|
2010
|
|
|
Munstro horien artean hainbat doktrina filosofiko arrazionalista daude. Arrazoimenak, erlijioak ez ezik, sortu
|
ditu
bere mamuak. XX. mendean ezagututako gerrak, genozidioak eta ideologia totalitario guztiak arrazoimenean zegoen konfiantzaren itzalean zabaldu ziren:
|
|
|
Estudiora joan naiz arratsaldean, eta hiru argazki berreskuratu ditut kartoizko kaxatik eta kaxa txiki eta politagora pasa: zinta karreraren egunean Virginiari eta bioi egin zigutena, Teresak Pauetik bidali zidana —ederki jasotzen
|
ditu
bere begi olio kolorekoak—, eta Obabako monumentuaren inaugurazio egunekoa (Uzkudun, Degrela, Berlino, Angel, Martin... Ez nuen ospakizun hartan soinurik jo, eta, aurreneko aldiz nire bizitzan, nor izan nintzen.
|
|
|
Euskal prentsak XIX. mendean
|
ditu
bere sustraiak. Hastapen haietan nabarmenena Kaliforniako saioaz gain (ikus 34) Eskualdu na (1887tik 1944ra) astekaria da.
|
|
|
" Beste errepublika eta erresumen eraketek eta suntsipenek sekulan ez
|
ditu
berak Euskaldunak direla ahaztera eraman. Eta Euskaldunak dira Euskaldunak direna.
|
|
|
—Guztion askatasunak
|
ditu
bere mugak. Oroitu Adan eta Evaren historia, Edengo baratzean.
|
|
|
Kartzelazainak ohiturik zeuden presoen eskari eta kexuekin, eta ez zieten jaramonik egiten ez balakuei ez mehatxuei. Alabaina, pertsona orok
|
ditu
bere mugak, eta zaindari haiei ez zitzaien egundo egokitu halako gatibu gogaikarri eta nekagaitza. " Nire andere Chiararekin eraman nazazue" esan eta esan jardungo zuen egun batean;" Bizargorriri esaiozue hemen nagoela, eta hark aterako nau" errepikatuko zien hurrengoan.
|
|
|
Gorpuak nabarmendu behar horretan ikusten du soldadu ohiak gorrotoaren sorrera eta heziketa, kolonialismoaren zerbitzuan. Beste pasarte batean, felagek lehergailua bide bazterrean ipini eta soldadu laguna hil zutenean, herrak bere ondorioak
|
ditu
beragan ere:
|
|
|
Independentziaren alde, mila arrazoi dago, Jose Mari Esparzak ehun azaldu zituen1315 eta bakoitzak izango
|
ditu
bereak. Egongo dira akaso independentziaren kontrako arrazoi batzuk ere, hainbat azaltzen da teatroan.
|
|
|
Estatu Ministeriaren zorionak errebizitzeko ohorea ere izan dut, errege agindu bidez, kargua betetzen fina eta eta berorren Handientzari zerbitzatzen nekagaitza izan naizelako. Honetaz aparte, espainiar Nazioarekiko atxekimendua eta maitasuna frogatu dut aukera izan dudan guzietan, eta ez bakarrik nik, nire aitak ere bai, bera ere Espainiaren alde jarri da beti Alhucemasen bertako jendearekin izan diren arazoetan, eta hagatik zigorrak sufritu behar izan
|
ditu
bere jendearen partetik. Gainera, nire anaia estudiatzen ari da eskola honetan, estudioak espainiar kausaren alde erabiltzeko.
|
|
|
1243. Nazionalismoak" sub identitate" bihurtzen
|
ditu
bere barrutiko beste identitateak. Normalean," infra identitatetzat" hartzen dira menperatu beharrekoak.
|
|
|
Nasreddin, ez holako trabarik izateko, pitxer bat ezti dakarrela etorri zaio. Behar duena eskatzeaz batera, mahai gainean paratu du erregalia, hartaz epaileak idazkariari segituan kopia egiteko agindu dio, seilua eta sinadura jarri
|
ditu
berak.
|
|
|
1996an, Ankaran, P. N. Boratav ek inondik ere berreskuratutako, aspaldi zentsuratutako hainbat ixtorio batu eta Nasreddin Hoca publikatu zuen (seiehun bat ixtorio). Azkenik, eta gure iturri bakarra izandu da bera, eta berak aipatzen
|
ditu
berean beste horiek, Jean Louis Maunoury k 2002an aurkezturiko Sublimes paroles et idioties de Nasreddin Hodja.
|
|
2011
|
|
|
Satorrak egiten
|
ditu
bere bideak norat ere sudurrak erraten baitio, eta naski belarriak ere bai, atzemanen duela bere hazkurria. Horra zertako dabiltzan bide horiek harat honat makurtuz, itzuli eta inguru.
|
|
|
Balitu oraino har bezala zituen hortz azkarrak, balu orduan zuen buruko estalki gogorra. Baina, ez; horiek oro galdu
|
ditu
bere larruarekin. Berak egin presondegian hil behar ote du, bada, ihizi eder horrek?
