibianak orduak egin
|
ditu
emakume horrekin; egun batean esan nion: –Horrekin ez dago ezer egiterik?;. Nola ezetz?
|
|
|
Hala, zenbait emakume, zuzendaritzahartzeko egoera ezerosoa denean iristen dira presidentetzara (sosik gabe dagoenean, barne krisia, klubaren emaitza txarrak eta mailaz jaisteko aukera askodaudenean). Hauek guztiak, gizonak boluntario aurkezten ez diren egoerak dira.Arriskua gain hartzeak, norberaren ardura zentzuari erantzunez, amildegiarenertzean jartzen
|
ditu
emakumeak.
|
|
|
Hamar emakume erakargarrik etxeko lanetan lagunduko diete beren lanekin aspertutako hainbat gizoni. Lorezaintzan, brikolajean eta jarri
|
ditu
emakumeak Italiako ekoiztetxe batek. Biluzik.
|
|
|
Azkenean Mir Hussein Mousavi irekitasunaren aldekoa baldin bada Irango hurrengo presidentea, asko eskertu dio emazteari, Zahra Rahnavardi. Hauteskundeotako lau hautagaiak lehengo eskola zaharrekoak direnez, haize freskoa ekarri du Rahnavarden karismak, emakumeen eskubideen alde hark esandakoak, hura kanpainan egote hutsak, eta bere aldera erakarri
|
ditu
emakumeen botoak. Aurreneko aldia da hautagai baten emazteak hauteskunde kanpainan parte hartzen duena, senarrarekin batera.
|
|
|
Plataformak argi
|
ditu
emakumeen aurkako indarkeria gehiagorik ez egoteko landu beharreko oinarriak: Gizartearen konpromiso soziala eta sentsibilizazioa.
|
|
|
Lau emakume horien bidez Iranen garai hartako zenbait estamentu azaltzen dira. Neshatek isiltasuna eta sotiltasuna erabili
|
ditu
emakume hauek jasan behar izan zituzten arazoak, askatasun eza, biolentzia eta aukera galduak azaleratzeko. Irudien edertasunak talka egiten du historiaren errealitate gordinarekin.
|
|
|
Azpeitiko Bilgune Feministak ere hainbat ekimen antolatu
|
ditu
Emakumeen Nazioarteko Egunaren bueltan. Datorren asteazkenean, martxoak 4, abortuari buruzko hitzaldia antolatu dute, 20:00etan.
|
|
|
Aminatu dela eta, Marokok arazo izugarri bat sor diezaion onartu du Espainiako Gobernuak, berbertan planto egin eta aski dela esan beharrean, Europako eta munduko gune guztietan aldarrika eskatuta amai daitezela behingoz ekonomiari eta harreman nazioartekoei dagokienez Marokok dituen pribilegioak. Espainiako Gobernuak Aminatu bera jo du egoeraren erruduntzat, eta ahaleginak eta bi egin
|
ditu
emakumea jatera behartzeko, haren heriotza ez dadin izan egoera honetan kolaborazio delitua egotz diezaiokeen ezpata salataria.
|
|
|
Ikusi zenuke nola zaindu duen Ada, baita beste gaixo batzuk ere: Iñaxi, esate baterako; Iñaxi emakume xahar bat da, hitzik egiten ez duena, begiak beti zerumugan galduta; bada, Maria Bibianak orduak egin
|
ditu
emakume horrekin; egun batean esan nion: " Horrekin ez dago ezer egiterik";" Nola ezetz?
|
|
|
Egoera berri batek ekarri du aldaketa: mutikoak irakurtzen dituen liburuak ezagutu nahi
|
ditu
emakumeak. Mutikoak ez daki emakumea analfabetoa dela, eta bat luzatzen dio:
|
|
2010
|
|
|
Emakumezkoen Viagra saldu behar duen Boehringer Ingelheim laborategiaren promozioan sexologo amerikar batek lautan banatzen
|
ditu
emakumeen sexu disfuntzioak: sexurako gogo falta, eszitazio falta, orgasmo arazoak eta sexu harremanetako oinazeak.
