|
2005
|
|
|
koei). Poliptoton bere gisakoak
|
ditu
aditzen bidezkoak, ironiaz maiz, ondo
|
|
2007
|
|
|
eta, gainera, atzeneko lekuan
|
ditu
aditza (jakin) eta semaforoa (ondoren):
|
|
2008
|
|
|
Hamahiru eratan elur matazen erortzea
|
ditu
aditzen
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, hasierako kokagunean, sarrera funtzioaz gain, iragazki lanak ere egiten
|
ditu
aditzak. Hau da, markatzen du bi enuntziatzaile desberdinen presentzia, eta, printzipioz, euren arteko autonomia.
|
|
2014
|
|
|
Gai hori elkartean Arestik eta Kintanak erabakitzat eman nahi duten garaian, artean Euskaltzaindiak ez du abian jarri ere egin aditz batzordea. 1970eko irailean abiatu zen batzordea, eta 1972an eta 1973an erabakitzen
|
ditu
aditz laguntzailearen formak, eta 1977ko abuztura arte itxaron da aditz trinko edo sintetiko batua izateko. Goizegi da, hortaz, aditzaren gaia elkartean ebazteko.
|
|
2015
|
|
|
Jokamolde biak onartu izan
|
ditu
aditz honek. NOR NORI erara daukagu Lazarragaren izkribuetako adibide hauetan:
|
|
2021
|
|
|
Baina ez dira egiazko aditz elkartutzat hartzen, aditz esapidetzat baizik. Izan ere, osagai batez baino gehiagoz eratuak daude, askotan izena dute lehen osagai (horrek hurbiltzen
|
ditu
aditz elkartuetara); ezkerreko osagaiaren jokabidea edo izaera, ostera, aditz elkartuetakoa ez bezalakoa da. Hemen labur aipatuko ditugu egitura horiek guztiak, baina aditzaren aurkezpen kapituluan aztertuko ditugu aditz predikatu konplexuei eta aditz modalei eskainitako ataletan (§ 23.2.1.3, § 23.4).
|
|
|
Intuizioaren kontrako analisia da hori. Ez hori bakarrik, handi izenondoari tu atzizki aditz sortzailea eransten badiogu eta handitu, aditz kategoriako hitza sortu, nola hartzen
|
ditu
aditz horrek aspektu markak. Edo bestela esan, zergatik portatzen da ustez eratorpen atzizki den tu hori aspektu marka balitz bezala?
|
|
|
Berdin gertatzen da jasan aditza hartuz gero: nork ‘esperimentatzailea’ eta zer ‘gaia’ argumentuak eskatzen
|
ditu
aditz horrek; jasaile sortzen dugunean, ‘jasaten duen pertsona’ adierako izena sortzen dugu.
|
|
|
Gertaerak beti gertatzen dira noizbait, nonbait, nolabait... zirkunstantzia batzuetan alegia. Horiek ez
|
ditu
aditz batek, honek edo besteak, berez eta bereziki eskatzen. Nahi izanez gero, hiztunak zehatz ditzake, jakina, edo ez, baina ez da aditzen kontua hori.
|
|
|
23.2.2.7c Aditz intrantsitibo datibodunak aztertzean esan bezala (§ 23.2.2.4h), Euskaltzaindiak ere arautu
|
ditu
aditz batzuek, euskalkien arabera, balentzia desberdinak dituztenak; zehazki, gonbidatu, iguriki, itxaron, itxoin, deitu eta lagundu aditzen erregimena.
|
|
|
26.5d Osaera desberdinekoa izanagatik, ari izan aditzak ezaugarri komun anitz
|
ditu
aditz predikatu konplexu hauekin aspektuaren ezarketari dagokionez. Aditz horretan ere aspektu burutugabea ez da markatzen (pilotan ari naiz...), eta ohitura adierazteko haren kide den aritu aditz eratorria erabiltzen da:
|