|
|
|
Harat biltzen ohi ditu, ez sagarrak neguan jateko, baina bai hosto eta belar idor. Gero, jin zaionean ordua biribilkatzen da bera, hosto eta belar horiek josten bezala
|
ditu
bere gorputzari, haien gainean itzulikatuz, eta, bere ohantzearen xokorik goxoenean etzanik tinki tinkia, lokartzen da, uda hasteraino.
|
|
|
Bazterbide horiek erdikoa baino hertsiagoak dira, ezen satorrak bere gorputzaren heineko egiten
|
ditu
bere bideak. Baina nola erdiko bide horretan baitabil ardura, bai ehizarat doanean, bai ohantzerat itzultzen denean, ibiliaren bortxaz zabaltzen du bide hori.
|
|
|
Euli eta jainko oilo bakoitza, Jainkoak emanikako asmo batek ekartzen du bere arrautzen errutera haietarik atera behar diren harrek beren hazkurria atzemanen duten lekuan. Kumeak azajale dituzten jainko oiloak errunen
|
ditu
bere arrautzak aza hostoan, bihijale dituenak bihian, eta bertze guztiek orobat, zeinek bere hazkurriari buruz. Nahiz jainko oiloek ez dakiten zeren beharra duketen haien kumeek; ez dakite kumerik ukanen dutenez ere.
|
|
|
Auskalo zergatik, baina Eduardo Txillidak txineraz izenpetzen
|
ditu
bere eskulturak, edo japonieraz, bestela: 0; bi ate horien artean dagoen ikurra.
|
|
|
Zhongguo deitzen dio Txinari bertakoak, hau da, Erdialdeko Erresuma, eta erresuma horrek herri asko biltzen
|
ditu
bere muga barruan. Itsasora ematen duen alderdian han jatorrikoak bizi dira gehienbat, baina Mendebaldeko mendi eta haran zabaletan hainbat leinu daude, eta berrogeita hamarretik gora hizkuntza entzun daitezke oraindik ere.
|
|
|
Ekialdea, zoritxarrez, Mendebaldeko kulturaren eraginpean ari da erortzen gero eta gehiago baina, oraindik ere, edertasuna gordean zaintzeko berezko joerak dirau bazter hauetan eta, gurean ez bezala, artezaleak ez
|
ditu
bere koadroak etxeko hormetan zintzilikatzen. Apaingarri gisa ez zaizkio interesatzen, eta aldian behin baizik ez ditu kutxa barrutik aterako.
|
|
|
Horrela, bada, argia eta iluna, gogorra eta biguna, arra eta emea, eguzkia eta ilargia... erabiltzen
|
ditu
bere obra mugagabea osatzeko eta nabarmentzeko eta, lehenik eta behin, ortzia eta lurra. Ortzia FB (yang) da; lurra, aldiz, (yin), eta elkarren arteko harremanak bitarteko, (dao) misteriotsu eta sorgin horrek izakiak oro hau da, hamar mila, guztiraateratzen ditu ezerezetik.
|
|
|
Bertan, Solerren gitarrak bere nana flamenkoa jotzen duen bitartean, gure sehaska kantuaren melodia eta hitz sonoritatea berritua hartzen dugu. Begiak itxita
|
ditu
berak eta lotara garamatza; estrofa bakoitzeko tarareoa xilio bihurtuz, ametsen eta oraindik esna gaudenen arteko mezuak iragartzen ditugu: " attette dala zunzulun berde[.]/[.] gona gorrie jantzite[.]/[.] ez egin lorik basuan".
|
|
2012
|
|
|
inguruko" sistema soziokulturalak" pertsona kaltetu du, soraio eta ahul egin, hortaz, pertsona bera aldatu beharra dago, bere disposizio psikikoak aldatu hain zuzen. Beste modu batera gestionatu behar
|
ditu
bere burua, bere harremanak, bere mundua... Eta badago zer aldatu:
|
|
|
Liburu honek bernardo atxagaren aurreko guztiak hartzen
|
ditu
bere baitan. Irakurleek lehendik ere ezagunak zaizkien pertsonaiak eta gaiak aurkituko dituzte orrialde hauetan, eta, tarteka, Obabakoak edo Gizona bere bakardadean liburuen barruan sentituko dira.
|
|
|
Beatrizek ez du jada etxetik atera nahi. Ehun metro karratu
|
ditu
bere etxeak. Medikuak oinez ibiltzeko agindu dionez, pasilloan alde batetik bestera pasatzen ditu egunaren ordurik hoberenak; luzeenak, ohean.
|
|
|
Orain, berrogei urte joan ondoren, emakume irlandarrak memoria liburua idatzi du" Zezenekin korrika" izenburuaz. Neskato irlandar hura gaur egun idazle bihurtu da eta Valerie Hemingway izenaz sinatzen
|
ditu
bere testuak (handik denbora batera idazlearen semearekin ezkondu zen eta horregatik abizen hori). Latza da ikustea idazle handi baten gainbeherakada, fobia, paranoia eta eromen mota guztiak nola handitzen joan ziren beregan, nola behin eta berriz abisatu zion neska irlandarrari halako batean suizidio egingo zuela, neskatoak nola ezin izan zuen hori ekidin eta azkenean, nola bere buruaz beste, esan bezala, egin zuen.
