|
2001
|
|
|
‘Ai, mutiko, ’ esan zuen Arianek bere boz xamurrarekin, ‘zu bizitzen hasi berria zara eta maite zaitut esaten ikasi duzu, baina maite zaitut
|
diogunean
hori ez da beti paradisua eta hori ez da munduaren bukaera.’
|
|
2004
|
|
|
Lan gaitza jarri digu Garziak, zeren eta testu idatzietan jasota dagoen euskararen eredu horrek ez baitu bizitzaren taupadarik, nahiz eta inoiz ahozko esapide eta mintzamolde bizi biziak izan. Hizkuntzaren fenomenoa soziala dela
|
diogunean
, bizitzaren gizarte magma bera dugu gogoan, bizi dinamikaren elkarrekintza bera, ez testuetan jasoak eta bilduak izan ditzakegun egitura jatorrak. Hizkuntza, horretara, zeharo konformagaitza da, ez dago gure nahierara.
|
|
|
Ideia zahar bati, aldiz, hitz berri bat eman nahi
|
diogunean
, hizkuntzaren mintzabide balioa illundu eta nahastu, eta hizkuntzaren sena ahuldu, egiten ditugu. " Eliza" ideiari" txadon" deitu nahi izatea, edo" gatzazkio" ri" gakio", eta abar, gure herrian nahi izan dan bezela, hizkuntzaren oiñarrien beren kontra jokatzea da.
|
|
2007
|
|
|
Edozein historia partzialek historia unibertsalaren ideiaren bat aurresuposatua ezkutatzen du. Adibidez, gizarteko periodo bat edo gertakari bat ikertzeko politikari edo ekonomiari garrantzi gehiago aitortzen
|
diogunean
arteari baino, esaterako, edo loari eta ametsari baino, zenbat gauza daukagu a priori erabakia historia zer denari buruz. Zeri deritzogu historia, historia soziala?
|
|
2008
|
|
|
esan digu batek harroputz, Negu Gorriaken turista iraultzailearen bertsio patetikoan. Herriko eraikin ezagunenean, solairudun etxean, Jules topatu dugu, praka laburretan eta irribarrez, eta bero hartu gaitu Bakintha eta Durangoko galdategian beharrean diharduten aspaldiko lagunen berri eman
|
diogunean
.
|
|
2009
|
|
|
–Norbaiti txalo egiten
|
diogunean
, normalean geure buruari txalo egiten aritzen gara. Geure usteak ahulak dira eta, norbaitek indartzen badizkigu, gu seguruago sentitzen gara.
|
|
2010
|
|
|
Nik idatzi besterik ez dut egiten. New Yorkeko portuari agur esan genionetik gertatzen den oro hitzez erregistratzen dut, hoberena Sisaleko portura ailegatu eta lurretik geure bideari ekingo
|
diogunean
etorriko dela jakitun.
|
|
2011
|
|
|
Ondo bidean, giza eskubideaz gaindi, harago jo luke hizkuntz gutxiengoen aldeko politika eraginkorrak. Harago
|
diogunean
, gutxiengoen eskubide kolektiboak ditugu gogoan, esku artean dugun auziaren konponbideak eremu horretara baizik ezin gaitzakeelako eraman. Asimilazio politikaren erauntsiak hondoratutako hiztun herri gutxituak biziberritu nahi baditugu, beraz, eskubide indibidualen maila gainditzen duen eskubide kolektiboen printzipioa ezarri litzateke.
|
|
|
Zer nolako ondorioak ditu hizkuntzaren ordezkapena jasan behar izan dutenengan? Ondorioak
|
diogunean
, jakina, askotariko ondorio eraginez ari gara: hiztunaren nortasunean eragin ditzakeen traumez, gizataldearen baitan sor ditzakeen asaldurez, kulturaren eta identitatearen alorretara ekar ditzakeen asimilazioaz eta alienazioaz, eta abar.
|
|
2012
|
|
|
Neoteniak egiten du hain berezia axolotea. Arrabio arrosa handi eta brankia biluzidun horri begiratzen
|
diogunean
, iraganetik datorren balizko animalia bat ikusten dugu, eboluzioan aurrera egiteko atzera urrats bat eman duen piztia; hortik, agian, sosegu eza. Atzerako urrats horrek aztoratzen gaitu, seguru asko.