|
|
|
Gaur egungo neska gazteek ikusten dute ez dagoela debekatzen zaien lanposturik (nahiz eta kristalezko sabaia oso baxu dagoen, baina hori ez da asko hurbildu arte ikusten...), ez dagoela debekatzen zaien ikasketarik, antisorgailuak ez daudela debekatuta eta haietako batzuk osasungintza publikoan aurkitu ditzaketela, abortoaren gaineko debekua ere ez dela erabatekoa, partzialki despenalizatu dutela..., eta batez ere, emakumeok sozialki kontuan hartuak garela ikusten dute, ez bigarren sexu gisa, bigarren mailako hiritar gisa, pertsona oso gisa baizik. Emakumearen Instituta ere sortu da, eta administrazioak kontuan hartzen
|
ditu
emakumeen aldarrikapenetako batzuk... Hori oso garrantzitsua izan da:
|
|
|
Euskal Herrian guk dakigula Nafarroan, Arroiz herrian horrelako panpinak egiten
|
ditu
emakume batek. E
|
|
|
Obozito bakoitzari espermatozoide bat sartu zion Mandiolak, mikroinjekzio bidez. Bada, hamabost haietatik bederatzi enbrioik egin dute aurrera. Eta, orain, bederatzi horietatik hiru aukeratu behar
|
ditu
emakumeari ezartzeko. Ez da edonolako erabakia, enbrioiaren kalitatearen baitan baitago haurdunaldia lortzeko probabilitatea.
|
|
|
Hilekoaren mina, sintomak, erremedioak, tanpoiak... emakumearen ziklo menstrualak hainbat kezka eta galdera sortzen
|
ditu
emakumeengan.
|
|
|
Ate irekiaren parean bota
|
ditu
emakumeak azken hitzak, jira egin eta desagertu aurretik:
|
|
|
Denbora igaro eta bi eskuak altzoan gorde
|
ditu
emakumeak, mahaipean. Kikarak aspaldi geratu dira mahai gainean hutsik.
|
|
|
Argiak piztu
|
ditu
emakumeak; goiz iluntzen du urte sasoi honetan, eta albo bietara hazten zaizkion pinu abarrek are ilunago bihurtzen dute errepidea. Fokuek asfalto bustia argitu dute, baita bide bazterretan geratzen diren elur txaplatak ere.
|
|
|
Bilguneko Izaskun Guarrotxenak ere andreen prekarietateari buruzko gogoeta egiteko eskatu du: Pobreziak etxeko lanen esparrura bultzatzen
|
ditu
emakume asko. Kontuan izan behar dugu nolako baldintzak ezartzen dizkien etxeko lanen arloa arautzen duen erregimen bereziak, ez dituelako langile gisara tratatzen.
|
|
2011
|
|
|
«Administrazioak baimenak ematen ditu, eta, klinikek legea ez badute betetzen, itxi egiten ditu. Administrazioak bidaliko
|
ditu
emakumeak, eta administrazioak ordainduko ditu operazioen gastuak».Antsoaingo Udalak ginekologia zentroa irekitzeko txostena bideratu du, udal arauak betetzen dituela aztertu ondoren. Egoitza industrialdeko bulego eraikin batean jarri nahi dute.
|
|
|
Erasotzaileak aurrekari penalak
|
ditu
emakumeen aurkako indarkeriagatik eta 1993an kartzelan sartu zuten bortxaketa bat burutzea leporatuta.
|
|
|
Inguratutako piztia bat bezala sentitu da batzuetan, ikerlariak atzetik dituela. Arrisku handiak hartu
|
ditu
emakumearen etxeko giltzaren kopia egiten eta ez zuen nahi inolaz ere etxe barruan atzeman zezaten, jarraitu nuen, eta idatzita neraman testura itzuli nintzen berriro.
|
|
|
Fereka liluragarria eskertzen dio, musu sakona estimatzen. Haize berria eta ur ezezagunak aurkitu
|
ditu
emakumeak indianoarengan.
|
|
2012
|
|
|
Egungo krisiak ez ditu etorkinak bakarrik ukitzen. Txostenak jasotako datuen arabera, Nafarroan langabeziak gero eta gehiago ukitzen
|
ditu
emakumeak eta gazteak. 25 urtetik beheitikoen artean, hain zuzen ere,% 38koa da langabezia tasa.
|
|
|
Komunikabideei ez zitzaien inporta," hori ez da albiste, normala da" esaten ziguten. Zentzu horretan aurrerakoia da legea, gai bat jartzen duelako zentroan, arazo larri bat errekonozitzen du eta babestu egiten
|
ditu
emakumeak. Baina legeak, teorian neurri pila bat aktibatzen ditu gero praktikara eraman ez direnak.