|
|
|
Umela, edozer landatu eta haz litekeelako haren lurretan. Goroldioak Iparralderantz isurtzen
|
ditu
bere ile berdatuak, eta eguzkia Ekialdetik irten eta Mendebaldetik sartzen da. Pertsonek eguzki loreen antza dute, Ekialdetik Mendebaldera begira bizi dira eguzki izpien babesaren bila.
|
|
|
Hark, seme alabak. Migelek bizkarrak uzkurtu
|
ditu
bere aldian.
|
|
|
" Egizu alegia ilargi gabeko gaua dela eta gain honetatik ordoki zabala begi aitzinean duzula. Bat batean, urruneko ilunpetik suzko herensuge bat jalgi da herots handi batekin, fite baino fiteago joanik, esker eskuin suteak sortzen
|
ditu
bere joanean. Fu!
|
|
|
Eta, orduan, furiaz jaurtiki dituzte geziak eta saietak begiraleen ingurubide aldera. Baina neska hain txikia denez, murruari ongi itsatsirik, lasai ederrean ikusten
|
ditu
bere buru gainetik pasatzen. Eta beste pixontzi sail bat jarri du, bat almena bakoitzaren gainean, baina oraingoan ez daude ohiko gaiaz beteak, baizik eta jauregiko sotoetan gordetzen den olioaz, hots, Mañeru aldera ematen duten egutera eta eguzki begietan sortzen diren olibondoetako olioaz.
|
|
|
9. Nafarroako erregeak izarrak agerrarazi
|
ditu
bere alaba eriarentzat 47
|
|
|
Oinutsik egiten du lasterka: aski
|
ditu
bere hanka biluziak edozein lehiakide atzean uzteko.
|
|
|
Nafarroako erregeak izarrak agerrarazi
|
ditu
bere alaba eriarentzat
|
|
2013
|
|
|
Liburu honek Bernardo Atxagaren aurreko guztiak hartzen
|
ditu
bere baitan. Irakurleek lehendik ere ezagunak zaizkien pertsonaiak eta gaiak aurkituko dituzte orrialde hauetan, eta, tarteka, Obabakoak edo Gizona bere bakardadean liburuen barruan sentituko dira.
|
|
|
Fragatako kapitaina eta bigarrena, aldiz, Heceta eta Perez, kontra. Hecetak banan banan aletzen
|
ditu
bere arrazoiak egunerokoan: instrukzioek ez eraso egiteko agintzen zuten, defendatzeko ez bazen; terrenoa ikusita, galtzaile ateratzeko aukera gehiago zuten garaile ateratzeko baino; gizon asko zituen gaixorik, eta gehiago galduz gero bertan behera utzi zuten misio guztia; gainera, erasoari erantzutea erabakiz gero, egunak galdu eta beren misioa atzeratu egingo zen.
|
|
|
Denak ere asko harritu omen ziren bi fragatetan etorritako arrotzak belauniko errezatzen ikustean. Aguirrek beste xehetasun batzuk gehitzen
|
ditu
bere egunerokoan: ontzira itzuli baino lehen festa egin zutela hondartzan, eta ontziratutakoan kanoikada bat bota zutela.
|
|
|
Handik pixka batera, Desireko ofizial batzuk etorri eta hainbat gizon eraman zituzten bahituta. Sierra marinelak izenak ematen
|
ditu
bere aitorpenean: Francisco Ramos fraidea, don Joan de Almendrales Manilako kalonjea, Antonio de Sierra bera, don Joan Maldonado, Alzola kapitaina eta pilotua.
|
|
|
Aita Juan Diazek, ordea, zalantza gehiago adierazten
|
ditu
bere egunerokoan. Hala dio Diazek, jende haien aldakortasuna ezagututa, paraje haietatik igarotzea ez zela erraza izango, haien laguntzarik gabe ezin izango zirela ibaiak zeharkatu eta.
|
|
|
Echevestek ez
|
ditu
bere zerrendan ahazten espedizioak bidean aurkituko zituen indioentzako opariak ere: kristalezko alez betetako sei kutxa (ahal dela beltzik ez eta gorriak ugari, zehazten du), tabakoa eta, bereziki, Yumen kapitainari, Anzaren lehenengo espedizioaren garaian hain abegikor agertutako Salvador Palmari emateko militar traje dotorea, dragoiena bezalako kapela eta guzti.
|
|
|
Eta hodei batek? Zenbat litro ur gordetzen
|
ditu
bere sabelean hodei batek. Oraindik hil behar dugu lehorteak jota!
|
|
|
Beste batzuk berdeago daude gauza batzuetan. Dena den, esparru bakoitzak
|
ditu
bere baldintza bereziak, bere bideak, eta ez dago patroi bakarra jarraitzerik.
|
|
|
" Hizkuntzaren problematikak bizitzan zati txikia behar luke, hizkuntzak komunera joatea bezain naturala izan behar luke, eta gu hemen ari gara hizkuntza gure bizitzan gogoeta eta kezken parte handi bat bihurtuta." Halakoxe egoera tokatu guri. Hori esan zidana euskaltzalea da, hizkuntzaren inguruan lan batzuk egina, eta aldi berean bestelako ardura humanistiko, sozial eta espiritualak erakutsi izan
|
ditu
bere jardunetan. Tarteka artikuluak idazten ditu euskal aldizkari batean, eta gutxitan aipatzen du hizkuntzaren problematika bera.