|
|
2013
|
|
|
Geroxeago galdetuko diet, bidean aurrera goazela. Tira, hobe bihar, etxean gaudela, edo etzi, edo datorren astean, edo, tximistan egiten diren bidaia guztiei gertatzen zaien bezalatsu, honi ere amets kutsua hartzen
|
diogunean
.
|
|
2014
|
|
|
Gurasoei buruz galdetu
|
diogunean
, ama Mari Angeles Etxebarria zuela aitortu digu, eta ez ziotela esan aita nor zuen, baina biak zirela patruilakoak; ez dakiela seguru, baina ama 1940ko hamarkadaren amaieran jaio zela uste du. Beraz, SEri sinetsiz gero, lehenengo emakumeek 1940ko hamarkadaren hasieran egingo zuten bat taldearekin, inguruko baserri batetik edo batzuetatik etorrita.
|
|
2015
|
|
|
Ez dakit zergatik (beharbada Karlak eskatu diolako), Clairek ez du inolako oztoporik jarri Dalkeyra gindoazela esan
|
diogunean
. Oirfi deren De reir a cheile thogtar na caisleain abestia (nire gogokoena!) jarri dut dutxatu bitartean, eta melodia indartsu hori entzuteak ikaragarri motibatu nau.
|
|
|
Hiltzeari beldurrik ez
|
diogunean
, bizitzeari izaten diogu, eta bizitzeari beldurra galdu bezain fite, heriotzak ikaratzen gaitu. Ezer baldin bagara, ikara gara.
|
|
|
–Ikusiko duzu bihar senar Ernestori egiten
|
diogunean
–Hil behar dugu barrez!
|
|
|
Mary Douglassek zera gogorarazi zigun: mugak jartzeari ekiten
|
diogunean
eta sailkapenak egiten hasten garenean, aldi berean gizartearen egitura antolatzen ari gara. Sailkatzea indar higiarazlea da, ez ahaztu.
|
|
|
–ETAk erakunde sozialista bihurtzea du helburu. Erakunde sozialista
|
diogunean
, langileen interesen aldeko borrokaren erdian dagoela esan nahi dugu, eta SOZIALISMOA ekarri behar duela, hau da, esplotazio eta klase sozialik gabeko gizartea. Horretarako produkzio bideen jabego pribatua desegin behar da nahitaez, eta sozialismoaren aldeko borroka horretan bi eginkizun nagusi dauzka langileriak:
|
|
|
Denbora pasatu ahala, nazio arloko gaiek gaurkotasun gutxiago edukiko lukete, eta normaltze bidean sartuko ginateke gai horri dagokionez. Ez oreka perfektuan eta bai oraindik egoera liskartsuan, baina normaltzea
|
diogunean
horixe esan gura da, eta ez gatazka gabezia. Besteak bezala, baina hobeto egoteko bidean sarturik; eta hori, gure nazio horri ezkerraren balioak gehituko dizkiogulako, edo bide horretan saiatuko garelako.
|
|
|
Erdian, berriz, bada multzo bat Nafarroak, Gipuzkoak eta Lapurdik osatua. Erdialdea
|
diogunean
, multzo huntara esan nahi dugu.
|
|
|
Deiaren kasua aztertzen hasi baino lehen funtsezko kontu bat argitu beharra dago; unibertso ala azpikategoria izatearen artean dagoen diferentzia ikaragarria dugu gogoan hau
|
diogunean
. Funtsezko diferentzia horretaz jabetzen hasteko, Garzia, Idoiaga eta Zalloren aipu batez baliatuko gara (1999:
|
|
|
Bazen ordea, garai hartan, euskaraz baliatzen zen beste irratirik: Radio Adour Navarre dugu gogoan hori
|
diogunean
. Haatik, Gure Irratiak batetik eta Radio Adour Navarrek bestetik, eredu bi, bide desberdin bi erakusten dizkigute.
|
|
|
bat eskatzen
|
diogunean
–Zergatik?