|
|
|
Hezurren osasunak asko kezkatzen
|
ditu
emakumeak, eta osteoporosia pairatzeko beldurrez egoten dira.
|
|
|
Bidenabar: Wernerrek, duela gutxi, Tassok bere Jerusalem Askatua n deskribatu zuen oihan sorginduarekin alderatu
|
ditu
emakumeak: «Jainkoak gorde zaitzala, han sartu bezain laster hainbat gauza ikaragarri jausiko zaizu-eta bazter guztietatik:
|
|
|
...oa eta oro har, emakumearen eskubideen eta tradizioan eta ohituretan oinarritutako eginera batzuen, aurreiritzi kulturalen eta erlijio eremuan muturreko jokabideen ondorio kaltegarrien artean sor daitezkeen gatazkak ezabatzera bideratutakoa.Konferentziak Biltzar Orokorrari eskatzen dio onets dezala emakumearen aurkako indarkeria ezabatzeari buruzko adierazpenaren egitasmoa, eta estatuak bultzatzen
|
ditu
emakumearen aurkako indarkeriari aurre egin diezaioten, adierazpenaren xedapenekin bat etorriz.Emakumearen giza eskubideak gatazka armatu egoeretan urratzea giza eskubideen eta nazioarteko zuzenbide humanitarioaren oinarrizko printzipioak urratzea da.Gisa horretako delituei, bereziki, erailketei, bortxaketa sistematikoei, sexu esklabotzari eta behartutako haurdunaldiei erantzun zehatza eman behar...
|
|
|
Egintza positiboak sustatzen
|
ditu
emakumeek mundu publikoan dituztendesabantailak zuzentzeko esku hartze politikak, hala, baldintza berdintasunean, desberdintasun subjektua den emakumeari lehentasuna ematen zaio gizonarengainetik. Egintza positiboaren moduak erabiltzen dituzten politika ugari dago, besteak beste, kuoten sistema.
|
|
|
CRMFk plazaratutako Guía para un uso no discriminatorio del lenguaje en las mujeres con discapacidad argitalpenak hainbat gomendio ematen
|
ditu
emakume elbarrion irudia gizartean hobetzeko. Besteak beste, discapacitado generikoa erabiltzearen desegokitasuna aipatzen du, kolektiboko% 58 emakumeak direlako; horren saihesbide gisa personas con discapacidadLos padres de las personas con parálisis cerebral son una lección de superación» erabiltzeko aholkua ematen du.
|
|
|
Herritarren eskubideek eta betebeharrek gizonezko herritarraren ezaugarriak adierazi dituzte historikoki; hura subjektu autonomo eta abstraktutzat hartu da, harremanezko, txerazko eta gorputzezko loturetatik libre dena eta herritartasunaren eredu unibertsala ordezkatzen duena. Premiak, txerak, zaintze ardurak eta harremanak esparru eta denbora publikotik at geratu dira eta, horrenbestez, politikatik ere at. Herritartasun eskubideek esparru pribatuan eraiki dute beren muga, eta horrek ondorio latzak izan
|
ditu
emakumeen bizitzan. Gaur egungo gizarteetako agertoki politikoan herritartasun eredu baztertzaile horrek ataka ezagunean jarri ditu emakumeak; Pateman ek «Wollstonescraften dilema» deitu du.
|
|
|
Premiak, txerak, zaintze ardurak eta harremanak esparru eta denbora publikotik at geratu dira eta, horrenbestez, politikatik ere at. Herritartasun eskubideek esparru pribatuan eraiki dute beren muga, eta horrek ondorio latzak izan ditu emakumeen bizitzan. Gaur egungo gizarteetako agertoki politikoan herritartasun eredu baztertzaile horrek ataka ezagunean jarri
|
ditu
emakumeak; Pateman ek «Wollstonescraften dilema» deitu du. Izan ere, emakumeek aukeratu egin behar dute herritartasunaren kontzeptu patriarkalean integratu eta, horrekin batera, praktikan existitzen ez den emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna aldarrikatu, ala emakumeen gaitasun eta esperientzia bereizgarrietan sakondu bai herritartasuna eratzeko bai politika eratzeko, herritartasun liberalak aintzat hartu ez dituen alderdietatik abiatuta (Pateman, 1988).