|
|
|
Gure komunitate txikian ere, pareko ekoizpenak izan daitezkeenak, bi nobelagileren lanek adibidez, destino erabat desberdina lortzen dute. Batak sos gutxi batzuk lortzen
|
ditu
bere artisautzatik, bizitzan sei eleberri idatzi izanaren ordain logiko eta neurritsu xamar bat. Bestearen bizitzak puntu aristokratiko bat lor dezake, aurrekoaren oso antzeko ekoizpen eta maila literarioarekin, une soziopolitiko jakin batean bide jakin batzuk hartzeak sortutako prestigio dinamikaren elur bola maldan behera eramanda.
|
|
|
Berde dago oraindik han kontua eta ez du itxura onegirik: aipatu dudan lehia moduko hori konplexua da, zuri eta beltzik ez dago honetan, kooperatibagintzak muga handiegiak
|
ditu
bere berezko inertzia horretan, kooperatiben gaitasun eraldatzaile erreala nahiko koxkorra da, baina baditu potentzial mugatu batzuk eta bere bidea darama. Besterik gabe, ideia bat ilustratzeko balio digu:
|
|
|
Bertsoa unegune iragankor batean sortzen da, eta iragankortasun atzeraezinezko horretan, bat batean ari denaren amildegi txiki horretan du zentzua. Muga horien barruan miatu behar
|
ditu
bere potentziak, gizakiaren burmuinaren ertzak, espirituaren agerpideak.
|
|
|
oinarri zabal eta tranbertsaleko oin instituzionala. Debagoienako Goiena taldeak, adibidez, hiru jabe mota konbinatzen
|
ditu
bere botere egituran: bailarako euskara elkarteak (denera milatik gora bazkide), hedabideko langileak beraiek, eta bailarako udalak.
|
|
|
Ezker eta eskuin deitu izan ditugun lateralitateak ez dira benetako lehian ari kapitalismoaren oinegituran. Inork ez du sinesgarritasunez merkatua auzitan jarri, joera liberalagoen eta joera sozialdemokratagoen artean hortxe dabiltza indar politiko antolatu guztiak, eta hor ere errezeta bakoitzak
|
ditu
bere kontresanak. Muineko planteamenduen porrotaren ondoren, askatasun eta berdintasunaren obsesioen barianteekin saiatzen da ezkerra bere diferentzia etiko estetikoak markatzen, beti ere hipermerkatuko askatasunen espirituaren barruan.
|
|
|
Ukazioan eraikitzen du bere identitatea, neurri handi batean. Hiru edo lau kontzepturekin deskalifikatzen
|
ditu
bere progresismoan sartzen ez diren aukerak oro. Aldarte horrekin, hizkuntzaren gaian ere pentsa dezakegu orain hizkuntzak zaindu eta dibertsitatea garatzearen hautua dela aukera logiko bakarra.
|
|
|
Aria zuzenari zaio materia okerrari zaiona. Materiaren erakarmenak okerrean garatzen
|
ditu
bere oreka eta ukorekak; materiaren erakarmenari berezkoa zaio harremana, joan etorria eta indar dema; horrexek hausten du erakarmen unibertsalean zuzeneko marra oro eta horrexek ematen dio kosmoseko bilakaerari izar eta astro guztien elkarrekiko eta elkarren inguruko biratze etengabearen izaera. Ariaren ariak ordea, infra atomoko izpikien munduak bezalaxe, badauka erakarmen unibertsalaren bilakaera okerrari ihes egin liezaiokeen kaoseko leihorik.
|
|
|
—Ez zegon jada gauza onik Kokoherrin! eta zelatari ohiak bi eskuekin belarriak estali
|
ditu
bere irrigarrikeriaz jakitun eta lotsatuta. Gureak egin din!
|
|
|
Halaxe da, egiazki; Txandok eta Brisketek esan bezalaxe gertatzen da beti. Osinberoko betiko ganduaren azpian uraren epeltasun uherrak batu eta nahasi egiten
|
ditu
bere altzoan lana eta kirola, josteta eta txantxa, nekea eta parranda, jolasa eta lizuna; eta hori guzti guztia inon diren tximutx, tximeleta, pinpilinpauxa, eltxo eta eulien etengabeko erauntsiarekin etengabeko borrokan idoiko ur sabaiaren orri lerroan. laz hamabi lagun bildu ziren erreloa zaintzen bi arduradunen esanetara, beraiek barne. Tzurdiok askotan gogoratu eta zehazki zenbatuta dauzka taldekoak zehaztasun osoz.
|
|
|
Gizabanakoak hitzen bitartez eraikitzen
|
ditu
bere pentsamenduak, argudioak, ametsak eta ideiak. Hizkuntza zehatz bateko egituretan hitzak puzzlea balitz bezala kokatuz garatzen du gizabanakoak oldoztea.