|
|
2016
|
|
|
Orain ez dugu galdetuko non gauden, zer den hau, ondo asko baitakigu Sondikan gaudela, Euskal Herriko aireportu nagusian; lehen, liburua hasi dugunean, Estatu Batuetako aireportu zehaztu gabeko batean kokatu gara, benetan ezagutzen ez dugunari buruzko xehetasunak ematen hasteak snobismo ukitua baitauka, baita ondo dokumentaturik egiten badugu ere, dakiguna baino gehiago dakigulako inpresioa eman nahian beti. Horrelako arazoak sortzen dira nobeletan, gurea ez den gizarte, garai eta esperientziaren bat ematen
|
diogunean
pertsonaiaren bati, baina horixe da halaber kontagintzaren funtsa, gureak ez diren bizierak asmatzen jakitea, bestela norberaren bizitza kontatu besterik baikenuke egin, eta hori, aski errepikakorra izateaz gain, guztiz aspergarria litzateke, bai irakurlearentzat seguruenik, bai zalantzarik gabe idazlearentzat. Bego Alsina, bada, ezagutzen ez dugun mundu batetik gurera datorrena.
|
|
2017
|
|
|
–Eta libre bagina bakarrik brontzezko eskuari obeditzen
|
diogunean
–Eta. Jainko?
|
|
|
Eta nola hileta azpil apaindu bati behatzen
|
diogunean
beste oroitzapen batzuk multzoka zintzilikatzen zaizkigun, saguzarrak bihotzeko hormetan bezala, hala hala, nik nahi gabetanik, hasieratik bertatik beste itzal maitatu bat nahasi zen Zorbaren itzalarekin, eta itzal horren atzean, uste gaberik, beste bat agertu zen oraino: Zorbak eta biok Kretako hondartza batean, Libiako itsasoan, behiala ezagutu genuèn emakume porroskatu, mila aldiz pintarratu eta musukatuarena?
|
|
|
Pribatizazio globala aurrera eramateko, erregulazio eta lege berriak sortu behar dira. Horren adibide argia da Merkataritza eta Inbertsio Lankidetza Trasatlantikoaren (TTIP) akordioa; hurrengo atalean aipatuko dugu hori, Europar Batasunari heltzen
|
diogunean
. Merkataritza libreko akordio hau Europar Batasunak eta Amerikako Estatu Batuek adostu dute.
|
|
|
Kalean pertsona bakarra ari zen korrika, baina ez zen anaia. Pareko leihoan, hau zortea nirea, argia zegoen, eta benetan zortea nirea, Susana bera, bera, ederra, hurbildu zen leihora, gortinak zabaldu, kalean gora eta behera begiratu zuen, gero zerura, ekaitza zela-eta ziurrenik, ekaitzari begiratzen
|
diogunean
jartzen dugun larritasun aurpegi esajeratuarekin. Honek grazia egin zidan, nik ere aktore txar baten moduan esajeratzen bainuen keinua, ekaitzari begiratzerakoan.
|
|
|
2 Zoruan txapa bati jotzen
|
diogunean
, txapa hasierako puntutik distantzia batera gelditu egiten da.
|
|
|
–Ongi nago –erran zuen Asiainek, nahi baino lehorrago– Duela pare bat ordu Drexlerren abokatua galdekatu dugu. Iruñeko hotel batean zegoen, eta harri eta zur azaldu da Drexlerren ihesaren berri eman
|
diogunean
. Erran digu berak ez diola lagundu ihes egiten.
|
|
2018
|
|
|
–galdetzen diote aho gainean dauden Ebanek eta Lakusek. Alotzen aurpegiari argitan erreparatu
|
diogunean
, hilotz tente bat iruditu zaigu, hain baitu beste munduko itxura. Nola daiteke kolore berez indartsu bat, gorri ilunkara, horrela ezabatzea?
|
|
|
Haren hitzek biluzi nahi dute maiz matxismoa dagoela ustez jaiek eragiten duten emozioaren atzean ere. . Kontu horiek emozionalak direla
|
diogunean
, ez dugu esan nahi irrazionalak direnik, baizik eta boterearen espresiorik garatuena direla; gorputzera garamatzate, emozioetara?. Ongi daki hori Margaret Bullenek ere:
|
|
2019
|
|
|
Emakumearen lorpen profesionalak epaitu eta horretan oinarriturik haren etorkizunari igarri nahi
|
diogunean
, begi bistan izan behar ditugu egitate horiek guztiak. Nekezko egoera batetik abiaturik ekiten dio emakumeak lan ibilbideari, feminitateak tradizioz ekarri ohi dituen kargek zamaturik.