|
|
|
Erditzerako sofrologia: sofrologiak erlaxazio fisiko eta mentaleko teknikak erabiltzen
|
ditu
emakumea erditzeko prestatzeko. Teknika honek mina gutxitzen laguntzen du, keinukariaren distentsio mentalaren eta muskularraren bidez. Ikastaro bat aukeratzeko aholkuak Erditzea prestatzeko aukeratzen den klase mota, neurri handi batean, ama bakoitzaren nortasunaren eta interesen araberakoa izango da.
|
|
|
Baina proposamenak ez dira hemen amaitzen. Egun horretan, UNICEFek euro bakar baten truke postal elektronikoak (e cards) diseinatu
|
ditu
emakume guztiak zoriontzeko. Azkenik, beste artikulu batzuk oparitu, adibidez, ohar bloka pertsonalizatua, katilua edo bidelapurra.
|
|
|
Familiaren antolaketa eta bizitza aldatzea, baina baita bizitza ikusteko moduan ere. Haurtxo baten jaiotzak nahasi egiten
|
ditu
emakume baten eskemak, bere lehentasunen ordena aldatzen du eta arazo berriak sortzen dira. Haurren osasun egoera, ama izateko denbora eta haurren ondoan egotea eta haurra zoriontsu izatea dira amen kezka nagusiak.
|
|
|
Zientzialarien ustez, aknea garatzeko arrazoia estresa da, joera gehien duten emakume helduek betetzen baitituzte kargu profesionalak pisu handiagoarekin. Egileek azaldu dutenez, estresak hormona maskulino gehiago askatzen
|
ditu
emakumeen gorputzean, eta, horregatik, larruazalak koipe gainekoizpena sortzen du, eragin dermatologiko hori errazten duena. Hormona asaldurak ere izan daitezke berandu agertzearen arduradunak, eta ez da arraroa hori nozitzen duten emakumeek beste sintoma batzuk agertzea beste sintoma batzuetan:
|
|
|
Erretratugileak egun dezente egingo
|
ditu
emakumea salatu ala ez erabaki ezinik. Baina susmo bat du:
|
|
|
Abolizionistek ohartarazten dute, historikoki, prostituzioa debekatu nahi izan dutenek akats larri berbera egin dutela orain arte: putak eurak egitea trafiko horren erantzule eta zigorren biktima; ikuspegi zaharkitu horrek, prostituzioa ezabatu ordez, ilegalizazioaren marjinalitatera eta gutxieneko bermerik gabe lan egitera eraman izan
|
ditu
emakumeak; eta, horrez gain, emakume horiexen gain ezarri du bekatuaren estigma, lohiaren marka, gizartearen batasun eta ohitura onen kontrako inmoralitatearen zama.
|
|
2013
|
|
|
Estutu ere ez du egin behar; hau da, ez du markarik utzi behar bular ertzean, ez tolesik eragin paparreko larruazalean eta arnasa ongi hartzeko modua eman behar du; ez du larruazala minberatu behar, erosoa izan behar du, egokia eguneko jarduera bakoitzerako, eta ongi sentiarazi behar
|
ditu
emakumeak.
|
|
|
Horregatik, hain zuzen ere, azaltzen da emakumearen alde Etxepare: abantailak baino ez
|
ditu
emakumeak gizakumearentzat. –Eman?
|
|
|
Epe luzera, eragin negatiboak ditu herrialde baten produktibitatean eta hazkunde ekonomikoan. Aurrekoarekin batera, desnutrizioak ere ondorioak
|
ditu
emakume haurdunengan, «haur ahulak eta pisurik ez dutenak erditu», «hiltzeko arrisku handiagoari» aurre egiteaz gain. Bestalde, txikiz ongi elikatu ez diren helduek, «ez dute beren potentzial intelektual, fisiko eta, beraz, ekoizpen handiena zabaltzeko baldintzarik» UNICEFek Latinoamerikari eta Karibeari buruzko txosten batean adierazten du.
|
|
|
Haurdunaldiko arropa berezi hori murriztu egin daiteke eta, are gehiago, kendu. Internetek hainbat ideia eskaintzen
|
ditu
emakumearen ohiko jantziak eta gizakiarenak berriz erabiltzeko, eta denbora horretarako egokitu. Ondoren, sei ideia genial jasotzen dira, ama aurreko arropan inbertitzen den dirua aurrezteko eta dirua aurrezteko.