|
|
|
Auzapezak berak arras eragina ematen du. Bi itzainak Hoxton Lezetarra eta Uhartxetzein bere etxera bidali
|
ditu
bere idi pare eta trasteekin, eta zinegotzi nagusiari eskatu dio batzarrearen ardura har dezala. Zinegotzi nagusiak berehala ekin dio emandako zereginari, aspalditik zain balego bezala:
|
|
2014
|
|
|
Moneinak ematen direlarik bukaeran belaunaldi guziak sartzen direlarik dantzan, adesioa bada, adin klase eta sozial klase guzien adostasuna irakurtzen delarik, txaloek baino gehiago balidatzen dute eskainia eta kitantxa ematen. Biarnotik heldu den jauzi horrek bere soiltasun eta zurruntasunarekin denak batean, gorri eta beltz biltzen
|
ditu
bere moldera, ereduak hor ditugularik gure artean nahasirik. Ez maisua gainean eta gu urrun.
|
|
|
Abertzale zer den ere ez zaie hain argi. Libertimenduak ikus molde arras ezberdinak biltzen
|
ditu
bere hegalpean, muturreko jarrerak erakusten ditu hiritartasuna definitzerakoan. Ikusiko dugu sarri zirtzil eredua, zirtzilaren eraikitzeko zer materialetan oinarritzen garen, baina uste dut, mendi eta mendi peko ekonomien aurkako horretan, artzain eta laborarien arteko oposaketa edo osagarritasunean finkatua dela lehia.
|
|
|
Ez dute dudarik uzten testuek balio guti dutela. Herellek" la valeur litteraire est mince"," couleur grossiere"," pas dhabilete d' ecrivain" bezalako esapideak ihaurri ezartzen
|
ditu
bere komentarioetan. Bertsolaritza zorro berean sakatzen du.
|
|
|
Jauziak eman daitezke molde ezberdinetan baina hor kabalkadak dantzatzen
|
ditu
bere estiloan. Jauzien interpretapena da eskainia eta entzuten dudalarik oraingo sorkuntzetan ari izan den bat, Garaziko istorio horretaz deus jakin gabe erraten hemengo bolant bati, tokikoek biziki bolant ederra atzematen duten bati, ez direla jauziak hola ematen, ari naiz zer erreferentziekin ari den.
|
|
|
Euskal paisaiak, dudarik gabe zibilizazioak orratuak ditu ikusten, jakintza herritarrari jarraikitzen zaio, cromlecharen edukia (hitz jokorik gabe) du jakintza modernoz berriz irakurtzen. Herritartu nahi
|
ditu
bere aitzinamenduak eskola, transmisio sistema eraldatuz edozein biztanleri kausitzeko. Erradikalitatea gustukoa dut ordea, uste dut urrun joan nahi dutenek elkarrekin biltzeko beste erremediorik ez dutela eta hau dela horri dedikatzen direnen afera.
|
|
|
Udan edo lehen eki printzeetan Paris husten da eta artistak villegiaturera joaten dira bigarren inperioaren tradizioari eutsiz, Jean Villaren errestoetarik eta herri hustuak berkolonizatzen dira. Kultura bakantzetara doa eta kontsumitzaileak, irakasle edo nornahi izan, berriz loturak egiten
|
ditu
bere lur munduko etorkiarekin. Ahantzi amamari liliak ekartzen dizkio omiasaindu arreñatzen zaion datara lerraraziz.
|
|
|
• Erranak ez
|
ditu
bereak baina pertsonaienak. Arte guzia hortan da.
|
|
|
Populuak eta Elizak zituzten ohoreak banatzen lehen" Otsoak artaldean" ikusten dugun bezala. Betirik iraultza frantsesaren erdian elizako kurutze kalitzak gorde
|
ditu
bere biziaren arriskuan. Eder da eta Larzabalen enfasia guzia irabazi du.
|
|
|
nahi du euskal kultura hori kanpoan erakutsi Pupuk, Etorkiren helburua euskal kultura kanpotarrendako egitea da. Eta beraz kanpoko gustuarendako diseinatzen
|
ditu
bere ikuskizunak. Loser populu batek, Kepa Ordoki ahantzia dute denek, ez du bere kultura inposatzen ahal.
|
|
|
Politika ontsa gordetzen du Larzabalek. Kosek berak harriak botatzen
|
ditu
bere baratzera, beraz Pakoren alde egiten du publikoak, laidoak ere bere kontra itzultzen: Galiziano errefuxiatuari, sinesgarritasuna galtzen du.
|
|
|
Nehork ez du deus idatzi zigarreta rulatuak erretzen zituztelako mutikoek, ez baita batere gauza bera Caporal grisaren biltzea Job paperean, listuz ontsa bustiz, eta Glen posturak eskarniatzea brillantina biloetan, filtra gorriarekiko zigarreta erdiko erien artean. Antzerkiak
|
ditu
bere ariketak aldatu. Landarten heroina haiek JAC/ JEC/ JIC/ JOC/ JUC/ JYCen formatuak dira eta betiko neska xintxoa erakusten dute, balore sistema zaharrari lotuak.
|
|
|
Txoriak gobernatzen
|
ditu
bere pausoak plazaraino eta bitartean umearen paperezko hegazkinak kale egin du hegaldian. Bere neurosiak idatzizko kometetan lurpean geratu dira ezinezko ametsak baitira.