|
|
|
Dena dela, gaur egun badira emakume pribilegiatu asko lanbidean autonomia ekonomiko eta soziala aurkitzen dutenak. Haiei buruz ari gara geure buruari galdetzen
|
diogunean
zein diren emakumearen posibilitateak eta etorkizuna. Horregatik, nahiz eta oraindik gutxiengoa diren, biziki interesgarria da ondo aztertzea haien egoera; haiei buruzkoak dira, hain zuzen, feministek eta antifeministek oraindik dituzten eztabaidak.
|
|
|
Hauxe entzun nuen neronek, Raimundo Silva gurutzatua naizen honek, nire belarriez entzun ere, eta harrituta gelditu nintzen ikusirik hain kristaua zen errege bat Jainkoaren hitza ikasi gabea zela, zein eta, zeukan ofizioa edukita oinarri politikoaren mailaraino igo behar izan zuen huraxe, Jainkoari Jainkoarena, eta Zesarri Zesarrena, honek, ari garen gaiari aplikatuz, esan nahi du Portugaleko erregeak ez dituela zertan nahastu madariak sagarrekin, gauza bat delako Jainkoari laguntzea eta beste gauza bat lur honetan zerbitzu horren truke, eta gainerakoen truke, ongi ordainduta izatea, batez ere eginkizunean larrua uzteko arriskua denean, eta ez larrua bakarrik, baizik eta larruaren barruan dagoen gainerako guztia ere bai. ...kontraesana dagoela erregearen predikuaren zati honen eta pixka bat lehenago botatakoaren artean, esaten duenean kontsideratzen duela menpe dagoela, uler bedi gurutzatuen menpe, gure lurrak duen guztia, baina ez da alde batera utzi behar garai haietan erabiliko zen gizabidezko formula zelakoa, ongi hezitako inor hitzez hitz hartzera ausartuko ez zena, gaur egun ere ezagutu berri dugun bati esaten
|
diogunean
bezala, Zure esanetara gaude, pentsa ezazue zer litzatekeen esamoldea hitzez hitz hartu eta morroi hartzen bagaituzte.
|
|
2020
|
|
|
maite dut halako pertsonak izatea munduan. Hazanek nekatu itxura dauka elkarrizketa egiten
|
diogunean
, lan egun gogor batzuk gainean daramatzana bezala. Janzkeraz ere arrunta da," korrektoa" esan genezake, trajea eta, baina aparteko nabarmenkeriarik gabe.
|
|
|
galdetu
|
diogunean
,
|
|
|
Pena itzela eman dit nola zegoen ikusteak baina ez genuen beste irtenbiderik. Gertatutakoa kontatzen
|
diogunean
ulertuko duela espero dut.
|
|
2021
|
|
|
Piramiderik ez eta deigarria izan zitekeen ezer ez, itxura batean. Gauza bati luzaz begiratzen
|
diogunean
, ordea, izan objektu bati, paisaia bati, pertsona baten aurpegiari, hasieran oharkabean igarotako xehetasunei erreparatzen hasten gara. Konturatzen gara, esaterako, askotan ikusi dugun aurpegi ezagun horretan begi bat bestea baino apur bat gorago dagoela, kirurgiak txarto disimulatu dizkion zimurtxo batzuk ezkutatzen direla ezpainen ezker ertzean, edo baso beti berdina zirudien horretan inoiz sumatu gabeko koloreak eta formak dauzkatela zuhaitzek...
|
|
|
Herriaren indarrak konbokatu zituen arren, Argentinan hil zen, erbestean. Galizia bihotzean daukagun euskaldun askok maitasunez eta miresmenez esaten dugu haren izena, gizon handi baten izen handi bat diogulako
|
diogunean
euskaldunok Castelao.