|
|
2014
|
|
|
Tokia mugatua da, eta behar duenak haurtzaindegi zerbitzua izango du. Udalak ikastaroetan parte hartzera animatu
|
ditu
emakumeak: " Askotan kosta egiten da, baina aukera ona da elkartu eta geure bizitzaz hausnartzeko".
|
|
|
«Emakumeen menpekotasun eta diskriminazioa betikotzen duen botere harremanetan dago emakumeen kontrako indarkeriaren jatorria» Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzaren bozeramailea «Nafarroak ezin du onartu emakumeen kontrako indarkeria ekintza bakar bat ere. Kezkagarriena da aurten salaketen %40 14 eta 30 urte bitarteko emakumeek aurkeztu dituztela» Iñigo Alli Nafarroako Gobernuko kontseilaria «Testuinguru sozioekonomikoak aukerak murrizten
|
ditu
emakumeek bizitza autonomoak bizi ditzaten; ondorioz, ahulagoak dira diskriminazio eta indarkeria matxistaren aurrean. Izan ere, indarkeria matxista desoreka materialean jaio eta hazten da, eta hura desagertzea ezinbestekoa da emakumeak libre izaten has daitezen» Gipuzkoako Foru Aldundia «Eraso eta jarrera matxistak ez dira gizabanakoen jarduera isolatuak, mundu osoan indarrean dagoen sistemaren osagaia baizik.
|
|
|
Nork gorrotatzen
|
ditu
emakumeak?
|
|
|
Narrazio honetan arketipoen deseraiketa dugu, adin horretako emakume irudiidealetako bat, printzesa, hezur haragizko bihurtzen du egileak eta, gainera, usaintxarrekoa eta ausarta irudikatzen du. Hori eginez auzitan jartzen
|
ditu
emakume etagizonek bete beharreko rol tradizionalak eta bestelako eredu bat erakusten die umeei, haren balorazio positiboa eginez.
|
|
|
Beauvoirrek beren subjektu estatusa eskuratzera bultzatu nahi
|
ditu
emakumeak, paternalismo horretatik irtetera. Askatasuna lor dezaten, beren etorkizunarenekintzaile aktibo bihur daitezen.
|
|
|
Soilikberaiek dira sexua, Sexua, eta sexu bilakatu dituzte beraien gogoetan, gorputzetan, ekintzetan, keinuetan; sexualak dira baita beraien erailketak eta jipoiak ere. Baiki, sexu kategoriak estu oratzen
|
ditu
emakumeak.
|
|
|
Neurri handi batean, objektuaren autokontzientzia errepresentazio esparruaren hautemate kontzientzia baino ez da, esparru erreferentzialaren subjektu estetikoaren erabakimen askea. Gaur, subjektu ekoizpenaren logikak Agoraren erdigunean jarri
|
ditu
emakumearen presentzia, balioa eta hitza.
|
|
|
Zenbat bide ibili behar
|
ditu
emakume batek?
|
|
|
Babarrun beltza ateratzen duenak eramango
|
ditu
emakumeak beren etxeetara, jatorrizko etxeetara.
|
|
2015
|
|
|
etxeko aingerua hil (emakumeek bete beharreko rol femenino tradizionala) eta emakumeen pasio eta gorputzez hitz egitera ausartu. Hortaz," irudimena inkontzientearen sakonean urperatuta" libre arakatzen utzi eta" aurreiritzi asko gainditu" behar
|
ditu
emakume idazleak.
|
|
|
–Jakin ezazu maiteminduta nagoela gizon horrekin, eta ez dudala utziko inork sentimendu hori zapuzten, ohartarazi dio, eta apaizak lanak izan
|
ditu
emakumeak begietatik isuri duen sugarrari eusten.
|
|
|
esaterako, haur jaioberri bat abandonatu behar du etxe aberats bateko dama gazteak, maitasun debekatu baten fruitua delako; umezurztegian haziko da mutikoa (mutikoa izan behar!) mila kalamidade eta miseria artean, baina denei buru eginez bizitzan aurrera egitea lortuko du; bien bitartean, ama bere gizarte mailako batekin ezkondu da: alaba eder bat egin bai, baina maitasunik eskaintzen ez dion negozio gizon zurrun eta zeken batekin; hala ere, bihotz zimikoak izaten
|
ditu
emakumeak, bertan behera utzi zuen ume hura dela eta ez dela; urteen buruan, seme zapuztua jaun enpresari honexen zerbitzura hasiko da lanean, baita haren konfiantza lortu ere, bere prestasun eta prestutasunagatik; nagusiaren alaba ezagutuko du halako batean, ezinbestean, eta bertatik piztuko da amodioaren sugarra, bien bihotzetan piztu ere, gainera. Amari, berriz, galaia ikusi bezain laster piztu zaio susmo beltza, bere behialako maitale sekretuaren antz izugarria baitu gazte honek, izan ere.