|
|
|
Erdi Aroko akelarreak antzinatean
|
ditu
bere aurrekariak, azken praktika hauen arrazoiak oso bestelakoak izan bazitezkeen ere. Greziar orgiak zein bakanal erromatarrak jainko baten omenez egiten ziren festak eta oturuntzak izaten ohi ziren.
|
|
2015
|
|
|
Egiturak fusio sozialaz sortu eta irauten du. Horretarako sakabanatu eta isildu egiten
|
ditu
bere baitan kokatzen dituen antagonismoak, disentsoak, aurkariak, eta halako dibertsitateak oro. Hor ditugu aparteko zenbait jazoera eta agerreratan eta ohiko bizimoduan ondo txertaturik doazen normalizatze eta konformatze mekanismo psikosozialak.
|
|
|
" Transmisioak batzen
|
ditu
bere baitan, gure ustez, orain arte izandakoa, gaur egun garen hori eta etorkizunean izan gaitezkeena. Ez gaude atzera begira, aurrera begira baizik.
|
|
|
Politika Zientziak ikasi zituen, baina politikan ideiak ez baizik boterea nagusi zelakoan, orain arte irakaslea da Renoko Unibertsitatean. Berrogeita hamarretik gora museotan erakutsi
|
ditu
bere argazkiak, nazioan eta nazioartean, eta 17 liburu baino gehiago idatzi ditu edo idazten lagundu du, besteak beste Tracing the Line: A Photographic Survey of the Mexican American Border.
|
|
|
Elsa Artzek gertatu ziren gauzak kontatzen
|
ditu
bere eleberrian, nolatsu gerta zitezkeen irudikatuz: iheslarien edo jazarleen elkarrizketak, keinuak, sentimenduak, jada lekukotasunik gabeko gertaera berreraikiezinak, fikziotik bakarrik atxiki daitezkeen hamaika xehetasun.
|
|
|
Egokitu zaigun garai honetan, subjektibista edo, erlatibista, baita nartzisista samar ere, poesia eta lirika gauza bat bera dira. Hots, poetak egokitzen zaizkion zorionak eta zoritxarrak jartzen
|
ditu
bere konposizioetan, pairatzen dituen amodioak eta desamodioak, sentimenduen gorabeherak, gogo aldarteak. Egilearen biluzte hori laket dugu, biluzte hori gauzatzeko ahalmena miresten dugu bai obran bai pertsonaia publiko bihurtutako idazlearengan.
|
|
|
Gogoeta hauek ez dira tinta hutsean gelditzen ahal. Norbaitek hartu behar
|
ditu
bere gain neurrien koordinazioa, nafar euskara salbatuko bada. Afera honetaz axola daukatenek diote, naturala litzatekeela Diputazio Txit Gorenak har baleza eginbide eder hori bere kargu.
|
|
|
899. ELAk" galeriari begira diskurtso erradikala" egiten du, baina" egiazko konpromisorik hartu gabe"; jokabide horren oinarrian" asmo sindikal hegemonikoak" leudeke, hegemonia bailitzateke sindikatuaren" betiko obsesioa": " horren arabera egiten
|
ditu
bere urratsak ELAk. Horren arabera bideratzen du Ezker Abertzalearekiko bere harreman politika.
|
|
|
Helburuok garatu ahal izateko, bere eskuko izan behar du sindikatuak: " ELAk askatasun osoz zehaztuko
|
ditu
bere xedeak, programak eta ekintzak", eta horretarako" entrepresa eta politik taldeetatik, Estatutik edo sindikatuarekin zerikusirik ez duen edozein eraginetatik erabateko askatasuna exigitzen du"; askatasun hori bermatzeko, hain zuzen ere, kargu politiko eta sindikalen arteko errotikako bateraezintasuna ezartzen dute Printzipioek.64
|
|
|
EAEn dagoenekoz langileen %31, 70 emakumezkoa da. Emakumeak dira, gazteekin batera, langabezia, behin behinekotasuna eta bereizkeria gehien pairatzen dituztenak; emakumeek, beraz, beste inork baino gehiago behar dute sindikatuaren babesa, eta sindikatuak emakumeak behar
|
ditu
bere baitan osatzen ari den lan mundu berria ordezkatu nahi badu. 1991an ELAren afiliazioaren laurdena (%24, 54) da emakumezkoa; hortaz, lan munduan duten presentzia baino 7 puntu txikiagoa da emakumeek sindikatuan dutena.
|
|
|
Bere politikak astero zehaztasunez azaltzeaz gain, aurkariez eta oztopoez mintzatzen da. Aho-bizarrik gabe larrutzen
|
ditu
bere aurkariak.
|
|
|
Erakunde horrek, ministerio batek bezala, bere langileak eta aurrekontu publikoa izango ditu. Legeak xehetasunez arautzen
|
ditu
bere mekanismo eta eginbeharrak. Horren barruan, hizkuntza komunitate bakoitzak bere zuzendaritza edukiko du, hizkuntza bakoitzak bere hizkuntza politika gara dezan.