|
|
|
Sobrenaturalismoak tonalitate orokorrari eta azentuari begiratzen dio, intentsitateari, soinuari, gardentasunari, bibraziorako gaitasunari, sakontasunari eta erresonantziari, bai espazioan, baita denboran ere". Cuadernos de notas y consejos a los jóvenes escritores kolosalean esaldi guztiak mirariak dira, behin eta berriz frogatzen digu autoreak egia dioela hizkuntza eta idazketa sorginkeriazko operazio magikoak direla dioenean eta egia diogula geuk ere Charles Baudelaire bere sasoiko poetarik garaiena eta bere sasoiko kritiko literariorik bikainena izan zela
|
diogunean
. Literaturari buruzko pentsamendu kritikora edertasun iraultzaile bat ekarri zuen, magia beltzaren eta zuriaren botereak konbinatzen zituen jenialtasun ezezagun bat.
|
|
|
Alegia, posible dela kalitatezko liburuek irakurleen artean nolabaiteko arrakasta izatea, baita arrakasta handia izatea ere. Liburu eskasekin salmenta handiak lor daitezkeela
|
diogunean
bezain egia frogagarria da. Gertatzen da.
|
|
|
Edozeri begiratzen
|
diogunean
kontzentratuta, pertsona bati kontzentratuta erreparatzen diogunean, benetan konprometituta, hor ikus genezake dena. Mundu asko.
|
|
|
Edozeri begiratzen diogunean kontzentratuta, pertsona bati kontzentratuta erreparatzen
|
diogunean
, benetan konprometituta, hor ikus genezake dena. Mundu asko.
|
|
|
Gaur egun, produktu bati ‘Made in Germany’ ikusten
|
diogunean
, kalitate sinonimotzat hartzen dugu. Baina, bere garaian, ingelesek derrigortu egin zituzten alemaniarrak beren produktuei ‘Made in Germany’ jartzera, ingeles produktuengandik bereizteko, ingelesak hobeak zirelako eta, horrela, euren produktua hobesten eta babesten zutelako.
|
|
|
Horiek aurretik doazela, goazen orain utopia arruntarekin, minuskulaz idazten dugun horrekin. Zer ulertzen dugu gaur egun utopia
|
diogunean
–
|
|
|
GIZAKION irudimenak paradisuak eta infernuak irudikatu eta sortu baditu ere, badira beste zenbait izaki eta leku, nahita edo eldarnioz sortu dituenak. Bat baino gehiago izan dira alegiazko uharteak, kondaira, istorio eta literatura lanetan, eta" alegiazko uharte"
|
diogunean
esan nahi dugu egiazko uharteen itxura zutela baina ez direla egiazkoak, irudimenak (nahita edo usteak eramanda) asmatuak baizik.
|
|
|
Baietz esan
|
diogunean
harriduraz begiratu digu.
|
|
2022
|
|
|
Bigarren kapituluan azaldu bezala, desira sexuala naturaltzat jo eta teoria sozialetik at utzi ohi da maiz. Baina desirari freudiar terminoekin erreparatzen
|
diogunean
, objektu bati atxikitako energia emozional gisa, haren izaera generoduna argi geratzen da. Hala gertatzen da desira heterosexual nahiz homosexualen kasuan.
|
|
|
Elkarrekin topo egin dugu eta listo. Igogailuan bizilagunari eguraldiaz galdetzen
|
diogunean
bezala.
|
|
2023
|
|
|
Jehudari kontatu
|
diogunean
, bere sudur kakoa laztandu du, hausnarkor.
|
|
|
Asistentzialismoa behar zehatz batzuei erantzun berehalako bat ematea da, arazo horien azaleko efektuak konpontzeko asmoz, baina sakonean hau sortu duten baldintzak eraldatzeko inongo borondaterik gabe. Eskean dagoen pertsona bati dirua ematen
|
diogunean
, arazo zehatz bati (errekurtso falta) erantzun asistentzialista bat ematen ari gara. Elikagai bankuen bitartez zer jan ez duten pertsonei jatekoa ematen diegunean, erantzun asistentzialista bat ematen ari gara.
|
|
|
Traizio horren aurretik, dena den, beste aurrekari batzuk izan ziren. Adolfo Suárez Mohamed Abdelazizekin elkartu zela oharkabeagoan pasatu da historiari erreparatzen
|
diogunean
. Aljerren elkartu ziren biak, 1979ko maiatzaren 30ean.
|
|
|
Zer ote da beti? " Beti"
|
diogunean
, hamarretik bederatzitan, iraganaz ari gara".
|