|
|
|
Baina, protestak gorabehera, Albertoren eskuek aurrera segitu dute beren bidean, orain bataren azpitik, orain gorputz atal biluzien gainetik. Ederto ezagutzen
|
ditu
emakumearen alderik ahulenak. Eta ez dira gutxi.
|
|
|
4 Irakur beza berorren aitatasunak Ciudad Rodrigoko jaun batek ekarri zuen gutun hori; berariaz etorri zen moja honetaz hitz egitera. Gauza asko esaten
|
ditu
emakume honetaz. Egiak badira, oso ongi etorriko zaigu.
|
|
|
Hirugarren tituluak, bestalde, Autonomia Estatutuak Erkidegoari hainbat gaitan esleitzen dizkion eskumenetan oinarrituta, zenbait neurri arautzen
|
ditu
emakumeen eta gizonen berdintasuna erreala eta benetakoa izan dadin, esku hartzeko arlo hauek oinarri direla: partaidetza soziopolitikoa; kultura eta komunikabideak; hezkuntza; lana; oinarrizko beste gizarte eskubide batzuk; bizitza pertsonala, familia eta lana uztartzea; eta emakumeen aurkako indarkeria.
|
|
|
Ariketa fisikoak presoen bizi kalitatearen zenbait alderditan sortzen zituen onuren hautematea agerikoa da, batez ere arlo pertsonalean jorraturiko bizi kalitateari dagozkion faktoreen pertzepzioan. Jarduera fisikoak, besteak beste, hiru rol bete
|
ditu
emakume presoen esanetan: denbora azkarrago pasatzeko erreminta, askatasun zein ihesbide iturria eta beharrezko bidelaguna izatea.
|
|
|
Ikerlan honek abiapuntu izan
|
ditu
emakumeek espetxean burututako praktika motorretan bizi izandakoaren inguruko esanahiak. Elkarrizketatuek nabarmendu dutenez, espetxean jarduera fisikoa egiteak beren bizi kalitatea hobetzen lagundu zien.
|
|
|
Burkina Fason, eta emakumezkoen ebaketa genitala egiten den gainontzeko afrikar herrialdeetan, ebaketak ez
|
ditu
emakume guztiak berdin jotzen: etnia jakin batzuetan arriskua handiagoa da, Mossien artean adibidez, edo landa giroan bizi direnentzat, edo amaren heziketa maila apalagoa denean.
|
|
|
Giacomo Casanova baten karisma eduki nahi luke gizagaixoak. Zakilaren aurrean belaunikaturik irudikatzen
|
ditu
emakumeak, Eros liluragarri bat gurtzen ariko balira bezala. Ez du, ondorioz, nire gogogabeziak sumintzen, berarenganako behar nukeen txundiduraren faltak baizik.
|
|
|
Lehen Ministroak aztertu
|
ditu
emakumeen lekukotzak.
|
|
2016
|
|
|
Lan murrizketen %92 ere emakumeentzat izan ohi da. Horrek guztiak ondorio larriak
|
ditu
emakumeen etorkizunerako.
|
|
|
Sandersen inguruan gazteak boteretu dira, emakume gazteak batez ere. Clinton lehenengo emakume presidentea izan daitekeen arren, ez
|
ditu
emakumeak erakarri, Sandersek bai ordea. Clintonek Sandersen ikuspegietako batzuk bere egin ditu sektore horiek bereganatuko baditu.
|
|
|
Etxeko langileen eta zaintzaileen kasuan indarkeria transistemiko hori argi dago: sexismoaz gain, xenofobiak (atzerritartasun legeak horrelako lan prekarioetara baztertzen
|
ditu
emakume etorkinak) edota klasismoak (garbitzailearen estigmak errazten ditu errespetu faltak) eratzen du langile hauen egoera. Prostituzioarekin gauza bera gertatzen da.