|
|
|
Arazo burokratiko batzuk tarteko direla, azkenean indigenak ez dira aurkeztu presidentzialetara. Zazpi urterekin hasi zen komunitateko egituretan, eta geroztik erakunde nasetan funtzio guztiak bete
|
ditu
bere bizitzan zehar. Kolonbiaz, bake prozesuaz eta mugimendu indigenaren koiunturaz gehiago jakiteko balio izan dit afariak.
|
|
|
Humanizazioaren ildo batzuen laborategia izan litekeela begitantzen zait gauza batzuetan, eta hortik oso urrun dagoen errealitatea besteetan. Indigenen boteretzea sinbolizatu du, eta epe berean elkarte indigena asko etsaitu
|
ditu
bere hainbat politikak. Hizkuntzentzat itxaropena da, eta dezepzioa aldi berean.
|
|
|
Horaciok gure jardunaldian parte hartzen zuen bitartean, txirula trabesera ekoitzi du bere zakutoan ekarritako erremintekin. Berak fabrikatzen
|
ditu
bere musika tresnak, bilera, biltzar, ikastaro eta abarretan parte hartzen ari den bitartean. Eskuak gehienetan martxan.
|
|
|
1. Blanco y Negro, ABCren igandetako astekaria, 1988ko abenduaren 12a. Bere hasieren inguruko azalpenak ematen
|
ditu
bertan Antonio Catalanek. Lehen hotelari buruzko bertsioa bertatik aterata da.
|
|
|
Hori guztia eta gehiago da Aldo Olcese. Bere hiru lagunen ezaugarriak biltzen
|
ditu
bere baitan. Antonio Catalanen negozioak egiteko gaitasuna du, Alonso Urebaren tankeran, enpresen gobernu korporatiboan eta erantzukizun sozialean aditu da, eta Ricardo Marti Fluxak bezala herrialdeetako interes estrategikoen eremua ezagutzen du.
|
|
|
UPNren eta PPren arteko haustura aurreko krisi egunak ziren haiek eta Nafarroako egoera politikoari buruzko informazioa irudikatzeko CANeko bulego batzuk jarri zituzten, ondoren gaineratzeko: " Gobernuko lehendakaria buru duen Nafarroako finantza erakunde nagusiak ez
|
ditu
bere egunik hoberenak bizi". Xantaia begien bistakoa zen, eta zabaldutako informazioa itxuraz faltsua zen.
|
|
|
Inframundu hipermodernoak, gure munduak, analogikoki, hiru eremu bereizi
|
ditu
bere baitan, beraien artean muga sendorik ez dagoen arren, askotan nahastatzen diren arren. Oligarka ekonomiko eta politikoak, heroi edo jainko kulturalekin batera, Eliseoetan bizi diren bezala, protokoloen zein menderakuntza harreman ezberdinetako bizigabe ongileak Asfodelosen bizi dira —mitologia greziarrak gogorarazi bezala, oraindik badute bizidunen mundura igarotzeko modurik, baina ez dute nahi izaten— Gainontzeko kriminal, gaizkile eta izu zabaltzaileek Tartaroa dute zain.
|
|
2016
|
|
|
" Adiskideak, zuek orain dauzkazuen etxeak ez dira gure aitonarenak. Ez
|
ditu
berak altxatu. Zuek bezalako langile batzuek altxatu, pintatu eta amueblatu zituzten.
|
|
|
Garaikideek ez zuten Iztuetaren euskara txartzat, areago oraindik, aunitzek eredu izan baitzuen, eta horren erakusgarri garbiak baditugu, esate baterako, Lecluse hizkuntzalariarekin mantendu harreman naroa, tartean, Plauto bascongado aferaren guztiak. Aizkibelek berak erabili bide zituen Iztuetaren hiztegi apurrak berea ontzeko, eta Lardizabalek ere dantza maisuaren euskararen zantzuak erakusten
|
ditu
bere lanetan. Zabala da oso Iztuetaren adiskide sarea, eta bat baino gehiago ziren hartan zeuden euskal idazleak, hala nola, Iturriaga, Astigarraga, Erro edota Abbadia; azken horrek, bestalde, lapurteraz taxuturiko lanak baino gustagarriagoa zuen Iztuetaren euskara gipuzkoarra, jatorragoa eta euskaldunagoa.
|
|
|
Egun 95 urterekin posta bidezko pintura ikastaroa egin ostean, margolanak egiten ditu, baita poesia ere, Euskarazaleak elkarteak kaleratzen duen Zer aldizkarian argitara eman ohi duena. Hitz lauz zein bertsoz eginak
|
ditu
bere lanak, aipatu Euzko Deya eta Euzko Gogoa aldizkarietan eta batez ere Euzkerea n agerrarazi zituen, gutiz gehien Utarsus ezizenaren azpian. Aldizkariko gainontzeko poetakideekin batera Lauaxeta, Onintze eta abarkanpoko literaturaren berri bazuen, eta abertzaletasuna nahiz fedearen ikuspuntutik idatzi arren, gustu berria landu zuen, eredu berria bilatu.
|
|
|
Jatorrizko eskuizkribua Julio Urkixok topatu zuen Zarautzen, nonbait hara Astarloa frantxikotarrak eramanda. Gramdtica bascongada del dr. d. Juan de Echeberria izeneko dokumentuak 452 orrialde ditu, 23.ean hasten da, eta bi lan ezberdin biltzen
|
ditu
bera baitan, 303 orrialdean bukatzen den Laburdiri escuararen hatsapenac eta 305.az geroz honela hasten dena: Escual Herriari eta escualdun guztiei escuarazco hatsapenak latin ikhasteco, lehenbiciric icenen declinacinoez eta verboen conjugacinoez, azquenean icenari eta verboari dagotzten gauçac.
|
|
|
Dena den, enpresa dolmenikoa bera ere, gainerako guztiak bezala, konkurrentzian bizi da, saltzen eta exportatzen saiatzen da, alegia, gerran bizi da merkatu mugagabean, besteak baino indartsuago izaten saiatzen da bizirik irauteko eta atzerria kolonizatzen saiatzen da, balio erantsi handiko produktuak salduz eta balio erantsi txikiko osagarrien ekoizpena leku aldatuz. Sistema mugagabean bizi da; ez
|
ditu
bere burua asetzeko ondasunak ekoizten, mundu osoko merkatuetan saltzen saiatzen da, mundua konkistatzen saiatzen da.
|
|
|
Hauetan ere batek arerioak garaitu behar ditu garaile irteteko. Azkarragoa, bizkorragoa, jakintsuagoa denak ez
|
ditu
bere dohaiak lankidetzarako erabiltzen, arerioa garaitzeko baino. Win to lose negozioak batzuk aberastea dakar besteak pobretuz.
|
|
2017
|
|
|
Ordu erdi lehenago etxean jaso duen" gurasoei erakusteko moduko printzesa, bere ohea eta hankartea berotzeko moduko emagaldu" bilakatu zaion. Kristofen oniritzia eskuratu beharraren presiopean egiten
|
ditu
beraz oherainoko azken pausuak, eta jokoaren araua besterik ez dela jakitun bada ere, urduritu egiten da. Oinutsik doa, baina orratz takoi altuen gainean irudikatzen ditu bere zango luzeak.
|
|
|
Kristofen oniritzia eskuratu beharraren presiopean egiten ditu beraz oherainoko azken pausuak, eta jokoaren araua besterik ez dela jakitun bada ere, urduritu egiten da. Oinutsik doa, baina orratz takoi altuen gainean irudikatzen
|
ditu
bere zango luzeak. Amodioa sortzeko asmorik gabe egiten duten amodio horrek gatibaturik dauka eta Kristofen ametsaren neurriko emakume bilakatu nahi izaten du horregatik aldioro, bere gogoa eginez nehoiz ondotik alde egin ez diezaion.
|
|
|
Hark, seme alabak. Migelek bizkarrak uzkurtu
|
ditu
bere txandan.
|
|
|
Blascok bere esku zegoen guztia ipini du: amico, massimo esperto di Paleobasco deitu dio, Lakarraren obra eta teoria goraipatu du, haren berreraiketaren axioma nagusiak ontzat eman eta azterketak egiterakoan aplikatu ditu, kongresu batera gonbidatu
|
ditu
bera eta beste bost lankide astebeterako Sardiniara... Baina dena alferrik izan da.
|
|
|
Mamoiadan aurpegia zurezko maskara beltzez estaltzen dute (famatuak dira hango maskarak), Samugheon eta Aritzun aurpegia beltzez margotuta eramaten dute eta burua ardi larruzko kaskoz estalita, aker adarrekin. Herri bakoitzak
|
ditu
bere berezitasunak. Nafarroakoek ere aurpegia estalita eramaten zuten lehenago, Urbeltzek argitu duenez.
|
|
|
La lingua sardiana o dei Protosardi (2000) liburuan laburbiltzen
|
ditu
bere aspaldiko teoriak. Paleosardinieraren izaeraren gaian, ez dator bat substratu mediterraneoaren zaleekin, hizkuntza aurre indoeuropartzat dutenekin.
|
|
|
Bertsolaritzak ez
|
ditu
bere garai onenak bizi. Garbi du hori Pello Esnalek:
|
|
|
Ogueita amaseigarrena. Edificio edo eche jabeac izango dute obligacioa Alcateari parte ematecoa sumatcen duten becin pronto peligroan daudela beren echeac eta gañera artuco dituzte beren disposicioac eta medidac guertatu ez dadiñ desgraciric etagañera autoridadeac bere partetic artuco
|
ditu
bere determinacioac. Ayuntamentuac perituarequin bateanpensatuco baluque botatcea edificio bat peligro aundian dagona erorceco, yabeac cumplituco du disposicio au eta eguiten ez badu señalatcen zayon plazoan, botacico648 du Ayuntamentuacfincaren jabearen costutic.
|
|
|
Berriz ere Gandiagak: " Gure jendeak misterio asko bizi
|
ditu
bere barruan; bat lotsa, ezkutatzeko daukatena, noren seme alaba eta non jaioak diren".
|
|
|
Laburbilduz, bi mila urtez hilik egon den mintzairak errekuperatu egin
|
ditu
bere funtzio guztiak (—►12), hiztunek erabilera alor guztiak zabaldu egin dizkiote, gaur egungo. bizitza rako baliagarri bihurtuz.
|