|
|
|
I. Uria: Heteropatriarkatuak beti kontrolatu nahi
|
ditu
emakumeen gorputzak eta bere sexualitatea. Batzuetan estali egiten du gorputza, beste batzuetan agerian uzten du, hondartza nudistan arropa kentzen genuelako harriak botatzen zizkiguten berak dira orain esaten ari direnak zapia daukan emakumeari ez zaiola utzi behar autobusera igotzen.
|
|
|
Gizajo bat da protagonista nagusia, eta arazo larriak
|
ditu
emakumeekin naturaltasunez harremanak edukitzeko. Izenburuak adierazten duen moduan birjina da Nico, eta ez du emakumeekin asmatzen.
|
|
|
Gelditu, luzaz pentsatzen egon eta makilaren gainera makurtzen direnean, tatuajeak suma dakizkieke beren beso gihartsuetan. Gibelak behar
|
ditu
emakume heldu batek horrelako leku batera mutilaren bila joateko, baina badakit emaztea joan egingo dela. Diosalik gabe hartuko dute taldean.
|
|
|
–Txu ez da matxista. Ez
|
ditu
emakumeak ezagutzen, baina ez gaitu mespretxatzen.
|
|
|
Datu hauek ikusita,. EUS ek dagoeneko abian jarri
|
ditu
emakumeei berariaz zuzendutako komunikazio egitasmoak, eta horren adibide da 2017ko martxoan Emakumearen Egunaren harira antolatutakoa, zeinetan domeinuen salneurria emakumeentzako soilik murriztu den. Dena dela, eta sare sozialetan kanpaina horrek izan zuen harrera beroaz aparte, ezin esan emakume askok domeinu bat erregistratu zutenik.
|
|
|
Hau da, «anorexia» moduko bat da pregorexia. Obsesio horrek bi jokabide errepikatzera eramaten
|
ditu
emakumeak: ariketa gehiegi egitea eta behar baino gutxiago jatea.
|
|
|
Aita Gizon batzuk zirikatzen
|
ditu
emakume itsusi baten maitasunak.
|
|
|
NASAk ez
|
ditu
emakumeak hartzen
|
|
2017
|
|
|
Genero osagaia ere badu zorrak, Federicik argudiatzen duenez. Kalterik handienak egiten dizkie obreroei, munduko Hegoaldeko jendeei, beltzei Federici AEBetakoa da baina denen aurretik zorrak kolpatzen
|
ditu
emakumeak: independentzia ekonomikoa lortzeko borrokan atzera eragin die eta menpekotasuna handitu, batik bat etxeko lanetan.
|
|
|
Sail horietan handienetako bat emakumezkoak dira: marketinak beharbada gizarte osoak bezala gizonak baino azkarrago sailkatzen
|
ditu
emakumeak. Pribilegio hori ospatzeko, The Slits taldeak" Typical girls" eman zigun 1979an.
|
|
|
Horretan ere ikusten da genero marka, Barcenillaren arabera: zenbat eta garrantzitsuagoa saria, zailtasun handiagoak izango
|
ditu
emakume artistak berau eskuratzeko.
|
|
|
Argitalpena une aproposean dator, zalantzarik gabe sorgin ehizaren historiarekiko interesa pizten ari delako berriro, batik bat sorginekin (70eko urteetako feministak bezala) identifikatu den belaunaldi feminista berriaren baitan; izan ere, haien aurkako jazarpenak gure garaira arte moldatu
|
ditu
emakumeen bizitzak.
|
|
|
Ingurua jantzi ilunez apaindua da, behialako laba hoztuaren kolorean. Azken lore eta landareak goizean ikusi
|
ditu
emakumeak.
|
|
|
Bestela ere baditu nahikoa meritu: besteak beste, beti egin du bat faxismoekin, eta obsesiboki gorroto
|
ditu
emakumeak, zeinak, hasteko, baztertu egiten baititu, adibidetxo bat jartzearren, eukaristiaren ospakizunetik, alegia, bere erritu nagusia omen denetik. Eta ezin dira ahaztu bere homofobia, bere lukurreria lerdetsua, eta besteen sexualitatea kontrolatzeko obsesioa ere.
|
|
|
ez zirudien negar egiteko gizona zenik, ez eta Limek negar egingo zion adiskiderik izan zezakeen gizon klasea ere, benetazko adiskiderik benetazko malkoekin. Neska ere han zegoen, noski, baina batek beti salbuesten
|
ditu
emakumeak horrelako jeneralizazioetatik.
|